„Herdenking 15 augustus
helpt emoties te verwerken"
Feyenoordstadion vol
donoren nodig
nieuwe
HBO-opleiding
acupunctuur
Rijk noch Utrecht
wil zich eigenaar
noemen van de Dom
Verlies APT
wat kleiner
NNENLAND
CeidócSomant
h 'wendel met
Italiaanse
Zluperworm
'erdenking
ies Moens
rboden
«üAids-bordje
Öp politiecel
Ivas incident"
IN NEDERLAND STERK VERTEKEND BEELD VAN JAPANSE BEZETTING
\tjer is L&i<ö5. v*£R Ê&J cwerje-
Vlot record
VNZ wil tandartsverzekering
voor ziekenfondspatiënten
WOENSDAG 12 AUGUSTUS 1987 PAGINA 3
m |oef met rijbewijs in tien
igen eind oktober van start
-- NDHOVEN De in april aangekondigde
oef met tiendaagse spoedcursussen voor
t rijbewijs gaat door. Het Landelijk Or-
jn Verkeers Oefenterreinen (LOVO) be
lt eind oktober in Eindhoven met de eer-
tien lesdagen voor jongeren van 18 tot en
ki t 20 jaar die reeds zijn geslaagd voor het
s Al órie-examen. Zij kunnen op de slotdag di-
j___ t rijexamen doen dank zij de medewer-
1 van het CBR °ok de ANWB en het
1 ernisterie van verkeer en waterstaat steu-
nê v n de nieuwe stoomcursus voor de grootste
toe k jcogroep in het autoverkeer. De eerste
adop elnemers zullen voornamelijk de huisves-
beke gsk°sten moeten betalen, het LOVO be-
fs w (voorlopig) de meeste kosten die aan de
rSus zelf zijn verbonden.
ophi
uicl
Drugshandelaar vrij
door foutje met dagvaarding
ROTTERDAM Een man die ervan wordt
verdacht de afgelopen jaren aanzienlijke
hoeveelheden cocaïne het land te hebben
binnengesmokkeld, waaronder een keer een
hoeveelheid van negen kilo, is gisteren met
directe ingang door de rechtbank in Rotter
dam uit voorlopige hechtenis vrijgelaten we
gens nietigverklaring van de dagvaarding.
De dagvaarding had de verdachte, de 33-jari-
ge P.N., namelijk niet de vereiste elf dagen
voor de rechtszitting bereikt, omdat hij naar
een ander Huis van Bewaring was overge
bracht. N. is nu vrij om te gaan of staan waar
hij wil. Ook bij vertrek naar het buitenland
kan hem niets in de weg worden gelegd. Of
ficier van justitie mr. Koning hoopt dat de
zaak tegen N. over ongeveer twee maanden
opnieuw kan voorkomen.
PvdA: achterstand
studiefinanciering
sneller wegwerken
DEN HAAG PvdA-kamerlid Ver
meend heeft minister Deetman van
onderwijs gevraagd de administratie
ve achterstand bij de centrale directie
studiefinanciering in Groningen zo
spoedig mogelijk weg te werken.
Vermeend heeft de minister schrifte
lijk gevraagd of het waar is dat de
achterstand bij het verwerken en be
antwoorden van correspondentie is
opgelopen van ruim 30.000 brieven in
iuni tot 100.000 op dit moment. Hij
herinnert de minister aan zijn toezeg
ging aan de Kamer, gedaan in juni,
dat de achterstand half augustus zou
zijn ingelopen.
Diefstal kostbare
schilderijen
in Kerkrade
KERKRADE Uit een
woning in Kerkrade zijn
tien kostbare schilderijen
gestolen. Het gaat onder
andere om werken van Jo
zef en Isaac Israels, Jong
kind en Toulouse-Lautrec.
De waarde ervan wordt ge
schat op anderhalf miljoen
gulden. De diefstal moet in
de nacht van zondag op
maandag zijn gepleegd ter
wijl de bewoonster met va
kantie was. Een buurton
derzoek heeft nog niets op-
feleverd. De gestolen doe-
en zijn verzekerd.
Kees van Kooten
traint Belgische
radiojoumalisten
BRUSSEL Televisiemaker
en schrijver Kees van Kooten
heeft Belgische radiojoumalis
ten een lesje gegeven in het
schrijven van teksten. In een
eenmalig optreden als gastdo
cent gaf Van Kooten een dag
lang zijn visie op het schrijven
van allerhande berichten,
vooral geënt op radio. Enige
tientallen BRT-journalisten
ondergingen onlangs de prak
tische schrijftrainingen in het
kader van een driedaagse cur
sus die de BRT in navolging
van NOS en BBC heeft opge
zet.
/el n
stelli
•ch
hjREDA De officier van jus-
i ie in Breda verzamelt aan-
Tftes van oplichting met een
ndeltje in wormen voor
ortvissers en landbouwers
rind 1 zeker elf Nederlandse
neni »rmenkwekers heeft gedu-
g erd. Justitie vermoedt dat
ee vertegenwoordigers van'
nd n bedrijf uit San Marino nog
i gefel mee kwekers in Neder-
neesjnd en België zand in de ogen
bben gestrooid,
twee vertegenwoordigers
Lombricultura Titano, een
K derlander en een Belg, heb-
■e k n de elf kwekers een „Itali-
g ft, nse superworm" verkocht
ns et het verhaal dat het beestje
:b enorm zou vermenigvul-
%en en grote hoeveelheden
daj uchtbare mest zou produce-
is lain. Contractueel werd vastge-
hgd dat het bedrijf uit San
arino twee keer per jaar de
ond zou kopen voor 750 gul-
n per duizend kilo. Niemand
k n|n de elf ondernemers heeft
om 1 tweetal ooit teruggezien.
ckjjidentiteit van het duo is bij
ititie bekend. De gedupeer-
Pv n zouden gemiddeld voor
n**<l|kele tienduizenden guldens
ren het ootje zijn genomen.
Burgemeester B. van
tem van het Zuidlim-
Beek heeft de jaarlijkse
>nking bij het graf van de
schrijver Wies Moens
verboden. Moens coi-
ireerde tijdens de Eerste-
Tweede Wereldoorlog met
Duitse bezetters en werd op
ld daarvan bij verstek ter
J veroordeeld. Het besluit
an 'genomen op grond van het
1 ïverkwikkelijke en onsym-
^«hieke karakter" van de op
aaw«»bruari dit jaar in Neerbeek
een te Beek) gehouden de-
jtratie door ongeveer hon-
jjfai Vlaamse sympathisanten.
^fU-ziekenhuis
"beperkt
dierste hulp
1MSTERDAM Het Acade-
sch Ziekenhuis van de Vrije
iiversiteit in Amsterdam
feft gisteren besloten de eer-
f hulp aan patiënten die voor
atieve ingrepen worden
jeboden, te beperken. Pa-
nten die tussen vier uur 's
Idags en zeven uur 's och-
is door ambulancediensten
■den aangeboden zijn aan
wezen op andere ziekenhui-
De directie van het zie-
inhuis heeft tot de maatre-
die duurt tot 7 september,
Sloten met het oog op de mi-
tnale bezetting van het me-
sch personeel op de afdeling
elkunde.
■s ti(
aan
v»
flSTERDAM Het opplak-
van een papiertje met de
ïf ermelding „Aids-lijdster" op
edeur van een Amsterdamse
olitiecel was een incident, zo
etft een woordvoerder van
1 e Amsterdamse politie giste-
geantwoord op vragen uit
j~#e gemeenteraad. Agenten
l 'ar. de politie-wijkpost Nieu-
ezijds Voorburgwal plakten
Briefje vorige week op de
itu* van een cel nadat zij een
'rouw hadden gearresteerd
j "egens winkeldiefstal. De
3 rouw had een wond aan de
Tm en maakte kenbaar dat ze
an aids leed.
DEN HAAG Voor zes
tigduizend Indische Ne
derlanders betekent niet
5 mei maar 15 augustus
het einde van de Tweede
Wereldoorlog. Zaterdag
houdt in 't Spant in Bus-
sum een aantal van hen
een herdenking van hun
bevrijding. De Stichting
Herdenking 15 augustus
1945, die de dag organi
seert, verwacht dat vele
honderden Indische Ne
derlanders de herden
king zullen bijwonen.
Volgens bestuurslid R. Ma-
hieu van de stichting neemt
de belangstelling voor de
herdenkingen die sinds 1980
jaarlijks op een andere plaats
in het land worden gehou
den, toe omdat de mensen
behoefte hebben om over de
oorlog te praten. „Je merkt
het bij jezelf. Ik ben lang niet
geïnteresseerd geweest in de
herdenking van de oorlog in
Indië. Pas de laatste tien jaar
heb ik er meer belangstelling
voor gekregen".
De meeste bezoekers zijn ou
deren, maar er komen ook
steeds meer mensen die in
het kamp nog baby waren.
„Vaak krijgen zij tussen hun
veertigste en vijftigste psy
chische problemen en kun
nen hun werk niet meer aan.
Zo'n herdenking wekt emo
ties op en helpt hen die te
verwerken", aldus Mahieu.
Het belang van de herden-
Bestuursleden van de Stichting Herdenking 15 augustus 1945. Van links naar rechts P. van de
Ven, mevrouw E. Pieterse en R. Mahieu.
FOTO: CEES VERKERK
kingen wordt onderstreept
door de secretaris van de
stichting, mevrouw E. Pieter
se: „Het steekt ons dat de
atoombommen op Hiroshima
en Nagasaki wel herdacht
worden, maar de bevrijding
van Indië niet. De Japanners
hebben om de oorlog ge
vraagd, wij niet. Het is mis
schien cru om te zeggen,
maar als de bommen niet ge
gooid waren, hadden wij niet
meer geleefd. Twee uur na
de bevrijding kon een Neder
landse arts die ook in het
kamp zat mijn doodzieke
moeder een spuit geven.
Toen had hij de beschikking
over geneesmiddelen die de
Japanners achterhielden", al
dus mevrouw Pieterse die als
dertienjarig meisje in de
vrouwengevangenis van
Tangerang bij Jakarta te
recht kwam.
Verzet
In Nederland bestaat trou
wens een sterk vertekend
beeld van de bezetting van
Nederlands-Indië. Zo weet
bijna niemand dat er na de
overgave verzet is gepleegd
tegen de Japanse overheer
ser. „Je hoort vaak dat er
geen Indisch verzet was, om
dat de mensen in kampen za
ten", zegt Mahieu: „maar er
is in Indië evenveel verzet
geweest als in Nederland. Mi
litairen die weigerden zich
over te geven, trokken de
bergen in en werden door
burgers van kleding en
schoenen voorzien. Gezien de
enorme omvang van het ge
bied en de slechte verbindin
gen was het echter enorm
moeilijk iets tegen de Japan
ners te ondernemen".
Mahieu die zich in 1942 als
oorlogsvrijwilliger gemeld
had en na de nederlaag in
het verzet kwam, herinnert
zich dat de gedachte dat de
oorlog binnen drie maanden
voorbij was de strijders op de
been hield: „Wij hebben ge
wacht op de geallieerde in
val. Via radiozenders pro
beerden wij contact te hou
den met Brits-Indië en Au
stralië om bij de bevrijding in
actie te komen. Het was niet
de bedoeling tegenover de
Japanner gewapend verzet te
bieden. Wel is er sabotage
aan
verrich
intensief jacht op ons ge
maakt. Veel verzetsstrijders
zijn terechtgesteld of hebben
de gevangenissen niet over
leefd", aldus de verzetsstrij
der Mahieu.
Monument
De burgers en militairen die
ten gevolge van de Japanse
aanval en bezetting van In
dië omkwamen, worden op
15 augustus herdacht. Sinds
1980 worden de herdenkin
gen jaarlijks in een andere
plaats in Nederland gehou
den. Op verzoek van de ge
meente Bussum is er dit jaar
voor gekozen de herdenking
in deze Gooise plaats te hou
den. Eerder hadden er her
denkingen plaats in Ensche
de, Den Bosch en Nijmegen.
„Al deze steden hebben iets
met Indië te maken", zegt P.
van de Ven, een gepensio
neerde beroepsmilitair die
vice-voorzitter van de stich
ting is. „Enschede heeft een
echt Indië-monument, in
Den Bosch staat op de kazer
ne een borstbeeld van Van
Heutz en Nijmegen was de
legeringsplaats van de kolo
niale reserve", aldus Van de
Ven.
In de lustrumjaren wordt de
herdenking gehouden in Den
Haag, de stad waar nog
steeds de grootste groep Indi
sche Nederlanders woont.
Nog steeds kent de stad een
levend Indisch verenigings
leven. De Indische Nederlan
ders komen dan bii elkaar
om een dag met elkaar te
praten, dansen en vooral te
eten. De band tussen Den
Haag en Indië zal volgend
jaar nog sterker tot uitdruk
king komen wanneer bij de
Waterpartij aan de prof. Tel-
spoorlijnen en bruggen
icht. Er werd trouwens
dersweg een monument ter
herdenking van oorlogs
slachtoffers in Indië onthuld
zal worden.
FRANK DE KLERK
AMSTERDAM - „Er is in
Nederland op dit moment
geen tekort aan bloeddo
noren en ook in de toe
komst zal dat geen pro
bleem zijn. De opkomst
van de ziekte aids is nau
welijks van invloed ge
weest op het aantal men
sen dat bloed geeft. Toch
zal niemand van ons op de
televisie verklaren dat er
voldoende bloed in ons
land voorhanden is, want
we hebben elk jaar weer
50.000 nieuwe donoren
nodig. Een heel Feye
noordstadion vol".
Dit stelt dr. C. Dudok de Wit,
secretaris van de Centrale Me
dische Bloedtransfusie Com
missie van het Nederlandse
Rode Kruis in Amsterdam.
Deze commissie fungeert als
overkoepelend orgaan voor de
22 bloedbanken van het Rode
Kruis in Nederland.
De bloedbanken in ons land
hebben in 1983 onder meer
door middel van een folder de
risicogroepen voor de ziekte
aids gevraagd zich terug te
trekken als bloeddonor. Daar
aan is massaal gehoor gegeven:
het aantal seropositieve dono
ren was in 1985 en 1986 niet
groter dan 15 op een totaal van
500.000 donoren. Sinds 1985
wordt trouwens alle bloed van
donoren onderzocht op aids.
Dit onderzoek kost jaarlijks 12
miljoen gulden.
„Mensen reageren vaak emo
tioneel; sommigen hebben het
idee dat je aids krijgt van
bloed geven, maar dit is onzin
nig. We laten de mensen dui
delijk zien dat schone spuiten
worden gebruikt. Voor hun
ogen wordt de wegwerpver
pakking waarin de spuit zit
opengemaakt, zodat men zeker
weet dat die nooit eerder is ge
bruikt. Je kunt dat wel vertel
len aan mensen, maar ze wil
len het toch zelf zien", aldus
Dudok de Wit.
De behoefte aan bloed in de
ziekenhuizen is sinds de oorlog
enorm toegenomen, vooral
door de stijging van het aantal
operaties. Maar de komende
jaren zal het verbruik nog
maar weinig toenemen, aldus
Dudok de Wit: „Vroeger had
men bijvoorbeeld bij hartope
raties liters bloed nodig, maar
door de betere technieken is
dat beduidend minder gewor-
>E KNOLLEN
KOM, CLEO, we gaan LéKKbR NAARfrjrTEM.
den. Ik maak me dan ook geen
zorgen dat we de komende ja
ren een tekort aan bloed zul
len hebben".
Minder in Den Haag
Dudok de Wit heeft trouwens
de indruk dat er potentieel
veel meer donoren zijn wan
neer de nood aan de man
komt, dan de huidige drie pro
cent van de bevolking. Op
merkelijk is wel het grote ver
schil in aantal donoren tussen
de diverse regio's. Globaal ge
sproken is men in het Oosten
en Noorden van het land veel
meer bereid om bloed te geven
dan in het Westen. Zo telt
Groningen relatief ongeveer
twee keer zo veel bloeddono
ren als Den Haag.
Dudok de Wit: „In de provin
cie heerst meer gemeenschaps
zin. De meeste mensen worden
bloeddonor omdat ze het van
een ander horen. Ook zijn er
allerhande verschillen in wer
ving: de ene bloedbank zet ad
vertenties, een ander werkt
met krantjes en stickers". Al
leen de Amsterdamse bloed
bank heeft een structureel te
kort aan bloed en ook de
bloedbanken in universiteit
steden als Leiden en Nijmegen
zitten weieens krap.
De langzame vergrijzing van
de bevolking vormt evenmin
een bedreiging voor de bloed
banken. Weliswaar neemt het
aantal potentiële donoren af,
omdat een leeftijdsgrens van
65 jaar wordt gehanteerd.
„Verlaging van de huidige
leeftijdsgrens van 18 jaar is
niet aan de orde. De psychi
sche belasting is voor jongeren
te groot. Uit onderzoek is ge
bleken dat het geven van
bloed een zware geestelijke be
lasting kan zijn. De eerste keer
dat iemand bloed geeft, blijft
FMm 7iin Ipvpn lanp hii".
Van dertigduizend lege melkpakken Is een vlot te plakken, zo
hebben Delftse studenten berekend. De proef op de som vond
gisteren op het Gaastmeer in Friesland plaats. Het vlot dat 60
vierkante meter groot was moest tijdens een tochtje minstens
120 scouts kunnen dragen. Dat lukte. Het vlot staat nu als een
record te boek bij Guiness.
FOTO: ANP
ZEIST De Vereniging van Nederlandse Ziekenfondsen (VNZ)
wil via de invoering van een aanvullende verzekering voor tan
dartshulp voorkomen dat de laagste inkomens uit kostenover
wegingen niet meer naar de tandarts gaan. Zoals bekend wil het
kabinet volgend jaar de gratis tandartshulp via het ziekenfonds
voor mensen ouder dan 18 jaar schrappen ter verlaging van de
ziekenfondspremie. De kosten van het door de VNZ voorgestel
de pakket, waaronder de halfjaarlijkse controle, instructie voor
mondhygiëne en het verwijderen van tandsteen, bedragen zo'n
170 miljoen. De extra verzekering zal op jaarbasis tussen de 48
e»r105 gulden per persoon gaan kotten.
Netjes thuis bezorgd
Beeldend kunstenaar Bertus Weeda uit Rotterdam won kortgele
den de eerste prijs in een affichewedstrijd van Van Nelle: een
echte Harley Davidson. Er was echter één probleem, hij woont
één hoog en hij wilde zijn prijs graag in de huiskamer neerzetten.
Nu had natuurlijk een stuntman met behulp van een springplank
de motor bij hem door het raam naar binnen kunnen rijden,
maar dét vond Van Nelle toch een tikkeltje te riskant. Dus wer
den er vier stevige mannen en een degelijke takelwagen inge
huurd, die de motor netjes door het smalle raam naar binnen
loodsten (foto onder). Tot grote tevredenheid van Weeda, die
meteen beproefde hoe deze beroemde motor nou zit (foto bo
ven). Of hij er ook ooit eens mee zal rijden, kon de kunstenaar
nog niet zeggen.
FOTO'S: ANP
UTRECHT De gemeente Utrecht en het rijk zijn het er niet
over eens wie van hen zich eigenaar mag noemen van 's lands
beroemdste toren: de zes eeuwen oude Dom. Beide bedanken
voor de eer, want de Dom is een mooi, maar kostbaar bezit. Het
kost jaarlijks 125.000 gulden om de toren overeind te houden en
bij een eventuele ramp zal restauratie al gauw in de tientallen
miljoenen guldens lopen. Zoals een gemeente-ambtenaar het uit
drukt: „De Dom is natuurlijk prachtig, maar financieel-tech-
nisch is het een lastig ding".
Napoleon nationaliseerde de Dom in 1811 en sindsdien is de to
ren rijkseigendom. Sinds 1935 bestaat er tussen rijk en gemeente
een contract, waarin zij zich samen verantwoordelijk stellen
voor de kosten. Een recente wetswijziging maakt het voortbe
staan van die overeenkomst onmogelijk, meent WVC. Het mi
nisterie heeft nu voorgesteld Utrecht jaarlijks een vast bedrag
uit te keren voor het onderhoud van de toren. De gemeente
heeft daar in beginsel geen moeite mee. Onlangs bracht het rijk
in een brief echter ook de eigendomskwestie weer eens ter spra
ke. Volgens de ambtenaren van minister Brinkman zijn de do
cumenten waarop het rijkseigendom is gebaseerd van twijfel
achtige waarde. Het rijk zal dan ook geen aanspraak meer ma
ken op het eigendomsrecht van de Domtoren, zo schreef de mi
nister. De gemeente was niet blij met die mededeling en burge
meester en wethouders hebben inmiddels teruggeschreven dat
de gemeente zich evenmin als eigenaar beschouwt.
UTRECHT Er komt
een nieuwe opleiding voor
acupuncturisten. Bij de In
ternationale Academie
voor Fysiotherapie „Thim
van der Laan" in Utrecht
begint het komend
schooljaar een studierich
ting acupunctuur, de eer
ste op HBO-niveau.
Voorlopig is er plaats voor
twintig tot veertig schoolverla
ters, die per jaar 2400 moeten
betalen, omdat de overheid
niet bereid is dit soort oplei
dingen te financieren. De op
leiding duurt vier jaar. Tot nu
toe waren er alleen cursussen
voor artsen en fysiotherapeu
ten. De belangstelling voor
acupunctuur is evenwel groot
Zo was enkele maanden gele
den een een internationale, zes
weken durende zomercursus
aan de universiteit van Gro
ningen binnen enkele dagen
volgeboekt.
HILVERSUM APT, het samenwerkingsverband van Philips
en AT T op het gebied van openbare telefonie, heeft vorig jaar
opnieuw verlies geleden. Evenals in voorgaande jaren voorspelt
APT dat het verlies dit jaar aanzienlijk zal verminderen.
Vorig jaar is ƒ70 miljoen verlies geleden tegen ƒ92 miljoen gul
den in 1985. De omzet groeide met 63 miljoen (9 procent) tot
744 miljoen. Volgens APT zijn de verliezen nog steeds een ge.-
volg van de activiteiten op het gebied van digitale centrales. De
traditionele analoge centrales en de transmissie-activiteiten zijn
winstgevend. De hoge aanloopkosten kunnen alleen worden te
rugverdiend als APT erin slaagt een aanzienlijk deel van de Eu
ropese markt veroveren. Uit het jaarverslag over 1986 blijkt niet
dat er sprake is van nieuwe veroveringen binnen Europa.
Een grote Franse order ging in april dit jaar aan de neus van
APT voorbij en sinds die tijd is alleen een samenwerkingsver
band met het Spaanse Telefonica naar buiten gekomen. Digitale
telefooncentrales worden binnen Europa nog steeds uitsluitend
geleverd in Nederland, Groot-Brittannië en Turkije. De directie
wijst erop dat bij het toekennen van nieuwe orders niet alleen
commerciële en technische maar ook politieke overwegingen
eef rol spelen.
