Ondergedoken leider opstand nog grootste bedreiging voor Aquino NUM: Staking was generale repetitie Iraaks offensief in Golfoorlog ongekend massaal Nederlandse melk houdt Libische soldaten in woestijn op de been Israël schrapt eigen vliegtuig; kiest voor F-16 9s BUITENLAND QeidóaOowuwt Regering Itklië eist vrijlating gijzelaars Elba PROCES TEGEN VANUNU HERMETISCH GESLOTEN Succesje voor NASA SPAANSE REGERING PRAAT MET ETA Massamoord in Koreaanse sekte YN-rapporteur Wako praat met Brunswijk .GRINGO" HONASAN ZOU JUNTA HEBBEN GEVORMD Beurs van Amsterdam LIBIË HEROVERT LANDSTROOK OP LEGER TSJAAD MAANDAG 31 AUGUSTUS 1987 PAGINA 5 PORTO AZZURRO De Italiaanse re gering zal alleen maar praten over even tuele verbetering van de omstandigheden in de gevangenissen als de zes gedeti neerden op Elba onmiddellijk hun 28 gij zelaars laten gaan. In een gisteren vrijge geven verklaring wordt gesteld dat de re gering na wil gaan of langgestraften voortaan overgebracht kunnen worden naar inrichtingen in de buurt van hun vroegere woonplaats, maar wèl op de voorwaarde dat een eind wordt gemaakt aan het gijzelingsdrama op Elba. De on derhandelaars op Elba zeiden overigens optimistisch te zijn over een goede afloop van de vorige week dinsdag begonnen gijzeling. „Wij gaan vooruit in plaats van achteruit", aldus een woordvoerder. JERUZALEM 1 Achter hermetisch gesloten deu ren is gisteren in Jeruzalem het proces begonnen tegen de Israëlische kerntechnicus Mordechai Vanunu, die wordt beschuldigd van spionage en verraad. Hij heeft militaire geheimen doorgespeeld aan de Britse krant Sunday Times. Als hij schuldig wordt bevonden kan de technicus maximaal le venslange gevangenisstraf krijgen. Het proces wordt achter gesloten deuren gevoerd. Er zijn bui tengewone maatregelen getroffen om het lekken van informatie uit de rechtszaal te voorkomen. „Het lijkt erop of niet Vanunu maar de H-bom zelf voor de rechtbank moet verschijnen", zo reageerde de advocaat van de verdachte op de strenge maat regelen. Aanwezig in Israël maar niet toegelaten tot de rechtszaal is ook de Nederlandse rechtsge leerde Menno Kamminga. Hij is als vertegenwoor diger van de mensenrechtenorganisatie Amnesty International naar Jeruzalem gestuurd. BRIGHAM CITY Na een vertra ging van enkele dagen is vanmorgen in de Verenigde Staten een belangrij ke proef met een raket geslaagd. De proef was volgens de betrokken des kundigen van het ruimtevaartbureau NASA bedoeld voor de eerste lance ring van een Amerikaans ruimteveer na de ramp met de Challenger in ja nuari 1986. Het ging om een gewijzig de stuwraket met versterkte afdicht- ringen, vergeleken met die van het type waarmee de Challenger veronge lukte. De raket van 48 meter, die met behulp van 5.000 kubieke meter staal en beton horizontaal aan de grond werd gehouden, spuwde gedurende de twee minuten die daarvoor waren voorzien een lange vlam uit. Nu vol gen zeker twee weken van studie om de meetgegevens te analyseren. (Van onze correspondent Paul van der Voort) BARCELONA De Spaanse regering heeft voor het eerst toegegeven dat zij directe gesprek ken voert met de Baskische onafhankelijkheids beweging ETA-Militar. Volgens regeringswoord voerder Javier Solana gaat het om contacten en in geen geval om „politieke onderhandelingen". De Spaanse pers heeft in het verleden verschei dene malen gemeld dat de socialistische regering van premier Felipe Gonzales oriënterende ge sprekken voerde met de top van ETA. Gonzales gaf deze contacten echter pas vorige week dins dag voor het eerst toe na afloop van een vier uur durend onderhoud in Frankrijk met de Franse president Francois Mitterrand. Politieke waarne mers vermoeden dan ook dat Mitterrand bij Gonzales heeft aangedrongen op meer openheid over de Spaanse anti-ETA politiek. SEOEL De meeste sekteleden die in de buurt van de Zuidko- reaanse hoofdstad Seoel dood werden gevonden zijn door wur ging om het leven gekomen. Dat heeft lijkschouwing uitgewezen. Volgens de politie zijn 30 van de omgekomen 32 sekteleden ge wurgd door een 45-jarige man, die zichzelf nadien heeft opge hangen. De slachtoffers zijn vol gelingen van de 48-jarige vrouw Park Soon-Ja, die volgens de sekte goddelijke eigenschappen bezit. Ook de leidster zelf werd dood gevonden. Zij zou door een slag op het hoofd zijn omge bracht. Onder de slachtoffers zijn verscheidene kinderen. DEN HAAG/PARAMARIBO De speciale rapporteur van de Verenigde Naties voor de mensenrechten, de Kenyaan Amos Wako, heeft afgelo pen donderdag op Surinaams grond gebied een gesprek gehad met rebel lenleider Ronnie Brunswijk. Dat heeft het Surinaamse dagblad De Ware Tijd zaterdag gemeld. Wako is via Frans Guyana naar Brunswijk toegegaan. Het gesprek is vermoede lijk op Stoelmanseiland of in Lange- tabbetje gevoerd. Voordat Wako naar Frans Guyana ging was hij een week in Paramaribo voor onderzoek naar schendingen van de mensenrechten in de strijd tussen het Surinaamse le ger en de groep-Brunswijk. MANILA De onderge doken leider van de jong ste couppoging op de Fili- pijnen, kolonel Gregorio „Gringo" Honasan vormt waarschijnlijk nog steeds de grootste bedreiging voor de regering van Cory Aquino. Uit bron nen van de rebellen werd vanmorgen vernomen dat Honasan een voorlopige regering gevormd heeft onder leiding van een junta van jonge officie ren. In Manila wordt er nu ernstig rekening mee gehouden dat de staats greep van vrijdag een vervolg krijgt; een grote re en bloediger „tweede fase". De sfeer in de stad was vandaag in elk geval uiterst gespannen. De coup van de voorheen loy ale Honasan één van de eerste militairen die het op nam tegen dictator Marcos heeft het leger in grote ver deeldheid achtergelaten. Zo berichtten enkele Filipijnse kranten vanmorgen dat zes honderd kadetten van de mi litaire academie in Baguio City in hongerstaking waren gegaan uit solidariteit met de muiters. Stafchef generaal Fi del Ramos erkende dat het nog wel enige tijd zal duren voor de eenheid in het leger hersteld is. Op het marine-hoofdkwartier in Manila wordt één van de gearresteerde soldaten, die deelnam aan de opstand, gefouilleerd. FOTO: AP In een verklaring kondigde het rode Nationaal Democra tisch Front (NDF) vanmorgen een reeks aanvallen op mili taire doelen aan. „De verwar ring en verdeeldheid geeft een uitstekende gelegenheid de revolutie nieuwe impulsen te geven", aldus het NDF. Mi litaire autoriteiten op de Fili- pijnen verklaarden dat het communistische verzet zater dag al een aanval op een poli tiepost pleegde. De legale linkse oppositie in het land heeft intussen laten weten dat zij haar plannen heeft laten varen voor nieuwe protestbetogingen tegen de verhoging van de brandstof prijs. Deze verhoging was af gelopen week aanleiding voor een massale staking, die de eerste openbare confrontatie betekende van arbeiders met het bewind van president Co- razon Aquino, die 18 maanden geleden aan de macht kwam. Moordenaars Mevrouw Aquino verscheen gisteren voor het eerst na de gemankeerde coup in de openbaarheid. Ook zij erken de op een plechtigheid ter ge legenheid van de Nationale Dag der Helden, dat binnen het Filipijnse leger grote ver deeldheid bestaat. Maar in haar toespraak waarschuwde Aquino dat de opstandelingen „bittere lessen" zullen krijgen. Het doel van de rebellen was duidelijk om de president en haar hele familie te doden, al dus Aquino. „De schaal en de bruutheid van de aanval, het verraad dat ermee gepaard ging, de schaamteloosheid van de rebellen die vuurden op burgers, het tijdstip. Alles wijst erop dat zij moordzuchti ge bedoelingen hadden". Bij de aanval op het presidentiële paleis zou volgens de presi dente gericht zijn geschoten op haar enige zoon Benigno. Die overleefde de aanslag met een schptwond in zijn schou der, dank zij drie lijfwachten die zich tussen hem en de muitende soldaten wierpen. De drie lijfwachten kwamen daarbij om het leven. Het leger heeft van Aquino de opdracht gekregen direct te schieten als Honasan zich te gen zijn arrestatie zou verzet ten. De opstandelingenleider is onvindbaar sinds hij vrij dagavond met een helikopter de wijk nam. De vijfde coup poging tegen het bewind van Aquino was toen al aan het verlopen. Volgens een tussen balans vielen bij de opstand, die bloedig werd neergesla gen, zeker 42 doden en 264 gewonden. Naar stafchef Ra mos zei zijn al ruim 800 rebel len gevangengenomen en zijn nog enkele honderden deel nemers aan de coup voort vluchtig. Overplaatsing „Gringo" Honasan werd in november door president Co- razon Aquino naar de provin cie overgeplaatst nadat zij haar voornaamste politieke ri vaal, minister van defensie Juan Ponce Enrile, ontsloeg. Dit gebeurde na berichten dat Honasan, die Enrile's veilig heidschef was, een staatsgreep voorbereidde. Vanuit zijn nieuwe post in de noordelijke provincie Nueva Ecija bereid de Honasan de aanval van vrijdag voor op het presiden tiële paleis in de hoofdstad, drie legerkampen en vier tv- stations. Enrile, die onlangs met de hakken over de sloot in het parlement werd gekozen, zei in een vraaggesprek dat hij niets had afgeweten van een staatsgreeppoging door Hona san. Maar in de Filipijnen wordt aan die verklaring al gemeen weinig geloof ge hecht. Naas Steenkamp, de onderhandelaar namens de Zuidafrikaanse mijnwerkgevers, maakte gisteren het akkoord bekend met de zwarte vakbond NUM. FOTO: AP (Vervolg van de voorpagina) JOHANNESBURG De voorzitter van de vakbond van zwarte Zuidafrikaanse mijnwerkers, Cyril Ramap- hosa, heeft het akkoord met de werkgevers een „over winning voor de mijnwerkers" genoemd. Ondanks het feit dat niets terecht is gekomen van de geëiste looons- verhoging noemde hij staking, die drie weken heeft ge duurd, een „dure les" voor de werkgevers. De NUM omschreef de staking voorts als een „generale repetitie voor verdere actie". De mijnwerkersvakbond, die nog maar vijf jaar bestaat, heeft dit maal kennelijk moeten buigen voor de druk van massale ontslagen. „Wij hebben niet verloren en zijn sterker geworden dan wij waren", aldus Ramaphosa. Een paar jaar geleden was zo'n staking nog volkomen ondenkbaar. An derzijds bewijst de afloop van de staking opnieuw, dat de over weldigende meerderderheid van zwarten in het land politiek èn economisch geen vuist kan maken. Werkgevers in andere secto ren zullen door dit resultaat gesterkt kunnen worden in hun af wijzing van looneisen van zwarte arbeiders. Toch hebben de bedrijven de staking niet ongeschonden over leefd. Bedragen zijn niet bekend gemaakt, maar volgens een on afhankelijke schatting heeft de staking de Zuidafrikaanse mij nindustrie zeker 300 miljoen gulden gekost aan gederfde inkom sten. Als gevolg van geweld tussen stakers, werkwilligen en po litie van de bedrijven zijn acht mensen om het leven gekomen en 300 gewond geraakt. Noteringen van maandag 31 augustus 1987 (tot 10:49 uur dividend over ho dd la dd vk ok Ik 86/1.30 102.00 25/8 77.50 28/1 aegon 9380 92.50X 92.60X 86 1.40 115.8018/3 87.50 12/6 ahold 108.40 107.30 107.30 86/6.60 179.00 26/8 126.30 5/5 akzo 175.00 174.10 174.50 86 27 54.107/4 45.101/6 abn 50.80 50.90 50.50 84/85 5% st.a 148.8031/8 140.702/1 alrenta 148.70 148.80 148.80 86/2.55 76.006/1 58.00 26/5 amev c 62.00 62.30X 61.50X 86 91.40 26/8 69.60 12/6 amro 88.20 88.00 87.80 86 5.95 d 134.80 15/5 118.00 26/1 ast r'dam c 122.10 123.00 123.00 86 4.—+ 2% st.a 169.00 23/6 142.003/3 bols c 153.00 154.00 153.00 86/4.50 155.007/4 111.5012/6 borsumij 130.00 129.50 129.50 86 1.55 cl. 63.50 26/8 47.506/3 buhrm tel c 62.50 62.30 62.30 85/86 /1.35 68.90 18/3 57.30 20/5 cam c 64 30 64.50 64.20 86 12.88 270.50 4/8 195.5026/2 dordtse 247.00 244.50 244.30 86 1.- 70.5011/8 45.604/2 elsevier c 60.00 59.80 59.50 86 1.75 62.50 13/8 43.50 27/5 lokker 57.00 57.50 57,50 86 1.30 54.50 10/8 38.4013/1 giit-br c 49.30 48.80 49.10 86/3.50 201.00 6/8 145.00 27/2 heineken 190.00 189.00 188.70 86 1.50 cL 51.0010/8 29.70 13/1 hoogovens c 48.80 48.80 48.50 86 1.40 65.40 14/8 48.00 25/5 hunt.doug. 62 20 62.10 62.10 86 2.80 cl. 72.0030/7 54.00 13/1 intern.mul 66.20 65.50 65.50 86/87 1.60 5760 11/8 34.7020/1 kim 53 40 52.70 52.70 86/5.50 173.7027/8 131.00 29/1 knp 171.50 171.00 170.80 86 12.80 299.70 4/8 207.002/1 kon olie 275.00 272.30 273.20 86/2.50 81.8026/8 66.00 12/6 nat ned c 77.30X 77.50 77.00 86/8.50 200.50 16/1 153.80 6/3 nmb 174.30 173.50 173.00 86 7.— 200.5011/8 128.0012/6 nedlloyd 182.50 181.00 181.00 86/4.- 135.806/1 108.00 9/6 nijv-t.cate océ 116.50 115.00 115.20 86 10— 478.005/8 378.503/3 460.00 458.00 66/1.85 42.007/4 33.00 29/1 ommeren c 34.40 34.70 35.00 86/3.60 90.50 10/8 59.00 26/2 pakhoede 86.80 86.80 86.80 86/2.— 56.70 15/7 42.50 28/1 philips 52.80 52.60 52.60 86/2.92 116.0013/8 94.002/1 robeco 113.10 112.50 112.50 86 4.60 2% st.a. 146.80 17/6 137.2012/1 rodamco 141.90 142.10 142.10 85/86 1.16 110.10 13/8 82.40 2/1 rolinco 107.60 107.20 107.20 78 4.40+5% st.a 52.60 1/6 49.505/1 rorento 52.10 52.10 52.10 86/0.80 28.005/1 21.7028/1 vml-stork 24.20 22.50 23.50 86 15.33 156.1014/8 98.00 10/2 unilever c 142.50 141.00 140.90 86/9.25 98.507/8 68.00 26/5 vnu 92.50 92.50 92.00 86/2.04 86 k 98.50 11/8 72.70 30/1 wetaanen e 89.70X 89 50 89.30 140.00 12/6 105.5010/2 wolt.kl 125.50 125.50 125.50 GOUD onbewerkt 29810 - 30310 bewerkt 31910 Opgave Drijfhout, A'dam Vorige ZILVER - 30480 onbewerkt 32080 bewerkt 460 - 530 475 - 545 570 590 Geen krant ontvangen Bel tussen 18.00 en 19.00 uur, zaterdags tussen 14.00 en 15.00 uur. telefoonnr.071-122248 en uw krant wordt nog dezelfde avond nabezorgd. (Vervolg van de voorpagina) LONDEN Irak lijkt vastbe sloten de olie-export van het vijandige Iran een grote slag toe te brengen. De totaal zes massale bombardementen in de afgelopen drie dagen waren al lemaal op olie-installaties en tankschepen gericht. Eén olie veld, drie overslagstations en drie supertankers zouden zware schade hebben opgelopen bij de bombardementen, de hevigste sedert de oorlog zeven jaar ge leden begon. Hoewel van Iraanse zijde werd meegedeeld dat twee Iraakse oorlogsvliegtuigen werden neergehaald, zou de sterke en uiterst goed toegeruste Irakese luchtmacht weinig hinder heb ben ondervonden van de Iraan se luchtafweer. Vrij onverwacht bestookten Iraakse bQmmenwerpers en jachtvliegtuigen zaterdag het Iraanse olieveld Rakash, het nabijgelegen overslagterrein op het eiland Lavan en het eiland Farsi in het noorden van de Golf. Bij het voor de Iraanse olie-uitvoer belangrijke eiland Sirri zou één supertanker in brand zijn geschoten. De aan vallen gisteren en vanmorgen waren voornamelijk gericht op het overslagterrein op het eiland Kharg. De Iraakse tele visie berichtte triomfantelijk dat alle vliegtuigen veilig op hun bases waren teruggekeerd. De Iraakse president Saddam Hoessein zei dat Iran voldoende tijd heeft gehad om de VN-re- solutie te aanvaarden. Hij kon digde aan de aanvallen op de Iraanse olie-export te zullen voortzetten. „Voortaan zullen wij hen op zee aanvallen en al hun economische aderen, waar mee zij hun militaire agressie financieren, vernietigen", aldus Hoessein. Iran heeft inmiddels laten weten dat de Iraakse aan vallen zullen worden vergol den. Volgens Teheran gaat om een door de Verenigde Staten geïnspireerde poging de span ning in de Golf op te voeren. In het verleden heeft Iran regel matig tankers van Koeweit aangevallen wegens de steun van dit land aan Irak. Maar se dert Koeweitse tankers door Amerikaanse vlooteenheden geëscorteerd worden, heeft Iran zich beperkt tot enkele dreigen de manoeuvres. De Amerikaanse marine heeft op de opgelopen spanningen in gespeeld door het jongste Koe weitse konvooi in de Golf zeer zwaar te bewapenen. De twee olietankers, die gisterochtend door de Straat van Hormoez voeren, werden geëscorteerd door liefst zes Amerikaanse oorlogsschepen. Volgens waar nemers is het de sterkste bege- leidingsvloot sedert Washington begon met het escorteren van tankers. Een Westerse diplomaat zei „zich niet te kunnen voorstel len" dat Iran niet op de één of andere wijze zal terugslaan. „Maar dit konvooi beschikt over tweemaal zoveel vuur kracht als vorige missies". En kele waarnemers vrezen dat de Irakezen met hun bombarde menten een alles-of-niets po ging hebben ingezet om Tehe ran te verleiden tot een aanval op Amerikaanse doelen om zo Washington in de oorlog te be trekken. „Bagdad wil niet lan ger wachten op Iraanse bereid heid vrede te sluiten. Zij gelo ven dat de enige manier de oor log te winnen is de Verenigde Staten zover te krijgen dat zij ingrijpen aan de zijde van Irak", aldus een Westerse diplo maat. AOUZOU Met een een stoi- cijnse glimlach speurt een jon ge Libische kolonel de onein dige zandvlakte af die zich rond de basis Aouzou uitstrekt. „Het leven is zeer hard hier", constateert hij en gebaart daarbij naar zijn omgeving. De 32-jarige kolonel is eigen lijk niet gemachtigd om offi cieel te spreken tegen de zes journalisten, die de nacht hebben doorgebracht in de Libische basis in de Aouzou strook. Deze werd vrijdag door Libische troepen hero verd op het leger van Tsjaad. De Libiërs danken de hero vering aan de verrassings aanval, die er voor zorgde dat Tsjadische soldaten op de vlucht sloegen. Overals lig gen rode Tsjadische baretten, Tsjadische sigaretten, inge blikte tomatenpuree, Tsjadi sche militaire onderschei dingstekens en munitie voor geweren, granaatwerpers en andere wapens. Overigens ontkent de regering van Tsjaad nog steeds het verlies van Aouzou. FLIP GE£M -WteVtoftO BEN iteTT »iwuu£l.w. OOK uooeofci&A ■zo nc as&soijK Seen tfisr ow om specifieke viB&ü - shwpp&O UPN oew EBytouD .om in fare 2-^ De man die aan het hoofd stond van de verrassingsaan val is kolonel Ali Sherif Rify, 45 jaar, oud klasgenoot van de Libische leider Kha- daffy en in legerkringen alom gerespecteerd. De hero vering van Aouzou was de eerste grote overwinning voor Libië na een reeks ne derlagen en de verdrijving uit het noorden van Tsjaad in maart van dit jaar. Kolo nel Rify vertelt hoe Libische straaljagers vrijdagmorgen de grondtroepen assisteerden bij de aanval op de Tsjadi sche frontlinie, ten noorden van Aouzou. Achter de vij andelijke linies werden para chutisten gedropt. „Het duurde slechts twee uur om Aouzou in te nemen", aldus Rify. Volgens de Libiërs zijn daarbij honderden Tsjadische soldaten gesneuveld. Maar de verslaggevers ter plekke tel den slechts dertig lijken van 'Tsjadische militairen. „Het spijt ons zeer", zegt kolonel Rify, wijzend op de lijken. „We houden er niet van om mensen te doden. Maar dit is wat de Tsjadische leider voor zijn volk heeft uitgekozen. Wij beantwoorden vuur met vuur". De gevechten vonden plaats onder een bloedhete zon en op moeilijk begaanbaar ter rein waar slangen en schor pioenen hun domein hebben en een groot tekort aan wa ter is. Ondanks deze barre omstandigheden was de strijdgeest bij de Libische sol daten niet gebroken. En als de Libische soldaten hetzelf de te eten krijgen als wat ze hun gasten voorzetten, dan is hun menu uitstekend te noe men. De ranstoenen bestaan uit Zwitserse kaas, Italiaanse tonijn, Turkse snoepejes en Nederlandse melk en verder Libische thee, koekjes en ge droogd fruit. Toch hopen ze dat de ge vechten voorbij zijn. „We hebben genoeg woestijn en genoeg bergen", aldus kolo nel Rify. „Dit is Libisch land. We zijn nu weer binnen onze eigen grenzen. We zullen verder de internationale wetten respecteren". JERUZALEM Het Israëlische kabinet heeft gisteren besloten niet verder te gaan met de produktie van een eigen gevechts vliegtuig en in plaats daarvan de Amerikaanse F-16 te kopen. Voor minister zonder portefeuille Moshe Arens was het besluit aanleiding om af te treden. Arens is hoogleraar in de vliegtuig bouw en een van de belangrijkste architecten van het project. Aan de ontwikkeling van het Israëlische toestel, de Lavi, was door Amerikaanse en Israëlische bedrijven al zeven jaar ge werkt. Er was ruim 2,5 miljard gulden in gestopt, waarvan een groot deel afkomstig was van de Verenigde Staten. Het voorstel om het project te schrappen werd met 12 tegen 11 stemmen aan genomen en was afkomstig van minister van buitenlandse zaken Peres, de leider van de Arbeiderspartij. De uitslag van de stem ming was een tegenslag voor premier Shamir. Het Lavi-project werd in 1980 onder een Likoed-regering gelanceerd en was een van de paradepaardjes van de partij. Het gisteren genomen be sluit houdt wel in, dat verder gewerkt zal worden aan de tech nologische ontwikkeling van het Lavi-type om na het jaar 2000 eventueel een gelijksoortig, maar geavanceerder toestel in pro duktie te kunnen nemen. Israël was aanvankelijk van plan om ruim 70 Lavi-toestellen in produktie te nemen. De VS hadden bezwaar tegen het project vanwege de extreem hoge kosten. Eerder deze maand deed de Amerikaanse minister van buiten landse zaken George Shultz een dringend beroep op het kabinet om het Lavi-project te schrappen.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1987 | | pagina 5