„Gevangene gaat
's avonds toch niet
solliciteren?
N
Praten over
regentschap
nog te vroeg
Zeehond kan het lang uithouden in een rivier
lEUWO
Hersenvliesontsteking meestal te behandelen
KA1#)
W
^binnenland
|Patiënt steekt
jiuisarts neer
Duiven aan
de ketting
Meeste hasjsmokkel
via haven Rotterdam
Dood man
n en vrouw
jj roept
i vragen op
Tjitte Brouwer
CeidócSowiant
WOENSDAG S AUGUSTUS 1987 PAGINA 3
RECHT De Utrechtse huisarts A. Eij-
jensteijn is gisteren tijdens zijn spreekuur
neergestoken door een patiënt, die hij al ja
ren behandelde in verband met psychische
jroblemen. De arts liep alleen oppervlakki
ge verwondingen op en kon na behandeling
*in het ziekenhuis weer naar huis. Toen de
uisarts met zijn rug naar de patiënt, de 33-
irige A.M., toe stond om een injectie klaar
maken pakte de man plotseling een 20
centimeter lang dolkmes en stak de huisarts
jiJtweemaal in rug en schouder. Een aanwezi
ge co-assistent en enkele collega's van Eij-
Mgensteijn, die ook in de groepspraktijk aan
^het werk waren, konden de dader over
meesteren en overleveren aan de politie.
APELDOORN Tijdens het inkor-
ven van duiven voor een wedvlucht
naar Perpignan zijn er gisteren acht
aangetroffen die moeilijk liepen en
verlammingsverschijnselen vertoon
den. Het vermoeden bestaat dat ze
doping hebben gehad, maar dieren
artsen hebben daarvoor nog geen be
wijzen kunnen leveren. De dieren
zijn wel uit de race genomen. Aan de
jaarlijkse race naar Perpignan over
ruim duizend kilometer doen tussen
de achtduizend en tienduizend dui
ven mee, die vrijdag worden gelost.
De winnende duif verdient veel geld
voor zijn eigenaar.
ROTTERDAM De douane heeft in de
eerste helft van dit jaar 14.265 kilo hasj in
beslaggenomen in de Rotterdamse haven,
tegen 8407 kilo in de eerste helft van het
vorige jaar. Ondanks die forse toename
meent de douane dat steeds minder hasj
via de haven wordt gesmokkeld. Het
beeld is volgens de douane vertekend
door de zeldzaam grote vangst dit jaar van
ruim 10.000 kilo. De kapitein die deze la
ding smokkelde werd gisteren door de
Rotterdamse rechtbank veroordeeld tot
twee jaar gevangenisstraf. De stuurman
en de machinist kregen wegens mede
plichtigheid 180 dagen, waarvan 127 voor
waardelijk.
ial
VERDEELDE REACTIES OP PLAN KORTE-VAN HEMEL
APELDOORN De
voorlichtster van het mi
nisterie van justitie kan
het niet anders zien:
„Voorop staat het schep
pen van betere omstan
digheden voor terugkeer
in de maatschappij. En
als er wat meer cellen
door vrijkomen is dat ge
woon mooi meegeno
men". Onzin, vindt cri
minoloog dr. T.J.B. Bui-
ting van het Willem
Pompe Instituut in
Utrecht. „Het is een be
zuinigingsmaatregel met
een humanitair sausje".
Dezer dagen werd het
plan van staatssecretaris
Korte-Van Hemel be
kend om lang gestraften
de laatste zes weken van
hun straftijd 's avonds
naar huis te sturen. Dan
kunnen ze vast een beet
je wennen aan hun vrij
heid, hoopt Korte-Van
Hemel.
Het plan is ter bestudering
voorgelegd aan de Centrale
Raad voor Advies van het
Gevangeniswezen. Dat bete
kent dat het experiment in
de gevangenissen van Rotter
dam en Roermond niet voor
1988 zal beginnen. Alleen ge
vangenen die langer dan acht
maanden moeten zitten, ko
men in aanmerking voor het
experiment. Juist voor die
categorie is de overgang naar
de vrijheid vaak te abrupt.
„De tranen van ontroering
springen mij niet in de ogen.
Het komt ze gewoon ver
draaid goed uit". De crimino
loog Buiting is niet gechar
meerd van het plan van de
staatssecretaris. „Het is dat ze
zijdelings wat aan het cellen
tekort hoopt te doen, want
anders zou ik dit idee abso
luut niet kunnen verklaren.
Zo'n rechtse regering en dan
opeens een humaan verhaal?
Dan word ik achterdochtig".
Lekker eten
Buiting ziet niet in hoe je een
gevangene weer verantwoor
delijkheid kunt bijbrengen
en kunt voorbereiden op een
terugkeer in het maatschap
pelijke leven, door hem 's a-
vonds naar huis te sturen.
„Daar geloof ik niet in. Je
denkt toch niet dat hij 's-
avonds gaat solliciteren?
Zo'n vent komt thuis, krijgt
lekker eten van zijn vrouw
voorgeschoteld omdat hij ein
delijk van dat gevangenis-
voedsel af is, nestelt zich ach
ter de tv, baalt dat er „van
avond weer niks op is", gaat
naar bed, doet daar nog wat
leuks en gaat slapen. En de
volgende morgen staat hij
weer voor de gevangenis
poort. Resocialiseren? M'n
neus!".
Volgens de Utrechtse crimi
noloog kan er geen sprake
van zijn dat een gevangene
zo (opnieuw) een verant
woordelijkheidsgevoel wordt
bijgebracht. „Want wat ont
wen je? En waar wen je juist
wel aan? Toch niet aan het
normale maatschappelijke le
ven? Er is ook geen sprake
van dat zo'n gevangene kan
worden begeleid door de re
classering. Want daar is 23
miljoen op bezuinigd. Die in
stellingen moeten nu aanto
nen wat ze met het over
heidsgeld doen, want daarop
wordt het volgende jaar de
rijksbijdrage gebaseerd. Maar
hulpverlening, nazorg, is niet
aantoonbaar. Dus gaan ze
mooie voorlichtingsrapporten
schrijven voor de rechter en
het Openbaar Ministerie.
Want die slappe hulpverle
ning zint de overheid niet.
De reclassering is een instru
ment in handen van de over
heid geworden voor officiële
doeleinden. Die mensen ko
men 's avonds echt niet langs
bij een gevangene. Daar heb
ben ze geen tijd voor".
Lagere milieus
Buiting gelooft dat je een ge-
vange pas kan voorbereiden
op de maatschappij als je hem
verantwoordelijkheid geeft.
„In een gevangenis zitten
niet zoveel meesters in de
rechten en doctoren. Het gaat
vaak om de lagere milieus. Je
kan als regering beter zorgen
voor scholingsprogramma's
of een banenbank voor gede
tineerden. Maar dat kost na
tuurlijk geld".
De Amsterdamse hoogleraar
dr. H. Bianchi verdenkt de
staatssecretaris ook van ach
terliggende motieven. „Ze
wil gewoon meer cellen". Het
plan op zich zegt hem niet
zoveel omdat hij in het alge
meen gevangenissen „ondin
gen" vindt („Je bevordert er
misdrijven mee"), maar
kwaad kan het niet in zijn
ogen. „De gedetineerde is
heus niet gevaarlijker als hij
verlof heeft, dan wanneer hij
terugkeert in de maatschap
pij, na een lange gevangenis
straf".
Eigenlijk staat alleen de re
classering zelf ronduit posi
tief tegenover het experi
ment. Jan Delsing, teamcoör
dinator van de stichting re
classering in Apeldoorn is er
niet bang voor dat een ge
vangene die voor het experi
ment in aanmerking komt,
misbruik van z'n vrijheid zal
VANDAAG C\
IN HET W
maken. „Het betekent een
behoorlijk appèl op de eigen
verantwoordelijkheid, maar
ik denk dat ze dat aankun
nen. Het idee is natuurlijk
ook niet nieuw. In het bui
tenland is dit vrij gangbaar,
maar ook in ons land kennen
we bijvoorbeeld het systeem
van weekendverloven. Dat
werkt goed. Zo'n 90 procent
keert daarvan terug. Logisch,
want er staan natuurlijk ook
sancties op wanneer je niet
terugkeert".
Betere terugkeer
Delsing denkt dat het verlof
de schade voor de betrokke
ne en zijn omgeving kan be
perken. „Ik geloof dat hij zo
langzaam zijn verantwoorde
lijkheid weer op zich kan ne
men. Je bevordert een betere
terugkeer, maar brengt toch
een stukje straf tot uitdruk
king".
De reclasserings-instellingen
beseffen dat er bij het door
gaan van het experiment de
nodige problemen moeten
worden overwonnen. E.J-
Pakkert van de landelijke
federatie: „Je krijgt ongetwij
feld een zekere ongelijkheid.
Want niet iedereen komt
voor het experiment in aan
merking. Bovendien moet je
zorgen dat je ook een goede
invulling geeft aan de tijd die
een gevangene nog wel in
een inrichting doorbrengt,
want anders heeft het weinig
zin. Belangrijk is bijvoor
beeld dat je trainingen orga
niseert waardoor sociale
vaardigheden worden bijge
bracht. Zo kan men weer le
ren omgaan met de vrijheid.
Want een slechte voorberei
ding op terugkeer in de sa
menleving levert herhaalde
lijk problemen op".
HUGO DE BRUIJNE
l
ie
a; TILBURG De politie van
Tilburg is bezig met een on
derzoek naar de merkwaardi
ge dood van een man en een
vrouw, die goede kennissen
van elkaar waren. Vooral
wordt daarbij gekeken naar
een mogelijk verband tussen
beide doden. De man (34)
werd door de brandweer dood
aangetroffen in een auto op de
bodem van het Wilhelminaka-
naal. Enkele uren later vond
de politie in een woning in de
binnenstad het lijk van de 47-
jarige vrouw, die bleek neer
geschoten. In de auto, die van
de vrouw was, werd een ge
weer gevonden. Het is nog niet
duidelijk of de vrouw door
schoten uit dat geweer om het
leven is gekomen.
Net als vorig jaar won Tjitte
Brouwer uit Heerenveen (wit
zeil) ook gisteren de derde
wedstrijd van het skütjesilen
rond Eernwoude. Grouw
(rechts) werd tweede. Omdat
er door de vele nauwe wateren
geen goed kruisrak kon wor
den uitgezet, had de wedstrijd
niet zo'n spannend verloop.
Het werd meer een soort
„rondjezeilen", waarbij het
voor de schippers heel moeilijk
was, een concurrent voorbij te
komen.
DEN HAAG Hersenvlies
ontsteking (meningitis) is een
ontsteking van de vliezen die
zowel hersenen als rugge-
merg bekleden. De ontste
king kan worden veroor
zaakt door een virus of door
bacteriën. Vroeger overleden
er veel mensen aan, vandaag
de dag is de ziekte doorgaans
goed te behandelen dank zij
antibiotica. Hooguit één op de
tien mensen overlijdt er nog
aan.
De belangrijkste ziektever
schijnselen zijn koorts, misse
lijkheid, braken, duizelig
heid, langzamere werking
van het hart en toevallen.
Als men bij iemand een her
senvliesontsteking vermoedt,
wordt een kleine hoeveelheid
hersenvocht afgenomen via
een ruggeprik.
De ontsteking kan ontstaan
door micro-organismen die in
het lichaam aanwezig zijn.
Onder normale omstandighe
den veroorzaken die geen
ziekte, maar zodra de weer
stand afneemt zoals bij kou
vatten, wordt de patiënt wel
ziek. Tot deze categorie mi
cro-organismen behoren de
verwekkers van nekkramp.
Hersenvliesontsteking kan
ook ontstaan in aansluiting
op een ziekteproces elders in
het lichaam. De bacteriën
worden dan via neus of mid
denoor naar de hersenen
overgebracht. Een derde mo
gelijkheid is dat de micro-or
ganismen via een verwon
ding aan de schedel bij de
hersenvliezen terechtkomen.
Afhankelijk van de ziekte
verwekker is er een aantal
verschillen in de aard en de
ernst van het ziekteproces.
Wordt de ontsteking veroor
zaakt door virussen dan is de
patiënt enkele dagen ernstig
ziek, raakt meestal niet be
wusteloos en knapt door be
handeling met antibiotica
doorgaaans na een week
weer op.
Zijn echter tuberkelbacillen
de oorzaak, dan duurt de
ziekte veel langer. In het be
gin zijn er dan slechts alge
mene ziekteverschijnselen als
rusteloosheid en hoofdpijn.
Het herstel kan dan enkele
weken tot maanden in beslag
nemen. Wordt de ontsteking
veroorzaakt door andere bac
teriën dan de tuberkelbacil,
dan zijn de ziekteverschijnse
len meestal zeer uitgespro
ken. De patiënt is dan twee
tot drie weken ernstig ziek
en herstelt meestal langzaam.
r V;A' ff
x. j I
Het koninklijk gezin bijeen. Van links naar rechts: Constantijn, prins Claus, Johan-Friso, koningin Beatrix en Willem-Alexander.
FOTO: ANP
RVD: „WILLEM ALEXANDER IS ALTIJD STAND-BY"
(Van onze
parlementaire redactie)
DEN HAAG Het is
volgens een woordvoer
der van de Rijksvoorlich
tingsdienst nog te vroeg
nu al te praten over de
mogelijkheid dat de
Raad van State de taken
van koningin Beatrix
overneemt of zelfs over
een regentschap.
Volgens medici vereist het
genezingsproces van een her
senvliesontsteking voor een
belangrijk deel rust, waar
weliswaar enige weken mee
gemoeid kunnen zijn. Maar
volgens de woordvoerder van
de RVD mag het feit dat zij
overeenkomstig haar oor
spronkelijke plannen van
daag naar Den Haag terug
keert, positief worden opge
vat.
Hij vond het onder de huidi
ge omstandigheden niet op
portuun vooruit te lopen op
wat eventueel mogelijk is
voor het geval de vorstin ge
durende langere tijd niet zou
kunnen werken. „Het komt
wel vaker voor dat zij geen
stukken, zoals wetsontwer
pen en brieven, kan tekenen
omdat zij 24 uur ergens an
ders verblijft. Dan moet zo'n
wetsontwerp of een brief wel
eens wachten. Voorlopig zien
we het even aan en wachten
we gewoon af. Premier Lub
bers is uiteraard op de hoog
te".
Veel stukken
Het kabinet van de koningin
in Den Haag deelt die me
ning niet. Daar liet een zegs
man weten dat er veel stuk
ken op de handtekening van
de koningin liggen te wach
ten, waaronder Koninklijke
Besluiten die aan een bepaal
de termijn gebonden zijn. In
noodgevallen staat de wet toe
dat vice-president mr. W.
Scholten, in de wandeling
„de onderkoning" genoemd,
die stukken tekent.
Hij ontleent die officieuze ti
tel aan het feit dat koningin
Beatrix voorzitter van de
Raad van State is. Tijdens
vergaderingen van „de volle
raad", zoals een voltallige
vergadering van de Raad van
State heet, wordt haar stoel,
die naast de stoel van de
vice-president staat, altijd
vrijgehouden, want de vor
stin woont de vergaderingen
van de Raad van State door
gaans alleen op bijzondere
gelegenheden bij.
Kroonprins Willem-Alexan
der en zijn vader prins Claus
zijn trouwens ook lid van de
Raad. Willem-Alexander, die
volgende week aan zijn ken
nismakingsperiode op de
Leidse universiteit begint,
werd twee jaar geleden, toen
hij achttien jaar werd, op een
plechtige bijeenkomst van
„de volle raad" in aanwezig
heid van ziin vader en moe
der officieel tot lid benoemd.
Kennisreservoir
De Raad van State staat Wil
lem-Alexander in zekere zin
als „kennisreservoir" voor
advies en oriëntatie ter be
schikking zodat hij zich kan
voorbereiden op het konings
schap. Dat is niet verwonder
lijk omdat de Raad van de
wet als taak gekregen heeft
het adviescollege van de
Kroon (staatshoofd plus mi
nisters) te zijn. Naar verluidt
onderhoudt de kroonprins
met sommige staatsraden
(meestal oud-ministers, oud
burgemeesters, voormalige
top-ambtenaren en topjuris
ten) geregeld intensief con
tact.
Dat is een belangrijk feit om
dat de eerste die in aanmer
king zou komen als regent
het werk van koningin Bea
trix over te nemen, kroon
prins Willem Alexander is.
Hij is twintig jaar; de grond
wet noemt als minimumleef
tijd voor het regentschap
achttien jaar. Of de kroon
prins al „stand-by" staat, wil
de de RVD niet zeggen. „In
principe staat Willem
Alexander altijd stand-by,
want hij is ouder dan acht
tien jaar", aldus de RVD-
woordvoerder. Een regent
schap kan alleen bij wet ge
regeld worden, te behande
len door de Eerste en Tweede
Kamer samen („de Staten-
Generaal in verenigde verga
dering bijeen").
In de tussenliggende tijd
neemt de Raad van State het
werk van het staatshoofd
waar. Het besluit om voorlo
pig eerst de Raad van State
in te schakelen, indien de ko
ningin gedwongen zou zijn
haar werk tijdelijk neer te
leggen, moet van de minis
terraad komen. Maar pre
mier Lubbers moet daartoe
krachtens de spelregels uit de
Grondwet, het initiatief ne
men. Of dat ook gebeuren zal
(wellicht al gebeurd is), kon
de RVD-woordvoerder niet
zeggen.
Zou de Raad van State, in af
wachting van de komst van
een regent(es), het koninklijk
gezag tijdelijk overnemen,
dan houdt dat niet in dat
„onderkoning" mr. Scholten,
in eigen persoon het roer van
het schip van staat over
neemt. In dat geval treedt de
gehele Raad van State als
staatshoofd op.
Juliana
De laatste keer dat het ko
ninklijk gezag van het staats
hoofd moesten worden waar
genomen was in 1948. Toen
nam prinses Juliana voor een
paar maanden het werk van
haar zieke moeder, koningin
Wilhelmina, over. Dat re
gentschap kort voor de
troonswisseling, waarop Juli
ana definitief staatshoofd
werd duurde van 14 mei
tot 30 augustus. Overigens
was dat in korte tijd de twee
de keer. Het jaar daarvoor
van 14 oktober tot 1 decem
ber 1947 trad zij ook op als
regentes voor haar moeder.
Prinses Juliana heeft tiidens
haar koningsschap dat 32 jaar
duurde (van 1948 tot 1980) de
scepter nooit uit handen hoe
ven te geven.
ED FIGEE
DE KNOLLEN
smvltjQ
gr
yCGHUATpp
Ce QECML- J-
ÉMM6R HEfi
seoer'.
VELP/PIETERBUREN
„Hij zal zijn visjes wel vangen,
want hij ziet er nog heel goed
uit en is absoluut niet onder
voed. Als hij gezond blijft, kan
hij het nog maanden in de ri
vieren uithouden. En als hij
onverhoopt een slechtere con
ditie krijgt, is er nog niets aan
de hand. Dan wordt hij slomer
en is hij dus gemakkelijker te
vangen'
Lenie 't Hart, de personificatie
van het zeehondenopvangcen
trum in Pieterburen aan het
Groningse Wad, doet nogal la
coniek over de phoca vitulina
(gewone zeehond) die de laat
ste dagen her en der in de IJs-
sel opduikt en zich maar niet
laat vangen. „Volgens mij
heeft dat gekke beest hartstik
ke veel lol om al die mensen
die tevergeefs hebben gepro
beerd hem te verschalken. Ge
lukkig gaat hij nu eigener be
weging naar ruimer water, in
de richting van de Rijn. Hope
lijk weet hij de weg-terug nog.
Want hij hoort op de Wadden
zee thuis. Wellicht kan hij op
eigen kracht terugzwemmen,
maar het is natuurlijk veel be
ter om hem even te vangen",
zegt Lenie 't Hart.
Zij is er van overtuigd dat het
dier ook via de Rijn naar zijn
huidige verblijfplaats is ge
zwommen. „Het staat vrijwel
vast dat het hier gaat om de
zelfde zeehond die meer dan
een maand geleden in Vianen
werd gesignaleerd. Dagelijks
krijgen we hier wel vijf tele
foontjes. Aan de hand daarvan
kunnen we h$m precies vol
gen. Zo weten we bijvoorbeeld
ook dat hij in de Waal bij Nij
megen heeft gezeten".
Overigens zijn de escapades
van de zeehond ook weer niet
zó uitzonderlijk, meent Lenie
't Hart. „Het beest is natuurlijk
wel wat gedesoriënteerd, maar
dat komt wel vaker voor. Er
zijn bijvoorbeeld verhalen uit
de zeventiende eeuw waarin
melding wordt gemaakt van
zeehonden in de Rijn bij Lo-
bith. Dat is nog een stuk ver
der stroomopwaarts. Alleen,
toen was het voor een zeehond
wel wat gemakkelijker om Lo-
bith te bereiken, want toen
waren er nog geen obstakels in
de Rijn. Het beest dat er nu
rondzwemt moet toch sluizen
zijn gepasseerd".
Lenie 't Hart verbaast zich te
meer niet al te zeer over de
omzwervingen van de zee
hond in IJssel, Rijn en Waal
omdat zich dit jaar in 'haar'
opvangcentrum in Pieterburen
méér bijzondere gebeurtenis
sen hebben voorgedaan. „We
hebben bijvoorbeeld een albi
no, een moeder met kind, za
delrobben en 32 jonge dieren.
Het is wat dat betreft echt een
recordjaar". Lenie 't Hart
haast zich eraan toe te voegen
dat de aanwezigheid van za
delrobben in onze wateren een
droevige achtergrond heeft.
„Zadelrobben horen thuis in
de Barendszee. Maar daar is
alle vis weggevangen, zodat de
ze naar het Zuiden moeten
trekken om aan voedsel te ko
men. Heel triest".
HARRY BRINK
