Gorbatsjov effent pad
naar rakettenakkoord
Monsieur Frits
bestiert
surf school met
on-Franse slag
quino zet handtekening
jnder landhervormingen
Sretroffen Nederlanders weg uit Oostenrijk
'olitie
rresteert
d
ction
)irecte
BUITENLAND
„ZUID-AFRIKA
BETROKKEN
BIJ SLACHTING"
VOORZICHTIG OPTIMISME TERUG IN GENÈVE
Grootmoeder
beklimtFuji
EcidócGou/uxrit
DONDERDAG 23 JULI 1987 PAGINA 5
obus slaat
ar de kop:
gewonden
DNA Aan de Spaanse
■nkt ust is gisteren een Engel-
be iringcar met 61 passagiers
j,: )gelukt. De dubbeldekker
Vj te ten gevolge van hevige
jval van de weg en sloeg
st i de kop. Volgens de politie
,s 25 mensen gewond,
5, geen van hen is er ern-
eft aan toe. De chauffeur is
vj loedelijk even afgeleid,
na de bus op het gladde
e d lek in een slip raakte. De
iaai e bus was op weg naar het
mf, tadje L'Estartit.
iste
BOLIVIAANSE
INDIANEN
UITGEMOORD
LA PAZ De laatste overle
vende leden van de Indianen
stam Juki, die hun woonge
bied hebben op 750 kilometer
ten oosten van La Paz in Boli
via, worden door mannen die
door de internationale hout
handel zijn gehuurd, opgejaagd
en doodgeschoten, zo berichtte
gisteren de conrectob van de
universiteit van Santa Cruz,
Francisco Kempff. Kempff
heeft met twee Europese ge
leerden, de Brit Robin Clark
en de Spanjaard Luis Arranz,
een reis in het gebied ge
maakt.
Duitsers eten
steeds meer vet
(Van onze correspondent
Rink Drost)
BONN De vetconsumptie
van de Duitsers, toch al nooit
gering, neemt onweerstaan
baar toe. Ondanks de waar
schuwingen van medische
zijde nam vorig jaar het ver
bruik van zichtbare vetten
(zoals boter, margarine, fri
tuurvet, spijsolie) toe tot der
tig kilo per persoon per jaar.
Daarbij komen nog de „on
zichtbare vetten", verwerkt
in vlees, worst, melkproduk-
ten, gebak en zoetigheden.
Topper in de zichtbare Duitse
vetconsumptie is roomboter.
LISSABON De Mozambikaanse re
gering heeft Zuid-Afrika gisteren be
schuldigd van betrokkenheid bij de
massamoord in het dorp Homoine in
het zuiden van het land, waarbij dit
weekeinde 380 mensen, onder wie vele
kinderen en baby's om het leven kwa
men. Volgens de regering is de slach
ting verricht door de rebellenbeweging
Renamo, die wordt gesteund door Zuid-
Afrika. Zowel Renamo als Pretoria ont
kennen elke betrokkenheid. Bij de aan
val raakten tientallen mensen gewond;
werden gedetineerden uit de gevange
nis bevrijd en zou een onbekend aantal
inwoners zijn ontvoerd.
Volgens het protocol mocht het waarschijnlijk niet, maar
prins Charles en prinses Diana konden hun lachen niet
inhouden toen aan het eind van de Londense ceremonie
de auto van de Lord Mayor niet wilde starten.
foto: ap
Diana's recht op
pijnloos hangen
LONDEN Prinses Diana
van Wales is gisteren erebur
geres van de Londense City
geworden. Twee van de histo
rische voorrechten die dit op
levert, zijn dat zij een kudde
schapen over de London Brid
ge mag hoeden en, indien no
dig, recht heeft op een pijnloze
ophanging met een zijden
koord in plaats van een vlas-
koord. „Ik beloof dat ik van
tevoren zal waarschuwen als
ik van het voorrecht gebruik
wil maken," zei de prinses
over de schapen. Over het an
dere voorrecht liet zij zich niet
uit
Italianen gaan
met de pet rond
voor Nederlander
VERONA Het VVV-perso-
neel in het Italiaanse Verona
heeft een spontane geldinza
meling gehouden voor een Ne
derlander, die van al zijn geld
was beroofd en daarom geen
toegangskaartje voor de op
voering van Verdi's „Aida"
kon kopen. De man was bij de
VVV binnengestapt voor het
adres van een pandjesbaas,
waar hij zijn horloge wilde be
lenen. Zijn teleursteling dat de
Bank van Lening al gesloten
was, was zo groot dat de VVV-
ambtenaren met de pet rond
gingen
ne: alle ellende in Noord-ltalië worden de dieren niet vergeten. Bij wachting van een hijskraan die haar uit de modder kwam tillen.
00 dorpje Piano di Colorina werd deze koe gevoederd, In af- foto: epa
,l* N HAAG/INNS-
UCK De dertien Ne-
ner landse gezinnen die
nu in deze week in het
tenrijkse Stubai-dal
ni lij Innsbruck auto's, ca-
k ans en tenten verloren,
vandaag op de trein
elf ir Nederland gestapt,
aai
onden pas vertrekken, na
dat gisteren hun eigendommen
van het overspoelde camping-
terrein waren gehaald en door
de verzekering geïnspecteerd.
Vijf auto's, drie caravans en
een vouwwagen die de water
en modderstromen nog enigs
zins hebben overleefd worden
volgende week naar Neder
land gehaald, aldus vanmor
gen het hoofd van de ANWB-
Alarmcentrale, Gijs van Weij-
en.
De communicatie met het
Noorditaliaanse rampgebied
blijft intussen slecht. Een
ANWB-ploeg die gisteren per
helikopter opnieuw op zoek
ging naar mogelijke Neder
landse slachtoffers, mocht van
de autoriteiten niet landen.
Wie zonder officiële toestem
ming zijn helikopter in het
rampgebied aan de grond zet
krijgt een boete van ruim
100.000 gulden. Overigens be
staat de indruk dat Nederlan
ders alleen materiële schade
hebben geleden. In het Noord
italiaanse Como meer is zwem
men verboden. De autoriteiten
besloten hiertoe in verband
met de vele schadelijke stoffen
die door het water zijn aange
voerd. Voor de komende da
gen is voor het gebied nieuwe
zware regenval voorspeld.
11 LIPUNS CONGRES NIET GELUKKIG MET PLANNEN:
(Vervolg van
de voorpagina)
DEN HAAG Met zijn
jongste ontwapeningsaan
bod lijkt Sovjet-leider
Gorbatsjov een belangrijk
struikelblok in de ontwa
peningsgesprekken in Ge-
nève te hebben weggeno
men. Weliswaar blijven er
nog enige obstakels over,
maar volgens westerse di
plomaten zijn de Ameri
kanen nu onder grote
druk komen te staan om
ook water bij de wijn te
doen.
Dat zij dat zullen doen, is
niet onwaarschijnlijk gezien
recente geluiden uit Was
hington. De diplomaten ach
ten de kans op een ontwape
ningsakkoord over de INF-
raketten dan ook aanzienlijk
gestegen.
Gorbatsjov kwam tegemoet
aan een belangrijke wens
van de Amerikanen: afschaf
fing van alle raketten met
een bereik tussen 500 en
5.000 kilometer uit Europa
en Azië. Hoewel Washington
aanvankelijk akkoord ging
met het behoud van honderd
kernkoppen aan elke kant,
begon het later toch aan te
dringen op een wereldom
vattende vernietiging van de
INF-wapens. Ten eerste om
dat dit de controle op een
verdrag vergemakkelijkt en
ten tweede omdat het vreest
dat ingeval van een conflict
de resterende (mobiele) ra
ketten toch weer snel naar
Europa kunnen worden te
ruggebracht.
De geschilpunten die over
blijven betreffen:
de eis van Moskou dat ook
de 72 Westduitse Pershing-
la-raketten voor de kortere
afstand worden vernietigd.
De VS weigeren dat, omdat
het gaat om systemen van
„derde landen", ook al zijn
de kernkoppen Amerikaans.
Een ander probleem be
treft het plan van de VS de
snelle en accurate Pershings-
2 voor de middellange af
stand om te bouwen tot Pers-
hings-lb voor de kortere af
stand.
Ook willen de VS het
recht hebben om de op land
gestationeerde kruisraketten
te „verhuizen" naar schepen
in de zeeën rond Europa.
Ten slotte is er nog het
vraagstuk van de controle op
de naleving van een verdrag,
al is die verificatie bij een to
tale afschaffing minder
moeilijk
De onderhandelaars zijn er
dus nog niet. Maar afgaande
op uitlatingen van Kenneth
Adelman, hoofd van het
Amerikaanse Bureau voor
Wapenbeheersing en Ontwa
pening (ACDA), kan het
jongste Sovjet-aanbod ook de
sleutel vormen tot het oplos
sen van de resterende vraag
stukken. De afgelopen we
ken waren de gesprekken in
Genève in een impasse be
land, nadat sinds eind febru
ari spectaculaire vooruitgang
was geboekt. De twee onder
handelaars bestookten elkaar
in ingezonden stukken in de
New York Times met ver
wijten. Deskundigen waren
er echter steeds van over
tuigd dat de recente proble
men werden opgeklopt en als
het moet snel opgelost kun
nen worden.
President Co-
le on Aquino heeft giste-
ln i haar handtekening
ij et onder het langver-
chte besluit tot land
je vorming op de Filipij-
a I. Het gaat om ruw ge-
ne lat 5,4 miljoen hectare
J d, dat onder miljoenen
r. dloze boeren moet
rden verdeeld. Enkele
lotgrondbezitters heb-
i al gedreigd de wa
ls op te nemen als zij
rden onteigend.
nrlopig is vijf miljard gul-
uitgetrokken om groot-
Ibezitters schadeloos te
n: tien procent van het
sedrag krijgen zij direct
verkoop; het resterende be-
l verspreid over tien jaar.
Congres, dat maandag
ir bijeen komt, heeft ne-
itig dagen de tijd gekregen
een invulling te geven aan de
landverdeling. Liever had het
parlement gehad dat Aquino
zich geheel niet met het pro
gramma zou bemoeien, maar
volgens haar duurt het dan ja
ren eer stappen worden gezet.
Eerder zette Aquino haar ka
binetsleden al het mes op de
keel door te stellen dat de
minsters moesten instemmen
met de hervorming of moesten
opstappen. Voor de presidente
is de landhervorming een van
de belangrijkste middelen om
haar macht te handhaven. Tij
dens de verkiezingen beloofde
zij het volk een einde te ma
ken aan het grootgrondbezit,
die er in 1997 toe moet leiden
dat particulieren over maxi
maal zeven hectaren beschik
ken.
Het Congres kan op deze regel
echter allerlei uitzonderingen
gaan claimen. De Communisti
sche Partij (CP) en boerenor-
ganisaties vrezen dat de maat
regel een schijnvertoning is en
verwijzen naar het enorme
grondgebied dat in handen is
van familieleden van Aquino
en de ongebreidelde macht
van de landeigenaren. Zij ver
wijzen ook naar het hervor
mingsplan van de vroegere
dictator Ferdinand Marcos, dat
alleen van toepassing was op
relatief kleinere gebieden
waar rijst en graan werd ge
teeld.
Aquino zei gisteren te hopen
dat het hervormingsprogram
ma ook betrekking krijgt op
de veel grotere en machtiger
suikerplantages, zodat ieder
een overtuigd is dat haar plan
nen gemeend zijn. Woordvoer
der Benigno gaf toe dat het
Congres de bevoegdheid heeft
om presidentiële Desluiten af
te wijzen of althans de uitvoe
ring ervan sterk te vertragen,
maar, zo zei hij, het Congres
loopt in dat geval wel het risi
co op een confrontatie met het
staatshoofd.
[NCHEN De Westduitse
itie heeft op de luchthaven
nchen-Riem een 29-jarige
osman gearresteerd die er-
wordt verdacht lid te zijn
de Franse terroristische
anisatie Action Directe. De
n. René D. bood geen weer-
nd. Volgens de Franse re-
rche is hij betrokken ge-
®t bij roofovervallen door
Ier meer explosieven aan te
eren. Action Directe heeft
ermalen samengew «.t met
Westduitse Rotf Armee
«tion (RAF), maar de poli-
gaat er niet vanuit dat D. in
nchen was qm aanslagen
>r te bereiden Hij zou in de
d een onderduikadres heb-
1 gezocht. De man wordt
rigens niet beschouwd als
o grote vis" Frankrijk
om uitlevering gevraagd.
De 91-jarige Ame
rikaanse Hulda
Crooks is gisteren
begonnen aan de
beklimming van de
Fuji, met 3776 me
ter de hoogste
berg van Japan.
Crooks staat in de
VS bekend als
„Grandma Whit
ney" en beklom na
haar 66ste verjaar
dag 22 keer Ame
rika's hoogste
berg buiten Alas
ka, de 4.418 meter
hoge Mount Whit
ney In Californiö.
Zij heeft daarna 86
toppen beklom
men van hoger
dan 1.500 meter.
Slechts met be
hulp van een wan
delstok doet
Crooks twee da
gen over de be
klimming; morgen
ochtend wil zij
vanaf de top van
deze heilige berg
de zon zien op
gaan.
foto: ap
Zomertijd, vakantietijd. Dat geldt ook
voor onze correspondenten verspreid
over Europa en in de Verenigde Staten.
Zij zijn echter niet op vakantie, maar
gingen op zoek naar Nederlanders in den
vreemde die hun brood verdienen in de
toeristische en/of recreatieve sfeer.
Vandaag deel twee in deze serie over
Hollands ondernemerschap buiten de
grenzen: een surfschool-houder aan de
Franse zuidkust.
elkaar krijgen, dan moet je
zorgen dat de ander het je als
het ware aanreikt. Om van
een ambtenaar een vergun
ning te krijgen ga je met zo'n
man eten. Dat kost geld, maar
het gaat wel veel vlotter. Het
aardige is dat je er soms nog
een aardige vriend aan over
houdt ook".
Boete
Inmiddels beschikt de Apel-
d oom er over de benodigde
papieren. Desalniettemin be
gint het zomerseizoen steevast
met een boete. Zijn tot bar
omgebouwde directiekeet is
naar Franse maatstaven niet
verrijdbaar en zou daarom ei
genlijk niet op het strand mo
gen staan. „Officieel moeten
er wielen onder zitten. Feite
lijk zijn al mijn vergunningen
afgegeven voor een illegale
tent. Zoiets kan hier. Maar
omdat ze in het dorp ook wel
zien dat ik serieus werk en de
toeristen toch iets extra's
biedt, heeft de burgemeester
een plaatselijke verordening
toegevoegd aan de wet. Spe
ciaal voor mij. Als de sheriff
me nu toch een bekeuring
geeft, helpen ze me een hand
je op de mairie. Zijn bon moet
eerst naar de prefectuur in
Montpellier, die hem terug
stuurt voor bevestiging. In
Vias houden ze de boete tot
eind september vast om hem
vervolgens te verscheuren.
De strandtent in kwestie is
dan namelijk al afgebroken."
Opkomst
Frits Kamstra op het strand bij zijn surfschool.
foto: bob van huët
(Van onze correspondent
Bob van Huët)
VIAS Het is al vroeg
bakken op het strand van
Vias. Nog geen tien uur
's ochtends en het kwik
nadert de vijfentwintig
graden. Bij de Beach
Club heerst een on-Fran
se bedrijvigheid. Frits
Kamstra is klaar wanneer
de andere surfplank- en
zeilbootverhuurders zich
nog de slaap uit de ogen
moeten wrijven. De wa
terfietsen staan in het ge
lid en speciale cursus
planken, speed- en jump-
boards liggen netjes in
daarvoor gemaakte rek
ken. De overzichtelijke
opstelling nodigt uit er
eentje te huren. Een paar
minuten later scheert de
eerste klant weg over het
hier nog doorzichtig blau
we water van de Mediter-
De zonnebril lijkt in zijn
hoofd gegroefd. Het gebruin
de gezicht van „monsieur
Frits", zoals hij genoemd
wordt, staat tevreden. „Langs
de hele zuidkust van Frank
rijk vind je nergens een tent
waar qua watersport zo'n
kwaliteit geleverd wordt als
hier", zegt de zeilfanaat. Zijn
aanpak mag revolutionair he
ten, zeker in een streek waar
„doucement le matin et pas
trop vite l'après-mide" de eer
ste leefregel is. De Nederlan
der zegt dan ook twee keer
harder te lopen dan zijn Fran
se concurrenten, die eigenlijk
ski-instructeurs blijken te
zijn. Op zo aangenaam moge
lijke wijze proberen ze te
„overzomeren". Waar Frits
met gekwalificeerde en meer
talen sprekende surfinstruc-
teurs werkt, maken de Fran
sen er een potje van. Bij hen
beperkt een cursus surfen
zich veel tot de aanwijzing:
„Dit is een plank, daar is de
zee, veel plezier". De Beach
Club geeft een surfgarantie.
„Met behulp van aangepast
lesmateriaal en een simulator
surft u gegarandeerd binnen
vijf uur", zo staat het in de
folder.
Klippen
Toch dacht Frits Kamstra (40)
allerminst aan business toen
hij zeven jaar geleden aan de
Cóte du Languedoc arriveer
de. Een huwelijk was op de
klippen gelopen en zijn eet-
cafe in Apeldoorn had hij
moeten verkopen. „Na die
problemen wilde ik rustig aan
mezelf toekomen. Van een
vriend hoorde ik dat La Cara-
basse, een van de grootste
campings in deze streek, ie
mand zocht voor surflessen.
Omdat ik gek ben van zeilen
heb ik een contractje gete
kend, twintig planken ge
kocht en ben met veel plezier
begonnen. Ik woonde in een
campingcar. Meer wilde ik
ook niet. Maar ja, ik schijn
toch een organisator te zijn of
een „denkertje", zoals mijn
vrienden altijd zeggen. Nadat
ik van een Francaise een abo
minabel uitziende strandtent
had overgenomen heb ik in
Nederland een directiekeet
gekocht. Daaromheen ben ik
de Beach Club begonnen. Tel
kens een stapje verder. Iedere
spijker hier heb ik er zelf in
geslagen. Het terrein huur ik
nog steeds van La Carabasse".
Veldwachter
De eerste drie jaar keek hij de
kat uit de boom en werkte
min of meer illegaal. De veld
wachter van Vias kwam wel
eens naar vergunningen vra
gen. „Wanneer de sheriff
moeilijk deed hield de direc
teur van de camping me de
hand boven het hoofd. Die
man heeft een advocatenkan
toor in Parijs en geniet enig
aanzien. Omdat ik hier niet
met het idee ben gekomen zo
snel mogelijk veel geld te ver
dienen, heb ik de zaak rustig
kunnen aankijken. Ze zeggen
wel dat de mensen in Frank
rijk heel gastvrij en open zijn.
In de praktijk valt dat tegen.
Toen ze mijn directiekeet za
gen schrokken ze. Ik was
opeens een bedreiging,
vreemd kapitaal. Dan wordt
je dus echt tegengewerkt en
onthouden ze je belangrijke
informatie. Met steun van de
camping heb ik heel voorzich
tig mijn weggetje kunnen vin
den. De Franse sfeer moet je
exact doseren. Wil je iets voor
Het toerisme is in opkomst in
deze bocht van de Middel
landse Zee. Maar anders dan
aan de volgebouwde en plat
gelopen Cóte d'Azur, is er tus
sen Montpellier en Beziers
nog altijd wel wat ruimte. De
burgemeester van Vias stimu
leert de ontwikkeling van het
toerisme. „Dat is een hote
lier", zegt Frits. „Die man
weet waar het om gaat. De
vorige was een wijnboer. Van
toeristen had hij alleen maar
overlast, ziin wijn verkocht
hij toch wel".
Zelf op de planken staan is er
voor de Nederlander nauwe
lijks meer bii. Nu de zaken
voor de wind gaan moet hij
vooral veel praten. „Drie
kwart van je tijd ben je hier
kwijt aan het onderhandelen
met allerlei overheidsinstan
ties. Vergunning voor parasai-
ling, voor waterskiën, voor
een eigen waterput, ga zo
maar door. Een oeetje trots
ben ik wel, want ik heb ver
gunningen die niemand an
ders heeft en ook niemand
meer zal krijgen. Toch vind
ik het jammer dat ik zelf geen
les meer kan geven. Daar heb
ik altijd zo van genoten. Als je
een paar uur met iemand be
zig bent en opeens heeft hij
het te pakken en vaart zeli
een stukje weg. Dat is toch
