Iraniërs bestormen
ambassades in Teheran
Autosnelwegen
als camping en
parkeerterrein
Hagacantare zingt requiem
voor slachtoffers tornado
Britse pers schrijft toch over spionnenboek
°d Konvooi VS zonder
brokken door
Straat van Hormoez
HBUITENLAND
ZeidócOowiOAit
Canadese marine
zoekt illegalen
Sinds 1979 bijna jaarlijks incidenten
Honderdjarige beklimt Fuji
MAANDAG 3 AUGUSTUS 1987 PAGINA J
Pasta-oorlog weer
stapje dichterbij
"BRUSSEL Tussen de Vere
nigde Staten en de Europese
Gemeenschap dreigt een pas
ta-oorlog uit te breken, nu de
^onderhandelingen tussen beide
handelspartners over de ex
port van Europese pastapro-
dukten naar de VS in een im-
passé zijn geraakt. De VS zijn
eili- van mening dat de subsidië-
eest ring op uitvoer van Europese
jdagpjstaprodukten een vorm van
dav oneerlijke concurrentie is.
'président Reagan had eerder
maatregelen te ne
men als vóór afgelopen nacht
geen overeenstemming was
j Ibereikt. Het is nog niet bekend
wat die maatregelen inhouden.
gen
ios--"~
aar
die
Filipijnse minister bij
aanslag gedood
MANILA De Filipijnse minister van
binnenlands bestuur, Jaime Ferrer, is
gisteravond bij een aanslag in een bui
tenwijk van Manila om het leven geko
men. Ook zijn chauffeur werd gedood
toen onbekenden het vuur openden op
de wagen waarin Ferrer zat. De 72-jari-
ge minister overleed in het ziekenhuis.
Ferrer was een van de meest conserva
tieve leden van de regering Aquino en
hij stond bekend om ziin steun voor
harde maatregelen tegen het communis
tische verzet in het land. Op de Filipijen
vindt momenteel een golf van aansla
gen plaats op soldaten en politieman
nen, maar het was voor het eerst dat
een minister werd vermoord. Ferrer
was eerder met de dood bedreigd.
Massabijeenkomst
Front Suriname
PARAMARIBO Een bijeen
komst van de „oude" politieke par
tijen in Paramaribo heeft gisteren
verrassend veel belangstelling ge
trokken. Volgens schattingen wa
ren ongeveer 60.000 Surinamers
aanwezig bii de oprichtingsbijeen
komst van het Front voor Demo
cratie en Ontwikkeling, een bunde
ling van de partijen VHP, NPS en
KTPI. Een waarnemer sprak van
de grootste manifestatie die ooit in
Suriname is gehouden. Het Front
voor Democratie en Ontwikkeling
is de belangrijkste tegenhanger van
de Nationale Democratische Partij
(NDP) van legerleider Bouterse bij
de verkiezingen op 25 november.
TORONTO De Canadese marine
is met vier oorlogsbodems, zeven
schepen van de kustwacht en meer
dere verkenningsvliegtuigen op zoek
naar een Nederlands visserschip, ge
naamd Walvis, om te voorkomen dat
een onbekend aantal vluchtelingen
illegaal op de wal wordt gezet. De
immigratiedienst is getipt door Euro
pese contactpersonen dat de vluchte
lingen op de Walvis op 23 juli uit de
Amsterdamse haven zijn vertrok
ken. Volgens de Canadese autoritei
ten is ook de groep Sikhs, die op 12
juli illegaal het land binnenkwam,
per schip vanuit Nederland vertrok
ken.
België: Jongeren
rijbewijs op proef
BRUSSEL Het Belgische
ministerie van verkeer onder
zoekt of het zin heeft jonge
chauffeurs een jaar lang een
voorlopig rijbewijs te geven,
voordat zij een definitief
exemplaar krijgen. In Noor
wegen is zo'n systeem kort ge
leden al ingevoerd. Overwo
gen wordt of het mogelijk is
jongelui met zo'n „stage-rijbe-
wijs" speciaal in het oog te
houden. Maken ze tijdens hun
„proefjaar" fouten dan moet
zij verplicht zijn speciale cur
sussen te volgen, zoals slipcur
sussen, het rijden bij nacht en
het rijden op autosnelwegen.
Deel Palais Wilson
in Genève verbrand
GENEVE Bij een felle brand
is gisterochtend een deel van het
Palais Wilson in Genève ver
woest. Het gebouw was de oor
spronkelijke zetel van de Volke
renbond, waaruit later de Vere
nigde Naties ontstonden. De
schade wordt geschat op zestig
miljoen gulden. De brand ver
woestte het Ontwapeningspavil
joen, waar in 1927 de eerste in
ternationale ontwapeningsconfe
rentie werd gehouden. Bij de
brand ging ook een aantal mo
derne kunstwerken verloren,
dat in het gebouw was opgesla
gen. Het Palais Wilson werd in
1875 gebc wd als hotel.
Peres: Israël wil
kernwapenvrije zone
BONN De Israëlische minister van
buitenlandse zaken Peres heeft Moskou
laten weten dat zijn land bereid is met
de Sovjet-Unie te onderhandelen over
de instelling van een kernwapenvrije
zone in het Midden-Oosten. Dit heeft
het Westduitse weekblad Der Spiegel
vandaag gemeld. Volgens het blad wil
Peres daarmee de kritiek afzwakken
tegen de ontwikkeling van de „Jeri-
cho"-raket voor de middellange afstand
(1.450 km), die met kernkoppen kan
worden uitgerust. Moskou heeft ver
klaard het wapen, dat de zuideliike
Sovjet-republieken kan bereiken, te be
schouwen als bedreiging voor zijn
grondgebied. Peres wil voor het eind
van dit jaar een ontmoeting met Sovjet-
minister Sjevardnadze.
hei
(Vervolg van de voorpagina)
MEKKA Iran heeft
gistermorgen twee Koe
weitse diplomaten vrijge
laten die werden vastge
houden nadat de ambas
sade van Koeweit in Te
heran zaterdag was be
stormd en geplunderd. In
de ambassade van Saoedi-
Arabië, die eveneens door
woedende Iraniërs werd
bestormd, werden van
morgen nog vier diplo
maten gegijzeld. Ook de
ambassadegebouwen van
Frankrijk en Irak werden
belegerd door Iraniërs
die wraakzuchtige leuzen
schreeuwden en met ste
nen gooiden.
De uitbarsting van geweld
in Teheran volgde op het
bloedbad in Mekka, het pel
grimsoord in Soedie-Arabie,
waarbij 275 Iraniërs het le
ven lieten. Volgens de Saoe-
di-Arabische regering ont
stond het bloedbad toen
Iraanse pelgims een anti-
Amerikaanse betoging hiel
den en andere pelgrims aan
vielen. De Saoedische politie
zou „zonder een schot te los
sen" getracht hebben een
einde te maken aan de beto
ging.
De politie in Mekka ver
hoorde talloze Iraanse pel
grims die ervan verdacht
worden dat zij de onlusten
hadden uitgelokt. Volgens
een woordvoerder van de
Saoedische regering tonen
televisiebeelden duidelijk
aan, dat Iraanse pelgrims
het geweld ontketend heb-
£06j|getuigen verklaarden
£daTde demonstratie vrijdag-
•mlddag, enkele minuten na
net middaggebed in de grote
moskee, was begonnen. Dui
zenden Iraniërs zouden door
de straten zijn getrokken
onder het gezang van reli
gieuze liederen. Plotseling
sloeg het gezang echter om
in geroep van politieke leu
zen en ontstonden opstop
pingen in de straten.
De winkelier Musayhil al-
Hindi, zei dat de politie eerst
waterspuiten had gebruikt
om de pelgrims uiteen te
drijven. „De menigte
schreeuwde nog meer leu
zen en verbrandde beelte
nissen van Reagan, terwijl
anderen een stel auto's om
ver wierpen" zei hij. De de
monstratie werd steeds gro
ter toen meer en meer Ira
niërs toestroomden. Sommi
gen van hen droegen por
tretten van ayatollah Kho-
meiny.
In en om Mekka bleven
vandaag uitgebreide veilig
heidsmaatregelen van
kracht. In de stad verblijven
meer dan twee miljoen pel
grims uit de hele wereld,
onder wie 155.000 Iraniërs.
Bijna alle Iraanse moslims
behoren tot de sji'itische
sekte, die al bijna 1.300 jaar
in onmin leeft met de soen
nitische moslim-meerder
heid.
De Saoedische regering is
trots op haar rol als bescher
mer van de heilige plaatsen
Mekka en Medina. Koning
Fahd wordt door de Saoedi's
in de eerste plaats „bewaker
van de heilige plaatsen" ge
noemd en dan pas koning.
Maar Iraanse leiders riepen
gisteren in koor dat deze
eervolle taak niet langer aan
Saoedi-Arabië toebehoort.
„Als vergelding voor het
vloeien van gezegend bloed,
moeten de heiligdommen uit
handen van de zondige
Saoedi's, worden bevrijd",
zei parlementsvoorzitter
Rafsanjani.
Represailles
Amerikaanse officieren
houden intussen ernstig re
kening met de mogelijkheid
van Iraanse acties tegen de
Amerikaanse tanker-escor
tes in het Golfgebied. „Ik
heb alle reden om aan te ne
men dat de Iraniërs iets
gaan doen", zei schout-bij
nacht Harold Bernston giste
ren.
Amerikaanse deskundigen
voor het Midden-Oosten ka-
DEN HAAG Bijna elk jaar sinds 1979 heb
ben zich meer of minder gewelddadige inci
denten voorgedaan bij de grote bedevaart van
moslims in Mekka.
20 NOVEMBER 1979:
Rond vijfhonderd gewapende mannen sluiten
zich op in de grote Moskee, nemen er gelovi
gen in gijzeling en roepen één van hen uit tot
„messias". Franse commandotroepen staan de
Saoedische strijdkrachten bij tijdens de be
storming op 4 december. Daarbij vallen vol
gens een officiële balans 153 doden en 560 ge
wonden. Later worden in diverse Saoedische
steden nog eens 63 mannen onthoofd.
OKTOBER 1981:
Er breken schermutselingen uit tussen Saoe
dische ordetroepen en Iraanse pelgrims die in
de moskee van Medina, de tweede heilige
stad van de islam, „allah akhbar" (god is de
grootste) roepen.
8 OKTOBER 1982:
De functionaris van de Iraanse pelgrims in
Mekka, hojatoleslam Moussavi Khoeiniha,
wordt door Saoedi-Arabië uitgewezen na
anti-Israelische betogingen.
SEPTEMBER 1983:
Volgens de Iraanse pers lopen 25 tot 30 men
sen verwondingen op tijdens anti-Ameri
kaanse en anti-zionistiscne betogingen in
Mekka.
SEPTEMBER 1984:
Een Iraanse pelgrim wordt gedood bij ge?
vechten tussen Iraanse en Iraakse bedevaart
gangers.
22 AUGUSTUS 1985:
Rond 150.000 Iraanse pelgrims organiseren
een demonstratie in Mekka waarbij een bood
schap wordt voorgelezen van ayatollah Khó-
meini.
8 AUGUSTUS 1986:
Ruim honderd Iraanse pelgrims worden bij
hun aankomst in Jeddah aangehouden, om
dat ze foto's en verklaringen van Khomeini
bij zich hebben.
rakteriseerden de huidige si
tuatie als uiterst explosief.
Het onder Amerikaanse
vlag plaatsen van elf Koe
weitse schepen heeft het
Iraanse radicalisme en fana
tisme nieuw leven ingebla
zen, zo werd gezegd.
De Amerikaanse regering is
tot dusver zeer zuinig ge
weest met haar commentaar
op het bloedbad nabij het
belangrijkste heiligdom van
de Islam. State Department
ontkende iets met de ge
beurtenissen in Mekka te
maken te hebben.
Feit is dat sinds de VS aan
kondigde elf Koeweitse olie
tankers onder Amerikaanse
vlag te plaatsen, zijn de
spanningen in het gebied
hand over hand toegeno
men. R.K. Ramazani, een uit
Iran afkomstige professor
aan de universiteit van Vir
ginia, zei in de Washington
Post: „Het lijkt erop alsof de
stappen van de VS de klok
in Iran een eindweegs heb
ben teruggezet. Het radica
lisme dat langzaam maar ze
ker afnam, heeft nieuwe im
pulsen gekregen. En naar
mate Iran zichzelf meer iso
leert van de wereldgemeen
schap, zal de bereidheid toe
nemen tot desperate actie
over te gaan".
De vele deskundigen die de
afgelopen dagen de Ameri
kaanse kranten en televisie
van commentaar voorzagen,
waren het er over eens dat
er een uiterst gevaarlijk si
tuatie in de Golf is ontstaan.
Eén en ander betekent
waarschijnlijk dat de kritiek
op president Reagans besluit
Koeweitse schepen onder
Amerikaanse vlag te plaat
sen, sterk zal toenemen.
Intussen heeft paus Johan
nes Paulus II vanuit zijn zo
merverblijf buiten Rome op
geroepen tot verzoening in
de Golfstreek.
KUWEIT De onder Amerikaanse vlag varende tanker Gas
Prince is gisteren zonder problemen de Perzische Golf en de
Straat van Hormoez gepasseerd. De Gas Prince, vergezeld door
- de kruiser Fox, de torpedobootjager Kidd en het fregat Crom-
melin, is nu met 40.000 ton vloeibaar gas op weg naar Japan.
t De Gas Prince was zaterdagochtend heimelijk uitgevaren. Dat
- het schip zonder problemen de mijnenvelden heeft gepasseerd is
i wfellicht te danken aan het feit dat het relatief klein is en een
l geringe diepgang heeft, waardoor het uit verschillende routes
kon kiezen. De veel grotere tanker Bridgeton lag vanmorgen
nog voor het eiland Farsi afgemeerd. Deze tanker, die 24 juli bij
i een aanvaring met een mijn eerder ernstig beschadigd raakte, is
wegens zware zeegang nog steeds niet geladen.
Inmiddels heeft de VS bij zijn bondgenoten bot gevangen voor
de levering van mijnenvegers, die de Golf mijnenvrij zouden
moeten maken. Ook Italië heeft dit weekeinde een verzoek voor
het sturen van mijnenvegers afgewezen. Eerder kregen de Ame
rikanen „nul op het request" van Groot-Brittannië, Frankrijk,
de Bondsrepubliek, Saoedi-Arabië en ook Nederland. De West
duitse minister van defensie Manfred Wörner is vanmorgen
naar Washington vertrokken om daar het besluit van zijn rege
ring toe te lichten.
Zegslieden van het Pentagon zeiden dat het ministerie van de
fensie nu besloten heeft drie of vier Amerikaanse mijnenvegers
naar de Golf te sturen. De mijnenvegers zullen door een groot
transportschip naar de plaats van bestemming worden gebracht.
Het bezwaar van deze oplossing is alleen, dat de overtocht zeker
een maand vergt.
Al afgelopen weekeinde zouden speciale Amerikaanse mijnen-
vegende helikopters in de Indische Oceaan gearriveerd zijn.
Maar volgens militaire deskundigen zal het nog wel enige tijd
duren vooreer de Amerikaanse marine met deze helikopters in
dé Golf kan opereren. Aangezien de Golfstaten hebben geen
landingsrechten voor de helikopters verleend, moet eerst een
speciaal helikopterschip operationeel gemaakt worden.
Een 100-jarige gepensioneerde Japanse houthakker wordt ondersteund bij zijn beklimming van de
Fuji. Het was dit jaar de elfde maal dat de krasse baas de top op 3776 meter bereikte en hij is
daarmee de oudste die de „heilige berg" bedwong. Barrevoets deed Teiichio Igarashi drie dagen
over de klim. Hij werd op zijn tocht, ter nagedachtenis aan zijn vrouw, vergezeld door zeven van
zijn tien kinderen.
^PPIIWIIW"
Opstoppingen en files op de Autostrada del Sol nabij Bologna. Op de Spaanse wegen eiste de
vakantiedrukte in het afgelopen weekeinde zestig doden. Zaterdag begon ook voor grote aantallen
Italianen en Westduitsers de zomervakantie. Ook zij raakten verstrikt in kilometerslange files.
foto: anp
toeristen deden nieuwe ken
nissen op.
In Beieren waren het afgelo
pen weekeinde de schoolva
kanties begonnen, waaraan
veel grote ondernemingen (zo
als BMW en MBB) en bouw
vakfirma's hun bedrijfsvakan-
ties hebben gekoppeld. Tege
lijk eindigden de schoolvakan
ties in verschillende deelstaten
en verlevendigden veel bui
tenlanders het internationale
aanzien van de „bliklawine".
(Vervolg van de voorpagina)
BONN/ROME De va
kantiedrukte heeft het af
gelopen weekeinde geheel
volgens verwachting ge
leid tot enorme opstoppin
gen op de belangrijkste
snelwegen naar Oosten
rijk en Zwitserland. De
vakantie-uittocht in Italië
is daarentegen erg meege
vallen, zo melden onze
correspondenten.
Aan enkele overgangen in de
grens met Nederland ontston
den wachttijden tot een uur.
Zondag was er van opstoppin
gen als gevolg van buitenge
woon groot verkeersaanbod
nauwelijks meer sprake.
Over tientallen kilometers le
ken de snelwegen tussen Neu
renberg en Salzburg en tussen
Karlsruhe en Basel zaterdag
meer op gigantische parkeer
en campingterreinen. Kinde
ren deden spelletjes tussen de
auto's; in menige caravan
dronken de wachtenden met
de inzittinden van omringende
auto's een kopje koffie. Veel
De vakantie-uittocht van 18
miljoen Italianen in het afge
lopen weekeinde is tegen de
verwachting in niet gesmoord
in een enorme verkeerschaos,
zo meldt onze correspondent.
Slechts bij enkele grote steden
ontstonden files.
Verkeersdeskundigen nemen
aan dat de waarschuwingen
voor het topweekeinde succes
gehad hebben. Er vielen twin
tig verkeersdoden - een klein
aantal vergeleken met het
trieste record van 720 doden in
juli.
(Vervolg van de voorpagina)
EDMONTON De wervel
storm die de hoofdstad van de
Canadese provincie Alberta,
Edmonton vrijdagvond trof,
veroorzaakte met name in het
oostelijk deel een verschrikke
lijke chaos. In het caravan
park vielen de meesten van 25
doden, die tot nu toe door red
dingsdiensten zijn gevonden.
De wervelstorm vernietigde
huizen en auto's: vrachtwa
gens en hoogmasten werden
van de weg geblazen en trei
nen uit de rails getild. Her en
der in de stad ontstonden
branden, nadat gasleidingen
waren afgebroken. Reddings
teams werden ingezet om
mensen te ontzetten, die vast
waren komen te zitten in de
puinhopen van wat eens hun
woning of caravan was. In
middels is Edmonton, waar
een half miljoen mensen
woont, tot rampgebied ver
klaard.
Zaterdagavond gaf het Haagse
koor Hagacantare een slotcon-
cert met het Edmonton Sym
fonieorkest Op het program
ma stonden onder meer het
Requiem van Fauré dat door
dirigent René Verhoeff als een
In Memoriam werd opgedra
gen aan de omgekomen bewo
ners van Edmonton. Tijdens
de twee minuten stilte na af
loop waren velen van de hon
derden aanwezigen hun ont
roering niet meer meester. Het
gehele concert met werken
van Fauré en de Nederlandse
componist Folkert Grondsma
vormde een indrukwekkend
en emotioneel geladen afslui
ting van deze concertreis.
KNOLLEN
LONDEN Tony Benn,
parlementslid van Labour en
oud-minister heeft gisteren
delen van het omstreden
boek Spycatcher voorgelezen
op een bijeenkomst in Hyde-
park in Londen. „Wij zijn
hier bijeen om te voorkomen
dat ministers en rechters
onze onvervreemdbare de
mocratische rechten vernie
tigen", aldus Benn.
Het Hoogerechtshof verbod
vrijdag alle publikaties over
Spycatcher. Het boek van
oud-spion Peter Wright, die
momenteel in Australië
woont, handelt over de ver
regaande bemoeienissen in
de politiek van de geheime
dienst MI-5 in de jaren zestig
en begin jaren zeventig. On
der meer wordt de poging
van de contraspionage om de
socialistische premier Wilson
te laten vallen, belicht. De
Britse regering noemt het
vrijkomen van de informatie
een „bedreiging van de
staatsveiligheid", hoewel de
belangrijkste gegevens allang
bekend zijn.
De Britse pers heeft gisteren
woedend en hooghartig het
verbod van het Hoogge
rechtshof op publikatie van
Spycatcher aan zijn laars ge
lapt. De pers zou volgens het
gerechtshof ook niet mogen
berichten over het proces dat
de Britse regering in Austra
lië voert tegen publikatie.
Maar de dagbladen drukten
prompt uitvoerige verslagen
van de zitting af. Het boek
van Wright is vrij verkrijg
baar in de Verenigde Staten,
vanwaar inmiddels talloze
exemplaren naar Groot-Brit
tannië zijn gekomen.
