Duitse raketten nog grootste
obstakel bij wapenakkoord
Lichaam kan aidsvirus afbreken
OPRUIMING
Tass: Deportatie
Tartaren was fout
Shultz in opspraak
door „fantasten
en avonturiers"
BUITENLAND
£eidóc Sou/iant
Noord-Korea wil
minder troepen
langs zuidgrens
UIT AMERIKAANS ONDERZOEK BLIJKT:
EMOTIES
VRIJDAG 24 JULI 1987 PAGINA
Minder hulp VS
na rellen Panama
WASHINGTON De Verenig-
de Staten hebben de hulp aan
Panama teruggeschroefd en de
contacten met de sterke man,
generaal Manuel Noriega, tot
een minimum beperkt. Was
hington zou ook de opleiding
van Panamese militairen heb
ben stopgezet, de leverantie van
normale reserve-onderdelen en
materieel aan het Panamese le
ger beëindigd en de voorgeno
men aankoop van traangas door
de Panamese regering hebben
geblokkeerd. De VS zijn veron
rust over de aanhoudende rel
len tussen de politie en demon
stranten, die Noriega beschuldi
gen van moord, corruptie en
verkiezi ngsf raude.
Sarah moet bont
jasje verbranden
LONDEN Milieu-ac-
tivisten die in Engeland
die op de bres staan
voor ae rechten van het
dier hebben de hertog
en hertogin van York
opgeroepen de bever-
bontjassen te verbran
den die zij ter gelegen
heid van de eerste ver
jaardag van hun huwe
lijk kregen van de Ca
nadese regering. An
drew en Sarah hoorden
het nieuws gisteren in
I Atlanta, waar zij een ro-
deo bijwoonden. De die
renvrienden noemden
ü:w» het geschenk een
"goedkope stunt".
Tamils akkoord met autonomie
COLOMBO De Tamils op Sri Lanka krijgen autono
mie in de noordelijke en oostelijke provincie. Dè rebellen
leggen op hun beurt de wapens neer en rebellen die eer
der gevangen werden genomen krijgen amnestie. Boven
dien moeten alle militante Tamils, die eerder zijn ge
vlucht naar Tamil Nadu, een provincie in India, terugke
ren naar Sri Lanka.
President Jayewardene van Sri Lanka verklaarde giste
ren tegenover het parlement dat de Tamilgroeperingen
akkoord zijn gegaan met zijn voorstel. Premier Gandhi
van India, waar in totaal zo'n vijftig miljoen Tamils wo
nen en wiens regering heeft deelgenomen aan de onder
handelingen, komt binnen tien dagen naar Sri Lanka om
het akkoord mede te ondertekenen.
Verwacht wordt dat het Srilankaanse kabinet de voor
stellen volgende week goedkeurt en het plan wordt ver
volgens voorgelegd aan het parlement. De Sri Lankaanse
regering wil een provinciale raad instellen voor de noor
delijke en oostelijke provincies, waar Tamil-groeperingen
al jaren strijd voeren voor een onafhankelijke staat. De
raad krijgt bestuurlijke bevoegdheden en komt onder lei
ding van een eerste-minister.
TOKIO Noord-Korea heeft een vredes
voorstel ingediend dat voorziet in een
grootscheepse troepenvermindering langs
de grens tussen Noord- en Zuid-Korea.
Vanaf 1988 tot 1991 moet het aantal troe
pen zijn teruggebracht tot 100.000 man.
Zuid-Korea heeft momenteel 600.000 man
langs de grens staan en Noord-Korea naar
schatting 830.000 man. Noord-Korea wil
ook een ontwapeningsconferentie in Ge
nève beleggen, die onder meer moet re
sulteren in het vertrek van de 41.000 man
Amerikaanse troepen, die sinds de Kore
aanse oorlog zijn gelegerd achter de de
marcatiezone. Deze zone moet overigens
„vredeszone" gaan heten.
Crisis Bangladesh
na gevechten
DHAKA President Ershad
van Bangladesh heeft vandaag
zijn regering in spoedzitting
bijeen geroepen om de crisis te
bespreken die is uitgebroken
als gevolg van een algemene
staking. De staking mondde
uit in hevige rellen, verspreid
over heel het land, brandstich
ting en plunderingen. De poli
tie opende in verschillende
steden het vuur op de beto
gers. Tot dusver zijn acht do
den gevallen en zeker vijfhon
derd gewonden, onder wie
meer dan honderd politieman
nen. De staking was uitgeroe
pen door de oppositie die het
vertrek van president Ershad
eist
GENÉVE Alleen
Westduitse Pershing-ra-
ketten lijken een wapen
akkoord tussen de Sov
jet-Unie en de VS nog in
de weg te staan. Gisteren
bleven Russische onder
handelaars in Genève
vasthouden aan de eis
dat ook deze raketten
worden ontmanteld. Eer
der diende de Sovjet-de^
legatie officieel het voor
stel voor een wereldwij
de ontmanteling van alle
raketten voor middellan
ge en korte afstand. „Als
wij het eens worden over
de 72 Duitse raketten,
kan er binnen twee
maanden een akkoord
zijn", zei Joeli Vorontsov,
de leider van de Sovjet-
delefatie in Genève.
Volgens de Sovjet-Unie val
len de Pershings onder een
eventueel akkoord, omdat zij
zijn uitgerust met Ameri
kaanse kernkoppen. „Wat
houdt de wereldwijde dubbe
le nuloptie nog in als de Ver
enigde Staten 72 kernkoppen
laten staan?", zo vroeg Vo
rontsov zich af. Wat de Sov
jet-Unie betreft mogen de ra
ketten blijven staan, als de
kernkoppen maar vernietigd
worden.
De VS en West-Duitsland
verklaarden echter nogmaals
dat de Westduitse raketten
niet onderhandelbaar zijn,
omdat ze onder Westduits be
heer vallen. In Washington
zei Reagans nationale veilig
heidsadviseur Frank Carlucci
gisteren niet te begrijpen
waarom de Sovjets „zo'n ob
stakel opwerpen op de weg
naar een akkoord". Bonds
kanselier Kohl sprak van een
„belangrijke doorbraak"
maar benadrukte dat West-
Duitsland niet van zijn stand
punt over de Pershings zal
wijken.
Ondanks de nog resterende
geschilpunten, heeft Michail
Gorbatsjov de Amerikaanse
onderhandelaars in Geneve
toch behoorlijk overrompeld
en het Witte Huis onder gro-
„Israël bedreigt ons grondgebied"
JERUZALEM De Sovjetunie heeft Israel gewaarschuwd
naar aanleiding van de berichten dat het een kernraket „Jeri
cho" met een draagwijdte van 1.450 kilometer heeft gefabri
ceerd die de Arabische hoofdsteden kan bereiken. „De Israë
lische leiders zouden moeten weten dat zij niet voor altijd het
monopolie op kernwapens in het Midden-Oosten zullen heb
ben" verklaarde Radio-Moskou. De fabricage van de raket
„bedreigt het grondgebied van de Sovjetunie", aldus het com
mentaar. Volgens Radio-Moskou hebben de VS de fabricage
van het wapen mogelijk gemaakt „en dit terwijl zij onderhan
delingen voeren over kernontwapening".
te druk gezet nu met een
aanzienlijk tegenvoorstel te
komen. De laatste maanden
had Washington alle moeite
gedaan de wereld ervan te
overtuigen dat de Sovjets een
akkoord wilden frustreren.
Maar nu Gorbatsjov in één
klap zeker de helft van de
obstakels voor een akkoord
uit de weg heeft geruimd, ligt
de bal weer in Amerikaans
doel. In Washington werd
daq °°k een beetje zuur vast
gesteld dat het<Kremlin op
nieuw een propaganda-over-
winning had behaald.
Het voorstel van Gorbatsjov
ook de 100 Russische raket
ten in Azië. te ontmantelen, is
volgens waarnemers precies
op het goede moment geko
men. Zou de Russische minis
ter van buitenlandse zaken
Sjevardnadze half juli naar
Washington zijn gekomen om
met zij ambtenoot Shultz
over een topontmoeting te
praten zoals eerder was
aangekondigd dan had dat
de aandacht van de Iran-con-
tra-verhoren danig afgeleid
en zou presidènt Reagan al te
gemakkelijk politieke tegen-
punten hebben kunnen sco
ren.
Washington hoopt nu dat mi
nister Sjevardnadze zich
spoedig naar de VS zal bege
ven om daar spijkers met ko
pen te slaan. De Amerikaan
se regering hoopt bovendien
dat er spoedig een doorbraak
komt bij de ontwapeningson
derhandelingen in Genève.
Feit blijft dat veel Ameri
kaanse topfunctionarissen
dat vooral hopen om de
steeds verder in moeilijkhe
den rakende president
Reagan aan een klinkende
politieke overwinning te hel
pen. Zonder een ontwapenin
gakkoord en een ontmoeting
met Gorbatsjov in het voor
uitzicht, mag het president
schap van Ronald Reagan als
volkomen verlamd worden
beschouwd.
MOSKOU Het persbureau
Tass heeft Tartaren, die terug
willen keren naar de Krim op
geroepen tot „bezonkenheid
en omzichtigheid" hoewel
wordt toegegeven dat hun ge
dwongen verhuizing op last
van Jozef Stalin „onrechtma
tig" was. Gisteren demon
streerden opnieuw zo'n drie
honderd Tartaren op het Rode
Plein tegen hun voortdurende
verbanning. Tijdens de beto
ging zette de politie het Rode
Plein af voor bezoekers en
nieuwsgierigen.
De Krim-Tataren werden in
1944 en 1945 massaal gedepor
teerd naar Centraal-Azië en
andere delen van de Sovjet-
Unie, omdat zij met de Duit
sers onder één hoedje zouden
hebben gespeeld. In 1967 wer
den ze gereclasseerd, maar de
meesten mogen nog steeds niet
naar de Krim teruggaan.
Functionarissen van het Cen
traal Comité hadden de Tarta
ren eerder verzekerd dat be
gin juli een staatscommissie
onder voorzitterschap van pre
sident Andrej Gromyko is in
gesteld om het probleem te be
studeren. De leider van de
groep Tartaren, dr. Fouat
Abliamitov, zei dat in het ver
leden al vaker dergelijke be
loften zijn gedaan. Bovendien
waren de Tartaren zelf niet in
gelicht over de samenstelling
en de opdracht van de com
missie.
Pronoverbranding in China
PEKING De Chinese autoriteiten hebben meer dan 35.000
pornografische videocassettes vernietigd die waren vervaardigd
in een clandestiene studio in Xiamen in de oostelijke provincie
Fujian. De films „van povere kwaliteit" met bestemming Peking
en de noordelijke provincie Liaoning, waren in juni op de lucht
haven van Peking in beslag genomen, schreef het Volksdagblad
in Peking. De provinciale overheid van Kanton maakt volgens
het dagblad Guangming melding van steeds meer arrestaties on
der mensen die pornofilmavonden organiseren.
Reagan
bezoekt
aids-baby
President
Reagan houdt
een veertien
maanden oude
baby vast die is
besmet met de
virusziekte aids.
Het kind raakte
besmet door de
moeder, een
drugsverslaafde.
De president be
zocht de baby,
terwijl het in een
ziekenhuis in Be-
thesda wordt be
handeld.
FOTO: AP
(Vervolg voorpagina)
BOSTON Het Ameri
kaanse experiment met
het medicijn AZT heeft
een jaar geduurd, en be
trof een onderzoeksgroep
van 282 patiënten bij wie
ziekte zich geopenbaard
had. Na twaalf maanden
was 89,7 procent van de
aids-lijders met AZT nog
in leven en betrekkelijk
gezond. Ongeveer veertig
procent van de patiënten,
die een nep-medicijn kre
gen toegediend, is binnen
een jaar gestorven.
In Nederland is in mei in ze
ven door de Ziekenfondsraad
aangewezen ziekenhuizen be
gonnen met de behandeling
van aids-patiënten met AZT.
Het aantal ziekenhuizen is in
middels uitgebreid tot veer
tien. Er is nu voldoende van
het middel beschikbaar voor
de behandeling van alle aids-
patiënten in Nederland en van
een aantal patiënten met
soortgelijke symptomen (aids
related complex).
Afbraak
Ander recent wetenschappe
lijk onderzoek heeft uitgewe
zen dat het menselijk lichaam
in principe in staat is om de
met aids besmette cellen in het
bloed af te breken. „De ont
dekking dat het menselijk af
weersysteem in staat is om
bloedcellen af te breken is ui
terst belangrijk omdat het
aids-virus cellen pleegt binnen
te dringen en nooit zomaar
lukraak in de bloedbaan rond
zwemt", aldus Bruce Walker,
onderzoeker bij de Harvard
Medical School in Massachu
setts.
Walker heeft samen met een
aantal collega's deze belangrij
ke ontdekking gedaan. De be
vindingen van het onderzoek
zijn gepubliceerd in het Britse
tijdschrift „Nature" van deze
week. In dezelfde editie ma
ken Franse wetenschappers
bekend dat zij hebben ontdekt
dat bepaalde cellen, die zich in
de longen van aids-patiënten
bevinden, de besmette cellen
afbreken.
Alleen de cellen van aids-pa
tiënten zijn in staat met aids
besmette cellen te vernietigen;
de cellen van niet besmette
personen zijn hier niet toe in
staat. De celafbrekende cellen
worden cytotoxische T lymfe-
cellen genoemd en lijken in
staat effectief tegenwicht te
bieden tegen sommige virusin
fecties, zoals bijvoorbeeld
griep. Maar het is nog niet be
kend of deze cellen het li
chaam kunnen helpen be
schermen tegen het aids-virus.
Walker stelde wel dat als men
sen eenmaal besmet zijn het
waarschijnlijk toch te laat is,
ongeacht de hoeveelheid celaf
brekende cellen die geacti
veerd zouden kunnen worden.
Een vaccin dat deze cellen ac
tiveert zou mogelijk wèl ge
zonde mensen immuun kun
nen maken voor het virus.
„Ideaal gesproken zou het mo
gelijk moeten zijn om een vac
cin te ontwikkelen dat het li
chaam aanzet tot de produktie
van antistoffen die het virus
rechtstreeks kunnen aanvallen
en tot de produktie van celaf
brekende cellen die de be
smette cellen vernietigen", al
dus Walker.
FLIP
te k&T Keaer
-(3
lÉöttóuooeoia
OOK WtïïEE
ÏXUEE-f
Boeren en
landeigenaren
tegen hervorming
Aquino
MANILA Zowel boeren als
grootgrondbezitters hebben
gisteren en vandaag fel gepro
testeerd tegen de landhervor
ming, die door president Aqui
no is afgekondigd. De Bewe
ging van Filipijnse Boeren,
KMP, heeft het plan als „on
voldoende" afgewezen en de
landeigenaren hebben een
campagne van burgerlijke on
gehoorzaamheid aangekon
digd. De grootgrondbezitters
tekenden hun „aanvalsverkla-
ring" letterlijk met bloed en
dreigden hun oogsten te ver
nietigen als het Congres ak
koord gaat met de plannen.
Doel van de lanhervorming is
de verdeling van 5,4 miljoen
hectare land onder 2,6 miljoen
landloze boeren. Maar de boe
ren vrezen dat niets van het
voorstel terecht komt, omdat
het grootste gedeelte van de
Congresleden landeigenaar is.
Het Congres zal waarschijnlijk
proberen talloze grootgrondbe
zitters uit te zonderen van ont
eigening. In ieder geval zullen
de landeigenaren, volgens de
boeren de beste stukken grond
mogen behouden en worden
zij schadeloos gesteld voor het
land dat zij kwijtraken. De
boeren vrezen op hun beurt
dat zij dertig jaar lang zwaar
moeten betalen voor hun stuk
je grond dat hoogstens zeven
hectaren groot mag zijn.
Minister Shultz denkt diep na tijdens het verhoor door de Con
grescommissie over het Iran-Contraschandaal.
FOTO: AP
Minister wist „niets" van Iran-contra-affaire:
(Van onze correspondent
Jo Wijnen)
WASHINGTON De
Amerikaanse minister van
buitenlandse zaken Geor
ge Shultz heeft gisteren
emotioneel verklaard dat
hij niets wist van wapen-
leveranties aan Iran en
niets wist van het door
sluizen van de winsten
naar de Nicaraguaanse
Contra's. Het grootste deel
van het Iran-Contraschan
daal heeft Shultz uit pers
berichten moeten verne
men, zo weersprak de mi
nister suggesties van eer
dere getuigen als zou hij
wèl geïnformeerd zijn.
Tijdens het verhoor door de
Congrescommissie verhaalde
de minister hoe hij in augustus
van het vorig maanden
voordat het schandaal bekend
werd jaar zijn ontslag in
diende bij president Reagan.
Er was, zo zei hij toen „rond
het Witte Huis een soort gue-
rilla-oorlog uitgebroken".
Schultz en zijn State Depart
ment stonden lijnrecht tegen
over Reagans topadviseurs van
de Nationale Veiligheidsraad
in het Witte Huis. Het was
overigens de derde keer dat de
minister zijn ontslag indiende.
Enkele weken later brak de
Danilof-affaire los, kwam de
Sovjet-minister Sjevardnadze
naar Washington en moesten
snel voorbereidingen getroffen
worden voor de plotselinge
topontmoeting in Reykjavik.
Shultz had zogezegd geen tijd
meer om ontslag te nemen. De
omstandigheden waaronder de
minister zich in augustus van
het vorig genoodzaakt zag
naar president Reagan te stap-
gen zijn tekenend voor wat
hultz gisteren „de totale ver
trouwensbreuk" noemde.
Die vertrouwensbreuk be
dreigde niet allen de positie
van de minister, maar ruïneer
de later het presidentschap
van Ronald Reagan zelf. Een
verongelijkte Shultz vertelde
hoe allerlei stafleden van het
Witte Huis Poindexter,
North, McFarlane en ook CIA-
directeur Casey politiek be
dreven. Ze hielden Shultz en
defensieminister Weinberger
overal buiten of zadelden de
ministers op met onjuiste pers
verklaringen. Zo lieten zij
Shultz de „Operatie Staunch"
uitvoeren, die gericht was op
het voorkomen van wapenle
veringen aan Iran, maar
stuurden zelf raketten naar
Teheran.
Loyaliteit
Midden vorig jaar overtuigde
Poindexter minister Shultz er
van dat alle transacties met
Iran voorbij waren en dat de
contacten met Iraanse tussen
personen waren gestaakt.
Toen het schandaal in novem
ber tenslotte toch naar buiten
kwam, gaf Shultz Poindexter
het zeer dringende advies:
„Breng alle feiten naar buiten.
Dat is het enige wat jullie kun
nen doen". Maar in plaats
daarvan zweeg Poindexter,
zette North zich aan het ver
nietigen van geheime docu
menten en werd een vervalste
„chronologie" van gebeurte
nissen opgesteld.
Na een hard gesprek met pre
sident Reagan „Waarbij ik
met de vuisten op tafel sloeg"
leek de lucht voor Shultz
opgeklaard. Hij was tot de slot
som gekomen dat de president
niet had gelogen: Reagan had
persoonlijk toestemming gege
ven om wapens voor de Con
tra's te financieren, maar zou
niet hebben geweten dat het
geld van de wapenverkopen
aan Iran afkomstig was. Maar
nu begonnen fervente mede
standers van Reagan om het
ontslag van Shultz te vragen.
Shultz: „Ik werd ervan be
schuldigd niet loyaal te zijn je
gens de president. Maar ik was
juist de enige die loyaal was,
die goede adviezen gaf, die
poogde hem te informeren. En
ik wilde dat de president de
hele waarheid zou vertellen.
Men kan mij dus bepaald niet
van ontrouw beschuldigen".
Shultz heeft er de afgelopen
dagen geen twijfel over laten
bestaan dat niet alleen hij,
maar vooral president Reagan
het slachtoffer is geworden
van een aantal intriganten in
het Witte Huis die niets van de
politiek begrepen en die, als
gevolg daarvan, de president
meesleurden in het Iran-Con-
tra-avontuur. De minister
greep de verhoren van de
•Iran-commissies gisteren aan
om zichzelf als een wijs en be
dachtzaam staatsman te affic
heren die voor de voeten werd
gelopen door fantasten en
avonturiers in het Witte Huis.
(ADVERTENTIE)
ENORME JUWELIERS-
HONDERDEN GOUDEN SIERADEN WAARVAN
VELE MET BRILJANTEN OF EDELSTENEN
EENMALIGE KORTINGEN VAN 20%-60%.
PLEIN 9a, TEL. 658800, DEN HAAG
door Jo Wijnen
Ik haalde iemand af van j
vliegveld, maar omdat h&
vliegtuig vertraging had,
moest ik geruime tijd
wachten in de ontvangsth
Intussen bestudeerde ik
zorgvuldig de wijze waan
Amerikanen hun vriende
en hun geliefden ontvang
als die, na een lange reis,
eindelijk thuis komen. Ik
geloof niet dat ik van mij
leven ooit zoveel vertoon
van emotionele
onhandigheid heb gezien.
Het Amerikaanse welkom
bleek uit droge zoenen,
stoethaspelige omhelzinga
afstandelijk geknuffel en
verre, nutteloze strelingen
bestaan. Mensen wisten n
wat ze tegen elkaar moest
zeggen, wisten niet wat ze
met hun lijven aan moestt
En de meesten maakten d
indruk blij te zijn dat zei
de verwelkoming af ware
Ik heb altijd gedacht dat i
Amerikanen de meesters v
de omhelzing zijn. Ik
meende dat dit land de
triomf van de tederheid is
Waarschijnlijk is het
misverstand ontstaan omd
ik een bepaalde periode in
mijn leven te veel naar fil
heb gekeken. Juist in de
Amerikaanse film is aan
allerlei emoties op een fr,
manier vorm gegeven. In i
films weet men precies hc
te kussen en hoe te
omhelzen. De legendariscl
Rudolph Valentino heeft i
toon gezet voor een stijlvt
en overigens tamelijk sexJt
minnekozen dat nog steed
niet uit de Amerikaanse
massacultuur is verdwenei
Maar wie het verwelkomt,
van geliefden op een
Amerikaans vliegveld
gadeslaat, ontdekt al spoet
dat die cultuur de mensen
eerder emotioneel heeft
verlamd dan lenig gemaal
Die cultuur lijkt er op uit
zijn de mensen een surrog,
te geven van wat ze slech
in beperkte mate bezitten,
van iets dat op de schrale
bodem van de Amerikaan
ziel nooit echt tot bloei he
kunnen komen. Geen
wonder dat die Amerikan
zo dol zijn op Dynasty en
Dallas, geen wonder dat d
soap opera een vast
bestanddeel van de
Amerikaanse cultuur is
geworden, geen wonder i
op de televisie elke avont
films worden vertoond dit
een aaneenschakeling
vormen van volkomen
ongeloofwaardige emotion
uitbarstingen zoals een mt
er in zijn echte leven
eigenlijk maar een paar
meemaakt.
Maar in dit prachtige lam
men niet meer in staat ni
behoren te omhelzen en tl
knuffelen. Men zou de
huidige geprefabriceerde
tederheid die zoveel et
menselijke gevoelens Op t
dwaalspoor heeft
gebracht eigenlijk mod
verbieden, om de mensen
aldus wat meer zicht op
zichzelf en hun eigen
emoties te geven. Want op
keper beschouwd zijn de
kunstmatige emoties van i
Amerikaanse massacultuiu
de sloten waarmee de
maatschappij de ziel van
miljoenen mensen
afgrendelt. Ze zijn om
afgezaagde woord dan tod
maar een keer te
gebruiken de
onderdrukkingsmiddelen
een samenleving nodig de
te hebben om zichzelf in I
gareel te houden.
Ik zal daarom nooit die m
en die vrouw vergeten dit
elkaar op dat vliegveld
omhelsden. Het was geen
stormachtige omhelzing,
maar haar bril viel nietten
af. Inplaats van de bril te
laten waar hij was, staakt
de man ziin verwelkom in,
onmiddellijk om tussen dt
voeten van de haastig
voorbijsnellende reizigers
naar de resten van een in
gruzelementen gevallen
brilleglas te graaien. De
vrouw duwde daarom hai
bagage-lorrie alvast maar
naar de uitgang.
