Zit de verkeerde man in de cel?
PvdA: V.d. Bergh
kan blijven
ONDERZOEK NAAR „PASKAMERMOORD" OP DE KORREL
lEUWi
Postbank moet gedupeerde
winkeliers vergoeden
De Koning zet plan door van verlenging jeugdloon
RVD waakt over vier miljoen meter historische film
„Mensen die 'm kennen,
weten dat hij wel eens bluft
Pop-art
vepsf OlKKEtfE'. erihlG Die
NOU in oe DRIE cf IN ce
^2 BINNENLAND
cëWócêomanT
ZATERDAG 18IULI1987 PAGINA 3
ai|NV PTT mag eerste jaren
%t\i tarieven vaststellen
-n<
s die
die j
g zijn
hei
ok va
alles
veilig!
- geni
;nde
Ein
ne (I
arme
ït we
va®
ei
len.
I van
e wo
maar
kom'
jEN HAAG De in 1989 op te richten NV PTT mag de
lerste vier jaar zelf de tarieven op post- en telecommunica-
tiegebied vaststellen,
a deze periode zal bekeken worden of het bedrijf goed met
jze vrijheid is omgegaan. Dit blijkt uit de door het kabinet
aanvaardde wetsvoorstellen tot oprichting van de NV PTT.
Momenteel heeft de PTT voor aanpassingen van tarieven
ide n, nog toestemming nodig van minister Smit-Kroes (Verkeer
wetH Waterstaat).
'5 Volgens het wetsvoorstel mogen de posttaneven echter niet
zal o harder stijgen dan de loonkosten in het bedrijfsleven. Voor
2t mie tarieven van de telecommunicatie geldt de prijsindex (de in-
Drspel flatie) als maatstaf bij verhogingen.
gebre OP ^et van telecommunicatie krijgt de PTT het
n het exclus'eve recht voor aanleg, inhoud en exploitatie van tele-
communicatie-infrastructuur. Daaraan gekoppeld komt de
®eva* plicht een aantal openbare diensten uit te voeren: telefoon,
elegraaf, telex en datatransport. De PTT-post krijgt onder
de NV een monopolie-positie voor brieven tot 500 gram.
Verlichte
pijpkousen
Paarden van de
Amsterdamse
bereden brigade
krijgen sinds gis
teren reflecteren
de pijpkousen
om. Hiermee wil
de politie de vei
ligheid van paard
en rijder verho
gen.
FOTO: ANP
Voor arbeidsvoorwaarden
trendvolgers 1988
207 miljoen beschikbaar
DEN HAAG Het kabinet wil 207 mil
joen gulden beschikbaar stellen om de
arbeidsvoorwaarden van werknemers bij
door de overheid gesubsidieerde particu
liere instellingen (welzijn, gezondheids
zorg en dergelijke) in 1988 te verbeteren.
Hiervan is 185 miljoen gulden ofwel 0,74
procent van de loonsom bestemd voor de
hele sector en 22 miljoen gulden voor
bijzondere omstandigheden in deelsecto
ren zoals gezinsverzorging, medische
kleuterdagverblijven, gezondheidscentra
en dans- en toneelgezelschappen. Minis
ter De Koning van sociale zaken en
werkgelegenheid heeft dat de werkge
vers- en werknemersorganisaties in de
verschillende sectoren laten weten.
HAARLEM Ver
moordde rijwielhandelaar
Rob van Z. op 30 novem
ber 1984 Sandra van
n bejRaalten in de paskamer
on
weel
t noj
nor rechtbank van Haarlem
ZIJD
is et
maa
lev;
iter
of I
ïrste
VANDAAGi
IN HET
van een modeboetiek in
Zaandam? Ja, zei de
in maart van dit jaar en
veroordeelde hem tot
twaalf jaar cel. Ten on
rechte, zegt de ontken-
inende Van Z. Hij eiste
gisteren in een kort ge
ding dat het politie-on-
derzoek heropend wordt.
„Er zijn zeer sterke aan
wijzingen dat de verkeer
de man in het huis van
bewaring zit en dat de
politie de verkeerde men
sen heeft laten lopen", al
dus zijn advocaat P. Doe-
dens.
Het was vier minuten over
ïalf twaalf op vrijdag 30 no
vember 1984 toen een klant
:ers|de 21-j rige verkoopster San
dra van Raalten vond in een
paskamer van boetiek Ma-
nouk. Ze was dood. Haar han
den en benen waren gebon
den met gordijnstof, haar
mond was gesnoerd. In haar
hals zaten messteken; ze was
Igebloed nadat de slag
ader was doorgesneden. Op
dat moment was ze al tien tot
twintig minuten overleden.
Op grond van getuigenverkla
ringen werd een signalement
van de dader verspreid: die
zou zo'n dertig jaar zijn, zwart
haar hebben en een breed
postuur. Twee jaar lang zocht
de politie naar deze man, tot
op 20 oktober 1986 de 33-jari-
ge Rob van Z. als verdachte
werd gearresteerd. Van Z.
werkte in de fietsenzaak van
[len
lijk
IffDEN HAAG De Rijksvoorlichtingsdienst
gaat de historische films en foto's van het Rijks
archief beheren. Het archief blijft eigenaar van
de films die bij de Rijksvoorlichtingsdienst wor-
den ondergebracht.
De Rijksvoorlichtingsdienst heeft een bunker
in de duinen. Daar liggen de films in kluizen
die constant op dezelfde temperatuur en dezelf
de vochtigheidsgraad worden gehouden, aldus
het hoofd van de afdeling beheer en distributie
van de rijksvoorlichtingsdienst, J. van Mierlo.
Het gaat om vier miljoen meter film en een
i«
zijn vader, vlakbij de mode
boetiek. Hij behoorde tot San
dra's vriendenkring.
Het openbaar ministerie be
toogde tijdens de rechtszaak
op 19 maart 1987 bij monde
van officier van justitie
mr. T. Bot dat Rob van Z.
Sandra had vermoord tijdens
een wreed sado-masochistisch
spel. Kort daarvoor had Van
Z. samen met zijn toenmalige
vrouw en Sandra en haar ver
loofde een sm-film bekeken,
waarin vrouwen werden
doodgestoken. De ex-vrouw
en een ex-vriendin van Van
Z. verklaarden tijdens de
rechtszaak dat zij in sm-spel-
letjes met Van Z. op zijn ver
zoek hun haar opstaken en
hun sieraden afdeden; Sandra
werd dood gevonden met op
gestoken haar en zonder sie
raden. Naast deze aanwijzin
gen pleitte tegen Van Z. dat
de politiehond Tim hem als
de eigenaar aanwees van een
knoop die in de paskamer
werd gevonden. Bovendien
bracht Tim hem in verband
met de zakdoek die om de
mond van Sandra was gebon
den.
Toen zijn ex-vrouw boven
dien verklaarde dat Van Z.
direct na de moord al details
wist te vertellen die alleen de
dader (of een medeplichtige)
kon weten en dat een vlijm
scherp mes plotseling uit huis
was verdwenen, was de recht
bank overtuigd. Uit de om
standigheden waaronder San
dra werd gevonden en uit de
manier waarop ze was vastge
bonden, concludeerde de
rechtbank dat het slachtoffer
Rob van Z. volledig vertrouw
de en hem seksueel ter wille
was geweest. „De rechtbank
rekent het de verdachte
zwaar aan dat hij juist op dit
moment tot een sinistere le
vensberoving is overgegaan".
Van Z. werd veroordeeld tot
twaalf jaar gevangenisstraf.
De officier van justitie had
acht jaar geëist.
Huiveringwekkend
Na het vonnis van de Haar
lemse rechtbank schakelde de
familie Van Z. een andere ad
vocaat in, om in hoger beroep
gunstiger resultaat te boeken.
Toen de nieuwe advocaat,
mr. P.Doedens, het dossier
over zijn cliënt onder ogen
kreeg, viel hij van de ene ver
bazing in de andere. Van Z.
voldeed in het geheel niet aan
het signalement van de dader
dat de politie had verspreid.
„U ziet 'm hier zitten", zei
Doedens gisteren tijdens het
kort geding, en wees op de
tengere bruinharige Van Z.
„Kunt u hier een verdachte
van maken met zwart achter
over gekamd haar en een
breed postuur?" Bovendien
ontdekte Doedens dat twee
mannen die wel aan het sig
nalement voldeden, nooit als
verdachte waren aangemerkt.
En dat de getuigenverklarin
gen over deze twee mannen
pas op het allerlaatste mo
ment aan het dossier waren
toegevoegd en dan nog op
verzoek van de toenmalige
advocaat. De officier van jus
titie noemde ze „niet rele
vant". „Toen ik dat las viel
mijn mond open van verba
zing", zei Doedens gisteren tij
dens het kort geding. „De of
ficier wilde deze verklaringen
aan de rechtbank onthouden.
Dat vind ik griezelig, eng,
huiveringwekkend. Want ze,
zijn niet alleen zeer relevant,'
ze hadden een totaal andere
wending aan de zaak kunnen
geven!"
Doedens vindt dat de politie
het spoor van de twee man
nen, E. en T., veel te snel
heeft losgelaten en te weinig
heeft gedaan met de verkla
ringen van getuigen. Hij eiste
daarom dat de twee alsnog
opgespoord en vervolgd wor
den. „Nog nooit heb ik in
mijn praktijk zo sterk de in
druk gehad dat een bewijs
met kunst en vliegwerk op
een rijtje is gezet. Negen ge
tuigen hebben een man in de
boetiek en de omgeving ge
zien die geen spat op Van Z.
lijkt. Dat is een beetje veel.
Het zou toch al te toevallig
zijn als die negen allemaal no
dig naar de oogarts moesten",
aldus Doedens.
Zwart haar
De advocaat citeerde uitge
breid uit de negen verklarin
gen. Om te beginnen die van
een vrouw die om kwart over
elf de boetiek binnenstapte
(de moord moest toen net ge
pleegd zijn) en door een man
bij de achterste paskamer
.werd weggestuurd met de
woorden: „Wij zijn gesloten".
Volgens de vrouw had de
man zwart haar, een rond ge
zicht en een flink postuur.
Hoewel hij niet echt donker
was, leek het haar geen blan
ke. Om half twaalf zag een
andere getuige, die vlakbij de
boetiek haar ramen aan het
wassen was, dat een man zijn
handen in haar emmer af
spoelde. Het water kleurde
bruin. De man had een bolle
wangen en zwart glad haar,
aldus de getuige, die hem een
„zuidelijk type" noemde. Aan
de omschrijving van deze
twee en andere getuigen, vol
deden twee mannen die voor
of na het tijdstip van de
moord in de omgeving van de
boetiek gesignaleerd werden.
Mr. P.
Doedens heeft
een kort
geding
aangespannen
tegen de
Haarlemse
officier van
justitie.
Doedens wil
dat het
onderzoek in
de zogeheten
paskamer-
moord wordt
heropend.
FOTO: ANP.
In de eerste plaats de junk E.,
die altijd een mes van dertig
centimeter bij zich droeg en
op die 30e november op het
station werd gezien met kras
sen op zijn gezicht. En er zijn
meer aanwijzingen in zijn
richting. Maar er is ook de
„verdachte" T. Deze man, met
zwart achterover gekamd
haar, werd op de dag van de
moord zenuwachtig drente
lend voor de boetiek gesigna
leerd, om tien over half elf.
Een uur later was hij defini
tief uit Nederland vertrok
ken. T. was hier illegaal en
moest op 3 december het land
verlaten. De politie heeft
noch E. noch T. als serieuze
verdachte beschouwd. Dat
moet alsnog gebeuren, aldus
Doedens. „Ik vraag niet zo
veel. Ik wil alleen dat de poli
tie alsnog een opsporingsbevel
van het openbaar ministerie
krijgt".
Hoger beroep
De landsadvocaat E. Daalde:
ging niet op de geciteerde ge
tuigenverklaringen in. Vol
gens hem hoort een discussie
daarover thuis in het hoger
beroep dat Van Z. heeft aan
getekend en dat in september
voor het Amsterdamse ge
rechtshof dient. „Dan kan hij
vragen de zaak terug te wij
zen naar de rechter-commis-
saris voor nader onderzoek.
Daar is geen kort geding voor
nodig. Er is ook geen spoedei
send belang en er zijn geen
nieuwe gegevens in het ge
ding. Bij de rechtszitting in
maart had de verdachte alle
getuigen op kunnen roepen
die hij maar wilde. Toen heb
ben de rechters overigens alle
verklaringen die nu ten tone
le worden gevoerd al in het
dossier aangetroffen en onge
twijfeld bestudeerd". Daalder
nam het Van Z. en zijn advo
caat ook kwalijk via dit kort
geding de privacy van ande
ren (E. en T.) te grabbel te
gooien. „Een gerechterlijk on
derzoek moet in alle besloten
heid plaatshebben", aldus
Daalder. De landsadvocaat
prees het politie-onderzoek en
verwierp de scherpe kritiek
van Doedens.
De advocaat van Van Z. ver
wees daarop naar verklarin
gen die (oud-)politiemensen in
de media hebben afgelegd. Zo
heeft de gewezen adjudant
Bos van het Zaandamse korps
gezegd het onderzoek „belab
berd" te vinden. De hond die
Van Z. aanwees als eigenaar
van knoop en zakdoek was
bijvoorbeeld een hash-hond,
wat kan betekenen dat hij
voor het sorteerwerk niet ge
schikt was. Adjudant Klein,
hondendeskundige van de
rijkspolitie, verklaarde tijdens
de rechtszaak in maart: „Ik
heb begrepen dat de proeven
na twee jaar zijn gehouden. Ik
weet niet welke waarde ik er
nu aan moet hechten". Het
bewijs tegen Van Z. wordt
ook in twiifel getrokken om
dat collega s van hem hebben
verklaard dat hij op het mo
ment van de moord aan het
werk was in de rijwielhanden
van zijn vader. De belastende
verklaringen van zijn ex-
vrouw en ex-vriendin verlie
zen daarnaast aan waarde,
omdat de beide vrouwen ui
terst rancuneus tegenover
Van Z. staan, aldus Doedens.
De Haarlemse rechter doet
komende vrijdag uitspraak in
het kort geding tussen Van Z.
en het openbaar ministerie.
STEVO AKKERMAN
kwart miljoen foto's. De oudste film is een ver
slag van de troonsbestijging door koningin Wil-
helmina in 1898.
Alle films die de Rijksvoorlichtingsdienst zelf
had zijn minimaal eén keer gekopiëerd. Dat
was vooral van belang bij de zogenoemde ni
traat-films, die erg brandbaar zijn. De films van
het rijksarchief worden volgens Van Mierlo
ook allemaal gekopieëerd. Prioriteit krijgen de
films die bijna uit elkaar vallen en die van uit
zonderlijk belang zijn, zoals die over de inhul
diging van koningin Beatrix.
KNOV OVER VERVALSING BETAALKAARTEN:
DEN HAAG Het Konink
lijk Nederlands Ondernemers-
verbond (KNOV), dat de be
langen van het midden- en
kleinbedrijf vertegenwoordigt,
is van mening dat de Postbank
aankopen met vervalste che
ques aan de winkeliers moet
vergoeden.
,De vervalsingen zijn dermate
irofessioneel dat het onrede-
ijk is aan te nemen dat win
keliers dat kunnen controle
ren. We vinden dat de Post
bank zich wat al te gemakke
lijk opstelt", aldus een woord
voerder.
In de advertentie die de Post
bank gisteren in de dagbladen
plaatste wordt gesteld, dat de
bank niet verplicht is valse gi
robetaalkaarten te vergoeden.
„Het zijn nu eenmaal onze be
taalkaarten niet en de verval
singen zijn best te zien door
het ontbreken van het water
merk en door de druktech
niek", aldus een woordvoerder
van de Postbank. De adver
tentie wordt volgens hem nog
maals geplaatst en kost de
Postbank in totaal 300.000 gul
den. Het definitieve beleid om
al dan niet uit te keren aan ge
dupeerden zal volgens de
woordvoerder overigens over
enige tijd pas worden bepaald,
als de omvang van de zaak
vaststaat.
DE KNOLLEN
HILVERSUM GAAT IN HOGER BEROEP IN MONDRIAAN-ZAAK
HILVERSUM Het bestuurs
college van Hilversum gaat in
hoger beroep tegen de uit
spraak van de Haagse recht
bank dat de gemeente Hilver
sum het schilderij „Compositie
met twee lijnen" van Mondri
aan voorlopig niet mag verko
pen.
Het kort geding tegen de ge
meente was gehouden op
voordracht van minister
Brinkman van WVC. Deze
vreest dat het schilderij naar
het buitenland zal verdwijnen
en dus voor Nederland verlo
ren gaat. Hilversum wil met
de opbrengst van de verkoop
van het schilderij de renovatie
van het Gooiland-theatercom
plex in die plaats financieren.
(Van onze parlementaire re
dactie)
DEN HAAG Volgens
de woordvoerder van de
PvdA-fractie in de Twee
de Kamer is er geen reden
om aan te nemen dat het
PvdA-Kamerlid Harry
van den Bergh van het
politieke toneel zou moe
ten verdwijnen. Berichten
als zou Van den Bergh na
zijn transacties met Fok
ker-aandelen het veld
moeten ruimen, noemde
hij voorbarig.
„Hij heeft tegen deze en gene
onder druk van de omstandig
heden gezegd dat hij niet wist
of hij zou terugkeren. Hij kon
ook moeilijk anders omdat hij
op dat moment dat was
donderdagavond nog niet
wist of fractieleider Wim Kok
hem de volgende dag zou steu
nen. Hij was van Koks conclu
sies nog niet op de hoogte. Die
kent hij nu wel en dan kan hij
weten dat hij bij de gehele
fractie welkom is. Mensen die
hem kennen weten dat hij wel
eens bluft; dat heeft hij in deze
zaak ook gedaan", aldus de
PvdA-woordvoerder.
Het onderzoek dat de Amster
damse registeraccountant A.
Dubois op verzoek van Kok
heeft uitgevoerd, wees uit dat
Van den Bergh met zijn han
del in Fokker-aandelen geen
onoirbare praktijken aange
wreven kan worden. Zo kon
Dubois niet hard maken dat
Van den Bergh de transacties
met voorkennis van zaken
heeft kunnen afsluiten. Wel
bleek dat Van den Bergh de
verdenking op zich laadde zijn
belangen als Tweede-kamerlid
en zijn persoonlijke, financiële
belangen (hij leende geld om
transacties te kunnen bekosti
gen) te vermengen.
„Kneuterig"
Volgens Kok is hij nogal „aan
gedaan" door deze affaire en
„heeft hij dringend behoefte
PvdA-fractievoorzitter W. Kok.
om bij zichzelf rust te vinden".
Kok voegde er nog aan toe het
„kneuterig" te vinden dat deze
zaak de PvdA ingepeperd
wordt. „Wij spreken al jaren
over de spreiding van kennis,
macht en vermogen. En we
pleitten voor het recht van
elke Nederlander te delen in
vermogensgroei. Sommigen
kopen een huisje, een stukje
land of juwelen. Waarom dan
geen aandelen? Maar je moet
wel twee dingen onderschei
den: gaat het enkel en alleen
om het onderbrengen van een
paar spaarcenten of mik je op
op het verwerven van een ar-
beidsloosinkomen? Wel nu,
wanneer je als kamerlid aan
delen hebt in een sector waar
in je ambtshalve ook bezig
bent, dan kan belangenver
strengeling ontstaan", aldus
Kok.
Het onderzoek van Dubois
heeft volgens de PvdA-fractie-
leider de door hem gevraagde
en verlangde klaarheid ge
bracht. Of Van den Bergh nu
nog een proces zou moeten
aanspannen tegen het week
blad Haagse Post, dat als eerste
met de aantijgingen kwam, liet
Kok in het midden. „Ik wilde
als voorzitter van de PvdA-
fractie duidelijkheid. Het on
derzoek is geweest. Na het zo
merreces zal de fractie er nog
eens over praten. Ik heb er nu
zelf behoefte aan voorlopig
een streep te zetten. Ik ben in
het conflict met de Haagse
Post geen partij. Van den
Bergh moet dat zelf maar be
kijken".
De beroemde pop-art kun
stenaar Roy Lichtenstein was
gistermiddag aanwezig bij de
opening van zijn tentoonstel
ling in het Amsterdamse mu
seum Overholland.
FOTO: ANP
jIL*
Finish
Deelnemers van de Apeldoornse vierdaagse werden gisteren, de
laatste dag, feestelijk onthaald door de organisatie, burgemees
ter en familieleden. Ondanks het slechte weer was de belangstel
ling groot.
FOTO: ANP
Problemen rond
afstoten
ambtenaren
Landbouw
DEN HAAG Er zijn proble
men gerezen rond het afstoten
van ambtenaren op het minis
terie van Landbouw en Visse
rij. De plannen die de diverse
directeuren van het ministerie
daartoe bij secretaris-generaal
Joustra hadden ingediend, zijn
voor een deel afgekeurd. De
directeuren hebben nu de op
dracht gekregen om binnen
zeven weken met nieuwe
plannen te komen. De diens
tcommissie (een soort onderne
mingsraad) van de directie na
tuur, milieu en faunabeheer,
waar 244 mensen werken, fel
geprotesteerd tegen de gang
van zaken. Volgens de com
missie is het onmogelijk bin
nen zeven weken een nieuw
plan te maken waardoor de
dienst vijftien procent kleiner
wordt.
DEN HAAG Minister De
Koning van sociale zaken en
werkgelegenheid zet het plan
door om de leeftijd waarop
men recht krijgt op het wette
lijk minimumloon te verhogen
van 23 naar 27 jaar. De Ko
ning wil daarmee het mini
mumjeugdloon van een *22-ja-
rige, dat 85 procent van het
minimumloon bedraagt, laten
doorlopen tot 27 jaar. De Ko
ning zal een voorstel hiertoe
waarschijnlijk eind augustus
aan de Tweede Kamer aanbie
den, zo zei hij gisteren voor de
NCRV-radio.
De minister hoopt dat oudere
jongeren tussen de 22 en de 27
Cdoor de maatregel meer
s op werk krijgen, omdat
door de lagere loonkosten
werkgevers eerder geneigd
zullen zijn hen in dienst te ne
men. De minister zei te begrij
pen dat er eerder kritiek is ge
uit op het plan, maar voegde
daaraan toe dat sociaal beleid
in de eerste plaats werkgele
genheidsbeleid is. Dat gaat ver
uit boven het belang van inko
men, zeker bij jonge mensen,
aldus de bewindsman.
De vakcentrales FNV en CNV
en hun jongerenorganisaties
zijn fel gekant tegen het voor
nemen van de minister. Dat
langdurig werklozen hierdoor
meer kans op een baan zouden
krijgen, wordt gelogenstraft
door eerdere verlagingen van
het jeugdloon. Ook die hebben
nooit aantoonbaar tot meer ba
nen voor jongeren geleid, al
dus de centrales en jongeren
organisaties.
fffik V/ieA?
