„De vloerbedekking thuis is een luxe"
\l
V
kerk
wereld
brieven
lezers
GEESTELIJK LEVEN/OPINIE
CoidóctSoutmit
RK kerk moet leek serieus nemen
VIER JONGEREN NAMENS KERKEN NAAR MANAGUA
Joodse Gemeente
Amsterdam wil af
van rabbijn
Orthodoxe joden
tegen
sabbatschennis
Internationaal
congres van
gehuwde
priesters
't- ia
CcidócSouTOti
Geldschieters en woningbouwjj
1
Is de NWR bezig paniek te zaaien? Staatssecretaris Het
van volkshuisvesting blijkt de zorg van de woningbouwv
nigingen in elk geval te delen. Hij wil pensioenfondsei
andere institutionele beleggers desnoods dwingen het b
digde geld beschikbaar te stellen, en wel tegen een zoda
rente dat de huurprijzen straks niet pijlsnel omhoog vlie
DINSDAG 25 AUGUSTUS 1987 PAGIN
BRAZILIAANSE BASISGROEPEN:
SAO PA ULO De 60.000 Braziliaanse basisgemeenschappen
willen dat de Rooms-Katholieke Kerk de leken serieus neemt.
Ze verlangen van de wereldbisschoppensynode over de roe
ping van de leek, die van 1 tot 30 oktober in het Vaticaan
wordt gehouden, dat ze zich inzet voor een grotere zelfstandig
heid van de leken en debatteert over de positie van de vrouw
in de kerk en haar toelating tot het priesterschap
In een brief aan de voorzitter van de Vaticaanse raad voor le
ken, de Argentijnse kardinaal Eduardo Pironio, vragen de Bra
ziliaanse basisgemeenschappen voorts dat op de synode de le
ken niet slechts als toehoorders worden toegelaten, maar dat zij
ook het recht hebben het woord te voeren.
De basisgemeenschappen dringen er ook bij de bisschoppen op
aan, dat de kerk haar positie over de tegenstrijdigheden tussen
kapitaal en arbeid „duidelijker bepaalt" en dat zij de leken
helpt bij het verwerven van „een grotere en meer kritische
deelname in de politiek, in de volksbewegingen en in de vak
bonden" Voorts zouden de bisschoppen „zonder verdere ver
traging" discussies op gang moeten brengen over het toelaten
van de vrouw tot het priesterambt en andere beleidsbepalende
functies.
Gewoonten kun je niet
zomaar het raam
uitgooien; je moet ze
tree voor tree de trap
aflokken.
VLAARDINGEN „Je
bekijkt de wereld nu met
andere ogen. De vloerbe
dekking thuis vond ik
toen ik thuis kwam maar
vreemd. Je hebt een
maand gewoon op de
vloer geleefd en dan be
sef je dat vloerbedekking
een luxe is".
Dat is een van de reacties
van vijf jongeren uit Vlaar-
dingen en Schiedam, die een
maand lang namens de ker
ken in Nicaragua verbleven.
Monique Hamerslag (17, ge
reformeerd) uit Schiedam,
Mikaël van Driel (19, r.-k) uit
Vlaardingen, Jan Haas (18,
hervormd) en Adrienne Zou
tendijk (20, hervormd), bei
den uit Vlaardingen waren
de „gelukkigen" die werden
geselecteerd uit een groep
van ongeveer 35 jongeren uit
Vlaardingen en omgeving om
te leven en te werken in Ma-
nagua, in de (illegale) wijk
Martin Luther King Daar
werkt het zendingsechtpaar
Paul en Nel van der Harst, in
1984 uitgezonden door de
hervormde classis Schiedam.
Zelf noemen ze zich „ver
spieders" voor de Nederland
se kerken in een land waar
christenen in de omstandig
heden leven van een revolu
tie en oorlog.
De contacten vanuit Mana
gua met de kerken in de clas
sis zijn sterk; bijna iedere
maand schrijven de Van der
Harsten een uitvoerige brief
vanuit Managua, waar ze
werkzaam zijn aan een theo
logisch centrum. De classica-
le zendingscommissie op haar
beurt probeert het werk van
de Van der Harsten te inte
greren in het kerkelijk leven
hier. Tijdens het verlof van
het zendingsechtpaar vorig
jaar, kwam het plan op om
De „uitgezondenen" voor de Grote Kerk in Vlaardingen, v.l.n.r.: Mikaël van Driel, Adrienne Zou
tendijk, Jan Haas en Monique Hamerslag.
een delegatie vanuit Neder
land naar Managua te sturen.
Zodoende kan de wederke
righeid meer vorm krijgen
Eerder al was een Nicara
guaanse predikant de gast
FOTO: PERS UNIE
van de zendingscommissie.
De voorkeur werd gegeven
aan jongeren en van de 35
die reageerden op een op
roep, werden vier jongeren
geselecteerd voor de oecume
nisch samengestelde groep.
De jongeren leerden Spaans
en kregen op het Hendrik
Kramer Instituut in Oegst-
geest op kosten van de
hervormde zending een
korte cursus over het land.
Voordat de vier naar Mana
gua vertrokken, werd op vijf
juli in de Grote Kerk van
Vlaardingen een uitzendings-
dienst gehouden, als uitdruk
king van de vertegenwoordi
gende functie die de jongeren
namens de kerken hadden.
Bedoeling van de reis was om
kennis te namen van het le
ven in armoe en daarvan
verslag te doen in Nederland.
Met dat laatste zijn de vier al
begonnen: gisteren met een
persconferentie en de eerste
uitnodigingen voor ontmoe
tingen in kerken, op scholen
en derde wereld-manifesta
ties zijn al binnen. Ze hebben
veel te vertellen; want ze
hebben ook veel indrukken
opgedaan. „Je wist wel dat er
veel armoede in de wereld is.
Maar het is heel anders als je
er een maand midden in
leeft. Daardoor is het alle
maal veel reëler geworden
en tegelijkertijd minder ac
ceptabel. Je accepteert het
niet dat zij zo weinig hebben
en wij zo veel. En je wilt ook
in eigen land duidelijk ma
ken wat er zich daar afspeelt
en dat het land hulp nodig
heeft".
Luxe
Veel indruk maakte het feit
dat de bewoners van de krot
ten in de wijk geen tijd heb
ben zich werkelijk druk te
maken over de dag van mor
gen, het nadenken over de
toekomst in een luxe die ze
zich niet kunnen veroorlo
ven. „De dagelijkse zorgen
zijn ontzettend groot. De
vrouwen bijvoorbeeld zijn al
hun tijd bezig om voor eten
te zorgen en de was klaar te
krijgen. Voor ons onvoorstel
baar, maar zo werkt het.
Normale voorzieningen zijn
als een kraan in de keuken
of een gewone wc zijn er
niet. Alles kost enorm veel
tijd".
De meeste bewoners van de
wijk, die „zomaar" is ont
staan door de trek van het
platteland naar de stad, zijn
erg arm. En als er al eens
wat geld is, wordt dat meteen
opgemaakt; de inflatie be
draagt honderden procenten
per jaar. Wie dus vandaag
geld heeft, moet dat meteen
opmaken, want morgen is
het veel minder waard".
De vier werkten mee aan
projekten van het theologisch
centrum: de fabricage van
dakplaten in de coöperatie en
het bouwen van een gemeen
schapscentrum. 's Middags
waren er programma's om de
bevolking te ontmoeten. Echt
intensieve contacten ontston
den met de gastgezinnen: de
jongeren spreken over hun
„vader en moeder" in Mana
gua.
Kerkelijk hebben de vier ook
het een en ander meege
maakt. In de wijk staan di
verse kleine kerkjes, vooral
van pinksterbewegingachti
ge, fundamentalische groe
pen. Temidden van deze ge
meenschappen, die allemaal
claimen „de ware kerk te
zijn" probeert het echtpaar
Van der Harst met zondag
schoolwerk en bijbelstudie
een wat ander geluid te laten
horen.
De confrontatie van het ge
loof met de harde werkelijk
heid van Managua heeft de
jongeren aan het denken ge
zet. „Geloof in de God van de
bijbel vraagt om keuzen. Je
zus heeft de armen gezocht,
de zieken, de randfiguren.
We hebben in Managua goed
gezien hoe onontkombaar die
keuze ook voor ons is".
LÜTSEN KOOISTRA
AMSTERDAM De Ne
derlands-Israëlitische
Hoofdsynagoge J oodse
Gemeente in Amsterdam
wil het tweejarig con
tract met rabbijn Shmuel
Roth, die begin dit jaar
in dienst trad, voortijdig
verbreken. Dit heeft de
raad besloten, zo heeft
voorzitter B. Hertzberger
medegedeeld.
De uit Engeland afkomstige
rabbijn heeft volgens het be
stuur geen respect voor de
Nederlandse tradities ge
toond. Zijn samenwerking
met andere rabbijnen liet bo
vendien te wensen over. „Hij
wil hier in Nederland een
andere beleving van de gods
dienst invoeren, een beetje
ayatollah-achtig," aldus
Hertzberger.
Met de benoeming van rab
bijn Roth verwachtte de
grootste Joodse Gemeente in
Nederland eindelijk een ja
renlange periode van onrust
te hebben afgesloten. Het
vertrek van opperrabbijn
Meier Just ging met tal van
conflicten gepaard. Diens op-
Yeshaya Stemberger uit Je
ruzalem werd ingetrokken
nadat deze voortdurend fi
nanciële eisen op tafel legde.
Het eerste conflict kwam al
kort na de indiensttreding
van rabbiin Roth. Hij zond de
ritueel slachter naar huis,
zonder zijn collegas ervan op
de hoogte te stellen.
Vorige week zei rabbijn Roth
in een vraaggesprek met het
NIW dat „corruptie en sa
menzwering binnen het be
stuur en het rabbinaat er de
oorzaak van zijn dat er in
Amsterdam niet valt te wer
ken".
volger, rabbijn Nathan Auer-
bacn uit Jeruzalem, gaf zijn
benoeming terug omdat hij
meende onheus te worden
bejegend. De daaropvolgende
benoeming van opperrabbijn
OVER ABORTUS-OPVATTING
Kwestie-Harder lijkt afgesloten
AMERSFOORT Met een gemeenschappelijke verklaring
dat abortus alleen dan geoorloofd is als het leven van de
vrouw in gevaar is, heeft de classis Amersfoort van de Chris
telijke Gereformeerde Kerken een einde gemaakt aan de
zaak-Harder.
Ds. T. Harder en de Amersfoortse kerkeraad waren door de
particuliere synode van het Oosten schorsingswaardig bevon
den respectievelijk vermaand omdat zij in 1984 een ruimere
interpretatie van abortus hadden onderschreven.
De gemeenschappelijke verklaring is ondertekend door de
kerkeraad, ds. Harder en de drie commissies die zich met
deze zaak hebben beziggehouden. Volgens een persbericht is
de kerkeraad door de gemeenschappelijke verklaring te on
dertekenen, teruggekomen op de uitspraak uit 1984 op grond
waarvan de raad werd vermaand.
Ds. Harder zei het persbericht nog niet te kennen en er daar
om weinig voor te voelen commentaar te geven.
Meer dan vijfduizend ultra-orthodoxe joden hebben giste
ren bij de Klaagmuur gebeden voor het respecteren van de
joodse sabbatviering in Jeruzalem. De orthodoxen zijn te
gen het vertonen van speelfilms op die dag. De laatste we
ken zijn er over deze materie gewelddadige botsingen ge
weest tussen religieuze en niet-religieuze joden. Voor het
eerst kon er in Jeruzalem de afgelopen weken op een be
perkt aantal plaatsen gekeken worden naar speelfilms.
Veel jonegeren eisen dat er meer uitgaansmogelijkheden
zijn in Jeruzalem. De sabbatviering in Jeruzalem is bijzon
der streng en er heerst dan in de hele stad een diepe rust.
ROME In een voorstadje
van Rome gaat zondag het
eerste internationale congres
van gehuwde priesters van
start. De priesters hebben
zich verenigd in een federa
tie die vorig jaar in Parijs is
opgericht en nu ongeveer
20.000 leden telt in 16 landen,
aldus de voorzitter van de
Italiaanse tak, Gianni Gen-
nari.
Volgens Gennari zijn er in de
hele wereld ongeveer 80.000
gehuwde priesters, op een to
taal van 400.000. Uit een so
ciologisch onderzoek in Ita
lië, dat zich beperkte tot de
priesters op Sardinië, is ge
bleken dat ongeveer drie
kwart van de priesters die
zich houden aan het celibaat,
duurzame of vluchtige seksu
ele relaties met vrouwen
heeft, maar zich ongelukkig
voelen met de huidige situa
tie.
Was het vroeger vrij gemak
kelijk voor priesters om ont
heffing uit hun ambt te vra
gen en vervolgens in de kerk
te trouwen, met de komst
van paus Johannes Paulus II
is dit veranderd. Priesters
moeten nu aantonen dat er
een procedurefout is gemaakt
bij hun wijding en dat zij dus
formeel eigenlijk nooit pries
ter hadden mogen worden,
een verandering die de paus
in Italië van veel zijden de
beschuldiging van „geestelij
ke wreedheid" heeft bezorgd.
Niettemin zijn niet alle ge
huwde priesters uit het ambt
en uit de kerk: sommige wer
ken nog steeds als priester,
anderen zijn „suspendus a di-
vinis".
3neven graag kort en
Juideli|k geschreven De""
edactie behoudt zich
tet recht voor mgezon-
len stukken te bekorten
Oplichterij
Kim Andersen (Deen) wint
Ronde van Denemarken.
J.McLoughlin (Engelsman)
wint Ronde van Engeland.
Een Ier wint Ronde van Ier
land, 'n Nederlander wint
Ronde van Nederland en ga zo
maar door. Waren het vroeger
alleen de criteriums die „gere
geld" werden door de heren
wielrenners denk aan Teun
van Vliet (Westlander) wint
Ronde van Wateringen, Joop
Zoetemelk mag Goldrace win
nen tegenwoordig worden
tot grote woede van de organi
satoren ook de grote rondes
min of meer verziekt door de
instelling van de huidige be-
roepspedaleurs. Nog erger is
het voortijdig afstappen in die
rondes, zoals b.v. Jean-Paul
van Poppel in Denemarken.
Griep was de reden, maar en
kele uren later verscheen hij
aan de start in Heerhugowaard
om in Nederland zijn dikbe
taalde startgeld te incasseren.
Wanneer grijpt de KNWU ein
delijk eens in, of moet het pu
bliek massaal wegblijven om
op die manier te protesteren
tegen deze vorm van oplichte
rij?
B. Lagerwij,
POELDIJK.
Ammoniakdampen
Er was geen Duits onderzoek
voor nodig om vast te stellen
dat de aantasting van monu
menten afkomstig zou zijn van
ammoniakdampen uit de m^st.
Tuinders en met name Loos-
duinse tuinders en mestschip-
pers waren van deze mogelijk
heid, gezien hun ervaringen
met hun gewassen, reeds jaren
op de hoogte. Met ammoniak
dampen moet men zeer voor
zichtig zijn en dientengevolge
zijn er dan ook maatregelen
genomen. Met de wetenschap
dat alleen in het Loosduin se
tuinbouwgebied jaarlijks naar
schatting 60.000 ton mest
wordt verwerkt zal dit duide
lijk zijn. Als (gepensioneerd)
Rijkstuinbouwvoorlichter,
werkzaam in het voormalige
Loosduinse tuinbouwgebied,
werd ik met het euvel schade
aan gewassen door ammoniak
dampen regelmatig geconfron
teerd. En in principe is er geen
verschil tussen schade aan ge
bouwen, bomen of tuinbouw-
gewassen. Het begrip „zure re
gen" heb ik dan ook steeds als
een verzinsel beschouwd en
aan ondeskundigheid van de
betreffende instanties toege
schreven. Ministeriële maatre
gelen over toepassing van
mest werken averechts in op
dit probleem.
L.G. Nederpel,
DEN HAAG.
Voetbalvandalisme
De vaderlandse voetbalcompe
titie is weer gestart en terwijl
we amper drie wedstrijden op
weg zijn tiert het vandalisme
al welig. Treinstellen kunnen
weer op een zijspoor worden
gezet omdat ze niet meer
bruikbaar zijn, er zijn steek
partijen tussen supporters en
de politie kan het aantal over
uren niet bijbenen. Hoofdcom
missarissen en burgemeesters
roepen om het hardst als het
om het verbieden van wed
strijden gaat en gelijk hebben
ze! Want zo kan het niet lan
ger. De KNVB bedenkt aller
lei schijn-oplossingen zoals een
pasjesregeling, hetgeen uiter
aard irritaties bij het publiek
opwekt. Vervolgens schuift de
KNVB de zwarte piet door
naar politie e.d. Maar dat is
De grote beleggers in Nederland hebben met klem tegel
sproken dat zij niet willen investeren in de sociale won
bouw. De Nationale Woningraad (NWR) had onlangs v
speld dat de woningbouwcorporaties bij gebrek aan g
schieters een aanzienlijk deel van hun geplande bouw
gramma zouden moeten schrappen. Maar dit weekeinde
het grootste pensioenfonds in Nederland, het ABP, een
gengesteld geluid horen.
De grote beleggers, aldus de nwr, hebben geen zin rl
om geld te steken in de bouw van goedkope huurwonin
want de corporaties zijn niet in staat over het geleende li
taal een rente te betalen die concurreert met andere invi
ringen waarvoor beleggers kunnen kiezen. Maar het i
wijst erop, dat het in de eerste helft van dit jaar 207 mil
gulden aan woningbouwverenigingen heeft geleend, 1
twee keer zoveel als in het hele voorgaande jaar.
Dat is overigens een wat merkwaardige ommezwaai k
de bewindsman, want juist hij heeft onlangs aangekom
dat de overheid niet langer zal optreden als bemiddelaar
sen corporaties en beleggers. Tot dusver staat het Rijk ga
voor de terugbetaling van geleend bouwkapitaal, voor u
het de hoofdsom betreft tenminste. Staatssecretaris Hei
wil af van die kredietgarantie die voor investeerders
aantrekkelijke zekerheid vormt en voor de woningbouw
enigingen het loskrijgen van bouwkapitaal vergemakke
VOLGENS de beleggers heeft slechts een enkele partic
re geldschieter zich laten afschrikken door de affaire ron
Stichting Verantwoord Wonen. De beleggers zijn bij die
genheid nogal hard, en ten koste van een miljoenenvei
geconfronteerd met het feit dat de huidige overheidsgara
zich niet uitstrekt tot de renteschuld die een woningbc
corporatie in de loop van jaren kan opbouwen. Ook het
scherpte toezicht op de bouwsubsidies, na de onthullii
over grootschalig gesjoemel die leidden tot het vertrek
Heerma's voorganger Brokx, heeft de beleggingsmaatscl
pijen naar eigen zeggen niet kopschuw gemaakt.
NlETS aan de hand dus? Kennelijk toch wel, want de N
zal zich niet voor niets plotseling zo druk maken over d
nanciëring van het sociale-woningbouwprogramma ei
daarbij genoemde cijfers komen ook niet uit de lucht va
Hoewel er geen echt bewijs is voor de stelling dat de corp
ties nu reeds problemen hebben en straks nog veel n
moeilijkheden krijgen bij het aantrekken van bouwkapi
zou het geen overbodige luxe zijn als de politiek zich zou
gen over de principiële vragen die samenhangen met de
de NWR en staatssecretaris Heerma wellicht wat i
dramatisch aangekaarte problematiek.
Een eerste vraag luidt of men de verdwijning van I
overheidsgarantie in de sociale woningbouw moet vervair
door een investeringsplicht van beleggers. In een meer a.
•meen kader houdt het kabinet zich al met die vraag tff
De nog niet afgeronde discussie over de herstructurering
het Algemeen Burgerlijk Pensioenfonds heeft alles te m
met de marges die men beleggers gunt om, los van an
overwegingen, de meest rendabele investeringsprojecte
kiezen.
Dat roept meteen vraag twee op: hoe rendabel kunne!"
moeten sociale-woningbouwprojecten zijn? Indien mei
corporaties, al dan niet via een eigen bank, loslaat op de
kapitaalmarkt, hoe ver kunnen ze dan gaan met rentetot
gingen die zullen doorwerken in de huurprijzen? En
draait voor die mogelijk hogere huren op, de staat (vi«
jectsubsidies of individuele huursubsidies) of de huurder
lemaal vragen die in hun onderlinge samenhang mo
worden bezien en liefst snel beantwoord.
DE BILT (KNMI) Ook
morgen moeten we rekening
houden met buien. Vooral in
de middag is er ook af en toe
zon. De komende nacht zijn er
enkele mistbanken mogelijk
en daalt de temperatuur tot
een graad of 15. De middag-
temperatuur wordt ongeveer
19 graden. Er staat een matige
zuidwestenwind die aan de
kust eerst nog krachtig is. Oor
zaak van dit buiige weertype
is een lagedrukgebied boven
de Noordzee. Rondom deze
storing wordt koele onstabiele
lucht aangevoerd met buien.
Het lagedrukgebied trekt don
derdag langzaam richting
Zweden waardoor vrijdag en
de dagen erna het weer beter
wordt.
Weersvooruitzichten voor di
verse Europese landen, geldig
voor morgen en donderdag:
Zuid-Scandinavië?. Wisselend
bewolkt en mogelijk een bui.
Middagtemperatuur ongeveer
19 graden.
natuurlijk flauwekul. Als het
niet mogelijk is een wedstrijd
op een normale manier te la
ten doorgaan is verbieden de
enige oplossing. Geen gezeur
van Stoop c.s. omdat burge
meester Van Thijn de Haagse
supporters verboden heeft te
komen. Of is de voorzitter van
FC-Den Haag de tv-beelden
vergeten van vorig jaar, toen
de Haagse aanhang op een
schandalige wijze de binnen
stad van Amsterdam onveilig
maakte, eerzame burgers lastig
viel en leuzen riep waarvan
we maar moet hopen dat ze de
betekenis amper begrijpen.
P. Schellevis,
DEN HAAG.
Britse Eilanden: Perioder
zon en vrijwel overal c
Middagtemperatuur ront
graden.
Benelux-. Af en toe zon e
kele buien. Middagtem
tuur ongeveer 20 graden.
Duitsland, Alpengebied: l
le regen- en onweersb
Middagtemperatuur onge
20 graden.
Spanje en Portugal: Peri
met zon en een lokale r<
of onweersbui. Middagte
ratuur van 20 graden in
noordwesten tot 34 gr
plaatselijk in het binnen!
Italië, Joegoslavië?. Peri
met zon, maar vooral ii
noorden ook een enkeli
gen- of onweersbui. Mi<
temperatuur van 23 gradi
het noorden tot 30 grade
het zuiden.
Frankrijk. Af en toe
enkele regen- of onweei
en. Middagtemperatuur v
traden in het noordwesU
6 graden in het zuiden.
Amsterdam regen 22
De Bilt mist 22
Eelde onweer 22
Eindhoven zw.bew. 21
Den Helder regen 20
Rotterdam regen 23
Twente zw.bew. 20
Vlissingen h bew 20
Zd Limburg zw.bew. 19
Berlijn h bew 25
Bordeaux regenbui 21
Brussel zw.bew.
Dublin niet ontv.
Frankfort regen 24
Genève zw.bew. 18
Kopenhagen zw.bew 19 14
Lissabon niet ontv.
Locarno zw.bew 19 17
Londen niet ontv.
Luxemburg regenbui 20
Munchen regen 26
Nice 1 bew.
Oslo niet ontv.
Parijs regen 17
Rome niet ontv
Split niet ontv.
Stockholm h bew 16
Warschau niet ontv.
Wenen lbew. 27
Zurich regen 20
