Zeer korte verhalen van Herodotus
iSRM
-
Boeiende strijd tussen
waarheid en eigenbelang
a
In reclame, marketing
en public relations bestaat
geengeëffendpad.
RADIO/TELEVISIE BOEKEN
„ACCEPTABLE LEVELS", FILM OM NIET TE MISSEN
boeken
actueel
QtidóaQowiant
ZATERDAG 25IUL1 Ig87 PAG1N,
HILVERSUM De Britse
speelfilm „Acceptable levels" is
een produktie om niet te mis
sen. De 95 minuten durende rol
prent behandelt een, vooral in
Engelse ogen, heel teer onder
werp: de manier waarop de me
dia, en dan vooral de televisie,
omgaat met de gebeurtenissen
in het door een tweestrijd ver
scheurd Noord-Ierland. Het is
een heel realistisch portret,
emotioneel geladen, wat somber
van toon, maar ook geestig en
ironisch. De VPRO brengt deze
strijd tussen waarheid en eigen
belang morgen (Ned. 2 om 21.33
uur) op het scherm.
Het verhaal draait om een Brit
se filmploeg van de BBC, die als
onderdeel van een serie over
kinderen in de verschillende
delen van Groot Brittannië, een
bezoek brengt aan het Noord-
ierse Belfast. Behalve dat de kij
ker kennis maakt met de ma
nier van werken, handelen en
denken van deze ploeg, wordt
er een indringend beeld gege
ven van het leven in het weste
lijk deel van de stad. De kijker
maakt kennis met de katholieke
familie McAteer, die in de ha
veloze Divis flats woont. Het ge
zin wordt dagelijks geconfron
teerd met de strijd tussen katho
lieken en protestanten, de im
mer aanwezige soldaten en de
subtiel tiranieke houding van
de politie. De werkloosheid is
groot en de armoede zichtbaar
aanwezig. De negenjarige doch
ter Roisin wordt door Sue, die
het programma voorbereidt, ge-
I kozen voor een interview. Als
I de filmploeg camera, licht en
geluid heeft opgesteld in de veel
te kleine huiskamer en de am
bitieuze tv-producer Simon
Ward bezig is de welbespraakte
Roisin te ondervragen over
haar idealen en verwachtingen,
wordt buiten Jacqueline, de bes
te vriendin van het meisje, door
een plastic kogel uit een Engels
geweer doodgeschoten. De ca
meraploeg is razendsnel ter
plekke, maakt niet alleen opna
men van het dode kind, maar
ook van omstanders zoals een
razende vrouw, die met een
plastic kogel in haar hand, roept
dat dit maar eens op televisie
moet worden vertoond. Als la
ter ook opnamen worden ge
maakt van Roisins zusje There
sa, die ter plaatse was toen het
gebeurde, heeft de tv-producer
'goud' in handen.
De rest van de film laat zien,
wat er met dat materiaal ge
beurt. De kijker is getuige van
de tweestrijd die Simon Ward
vooral met zichzelf voert. Hij
draagt genoeg drogredenen aan
om de beelden uiteindelijk op
de vloer van de montagekamer
te laten belanden zoals „de frag
menten zijn niet helemaal zui
ver gefilmd", „het programma
wordt er te lang door" en „als ik
ze erin laat zitten neigt de docu
mentaire te veel naar sensatie-
zoekerij". Als de produktie uit
eindelijk op de buis verschijnt,
is het niet meer dan een senti
menteel niemendalletje waarin
de uitspraak van het meisje om
op een of andere manier te
overleven, is samengesmolten
met de tranen die ze laat om de
dood van haar vriendinnetje.
Sue merkt terecht op dat de
waarheid geweld is aangedaan,
maar houdt haar mond omdat
een contract-verlenging voor de
deur staat.
Regisseur-schrijver John Davies
en zijn mannen gebruiken een
lange inleiding voordat ze in dit
drama uiteindelijk tot de kern
van de zaak komen. Ze doen dat
echter niet met de bedoeling de
film op lengte te brengen. Het
eerste deel biedt namelijk een
bewogen kijk in het leven van
de Noordierse bewoners. De kij
ker krijgt een indrukwekkend
beeld van de dagelijkse beslom
meringen en van de belangrijke
rol die de vrouw speelt in het
huisgezin. Behalve dat de beel
den met veel zorg zijn gekozen,
wordt er heel sterk gespeeld,
vooral door de jonge Roisin
(Tracey Lynch) en tv-producer
Ward (Andy Rasleigh). Nergens
heb je het idee dat er wordt ge
acteerd.
„Acceptable Levels" is een aan
klacht tegen diegenen die de
waarheid geweld aandoen (uit
zelfbehoud). Het is een film
waarin de kijker net zo diep
kan graven als hij zelf wil. De
beelden van Jacqueline zijn
overigens gebaseerd op die van
Julie Livingstone en Carol Ann
Kelly wier dood in 1981 op heel
subtiele wijze wordt weerspie
geld door John Davies in zijn
uit 1983 afkomstige film. Eigen
lijk zouden er meer van deze
docu-drama's moeten worden
vervaardigd. Hoewel de waar
heid dan met een omweg wordt
verteld, wordt hij toch getoond
en dat kan nooit kwaad.
HANS PIËT
VANDAAG
RADIO 1
leder heel uur nieuws (NOS).
14.05 NOS: Radio Tour de Franco.
17.03 TROS: TROS Aktua magazine.
18.06 Coulissen.
19.02 NOS: NOS Jazz Platform.
20.02 Langs de lijn.
22.02 Metro's Music.
23.07 Met het oog op morgen.
00.02 KRO: Oogluik.
01.02-07.00 Niemandsland.
RADIO 2
leder heel uur nieuws (NOS).
15.03 VARA: Mooi Holland? De woeli
ge jaren van de Ramblers.
15.50 Conference.
16.02 Zin in muziek.
17.03 KRO: Glas in lood
18.03 Echo.
18.15 Levenslief en levensleed, the
ma: Utopia.
19.00-07.00 Zie Radio 1
RADIO 3
leder heel uur nieuws (NOS).
15.03 NCRV: Popstation.
16.03 Music-Express.
18.03 NOS: De vakantiespits.
19.02 Koploper.
20.03 Elpee Pop Special.
21.02 Elpee pop.
22.02 Country Style.
23.02-24.00 Jazztime
RADIO 4
13.00 VOO: Veronica Klassiek.
16.00 Lang leve de operal
18.00 Avondstemming.
20.00 Nieuws.
20.02 KRO: Klassiek op zaterdaga
vond. 20.02: 1. Hesperion XX.
2. Musica Anriqua Köln. 21.00:
Muziek en geluidskunst uit het
Apollohuis. 22.00: Orgelru
briek. 22.20: Laudate.
23.00 KRO-Uterair: Spektakel.
RADIO 5
15.00 VPRO: Het spoor.
16.00 Het spoor terug.
17X0 EO: Licht en uitzicht.
17X6 Overheidsvoorlichting: Gesprek
met vrouwen.
17X6 Mededelingen en Nieuws.
18.10 IOS: Arabisch programma.
18X0 EO: Kayen Rasja.
18X5 lyi Haberter.
19X0 NOS: Programma voor buiten
landse werknemers.
20X0 EO: Laat ons de rustdag wij
den.
21.15 Reflector.
21X0-22X0 Gouden orgelklanken
REGIONAAL
Omroep Rijnland: (Via FM-frequentle
105,7 MHz) 15.00 Zaterdagmiddag
matinee. 17X0-19.00 Dance Flash.
Verder als Radio 1.
BRT 1
13.10 Radio Tour.
18.10 Internationale folk.
19.15 Zie... Zo... Zaterdag. Oude hits.
22.10 Hangmat. Zomereditie van
„Parlando".
23X0X2X0 Twee tot twee.
BRT 2
14.00 Radio Rijswijck. Swingende ei
gentijdse popradio.
17X5 Vandamme's beatbox. Zonnige
muziek uit de jaren '60.
20.00 Domino. Het betere oude en
nieuwe pop- en rock werk.
23X0-02.00 Twee tot twee.
BRT 3
14X5 Nieuw uit de BRT discotheek:
„Lobgesang", Mendelssohn.
16.00 Charles Mingus.
16.45 Kamermuziek met blazers.
17.30 Gregoriaans en polyfonie.
18.15 Klavecimbel. Gustav Leonhardt
speelt Frescobaldl.
18X0 Heitor Villa-Lobos (3).
19X0 Kamermuziek. 1. Strijkkwartet
in a, William Walton. 2. Trio in
g voor fluit, cello en plano, Carl
Maria von Weber.
20X0 Openingsconcert van het festi
val van Vlaanderen - Brugge
Sint Gilliskerk. The Consort of
musicke. Leiding: Anthony
Rooley. concerto delle donne.
Madrigalen voor het zoge
naamde concerto delle donne
in Ferrara en cantates voor
vrouwenstemmen. Suite In d
Emer Buckley, klavecimbel.
Elisabeth Jacquet de la Guer
re.
22X5-23X5 Van den Verre. Ethiopi
sche Orthodoxe muziek.
ZONDAG
RADIO 1
leder heel uur nieuws (NOS).
OTM KRO: Ontbijtshow.
07X3 Ter overweging.
06.05 EO: Groot Nieuws.
09X2 VOO: Veronica sport.
10.02 TROS: Wegwezen.
11.02 VARA: De Schuurpapier.
11X0 Zout op zondag.
13.05 NCRV: Hier en nu.
14X2 NOS: Radio Tour de France.
18.05 VPRO: Borèt.
19.00 AVRO: Meta de Vries.
20.02 Toppers van toen.
21.02 Parade.
22.02 Now's the time, jazz-uur.
23X7 NOS: Met het oog op morgen.
00.02 TROS: De Nachtwacht.
04.02 Aflossing van de nachtwacht.
05X3-07X0 Krieken met Adje
RADIO 2
leder heel uur nieuws (NOS).
06.02 VARA: Vroege Vogels.
10X2 Tin Pan Alley.
10X0 AVRO: Gdb op radio twee.
12.02 AVRO-Magazlne.
14X2 Nederlands op AVRO 2.
15.02 Pim Jacob# met hits uit de ja
ren 50.
16.02 Leldseplein 1600.
18X2 Bernard Drukker bespeelt het
AVRO Concertorgel.
18X0 Meta de Vries.
19.00-07.00 Zie Radio 1
RADIO 3
leder heel uur nieuws (NOS).
06X2 KRO: Hurrie-up.
09.02 Zin In pop.
10X2 Het Zomercomplex.
12.02 KRO-mlnlparade.
13X2 Het weeshuis van de hits.
15.02 Tijd voor toen.
16.02 'Lieve Paul'.
18.02 KRO's Hitweek.
19.02 Pop-eye.
20X2 Radio Thuisland.
21X2 KRO's Koele Korrldor.
22X2 Op slag van maandag.
RADIO 4
06.00 Nieuws.
06.02 NOS: H vier.
09.00 Musica religlosa en profana.
09.54 Programma-overzicht.
10.00 KRO: Eucharistieviering.
11X0 NOS: Festival: Holland Festival
1987.
13.00 Nieuws.
13X2 Opera Matinee.
14X0 Onder de groende linde.
14.15 Concert op de zondagmiddag.
Concertgebouworkest o.l.v.
Bernard Haitink: Symfonie nr.
5 van Mahler.
16X0 Discotabel.
18.00 Nieuws.
18.02 Musica Nova.
19.00 TROS: Continu klassiek.
20X0 Nieuws.
20.02 Specialiteiten d la carte.
22.00 Kamerconcert: Orlandofestlval
1987 te Kerkrade: 1. Het Dum-
kytrio. 2. Het Suktrlo.
22.54-00.00 Chinese dromers, hoor
spel
RADIO 5
09.00 Nieuws.
09.02 Woord op zondag.
09X0 Te Deum Laudamus.
09.55 Waterstanden.
10.02 IKON: Verhalen vooraf.
10.10 Kerkdienst.
10X8 Wilde ganzen.
11X0 De andere wereld van zondag
morgen.
12.00 Nieuws.
12.05 VOO: Het zwarte gat.
14.00 Radio Romantica.
16X6 Mededelingen.
17.00 IKON: Kerkdienst.
17X8 Wilde ganzen.
18.00 Nieuws.
18.10 Liturgie en kerkmuziek.
18AO IOS: Nederlands programma.
19X0 NOS: Programma voor buiten
landse werknemers.
19X0 Suara Maluku.
19X5 Tambu.
20X0 Zorg en Hoop.
21X0 NOS Cultuur Special.
22.00 Dichter bij de dichter.
22.10 Jazz uit het historisch archief
REGIONAAL
Radio West: (via FM-frequentie Radio
1) 11X0-12.00 Radio West's Zomerse
Zondagmorgen 12.00-13.00 De Frisse
Neus, natuur en milieu-programma
met Marjoke Roorda. 18.00-19X0
Sportprogramma met Ben Zwaan.
Omroep Rijnland: (Via FM-frequentie
105,7 MHz) 11.00 Sassenheim Lokaal.
11X0 Voorhout Lokaal. 12.00 Noord-
wijkerhout Lokaal. 13.00 Lisse Lokaal
14X0 Rijnland Sport, 19.00 Snel-buf-
fet 20.00-22.00 Tijdmachine. Radio
Rijnmond: 13.00-17.00 Sportprogram
ma met rechtstreekse verslagen van
wedstrijden. Presentatie: Peter Schui
ten.
BRT 1
05X0 Met 1 wakker.
06.15 Ontbijt op bed.
09.03 De ochtendwandeling.
10.05 Eucharistieviering.
11.03 Beiaardmuziek.
11.10 Rond de kiosk.
12.10 De tijd van toen.
13.15 Radio Tour. Vandaag: slotrit
Cretell-Parijs.
18.10 Muzikaal intermezzo.
18X0 Gastprogramma.
19.15 Toeternietoe. Leuke deuntjes
en verkeersinfo.
23X0-02.00 Twee tot twee.
BRT 2
06X0 Goede morgen, morgen.
06.12 Relax. Non-stop retromuzlek.
09X0 Emma en Gemma. Satirische
woordstrip van Kurt Van Eeg-
hem.
09.05 Hitrevue.
10.03 Geef de appelmoes eens door.
11.00 Kriekelambiek. Muziek van 't
Brabants vat.
12.00 Pluche.
13.10 De tafel van één. Zondagse ta-
felmuziek.
14.00 Fietsdag.
17.05 Sportkaffee.
20.00 Vragen staat vrij.
23X0-02.00 Twee tot twee.
BRT 3
07.00 Goede morgen.
08.15 Ochtendvariaties (1) 1. Symfo
nie in D. K. 385 ("Haffner"),
Wolfgang Amadeus Mozart. 2.
Divertimento In Es. Hob.
1112, Joseph Haydn.
09.15 Ochtendvariaties (2) 1. Trio nr.
2 in Es opus 100, D. 929 voor
pianotrio, Frans Schubert.
11.00 „Ruitenconcert voor Frederick
de Grote"
1245 Dansmuziek uit de Weense
13.15 Scott Ross speelt Scarlatti.
13.30 Kompakt klassiek.
15.00 Poolse kamerfilharmonie.
16.35 Pianomuziek.
17.00 Kamermuziek, t. Sonate in A
opus 100 voor viool en plano.
Johannes Brahms. 2. Strijk
kwartet in As opus 105, Anto-
nin Dvorak.
19.15 Uit de romantiek. 1. Sospirl,
opus 70, voor viool en piano,
Edward Elgar. 2. Italiaanse Se
renade in G, Hugo Wolf. 3.
Concertstuk opus 113 nr. 2,
voor klarinet, bassethoorn en
piano, Felix Mendelssohn-Bar-
tholdy. 4. Vier romantische
stukken, opus 75, voor viool en
piano, Antonin Dvorak. 5. Ber
ceuse in Des, opus 57, Frede
ric Chopin.
20X0 Operette musical: „La Vie
Parisienne", Jacques Offen
bach.
22.00 Heitor Villa-Lobos (4).
23X0-2345 Kamermuziek. 1. Concer
to voor klavecimbel, fluit,
hobo. klarinet, viool en cello.
Manuel de Falla. 2. Grand sex-
tuor in Es, voor piano. 2 violen,
altviool, cello en contrabas,
Mikhail Glinka.
MAANDAG
RADIO 1
leder heel uur Nieuws (NOS).
07X3 NCRV: Hier en nu.
07.15 Het levende woord.
07X2 Lichte muziek.
07X0 Nieuws.
07X3 Hier en nu.
06X2 Maandagmorgen Magazine.
12.05 Boer en tuinder.
12X0 Nieuwsoverzicht Hier en Nu.
12X2 Over kopen gesproken.
12X0 Moment, meditatie.
12X6 Meded. voor land- en tuin
bouw.
13.08 Hier en nu.
14X5 NOS: Veronica Nieuwsradio.
RADIO 2
leder heel uur nieuws (NOS).
07X2 TROS: Een goede morgen met
Ron Brandsteder.
09.03 De TROS Gouwe Ouwe Club.
10.03 Op volle toeren.
11X3 Te gast bij Herman Emmink.
12.03 André van Duin.
13.06 TROS Aktua, actualiteiten.
13.15 Raad een lied of niet.
14.03 Muziek uit duizenden.
15.03 Kurhaus cabaret '87.
16.03 TROS parade der besten.
17X3 EO: Ronduit radiokrant
RADIO 3
leder heel uur nieuws (NOS).
07.03 AVRO: Dit is de AVRO-Maan-
dag.
09.03 Arbeidsvitaminen.
11.03 Muziek met Bas.
12.03 Hollands Glorie.
14.03 Toppop Radio.
16.03 Toppop Twintig.
RADIO 4
07.02 Nieuws.
07.05 KRO: Aubade.
09.30 Daar word ik stil van.
10.00 KRO-Klassiek op maandag
morgen.
11.50 Over muziek.
12.00 Vivace, populaire klassieken.
13.50 Over kunst en cultuur.
14.00 KRO-Klassiek op maandagmid
dag: 1. Internationaal Koorfes
tival 1987 te Arnhem. 2.
musici stellen zich
Herinneringen aan
Tauber.
16.00 In antwoord op uw schr
16X0 KRO-Literair: Over po
J.C. Bloem.
17X0 VARA: De Klassieken (ij
RADIO 5
09.00 Nieuws.
09.02 NOS-Sporllef.
09X5 Waterstanden.
09X0 RVU: Alcohol, de prijs
gezelligheid. Afl.4.
10.00 VARA: Hoor haar.
11.00 En dat op maandag mors
12.05 HV: Het voordeel van d«
13X0 Nieuws.
13.10 VARA: Ander zout in de
14X0 Leef-tijd-genoeg - speek
15X0 Leef-tijd-genoeg en vn
boven 40.
16X0 Luchtruim.
16X0 NOS: NOS Kindermagazl
17.00 Wat een taal.
REGIONAAL
Radio Weet: (via FM-frequentie
1) 07.15-06.00 Ochtendmagazin
nieuwsoverzicht, actualiteiten,
en verkeer. 12.00-13.00 Lunch*
actualiteiten, land- en tuinhout
tip van de dag en 'Hebbes'.
Rijnmond: Om 07X0, 06.00 en
Regionaal nieuws, weer en vi
Tegen de klok van achten de o
en om 0745 en 06.15 Quiz en
achtlg. Verder studk>gasten, ra
ges en achtergronden van het n
05X1 Met 1 wakker.
06X0 Uit de band.
11X0 Het vermoeden In zomen
13.15 Tussendoor. Culturele M
tie vanop het Festival
Vlaanderen Brugge.
14X3 Welkom In Vlaanderen.
15.03 Muzikale herinneringen.
16X5 Neem je tijd.
05X0 De Gouden Geeuw.
08.12 De groote magazijnen.
10X3 Kwistig met muziek.
12.00 Regioprogramma.
13.10 Joekebokssouvenir.
14X0 De eerste dag.
16X0 Vooruit achteruit. Mens®
nu, muziek van toen.
17X0 Focus.
BRT 3
07.00 Goede morgen.
06.15 Ochtendconcert (1). 1. Ou
re nr. 2 in G. William Boy
Strijkkwartet nr. 78 in
opus 76 nr. 4 „Zonsopg v
Joseph Haydn. 3. Symfof
A voor strijkers.
Maldere. 4. „La Village
uit „Pièces de clavecin*
seph-Hector Fiocco.
09.15 Ochtendconcert (2). 1. SI
in Es opus 10, nummer
hann Schobert. 2. Cona j
In F voor hobo en kam
kest. Gaetano Dontzett
Fantasie op een thema
Martini. John Field. 4. S
kwartet nummer 1. Nicco f
10.00 Woordprogramma:
(1).
1045 Matinee.
12.00 Tafelmuzlek.
13.15 De vioolsonates van i
O). t
13X5 Het wielewaalt en Leeuw* t
16.00 Gevar. klassieke muziek.
17.15 Festival van Vlaanderen -
fle.
nW« 1
and l
gen van het vrouwelij
chaam" - Uitgave Sun.
ƒ38,50.
Andrew Holleran:
baanse nachten'* veri
Heysing.
Veen. Prijs 26,90.
Alfred Jarry/Dolf Versj
/Franciszka
„Ubu" - Uitgave De Bi
Bij. Prijs ƒ17,50.
„De borsten van men
Lozinski" en andere vil
len - Uitgave Furie.
ƒ24,50.
Monique Witting: „Zi
tocht door de hel** - UM|
Furie. Prijs ƒ25,-.
Saskia Wi erin pa: „Uw to
negen Dora D." Uit)
Furie. Prijs 32,95.
iel J. r
"-Uitg
lfriede Jelinek: „De pis
an Gen
Amsterdam. Prijs ƒ39,51
„Drie
„In Afrika grenst aan Nasa-
monenland het gebied van de
Vlooiers". Zo begint een van
de kortste verhalen uit de pas
verschenen verzamelbundel
„Zeer korte verhalen", van de
klassieke Griekse auteur He
rodotus. De Vlooiers uit dit
verhaal zijn van de aardbodem
verdwenen, deelt Herodotus
mee, waarna hij uitlegt hoe dat
in zijn werk ging. De wind uit
het zuiden liet hun regenbak
ken uitdrogen, waarna hun
land zonder water kwam. „Zij
pleegden overleg en besloten
unaniem tegen Zuidenwind op
te marcheren (ik vertel wat
men in Afrika vertelt). Toen
zij in het zand waren geko
men, blies Zuidenwind en be
dolf hen".
Herodotus (vijfde eeuw voor
Chr.) reisde door de hele be
schaafde wereld en studeerde
op alles wat hij ontmoette. Hij
legt daar op ironische, zeer
stijlvolle manier verslag van
af in zijn geschriften. Gerard
Koolschijn heeft een en dertig
van deze verhalen voor Ambo
(met Atheneum en Polak
Van Gennep) vertaald voor dit
mooie boekje „Zeer korte ver
halen".
Koolschijn heeft vooral bizarre
verhalen gekozen, zo deelt hij
mee, omdat daaruit blijkt,
„hoezeer zijn (Herodotus') ho
rizont letterlijk en figuurlijk
van de onze afwijkt
Vrouwelijk lichaam
„Werken aan de schijn" is de
titel van een bijzonder boeien
de cultuur-historische be
schouwing van de Fransman
Philippe Perrot over „veran
deringen van het vrouwelijk
lichaam". Allerlei aspecten
van het dagelijkse leven in het
verleden komen aan de orde.
Het eerste hoofdstuk heet „De
terugkeer van het water" en
het beschrijft de geschiedenis
van het huishoudelijk water
gebruik. „Zo hechtte men in
de Middeleeuwen veel waarde
aan volledige en herhaalde
wassingen. Vooral sinds de
kruistochten, die het gebruik
van stoombaden, hoewel het
geen dagelijkse praktijk werd,
meer in zwang brachten. Daar
genoten mannen en vrouwen
door elkaar van de stoom en
het warme water dat hun door
de deskundige hand van de
barbier of diens knecht gemas
seerde, onthaarde en geparfu
meerde lichaam omspoelde.
Het Christendom daarentegen
heeft dit water nooit gepropa
geerd - denk maar aan het
slijk dat de monniken traditio
neel bedekt - en heeft zich
zelfs in zekere zin wantrou
wend opgesteld jegens het ge
bruik ervan".
Door gebrek aan water in de
steden, krijgt het vuil een vas
te plaats in de samenleving.
„Men bekommert zich er bij
voorbeeld nauwelijks om of de
handen waarin men de neus
snuit en waarmee men eet (het
J.tn V«-rst.ipp«-f
gebruik van vork of zakdoek
raakt in Frankrijk pas aan het
einde van de zestiende eeuw
verbreid), schoon zijn".
Vuil, smerigheid, aandoenin
gen van het menselijk li
chaam, verderop ook de lelijk
heid ervan („De lelijkheid van
de burger, ziin gebreken en
zijn lompe gedrag, vallen hem
des te meer op naarmate zijn
wezen en meer in het bijzon
der, zijn manieren, het hem
onmogelijk maken hierin ver
andering te brengen"). De
mens is in hoge mate de ge
vangene van zijn eigen li
chaam en de beperkingen die
dat oplegt, zo blijkt uit deze
studie steeds weer. Een mees
lepend boek.
Arubaans
Opvallend is natuurlijk de titel
van een zojuist in het Neder
lands verschenen roman van
Andrew Holleran, „Arubaanse
nachten". De auteur wordt
aangeprezen door de uitgever,
o.a. omdat hij eerder „Dancer
from the dance" schreef, dat
„wel de eerste volwassen ho-
mosexuele roman genoemd is".
Dat boek is niet vertaald, maar
de kwalificatie roept beden
kingen op. Zeker als je „Aru
baanse nachten" leest, een lan
ge jammerklacht van een
Amerikaanse intellectueel die
de draai in ziin leven niet kan
vinden. In de stad waar hij
woont en werkt, maakt hij
deel uit van de homosexuele
„scene"; als hij zijn ouders op
zoekt is hij een keurige Ameri
kaanse burgerman. Een onvol
wassen conflict zou je zo zeg
gen. De manier waarop het is
uitgewerkt geeft dat ook in
hoge mate aan.
Het Arubaanse heeft te maken
met jeugdherinneringen van
de hoofdpersoon aan het Ca-
raibische eilandje.
Ubu
Erg leuk is het stripboekje
„Ubu" uitgegeven door De Be
zige Bij. Het toneelstuk van
Alfred Jarry over de dikkerd
Baas Ubu, die de koning van
zijn troon jaagt en daarna zelf
een gruwelijk heerser wordt,
is een van de beroemde stuk
ken uit de Franse toneellitera
tuur. Onspeelbaar, maar toch
veel gespeeld; humoristisch,
Philippe Perrot:
i de schijn" - Veranc
maar dodelijk en angstaanja
gend.
Franciszka Themerson heeft
er een prachtig, stijlvol strip
verhaal van gemaakt, dat ge
heel recht doet aan de sfeer en
het idee van het werk van
Jarry. Voor de Nederlandse
uitgave van deze strip is de
vertaling van Dolf Verspoor
gebruikt, zodat de toneellief
hebber de zeer bekende tek
sten in de cartoon-ballonnetjes
tegenkomt: „Proep" of „Pot-
verpens! Ik hak je aan moten!"
Verspoor heeft zelf aan deze
tekst gesleuteld voor deze car
toon-uitgave.
Franceszka Themerson is de
ontwerpster van decor en kos
tuums van een beroemde
voorstelling van „Ubu", als
poppenspel in Stockholm 1964,
een voorstelling die ook in Ne
derland te zien was.
Furie
Uitgeverij Furie in Amster
dam houdt zich bezig met
vrouwenboeken. Dat zijn uit
gaven van sterk wisselende li
teraire kwaliteit. Zo is er een
aardig boekje met verhalen
van verschillende schrijfsters,
onder wie Astrid Roemer, Re-
nate Dorrestein en Hannes
Meinkema. Doeschka Meiising
heeft het over Louisa Jebb:
„een van de weinige vrouwen
uit de geschiedenis van het
reizen die op eigen houtje op
een vlot de Nijl afzakte en
daar op een gegeven moment
bij Beni Suef in de woestijn
van de Sinai verdwenen is
zonder een spoor achter te la
ten, behalve de reisbrieven
naar Londen, waar haar uitge
ver later een boekje van heeft
gemaakt en waaraan uiteinde
lijk de dichter J. H. Leopold
een zin ontleend heeft voor
zijn gedicht „Naast ons, naast
ons, achter het riet". Een ver
schrikkelijke kronkelzin, dat
ben ik geheel met u eens.
Vertaalde en oorspronkelijk
Nederlandse boeken bij Furie.
Van Monique Witting is er
„Zwerftocht door de hel", een
allegorie die zich afspeelt in
San Francisco en die allerlei
vormen van vrouwenonder
drukking vertoont. Van Saskia
Wieringa geeft Furie „Uw toe
genegen Dora D" uit, een
boekje over „onvermoede les
bische culturen", die de
schrijfster tegenkwam op rei
zen in Latijns Amerika en In
donesië. Als verslag van lesbi
sche ervaringen (inclusief
sexscènes) is het niet sterk.
Wetenschappelijke of antropo
logische waarde lijkt dit wat al
te lijfelijk onderzoek van
vreemde volkeren, geheel te
ontberen.
„Paso Doble" is een debuutro
man van Megchel J. Doewina,
die begint met de volgende
zinnen: „Het is lief, leuk, aar
dig, warm, zacht en rozig en
overal waar het komt deelt het
meteen de lakens uit. Het heet
Annelot G. Studdemeyer en zo
ziet het er ook uit. Van voren
lief, leuk en aardig, van achte
ren meer Hare Majesteits
vliegdekschip Hollands Glorie:
oerdegelijk en toch een lust
voor het oog". Jawel, Cissy
van Marxveldt op lesba-toer:
„Twinkelende lichtjes dansten
in haar ogen of er niets ge
beurd was en ik gaf het op. In
een spontane opwelling sprong
ze overeind, trok me naar zich
toe en hield me in haar armen,
zonder iets te zeggen". Op zo'n
romantisch moment komt de
conducteur net binnen, een
botterik die niets van al dat
moois begrijpt. Niks furieus,
gewoon stroop. Van het echt
kleffe soort.
Oostenrijk
Een vrouwenboek, dat er wel
toe doet, omdat het kwaliteit
heeft, in velerlei opzicht, is
„De pianiste" van de Oosten
rijkse Elfriede Jelinek, uitge
geven door Van Gennep. Het
verhaal speelt zich af in een
van die in verval geraakte
Weense wijken (het achtste
Bezirk) waar de piano-lerares
Erika Kohout met haar moe
der een woning deelt. Ze had
soliste moeten worden, leidt
nu het leven van een teleurge
stelde vrouw, die niet alleen
artistiek, maar ook sexueel te
kort komt Ze bezoekt peep
shows, bespiedt prostituées. De
ontmoeting met Walter Klem-
mer verandert haar leven.
Het boek uit 1983 biedt een
kennismaking met een geobse
deerd schrijfster, die in haar
boeken een enorme haat tegen
de zelfgenoegzaamheid en de
kleinheid van de Oostenrijkse
wereld tot uitdrukking brengt,
en daarnaast een grote obsessie
van persoonlijk karakter
toont.
Moonen
Drie boeken van A. Moonen,
die niet meer afzonderlijk te
krijgen zijn, samen in één
band, verzorgd door uitgeverij
Veen. „Zalf voor de dood",
„Openbaar leven" en „Open
afdeling". Verschrikkelijke en
radeloze fantasieën of ervarin
gen van een hedendaags
„stadsmens", dat met zijn ziel
onder zijn arm loopt. Avontu
ren in bed met allerlei (vaak
wat vieze) heren, of met
„raamdames" van voorname
lijk zeer afstotend allooi. Alles
zonder enige liefde, gevoel, of
wat daar ook maar op mag lij
ken. Dat in een heel markante
taal, die de kilheid van dit le
ven nog eens versterkt Niet
voor plezierig leesgenot op de
camping of tijdens zonnebad.
Wanneer wel, weet ik ook
niet
Vertaald
Een fraai, humoristisch beeld
van het leven in de VS is te
vinden in de lijvige roman
„Het leven in Lake Wobegon"
van Garrison Keillor. Een
Amerikaanse bestseller door
Veen in Nederlandse vertaling
uitgegeven. „Onze familie was
straatarm, daar ben ik als kind
achtergekomen, doordat wij
zo'n slechte stofzuiger hadden.
Wanneer je de huiskamer
zoog, begon hij te kreunen en
hield op en dan moest je gaan
zitten wachten tot hij ging
kreunen en het weer deed en
dan als een gek aan het zuigen
slaan". Dat is de inleiding op
een beschouwing over hoe de
familie de protestantse begin
selen aanhangt: „Opa Cotten is
ooit in de verzoeking gekomen
de lutherse leer te omhelzen,
omdat hij als jongeman een
predikant een bezielende
preek over de genade hoorde
houden toen hij met tante Es
thers hond, die een T-Ford tot
aan de andere kant van de
stad achterna had gezeten,
naar huis terugliep."
Een verhaal over een vastgelo
pen vrouw, die het slachtoffer
is van de carrière van haar
man en haar moederschap
biedt het boek van Annie Er-
naux, „De bevroren vrouw".
Een overtuigend boek over het
drama van vrouwen in zo'n si
tuatie: ,3>jna is het zo ver, bij
na. Nog even en ik zal lijken
op de vermoeide pathetische
gezichten waarnaar ik met af
grijzen kijk wanneer ik ze zie
bij de kapper, met gesloten
ogen, achterover gebogen over
de wasbak. Hoeveel jaar nog.
Bijna is het zo ver, de rimpels
die je niet meer kunt verber
gen, het verval. Nu al ben ik
het, dat gezicht".
„Oude Reuzen" is het boek
van Kingsley Amis (die ooit
hoorde tot de „angry young
men") waarin hij een beeld
geeft van vier echtparen die in
een nieuw leven verzeild ra
ken. De tijd van werken is
voorbij, nu „begint de avond
aan het ontbijt en geldt de
door het werk opgelegde li
miet aan de alcoholische con
sumpties niet meer". Uitgeve
rij Veen biedt de Nederlandse
vertaling van dit boek, dat in
1986 de „Booker Prize" kreeg
vanwege een „briljant ko
misch inzicht".
Van Paul Theroux is de roman
„Saint Jack" vertaald, het
door de hoofdpersoon Jack
Flowers zelf vertelde relaas
van znn omzwervingen in de
Oost Sex, genieten, drank, zo
nu en dan wat „ritselen" om
aan de kost te komen. Het le
ven van een avonturier. Een
prachtige roman, uitgegeven
door de Arbeiderspers.
IN DEZE RUBRIEK BE
SPROKEN EN GENOEM
DE BOEKEN:
Herodotus: Zeer korte verha
len, vertaald door Gerard
Koolschijn Uitgave Ambo
Baarn, ixxn. anderen. Prijs
29,50.
egchel
Doble" - Uitgave Furie.
te" - Uitgave Van
A. Moonen:
Uitgave Veen. Prijs
Garrison Keillor „Het If
in Lake Wobegon". Uit|
Veen. Prijs ƒ36,90.
Annie Ernaux: „De bevr
vrouw" - Uitgave De Al
derspers. Prijs 29,50.
Kingsley Amis: „Oude
zen" - Uitgave Veen. F n
ƒ29.90.
Paul Theroux: „Saint Jat
Uitgave De Arbeiders;
Prijs ƒ39,50.
Alleen met talent, handigheid ofg
geluk kom ie niet ver meer. Altijd draa
het om gedegen vakkennis. Die je opd
bij de SRM. Onder leiding van professie*
uit de praktijk. Zo sta je snel een stuk
steviger in je schoenen.
Meer informatie? Bel 020 -17 093! 0
maak gebruik van de coupon.
I Ik ben geïnteresseerd in de studiemogelijl
heden die de SRM biedt en ontvang
graag de prospectus met het compH
cursusoverzicht.
Naam
Straat.
I Postcode
1 Plaats
In ongefrankeerde envelop zenden r
SRM, Antwoordnummer 16191,
1000 TE Amsterdam.
Stichting Reclame- en MarketingondW
VAKKENNIS UIT DE EERSTE HAI
