Kinderopvang krijgt
financiële injectie
lÉ&ir
Tienduizenden jongeren
tijdelijk aan de slag
Ook krijgsmacht moet
de koppel aanhalen
Militaire samenwerking in Europa komt naderbij
Jonge democratieën krijgen extra steun Gemenebest
65 Worden betekent
vaak armer worden
Scholing als wapen tegen'
langdurige werkloosheid
WERK EN ZEKERHEID
Sociale
zekerheid
kost 15,6
miljard
Kwart van
werkenden heeft
deeltijdbaan
DEFENSIE
Meer vrouwen
Karei Doorman
Eigen schip
voor mariniers
BUITENLANDSE ZAKEN
Palestijnen helpen
KNMI verifieert kern-stop
Post-apartheid
f\JÊ ai v OJM LEIDSE COURANT
DINSDAG 15 SEPTEMBER 1987
DEN HAAG - Het kabinet er
kent dat het scheppen van
mogelijkheden voor kinderop
vang een belangrijke voor
waarde is voor het inschake
len van meer vrouwen in het
arbeidsproces. Medio volgend
jaar zal minister De Koning,
verantwoordelijk bewindsman
voor het emancipatiebeleid,
een „hernieuwd regerings
standpunt" over deze zaak
naar de Tweede Kamer stu
ren.
De Koning krijgt de beschikking
over 125 miljoen gulden, die vrij
komt doordat de ..aanvullende ar-
beidstoeslag" (bij de inkomstenbe
lasting) komt te vervallen. De
Tweede Kamer wil dat dit bedrag
wordt aangewend voor kinderop
vang.
De arbeidsbureaus zullen volgend
jaar 12 procent van hun budget re
serveren voor maatregelen ten be
hoeve van „herintredende" vrou
wen (2 procent meer dan dit jaar).
Extra maatregelen zijn nodig, om
dat meisjes en vrouwen nog altijd
een ongunstiger arbeidsmarktposi
tie hebben dan mannen en jon
gens.
De voorbereiding van meisjes en
jonge vrouwen op een economisch
zelfstandig bestaan vormt een be
langrijk element van het emancipa
tiebeleid. Vrouwen zullen gestimu
leerd worden deel te nemen aan
scholings- en werkgelegenheids-
maatregelen. Met betrekking tot
de positie van vrouwen en meisjes
zal een projectplan worderi ge
maakt, waarin naast de terreinen
van arbeid, inkomen, werkgelegen
heid en onderwijs ook vrijetijdsbe
steding, hulpverlening en seksueel
geweld aandacht krijgen.
DEN HAAG - De begroting
van het ministerie van so
ciale zaken en werkgele
genheid bedraagt volgend
jaar 17,3 miljard gulden.
Het leeuwedeel gaat op
aan sociale zekerheid:
ruim 15,6 miljard gulden;
dat is zo'n 600 miljoen
meer dan dit jaar wordt
uitgegeven. In 1988 zullen
ongeveer 230.000 mensen
voor een eenmalige uitke
ring in aanmerking komen.
Volgens minister De Koning en
staatssecretaris De Graaf zal
er in 1988 „rust heersen op het
terrein van de werknemersver
zekeringen". De uitkeringen
worden evenals het minimum
loon „bevroren" op het huidige
niveau, waardoor ook de soci
ale premies nagenoeg gelijk
kunnen blijven.
De kinderbijslag gaat zoals be
kend met gemiddeld 6 procent
omhoog, terwijl de vakantie
toeslag voor uitkeringsgerech
tigden wordt opgetrokken van
7,5 naar 8 procent. Overigens
drukken deze maatregelen niet
op de begroting van sociale
zaken, omdat ze gefinancierd
worden uit de sociale fondsen.
Hierdoor stijgen de werkgever
spremies volgend jaar met 0,4
procent.
Doordat veel 'jongere' bejaarden over een aanvullend pensioen beschik
ken, kan dit er toe leiden dat de inkomensverschillen tussen bejaarden
en de jongere generaties kleiner worden.
FOTO: DIJKSTRA
Het aantal jeugdige werklozen is de afgelopen jaren fors teruggelopen als
gevolg van specifieke jeugdplannen bij overheid en bedrijfsleven.
FOTO: DIJKSTRA
DEN HAAG - Nogal wat oude
ren gaan er bij het bereiken
van de pensioengerechtigde
leeftijd in inkomen op achter
uit. 65-jarigen ontvangen netto
ongeveer 14 procent minder
inkomen dan mensen in de
leeftijdsgroep van 60 tot 65
jaar. Dit blijkt uit een bijlage
bij de begroting van het minis
terie van sociale zaken en
werkgelegenheid.
De notitie gaat in op de inkomens
positie van bejaarden tegen de
achtergrond van de vergrijzings-
problematiek. Op dit moment is
één op de acht Nederlanders be
jaard. In 2035 zal een kwart van
alle Nederlanders ouder dan 65
jaar zijn. De vraag is of er tegen
die tijd voldoende aow beschik
baar zal zijn. Als mogelijke oplos
sing van dit probleem wordt ge
noemd het ook door aow'ers laten
betalen van aow-premie.
Meer dan de helft van het gemid
delde inkomen van bejaarden be
staat uit de aow-uitkering. Voor 10
tot 15 procent van de bejaarden is
dat de enige bron van inkomsten.
Dit betreft dan met name „oudere"
bejaarden. De meeste jong-bejaar-
den beschikken over een aanvul
lend pensioen. Op den duur kan dit
ertoe leiden dat de inkomensver
schillen tussen bejaarden en de
jongere generaties kleiner worden.
De afnemende arbeidsdeelname
van 55 tot 65-jarigen door arbeids
ongeschiktheid en werkloosheid
betekent echter ook dat voor
steeds meer mensen de pensioen
opbouw in de laatste fase stag
neert.
DEN HAAG - De langdurig werk-
looshéfd zal volgend jaar vooral
met allerlei vormen van scholing te
lijf worden gegaan. Voor dit doel is
ruim honderd miljoen gulden extra
uitgetrokken. De intensivering van
de scholing vindt plaats in nauw
overleg met werkgevers en vakbe
weging.
Van de huidige werklozen is ruim
veertig procent langer dan twee
jaar zonder werk. Bijna de helft
van de groep langdurig werklozen
bestaat uit volwassen mannen die
laag geschoold zijn. Mede om die
reden wordt in de bestrijding van
de werkloosheid grote nadruk ge
legd op scholing. Bovendien zal
scholing een antwoord moeten ge
ven op de toename van het aantal
moeilijk vervulbare vacatures.
Nieuw in het beleid van de sociale
diensten en de arbeidsbureaus is
de persoonlijke en individuele be
nadering van werklozen. Via het
voeren van zogenaamde „heroriën-
teringsgesprekken" worden alle
mogelijkheden tot herintreding in
het arbeidsproces onderzocht.
Via de door de PvdA-kamerleden
Vermeend en Moor opgestelde wet
voor hulp aan langdurig werklozen
zullen volgend jaar 12.000 mensen
een baan kunnen vinden. Werkge
vers kunnen op grond van deze
wet worden vrijgesteld van betaling
van werkgeverspremies voor een
langdurig werkloze die zij in dienst
nemen. Ook ontvangen zij een ver
goeding voor de kosten van trai
ning en begeleiding van de aange
nomen werkloze.
DEN HAAG - Bijna een kwart
van alle werkenden in ons land
heeft een deeltijdbaan. Op Noor
wegen na heeft Nederland het
hoogste percentage parttimers
ter wereld.
Deze arbeidsplaatsen worden
vooral door vrouwen Ingenomen
met veelal lage opleidingen.
Mede door de sterke groei van
deeltijdarbeid is de deelname
van vrouwen op de arbeidsmarkt
de laatste jaren aanzienlijk toe
genomen. Het betreft vooral
parttime-banen in de traditionele
vrouwen beroepen
DEN HAAG - Via het „Jeugd
werkgarantieplan" van de ge
meenten en het „Jeugdont-
plooiingsbanenplan" kunnen
volgend jaar respectievelijk
7.000 en 10.000 jongeren aan
een tijdelijke arbeidsplaats
worden geholpen.
In het onderwijs worden in 1988
tweeduizend jonge leerkrachten in
tijdelijke banen geplaatst. Daar
naast leveren projecten voor jeug
dige werklozen bij het openbaar
vervoer in de grote steden nog
eens 1300 tijdelijke banen op. Ver
der zal Defensie ongeveer 3.000
vrijwillig dienstplichtigen oproepen.
Daar staat tegenover dat ongeveer
3.000 studerende jongeren niet in
dienst zullen komen.
Het aantal jeugdige werklozen is
de afgelopen jaren fors teruggelo
pen als gevolg van specifieke
jeugdplannen bij overheid en
bedrijfsleven. Sinds 1984 is het
aandeel van werklozen onder de
23 jaar gedaald van 240.000 tot
160.000. Ook de verlaging van het
minimumjeugdloon heeft hierbij
volgens het kabinet een rol ge
speeld. De leeftijd waarop recht
ontstaat op het volledig minimum
loon wordt overigens volgend jaar
verhoogd van 23 naar 24 jaar. Het
minimumjeugdloon tot 18 jaar
wordt afgeschaft.
De bijstandsuitkering voor zelf
standig wonende jongeren bene
den de 21 jaar wordt verlaagd.
Volgens het kabinet is er in veel
gevallen voor de categorie 18- tot
21-jarigen geen sprake van een
echte noodzaak om zelfstandig te
wonen. Die noodzaak wordt voort
aan alleen aangenomen als een
jongere al zelfstandig woonde ruim
vóórdat er recht op bijstand ont
stond of als de jongere van huls is
weggelopen.
KOOPKRACHTONTWIKKELING 1987-1988
(in procenten)
1987
1988
UITKERINGSGERECHTIGDEN
Sociale minima
1
0
Idem inclusief eenmalige uitkering
0
0
Minima plus kinderen
1
0,5 d 1
Wao-modaal (40.000 gulden)
0,8
1
ALLEENVERDIENERS (gehuwd, 2 kinderen)
Werknemer minimumloon
0,7
0,5 d 1
Werknemer modaal
1,6
1
Werknemer 2 x modaal
1.7
0,5
Ambtenaar modaal
1,4
0,5 1
Ambtenaar 2 x modaal
1,8
0 0,5
TWEEVERDIENERS (gehuwd, 2 kinderen)
Werknemers:
Modaal 1/4 minimumloon
1,6
0,5 1
Modaal minimumloon
1,5
1
2 x modaal 1/4 minimumloon
2
0 0,5
2 x modaal minimumloon
1.8
0,5 1
nrNSDA^^^SEPTKMrffT' 1987
Ook de krijgsmacht moet nu
de broekriem aanhalen. Hoe
wel in het regeerakkoord is
vastgelegd dat de defensiebe
groting jaarlijks twee procent
reëel mag groeien, komen mi
nister van Eekelen en staats
secretaris Van Houwelingen in
1988 niet verder dan een groei
van een half procent.
De voornaamste oorzaak is dat De
fensie in 1988 niet langer is uitge
zonderd van de algemene bezuini
gingen op de rijksuitgaven. Daar
komt bij dat ook het (burgerperso
neel van Defensie flink wordt „af
geslankt". Telt men daarbij op de
tegenvallende prijsontwikkeling,
dan kan Defensie volgend jaar 189
miljoen minder uitgeven dan het
aanvankelijk had gedacht.
Dit soort zaken werkt uiteraard
ook door in het zogeheten tienja
renplan. In de periode 1988-1998
zal er in totaal ongeveer vijf miljard
minder beschikbaar zijn voor „gro
te investeringen", aldus minister
Van Eekelen. De aanschaf van
nieuw materieel zal daarom uiterst
kritisch bekeken worden. Van Eek
elen heeft de verschillende leger
onderdelen opgedragen het eigen
functioneren kritisch te bezien, zo
dat de prioriteiten duidelijk
worden.
Vervolgens zal Van Eekelen „on
vermijdelijke keuzen" maken,
waarbij de verhouding tussen de
krijgsmachtsonderdelen „in het ge
ding zal komen". De tot nu toe ge
hanteerde vaste verdeelsleutel
(marine 1, landmacht 2, luchtmacht
1) gaat op de helling.
Minister Van Eekelen is niet blij
met deze ontwikkeling, te meer
omdat de defensiebegroting ook al
dit jaar geen twee procent mag
groeien, doch slechts anderhalf
procent. „Het is minder geld dan
waarop ik had gehoopt", zei Van
Eekelen bij de presentatie van zijn
begroting.
Maar hij acht deze ontwikkeling
„aanvaardbaar" vanwege de
slechte staat van 's lands finan
ciën. „Bovendien zie ik deze afwij
king van het regeerakkoord als een
uitzondering; ik blijf dus onvermin
derd streven naar een reële groei
van twee procent per jaar". Die
groei is volgens de minister des te
meer geboden nu er bij de onder
handelingen in Genève een ak
koord over de „dubbele nul-optie"
in het verschiet ligt.
Als de kernraketten voor de mid
dellange- en korte afstand inder
daad verdwijnen (wat Van Eekelen
„denkt en hoopt") heeft het Oost
blok een conventionele overmacht
op het Westen. „We moeten wer
ken aan een conventioneel even
wicht tussen Oost en West. Het
'liefst ook via wapenbeheersing,
maar anders via kwalitatieve ver
betering van de defensie van het
bondgenootschap", aldus de mi
nister. „Het militaire denken in de
Sovjet-Unie gaat er namelijk
steeds meer vanuit een conflict
met louter conventionele middelen
te kunnen beslechten".
De
belangstelling
voor een baan
in het leger
neemt flink
toe, ook bij
vrouwen. E
melden zich
zelfs meer
vrouwen dan
de opleidingen
kunnen
verwerken.
FOTO: DIJKSTRA
Daarom vindt Van Eekelen het ook
nodia dat de nucleaire taken van
de F-16-straaljager en van het
Orion-marinevliegtuig behouden
blijven, als er geen kruisraketten in
Nederland gestationeerd worden.
„Onze bondgenoten en de militaire
commandanten van de NAVO heb
ben al gewezen op het belang deze
taken te behouden", aldus de mi
nister.
De toekomst van de raketbasis
Woensdrecht (waarvan de bouw
midden volgend jaar gereed zal
zijn) is onzeker. Als er als gevolg
van een Amerikaans-Russisch ver
drag geen kruisraketten gestatio
neerd worden, kan de basis mis
schien gebruikt worden als opslag
plaats. „Het zijn in feite grote bun
kers waar je ook wel iets anders in
kunt opslaan", aldus minister Van
Eekelen.
Volgens staatssecretaris Van
Houwelingen begint de „mo
derne werving" van Defensie
zijn vruchten af te werpen. De
belangstelling voor een baan in
het leger neemt flink toe, ook
bij vrouwen. Het departement
kan het zelfs amper bijbenen;
er melden zich meer vrouwen
dan de opleidingen kunnen
verwerken. Op dit moment
werken er 1721 vrouwen in de
krijgsmacht, wat overeenkomt
met 3 procent.
Er komt weer een „Karei Door
man". Het eerste van de vier in
aanbouw zijnde M-fregatten
wordt genoemd naar de
schout-bij-nacht, die geschie
denis maakte door zijn aanval
op de Japanse vloot tijdens de
Tweede Wereldoorlog, waarbij
hij zelf om het leven kwam.
Als de financiën het toelaten
krijgen de mariniers een eigen
schip. Er wordt gedacht aan
een amfibisch vaartuig, dat
zeshonderd zeesoldaten kan
vervoeren en aan land zetten.
Kosten: 175 miljoen. Tot nu
toe maakt het Korps Mariniers
gebruik van Britse amfibie
schepen, maar het aantal
daarvan neemt af. Londen oe
fent daarom al geruime tijd
druk uit op Den Haag om eigen
transportmiddelen te kopen.
DEN HAAG - Minister Van
den Broek (buitenlandse za
ken) maakt vorderingen met
zijn streven de landen van
West-Europa ook op militair
terrein tot samenwerking te
brengen. Eind oktober wordt
in Den Haag een ministers
conferentie van de Westeuro-
pese Unie gehouden, waar de
zeven lidstaten een gezamen
lijke beginselverklaring zullen
aannemen.
De Westeuropese Unie (WEU) werd
kort na de Tweede Wereldoorlog
opgericht door Engeland en Frank
rijk. Later kwamen daar de Bene-
luxlanden bij en nog later ook
West-Duitsland en Italië. Na de op
richting van de NAVO in 1948 ging
de WEU een slapend bestaan lei
den. Maar sinds een jaar of twee
voelen de leden die op politiek ter
rein steeds meer zijn gaan samen
werken, ook de behoefte aan een
eigen identiteit op militair gebied.
Minister Van den Broek is voorzit
ter van de WEU tot en met juni vol
gend jaar. Hij wil van die positie
gebruik maken om de organisatie
„flexibel en effectief" te maken.
Het gezamenlijk naar buiten bren
gen van een beginselverklaring
(Platform) ziet hij als een belangrij
ke stap voorwaarts. In het stuk zal
onder meer worden vastgelegd op
welke wijze West-Europa, zonder
afbreuk te doen aan de samenwer
king met de Verenigde Staten,
meer kan bijdragen aan het waar
borgen van de eigen veiligheid,
De WEU biedt ook de gelegenheid
Frankrijk, dat aan het eind van de
zestiger jaren de militaire organisa
tie van de NAVO verliet, bij de ont
wikkelingen te betrekken. Er zijn al
besprekingen gaande over de vor
ming van een gezamenlijke Frans-
Duitse brigade, waaraan nu ook
Nederland wil deelnemen. De Fran
sen zouden inmiddels ook bereid
zijn hun atoomwapens ter beschik
king te stellen voor een eventuele
gezamenlijke Europese verdedi-
9'ng.
De WEU biedt de leden ook de ge
legenheid voor een discussie over
kwesties buiten het eigen gebied.
Zo komen hoge ambtenaren van
de zeven lidstaten vandaag weer in
Den Haag bijeen om over samen
werking in de Perzische Golf te
praten. Zoals bekend hebben de
Britten beloofd de Nederlandse
mijnenjagers Maassluis en Helle-
voetsluis, wanneer zij in de Golf
aankomen, te beschermen.
Nederland wil actief bijdragen aan een oplossing van
het Arabisch-lsraëlische conflict. Minister Van den
Broek denkt dat een echte vrede alleen mogelijk Is
als er meer aandacht geschonken wordt aan de pro
blemen van de Palestijnen. In dat kader vindt hij het
ook van belang dat de levensstandaard van de Pa
lestijnen in de door Israël bezette gebieden wordt
verhoogd. Nederland wil hulp bieden bij het exporte
ren van agrarische produkten uit die gebieden.
Als er een Amerikaans-Russisch verdrag komt over
de stopzetting van kernproeven, moet de naleving
daarvan gecontroleerd kunnen worden. Nederland is
bereid experts van het KNMI uit te lenen. Deze des
kundigen zijn in staat met seismische instrumenten af
te lezen of er ergens toch een atoomontploffing heeft
plaats gehad.
Minister Van den Broek zal de komende tijd een discus
sie op gang proberen te brengen over de vraag wat er
in Zuidafrika moet gebeuren, als de apartheid daar zou
worden afgeschaft. De bewindsman vindt dat de landen
die zich keren tegen apartheid, verplicht zijn een sy
steem te ontwerpen dat enerzijds waarlijk democratisch
is maar dat anderzijds ook rekening houdt met de be
langen van minderheidsgroepen. Op die manier zou de
„grote middenmoot" van de blanken uitzicht geboden
kunnen worden op een vreedzame oplossing van alle
huidige problemen.
DEN HAAG Minister Buk
man van ontwikkelingssamen
werking gaat landen die nog
maar kort geleden zijn over
gestapt van een dictatoriaal
naar een democratisch sy
steem belonen met extra hulp.
„Onze ervaring is dat een de
mocratiseringsproces altijd
verwachtingen oproept bij de
bevolking, ook op materieel
gebied. Als daaraan niet vol
daan kan worden, loopt de
democratie onmiddellijk weer
gevaar, omdat de mensen
zich uit frustatie tot de oude
machthebbers kunnen wen
den", aldus Bukman.
Daarom heeft hij besloten extra
hulp te geven aan de Filipijnen en
enkele Latijnsamerikaanse lan
den, in de hoop daarmee een bij
drage te leveren aan de instand
houding van „deze jonge demo
cratieën". Bukman is niet van
plan het aantal landen dat gehol
pen wordt uit te breiden. „Ik heb
eerder de neiging het aantal in te
krimpen. Ik ben huiverig voor een
hap-snap beleid met her en der
een beetje hulp. Een intensieve
relatie, die langer duurt, is me
veel liever", aldus Bukman.
De minister heeft dit jaar weer de
beschikking over 1,5 procent van
het netto nationaal inkomen,
ruim 5 miljard gulden. Dat bete
kent dat hij zijn begroting heeft
veilig weten te stellen toen de mi
nisterraad dit voorjaar besprak
hoe de overschrijdingen op an
dere departementen goed ge
maakt moesten worden. „De 1,5
procent is fundamenteel ter dis
cussie geweest, maar niet aange
tast", vertelde Bukman met eni
ge trots op een persbijeenkomst.
De bijdrage aan het bevolkings
fonds van de Verenigde Naties
gaat met 5 miljoen gulden om
hoog tot 46,2 miljoen gulden. De
Verenigde Staten hebben hun
bijdrage aan dit fonds beëindigd,
reden voor Bukman om er een
schepje bovenop te doen. „Zo'n
75 procent van de ontwikkelings
gelden wordt besteed aan eco
nomische groei en dergelijke en
slechts een schamele 5 procent
aan het beïnvloeden van de be
volkingsgroei. Ik denk dat dat
een wanverhouding is. Want de
overbevolking roomt de econo
mische groei af", aldus de minis
ter.
DEN HAAG - De relatie tussen ons
land, de Nederlandse Antillen en
Aruba moet geregeld worden in
een gemenebest-constructie: onaf
hankelijkheid voor alle partners on
der een gezamenlijk staatshoofd.
Voor het zover is moeten de Antil
len echter eerst hun eigen staats
verband herstructureren, zo vindt
het kabinet. Wel is al aan de pre
miers van de Antillen en Aruba een
vraagpuntenhotitie voorgelegd
over de oprichting van een geme
nebest. De Antillen en Aruba krij
gen In 1988 tezamen 264,5 mlljoeff
gulden aan hulp. Dat is 5,2 miljoen
gulden meer dan over het nu lo
pende jaar.
