Jess ileegde elfmoord Vrede op Sri Lanka uiterst dun na nieuwe aanslagen IRAN ONTKENT RAKETAANVAL OP LIBERIAANSE TANKER Van oorlogsmisdaden verdachte mag naar psychiatrische kliniek Nederland hervat ontwikkelingshulp riTENLAND Eaidó&Qowuvnt „DNA-TECHNIEK ONGEVAARLIJK" Ontvoering werk Iran Brandstichting Kamer uit protest tegen armoede WOENSDAG 19 AUGUSTUS 1987 PAGINA S emarken volgende iand naar stembus PENHAGEN De conserva- premier van Denemarken, Schlüter. heeft bekendge- Tkt dat op 8 september ver- tgde verkiezingen gehouden jen. De parlementsverkiezin- stonden eigenlijk voor 9 ja- n op het programma. Schlii- die een minderheidsregering heeft tot de vervroegde ver ingen besloten omdat later in jaar een economische terug- g is voorzien. endien kunnen de regerings- lijen blijkens een opiniepie- momenteel op een meerder- j rekenen. Koerdische rebellen richten bloedbad aan DIYARBAKIR Koerdische rebellen hebben 26 inwoners van een dorp in het zuidoosten van Turkije doodgeschoten. Het bloedbad in Kilickaya in de provincie Siirt wordt toege schreven aan guerrillastrijders van de verboden Koerdische Arbeiderspartij PKK Sinds begin dit jaar richt de PKK zijn aanvallen voornamelijk op burgers. Vooral dorpsleiders en hun familie en bewakers zijn het doelwit van de aansla gen. Maatregelen tegen misbruik psychiatrie MOSKOU In de Sovjet-Unie is een serie maatregelen in voorberei ding die een eind moet maken aan het misbruik van de psychiatrie. Dat heeft vice-minister van buiten landse zaken Anatoli Adamisjin be kendgemaakt. Hij ontkende dat in de Sovjet-Unie personen om poli tieke redenen in inrichtingen wor den opgesloten. Maar hij zei ook dat dat niet betekende „dat er geen specifieke problemen op dat gebied zijn Op 10 juli van dit jaar erken de het regeringsdagblad Izvestia echter voor het eerst dat mensen die gezond van geest waren, schizo freen waren verklaard en opgeslo ten in inrichtingen. WASHINGTON De Amerikaan se Nationale Academie van Weten schappen heeft gisteren verklaard dat de moderne technieken voor de manipulatie van het erfelijke mate riaal DNA succesvol en veilig zijn. „Deze technieken bieden grote voordelen en leveren niet meer on gewone gevaren op dan de traditio nele kweekmethoden". De Acade mie stelde zich in een rapport op het standpunt dat de eigenschappen van genetisch gemanipuleerde orga nismen de maatstaf moeten zijn voor het loslaten van deze organis men in het milieu, en niet de ma nier waarop ze zijn gemanipuleerd. Oliecrisis in Nicaragua MANAGUA Nicaragua kampt met een ernstig te kort aan olie en is er. ge zien zijn enorme buiten landse schuld, nog niet in geslaagd contracten af te sluiten voor de levering van olie volgend jaar. „De situatie is kritiek", zei vice-president Ramirez gisteren. De crisis is het gevolg van een verminde ring van de aanvoer uit de Sovjet-Unie. Hoe groot de reserves nog zijn is niet bekend, maar er worden in de naaste toekomst geen leveranties verwacht. Pershings staan gesprek van ministers in de weg MOSKOU/BONN Het hoofd van de Russische onderhandelingsdelegatie in Genève. Viktor Karpov. heeft ver klaard dat een ontmoeting tussen de Amerikaanse en Russische ministers van buitenlandse zaken geen zin heeft, als de kwestie van de 72 in West-Duits- land opgestelde Pershing-IA raketten niet is opgelost. De ministers Shultz en Sjevardnadze zullen in principe van 15 tot 17 september in de VS de laatste hand te leggen aan een akkoord over de eliminering van de kemraketten voor de middellange afstand. Maar Moskou wil dat bij zo'n akkoord ook de kernkoppen van de Pershings-1A wor den betrokken, die de VS er juist bui ten willen houden. Zuidkoreaanse regering kiest kant van stakers SEOEL De Zuidkoreaanse onder minister van arbeid Han In-hee heeft tijdens een toespraak tot stakende werknemers van het Hyundai-con cern gezegd, dat de regering hun ei sen steunt. Zijn toezeggingen bete kenden een vergaande tegemoetko ming aan de eisen van de stakers, die prompt hun enkele dagen oude actie beëindigden. In Zuid-Korea geldt een steunverklaring van de regering als een praktische garantie voor een overeenkomst. In Zuid-Korea wordt in meer dan 400 bedrijven actie ge voerd voor meer loon en betere ar beidsomstandigheden. UtsT-BERLIJN Ru- Hess, de plaatsver- "ger van Adolf Hitler eergisteren op 93-jari- eeftijd overleed, heeft moord gepleegd. Dit it uit een onderzoek een Britse arts heeft ?steld. jjg bewaker vond Hess met elektriciteitssnoer om de in een schuurtje in de tuin de Spandau-gevangenis, Hess dagelijks een wan- dg maakte. In het schuur- waren eerder op de dag izaam heden uitgevoerd. Hess alleen in het schuur- i gekomen, is niet bekend, lichaam zal spoedig aan amilie worden overgedra- Ete worden bijgezet in iliegraf in Wunsiedel :hen. de afgelopen jaren heeft ial vier keer eerder gepro- I zelfmoord te plegen. Zo als bekend pleegden ook Adolf Hitler, propagandaminister Jo sef Goebbels en het hoofd van de SS, Heinrich Himmler, in '45 zelfmoord. Maarschalk Hermann Goering, die op het proces in Neurenberg ter door veroordeeld was. slikte kort voor de terechtstelling een do delijke pil in. Wat er in 1945 gebeurd is met Martin Bor- mann, de plaatsvervanger van Hitier, blijft onduidelijk. Een Britse arts. dr. Hugh Tho mas. heeft er tevergeefs voor gepleit dat de sectie op het li chaam van Hess zou worden bijgewoond door een team van deskundigen, om elke twijfel over de dood van Hess weg te nemen. Taylor, die Hess in 1973 als legerarts heeft onder zocht, gelooft niet dat de man in de Spandau-gevangenis Hess was. Zo waren op de borst van de gevangene geen littekens te zien van de ernsti ge verwonding in de borst, die Hess in de Eerste Wereldoor log opliep. In verscheidene Westduitse steden zijn kleine groepen neo-nazi's de straat op gegaan ter herden king van Rudolf Hess. Bij de Spandau-gevangenis in Berlijn bracht deze jonge neo-nazi de Hitler- qroet, terwijl een groep skinheads een krans plaatste bij de muur van de gevangenis. FOTO: AP In een in 1979 verschenen boek heeft Thomas verklaard dat de gevangene niet Hess was maar een ander, die door medewerkers van Hitier na&r voren was geschoven. De ech te Hess was volgens hem reeds lang geëxecuteerd. Thomas ge looft dat de gevangene geheu genverlies voorwendde en dat hij zijn vrouw Ilse pas na 28 jaar niet wilde zien. opdat zij na al die tijd niet meer zou vermoeden dat hij niet haar echtgenoot was. In zijn boek vertelt Thomas dat mevrouw Hess. toen ze de gevangene in 1969 voor het eerst had gezien, opmerkte dat zijn stem zwaar der was dan zij zich herinner de De Westduitse media wisten blijkbaar gisteren niet goed raad met het nieuws over de dood van Hess. Moest men nu opgelucht zijn of verontwaar digd dat de 93-jarige oorlogs misdadiger niet thuis in vrij heid heeft kunnen sterven? Il lustrerend voor de weifelach tigheid was misschien wel het ARD-nieuwsprogramma Ta- gesthemen gisteren tijdens de ochtenduitzending. De presen tator kondigde het onderwerp aan met: „Goede morgen. De geallieerde beheerders van de Spandau-gevangenis besparen nu 1,5 miljoen DM in onder houdskosten", waarna in drie minuten de dood van Hess en diens levensloop werden ge schetst. Het bericht eindigde met de zin dat Hess zich nooit van zijn verleden heeft gedis tantieerd LONDEN Iran heeft ontkend in de Golf van Oman een raketaanval te hebben uitgevoerd op een tanker met chemische produkten. In scheep vaartkringen werd niette min gezegd dat de aanval in de Golf van Oman „ty pisch" het werk is van dë Iraanse Revolutionaire Gardisten. Ongeveer 70 kilometer voor de kust van de Verenigde Ara bische Emiraten werd het koopvaardijschip Osco Sierra gisteren plotseling aangevallen door twee speedboten. Volgens het verzekeringsbedrijf Lloyd's werden twee raketten afgeschoten, waarvan er één de bovenbouw van het schip trof. De tweede raket miste zijn doel en niemand raakte gewond. De regering in Tehe ran verklaarde kort daarop dat de scheepvaart in de Golf niet door Iran zal worden las tiggevallen als Irak ophoudt de Iraanse olie-uitvoer te hin deren. De uitlatingen van de Britse staatssecretaris van buiten landse zaken David Mellor over Europa en de Golfoorlog hebben in Nederland nogal wat irritatie veroorzaakt. De Britse ambassadeur in Den Haag, sir John Denys Marget- son, werd op het ministerie van buitenlandse zaken ontbo den om één en ander toe te lichten. Na afloop werden geen mededelingen gedaan, maar naar verluidt heeft mi nister Van den Broek zich bij zonder gestoord aan Mellors woorden. Mellor suggereerde voor de BBC-televisie, zonder namen van landen te noemen, dat an dere Europese landen de reso lutie van de Veiligheidsraad als alibi gebruiken om maar °een mijnenjagers naar de Golf te hoeven sturen. Een woordvoerder van Buitenland se Zaken in Den Haag noemde de woorden van Mellor onbe grijpelijk en verklaarde dat zij op gespannen voet staan met het overleg dat Nederland met partnerlanden voert over de Golfoorlog. Zoals bekend wil de Nederlandse overheid al leen onder vlag van de Vere nigde Naties aan een mijnen veegoperatie in de Golf begin nen. .DEN De Ameri- |5jise journalist Charles is vanmorgen, na 62 qqcu gevangenschap in tóf flat in West-Beiroet, jlggekeerd bij zijn oouw en vijf kinderen in len. Op een perscon- itie vertelde Glass dat lens zijn gevangen- dichter bij God" gekomen. „Ik vond veel troost bij het Jjed en dat zal ik de rest s mijn leven bij mij den", zei hij. rikaanse inlichtingen- ;ten zijn tot de conclusie I men dat Iran de opdracht 1 gegeven tot de ontvoering Glass. Maar nog steeds is geheel duidelijk of Glass pel op eigen kracht is ont- Ben, of dat hij in de gele- Peid werd gesteld te ont- pen Een Amerikaanse re- igsfunctionaris wilde niet iiten dat Iran, onder Syri- druk. besloten had om 5 te laten gaan. om zo het Jo in de Arabische wereld ins op te vijzelen. De VS Syrië inmiddels be lt voor hun hulp bij de ng van Glass. Sommige lemers speculeren al op lerstel van volledige di- itieke betrekkingen tus- iide landen, die verbro- -Jwerden toen de VS Syrië tiviuldigden met hulp aan 'fristen. gf vertelde vanmorgen dat 89i|ich gisteren van zijn boei- id kunnen ontdoen en dat in was geslaagd zijn be- ;rs op te sluiten. Hij zei ït dat hij redelijk is be leid- Een keer heeft hij bedreiging een verkla- oeten voorlezen, waarin kende een CIA-spion te laarvan werd een video- gemaakt, die aan een gi>ureau in Beiroet werd mrd. Glass heeft nimmer van de andere westerse l laars in Libanon gezien. Glass werd ontvoerd ,j 'te hij aan een boek over Midden-Oosten. Op de of hij nog eens naar Li st n terug zo gaan zei hij: dJrlopig niet". DEN HAAG De van oorlogsmisdaden verdachte Ne derlander Rien de R. (68) mag in afwachting van zijn proces het huis van bewaring in Scheveningen omrui len voor de gesloten afdeling van een psychiatrische kliniek. Zijn raadsman had daar om verzocht omdat de man bij zijn mede-gevangenen geen leven heeft. De verdachte verkeert momenteel in „een deplorabele psy chische toestand". De man is depressief en geeft voortdurend te kennen liever dood te willen, aldus de door zijn werk voor oorlogsslachtoffers vermaarde psychiater prof. Bastiaans. De bejaarde man werd bij een controle aan de grens in de kraag gevat, toen hij vanuit Duitsland en op familiebezoek ging. Hij wordt er onder meer van verdacht in de periode juli '42 tot en met mei '43 drie joodse gevangen in het kamp Erika in Ommen te hebben vermoord. De man deed onder de Duitse bezetting dienst als kampbewaarder. Prof. Bastiaans zegt over De R.: „Als slachtoffer van het oor logsgebeuren zou hij eigenlijk effectief psychotherapeutisch behandeld moeten worden" Officier van justitie mr. F. van Straelen zei er bezwaren tegen te hebben dat de man als slachtoffer wordt gezien en niet als de vermeende dader van misdaden tegen de menselijkheid. De rechtbank had er echter geen bezwaar tegen dat de man psychiatrische hulp krijgt in een kliniek. Volgens raadsman mr. J. Sjöcrona heeft zijn cliënt in het huis van bewaring geen leven. Hij wordt gesard door medegevangenen. „Kin derverkrachters staan wat betreft aanzien in gevangenissen op de laagste sport van de ladder. Mijn cliënt heeft de laagste sport niet eens bereikt", aldus de advocaat. De rechtbank wees het verzoek om schorsing van de voorlo pige hechtenis af. „De verdachte stond in de oorlogsjaren te boek als een handig mens. Als hij die handigheid nu nog heeft, is hij zo naar het buitenland verdwenen", aldus recht bankpresident mr. S.F. Kootte. Volgens de raadsman is „het algemeen belang" niet gediend met strafrechtelijke vervol ging van zijn cliënt. Te meer daar de verdenkingen slaan op een periode die alweer 44 jaar achter ons ligt. Gisteren diende slechts een pro-forma-zitting, om te voorko men dat de wettelijke termijn waarbinnen een zaak moet dienen, zou verstrijken. De officier van justitie vroeg een aanhouding tot dinsdag 10 november. In de tussentijd moeten nog veertig getuigen worden gehoord. Ruim vijftig getuigen verklaringen staan al op papier „Het verhoren van één persoon neemt een dag in beslag. De getuigen zijn zeer geëmotioneerd en moeten in de gelegen heid worden gesteld hun hele verhaal te vertellen, ook al doen sommige passages misschien niet echt ter zake", aldus de officier. Niet zeker is of de rechtszaak op 10 november ook echt doorgang kan vinden of dat dan opnieuw om een aanhouding zal worden verzocht. DEN HAAG Een pro- test tegen het uitzichtloze leven aan de armoede grens was het motief van een 31-jarige Hagenaar die op 13 mei brand stichtte in het gebouw van de Eerste Kamer. De schreeuw om aandacht le verde hem gisteren voor de Haagse rechtbank een eis op van 9 maanden ge vangenisstraf, waarvan 5 voorwaardelijk. Daarnaast wil de officier dat de man zich onder psychiatrische behandeling stelt. De man had als maatschap pelijk werker geen baan kunnen vinden en ervoer zijn situatie als vernederend. Eerst dronk hij zich in een café moed in, vervolgens be sprenkelde hij een krant met benzine, propte die door de brievenbus van een van de toegangsdeuren van de Eer ste Kamer en stak er de brand in. Toen de politie even later arriveerde, pro beerde hij de agenten op af stand te houden door de straatstenen rondom hem met benzine te besprekelen. De man werd echter door de politieauto aangereden; ook de motorkap van de politie auto vatte vlam. Voor de rechtbank klaagde de man over mishandelingen door de politie. Ook was hij niet on verdeeld gelukkig met de ac tiviteiten van de psychiater. „Als ik reden heb op iemand kwaad te worden, dan is het wel op een psychiater die even in een half uurtje komt vertellen dat ik niet toereke ningsvatbaar ben". De psy chiater achtte de kans op re- cidieve niet denkbeeldig en adviseerde opname in een psychiatrisch ziekenhuis. Met enkele daverende explosies in het parlementsge bouw van Colombo is het nog geen drie weken oude vredesakkoord met de Tamils op Sri Lanka opnieuw in gevaar gekomen. President Jayewardene bleef als door een wonder ongedeerd, toen twee granaten nog geen tien meter bij hem vandaan ontploften. Maar de angst dat de aanslag in het parlementsgebouw de op maat is voor een nieuwe golf van geweld, zit er weer goed in. „We wisten dat met het akkoord grote risico's werden genomen", bekent India's ambassadeur K. Srinivasan. Over toekomstige ontwikkelingen durft hij nauwelijks te speculeren DEN HAAG President Jayewardene verraste 29 juli vriend en vijand door met India een akkoord te sluiten over de toekomst van de Tamil-minderheid op Sri Lanka. 6.500 India se militairen werden vriendelijk uitgenodigd om in het noorden van Sri Lanka vrede te ko men stichten. In ruil voor hun wapens werd de Ta mils een beperkte vorm van zelfbestuur in de noordelijke en oostelijke provincies van Sri-Lanka in het vooruitzicht ge steld. „Na vier jaar ge weld, waarbij zeker zes duizend slachtoffers zijn gevallen, kan er weer vrede heersen", zei Jaye wardene triomfantelijk. Maar die woorden waren een beetje voorbarig. De conces sies die aan de Tamil-minder heid zijn gedaan, hebben bij veel Singalezen (de meerder heid op Sri Lanka) kwaad bloed gezet. De afgelopen drie weken vielen zeker zestig do den bij allerlei incidenten tus sen de rivaliserende bevol kingsgroepen. Gisteren dreig de Jayewardene zelf het slachtoffer te worden van de herwonnen vrede. De grana ten die in het parlementsge bouw naar de president wer den gegooid, misten hem op een haar. Explosief „De situatie is inderdaad ex plosief. Wij volgen het nieuws uit Sri Lanka een beetje met ingehouden adem", erkent K. Srinivasan. de Indiase ambas sadeur in Nederland. Het be richt dat extremisten een aan slag hadden gepleegd op het leven van Jayewardene was bij de Indiase ambassade in Den Haag hard aangekomen. Srinivasan: „We zijn flink ge schrokken. Elke tragedie van een behoorlijke omvang kan de overeenkomst over de Ta mils immers doen kapseizen Was de aanslag gelukt, dan was het vredesakkoord over de Tamils zonder twijfel ge sneuveld. Maar gelukkig heeft Jayewardene de aanslag overleefd. En daarmee, hoop ik, staat ook het akkoord nog overeind". Hoewel het akkoord tussen India en Sri Lanka een rela tieve rust heeft gebracht op zowel het eiland als in het zuiden van India, waar veel Tamils wonen, is de Indiase premier Gandhi inmiddels van alles verweten. Door mi litairen naar Sri Lanka te stu ren zou hij de Indiase in vloedssfeer willen uitbreiden. Via een vredesakkoord in het buitenland zou hij tegelijker tijd zijn tanende populariteit in eigen land willen opvijze len. En niet in de laatste Ambassadeur K. Srinivasan: „Elke tragedie van een behoorlijke omvang kan de overeenkomst over de Tamils doen kapseizen". FOTO: TJERK HERINGA ntoriale grenzen van Sri Lan ka niet zal aantasten", zegt hij op nadrukkelijke toon. ..In feite geeft het akkoord de Ta mils in het noorden en oosten van Sri Lanka dezelfde mate van autonomie als de ver schillende Indiase deelstaten hebben ten opzichte van de 'centrale regering in New Del hi. Van een eigen Tamil-staat of een opdeling van Sri Lan- plaats zou Gandhi de Tamils toestaan wat hij de Sikhs in eigen land ontzegt: een zo vu rig gewenste eigen staat. Eenheid Om dat laatste misverstand meteen maar te ontzenuwen pakt Srinivasan het vredesak koord er bij. „Hier staat toch duidelijk dat het akkoord de eenheid, soevereiniteit en ter- DEN HAAG Nederland wil de ontwikkelingshulp aan Sri Lanka gaan hervatten, nu India en Sri Lanka een akkoord hebben gesloten over de beëindiging van de twisten tussen de Singalezen en Tamils op het eiland. Samen met de regering en particuliere organisaties op het eiland zal worden nagegaan welke projekten in aanmerking komen. De aanslag gisterochtend in het parlementsgebouw te Colombo heeft de ontwapening van de Tamils in het noorden van Sri L anka met doorkruist Terwijl president Jayewardene in een radiotoespraak de schuld gaf aan „Singalese terroristen" lever den de Tamil-tijgers nog eens zes vrachtwagens vol wapens in De politie is intussen begonnen met het verhoor van de 300 bewakers van het parlementsgebouw. De politie vermoedt dat de aanslag op de president gisteren het werk is van één of meer van deze bewakers. ka is dus absoluut geen spra ke". De ambassadeur erkent dat het akkoord in Sri Lanka de reputatie van Gandhi in eigen land goed zal doen, maar dat zou niet het hoofdmotief zijn geweest voor diens bemidde ling in het conflict. „Aller eerst heeft president Jaye wardene ons al in 1983 ge vraagd te helpen bij het Ta- mil-probleem. Ook het sturen van een Indiase vredesmacht naar Sri Lanka is op verzoek van Jayewardene. In het al gemeen kun je zeggen dat de problemen met 1de Tamils in Sri Lanka ons erg aan het hart gaan. Alle Tamils in Sri Lanka komen oorspronkelijk uit India, net als de Singale zen trouwens. Vanuit een op rechte bezorgdheid over de si tuatie op het eiland heeft Gandhi een positieve stap wil len doen. Tenslotte herbergt India nog steeds 150.0CK) vluchtelingen uit Sri Lanka. Wij hopen dat die bij het sla gen van het bestand spoedig kunnen terugkeren". Risico's Volgens de ambassadeur ligt er een buitengewoon goed ak koord, dat zowel de Tamils als de Singalezen voldoende waarborgen biedt om gelijk waardig en vreedzaam samen te leven. Dat de oorlog, die diepe wonden heeft gemaakt in het land, niet één twéé drie vergeten kan zijn, realiseert hij zich maar al te goed. „Je kunt niet zeggen: vandaag te kenen we een akkoord en morgen is er vrede. Zo werkt dat nu eenmaal niet. Wii wis ten dat met het akkoord risi co's werden genomen en dat het zijn beperkingen kent Het vredesakkoord is niet rechtstreeks uit de hemel op ons neergedaald, maar door mensen gemaakt. Het zal ook door mensen uitgevoerd moe ten worden". De veiligheid van de Tamils in het noorden en oosten van Sri Lanka kan met name de Indiase regering nog in een lastig parket brengen, geeft Srinivasan toe. Wat te doen immers, als president Jaye wardene de Indiase vrede stroepen vraagt het land te verlaten, terwijl de Tamils zich nog niet helemaal „safe" voelen? Er leeft onder de Ta mils immers een diepgewor teld wantrouwen jegens het Snlankaanse leger. Sriniva san: „U kunt ervan uit gaan dat onze troepen blij zijn te vertrekken, zodra het werk gedaan is. Maar als de Tamils op Sri Lanka ons zouden vra gen wat nog langer te blij ven... Tsia, dat zou dan een groot probleem vormen. Maar zo ver is het nog lang niet Eerst moet het wantrouwen tussen de Tamils en Singale zen wat wordt weggenomen. Elke dag die zonder grote in cidenten verloopt zeggen we hier op de ambassade nog: so far, so good". PAUL KOOPMAN

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1987 | | pagina 5