Zwaksten
vallen uit
de boot
Uniek 16e-eeuws
schip ontdekt
in de Waddenzee
Wetsvoorstel bijstandsverhaal gehekeld
Jraks wil
t veilplicht
voor vis
lat in Kerkrade
^stort in na zware
gasontploffing
Informatie niet naar buitenland
-inaTMNENLAND
SeicbeSouAont
WOENSDAG 22IUU 1987 PAGINA 3
arkt
ke derde dinsdag
r juli word! in Vee-
{fldaal Europa's
Voor ootste bijenmarkt
ooi (houden. Ook gis-
i waren weer
imkers bijeen-
i ikomen om hun
jenvolken te ver-
'ni mdelen. De jeugd
n ionde eveneens in-
voeti iresse voor de dl-
i de; irse bijenraten.
EMANCIPATIERAAD:
DEN HAAG Gemeen
ten mogen niet door het
rijk verplicht worden om
bijstand, verleend aan ge
scheiden vrouwen, onder
alle omstandigheden te
verhalen op de ex-echtge
noot. Er moet ruimte blij
ven om een uitzondering
te maken voor aanvraag-
sters die vóór hun huwe
lijk economisch zelfstan
dig waren.
Dit zegt de Emancipatieraad in
een commentaar op het con
cept-wetsvoorstel van minister
De Koning over verhaal van
bijstandskosten. Gemeenten
hebben wel het recht bijstand
aan gescheiden vrouwen op de
ex-echtgenoot te verhalen,
maar niet de plicht. Derhalve
gebeurt het in sommige ge
meenten wel en in andere
niet. Met het concept-wets
voorstel wil de minister een
eind maken aan deze situatie
door een verhaalsplicht in te
voeren.
Tot dusver werden de bij
standsuitkeringen aan geschei
den vrouwen automatisch ver
strekt, en het eventuele ver
haal van de kosten op de ex-
echtgenoot ging buiten hen
om. In de nieuwe structuur die
de minister voor ogen staat,
wordt de bijstand alleen dan
verstrekt als de vrouw kan
aantonen dat zij alimentatie
heeft aangevraagd.
De Eman
cipatieraad vindt dat het bij
standsverhaal een zaak moet
blijven tussen de gemeente en
de ex-echtgenoot. „Bij de be
handeling van de Bijstandswet
is indertijd uitdrukkelijk ge
steld dat vrouwen privérede-
nen kunnen hebben om geen
alimentatie aan te vragen al
dus de raad in een brief aan
staatssecretaris De Graaf van
sociale zaken. Als voorbeeld
wordt gewezen op vrouwen in
Blijf van m'n lijf-huizen die
geen financiële band met hun
echtgenoot wensen. Een ander
argument dat de raad tegen
het voorstel inbrengt is dat het
de scheidingsprocedure zal
verzwaren. Dat is in strijd met
de voorgestelde herziening
van het scheidingsprocesrecht,
waaarmee de regering juist de
procedure wil vereenvoudi
gen.
Privé - waterputten
zwaar vervuild
DEN HAAG Privé-water-
putten blijken tot vierhonderd
milligram nitraat per liter te
bevatten. Dat is acht keer de
norm zoals die door het minis
terie van VROM is vastgesteld.
Dit blijkt uit een werkdocu
ment van de Europese Com
missie dat handelt over het te
rugdringen van het stikstofge-;
halte in kunstmest. Te veel ni-*
traat kan bii zuigelingen tot
bloedziektes leiden en mensen
met een verminderde weer
stand kunnen er kanker door
krijgen. Het probleem doet
zich vooral voor in zandgebie
den in Drente, Overijssel, Gel
derland, Utrecht, Noord-Bra
bant en Limburg.
erkt
ek«i|EN HAAG Minister
taa raks van landbouw en
isserij wil een nationale
lij] ulplicht voor vis instel-
W n. Overtreding daarvan
W J strafbaar zijn. Over het
i jornemen wordt overleg
nral evoerd met het visserij-
ns idrijfsleven.
erd -
Ie veilplicht dient ertoe de
introle op de naleving van de
ingstbeperkende maatrege-
- kei n te verbeteren. De aanvoer-
i be: er van vis wordt verplicht
mo tie op een aangewezen aan-
natj odingsplaats te lossen. Daar-
a moet de vis ter veiling wor-
n aangeboden op de visaf-
ag in de gemeente waar de
mlanding heeft plaatsgevon-
i. Voor de havens van Delf-
en Eemshaven, waar geen
afslagen zijn, wordt een
leciale regeling ontworpen,
houdt, aldus Landbouw en
«rij, in dat de vis naar de
iniJslag in Urk moet worden ge
acht. Voor het transport is
h speciaal geleidebiljet van
Algemene Inspectie Dienst
naifcig.
vd i veilplicht moet volgens de
icel inister niet gelden voor vis
door de Rijkskeurings-
ïst voor Vee en Vlees on-
•hikt is verklaard voor'
enselijke consumptie. Voor
trvoer en verkoop van der-
'ijke vis is wel een speciaal
idebiljet nodig. Diepvrie
zers zullen worden vrij-
steld van de veilplicht. Een
dernemer die vis aanvoert
n i er een visverwerkingsbe-
iaf| ijf dat voor 1 juli 1987 aan
toebehoorde, kan vrijstel-
vragen.
Dk de visafslag krijgt ver
plichtingen opgelegd in het
ire ader van de veilplicht: per
sen eek moet per vissersvaartuig
et) orden opgegeven hoeveel vis
geveild is.
als
>de,
ïg« A
silijke vis
leidebilj<
B iwlers
*8* steld vai
GRATIS ELKE WOENSDAG DE
BIJLAGE BIJ UW KRANT Mn
-INFORMATIEOVER FILMS,MUZIEK
THEATER. RECREATIE,EXPOSITIES
EN EEN COMPLETE AGENDA
n|
TEKORT AAN DAGOPVANG
GEESTELUK GEHANDICAPTEN
Het werk in een sociale werkplaats is steeds meer op produktie gericht.
FOTO: SP
ROZENBURG Hoe
wel de gezinsvervangen
de tehuizen en dagver
blijven in ons land sinds
kort ruim 25.000 plaatsen
voor geestelijk gehandi
capten hebben, is er nog
steeds een tekort aan op
vangmogelijkheden. De
FIAD, de vereniging van
dag- en woonvoorzienin
gen voor geestelijk ge
handicapten, heeft van
daag in Rozenburg tij
dens de officiële viering
van die 25.000ste plaats
gewezen op de grote
wachtlijsten en opnieuw
gepleit voor uitbreiding
van de kleinschalige
zwakzinnigenzorg. Er
zijn nu voor geestelijk
gehandicapten 520 ge
zinsvervangende tehui
zen met ruim 12.500 be
woners, ruim 100 kinder
dagverblijven voor bijna
4000 kinderen, 190 dag
verblijven voor 9000 vol
wassenen plus nog een
aantal kortverblijfhui-
Ruim 2500 mensen wachten
op een plaats in een gezins
vervangend tehuis (gvt) en
800 op een plaats in een dag
verblijf voor ouderen. Het
gebrek aan dagopvang bete
kent volgens de heer J. Hak
bijl, voorzitter van de FIAD,
niet alleen een zwaardere be
lasting voor de ouders, maar
ook voor de gvt's die daar
qua personeelbestand eigen
lijk niet op berekend zijn.
„Het probleem wordt nog
groter doordat zwakzinnigen
steeds minder kans hebben
op een baan in een sociale
werkplaats en doordat de
gvt's steeds meer vergrijzen",
aldus Hakbijl.
Ruim tachtig procent van de
gvt's kan zich niet meer be
perken tot zijn eigenlijke
taak, een verantwoorde bege
leiding van het wonen, maar
moet nu ook zorgen voor een
zinvolle dagbesteding voor
geestelijk gehandicapten.
Hakbijl: ,Er waren geruchten
dat het om in totaal 500
thuiszitters zou gaan, maar
uit een onderzoek van onze
vereniging blijkt dat er zeker
1000 tot 1500 thuiszitters
zijn".
Produktie
Verschillende gvt's in Den
Haag worden geconfronteerd
met de zogenoemde thuiszit
ters. Ruud Derksen, groeps
leider in het gvt aan De
Gaarde, voorziet voor de op
vang echter niet veel proble
men. „Hier althans loopt het
zo'n vaart niet. De bewoners
die thuiszitten, kunnen zich
zelf prima vermaken. Na
tuurlijk is dat in elk huis an
ders; het is afhankelijk van
het niveau van de groep en
de instelling van het huis.
Volgens de Algemene Wet
Bijzondere Ziektekosten
moeten de bewoners overdag
elders zijn. Er zijn verschil
lende mogelijkheden: het
vrije bedrijfsleven, de sociale
werkplaats of de dagverblij
ven. Door de grote werkloos
heid en de bezuinigingen
biedt het bedrijfsleven nau
welijks kans. Degenen die
maatschappelijk het laagst op
de ladder staan, gaan er ge
woon uit. Sinds de nota van
De Graaf moet ook in de so
ciale werkplaatsen de pro
duktie geoptimaliseerd wor
den. Dat heeft weer tot ge
volg dat degenen die die pro
duktie niet halen, ontslagen
worden en een beroep moe
ten doen op een dagverblijf.
Aangezien er gigantische
wachtlijsten zijn voor de dag
verblijven, komt her erop
neer dat de zwaksten uit de
boot vallen en de druk op de
dagverblijven steeds meer
toeneemt. Van de 25 bewo
ners hier zijn er vier thuis.
Twee zijn met de vut en twee
anderen zijn ontslagen uit de
sociale werkplaats. Eén van
die twee die ontslagen zijn,
lijdt aan een dwangneurose.
Hij ging 's ochtends de deur
niet uit zonder drie keer zijn
tanden te poetsen, zodat hij
nooit voor tienen aankwam.
Natuurlijk zit je daar als lei
ding achterheen, maar eens
houdt het op. Het resultaat is
dat hij ontslagen is".
Vergrijzing
De gvt's vergrijzen. Er is
nauwelijks sprake varï' enige
doorstroming zodat er weinig
nieuwe aanwas is. Het gvt
aan het Frederik Hendrik
plein heeft bijna alleen met
thuiszitters te maken. Alle
bewoners zijn ouder dan 65
jaar en mogen kiezen of ze
wel of niet naar een dagver
blijf gaan. Groepsleider H.
van de Salm: „De erken
ningsnorm dat de bewoners
een dagbesteding buitenshuis
moeten hebben, gaat hier al
lang niet meer op. Vijftien
jaar geleden nog wel toen het
tehuis opgezet werd. De rege
ring voert nu een ad-hocbe-
leia en staat oogluikend toe
dat de bewoners thuisblijven.
De enige oplossing is meer
personeel. Wij hebben het in
middels al intern geregeld
door iemand in dienst te ne
men die overdag de activitei
ten organiseert. Toen de te
huizen enkele jaren geleden
werden opgezet, heeft blijk
baar niemand er aan gedacht
dat ook geestelijk gehandi
capten ouder worden".
Sommige bewoners blijven
ook wel incidenteel thuis.
Het is vaak moeilijk voor de
leiding om hen dan te moti
veren toch te gaan werken
omdat de aard van de werk
zaamheden in de sociale
werkplaatsen niet geweldig
is. Groepsleider Derksen:
„Het verplichten van dagop
vang is er in de eerste plaats
voor bedoeld het aantrekken
van meer personeel te voor
komen. De erkenningsnor
men voor de gvt's lijken wel
aandoenlijk bezorgd, maar
werken ook heel beperkend".
JEANNETTE VOORBIJ
DEN BURG „Het bijzondere van dit wrak is de
combinatie van ouderdom, afmeting en conserverings-
toestand. Het schip heeft een voor de zestiende eeuw
grote afmeting. De zeventiende eeuw was een periode
van schaalvergroting in de scheepsbouw. In de zestien
de eeuw was men heel erg aan het experimenteren. Je
komt dan ook allerlei afwijkende schepen tegen". Dat
zegt een opgetogen Thijs Maarleveld, archeoloog in
dienst van het ministerie van WVC naar aanleiding
van de vondst van een uniek schip uit circa 1580 in het
Scheurrak (Waddenzee) tussen Texel en de Afsluitdijk.
De Texelse makelaar Hans Eelman (44) lokaliseerde het wrak
reeds in 1984. „Het is een uit de hand gelopen hobby", zo om
schrijft hij zijn duikerswerk. Overigens is de zee hem helemaal
niet vreemd. Eelman heeft een stuurmansopleiding gevolgd en
heeft meerdere jaren gevaren.
Vier weken in het jaar verlaat Eelman het makelaarskantoor in
Den Burg om te duiken. Hij heeft zich gespecialiseerd in het ge
bruiken van elektronische apparatuur voor bestudering van het
zeebodemoppervlak. Zijn schip, de Phileas Fogg, dat van die
moderne elektronica is voorzien, is ook buiten aie vier weken
veelvuldig op de Waddenzee of de Noordzee te zien. Bijvoor
beeld voor het onderzoek van de archeologen van het ministerie
van WVC, dat dit jaar al gauw dertien weken in beslag neemt
Eelman heeft inmiddels een stuk of tien wrakken in kaart ge
bracht. Volgens afspraak werd de vondst in het Scheurrak ge
meld bij de archeologen van het ministerie van WVC. De inder
tijd opgedoken voorwerpen, zoals een aantal schoenen en bron
zen kookpotten, leerden de onderzoekers, dat het best eens om
een bijzonder schip zou kunnen gaan. Opmetingen en nadere
bestudering van het houtwerk hebben het vermoeden bevestigd.
Vaarroute
Inmiddels is de vaarroute ter plekke enigszins gewijzigd, zodat
zestien onderzoekers ongestoord het wrak van het zestiende
eeuwse schip kunnen bestuderen. Ten gevolge van de sterke
stroming ligt het schip voor een deel bovengronds. Het hout
werk komt weer in aanraking met zuurstofrijk water en dreigt
te verrotten. „Als we er nu niets aan doen is het met een paar
jaar wel bekeken", weet archeoloog Maarleveld.
Het schip heeft een lengte van in elk geval 36 meter en dat is
volgens Maarleveld voor die tijd uitzonderlijk groot. Of het een
koopvaardij- of een oorlogsschip is geweest, staat nog niet vast
„Er is wel bewapening aan boord. Maar dat zegt niets. Het was
midden in de Tachtigjarige Oorlog. Het is dan ook waarschijn
lijk, dat ook koopvaardijschepen bewapend waren".
Gezien de gaafheid van het wrak hoopt men veel gegevens over
de toenmalige scheepsbouw boven water te krijgen. Het onder
zoek, dat door Maarleveld wordt gecoördineerd maar wordt ge
leid door de Amsterdamse student Boudewijn Goudswaard, zal
gauw vier jaar in beslag nemen. Het wrak zal dan ook in eerste
instantie geconserveerd moeten worden. Er komt een soort net
werk met zandzakken over het schip. Het achtersteven steekt
echter wat te ver boven de grond uit en Maarleveld acht het
waarschijnlijk dat een deel ervan eind dit jaar losgezaagd en ge
borgen zal worden.
Of het hele schip geborgen zal worden komt pas aan het eind
van het totale dure onderzoek ter sprake.
IER GEWONDEN
Di
01 tëRKRADE Na een
e asontploffing in een flat-
ebouw in Kerkrade is
en gedeelte van deze flat
igestort. Er werden drie
ichtgewonden en één
at *aargewonde uit de
•uinhopen gehaald. Van
luizen in de omgeving
teuvelden ruiten.
Drie >oven elkaar gelegen
Wooneenheden werden geheel
erwoest toen de ontploffing
óch voordeed in de onderste
tming. De bewoner hiervan
i met ernstige brandwonden
^genomen in een ziekenhuis
jn Aken. De bewoner van de
wvenste flat raakte lichtge
wond. De andere twee gewon
den vielen in aangrenzende
flats, die zware schade oplie
pen. De bewoner van de mid
delste flat was niet thuis. De
politie miste na een inventari
satie van de bewoners van het
flatgebouw nog één persoon
maar volgens buren is deze
waarschijnlijk met vakantie.
De ingestorte flatwoningen
waren pas vijf jaar geleden ge
bouwd. Zij werden in hoofd
zaak door vrijgezellen be
woond.
In Hellevoetsluis raakte gister
middag een man zwaar ge
wond nadat in zijn huis een
gasontploffing plaatsvond toen
hij naar binnen wilde gaan.
Zijn twee kinderen, die nog
buiten stonden, liepen lichte
brandwonden op, zijn echtge
note een shock. De man is op
genomen in het Zuiderzieken-
nuis in Rotterdam.
Brandweerlieden zoeken naar slachtoffers in de puinresten van drie Ingestorte wooneenheden van
een flatgebouw in Kerkrade.
FOTO: ANP
Celstraf voor
bestelen bejaarden
ALMELO De rechtbank in
Almelo heeft gisteren de 39-ja-
rige A.M.W. uit Almelo we
gens het plegen van 131 inslui
pingen en inbraken in bejaar
dentehuizen en bejaardenwo
ningen conform de eis veroor
deeld tot een gevangenisstraf
van twee jaar en zes maanden.
De man heeft bijna een ton
aan geld en sieraden buitge
maakt. Bij het opleggen van de
straf heeft de rechtbank in
aanmerking genomen dat de
misdrijven zijn gepleegd bin
nen een half jaar en dat met
name oudere mensen de dupe
zijn geworden, waardoor on
der hen grote angst en onrust
is ontstaan.
Heren Avanti tegen
Boedapest in tweede
ronde Europa Cup
DEN HAAG De tafeltennis
sers van Avanti uit Hazers-
woude spelen in de tweede
ronde van het Europese beker
toernooi voor landskampioe-
Koeienrace verboden
RAALTE Burgemeester en
wethouders van Raalte hebben
gisteren besloten geen vergun
ning te verlenen voor een
koeienrace. Het college heeft
dit besluit genomen op basis)
van de adviezen van de politie'
en de Dierenbescherming. De
plaatselijke ponyclub wilde als
extra attractie tijdens haar
concours hippique een hard
loopwedstrijd met koeien hou
den.
Dogger verder in
satelietcircuit
AMERSFOORT Paul Dog-
gers beslissing om het jeugd-
toernooi van Wimbledon aan
zich voorbij te laten gaan en in
plaats daarvan uit te komen in
het Nederlandse satellietcir
cuit lijkt geen verkeerde te
zijn geweest. Kwam de net
zestienjarige Amsterdammer
in de voorgaande drie toer
nooien van het circuit niet tot
aansprekende prestaties, giste
ren plaatste hij zich in het
Masterstoemooi bij Flehite ten
koste van Johan Vekemans
voor de tweede ronde: 6-4, 6-3.
In het satellietcircuit reikte
Dogger, de jongste deelnemer
aan het Masterstoemooi, twee
maal niet verder dan de eerste
ronde, één keer bracht hij het
tot de tweede. „Ik was wat on
gelukkig; ik ben ook steeds in
een driesetter uitgeschakeld",
verklaarde Dogger, die niet
meer naar school gaat, maar
zich geheel richt op tennis en
vier tot zes uur per dag traint
nen tegen Boedapest (Honga
rije). Dit heeft de loting in
Athene gisteren opgeleverd.
De heren van Avanti zijn vrij
gesteld voor de eerste ronde,
die op 19 september wordt ge
speeld. De tweede ronde heeft
plaats op 31 oktober. Bij de da
mes zijn Avanti, vorig seizoen
Europacup-winnaar, en lands
kampioen Hotax'68 ook recht
streeks geplaatst voor de twee
de ronde. Avanti ontmoet op
31 oktober het Westduitse
Frankfurt. Hotak speelt tegen
Sofia of Salamina uit Bulga
rije.
Jeugdploeg
negende
op EK tafeltennis
ATHENE De Nederlandse
jongensploeg is gisteren in
Athene als negende geëindigd
tijdens de Europese tafelten-
niskampioenschappen. Op de
slotdag van toernooi versloeg
het team Hongarije met 5-4.
De Europese titel ging naar de
Sovjet-Unie. De finale tegen
TV.ii J
West-Duitsland werd gewon
nen met 5-0. Titelverdediger
Zweden werd derde. Het Ne
derlandse meisjesteam zege
vierde met 3-0 over de Enge
land en eindigde daardoor op
de zevende plaats. Het Euro
pees kampioenschap ging naar
Roemenië, dat in ae finale
Joegoslavië kansloos liet: 3-0.
(Van onze
parlementaire redactie)
DEN HAAG Neder
landse opsporingsambte
naren mogen geen inlich
tingen over Nederlandse
staatsburgers aan buiten
landse autoriteiten door
geven tenzij het gaat om
volgens Nederlands recht
strafbare feiten.
De ministers Van Eekelen
(Defensie), Van Dijk (Binnen
landse Zaken) en Korthals Al-
tes (Justitie) zeggen dit in ant
woorden op vragen van de se
natoren mevrouw Tiesinga
(D66) en de heren De Gaay
Fortman (PPR), Glastra van
Loon (D66) en Vis (D66).
Aanleiding voor de vragen
vormden berichten over de rol
die de Koninklijke marechaus
see gespeeld zou hebben bij het
opsporen van homosexuele re
laties van Amerikaanse mili
tairen in ons land. Dergelijke
relaties zijn in het Amerikaan
se leger verboden.
Volgens de drie ministers
heeft de Koninklijke mare
chaussee alleen in het geval
van een Amerikaanse militair
gelegerd op de vliegbasis Soes-
terberg nagetrokken wie de
huurder en de verhuurder wa
ren van een bepaalde woning.
Daarnaast is assistentie ver
leend aan de Amerikaanse mi
litaire politie. Eigen onderzoek
in de homo-affaire heeft de
marechaussee niet verricht, al
dus de bewindslieden.
Duurdere schoenen
lopen weer beter
AMSTERDAM De Neder
lander geeft gemiddeld per
jaar ƒ210 aan schoenen uit
Dat is ƒ30 meer dan in 1981.
De belangstelling voor de wat
duurdere kwaliteitsschoen is
toegenomen en ook wordt de
schoen vaker als mode-artikel
gezien. Ook de ruim 2000
schoenmakers in ons land pro
fiteren van de toegenomen be
langstelling voor de kwaliteits
schoen die zij na verloop van
tijd mogen repareren.
