Kerk leeft op in Litouwen
Trouwdienst - 2
kerk
wereld
Katholieke dissidenten uit de emancipatie-tijd
fickUe6otna/itf
\l
brieuen
v
2
1
lezers
GEESTELIJK LEVEN/OPINIE
beroepingen
Veelbelovende bemiddeling
SteidMOowiant
ZATERDAG 8 AUGUSTUS 1987 PAGINij1
door Marinus van der Berg
„Trouwen is niet zomaar iets", heb
ik vorige week geschreven. De
voorbereiding voor een huwelijk
vind ik een belangrijke dienst. Mis
schien hebben sommigen wel ge
dacht: „Hij besteedt er nogal veel
tijd aan. Bij ons werden alleen
maar formulieren ingevuld". „Be
steed ik wel voldoende aandacht?"
vroeg ik me af, toen ik een gesprek
las met dr. Otto ter Reegen in Else
vier. Dr. Otto ter Reegen is voorzit
ter van de kerkelijke rechtbank en
heeft bijzonder veel contact met
gescheidenen. In dit interview zegt
hij onder meer: „Het probleem zit
hem dan ook wezenlijk niet in de
echtscheiding maar in het ontstel
lende gebrek aan verantwoorde
huwelijksvoorbereiding in onze sa
menleving. Dat blijkt dagelijks uit
onze praktijk. Soms heeft men een
of twee bezoeken bij de plaatselij
ke pastor afgelegd, maar daar blijft
het dan ook bij. Van een cursus is
bijvoorbeeld zelden sprake". Mis
schien schrikken jongeren - en ook
pastores - wel van het idee „cur
sus". Er is toch al zoveel te doen in
de maanden voor een huwelijk: een
huis bouwen, kopen, huren, ver
bouwen, inrichten, meubels kopen,
vloerbedekking, behang uitkiezen
en gordijnen, gerei voor de keuken
enzovoorts. Dan de zaal bespre
ken, de muziek - die moet ook zeer
tijdig gevraagd worden - en dan
tenslotte nog de pastor en de kerk.
Zo gaat het vaak. Voor een cursus
lijkt nauwelijks tijd. En kun je een
cursus volgen door trouwen? Een
van de dingen waar ik zelf met
„trouwlustigen" over probeer te
praten, gaat over „zeggen wat je
voelt". Het is nog niet zolang gele
den dat pastores huwelijksvoorlich
ting gaven in de zin van seksuele
voorlichting. Nu beginnen we daar
over te glimlachen. Dat weten we
allemaal wel. Hoewel ik soms denk
dat we meer van de techniek afwe
ten dan van de waarde en de bete
kenis van de seksualiteit binnen
menselijke relaties. Er is wel meer
en vroegere voorlichting, maar de
vraag is of er ook minder geweld
en macht is en meer eerbied voor
eikaars persoon. In een cursus zou
dit zeker ter sprake moeten ko
men. Toen mijn oudste zus trouw
de vijftien jaar geleden sprak de
pastoor over „aandacht voor el
kaar en de betekenis van het ge
bed". Belangrijke waarden. Ik merk
dat ik in de gesprekken en ook in
een huwelijkspreek vaak het thema
„zeggen wat je voelt" ter sprake
breng. Met name meisjes heb ik
nogal eens horen zeggen: „Ik
moest zo aan hem trekken voordat
hij zei wat hem dwars zat". Ik heb
de indruk dat vooral vrouwen man
nen hebben leren praten. Niet al
leen de eerste taal: „Dag, mama,
papa". Maar ook de tweede taal.
De taal van de gevoelens, de taal
van wat je bezighoudt aan de bin
nenkant van jezelf. Vooral de vrou
wen voelen vaak als eerste aan dat
de ander iets dwars zit. Waarom
hecht ik hieraan grote waarde?
Omdat ik denk dat inslikken, groot
houden, flink doen een bedreiging
voor een relatie kunnen zijn. Din
gen voor elkaar gaan verzwijgen of
niet belangrijk vinden om te zeg
gen. doen afbreuk aan de vertrou
wensrelatie. Ze blokkeren de ver
dieping van de relaties. Relaties
verdiepen zich niet zomaar. Er
moet voor gewerkt worden. Ze vra
gen om lief én leed. Ik vind leren
praten met elkaar, dat is zowel la
ten merken dat je aandacht hebt
voor het goede als voor wat tegen
valt, je niet bevalt, van grote waar
de. Natuurlijk besef ik ook wel dat
je geen garanties kunt afsluiten,
maar je kunt wel wat doen aan de
voorwaarde opdat de relatie zo
goed mogelijke kansen krijgt. Ik
besef dat ik hiermee tegelijkertijd
gevoelige zaken aanraak. De een
heeft van huis uit op dit punt meer
meegekregen dan de ander. In het
ene gezin werd „omwille van de lie
ve vree" nauwelijks gepraat en in
een ander gezin kon het er wel fel
aan toe gaan, maar een paar uur
later was de lucht geklaard en was
men weer goed met elkaar. Praten
moet geleerd worden en niet alleen
praten, maar ook luisteren naar el-
kaars gevoelens. Wie trouwt, heeft
de gedachte aan scheiding verre
van zich. Ik heb ook het gevoel dat
de meesten serieus trouwen. Toch
praat ik liever over een huwelijk
openen dan een huwelijk sluiten. Ik
bedoel daarmee de uitdaging om
open te blijven voor elkaar. Er zijn
veel redenen om zorgen te hebben
over scheidingen. Misschien is het
ook een aanmoediging om de voor
bereiding van trouwen serieus ter
hand te nemen.
Italiaanse socialisten willen herziening concordaat
ROME De socialistische
partij in Italië wil een sterke
re scheiding tussen kerk en
staat door een herziening van
het concordaat, dat drie jaar
geleden door Italië en het
Vaticaan werd getekend. In
een nota over de verhouding
tussen kerk en staat oefent
de partij kritiek uit op de
steun die de Italiaanse bis
schoppenconferentie bij de
parlementsverkiezingen van
juni aan de christen-demo
cratische partij heeft gege
ven. Ook de opheffing door
het Hof van Cassatie van het
arrestatiebevel tegen aarts
bisschop Paul Marcinkus is
bij de socialistische partij
slecht gevallen. Volgens de
partij moeten in het concor
daat alle passages worden ge
schrapt die „de souvereiniteit
en onafhankelijkheid van de
staat" schenden. Van een
„politieke eenheid van de ka
tholieken", waarover de bis
schoppen in hun verklaring
naar aanleiding van de parle
mentsverkiezingen spraken,
kan volgens de socialisten
geen sprake zijn. „Zoiets is er
in ons land nooit geweest",
aldus de partij, die in juni
ruim 14 procent van de stem
men haaide.
De liefde is sterk als
de dood.
Hooglied 8.6
VILNIUS De katholieke
kerk in de Sovjetrepubliek
Litouwen viert dit jaar zijn
zeshonderdste verjaardag. En
het mag een klein wonder
worden genoemd dat zij de
afgelopen 47 jaar onder het
communistische bewind
heeft overleefd. Na tientallen
jaren van verdrukking en in
timidatie hebben de katholie
ken eigenlijk nog wat te vie
ren. Geïnspireerd door de be
grijpende paus uit het nabu
rige Polen valt een religieuze
opleving te signaleren, die
onder partijleider Michail
Gorbatsjov nog wordt ver
sterkt door een lichte dooi in
de ijskoude verhouding kerk
staat.
Vanaf de lage heuvels aan de
rand van Vilnius is te zien
dat het katholicisme ooit het
leven van de Litouwse
hoofdstad volledig heeft be
heerst. De torens en kruisen
van de rijk versierde 16e en
17e-eeuwse kerken zorgen
voor een bijna mystieke 'sky
line' die sterk contrasteert
met de saaie betonnen bouw
die zo typerend is voor de na
oorlogse Sovjet-Unie.
Een grote meerderheid van
de ruim een half miljoen in
woners van Vilnius is katho
liek. Tijdens de vijf zondags
missen en de drie doorde
weekse diensten puilen de elf
geopende kerken van de stad
uit. Oude en gebogen ba-
boesjka's, eens de karakteris
tieke kerkbezoekers, moeten
nu om een plaatsje dringen
in een publiek van jonge ar
beiders, schoolkinderen en
tieners.
Paus Johannes Paulus II legt
een bijzondere belangstelling
aan de dag voor Litouwen,
dat zo'n rijke historie deelt
met het geboorteland van de
kerkvorst. De banden tussen
Litouwen en Polen, dat van
1569 tot in de achttiende
eeuw het buurland regeerde,
zijn sterk, vooral tussen dé
katholieke gemeenschappen.
Zij delen het moeilijke* leven
onder een communistisch be
wind, en de standvastige
paus heeft hun kracht gege
ven. De paus - de eerste uit
een communistische staat -
wordt ronduit aanbeden en
heeft de kerk nieuw leven
ingeblazen. Het Vaticaan
schat zelfs dat momenteel ne
gen op de tien Litouwers lid
van de katholieke kerk zijn.
„Het kerkbezoek neemt toe,
daar is geen twijfel over,"
zegt Alexander Kasziewicz,
een etnische Pool en kape
laan van de Kerk van de H.
Geest in het centrum van
Vilnius. „Er komen steeds
meer jongeren en meer ge
zinnen. Het feit dat er een
Poolse paus is, heeft daar ze
ker mee te maken", aldus
Kasziewicz, die zijn sacristie
De doorbraak wordt ver
wacht van Gorbatsjovs be
zoek aan Italië, dat mogelijk
tegen het einde van dit jaar
plaatsheeft. „Misschien gaat
hij ook naar het Vaticaan",
zegt een partijfunctionaris.
„Misschien heeft hij dan een
uitnodiging voor de paus, in
diens hoedanigheid van
staatshoofd, bij zich".
Een modern plaatje van de hoofdstad Vilnius zoals het Russische persbueau Tass die verspreidt.
De sky-line van Vilnius wordt echter gedomineerd door kerken.
heeft behangen met krante
knipsels van Johannes Pau
lus II.
Opleidingsinstituut
Het seminarie in Kaunas, op
zo'n honderd kilometer van
de hoofdstad, is het enige op
leidingsinstituut voor pries
ters in de Sovjet-Unie. Het
sterk gestegen aantal in
schrijvingen onderstreept de
katholieke opleving. De cij
fers liggen dicht bij het na
oorlogse record van 190, ter
wijl dat aantal enkele jaren
geleden nauwelijks boven de
honderd kwam.
Tot voor kort traden slechts
15 tot 20 nieuwe priesters in
het voetspoor van de 25 a 30
die er jaarlijks stierven. Het
aantal priesters in Litouwen
ligt nu op 750, en de gemid
delde leeftijd van hen daalt.
Ondanks die dalende gemid
delde leeftijd blijft het aantal
priesters achter bij de be
hoefte, aldus Kasziewicz, die
zelf in 1976 priester werd ge
wijd.
De katholieke kerk profiteert
van nog een aspect van de
Litouwse werkelijkheid: het
sterk nationalistische karak
ter van de bevolking. Een Li
touwer is katholiek. De be
volking is erin geslaagd zich
te verzetten tegen de Russifi
cering van Litouwen sinds
het land in 1940, samen met
de Oostzee-republieken Let
land en Estland, bij de Sov
jet-Unie werd ingelijfd. Maar
hoewel de betrekkingen tus
sen kerk en staat verbeteren,
blijft de situatie gespannen
en ongemakkelijk. Toch ge
ven zelfs de communistische
autoriteiten tandenknarsend
toe dat het katholicisme
stand houdt tegen de inspan
ningen van marxistische at
heïsten.
De kerkelijke leiders in Li
touwen hopen nog steeds op
het mooiste verjaarscadeau:
een bezoek van de paus in
1987. Dit wellicht tegen beter
weten in, daar de paus bij
zijn bezoek aan Polen in juni
geen toestemming kreeg het
zesde eeuwfeest in Vilnius te
bezoeken. Maar in een emo
tionele preek sprak de kerk
vorst volmondig zijn steun
uit voor de Litouwse katho
lieken. „Ik ben met hart en
ziel bij jullie", zei de paus.
Vervolging
Een hoge partijfunctionaris
in Litouwen verzet zich te
gen opmerkingen van het
Vaticaan over de vervolging
van gelovigen in de Oostzee-
republiek. „Ik wil de paus
niet kritiseren, maar soms
zegt hij dingen over de reli
gie in Litouwen die gewoon
niet waar zijn. „Er is hier
sprake van godsdienstvrij
heid en vrijheid van gewe
ten. Het kerkbezoek is niet
gedaald, het is constant ge
bleven. Communisten zijn at
heïsten, maar wij weerhou
den mensen er niet van naar
de kerk te gaan", aldus Me-
cislovas Sadovskis, lid van
het Centraal Comité in Li
touwen.
Toch staat de kerk wel dege
lijk bloot aan tegenwerking.
Zo staat de regering niet toe
dat er op een regelmatige ba
sis religieuze werken en mis
salen worden gepubliceerd.
Verder kan de kerk geen ei
genaar zijn van onroerend
goed en moet zij de bedehui
zen huren van de lokale au
toriteiten, waarbij de kerkge
meente is overgeleverd aan
de genade van de staat. Bo
vendien zijn er katholieken
veroordeeld wegens hun
steun aan mensenrechtenbe
wegingen. Volgens kerkelij
ke functionarissen is discri
minatie van gelovigen op de
werkplek wijdverbreid. Maar
in vergelijking met de Stalin-
dictatuur, toen de volledige
kerkleiding met opsluiting
werd bedreigd en vele ker
ken werden gesloten, is de
verbetering aanzienlijk.
„Ondanks dit alles mogen wij
kinderen bijvoorbeeld geen
catechismusonderricht geven.
Dat moeten de ouders zelf
thuis doen", aldus kapelaan
Kasziewicz. „In het algemeen
voelen wij echter de druk
van de regering niet meer in
die mate als in het verleden".
Sinds januari hebben de au
toriteiten de beperkingen bij
het grensverkeer naar Polen
wat verzacht, met als gevolg
dat Poolse priesters in groten
getale naar Litouwen komen
om een bijdrage te leveren
aan het parochiewerk, zegt
Kasziewicz.
De komst van de paus na dit
jaar wordt noch door kerke
lijke, noch door partijfunctio
narissen uitgesloten. Zij den
ken daarbij aan 1988 wan
neer 1000 jaar christendom in
'Kiev-Roes', het historische
Rusland, wordt gevierd. De
komst van de Filipijnse pri
maat, Jaime Sin, naar Vilni
us en Kaunas in juli wordt
gezien als een mogelijke
voorbereiding op een pausbe
zoek. Een ander teken ziet
men in de toestemming voor
de Litouwse kerk voor het
voorlezen van een telegram
van de paus bij het begin van
de festiviteiten vorige
maand.
Bisschop Gijsen
contra bezoek aan
niet-erkende
bedevaartsoorden
ROERMOND De bisschop
van Roermond, mgr. dr. J.M.
Gijsen, heeft in een verkla
ring rooms-katholieken afge
raden Maria te vereren in de
Italiaanse plaatsen Montichi-
ari en San Damiano. Onze
Lieve Vrouwe is daar niet
verschenen, aldus de bis
schop van Roermond. Hij
verwijst naar verklaringen
van de bisschoppen van Pia-
cenza en van Brescia, volgens
wie hernieuwd onderzoek
heeft aangetoond dat Maria
niet in Montichiari en San
Damiano is verschenen. Een
woordvoerder van het bis
dom Roermond heeft dit gis
termiddag meegedeeld.
Vanuit Limburg gaan vrij
veel katholieken op pelgrim
stocht naar San Damiano om
daar Maria te vereren onder
de titel van „Rosa Mystica"
(mystieke roos). Bisschop Gij
sen zegt overigens wel begrip
te hebben voor de goede be
doelingen van de pelgrims,
maar zij doen er toch beter
aan om weg te blijven in niet
kerkelijk erkende bedevaart
soorden.
Nederlands» Hervormde Kerk
Aangenomen naar Buren H.J.H.
Pap. kandidaat te Rhenen.
Priesters in Vietnam onder arrest
BANGKOK De politie in Vietnam heeft sinds mei een
groep van 1600 „subversieve" katholieken ontbonden en een
aantal rooms-katholieke priesters in Ho Chi Minh-stad gear
resteerd. Dat heeft de Saigon Giai Phong, een krant van de
communistische partij in Vietnam, gepubliceerd.
De krant meldt dat de 83-jarige pater Tran Dinh Thu en een
niet nader gespecificeerd aantal volgelingen in de buurt van
Ho Chi Minh stad, het voormalige Saigon, zijn aangehouden.
Voorts zouden duizenden kilo's „subversieve" lectuur in be
slag zijn genomen. Daarmee zou een poging van de pater zijn
verijdeld om zijn met sabels en knotsen zwaaiende volgelin
gen tot oproer aan te zetten, aldus de krant in een artikel dat
op 15 juli is verschenen en nu in Bangkok is ontvangen. Lei
ders van de Vietnamese RK Kerk zeiden in juni tegen jour
nalisten in Hanoi dat meer dan zestig katholieken waren ge
arresteerd. Partijleider Nguyen Van Linh heeft de bisschop
pen eind mei verzekerd dat de communistische partij het ge
loof eerbiedigt, maar geen „handelingen in godsdienstige ver
momming" zal toestaan.
Nauwelijks meer te overzien
is het aantal studies dat zich
bezig houdt met wat wel ge
noemd is de explodering van
de katholieke zuil in Neder
land in de jaren zestig. Het
wijdse scala van katholieke
organisaties dat in de eerste
decennia van deze eeuw was
opgebouwd verdween toen in
korte tijd als sneeuw voor de
zon.
Discussies in de jaren zestig
en zeventig in katholieke
kring, maar soms ook naar
buiten, leidden meestal tot de
conclusie dat de katholieke
emancipatie was voltooid en
dat het daarom niet meer
dan logisch was dat de katho
lieken oude verbanden wil
den afleggen. Met name de
priester-sociloog W. Goddijn
verdedigde de stelling dat de
verzuiling aan het eind van
de vorige eeuw door emanci
patiedoeleinden was ingege
ven.
Die stelling wordt de laatste
tijd steeds meer betwist. H.
Righart wees er in zijn studie
naar de katholieke zuil in
een aantal Europese landen
op dat de katholieke hiërar
chie bij het begin van de ver
zuiling erg huiverig stond te
genover nieuwe organisaties.
Met name in eigen organisa
ties voor de arbeiders zagen
ze niets. Pas toen socialisti
sche voormannen de arbei
ders gingen organiseren, wil
den de Nederlandse bisschop
pen niet langer achterblijven.
Het hoofdmotief werd niet
zozeer bepaald door sociale
overwegingen. Het belang
rijkste was dat de bisschop
pen de arbeiders wilden be
schermen voor kwalijke in
vloeden van buitenaf. Toen
na de nodige strubbelingen
met voormannen uit de basis
die wél op grond van sociale
motieven handelden, de ar
beiders hun eigen organisa
ties gekregen hadden, volgde
de rest van wat de katholieke
zuil zou worden betrekkelijk
snel. Daarbij viel nogal eens
het machtswoord van de bis
schoppen als betrokkenen
zich anders wilden organise
ren dan de bisschoppen voor
ogen stond. Dat machtswoord
hield meestal in: uitsluiting
van de sacramenten. Voor
veel dissidenten was dat vol
doende om zich alsnog aan te
sluiten bij de door de bis
schoppen gewenste organisa
tiepatronen.
Diepere wortels
Niet iedereen kon echter
door de bisschoppen worden
bereikt. Daar wijst Paul
Luykx op in zijn artikel in
het pas verschenen jaarboek
van het Katholiek Documen
tatiecentrum. Hij spreekt
over de „andere" katholie
ken uit de jaren tussen 1920
en 1960 en betwijfelt of de
verzuiling wel zo succesvol
was als altijd werd aangeno
men. Hij meent dat het ver
zet tegen de verzuiling waar
aan in de jaren zestig zo ab
rupt een eind kwam - voor
al op grond van de conciliai
re vernieuwingsbeweging
diepere wortels had. Zijn be
toog is niet altijd even ver
helderend, maar feit is dat er
in die veertig jaar de nodige
„dissidenten" waren. Luykx;
wijst met name op de verkie
zingsresultaten van de
Rooms-Katholieke Staatspar
tij (RKSP) in de jaren dertig
en de naoorlogse KVP. Zo'n
vijftien tot twintig procent
van de katholieken stemde
niet op de door de bisschop-
gen aanbevolen partij,
lechts een gering antal van
deze stemmen kwam bij en
kele andere katholieke splin
terpartijen terecht, de rest bij
overige niet-katholieke par
tijen, aldus Luykx. In de ja
ren dertig scoorde de NSB
relatief vrij hoog onder hen,
maar er waren ook meer be
redeneerde afwijzingen van
de opvattingen van die RKSP
en KVP.
De afwijzing van de eigen
katholieke partij was waar
schijnlijk overigens niet altijd
zozeer een bewuste opstand
tegen het bisschoppelijk ge
zag, dat wil zeggen geboren
uit principiële overwegingen.
Soms werd ze veroorzaakt
door directe materiële belan
gen. Een voorbeeld daarvan
was de Actie-Bouwman, een
rechts-radicale stroming on
der de kleine boeren van het
Gelders rivierengebied die
zich verzetten tegen het be
leid van de katholieke boe
renbond en de RKSP.
Een ander voorbeeld van
verzet tegen de verzuiling
ziet Luykx in de afwijzing
van de seksuele moraal. Pe
riodieke onthouding, het eni
ge natuurlijke voorbehoeds
middel werd door de kerk
niet toegestaan, maar er zijn
genoeg aanwijzingen dat die
vorm en andere kunstmatige
middelen veelvuldig werden
toegepast. Overigens: kan
men het niet voldoen aan de
voorgeschreven katholieke
moraal voorstellen als een
gebrek aan succes van de
verzuiling? Het behoeft geen
betoog dat uitgerekend dit
aspect van het leven nu een
maal niet te verzuilen viel.
In het jaarboek worden ver
der artikelen gewijd aan de
geschiedenis van de St. Jo
zefs Gezellen verenigingen,
de veranderde opvattingen
bij de katholieken tegenover
homoseksuelen en de secula
risering van de katholieken
sinds de jaren zestig in verge
lijking met andere confessio
nele bevolkingsgroepen.
Jaarboek van het Katho
liek Documentatie Cen
trum. Prijs
27,50. Uitgave KDC, Eras-
muslaan 36, 6525 GC Nij
megen.
PAUL VAN VELTHOVEN
HeT heeft lang geduurd, maar eindelijk heeft het gei c
verstand toch gezegevierd. De Landelijke Specialistenverj
ging (LSV) en de Vereniging van Nederlandse Ziekenfq p
sen (VNZ) hebben zich deze week kunnen vinden in
voorstel van staatssecretaris Dees van volksgezondheid
oud-topambtenaar L. Lamers van het ministerie van soq v
zaken te laten bemiddelen in het al veel te lang durende
flict over een nieuw contract tussen fondsen en specialis
De partijen hebben ingezien dat het laten voortduren
de onenigheid tegenover de patiënten volstrekt onverij-
woord is. Gelukkig heeft de VNZ inmiddels haar „absoli
voorwaarde om weer met de specialisten in gesprek te
men laten vallen. De LSV hoeft niet meer eerst de mod
vereenkomst te tekenen die door de Ziekenfondsraad is
gesteld. Zonder voorwaarden vooraf gaan de twee part
met elkaar rond de tafel zitten. Een goede uitgangspositie
tot een oplossing van de problemen te komen.
VOOR bemiddelaar Lamers is er veel werk te doen. De
genstellingen zijn groot en de sfeer tussen de twee partne
goed verziekt. Toen op 1 juli de contractloze periode beg,
was daar al een jaar van kiften en bittere verwijten
voorafgegaan. De vlam sloeg in de pan toen de VNZ beki
maakte dat zij de vergoeding van praktijkkosten voor de
cialisten drastisch wilde verlagen.
VANAF die tijd heeft de LSV op alle mogelijke manie»
geprobeerd het publiek van haar gelijk te overtuigen,
ding is haar echter niet gelukt: in brede kring is het onbei
gebleven voor het actiemiddel het presenteren van de
kening aan de patiënten dat de specialisten hebben
bruikt. Dat kwam doordat de patiënten, die in wezen nie
maken hebben met de ruzie tussen de ziekenfondsen en
cialisten, de maatregel van de specialisten het scherpst b
ben gevoeld.
DOOR het contact te verbreken met de VNZ heeft de L
immers een situatie geschapen, die op zijn minst niet bew
derlijk is voor de gezondheid van patiënten. De verzeken
dat het rechtstreeks aan de patiënten presenteren van re
ningen voor specialistische hulp hooguit enige administral
ve rompslomp tot gevolg zou hebben, heeft het LSV-besti
niet waar kunnen maken.
HeT blijft een onverteerbare zaak dat wanneer twee
nisaties als de LSV en de VNZ met elkaar ruzie hebbeif
narigheid op andermans schouders wordt afgewenteld. Oi ja
nisaties die zo machtig zijn en daardoor een grote ver r
woordelijkheid dragen, moeten in staat worden geacht
derlinge conflicten zelf op te lossen. En mocht dat een k
niet lukken dan dient met spoed een onpartijdige „tn
man" te worden gevonden zoals nu ook is gebeurd -j
het vastgelopen overleg weer op gang te brengen.
ONDANKS de gecompliceerdheid van het conflict etó
starheid van de standpunten ziet de bemiddelingspoging
Lamers er veelbelovend uit. Hij zal zich niet alleen
houden met het uit de weg ruimen van materiële obsta
tussen ziekenfondsen en specialisten, maar ook met de w.
waarop twee hoogwaardige organisaties geschillen beh®
op te lossen. Voor de lange termijn is vooral dét van gr i
belang.
Enkele buien
Ook vandaag wordt het weer
beheerst door een depressie op
de Noordzee. Dit laag vult ge
leidelijk op, maar het weer in
ons land blijft onbestendig met
af en toe zon en nu en dan re
gen of een bui. Door het op
vullen van de depressie neemt
de wind, uit west tot zuidwest,
geleidelijk af. Binnenslands tot
matig, kracht 3 a 4, aan de
kust kan hij af en toe nog
krachtig zijn, windkracht 6.
De temperatuur loopt in de
middag tot circa 17 graden op.
De depressie blijft voorlopig
nog op de Noordzee liggen.
Pas in de loop van de volgen
de week trekt hij waarschijn
lijk naar de Oostzee weg. Dan
wordt het weer wat beter met
geleidelijk hogere temperatu
ren.
De vooruitzichten tot en met
woensdag: perioden met zon
en geleidelijk aan minder bui
en. Enige stijging van tempe
ratuur.
Weersvooruitzichten voor di
verse Europese landen geldig
voor morgen en maandag:
Zuid-Scandinavie: afnemend
buiig en geleidelijk meer zon,
in de middag rond 19 graden.
Duitsland: perioden met zon,
ook nu en dan een bui, rond 20
graden.
Britse eilanden: vooral in het
noorden en westen nu en dan
buien. In zuid-Engeland vrij
zonnig en merendeels droog.
Van 15 graden in noord-Schot
land tot 22 graden in zuidoost-
Engeland.
Benelux: perioden met zon,
ook nog een enkele bui, rond
19 graden.
Frankrijk: perioden met. zon.
Vooral morgen ook een enkele
bui, in het zuiden met onweer.
Van 18 graden aan de kanaal-
kust tot 30 graden aan de Mid-
dellandse-zeekust.
Portugal: perioden met zon en
droog, rond 25 graden.
Spanje: perioden met
Voornamelijk in het bini*
land mogelijk enkele onw«
buien. Aan de noordkust rf
22 graden, elders 30 tot 35
den.
Alpengebied: perioden i
zon. Ook plaatselijk een i'
mogelijk met onweer. Ten»
ratuur in de dalen rond 231
den. Vorstgrens op 3000m.
Italië en de kust van Joego^
vie: vrij zonnig, maar mort
wel veel kans op onweer.
sen 28 en 33 graden, in z
Italië tot 37 graden.
Griekse kusten: zonnig en
warm. Maandag in de mi<
en avond plaatselijk on'
Temperatuur in de midd;
tot 40 graden.
Eelde
Eindhoven
Den Helder
Rotterdam
Twente
Vlissingen
Zd Limburg
Aberdeen
Barcelona
Berlijn
Bordeaux
Brussel
Dublin
Frankfort
Genève
Helsinki
Innsbruck
Klagenfurt
Kopenhagen
Lissabon
Locarno
Londen
Luxemburg
Madrid
Malaga
Mallorca
Malta
Moskou
München
Nice
Oslo
Parijs
Rome
Split
Stockholm
Warschau
Wenen
Zürich
Casablanca
Cyprus
Istanbul
Las Pal mas
Beiroet
Tel-Aviv
Kbew*
regen
zw.bew.
regen
zw.bew.
zw.bew.
ÓS
l.béw.
l.bew.
onbew
zw.bew.
lbew
zw.bew.
zw.bew.
regen
zw.bew.
hbe^
h.bew.
zw.bew.
zw.bew.
l.bew.
onbew.
niet ontv.
zw.bew.
zwbew.
zw.bew.
zw.bew.
zwbew.
onbew.
regenbui
h bew.
onbew.
onbew.
h.bew.
lbew.
l.bew
S Max?
M
ïneven graag Kort en
Juidelifk geschreven De
edactie behoudt zich
iet recht voor mgezon-
len stukken te bekorten
Strandten thouders
Dikwijls heb ik medelijden
met de strandtenthouders. Die
lui hebben het om de drommel
niet gemakkelijk. Nu hopen ze
dat de gemeente hen finan
cieel tegemoet wil komen.
Neen, zegt de gemeente, dat
doen we niet, want dan nemen
we het risico over. Kijk, zo lust
ik er nog wel een paar. Den
Haag (Scheveningen) etaleert
zich zo graag als een toeristen
plaats voor alle seizoenen.
Scheveningen leeft, vier sei
zoenen lang, zo luidt de kreet.
Met zo'n kreet kun je het vol
gens mij niet maken om de
strandtenthouders alleen te la
ten leven als het weer gunstig
is. Je moet er dan als gemeen
te alles aan doen om exploi
tanten te enthousiasmeren om
juist ook met slecht weer iets
te kunnen bieden. Het risico
overnemen hoeft voor mij be
slist niet. Wie op het strand
een paviljoen wil uitbaten
moet dat op eigen risico doen.
Maar het moet toch mogelijk
zijn om financieel soelaas te
bieden voor strandtenthouders
die het publiek ook bij slecht
weer iets willen bieden. Bij-
voorbeelkd kindermiddagen
rnet spelletjes, bridgedrives, ta
lentenjachten, playback-
shows, optredens van clowns,
goochelaars etc., tombola's,
noem maar op. Als voor derge
lijke activiteiten bijvoorbeeld
een grote tent of een lap can
vas nodig is om het openlucht
deel van het paviljoen te over
dekken, dan kan de gemeente
daarvan bijvoorbeeld de helft
betalen. Misschien een idee.
O. Steensma,
KATWIJK.
Strandtenthouders (2)
Dat de gemeente de strand
tenthouders gewoon hun pacht
wil laten betalen is heel lo
gisch. Het zou toch werkelijk
te dol worden wanneer de ge
meente en dus de gemeen
schap moet gaan opdraaien
voor een risico dat zij zelf heb
ben te dragen. Zou de gemeen
te hen de pacht kwijtschelden
of die verminderen, dat zou zij
ook winkeliers met wie het
niet best gaat op soortgelijke
wijze moeten steunen. Het ein
de zou dan zoek zijn. En dan:
stel dat de gemeente de pacht
inderdaad zou kwijtschelden.
Stel vervolgens dat het vol
gende seizoen een geweldig
seizoen wordt, met prachtig
weer en enorme omzetten.
Zouden de heren strandtent
houders dan alsnog de pacht
van het slechte seizoen beta
len? Met andere woorden: zou
den zij dan indachtig de ge
dachte „de gemeente draagt
het verlies, dus heeft ook recht
op (een deel van) eventuele
winst consequent zijn? Ik
betwijfel het. Overigens: de
pacht hoeft door de strand
tenthouders kennelijk niet
vooruit te worden betaald, zo
als bii mijn weten wel geldt
voor kermisexploitanten. Mis
schien zou het beter zijn wan
neer dat systeem ook, voor de
strandtenthouders zou gelden.
P. Drukker,
RIJSWIJK.
Politie
Dikwijls lees ik berichten met
koppen als „Politie houdt ver-
keersacties". Koppen als „Poli
tie houdt anti-vandalisme-ac-
ties" zie ik echter nooit eens.
Ik vind dat zeer spijtig. Het zal
wel niet zo eenvoudig zijn om
zo'n actie te houden, maar met
enig denkwerk moet er toch
wel een modus te vinden zijn
dunkt me. Ik hoop dat het er
nog eens van komt, maar on
dertussen maak ik me nog
maar niet blij.
T. Blom,
LEIDEN.
Koningin
De hersenvliesontsteking van
koningin Beatrix is natuurlijk
het gesprek van de dag. Ik heb
me verschrikkelijk geërgerd
aan het feit dat er mensen zijn
zo blijkt, als je hier en daar
eens luistert die niet zozeer
ontdaan zijn door de ziekte
van Hare Majesteit, maar die
geschokt lijken doordat zij met
haar familie de gast was;
de heer Heineken. Zoiets'
dan niet mogen. Een konirf
doet zoiets niet, hoor je sir
zen. Die Heineken is schal
en zoiets geeft te denken
vind zulke mensen zieligl
dereen, ook de koningin,
omgaan met wie ze wil.
een koningin daarbij ze)
grenzen in acht heeft te V*
den is een feit, maar die g
kan zeker niet liggen op nï
rieel gebied. Dat iemand I
is, zoals Heineken, zegt h
maal niets over hem. Later
mensen toch niet zo snel t
delen.
G. Hielstra,
DELFT.
