Extraatje voor de één
ten koste van een ander?
Plan voor herbouw
Nijmeegse Valkhof
dagjes
mens
In het
5
Eis 10 mille boete tegen
ex-kamerlid Centrumpartij
Inderdaad, de wieken gaan draaien
BINNENLAND
Caissière
verduistert
f 141.000
Zestien storingen
in kerncentrales
TIP 1:
Hi TIP 2:
Hi TIP 3:
spoor van de
CcidócSoirtanl
WOENSDAG 5 AUGUSTUS 1987 PAGINA,
ALMELO Een accountant heeft
berekend dat de 23-jarige hoofd
caissière A. H. uit Haaksbergen
zich in ongeveer een jaar tijd ruim
141.000 gulden aan kasgeld heeft
toegeëigend. Dit bedrag vordert het
gedupeerde bedrijf in een civiele
procedure terug van de vrouw. De
verdachte hield de schade gisteren
iegenover de Almelose rechtbank
oveigens op 80.000 gulden. De offi
cier van justitie eiste een gevange
nisstraf van zeven maanden, waar
van drie maanden voorwaardelijk.
DEN HAAG In de kerncentrales van
Borssele en Dodewaard hebben zich vorig
jaar elk acht storingen voorgedaan. Ze
hadden geen nadelige gevolgen voor de
omgeving en gaven geen aanleiding tot
extra veiligheidsmaatregelen. Dat schrijft
minister De Koning van sociale zaken
naar aanleiding van het jaarlijkse onder
zoek van de Kernfysische Dienst van zijn
ministerie, belast met het toezicht op de
veiligheid in de centrales. Uit het onder
hoek blijkt dat gedurende alle zestien sto
ringen de reactorbeveiliging goed werkte.
De Kernfysische Dienst vond één storing
belangrijk genoeg om bij het atoomener
gie-agentschap in Wenen te melden.
Pornosterretje in
defensiecommissie
e parit
en pornosterretje Ilona Staller, beter be
kend onder haar troetelnaampje „Cic-
ciolina", is gisteren benoemd tot lid van
de commissie voor defensie van het Ita
liaanse parlement. De aanwezigheid van
Cicciolina in een zo belangrijke parle
mentscommissie heeft aanleiding gege
ven tot een stortvloed van kritiek uit de
Italiaanse politieke wereld. Cicciolina,
die voor de Radicale Partij in het parle
ment werd gekozen, ontblootte tijdens
haar campagne geregeld het bovenlijf
en riep dan: „make love, not war". Het
pacifisme was, naast sexuele vrijheid
het hoofdthema van haar verkiezings
strijd.
Condooms voor
Amsterdamse gevangenen
AMSTERDAM Gedetineerden in
Amsterdam kunnen in hun cel con
dooms krijgen. Dat is één van de
maatregelen om de gevaren van voor
al aids in de inrichtingen te beperken.
In overleg tussen de Amsterdamse ge
vangenisdirecteuren en de Amster
damse GG en GD is een „aids-proto-
col" opgesteld, waarin maatregelen
staan die zowel de gevangenen als het
personeel moeten beschermen. Daarin
spelen voorlichting, beschermende
kledij en het verstrekken van con
dooms een belangrijke rol. Volgens de
Amsterdamse gevangenisdirecteur
Scheffelaar Klotz zullen deze maatre
gelen landelijke navolging krijgen.
AMBTENAREN EN
PRESTATIELOON
ZOETERMEER De
ambtenarenbond Abva
Kabo komt binnenkort
met een rapport over de
invoering van flexibele
beloning van ambtenaren.
In dat rapport worden de
voorwaarden opgesomd,
waaraan volgens de bond
moet worden voldaan. Die
zijn niet gering, zegt Ab-
vaKabo-bestuurder Frans
van Elk. „Wij zijn altijd
erg argwanend, vooral in
tijden van bezuiniging en
inkrimpen".
De discussie over flexibele be
loning in het bedrijfsleven en
bij de overheid is in Nederland
niet nieuw. Op gezette tijden
wordt een ballonnetje opgela
ten om te kijken of de tijdgeest
rijp is voor het principe van
„loon naar werken". Door de
vakbonden wordt doorgaans
afwijzend gereageerd.
Dat was bijvoorbeeld het geval
in maart dit jaar. Toen kwam
minister Van Dijk van binnen
landse zaken met een voorstel
tot het introduceren van flexi
bele beloning bij de rijksover
heid. De bonden wezen het
voorstel, dat de bewindsman
deed in het kader van het ar
beidsvoorwaardenbeleid 1987,
verontwaardigd van de hand.
Ze verzetten zich fel tegen het
plan van de minister om hoge
re ambtenaren („topmana
gers") aanmerkelijk meer loon
te geven om te voorkomen dat
ze de overstap naar de beter
betalende particuliere sector
zouden maken. Die loonsver
hoging zou bovendien ten kos
te gaan van ambtenaren in de
lagere echelons.
Het ministerie van onderwijs
opperde onlangs om de auto
matische jaarlijkse periodieken
voor onderwijzers af te schaf
fen en alleen die docenten ho
ger in te schalen, die dat „ver
dienen". Opnieuw reageerden
de vakbonden furieus.
Het wekte danook verbazing
dat de Nederlandse Bond voor
Gemeente-Ambtenaren on
langs liet weten wel iets te
zien in flexibele beloning. En
getuige de inhoud van het
aanstaande rapport staat ook
de AbvaKabo er niet afwij
zend tegenover, evenmin als
de CNV-bond CFO. Het Amb-
tenarencentrum handhaaft
daarentegen het standpunt
van maart dit jaar: „Dat leidt
tot vriendjespolitiek en wille
keur", zegt woordvoerder A.
Reuser. „We zijn nog lang niet
zover, dat we daarover willen
praten".
Bom duiten
Maar daaraan laten de
NBvGA, de CFO en de Abva
Kabo zich niet afschrikken.
Die gaan dit najaar met de ge
meenten in vergadering „om
te stoeien met de flexibele be
loning", zoals secretaris B.J.P.
Kokx van de NBvGA het uit
drukt. Ook hij ziet wel dege
lijk goede kanten aan de in
voering. Kokx: „In elk geval
op gemeentelijk niveau. Dat
ligt toch heel anders dan op
landelijk niveau".
Eén ding stellen ze vooraf heel
duidelijk. De invoering van
flexibele beloning voor ge
meente-ambtenaren mag geen
verkapte bezuinigingsmaatre
gel zijn. Sterker nog, er zal ex
tra geld voor beschikbaar
moeten komen. Of zoals Var
Elk het zegt: „De overheic
moet een bom duiten meene
men. Het mag namelijk niet zt
zijn dat het extraatje voor de
éen ten koste gaat van de belo
ning van een ander".
Dat is echter niet de enige
voorwaarde die de bonden
stellen. Zo eisen ze een beoor
delingssysteem, aan de hand
waarvan objectief het functio
neren van een ambtenaar ge
toetst kan worden. Daaruit
volgt weer dat precies op pa
pier vastgelegd moet worden
wat de taak van die ambtenaar
is. En om dat te kunnen vast
stellen is het zaak het werkge
bied van een gemeentelijk
dienst nauw te omlijnen en
daarbij een begroting te ma
ken van de jaarproduktie.
Kortom, het hele gemeentelijk
apparaat moet gereorganiseerd
worden.
Van Elk schets een situatie
waarin de diverse gemeentelij
ke diensten een grote mate
van zelfbeheer hebben. Ze
gaan werkcontracten aan met
burgemeester en wethouders,
die slechts nog een toezicht
houdende taak hebben. De ge
meenteraad zou zich nog
slechts moeten bezighouden
met hoofdlijnen. Enkele ge
meenten hebben al plannen in
die richting.
Volgens de AbvaKabo-be-
stuurder zou dat het functio
neren van het bestuurlijk ap
paraat ten goede komen. Ook
de ambtenaren zelf hebben
volgens hem baat bij een beter
functionerend overheidsbeleid.
Vooral in deze periode dat
„het privatiseringsspook als
een zwaard van Damocles bo
ven de diensten hangt."
Doordat de kwaliteit van de
arbeid toeneemt en doordat de
ambtenaren geprikkeld wor
den hun werk goed te verrich
ten, verwacht hij dat op de
langere termijn de flexibele
beloning voor de gemeenten
besparend kan werken. „De
invoering kost geld, maar door
inverdieneffecten wordt de
balans in latere jaren weer
rechtgetrokken."
Willekeur
Overigens moet volgens Van
Elk, als het systeem van flexi
bele beloning eenmaal inge
burgerd is, wél de mogelijk
heid bestaan om mensen die
niet goed functioneren terug te
zetten op de loonschaal. Hij:
„Vroeger, toen de bomen nog
de hemel ingroeiden, werd zo
iemand in een apart hoekje ge
zet om een nota te schrijven
over de verwachtingen voor
het jaar 2000. Dat kan tegen
woordig niet meer. Maar ie
mand die niet goed functio
neert, kan ook tegenwoordig
al aangepakt worden. Dus wat
dat betreft is het terugzetten
niet een geheel nieuw geluid."
Bestuurslid Reuser van het
Ambtenarencentrum denkt er
heel anders over. Volgens hem
is het niet mogelijk objectieve
maatstaven voor het functio
neren van ambtenaren vast te
stellen Hij vreest dat „presta
tiebeloning" hoe dan ook uit
mondt in „vriendjespolitiek en
willekeur".
Hij is bang voor onrust op de
werkvloer. „Stel, ik moet mijn
paspoort verlengen. Ik kom op
het gemeentehuis. Er zijn ze
ven loketten. Ze zijn allemaal
gesloten, maar er zitten wel
ambtenaren achter. Moet dan
degene, die het eerst opspringt
om mij te helpen, een extra
beloning krijgen? En wat ge
beurt er als de produktie van
een hele dienst te wensen
overlaat omdat één ambtenaar,
die wat ouder begint te wor
den, het werk niet meer kan
bijbenen?"
JAN SMITS
NIJMEGEN - Als de
overheid en het bedrijfs
leven gezamenlijk 27 tot
36 miljoen op tafel leggen,
kan in Nijmegen de be
kende Valkhofburcht uit
de tijd van Karei de Grote
worden herbouwd. De
burcht, die in het begin
van de jaren negentig
klaar kan zijn, komt dan
te staan op de plaats waar
het paleis van Keizer Ka-
rel oorspronkelijk ook
stond. Op het Valkhof in
Nijmegen zijn nu nog
slechts de resten van die
burcht over: de St. Nico-
laaskapel en de Barbaros-
saruïne.
Nijmegen dankt haar bijnaam
„Keizer Karelstad" aan de
vroegere Valkhofburcht. Al in
de tijd van de Romeinen was
"het Valkhof een geliefde wijk
plaats, omdat van daaruit het
omliggende gebied naar alle
kanten kon worden verdedigd.
Op het Valkhof stonden dus al
gebouwen waarvan Karei de
Grote een keizerlijk paleis liet
maken, waar hij regelmatig
verbleef.
Na Karei de Grote woonden
nog vele koninklijke personen
op het Valkhof, onder wie ko
ning Frederik I, bijgenaamd
Barbarossa ('Rode baard'). Aan
hem dankt de huidige ruïne
zijn naam. Barbarossa gaf na
melijk drie eeuwen na Karei
de burcht nog meer pracht en
praal. In later eeuwen woon
den onder andere Filips II,
Alva en prins Maurits op het
Valkhof. De laatste koninklij
ke bewoner was Willem V. Hij
verliet de Valkhofburcht in
1787. In 1796 gaven de Staten
van Gelderland opdracht de
burcht te slopen. Merkwaardig
genoeg zijn de St. Nicolaaska-
pel en de Barbarossaruïne
steeds bewaard gebleven, zij
het dat beide slecht zijn onder
houden.
Om de schamele resten van
wat eens een gigantische
burcht was te behoeden voor
verder verval, werd in 1978 in
Nijmegen de Valkhofvereni-
De oorspronkelijke Valkhofburcht was in de middeleeuwen eédi
geduchte sterkte in Nijmegen. 'u
FOTO: A»_
ging opgericht. De vereniging
heeft de duizend jaar oude ka
pel, die tot vijf jaar geleden als
opslagplaats van de gemeente
lijke plantsoenendienst werd
gebruikt, nu in gebruik als ex
positieruimte.
Herbouwplan
Van de Valkhofvereniging
stamt ook het idee om de
burcht te herbouwen. „Als dat
niet kan moeten we er in ieder
geval voor zorgen dat de kapel
en de ruïne behoorlijk geres
taureerd worden en dat de
contouren van het oude kas
teel zichtbaar worden. De ge
meente Nijmegen is tot nu toe
schandalig nonchalant omge
sprongen met cultureel erf
goed," zegt drs. J. Nooy, voor
zitter van de Valkhofvereni
ging.
De Valkhofvereniging was al
in bezit van gedetailleerde te
keningen van de Valkhof
burcht, zoals die er ooit uitge
zien moet hebben. De bekende
architect Charles Estourgie
maakte die al in 1936 op basis
van pentekeningen uit 1600 en
1700. Kunstschilder Hubert
Estourgie, de inmiddels over
leden zoon van Charles, werk
te de tekeningen verder uit.
Met name op basis van die te-
•keningen heeft de Valkhol»
vereniging nauwkeurig berty;
kend hoe groot de burcht zo,vi
moeten worden en hoeveel dfti
gaat kosten.
Hoogtepunt van de herboui
moet de zogenaamde donjd
worden, een toren van 9 metd
breed, 18 meter diep en ciro|
50 meter hoog. In de toren kc Jj
men, zoals dat vroeger ook he
geval was, zeven verdiepiif.
gen. „Een uitkijkpunt var*
klasse dus en daarmee zeko-
een grote toeristische trei((
pleister. Bovendien wordt
donjon gezichtsbepalend voor.-i
Nijmegen", aldus Nooy J
oude prenten zie je hoe fra^j
het vroeger was. Aan de enr^
kant de Stevenstoren en aarn
de andere kant de donjon", g
d
De kosten van herbouw wo f
den geraamd op 20 miljoePjj
Voor een deel zijn die kost»;*
al gedekt door toezegging»'
van het bedrijfsleven, aldifrj
Nooy. Ook heeft de Nede
landse Vereniging van Metse
steenfabrikanten aangebode^
(een deel van) de herbouw a
leerlingwerkplaats ter hand tr j
nemen, wat in de materiaa1
en arbeidsloonkosten schee)
Nooy: „Sinds we naar buit»
gekomen zijn met onze plai
nen stromen de aanbiedingej- j
binnen".
WEGENS DISCRIMINERENDE UITLATINGEN
DEN HAAG Het voormali
ge kamerlid voor de Centrum
partij, de 53-jarige J.G. Jan
maat, heeft gisteren voor de
Haagse rechtbank een boete
van tienduizend gulden tegen
zich horen eisen wegens dis
criminerende uitlatingen tij
dens de zendtijd voor politieke
partijen.
De gewraakte televisietoe
spraak van Janmaat dateert
alweer van ruim vier jaar ge
leden. Grote vertraging is op
getreden doordat het voorma
lige kamerlid tot bij de Hoge
Raad bezwaar aantekende te
gen de dagvaarding. Toen hij
gisteren dan toch voor de
rechtbank stond, nam de ver
dachte geen woord terug van
de door velen als kwetsend er
varen toespraak.
Tijdens de zendtijd voor poli
tieke partijen had hij namens
de Centrumpartij grote zorg
uitgesproken over „vreemde
lingen die het Nederlander
schap willen verkrijgen". Vol
gens hem bleek „steeds weer
dat onder de mensen die voor
naturalisatie in aanmerking
komen zich misdadigers be
vinden. aanranders en ver
krachters, drugssmokkelaars,
een enkele moordenaar en
soms een terrorist". En hij ver
volgde: „We hebben in Delft
ook gezien waar een genatura
liseerde Turk met een misda
dig verleden toe in staat is. De
Centrumpartij vindt het waan
zin, dat Nederlanders als onge
wapende frontsoldaten dienst
moeten doen op het slagveld
van de multiculturele samen
leving".
Janmaat verklaarde gisteren
dat zijn betoog sloeg op de na-
turalisatievoorstellen, die des
tijds op het punt stonden de
Kamer te passeren. Er waren
volgens hem onverantwoorde
voordrachten bij, die zelfs in
strijd waren met de wettelijke
voorschriften. Mr. S.F. Kootte,
vice-president van de Haags
rechtbank: „Maar vindt u dat
alles niet opruiend? De Delftse
zesvoudige moord had er wei
nig mee te maken. Het ging
daar om een reeds genaturali-
serde man. Volgens u had hij
een misdadig verleden. Ik kan
u vertellen dat zijn verleden
zo misdadig niet was. Ik heb
de zaak destijds zelf behan
deld".
Stemmingsmakerij
Officier van justitie mr. R.A.
Schimmel verweet Janmaat
„stemmingmakerij". „Van een
multi-culturele samenleving is
hij een groot tegenstander. De
heer Janmaat heeft er nooit
een geheim van gemaakt te
gen andere culturen te zijn. De
verdachte zegt dat het waar is
dat mensen met een misdadig
verleden genaturaliseerd wer
den. Dat kan ziin. Het waren
echter niet alleen Turken,
maar bijvoorbeeld ook Denen
of Amerikanen. Janmaat legt
een verband tussen Turken en
misdaad. Het was kennelijk
zijn bedoeling de boodschap
uit te dragen dat Turken maar
weg moeten, al zegt hij zelf
van niet". De officier van jus
titie achtte bewezen, dat de
verdachte zich opzettelijk dis
criminerend heeft uitgelaten
en mensen heeft proberen aan
te zetten tot haatgevoelens je
gens een ander ras.
Volgens raadsman mr. L. van
Heijningen vormen Turken
geen ras. De officier van justi
tie zou daardoor niet ontvan
kelijk zijn in zijn eis. Voorts
deed hij namens zijn cliënt een
beroep op overmacht. De pers
zou tijdens de verslaggeving
van de naturalisatiedebatten
alleen gemeld hebben dat de
Centrumpartij tegen stemde.
Janmaat voelde zich genood
zaakt voor de televisie verder
op de zaak in te gaan. In zijn
toespraak zou hij gedoeld heb
ben op Turken met een misda
dig verleden. „De Turken als
groep hoeven zich hiervan
niets aan te trekken", meent
de raadsman.
De Haagse rechtbank wijst
vonnis op 18 augustus.
£Oi hieuw êvomvvn van
SUSKEenWISKE
DE WOESTE WESPEN
narm ran gebeurep hei wmano
'het uimm' is het tmmt nmEn-
GEutncn 613/10 na we a eld uaaa caoE/mn
En BLoenEn uonoin gekweekt eh uimm
zich in HEOEninno Tiiuin oe hedeh ozn
H3H6. DEirr En aoTTEHoan, mi zvioen. de
Euaonoar En in het wimn. de nooaozEE
(c) Standaard Uitgeverij. Antwerpen-Weesp.
Het menselijk ras wordt
deze weken weer uitge
breid met een tijdelijke va
riant. Her en der duikt hij
op, altijd nieuwsgierig,
maar ook altijd een beetje
gehaast. De dagjesmens. In
zijn voetspoor trekken ook
onze verslaggevers het
land in om persoonlijk ver
slag te doen van zomerse
gebeurtenissen. Stevo Ak
kerman betrapte in Kloos
terhaar meer libellen dan
muggen en kreeg van een
molenaar een eigen gema
len zakje pannekoekmeel.
Het zijn zware dagen voor de
dagjesmens. Treurig roer ik
de koffie in een Hardenbergs
café, in het gezelschap van
depressieve soortgenoten.
„Wat 'n regen ja", klaagt er
één, „het komt van alle kan
ten". Ik kan het alleen maar
beamen.
Bij de kanoverhuur, onder de
Vechtbrug, was het een half
uur geleden ook al één en al
nattigheid. Andere gegadig
den waren er niet, eenzaam
stond ik op de steiger, twijfe
lend of het wel zo'n goed
idee was naar Diffelen te
willen varen. „Tien kilome
ter tot de stuw; voor onerva
ren kanovaarders" luidde de
wervende tekst van de ver
huurder, maar het leek me
opeens veel leuker onervaren
te blijven dan te water gela
ten te worden. Het is dat ik
geen verraad wilde, plegen
aan de oorspronkelijke plan
nen, anders had ik nooit ge
vraagd of ik een kano huren
kon. Gelukkig kon het niet.
„Nee, we hebben geen ka
jaks", zei de man. „Alleen
maar Canadese kano's, voor
minimaal twee personen".
Opgelucht ben ik het café
binnen gevlucht.
Maar wat moet ik nu? Naar
de VVV. Daar beveelt de
„balie-dame" een wandel
tocht aan door het natuurre
servaat „Engbertsdijkvenen".
Weliswaar is er uitsluitend
op donderdag deskundige be
geleiding, maar ach, meneer
Hakkers zal vandaag wel een
uitzondering willen maken,
veronderstelt ze. En opgeto
gen wijst ze de weg naar...
Kloosterhaar. „Ja, dat was
onlangs nog in het nieuws",
zegt ze, als ik iets mompel
over muggen. Met gemengde
gevoelens klop ik even later
aan bij de boerderij van
Staatsbosbeheer in dit be
schermde veen- en broedge
bied. „Meneer Hakkers?",
vraag ik. „Nee, die is op va
kantie", antwoorden de man
nen. „En de opzichter is van
middag vrij en wij hebben
ook geen tijd". Dan maar al
Kanovaren op de Vecht. Elke
dag (behalve dinsdag) kan
vanaf de Vechtbrug in
Hardenberg gevaren worden
in kano's, zolang het maar met
meer dan één persoon is. Er
zijn tochten uitgezet naar
Diffelen (10 kilometer) en
Ommen (21 kilometer).
Inlichtingen: 05232 - 61703.
In Hardenberg staat het
landhuis Nijenstede, waarin
tot en met de maand
september onder meer
klederdracht uit de streek
tentoongesteld wordt.
Bovendien is de kruiden- en
rozentuin te bezichtigen. Het
landhuis is van dinsdag tot en
met zondag geopend van
14.00 tot 17.00 uur en is
gevestigd aan de Hessenweg
51.
De omgeving van Hardenberg
is zeer bosrijk. De
staatsboswachterij
bijvoorbeeld omvat duizend
hectare naald-en loofbomen.
Het is mogelijk onder
deskundige leiding van de
heer Zwaagman het bos te
verkennen.-Inlichtingen:
05232 -62884.
SBH
De korenmolen „Windlust" in Radewijk
leen, denk ik, en volg de
blauwe bordjes: „Vier kilo
meter, tachtig minuten". Het
veen veert prettig onder mijn
voeten, de zon begint zowaar
te schijnen en de Engberts
dijkvenen zijn echt prachtig.
De watervogels in de sloot
duiken verontwaardigd on
der als ik ze passeer. Ik ver
moed dat het meerkoeten
zijn, of zit ik er weer naast?
De zeldzaamste vogel die ik
ken is de snip, die zie ik heel
soms op bankpapier voorbij
vliegen. Meestal is hij al ver
dwenen voordat ik hem goed
en wel in de gaten heb.
Het ritselt in de bomen als ik
er langs loop, een ekster
waarschuwt schreeuwend:
een mens, pas op! Maar ik
ben in de minderheid en
voer niets in mijn schild.
Vanaf een dijkje kijk ik
rechts naar het overstroomde
land, waar bomen zomaar uit
het water schieten en links
naar de drassige grond, waar
ontelbare libellen boven zwe
ven. En geen mug te zien!
Ook op de paarse hei die het
zompige land afwisselt, is
geen kwaadaardig beest te
bekennen. Misschien dat ze
gevangen zijn in de spinne-
webben, die zich achter el
kaar op mijn gezicht vast
plakken. De stemming, net
nog zo paradijselijk, wordt er
niet beter op als ik vervol
gens op allerlei verraderlijke
watertjes stuit en haastig op
zoek moet naar het gebaande
pad. Pas bij de uitgang kom
ik weer mensen tegen en ik
weet niet zeker of ik daar blij
mee ben. Hun aanwezigheid
betekent echt het einde van
de Engbertsdijkvenen en de
dag is nog niet voorbij.
Wat heeft Hardenberg nog
méér in petto? De familie
Joël, die het wufte Amster
dam verliet om in Radewijk,
een dorp van 700 inwoners
bij Hardenberg, de schone
kunsten te bedrijven. Tot en
met de maand augustus heb
ben de Joëls de wijde omge
ving van hun boerderij om
getoverd in een beelden
landschap. Maar natuurlijk,
hun expositie is alle dagen
gratis te bewonderen, behal
ve op maandag en dat is het
vandaag. „Nee, mijn ouders
zijn er niet", vertelt de doch
ter des huizes telefonisch, „u
kunt helaas niet komen".
Nu maar hopen dat de ko
renmolen „Windlust", ook in
Radewijk, uitkomst biedt. Als
het goed is kan molenaar Ter
Voorde laten zien hoe tarwe
via de wind vermalen wordt
tot meel. En het is goed. „Uw
molen staat open voor toeris
ten?", vraag ik aan Ter Voor
de en hoewel hij antwoordt
„er niet zo op gesteld te zijn",
gaat hij me gastvrij voor naar
boven, de trap op. Hij draait
de kap in de wind (met een
wiel, net „kruiwerk") en in
derdaad, de wieken gaan
draaien. De molenaar, ge-
kleed in een meelkleurige
overal, gaat nog een trap op
(welke zeventigjarige doet
hem dat na?) en laat zien hoe
de wieken het „spoorwiel"
aandrijven, dat er op zijn
beurt voor zorgt dat de maal
stenen in de bakken draaien.
„We malen vooral tarwe,
rogge en boekweit", zegt Ter
Voorde. „Gemiddeld zo'n 150
dagen per jaar". Zijn molen
komt uit Drente en is in 1771
omgebouwd van olie- naar
windmolen. „De oudste bal
ken hier zijn 216 jaar oud",
vertelt Ter Voorde. „Ze zijn
eiken en door de turf die in
de molen gestookt werd ge
conserveerd".
Als ik vraag of hij een opvol-
ger voor zijn bedrijf heeft,
wordt Ter Voorde stil.
„Wacht even", zegt hij en
houdt zich stevig vast aan
een touw. „U hoeft het niet j
te vertellen", zeg ik, maar de i
molenaar schudt zijn hoofd, f
Hij huilt. „Mijn zoon", zegt
hij zacht. „Verongelukt". Ik
staar in de meelbakken. I
„Vandaag is het precies 13 I
maanden geleden, 56 we- I
ken". Zwijgend swan we in I
de molen. Dan praten we nog
wat over vroeger en over de j
kwaliteit van het meel en j
gaan naar beneden. „Hier",
zegt Ter Voorde en drukt me j
ten afscheid een zak eigen
gemalen pannekoekmeel in
handen. Als ik naar huis rijd, I
slaat de regen hard tegen de
voorruit. Het zijn zware da
gen voor de dagjesmens, j
denk ik. Maar dan zie ik de
oude molenaar weer voor me j
en schaam me diep.
STEVO AKKERMAN
