Franse weggebruikers
wacht zwart weekeinde
Nieuwe onlusten
op Sri Lanka bij
tekenen akkoord
Getergde automobilisten schieten zich een uitweg
BUITENLAND
Zware aanslag op hart
bij terugkeer kosmonaut
VERKEERSACTIE MOET RIJGEDRAG VERANDEREN:
„Kleurexplosie" in Parijse mode
NIEUW KABINET IN ITALIË BEEDIGD
Het pad
£aidóe6oiua*it
WOENSDAG 29 JULI 1987 PAGINA 5
?riaal
de C
:>rma
idet
rno.i
di,
mei
den.
resi
in
gelij
S
tie)
DPI
scb
et
ïldi
n.
in e
n v
ni*
san
leÉ
ber
üi
ied
Proces tegen Rust
begint in augustus
MOSKOU De Westduitser
Mathias Rust, die op 28 mei een
Cessna aan de grond zette op het
Rode Plein in Moskou, is in staat
van beschuldiging gesteld wegens
het onwettig binnenkomen van
het land (maximaal drie jaar cel),
schending van de luchtvaartregels
(maximumstraf tien jaar) en ern
stig wangedrag (maximumstraf
vijf jaar). Volgens woordvoerder
Gerassimov van buitenlandse za
ken begint het proces eind augus
tus. De 19-jarige Rust, die sinds
zijn landing in de Lefortovo-ge-
vangenis zit, heeft een advocaat
gekregen. Het is niet bekend of
het proces openbaar wordt.
Japans schip
geraakt door
VS-oefenbommen
TOKIO Aan boord van een
Maleisisch vrachtschip dat maan
dag werd aangevallen in de buurt
van Japan, zijn resten gevonden
van Amerikaanse oefenbommen.
Dat hebben de Japanse autoritei
ten bekendgemaakt. De stukken
van de niet met explosieven
geladen bommen, sloegen
twee kleine gaten in het schip,
waarbij een bemanningslid licht
gewond raakte. De Amerikaanse
luchtmacht is momenteel bezig
met oefeningen in het gebied
waar het schip werd getroffen.
RELLEN HAITI
NA MASSAMOORD
PORT-AU-PRINCE Honderden
Haïtianen zijn gisteren in de hoofdstad
Port-au-Prince de straat opgegaan uit
ongenoegen dat de regering de bloedige
massamoord in het afgelegen boe
rendistrict Jean Rabel niet heeft voor
komen. Daarbij kwamen ten minste
honderd mensen om het leven. Solda
ten vuurden traéngasgranaten af op de
demonstranten die met stenen gooiden,
brandende barricades oprichten en
anti-regeringsleuzen riepen. De beto
gers menen dat het leger onder één
hoedje speelt met de (officieel) ontbon
den veiligheidsdienst Tonton Macoutes,
die onder meer verantwoordelijk wordt
gehouden voor het drama in Jean Ra-
bel.
VS hopen op winst
oppositie Panama
WASHINGTON De Amerikaan-
se regering neemt „een afwachten
de houding" aan ten opzichte van
de snel verslechterende politieke si
tuatie in Panama. Washington koes
tert de stille hoop dat de oppositie
snel aan kracht wint en de demo
cratie in het land zal herstellen. Het
openbare leven in Panama heeft de
afgelopen twee dagen volledig stil
gelegen door een algemene staking
tegen de dictatuur van generaal No
riega, die van corruptie, fraude en
moord wordt beschuldigd. Gisteren
werd diens tegenstander kolonel
Diaz tijdens een grote militaire ope
ratie gearresteerd.
Bulgarije gaat
fors hervormen
BELGRADO President en par
tijleider Todor Zjivkov heeft giste
ren een verregaande hervorming
van het politieke systeem in Bulga
rije voorgesteld. Volgens persbu
reau BTA moeten veranderingen
op het politieke vlak en constitutio
nele aanpassingen het zelfbestuur
en de democratie versterken. Zjiv
kov noemde het huidige systeem
een „kweekvijver voor bureaucra
tie en sociale vervorming". De par
tijleider haalde uit naar „de zwak
heden en tekortkomingen" in het
land. Daarom moet onder meer de
rol van de communistische partij
worden teruggedrongen.
VN-onderzoek
in Afghanistan
GENEVE Een delegatie van
het VN-Centrum voor de Mensen
rechten is vandaag vertrokken
naar Afghanistan om voor het
eerst een officieel onderzoek in te
stellen naar de mensenrechten in
dat land. De'drie-koppige delega
tie is uitgenodigd door de Af
ghaanse minister van buitenland
se zaken Wakil. De aanwezigheid
van Russische troepen is door de
VN meermalen aangewezen als de
belangrijkste oorzaak voor de veel
voorkomende schendingen van de
mensenrechten. Minister Wakil
verwierp de eerdere rapporten als
„eenzijdig, onrealistisch en poli
tiek gemotiveerd".
Behalve de zieke kosmonaut Lavjkin, moet vannacht ook de Syri
sche kolonel Faris (uiterst links) naar de aarde terug. Hij verbleef
slechts een week in het ruimtestation Mir, maar heeft gezegd
„nog minstens een maand te willen blijven".
FOTO: AP
RISICOVOLLE THUISREIS ZIEKE LAVEJKIN
DEN HAAG Een stoere, ogenschijnlijk kerngezonde
ruimtevaarder met een hartaandoening, dat kan toch
niet? Het blijkt van wel, want de komende nacht halen
de Sovjets de boordwerktuigkundige Aleksandr Lavej-
kin naar de aarde terug wegens hartproblemen. Een
thuisreis, die met de nodige spanning tegemoet wordt
gezien, omdat die door de verraderlijk snelle overgang
van gewichtloosheid naar zwaartekracht, juist extra
veel van het hart vergt
Lavejkin (36) is natuurlijk net als zijn maat Joeri Romanenko
uitgebreid medisch en psychologisch getest, voordat hij werd
aangewezen voor zijn missie aan boord van het Russische ruim
testation Mir, die maar liefst tien maanden zou duren. Zo'n on
derzoek is grondig, maar het is nog altijd niet mogelijk de licha
melijke reacties op langdurige gewichtloosheid te voorspellen.
En waarschijnlijk is het juist dit element geweest, dat Lavejkin
parten is gaan spelen.
De kosmonaut leek eerst last te hebben van ruimteziekte, die
het oriëntatievermogen in de war stuurt, misselijkheid, hoofd
pijn en duizeligheid. Maar zijn hartslag vertoonde van lieverlee
zodanige onregelmatigheden, dat de vluchtleiding besloot hem
bij de eerste gelegenheid naar de aarde terug te halen. Lavejkin
schijnt zelf nogal te hebben tegengesputterd, maar zijn protesten
haalden niets uit en z'n plaats wordt ingenomen door de ervaren
veteraan Aleksandr Aleksandrov.
De oorzaak van de onregelmatige hartslag is vermoedelijk het
verslappen van de hartspier. Op aarde moet het hart het bloed
tegen de zwaartekracht in pompen, in de ruimte onder ge
wichtloze omstandigheden loopt diezelfde spier echter royaal
de kans in te krimpen en lui te worden, net als alle èndere spie
ren in het menselijk lichaam. Bij been-, arm- en rugspieren
daar nog wel wat tegen gedaan worden (de Russische kosmo
nauten hebben een door hen zelf verfoeid, streng regime van
lichamelijke oefeningen), maar met het hart ligt dat moeilijker.
Overigens is Lavejkins collega-kosmonaut Vladimir Vasjoetin in
november 1985 voortijdig naar de aarde teruggehaald wegens
problemen met nierstenen, die in gewichtloosheid sneller bleken
te groeien dan op aarde. Lavejkins terugkeer is op zichzelf ove
rigens óók niet zonder risico's. De snelle overgang van langduri
ge gewichtloosheid (sinds 5 februari) naar de zwaartekracht zal
juist op die hartspier, die na een luie periode plotseling keihard
moet werken om het bloed door het lichaam te pompen, nog een
geduchte aanslag plegen.
SJOERD VAN DER WERF
COLOMBO De politie
op Sri Lanka heeft van
ochtend opnieuw gevuurd
op betogers die naar Co
lombo trokken, waar eni
ge uren eerder de Indiase
premier Rajiv Gandhi was
aangekomen. Gandhi on
dertekende vandaag met
president Jayewardene
een akkoord, dat een ein
de moet maken aan het
conflict tussen Tamils en
Sinhalezen. Bij die bur
geroorlog zijn de afgelo
pen vier jaar meer dan
zesduizend doden geval
len en vele duizenden Ta
mils zijn het land ont
vlucht.
Ongeveer tienduizend mensen,
onder wie boedistische monni
ken, negeerden vandaag op
nieuw het uitgaansverbod dat
de autoriteiten eerder afkon
digden. Zij begonnen op onge
veer zestien kilometer buiten
de hoofdstad Colombo aan een
protestmars. De Singhalese be
volking is woedend over het
vredesplan omdat de regering
hiermee zou toegeven aan ter
rorisme en omdat de Tamils
uiteindelijk meer zeggenschap
krijgen over (een deel van) het
bestuur van het land. Ook de
grootste Tamil-organisatie, de
Bevrijdingstijgers van Tamil
Eelam het akkoord verworpen
en gezegd de strijd voort te
zetten.
Hoeveel slachtoffers vandaag
bij de rellen zijn gevallen is
niet bekend; gisteren kwamen
zeker negentien mensen om
het leven, onder wie twee
monniken en raakten honder
den mensen gewond. De met
stokken en ijzeren staven be
wapende betogers trokken
brandstichtend en plunderend
door de stad. Barricades wer
den opgeworpen en bussen in
brand gestoken. De politie
opende het vuur en gebruikte
ook traangas om de menigte te
verspreiden.
(Van onze correspondent
Bob van Huët)
PARIJS Gigantische fi
les, ergernis, ongelukken
en zeer waarschijnlijk een
honderdtal doden. Dat
wacht Frankrijk het aan
staande weekeinde wan
neer de Fransen massaal
met vakantie gaan. Inclu
sief de passerende buiten
landers en dagjesmensen
worden een kleine vier
miljoen automobilisten op
de weg verwacht, die
daarmee volledig verstopt
zullen raken. In totaal
gaat het bij dit jaarlijkse
gebeuren om een zomerse
volksverhuizing van zo'n
twaalf miljoen mensen.
Voor de actieve Franse ver
keersminister Pierre Mehaig-
nerie wordt het topdrukke
weekeinde een belangrijke
proef. Vele miljoenen francs
heeft hij uitgegeven om zijn
roekeloos rijdende landgeno
ten in te prenten dat het ook
voorzichtiger kan. Met meer
dan 11.000 doden op de weg
waren de dertig miljoen Fran
se automobilisten vorig jaar de
trieste recordhouders van de
wereld.
Het weekblad Le Point vraagt
zich deze week af of „de me
chanische dood soms een
Franse specialiteit is?" Af
gaande op de cijfers en eigen
ervaring op de racebanen hier,
lijkt dat er wel op. Rechts in
halen is in Frankrijk vrij ge
woon en stoplichten, zo den
ken velen, zijn er alleen voor
de ander. Daarbij wordt een
goed glas wijn niet als alcohol
beschouwd, wat bij elkaar toch
een redelijk gevaarlijke cock
tail oplevert. „De Fransman
houdt er een ruwere rijstijl op
na dan wij", drukt Eric Rom-
merts, hoofd van het ANWB-
steunpunt in Lyon het voor
zichtig uit. Landgenoten die
nog met vakantie moeten
raadt hij aan „niet met de club
mee te racen".
Rijbevoegdheid
Sinds 1946 vielen op de Franse
wegen 450.000 doden, wat niet
ver ligt van het aantal Franse
slachtoffers tijdens de Tweede
Wereldoorlog. Net als in de
andere Europese landen beta
len jongeren tot 25 jaar de
hoogste tol. Met gerichte acties
probeert het Franse ministerie
van Transport deze categorie
weggebruikers er van te door
dringen dat hard en wild rij
den alles behalve stoer is.
„Auto macho, auto bobo"(Vrij
vertaald: Stoer rijgedrag, heeft
pijn tot gevolg) is daarbij de
slogan.
Mehaignerie zelf heeft door
verkeersongelukken twee fa
milieleden verloren. En on
danks tegenwerking van de
machtige drankproducenten-
lobby heeft het parlement on
langs een wet aangenomen
met zwaardere straffen voor
dronken chauffeurs. Behalve
ontzegging van de rijbevoegd
heid raken zij hun auto tijde
lijk kwijt. Boetes en celstraf
fen zijn verhoogd tot 10.000
gulden en maximaal twee jaar.
Hardleerse automobilisten
wacht definitieve ontzegging
van de rijbevoegdheid.
De minister heeft inmiddels
voorzichtig geconstateerd dat
naar hem wordt geluisterd: de
eerste zes maanden van dit
jaar gaven tien procent minder
ongelukken te zien dan in de
zelfde periode in 1986. Eric
Rommerts van de ANWB:
„Het werd tijd dat de Fransen
dit probleem serieus gingen
aanpakken. Fransen hebben
nu eenmaal een andere filoso
fie ten opzichte van alcohol en
dat verander je niet zo maar.
Maar dat er iets wordt gedaan
kun je alleen maar aanmoedi
gen. Het is voor het eerst dat
de Fransen de hand in eigen
boezem steken".
AMERIKAANSE WEGEN KUNNEN VERKEERSDRUK NIET AAN:
(Van onze correspondent
Jo Wijnen)
WASHINGTON De po
litie in een voorstad van
Los Angeles vond de lij
ken van twee mannen. Ze
waren in hun auto dood
geschoten toen ze over
één van de overvolle snel
wegen naar de stad reden.
Hun vermoedelijke moor-
dernaar is een medeweg
gebruiker die door de hit
te, de enorme verkeers
chaos en de opstoppingen
buiten zinnen is geraakt.
Nog diezelfde dag werdeh
drie inzittenden van een
andere auto door kogels
geraakt die werden afge
vuurd door een man in
een sportwagen die niet
snel genoeg opzij ging.
In de VS, maar met name in
Californië doen zich de laatste
maanden tal van dergelijke
schietpartijen voor. Vorige
week nog werd een 17-jarige
jongeman door het hoofd ge
schoten toen hij vlak voor een
andere auto invoegde. Een an
dere man werd doodgeschoten,
omdat hij een achter hem rij
dende automobilist niet snel
genoeg de gelegenheid gaf te
passeren. Korte tijd later werd
een 28-jarige jongeman in de
nek geschoten omdat hij zich
niet gedroeg overeenkomstig
de wensen van een medeweg
gebruiker. De man ligt vrijwel
volledig verlamd in een zie
kenhuis.
De Californische wegen rond
de al maar uitdijende steden
als Los Angeles, San Francisco
en San Diego zitten overvol.
Files zijn aan de orde van de
dag. Veel automobilisten zijn
in de spitsuren gedwongen
lange tijd stil te staan in de on
barmhartige zon.
Razernij
Via hun autoradio's worden de
tot razernij gebrachte wegge
bruikers geruststellend toege
sproken. „Wij weggebruikers
moeten proberen iedere con
frontatie te vermijden. We
mogen ons humeur niet verlie
zen", zo horen de getergde fo
rensen vrijwel ierder kwar
tier.
Uitwijkmogelijkheden naar
het openbaar vervoer hebben
de weggebruikers niet. Trei
nen zijn er nauwelijks en de
busverbindingen zijn slecht.
Door de snelle groei van de
Amerikaanse steden is het
aanleggen van wegen achterop
geraakt en bovendien ont
breekt het geld om maatrege
len te treffen. De afhankelijk
heid van de auto is compleet,
als wordt bedacht dat de mees
te woonwijken zeer ruim wor
den opgezet en buiten het cen
trum van de stad zijn gelegen,
waar de kantoren staan, de
scholen, de ziekenhuizen en de
winkelcentra. Het is daarom
volstrekt onmogelijk om zelfs
maar de eenvoudigste dingen
zonder auto te doen.
De schietpartijen op de auto
wegen in Californië worden
door de autoriteiten dan ook
gezien als een uiting van fru
stratie en razenrnij van miljoe
nen weggebruikers die de ge
vangenen zijn van hun eigen
afhankelijkheid van de auto
en de snel toenemende ver
keerschaos.
Gepofte schouders, wijde
mouwen, brede omslagen
van fluweel en dat alles in
alle kleuren tussen goud en
zwart: de wintercollectie
door Ungaro, gisteravond in
Parijs vertoond, was bijna
een explosie van kleur en
draperieën die deden den
ken aan de Grandes Dames
de Belle Epoque (eind vori
ge eeuw). Een goed voor
beeld is het model (rechts)
dat een ontwerp toont van
een strak, goudkleurig jasje
met een paarse bloemen
boven een goudkleurige le
ren rok. Ook het modehuis
Lanvin zoekt het deze win
ter meer in het buitenissige,
waarin veel goudkleur is
verwerkt (midden). Links
een ontwerp van witte zijde,
waarvan de schouders zijn
afgezet met bloemen. Ove
rigens leidde ook de show
van modehuis Chanel met
ontwerpen van Karl Lager-
feld tot razendenthousiaste
reacties van het publiek.
ROME De Italiaanse formateur Giovanni
Goria heeft een nieuw kabinet gevormd. De 43-
jarige christendemocraat presenteerde de sa
menstelling gisteravond aan president Cossiga
en het kabinet is vervolgens vandaag beëdigd.
Het 47ste Italiaanse kabinet sinds de Tweede
Wereldoorlog is samengesteld uit dezelfde vijf
partijen als de vorige regering van Bettino
Craxi; de christendemocraten (15), de socialis
ten (8), de republikeinen (3), de sociaaldemocra
ten (3) en de liberalen(l). Giovanni Goria zelf
wordt de jongste premier in de geschiedenis
van de Italiaanse republiek. Het gesprek tussen
de kabinetsformateur en president Cossiga
moest gisteravond nog enige uren worden uit
gesteld omdat op het laatste moment problemen
rezen tussen de coalitiepartners over de zetel
verdeling. Met name de kleine sociaaldemocra
tische partij PSDI was in eerste instantie niet
tevreden met de drie toegewezen ministerspos
ten. Morgen vraagt Goria aan beide kamers
van hét Italiaanse parlement een vertrouwens
votum en daarmee komt een einde aan de rege
ringscrisis, die vijf maanden heeft geduurd.
door Jo Wijnen
WASHINGTON Van de
uiterst noord-oostelijke hoek
van de VS tot diep in het
zuiden loopt een vrijwel
ononderbroken bergketen: de
Appalachen. Slechts enkele
zeer hoge bergen maken deel
uit van de keten die voor het
overige de aanblik van de
Ardennen of de Elzas biedt.
De bergen lopen als het ware
door achtertuinen van steden
als Boston, New York,
Philadelphia en Washington.
En ze eindigen in de voortuin
van Atlanta (Georgia). De
Appalachen zijn vele
duizenden kilometers lang. Ze
strekken zich uit van de koude
gebieden nabij de Canadese
grens tot de subtropische
streken van het Oude Zuiden.
Over de gehele lengte van van
de bergketen loopt een pad. Ik
heb een zeer klein gedeelte
van dat pad gelopen, dwars
door onafzienbare bossen,
heuvels op en heuvels af, soms
boven de wolken, soms in de
wolken. Er zijn Amerikanen
die dat hele pad lopen.
Sommigen doen er tachtig
dagen over, anderen zeggen er
in goed zestig dagen mee klaar
te zijn. De meesten beginnen
in vroege voorjaar in het
zuiden en lopen dan naar het
noorden dat ze halverwege de
zomer bereiken. Het is een
karwei voor de sterken. De
echte lopers komen al die tijd
de bergen niet meer uit. Op
verschillende plaatsen langs
het pad staan half open hutten
waar men kan overnachten.
Er is meestal een waterbron in
de buurt. De lopers slapen op
een soort verhoging om zich
de wilde dieren vooral de
beren van het lijf te
houden. Hun rugzakken
hangen ze met touwen aan een
stalen mast, ook alweer om
beren en ander gedierte te
beletten er met de
voedselvoorraden vandoor te
gaan.
Ik ben in een van die hutten
geweest. Men ontmoet er een
gehard soort volk met zware
bergschoenen aan. Ze hebben
de hele dag onder de last van
hun rugzak gelopen en weten
dat ze dat de volgende dag
weer moeten doen. Sommigen
nemen maar een klein stukje
van het pad. Maar zodra men
het meer verweerde, enigszins
grauw geworden slag lieden
tegenkomt, weet men dat men
het heeft te doen met mensen
die het hele pad lopen. In de
hut hangt een soort logboek
waarin de overnachters hun
ervaringen opschrijven. In dat
boek, dat natuurlijk door alle
bezoekers wordt gelezen, treft
men een eigenaardig proza
aan, waarvan de inhoud is
vertekend door de soms
wekenlange eenzaamheid en
door het vreemd soort
opgeblazenheid dat
bergwandelaars en
bergbeklimmers nu eenmaal
aankleeft.
Niemand schrijft over zijn
vermoeidheid, over zijn
voortdurende aandrang op te
geven. Daar, langs een van de
langste paden van de wereld,
bestaat pessimisme noch
ontmoediging. Geen mens
heeft last van blaren, van een
gekwelde maag, een gebroken
rug, slapeloze nachten, angst
voor beren. Het zijn allemaal
gemankeerde Hemingway's
die daar door de Appalachen
sjokken, mensen die nooit
over hun angsten en
onzekerheden praten, laat
staan erover schrijven en
aldus de indruk wekken dat
angst, onzekerheid, pijn en
ontmoediging eenvoudig niet
bestaan.
Ik sluit bovendien niet uit dat
na enkele weken een
eigenaardig soört geluk je te
pakken krijgt; het geluk dat
iedereen ervaart die zich lang
genoeg tegen de eenzaamheid,
de stilte, de duisternis en het
ontbreken van ieder werelds
genoegen verzet Op de
hoogste, langste en moeilijkst
begaanbare paden van de
wereld kom je jezelf in ieder
geval tegen. Dat moet een zeer
opwindende ervaring zijn.
Want buiten de langste,
hoogste en moeilijkst
begaanbare paden is er juist
alles op gericht jezelf niét
tegen te komen. Daar worden
stilte, duisternis, ongemak en
eenzaamheid op veilige
afstand gehouden. En voor het
overige: ik heb zelf geen letter
in het logboek van de berghut
in de Appalachen geschreven.
Geen letter. Zolang je nog
bang bent in het donker, de
eenzaamheid schuwt, jezelf
wijsmaakt geen tijd te hebben
voor het maken van een tocht
langs het pad en liever geen
beren tegenkomt, kun je maar
beter helemaal niks schrijven.
