Beweging van de haat nog
steeds actief in de YS
Duizenden fans bij
graf Elvis Presley
Mijnwerkersbon
wil praten over
beperking geweld!
Raad van State: Bezuinigingen orkesten
Amerikanen en Russen
gaan samen films maken
Wako twijfelt niet over „goede
bedoelingen" van leiders Suriname
7 Beurs van Amsterdair-
bioscopen
1
BUITENLAND
SaidóaQowuvnt
MAANDAG 17 AUGUSTUS 1987 PAG11
Charta 77 vraagt
opheffing van
beroepsverboden
PRAAG/WENEN Ter gelegenheid van
de komende verjaardag van de Russische
invasie in Tsjechoslowakije (21 augustus)
heeft de burgerrechten-beweging Charta
77 een beroep gedaan op de Tsjechoslo-
waakse regering alle politieke gevange
nen amnestie te verlenen en een einde te
maken aan de beroepsverboden voor poli
tieke tegertstanders. Volgens Charta is het
de hoogste tijd dat in Tsjechoslowakije een
nationale verzoening tot stand komt,
waardoor „een nieuw begin" kan worden
gemaakt met de opbouw van een samen
leving waarin mensen niet langer meer
worden vervolgd wegens hun religie of
politieke overtuiging.
FDP en SDP
in Hamburg
weer samen
HAMBURG De Westduitse so
ciaal-democratische SPD en de li
berale FDP zijn in het weekeinde
na bijna drie maanden onderhan
delingen overeengekomen samen
een regering te vormen in de stad
staat Hamburg. Het is de eerste
SPD/FDP-coalitie sinds de „Bon
ner Wende" van 1982, toen de li
beralen niet meer met de sociaal
democraten maar met de christen
democraten in de landelijke rege
ring gingen zitten. De Hamburgse
SPD had eerder vruchtloos met de
CDU en de Groenen onderhan
deld, voordat zij zich tot de FDP
wendde.
DEN HAAG De speciale rapporteur van de
VN-commissie voor de rechten van de mens, de
Keniaanse jurist Amos Wako, twijfelt niet aan
de „goede bedoelingen" van de Surinaamse lei
ders. Hij zei dit zaterdagavond in KRO's Brand
punt, in antwoord op de vraag of hij dacht dat
de recente vrijlating door het Surinaamse leger
van gevangenen was gebeurd met het oog op
zijn komst naar Suriname.
Deze mensen werden sinds enkele weken in Fort Zee
land vastgehouden omdat zij de groep-Brunswijk zouden
hebben geholpen. Onder hen bevond zich ook de jonge
re broer van Brunswijk. Verwanten van een aantal van
de vrijgelaten gevangenen verklaarden overigens giste
ren, dat hun familieleden in Fort Zeelandia zijn mishan
deld door de militaire politie. De familieleden zullen
daarover contact opnemen met de VN-rapporteur Amos
Wako, die vandaag vanaf Schiphol naar Paramaribo is
vertrokken. Daarna gaat hij ook naar Frans Guyana,
waar ongeveer 8.000 Surinaamse vluchtelingen verblij
ven. Bovendien wil Wako een bezoek brengen aan Oost-
Suriname, waar de guerrillabeweging van Brunswijk ac
tief is. De afgelopen dagen heeft hij in Nederland gege
vens verzameld die voor zijn onderzoek van belang
kunnen zijn. Voor zijn vertrek naar Suriname wilde hij
echter niet zeggen, met wie hij hier heeft gesproken.
De Verenigde Staten worden al vele jaren geplaagd door ui
terst rechtse splintergroepen, waarvan sommige zich aan
rechtstreekse terreur te buiten gaan. In het spoor van de Klu
Klux Klan bevinden zich tal van fascistische en anti-semiti-
sche organisaties die niets minder dan de „blanke suprema
tie" nastreven. De Joodse „Anti-Defamation League" bracht
recent een rapport uit over „de beweging van de haat", met
als ondertitel: "Een kroniek van geweld en ordeloosheid".
Onderstaand artikel is grotendeels op de gegevens uit dit
rapport gebaseerd.
(Van onze correspondent
Jo Wijnen)
WASHINGTON Op 9
juni van dit jaar besteeg
David Duke de trappen
van het Capitool in de
Amerikaanse stad Atlanta
om zich kandidaat te stel
len voor het president
schap. Een nominatie
waar het grootste deel van
de natie met afschuw ken
nis van nam. Want Duke
is één van de voormannen
van de „Nationale Associ
atie voor de Vooruitgang
van de Blanken", een
soort Ku Klux Klan zon
der puntmutsen en witte
hemden.
Duke is één van de laatste
spraakmakende leiders van al
les wat militant rechts is in de
VS. Hij is lid van de Klu Klux
Klan, de na de Amerikaanse
burgeroorlog opgerichte orga
nisatie die de blanke suprema
tie nastreeft. Vooral in het zui
den heeft de KKK nog enige
aanhang. Maar volgens de
jongste cijfers is die aanhang
teruggelopen van 11.500 leden
in 1981 tot rond de 5.000 volge
lingen nu. Veel leden hebben
zich teruggetrokken omdat ze
liever niet in de gevangenis te
recht komen. Bovendien heb
ben tal van aanhangers hun
toevlucht gezocht in de vele
niet-geweldadige ultra-conser
vatieve organisaties die de
laatste jaren zijn opgericht.
Kostbaar
Trouwens, het lidmaatschap
van de Klan kan iemand in de
meest letterlijke zin van het
woord duur te komen staan.
Zo moet „De Verenigde Klans
van Amerika" een van de
grootste KKK-organisatie in
de VS zeven miljoen dollar
smartegeld betalen aan de fa
milie van de zwarte teenager
Michael Donald. Leden van de
VKA in Mobile (Alabama)
vermoordden Michael Donald
in 1981. Er is intussen al beslag
gelegd op het hoofdkwartier
van de VKA in Tuscaloosa.
Tal van Klan-leden bevinden
zich intussen achter slot en
grendel, als gevolg van het
strengere Amerikaanse ver
volgingsbeleid. Zo zag de
„Blank Patriottische Partij"
zijn leider Glenn Miller april
dit jaar in het gevang verdwij
nen, omdat hij illegale com
mando-trainingen organiseer
de. De leider van de Christelij
ke Ridders van de KKK, de
41-jarige Virgil Griff in is nog
vrij, maar tegen hem loopt een
onderzoek voor zijn aandeel in
een schietpartij waarbij vijf
„communisten" gedood wer
den. De „Ridders" is een van
de weinige onderafdelingen
van de KKK die nog steeds
groeien.
Kielzog
In het kielzog van de KKK
bevinden zich tal van kleine
militante organisaties met
vaak een fascistische inslag.
Sommige organisaties houden
een actieve Hitler-verering
gaande. Berucht is de „Identi
ty Movement" die er prat op
gaat „de theologie van de
haat" te preken. De organisa
tie heeft weer banden met
twee groepen die zich „Ari
sche Naties" en „Christelijke
Kerk van Jezus Christus" noe
men. Het meest beruchte lid
van de Identity Movement
was Gordon Kahl, die in 1983
bij een schietpartij met de poli
tie om het leven kwam. Zijn
aanhangers richtten onmiddel
lijk de „Zwijgende Broeder
schap" op, een club die niets
minder dan „totale revolutie"
nastreeft. Bij bankovervallen
en treinroven werden miljoe
nen dollars voor wapenaanko
pen buitgemaakt. Toen de po
litie de broederschap tenslotte
wist de lokaliseren, waren al
drie mensen vermoord en was
een synagoge in Idaho opge
blazen.
De ultra-rechtse groeperingen
zijn niet alleen in het zuiden
actief. Verscheidene groepen
hebben zich in afgelegen ge
deelten van de VS terugge
trokken. Zo bevindt zich langs
de grens van Oklahoma en
Arkansas „Elohim City", waar
ongeveer 50 gewapende man
nen luisteren naar de onver
draagzame preken van hun
„dominee" Robert Millar. In
het midden van de VS zijn de
zogenaamde „frontgroepen"
actief, die vergeefs gepoogd
hebben massale aanhang te
krijgen onder de door moei
lijkheden geplaagde boeren in
Nebraska en Iowa. In Georgia
is er dan nog de „Heritage Li
brary", die vaak gewapender
hand probeert de onteigening
van failliete boerderijen pro
beert te voorkomen. Kleiner,
Een lid van de
Klu Klux Klan
gilt naar twee
zwarte
automobilisten
in Marietta,
Georgia De
meeste KKK-
leden hebben
hun puntmuts
afgezet en zijn
nu in andere
rechtse
groeperingen
actief.
FOTO: AP
maar nóg extremer, zijn de na
zistische splintergroeperingen
in de VS, waaronder zelfs een
heuse „National Sozialistische
Deutsche Arbeiter Partei".
Deze groeperingen zien Hitier
nog steeds als hun grote inspi
ratiebron.
Koek en ei
Het is overigens lang niet al
tijd koek en ei in het legioen
der militanten. In sommige ge
vallen staan de terreurgroepen
elkaar zelfs naar het leven,
hetgeen al menigmaal tot bloe
dige confrontaties heeft geleid.
De Joodse „Anti-Defamation
League" constateert dat de
macht en de invloed van de
ultra-rechtse groepen ook al
door het krachtig optreden
van het Amerikaanse ministe
rie van justitie sterk is afge
nomen en dat in steeds meer
staten wetten worden aange
nomen die het bestrijden van
terreurgroepen mogelijk ma
ken. Bovendien heeft een be
slissing van het Hooggerechts
hof er toe geleid dat niet al
leen zwarten, maar ook alle
andere minderheidsgroepen
enorme sommen smartegeld
en schadevergoeding kunnen
eisen van personen of groepen
die rascistische activiteiten
ontplooien. Vooral dat laatste
heeft ervoor gezorgd dat tallo
ze militanten zich knarsetan
dend hebben afgewend van
een bestaan dat door haat
werd bepaald.
Zwarte mijnwerkers zingen politieke liederen tijdens een i
kingsbijeenkomst in een woonstad bij Johannesburg.
FO
JOHANNESBURG De
leiders van de circa
300.000 stakende zwarte
mijnwerkers in Zuid-Afri-
ka hebben besloten in te
gaan op de uitnodiging
van 's lands grootste mijn
bedrijf, Anglo American
Corporation, om te praten
over mogelijkheden het
toenemende geweld in te
dammen.
Volgens de Nationale Unie
van Mijnwerkers (NUM) zijn
ongeveer 240 mensen gewond
geraakt en meer dan 200 gear
resteerd sinds de staking, de
grootste in de geschiedenis van
Zuid-Afrika, vorige week zon
dag uitbrak. Cyril Ramaphosa,
de secretaris-generaal van de
(NUM) verklaarde „verheugd
te kunnen vaststellen dat Ang
lo American tot bezinning is
gekomen en niet meer arro
gant is". Tegelijkertijd liet hij
echter weten dat de staking bij
de goud- en kolenmijnen on
verminderd doorgaat totdat
alle eisen van de vakbond zijn
ingewilligd. Anglo American,
dat vorig jaar 39 procent van
al het Zuidafrikaanse goud
produceerde, is het zwaarst ge
troffen door de staking. He
bedrijf heeft gedreigd enlic
nauwelijks renderende g<
en steenkoolmijnen voor)
te sluiten als de stakers i
gen niet het werk hervatti f
De secretaris-generaal vat e
NUM beschuldigde het bla ei
bewind ervan zich aan de 1
te scharen van de mijnb©
ven en de staking te wi
breken. Hij sprak over
baarse acties' bij de mij
van de kant van de autoi il
ten, die de staking op een i
taire wijze de kop in wi
drukken en waarschu
voor meer geweld.
Volgens de onafhankelijke
bour Monitoring- Group
ben de belangrijkste mijn
cerns al minstens 90 mi
rand (90 miljoen gulden) d
inkomsten gedorven als
van de staking. Daar te»e
over staat een „meeva k
van 32 miljoen aan niet-u
taalde lonen. De finan
schade is nog beperkt gi
ven, omdat de mijnbou
drijven vooruit konden
voorradig erts. De Labor
nitoring Group schat het
tal stakers op 335.000; de 1
komt op een aantal
340.000, terwijl de Kamer
Mijnen zegt dat er sl<
230.000 stakers zijn.
DEN HAAG „Het be
zuinigingsbeleid van mi
nister Brinkman van cul
tuur voor de tien grote or
kesten van ons land is niet
onredelijk". Dit is de con
clusie van de Raad van
State, die vorige week de
beroepen van de orkesten
tegen de bezuinigingen
van 12 miljoen gulden on
gegrond verklaarde, maar
de motivatie daartoe nu
pas bekend maakt.
„De minister is vrij om zijn fi
nancieringsbeleid voor de or
kesten te bepalen en te wijzi
gen", aldus de Raad. De be
leidsvoornemens van Brink
man waren volgens de Raad
van State al jaren onderwerp
van publieke discussie. „De or
kesten hebben de gelegenheid
gehad hun eigen zienswijze
naar voren te brengen. Boven
dien is niet gebleken dat het
bezuinigingsbeleid is gestuit op
weerstand in de Tweede Ka
mer", aldus de Raad van State.
Op de tegenwerping van de
orkesten dat de bezuinigingen
te laat zijn aangekondigd zegt
de Raad dat de minister de or
kesten een redelijke termijn
heeft gegeven om zich op de
nieuwe situatie voor te berei
den. Ook de ingevoerde zoge
naamde normbetrekking,
waarin een relatie wordt ge
legd tussen het inkomen van
een musicus en de door hem
verrichte diensten, acht de
Raad redelijk. Volgens die re
geling verdient een musicus
die triangel speelt aanzienlijk
minder dan bijvoorbeeld een
violist.
MEMPHIS Duizenden
fans van Elvis Presley uit
de gehele wereld hebben
in het weekeinde met
kaarsen in de hand een
nachtwake gehouden bij
het graf van de „King of
Rock 'n' Roll" in Memp
his, ter ere van de tiende
verjaardag van zijn dood.
Zondag verdrongen zich
de fans voor de slechts
duizend plaatsen in de
Memphis State University
Theatre waar een herden
kingsmis werd gehouden
voor de legendarische
rockzanger van de jaren
vijftig en zestig die met
zijn ronddraaiende heu
pen en rebelse stijl als de
succesvolste artiest in de
geschiedenis van de pop
muziek geldt.
Veel Elvis-vereerders vielen
wenend op hun knieën voor
zijn graf bij zijn landhuis
Graceland en legden er ro
zen op. Volgens de politie
zijn minstens 10.000 mensen
naar Graceland gekomen.
Voor sommigen was het al
hun vijfde „bedevaartstocht"
naar hun idool.
EU vis Presley overleed op 16
augustus 1977 na jaren over
matig gebruik van alcohol en
drugs. Hij werd 42 jaar.- Voor
velen is hij nog steeds de
grootste popartiest uit de ge
schiedenis. Hij had 107 top
hits, meer dan twee keer zo
veel als de Beatles, 48 gou
den en platinum platen en
hij speelde mee in 33 speel
films. Bekende hits als
„Hound Dog", „Love Me
Tender" en „Are You Lone
some Tonight" maakten hem
tot de eerste superster van de
Rock 'n Roll.
De tiende verjaardag van
zijn dood werd omgeven
door een enorme publiciteit
in kranten, weekbladen en
op televisie. De meeste fans
zijn veertigers en vijftigers
voor wie Elvis een romanti
sche herinnering is aan hun
voorbije jeugd. „Wij houden
van Elvis, maar ik denk niet
dat U dat begrijpt, of wel
soms?", was het meest voor
komende antwoord van de
fans op vragen van journalis
ten waarom zij zich zoveel
moeite hadden getroost om
bij zijn graf te kunnen ko
men.
Veel fans lieten bij het graf van
Elvis Presley hun emoties de
vrije loop, zoals dit stel uit El-
vis' woonplaats Memphis.
FOTO: AP
NEW YORK Een
Amerikaans-Russisch sa
menwerkingsverband
gaat de komende jaren in
de Sovjet-Unie Engelsta
lige speelfilms produce
ren. De opnames voor de
eerste film beginnen mo
gelijk al in januari.
De Amerikaanse produktie-
maatschappij Mid wood heeft
een gezamenlijk bedrijf op
gericht met de sovjet-maat
schappij Sovinfilm. De
maatschappij zal een bedrag
van 100 miljoen dollar ste
ken in de produktie van
films.
Midwood levert de komende
vijf jaar acteurs, schrijvers,
producenten, regisseurs en
moderne technische appara
tuur aan de joint venture.
De inbreng van Sovinfilm
bestaat uit decors, kostuums,
locaties, cameramensen, fi
guranten, produktiefacilitei-
ten en enkele scripts.
„De samenwerking gaat
enorm ver," zei Marc Jacob-
son, de opsteller van het
contract tussen de beide
maatschappijen. Hij zei dat
de samenwerking mogelijk
was gemaakt door „glasnost"
het beleid van openheid van
partijleider Gorbatsjov.
Jacobson zei dat er alleen
avondvullende speelfilms
zullen worden gemaakt en
dat amusement het belang
rijkste doel wordt. Niette
min kan een poging worden
gedaan films te gebruiken
om over en weer begrip te
wekken, zei hij.
In januari of februari wordt
begonnen met de opnamen
voor „Hartman", een film
over een jonge Amerikaan
die zijn universitaire oplei
ding betaalt door mee te
doen met een hondeslee-
wedstrijd.
Midwood hoopt ook te kun
nen functioneren als bemid
delende organisatie voor
Amerikaanse filmers die in
de Sovjet-Unie willen wer
ken.
De joint venture is de eerste
Amerikaans-Russische ven
nootschap. Sovinfilm brengt
70 procent van het kapitaal
in en Midwood 30 procent.
De winst wordt gelijk ver
deeld. De distributie van de
produkten wordt door Mid
wood geregeld in het westen
en door Sovinfilm in het
Oostblok, India en Finland.
Van het aandelenkapitaal is
51 procent in handen van
Sovinfilm en 49 procent van
de Amerikanen.
ALPHEN AAN DEN RUN EURO
CINEMA I (Van Boetteiaerstraat 6.
tel. 01720-20800): The living day
lights (al); 13.30. 18.30. 21.15.
EUROCINEMA II. Lethal Weapon
(16); 13.30. 18.30. 21.15. EURO
CINEMA III: Secret of my success
(al); 13.45. 18 45, 21.30 EUROCI
NEMA IV: Crocodile Dundee (al);
18.30. 21.00. Een avontuur met
een staartje (al); 14.00.
LEIDEN LUXOR (Stationsweg 19.
tel. 071-121239); Lethal Weapon
(12 jaar); 19.00. 21 15. wo. ook
14.30. e LIDO en STUDIO (Steen
straat 39, tel. 124130): Een avon
tuur met een staartje (al); 14.30;
The living daylights (al), In de
naam van de roos (12); 14.30.
18.45, 21.15; Secret of my success
(al); Outrageous Fortune (al);
14.30. 19.00, 21.15; Platoon (16);
19.00. 21.15. TRIANON (Bree-
straat 31, tel. 123675): Superman
IV (al); 14.30. 19.00. 21.15. e REX
(Haarlemmerstraat 52. tel. 071-
125414); Stray Cata (16); 14.30.
19.00, 21.15.
NOORDWUK e LIDO THEATER
(Pr. Bernhardstraat 56, tel. 01719-
12800): Tirol Slipjes (16); ma.
21.15. Police Academy IV (al); ma.
19.00. Troetelbeertjes II (al); wo.
15.00.
KATWIJK* CITY THEATER I (Bad-
straat 30. tel. 01718-74075): Wan
ted dead or alive (12); 14.45. 19.00,
21.15. niet op wo. middag. Asterix
contra Caesar (al); wo. 14.45.
CITY THEATER II: Deense slip
jes in Tirol (16); ma. t/m wo. 21.15.
Platoon (16); t/m wo. 19.00.
VOORSCHOTEN GREENWAY (tel.
01717-4354): Police Academie IV
(al); 19.00. Platoon (16): ma. t/m
wo. 21.15.
KINDERVOORSTELLING
T roeten beertje II; 14.00 Asterix
contra Caesar; 15.45.
WASSENAAR e ASTRA (tel.
01751-13269): Platoon (12); 20.00
:u=
Noteringen van maandag 17 augustus 1987 (tot 10:45 uur)
dividend over
ho dd
ia dd
ok
86/1.30
101.0011/8
77.5028/1
ssgon
99.40
99.60
86/1.40
115J018/3
87 50 12/6
•hold
11200
11170
86/6.60
177 20 6/8
126.30 5/5
aloo
169 60
169.60
86 27-
541007/4
451.001/6
sbn
511.00
511.00
84/85 5% sta
148 70 17/7
140.70 2/1
airsnts
148.50
148.50
86/255
76.00 6/1
58.00 26/5
anw« c
6830
68.80
86
913016/1
69.60 12/6
amro
8700
87.50+
86/SJ5d
134.80 15/5
118.00 26/1
au r'dsnc
120.80
12020
86/4.-+ 2* sLa
169 00 23/6
142.00 3/3
bols c
157.00
157.00
86/4.50
155.00 7/4
111.50 12/6
boraunq
12650
126.00
86 1.55 e CL
61.50 7/8
47.50 6/3
buhrm Me
57 80
58.20
85/86 1.35
68.9018/3
57.30 20/5
cam e
64 50
64.30
86 12.88
270 50 4/8
195 50 26/2
dordtst
26170
258.00
86/1-
70 5011/8
45.60 4/2
elsehsr c
63 50
61.50
86/1.75
62.5013/8
43.50 27/5
lokker
61.50
61.50
86 1.30
54.50 10/8
38.4013/1
gist-br c
52.00
52.20
86/3.50
201.00 6/8
145.0027/2
196.00
196.00
86 1.50 ct.
51.0010/8
29.70 13/1
hoogovsnte
48.00
48.00
86 1.40
65.40 14/8
48.00 25/5
hunLdoog.
64 80
64.80
86 2.80 cl.
72.00 30/7
54.00 13/1
mtarnjnui
70.00
70.00
86/87 1.60
57.6011/8
34.70 20/1
kim
55.60X
55.80
86/5.50
171.5012/8
131.00 29/1
knp
165.00
165.50
86 12 80
299.70 4/8
207.00 2/1
kon olie
290.20
286.80
86 2.50h
81.40 6/1
66.0012/6
nat nsdc
80.20
80.50
86/8.50
200.5016/1
153.80 6/3
nmb
172.50
172.50
86/7.-
200.5011/8
128.00 12/6
nedllojrd
17850
177.00
86/4.-
135.80 6/1
108.00 9/6
nipr-Lcats
122.50
123.00
86/10.-
478.00 5/8
378.50 3/3
oct
475.00
478.00
86/1.85
42.00 7/4
33.00 29/1
ommsrtn e
40.20
39 50
86/3.60
90.5010/8
59.0026/2
pakhoede
86.50
87.00
86/2.-
56.7015/7
42.50 28/1
m*
54.00
54.20
86/292
116.0013/8
94.002/1
11570
115.30
86 4.60 2% sta.
146.8017/6
1372012/1
rodamco
143.00
142.70
85/86 1.16
110.10 13/8
82.40 2/1
rolinco
109.50
109 50
78 4.40+5% sla
52601/6
49.50 5/1
roranto
52.20
52.30
86/0.80
28.00 5/1
21.70 28/1
rml-ttork
26 50
26.50
86/1533
156.1014/8
960010/2
unümr c
153.20
152.60
86/925
98.50 7/8
68.0026/5
RN
93.50
94.50
86/204
98.50 11/8
72.70 30/1
-•tuanen c
94.70
95.00
■E11E
jd|
GOUD
Nieuw
Vorige
ZILVER
onbewerkt 31170
31670 31410 - 31910
onbewerkt
490 -
560 50
bewerkt
33270
33510
bewerkt
600
SUSKE EN WISKE DE WOESTE WESPEN
Q£Diiuen MRU mh hum an Hto run nofiuok baar bus. ViTJ
