Schoonvegen van Golf
in feite peuleschil
ir>
Rome en Bonn voor Europees
overleg over Golfoorlog
Ook Noordzee heeft
een mijnenprobleem
Frankrijk dreigt met ingrijpen tegen Libië
Hjïtênland
Dien houdt
esjins
i de grond
inieuw traangas in straten Seoul
Archeologen leggen
bordeel bloot
fULKMAAR-MUNENJAGERS
JjLTRA-MODERNE „TUPPERWARE-SCHEPEN"
Vakantiereizen naar Golfstaten
Reagan wil
„produktief"
zijn in laatste
maanden
DONDERDAG 13 AUGUSTUS 1987 PAGINA 5
uur)
HAU De Poolse lucht-
aatschappij LOT heeft be-
alle vliegtuigen van het
Iljoesjin-62M aan de grond te
den voor groot onderhoud en
injfcectie. In mei stortte een Iljoes-
111 neer. Daarbij kwamen 183
sen om het leven. LOT ver-
itte dat het onderhoud en de
ictie lange tijd zou duren. Om
«[toestellen tijdelijk te vervan-
ia zullen DC-8's en Toepolevs-
worden ingezet. Met het inzet-
van de DC-8's is het de eerste
h r dat LOT gebruik maakt van
in de VS gèmaakt toestel.
Studenten
botsen
letterlijk met
de
oproerpolitie
tijdens een
demonstratie
tegen de
regering Chun
Doo Hwan.
FOTO: AP
~Z%~ Regering dreigt staking te breken:
SEOUL Voor het eerst was aan de ongeveer 40.000
sinds de Zuidkoreaanse rege- stakers die actie voeren voor
ring vorige maand instemde loonsverhoging en verbetering
met politieke hervormingen is van de werkomstandigheden,
het gisteren in Seoul tot bot- De minister van arbeid Lee
singen gekomen tussen de- Hun-ki verklaarde dat als de
«monstranten en oproerpolitie, arbeidsconflicten „de nationale
De betogers, die de vrijlating economie en de sociale stabili-
van politieke gevangen eisen, teit van het land bedreigen, de
raakten slaags met de politie regering tot drastische maatre-
toen zii probeerden vanaf de gelen zal overgaan". Tot nu
rooms-Katholieke kathedraal toe heeft de regering zich af-
Myongdong door het centrum zijdig gehouden van het ar-
van de hoofdstad te trekken, beidsconflict.
De organisatoren van de bij- De auto- en motorfietsindus- w w
eenkomst zeiden dat hun initi- trie, waar jaarlijks in totaal 1,5 bij het verzenden van goede-
atief ook een steunbetuiging miljoen auto's en motorfietsen ren per schip.
worden geproduceerd, wordt
het zwaarst door de stakingen
getroffen. Volgens de regering
kost de staking het land alleen
al in deze bedrijfstak dit jaar
tenminste ruim 120 miljoen
gulden aan inkomsten. Be
langrijke exportindustrieën als
machinebouw, scheepsbouw,
textiel, metaal, schoeisel en le
vensmiddelen, hebben even
eens onder de acties te lijden.
Stakingen in het transport
hebben geleid tot vertragingen
ASHKELON Een Amerikaans team
van archeologen heeft in de Israëlische
badplaats Ashkelon de resten van een
bordeel blootgelegd dat stamt uit de 4e
eeuw. Er zijn resten gevonden van
hartvormige pilaren, een vroege versie
van een bubbelbad en een uithangbord
met daarop in het Grieks de tekst:
„Kom binnen, geniet, en....". Het laatste
deel van de tekst zal een raadsel blij
ven omdat het opschrift zich in een ta
melijk vervallen staat bevindt. Volgens
de archeologen blijkt uit andere gege
vens dat het duidelijk een bordeel be
treft dat gebouwd is tijdens het Byzan
tijnse Keizerrijk. Het bordeel maakte
deel uit van een groter complex met
een villa en baden.
a UJSWIJK/BAHREIN
Mijnen" zijn sinds kort
o iet sleutelwoord in de
J: lerichtgeving over de
95 loog opgelopen spannin-
1(* en in de Perzische Golf.
]JJ fu ook buiten de Golf
i3i irijvende mijnen gesigna-
eerd zijn, heeft het op-
si uimen van deze anonie-
J ne „sluipmoordenaars"
5?*le hoogste prioriteit ge-
Q xegen. De komende
375 naand zullen behalve
37. Amerikaanse mijnbestrij-
102 lingshelikopters na lang
looi larzelen ook twee Fran-
se- en vier Britse mijnen-
3; agers in dit gebied actief
vorden.
149.
97 )e Britse en Franse marines
263 lebben daarbij de beschik-
153. ing over de modernste tech-
ïieken voor het onschadelijk
naken van drijvend of veran-
75 tad wapentuig. De Britse
o nijnenjagers van de Hunt-
klkse kunnen mijnen zowel
psporen als vernietigen,
'elk type mijnenjagers Parijs
sturen werd niet meege-
:ld, maar vrijwel zeker be-
sft het twee mijnenjagers uit
Alkmaar-klasse. De Alk-
iaar-mijnenjagers zijn veruit
modernste mijnbestrij-
ings-vaartuigen van Franse
ïarine en het is niet te ver
rechten dat Parijs een „twee-
e keus" doet voor acties in
Ie Golf.
werf Van de Giessen-de
loord Marinebouw in Alblas-
rdam zal een Franse opera-
in de Golf met enthousias-
begroeten. Vanaf 1975
2«^heeft Van der Giessen in nau-
re samenwerking met
Yankrijk en België deze ui-
frst-moderne schepen ont-
sJïwikkeld en het toeval wil dat
uitgerekend Koeweit de laat
ste maanden grote belangstel
ling toont voor de Alkmaar-
schepen. Als Frankrijk inder
daad deze mijnenjagers in de
Golf gaat inzetten bekent dit,
dat Koeweit een gratis de
monstratie van deels
Nederlandse handelswaar
voor zijn deur krijgt.
Tupperware
Bij de Nederlandse marine
worden de Alkmaar-mijnen-
jagers wat neerbuigend „Tup-
perware-schepen" genoemd,
maar die benaming slaat uit
sluitend op de met glasvezels
versterkte polyester romp.
Voor dit materiaal is gekozen
om te voorkomen dat de mij
nenjagers zelf ten prooi vallen
aan magnetische mijnen. An
dere landen hebben om de
zelfde reden houten mijnenja
gers in de vaart. Alleen de
Westduitsers maken nog sta
len mijnenjagers. Met hun
ruime ervaring in het bouwen
van onderzeeërs zijn ze er in
geslaagd deze schepen niet-
magnetisch te maken.
Het varen met een houten of
polyester schip is in de Golf
trouwens geen overbodige
luxe. Hoewel hier tot dusver
re alleen nog ouderwetse mij
nen gesignaleerd zijn de
klassieke „bol-met-horens"
is het goed mogelijk dat Iran
of Irak op de internationale
wapenmarkt moderner tuig te
pakken hebben gekregen. Dat
zouden dan behalve magneti
sche mijnen ook plastic mij
nen kunnen zijn, die met so
nar moeilijk zijn op te sporen,
of akoestische mijnen die rea
geren op bewegingen in het
water en zelf hun doel opzoe
ken. Ook zijn er drukmijnen
(reagerend op drukverande
ringen) en mijnen die de
voorgenoemde eigenschappen
combineren. Maar de heden
daagse mijnenjagers zijn vol
gens bijzonder goed opgewas
sen tegen zelfs het modernste
wapentuig. Volgens ingewij
den is het het opsporen en
vernietigen van uiteenlopen
de types mijnen in principe
een peuleschil.
Vegen en jagen
Bij de techniek van de mijn-
bestriiding moet een onder
scheid gemaakt worden tus
sen het mijnenvegen en het
mijnenjagen. Bij het mijnen-
végen wordt met een lier op
het achterdek een mechanisch
veegtuig uitgezet, dat met be
hulp van snijkabels de veran
kerde mijnen lossnijdt. Aan
het veegtuig kunnen appara
ten bevestigd worden die de
akoestische en magnetische
mijnen laten exploderen. Ook
is het mogelijk de mijnen met
een simpel geweerschot tot
ontploffing te brengen zodra
ze boven komen drijven.
Een mijnenjóger werkt met
behulp van sonar-apparatuur
een soort onderwater-ra
dar die de mijnen in de
vaarroute vóór het schip kan
opsporen. De detectie-sonar
aan boord van de Alkmaar-
mijneniager kan al al op een
afstand van negenhonderd
meter voorwerpen met de
grootte van de klassieke mijn
waarnemen. Met een tweede
systeem, de klassificatiesonar
(bereik: driehonderd meter),
is het mogelijk te bepalen of
de groene stip op het beel-
scherm van de sonar werke
lijk een mijn is, en niet bij
voorbeeld een van boord ge
slagen olievat. In geval van
twijfel kunnen kikvorsman
nen de beslissende diagnose
stellen.
Paradepaardje
Het paradepaardje van de
Alkmaar-klasse is echter de
zogeheten „PAP"; een draad-
geleide mini-onderzeeër die
met een tv-camera is uitge
rust. Wordt op de sonar iets
verdachts waargenomen, dan
kan deze robot er op uit ge
stuurd worden om het voor
werp nader te onderzoeken.
Het bootje kan ook een sprin
glading bij de mijn plaatsen,
die dan na terugkomst vanaf
de commando-brug tot ont
ploffing wordt gebracht. Ook
de Britse mijnenjagers be
schikken over dergelijke
mini-onderzeeërs en sonar-
apparatuur.
Om te voorkomen dat koop
vaardijschepen en olietankers
van de schoongeveegde route
afwijken en alsnog op een
mijn lopen, wordt de afgeleg
de route via moderne naviga-
tie-systemen tot op de meter
nauwkeurig geregistreerd.
Het is dan de beurt aan kon
vooien in de Golf de schoon
geveegde routes nauwkeurig
te volgen. Meestal zullen deze
routes gelijk lopen met de
vaargeulen, die relatief een
voudig te herkennen zijn.
Internationaal worden mij
nenjagers van de Alkmaar-
klasse zo'n beetje beschouwd
als het neusje van zalm op
mijnbestrijdings-gebied. Niet
voor niets dringen de VS al
enkele weken aan op de vor
ming van een internationale
(westerse) vloot van mijnenja
gers om de „rommel" in de
Golf grondig op te ruimen.
Amerikaanse defensie-specia
listen hebben beschaamd
vastgesteld dat het gebrek aan
„eigen" mijnenvegers en -ja
gers zo'n beetje de achilles
hiel vormt van de indruk
wekkende Amerikaanse ar
mada in de Golf. Technisch is
het met vereende krachten
„schoonvegen" van vaarrou
tes in de Golf dan ook goed
mogelijk. Maar politiek wil de
samenwerking nog niet van
de grond komen.
PAUL KOOPMAN
Op de voorplecht van een marineschip van de Verenigde Arabische Emiraten speurt men de zee
af op zoek naar drijvende mijnen.
FOTO: AP
DEN HAAG/ROME-
/BONN Italië en West-
Duitsland hebben inge
stemd met het idee van
minister van buitenlandse
zaken Van den Broek een
bijeenkomst te beleggen
van de landen van de
Westeuropese Unie
(WEU) over de Golfoor
log.
Nederland is sinds 1 juli voor
zitter van de WEU, waarvan
West-Duitsland, Groot-Brit-
tannië, Frankrijk, Italië en de
Benelux lid zijn. Sinds bijna
drie jaar geleden werd beslo
ten de organisatie nieuw le
ven in te blazen, komen de
ministers van buitenlandse
zaken en van defensie ten
minste twee maal per jaar bij
een. Op het ministerie van
buitenlandse zaken in Den
Haag wil men nog niet specu
leren over de mogelijkheid
van een speciale WEU-minis-
tersconferentie over de Golf
oorlog, omdat nog niet alle
landen hebben gereageerd op
de ideeën van Van den Broek.
Iran heeft Groot-Brittannië
en Frankrijk gewaarschuwd
dat hun schepen in de Perzi
sche Golf het doelwit kunnen
worden van een Iraanse aan
val mocht Irak „problemen
veroorzaken". De waarschu
wing is een reactie op het be
sluit van Londen en Parijs om
mijnvegers naar het gebied te
sturen.
Volgens welingelichte bron
nen heeft de Amerikaanse
marine in de vaste havens en
ankerplaatsen van Ameri
kaanse schepen in de buurt
van de Golf duikers ingezet in
de strijd tegen de mijnen. Een
en ander is een reactie op de
vondst van zeemijnen buiten
de Perzische Golf. Overigens
houden deskundigen er reke
ning mee dat de in de Golf
van Oman aangetroffen mij
nen kunnen zijn afgedreven
uit de noordelijker gelegen
Straat van Hormoez.
Een opengewerkte tekening van een mijnenjager van de Alk-
maar-klasse. De schepen zijn 47 meter lang, negen meter
breed en bieden plaats aan 49 opvarenden. Belangrijke de
len van het schip zijn onder andere de commandocentrale
(1), de „PAP"-onderzeeërtjes (2), de lier voor het veegtuig (3)
en de sonar voor het „jagen" op mijnen (4).
TEKENING: KONINKLIJKE MARINE
RIJSWIJK Niet alleen de Perzische Golf heeft
een probleem met drijvende of verankerde mijnen.
Ook onze eigen Noordzee is goed beschouwd één
groot mijnenveld. Tweeënveertig jaar na de Tweede
Wereldoorlog speuren Nederlandse mijnenjagers nog
steeds naar explosieven onder de zeespiegel.
Volgens informatie van de Nederlandse marine zijn tijdens de
beide wereldoorlogen niet minder dan een half miljoen mij
nen in de Noordzee beland. Daarvan zijn er nog maar een
paar duizehd opgespoord. Nog steeds kan het gebeuren dat
een viskotter als bijzondere vangst een bol met horens bin
nenhaalt. De Explosieven Opruimings Dienst moet er dan aan
te pas om het bijna antieke explosief onschadelijk te maken.
De meeste mijnen laten de marines van Nederland, Groot-
Brittannië, België en Frankrijk met rust, omdat ze ver buiten
de vaarroutes liggen. Hoewel de scheepvaartroute tussen
Groot-Brittannië en Nederland één van de drukst bevaren ter
wereld is, houdt de geregelde scheepvaart zich strikt aan de
voorgeschreven veilige vaarroutes.
Bij de mijnbestrijding in de Noordzee wordt overigens al ja
renlang innig samengewerkt. Zo zijn in de mijnbestrijdings-
groep „Standing Naval Force Chanel" behalve Nederlandse
jagers ook Britse, Belgische en Duitse schepen actief. Dene
marken, de Verenigde Staten en Noorwegen verrichten inci
denteel hand- en spandiensten voor deze vlooteenheid, die
onder NAVO-commando staat.
BAARN De reisorganisator Arke heeft vakantiereizen naar
de Golfstaten in zijn programma opgenomen. „Bij het voorbe
reiden van de reizenprogramma's wisten we natuurlijk niet dat
er spanningen in de Perzische Golf zouden ontstaan", aldus
een woordvoerder van Arke bij de presentatie van de winter-
programma's '87-'88. Mede door de ontwikkelingen in de Golf
zal het waarschijnlijk niet storm lopen op deze nieuwe bestem
mingen. De touroperator verwacht een klein aantal „toeristi
sche pioniers". Volgens het Centrum Informatie en Documen
tatie Israël (CIDI) is de informatie die Arke geeft over de
Golfstaten verre van volledig. Zo zou te weinig worden verteld
over misstanden in bijvoorbeeld Saoedi-Arabië en over de
moelijke positie van vrouwen in de landen. Bovendien heeft
het CIDI er problemen mee, dat de reizen naar de Arabische
landen in een aparte brochure staan vermeld en niet in een
gids met onder meer de reizen naar Israel.
(Vervolg van de voorpagina)
WASHINGTON Presi
dent Ronald Reagan heeft
gisteravond gezegd dat in
de resterende maanden
van zijn ambtstermijn zijn
belangrijkste doelstellin
gen zijn een wapenak
koord sluiten met Mos
kou, vrede bereiken in de
Perzische Golf en het
Midden-Oosten, de demo
cratisering van Nicaragua
en voorkomen dat de Rus
sen vaste voet aan de
grond krijgen in Midden-
Amerika. Tenslotte gaf de
president te kennen er
naar te streven de begro
ting weer in evenwicht te
brengen. „Ik heb nog ze
ventien maanden als pre
sident te gaan," aldus
Reagan „en die moeten
produktief zijn en voor
spoedig voor het Ameri
kaanse volk."
Na zijn televisierede, waarin
Reagan de verantwoordelijk
heid van het Iran-Contra-
schandaal op zich nam, sprak
de Democratische senator
George Mitchell harde taal
maar anderzijds ook verzoe
nende woorden. Volgens hem
heeft Reagan „ernstige fouten"
begaan door de wapenleveran
ties aan Iran goed te keuren.
„Maar als fouten eenmaal zijn
toegegeven en gecorrigeerd,
moeten we er een streep onder
zetten". De Republikeinse af
gevaardigde Henry Hide, die
eveneens zitting heeft in een
onderzoekscommissie inzake
Irangate, vond de toespraak
van Reagan „uitstekend".
De commissies die voor het
Amerikaanse Congres de Iran-
Contra-affaire onderzoeken
hebben tot nu toe bijna 4,5
miljoen gulden aan de zaak ge
spendeerd, en zullen als zij
hun werk in oktober neerleg-
?g-
gen waarschijnlijk het dubbele
ig hebben uitgegeven,
net geld worden rond
bedrag
Van
honderd stafleden betaald die
de commissies van Huis en Se
naat moeten bijstaan.
Bondsrepubliek
en DDR wisselen
spionnen uit
BONN De bondsrepubliek
Duitsland heeft gisteren bij de
grensovergang Herrleshausen
aan de Oost-Duitse grens drie
spionnen geruild tegen een
Westduitse spion en een
vrouwlijke gevangene uit de
DDR. Deze vrouw, de Oost-
duitse arts Chris ta-Karin
Schumann, zat sinds 1979 ge
vangen nadat ze door een mili
taire rechtbank werd veroor
deeld tot 15 jaar hechtenis.
Haar man, een Oost-Duitse ad
miraal, was bij een vluchtpo
ging naar het westen gearres
teerd en doodgeschoten.
Britse politie
pakt verdachten
miljoenenroof
LONDEN De Britse poli-
tie heeft gisteren negen per
sonen gearresteerd die ervan
worden verdacht vorige
maand de kluisloketten van
een bank in Londen te heb
ben leeggeroofd. Bij de zeer
professioneel uitgevoerde
roof, waarbij de daders zich
voordeden als cliënten, werd
voor miljoenen aan geld en
juwelen buitgemaakt. De
bende, bestaande uit vier Ita
lianen en vijf Britten, zou
een band hebben met de
maffia. Tegelijkertijd heeft
de politie een groot gedeelte
van de buit, die tegen de 70
miljoen gulden ligt, weten te
achterhalen.
':up
N'DJAMENA Libië
heeft gisteren opnieuw
plaatsen in het noorden
van Tsjaad gebombar
deerd, onder meer Kouba-
Olanga, een dorp ten zui
den van de 16e breedte
graad. Frankrijk heeft al
tijd gezegd Tsjaad te zul
len beschermen wanneer
het land onder de 16e
breedtegraad wordt aan
gevallen.
Parijs had Libië eerder op de
dag gewaarschuwd dat het
zich het recht voorbehoudt mi
litair in te grijpen in het geval
Tripoli op grote schaal aanval
len uitvoert op het noorden
van Tsjaad. Frankrijk „blijft
steun geven aan de territoriale
integriteit van Tsjaad en zal
zichzelf de middelen, ook mili
taire middelen, niet ontzeggen
daaraan zijn bijdragen te leve
ren", aldus minister van de
fensie, André Giraud. Sinds
Tsjaad afgelopen zaterdag het
dorp Aouzou heroverde op het
noordelijke buurland, heeft de
Libische luchtmacht iedere
dag bombardementen uitge
voerd. Over de strijd tussen
Tsjaad en Libië in het omstre
den Aouzou-gebied herhaalde
■Giraud dat deze „Frankrijk
niet aangaat", omdat het bo
ven de 16e breedtgeraad ligt,
waar geen Frans protectoraat
geldt.
