Statenbijbel na 350jaar nog geen vergeten boek Langdurig kerk wereld Conservatieve christenen in VS bezorgd om tanende politieke invloed £cidóe@CH4/t£i/tf GEESTELIJK LEVEN/OPINIE* EcidocSourant VERKOOPAANTALLEN BLIJVEN HOOG Bezorgdheid over „invasie van tv-predikanten in Latijns-Amerika Pasjesregeling doeltreffem ZATERDAG 18 JULI 1987 PAl door Marinus van der Berg Als ik het goed zie, dan kun je zeggen dat een kenmerk van deze tijd is dat velen van ons moeite hebben met de lange duur vol te houden. Iets is al gauw weer uit de tijd. Wie de wereld van de mode volgt, kan dat dagelijks waarnemen. Wat iemand eens deed op merken: als je het maar lang genoeg bewaart dan is het op een dag weer mode. De mees ten van ons zijn waarschijnlijk geen trendsetters maar meer trendvolgers in de mode. We volgen de mode, maar we zet ten geen mode in. Veel men sen zijn er bang voor om voor „ouderwets" aangezien te worden. Ouderwets betekent dat je je gedraagt naar oude wetten, naar wat eens bepalend was. Sommige mensen forceren zichzelf om maar bij de tijd te blijven. Je kunt toch niet ach terop raken. Er zijn ook van die mensen die zich van dat alles trouwens niets aantrek ken. Ze lijken geen deel te hebben aan dat grillige van mode en uit de mode. Kijkt U trouwens weieens naar foto's van U zelf, van zo'n vijftien jaar geleden?. Vindt U zichzelf ook zo stijfjes, netjes en trut tig? Een merkwaardige erva ring trouwens: je vindt jezelf toen ouderwets en nu mo dern. Nu wilde ik het niet hebben over mode en modern, maar ik wilde eens nadenken over de vraag of dit alles invloed heeft op ons hedendaags le vensgevoel en daarmee ook op onze onderlinge relaties. Het lijkt er soms op dat we met relaties omgaan als met schoenen, meubels en kle ding: wanneer ze vervelen, uit de tijd raken, dan zetten we ze langs de weg op de dag dat de wagen voor het oud vuil komt. Dit is natuurlijk een overdre ven vergelijking. Maar schuilt er ook een kern van waarheid in? Als ik kijk naar de wereld van hen die met langdurige ziekte te maken hebben dan valt me op hoe de wereld van aandacht zich snel verkleint. Mensen die beloofd hebben om nog eens langs te komen, zie je niet meer. Ze sturen zelfs geen kaartje nadat jij wel aan een feestelijk gebeuren in hun leven hebt gedacht. Echtparen, gezinnen, families die met een langdurige ziekte moeten leven, blijken nogal eens geïsoleerd te raken. De uitdrukking: „Je leert juist nu je vrienden kennen", heeft nog al eens een teleurgestelde ondertoon. Nu moet ook ge zegd worden dat de lange duur niet zonder moeite is. Soms lijkt alles lange tijd het zelfde te blijven. Er verandert niet veel. Gespreksstof wordt minder en de interessesfeer neemt af. Dat kan een ont moedigende werking hebben. De lange duur opbrengen is niet altijd eenvoudig. Dat geldt nog wel het meest voor hen die dag en nacht met iemand moeten optrekken. Ziekte, verdriet kan een opeisende rol gaan spelen. Je komt nauwe lijks nog aan jezelf toe. Ik wil me er ook niet toe laten ver leiden om te gemakkelijk te spreken over de „opofferings gezindheid" van een man of een vrouw, een dochter of schoondochter, ouders of bu ren die zichzelf helemaal weg cijferen. Zoiets is wel een be paalde tijd vol te houden, maar ze is wel aan grenzen gebonden. Wie geen tijd en aandacht aan zichzelf schenkt, kan uitgeput raken. Je moet, vooral als je voor een moeilij ke levenstaak staat, ook zelf op adem kunnen komen. Ik zou niet graag lichtzinnig over de lange duur willen pra ten. Dag in dag uit met een gehandicapt kind optrekken, om eens een voorbeeld te noemen, vraagt heel wat. Daar zitten ook zware en donkere dagen tussen en de twijfels of je het wel vol kunt houden. Juist in deze periode is het van belang te merken dat ook anderen zien wat zo een leven voor jou betekent. De verder ervan af staande omgeving vindt iets al eerder gewoon dan jijzelf. Zij kan zich - wat te begrijpen is - maar moeilijk voorstellen, wat zo een leven betekent. Nu gaat het ook niet om klagen of beklagen of zie lig vinden, maar het gaat erom dat er plekken zijn waar je kunt vertellen hoe het leven concreet voor jou is. Hoe jij het zelf ervaart. In de loop van de jaren heb ik heel wat mensen leren kennen die de lange duur hebben vol gehouden. Ik heb ook de in druk gekregen dat zij in een samenleving die de lange duur moèilijk kan waarderen, het ri sico lopen alleen te raken. Met wat voor een gemak wordt er soms door derden niet gezegd: „Dan zoek je toch een tehuis voor hem of haar". Alsof dat de vraag was. De vraag is veel vaker: wil je eens luisteren en horen wat de lange duur voor mij bete kent en wil je een stukje daar in delen. Bisschoppen in januari voor ad limina-bezoek naar Rome UTRECHT De Nederlandse RK bisschop pen zijn van 6 tot en met 13 januari 1988 in Rome voor hun vijfjaarlijkse ad limina-be zoek. Tijdens dit bezoek aan de graven van de apostelen Petrus en Paulus, waartoe alle bisschoppen eens in de vijf jaar verplicht zijn, zullen de bisschoppen onder meer een ontmoeting hebben met paus Johannes Pau lus II. Bij het vorige ad liminabezoek, in ja nuari 1983, spoorde de paus de bisschoppen aan de besluiten van de bijzondere bisschop pensynode van januari 1980 over de prieste ropleidingen en de rol van priesters en le ken nauwgezet uit te voeren. Ook hield hij hun voor dat de liturgie alleen maar volgens de officiële voorschriften mag worden ge vierd. De woordvoerder verwacht dat de uitwerking van de besluiten van de bijzon dere synode opnieuw veel aandacht zal krij gen. Voorts zal het bezoek van de paus aan Nederland in mei 1985 worden geëva- lueeerd, aldus de woordvoerder. Waar uw schat is, is ook uw hart Mattheüs 6 21 Johannes Bogerman Was het omdat de koster geen kanselbijbel voor hem had klaargelegd? Of omdat de le den van zijn synode niet in staat waren de schriftlezing uit één en dezelfde bijbelver taling te volgen? In ieder ge val opende Johannes Boger man de nationale synode van Dordrecht in 1618 met een warm pleidooi voor een nieu we, nationale gereformeerde, wetenschappelijk verantwoor de bijbelvertaling. Hij legde het handig aan. Hij wees erop dat reformatorische christenen in Engeland, Italië en Duitsland beschikten over goede vertalingen uit de grondtalen, het Hebreeuws, Aramees en Grieks. Wij in Nederland moesten het toen nog doen met gebrekkige ver talingen van vertalingen; uit de Latijnse Vulgaat of uit de Duitse vertaling van Luther. Terwijl het sonore stemgeluid van Bogerman de ruimte vul de, zullen de afgevaardigden uit de zeven provinciën ters luiks naar hun eigen bijbel hebben gekeken. De een had een Deux Aus-bijbel, de ander een Van Liesveldtbijbel. De ene vertaling verraadde noor delijke invloeden, een andere zuidnederlandse en de Deux Aes-bijbel had tal van Duitse woorden vernederlandst en gebruikte nogal wat oostne derlandse uitdrukkingen. Het was geen wonder dat Bo- germans pleidooi voor een na tionale vertaling de leden van de nationale synode uit het hart begrepen was. Toch ging de synode niet over één nacht ijs; zeven zittingen waren no dig om tot een besluit te ko men. Er werden inlichtingen in het buitenland ingewonnen en de vertaalregels die waren ontworpen voor de officiële Engelse vertaling (naar ko ning Jacobus de „King James' Version" genoemd) werden zorgvuldig bestudeerd en gro tendeels overgenomen. Toen het in november 1618 op stemming aankwam, sprak slechts één lid, de remon strant Frederici, zich tegen het plan uit. Toch zou het nog tot 1637 duren eer de verta ling verscheen. De synode be noemde wel vertalers, maar de regering bleek niet happig om de kosten te dragen en daar rekenden de kerken wel op. Pas op 13 ovember 1626 zetten de vertalers zich aan het werk. De regering had eindelijk toegestemd de kos ten te dragen. Ze kregen bo- Gravure van de synodebijeenkomst in Dordrecht, 1618/1619 ven hun bestaande salaris een vertaaltoeslag van 600, en nog eens 300 gulden om de huishuur te betalen, want ze moesten zich vestigen in Lei den, om dicht bij de academi sche bibliotheek te zijn. Nationaal Een echte nationale vertaling is de Statenvertaling nooit ge worden. Rooms-katholieken zagen haar als ketters. Luthe ranen bleven hun vertaling van de Luther-bijbel trouw. En het zou tot het begin van deze eeuw duren eer de laat ste doopsgezinde gemeente haar Biéstkensbijbel afzwoer. Toch was de Statenvertaling van nationaal belang. Geen ander boek heeft onze taal zo zeer beïnvloed als juist de Sta- de mensen de vertaling voor tenbijbel. Op zondag hoorden lezen in de kerk, op weekda gen de kinderen op school. En iedere dag en soms wel drie maal per dag kwamen dienstbodes en knechten uit de keuken om de heer van het gezin de bijbel te horen lezen. Op velen heeft de Sta tenvertaling een onuitwisbare indruk nagelaten. Al spoedig gingen de mensen bij min of meer officiële gele genheden hun plaatselijk dia lect inwisselen voor de „hooge praet" van de Statenvertaling. De basis voor algemeen be schaafd Nederlands is door de Statenvertaling gelegd. Deze vertaling heeft onze taal ook verrijkt met zeker dui zend- spreekwoorden en ge zegdes: een tong als een scheermes, op handen dragen, je hart uitstorten, muggen zif ten, naam maken bijvoorbeeld zijn regelrecht door deze ver taling gemeengoed geworden. Gereformeerd Bogerman droomde ook van een gereformeerde vertaling. Luthers ideeën gaven de stoot tot de Reformatie in de Zeven Provinciën. Maar al vrij spoe dig wendde velen in ons land zich van hem af en gingen zich richten op Calvijn. De vertalers hebben de gere formeerde inzichten bij hun werk nimmer weggedrukt. Maar tot hun eer moet ook gezegd worden dat ze de bij belteksten nergens hebben la ten buikspreken. Typisch ge reformeerde accenten zijn in hun vertaling niet te vinden, waar ze ook niet in de grond tekst voorkomen. Maar in de kanttekeningen lieten ze zich wel degelijk gaan; daarin sta ken ze hixn inzichten aller minst onder stoelen en ban ken. De behoefte aan goedko pere bijbels deden die kantte keningen in het begin van de vorige eeuw verdwijnen. In Luthers vertaling hoorde Bogerman Luther zelf te veel aan het woord. Hij wenst zich een „perfectere" vertaling, waardoor men „God in de Ne derlandse taal kon horen spreken". Dat betekende voor hem niet alleen dat de inhoud van de bijbelse boodschap moest worden overgedragen, maar ook dat de vorm waarin deze in het Hebreeuws en Grieks tot ons komt zoveel mogelijk behouden moest blij ven. Bogerman maaktte daarbij geen onderscheid tussen vor men eigen aan een bepaalde taal en literaire vormen. De laatste zagen de Statenverta lers zelfs geheel over het hoofd en daarom vertaalden ze poëzie als proza. De eerste werden wel gehandhaafd en zo ontstond een vertaling vol Hebreeuwse en Griekse zins constructies. Al in Genesis ko men we die tegen: 'En God zag het licht, dat het goed was', in plaats van 'God zag dat het licht goed was'. Niet iedereen was daar geluk kig mee. Vier jaar na ver schijning klaagde de Zeeuwse Raadspensionaris Johan de Brune, dat de nieuwe Over-zetters den text zoo gantsch nauw end'nae hebben uytgedruckt dat zij ook veel- tyds de orde end'-stellinghe der woorden hebben naege- volght: waar deur het zom- tyds is geschiet dat de zoet- vloeijentheijdt van de Neder- landsche tale ghestuyt end'de zin niet zoo helder end'onbe- kommert wert uytgedruckt". De gebruikers lieten dat be zwaar snel schieten. De taal van de Statenvertaling kreeg daardoor iets magisch, iets heiligs. Die vreemde zinswen dingen behoorden al snel bij de „hooge praet" van deze vertaling. Opmerkelijk is dat zelfs van daag de dag, mensen die een min of meer officiële tekst moeten schrijven, nog steeds grijpen naar zinsconstructies die eerder aan dergelijke vreemde taalvormen van de Statenvertaling herinneren dan aan goed Nederland. In een koffiehuis lees je: „Het eten van meegebrachte etens waren is verboden". En in de trein: „Het openen van deu ren wanneer de trein rijdt, is verboden". Vreemd genoeg is er nooit een studie van ge maakt of die autoriteitentaai werkelijk terug te voeren is tot de Statenvertaling. Revisie De verschijning van de Verta- ling-1951 van het Nederlands Bijbelgenootschap heeft de Statenvertaling wat op de achtergrond geschoven. Hij wordt alleen nog gebruikt in kerkdiensten van hervormde gemeenten van Gereformeer de Bonds-signatuur, sommige christelijke gereformeerde kerken en (al of niet oud) ge reformeerde gemeenten. En zelfs in die kringen begon het besef door te dringen dat een jongere generatie steeds meer moeite krijgt met deze vertaling van 350 jaar gele den. Op verzoek heeft het Neder lands Bijbelgenootschap een sobere, taalkundige revisie la ten maken, waarbij woorden die uit de taal verdwenen zijn, of nu een andere betekenis hebben, vervangen werden door woorden die nu zeggen wat de Statenvertalers toen bedoelden te zeggen. We noe men die uitgave Statenverta ling -editie 1977. Ook de Gereformeerde Bijbel stichting tot Instandhouding van de Statenvertaling publi ceerde en revisie, die meer een restauratie is, gekuist van zetfouten en eigenzinnige „verbeteringen" van uitge vers. Beide organisaties publiceren per jaar altijd nog zo'n 10.000 examplaren samen, terwijl ook kerkboekuitgevers zoals Jongbloed en het Boekencen trum nog Steeds de Statenver taling laten herdrukken. Na 350 jaar is deze vertaling nog altijd geen antiquarisch boek geworden. Er verschijnt op dit moment zelfs nog weer een geheel nieuwe editie met extra grote letters voor slechtzienden. Het nieuwe testament is al in twee delen verschenen, en van het oude testament het deel Job tot en met Hooglied. Nog dit jaar brengt het bijbelgenoot schap ook de delen Genesis tot en met Deuteronomium en Jozua tot en met 2 Koningen uit. De rest van de historische boeken en de profeten ver schijnen volgend jaar. JAN J. VAN CAPELLE- TEGUCIGALPA In Latijns-Amerika is sprake van een „invasie" van tv-predikan- ten uit de Verenigde Staten. Zonder overi gens namen te noemen toonde de nieuwe secretaris-generaal van de Latijnsameri- kaanse bisschoppenconferentie (CELAM), mgr. Oscar Rodriquez Maradiaga, zich ui terst bezorgd over de invloed van deze pre dikers. V) Maradiaga, hulpbisschop van het aartsbisdom Tegu cigalpa in Honduras, is vooral verontrust over het „verslavende effect0 van programma's van de tele visiepredikanten. Daarin is volgens hem nauwelijks aandacht voor de sociale verantwoordelijkheid van mensen. „In de programma's komt uitsluitend de verticale dimensie, die tussen God en de mensen, aan de orde", verklaarde Maradiaga. De bisschop zei de directeur van het Hondurese te levisiestation gevraagd te hebben, waarom hij dage lijks drie of vier van die tv-predikers aan bod laat komen. Deze antwoordde dat daarvoor „goed en met Amerikaanse dollars" wordt betaald. Maradiaga ziet in de religieuze tv-programma's ook een gevaar voor de oecumene, waarvoor de CE- LAM zich sterk maakt. De predikers hebben her haaldelijk verkondigd dat oecumene een idee is van de duivel. WASHINGTON Het ver bond tussen de Republikeinse Partij en conservatieve chris tenen in de Verenigde Staten is naar de opvatting van de predikant Robert Grant in ge vaar. In een interview met het Westduitse kerkelijke persbureau EPD klaagde Grant, voorzitter van „Chris telijke stem", een van de grootste organisaties van con servatieve christenen in de Verenigde Staten, erover dat de „traditionele partijleiders" proberen christelijke activis ten uit belangrijke functies binnen de partij te weren. Deze leiders vertegenwoordi gen volgens Grant de belan- fen van de hoogste inkomens- lassen en hebben geen inte resse voor „ethische" kwesties als abortus, versterking van de positie van het gezin en het gebed op de openbare scholen. Grant oefende kritiek uit op t-pn die de conservatieve christe- vice-president George Bush nen meer dan eens voor het hoofd heeft gestoten. De ver onderstelling van Bush dat hij de steun van conservatieve christenen niet nodig heeft om de presidentsverkiezingen van 1988 te winnen, is ver keerd, aldus Grant, die erop wees dat de stemmen van de 20 tot 25 miljoen conservatie ve christenen de doorslag hebben gegeven bij de winst van Ronald Reagan in 1980 en 1984. De kritiek van Grant wijst op een groeiend conflict in de Republikeinse Partij. De con servatieve christenen, die al Pat Robertson verscheidene jaren het „voet volk" van de partij zijn, strij den op dit moment om de macht in de partij. De leiding van de partij is er bezorgd over dat een groeiende in vloed van conservatieve christenen kiezers uit de hoogste inkomensklassen kan afschrikken, die geen belang stelling voor ethische kwes ties hebben. Het conflict binnen de partij George Bush FOTO: UPI komt vooral tot uiting in het J;evecht tussen Bush en de te- evisiepredikant Pat Robert son, die in sommige kiesdis tricten meer aanhang heeft dan de vice-president. Vol gens Grant moeten conserva tieve christenen bij de presi dentsverkiezingen van vol gend jaar thuisblijven, als ie mand als Bush de presidents kandidaat van de Republi keinse Partij wordt. Arrestatiebevel tegen Marcinkus ingetrokken ROME Het Hof van Cassa tie, de hoogste rechtbank in Italië, heeft het arrestatiebe vel tegen de directeur van de bank van het Vaficaan, aarts bisschop Paul Marcinkus, en twee van zijn medewerkers ingetrokken. De beslissing van het Hof betekent overi gens niet dat het geplande proces in Milaan tegen Mar cinkus en zijn twee medewer kers moet worden stopgezet Zij geeft alleen aan dat er vol gens het hoogste gerechtshof geen gevaar bestaat dat de drie zullen vluchten of de sporen van hun daden zullen uitwissen. De rechtbank in Milaan vaardigde in februari een arrestatiebevel uit tegen Marcinkus en zijn medewer kers. Zij worden ervan ver dacht betrokken te zijn ge weest bij het faillissement van de Banco Ambrosiano in 1982. Het faillissement wordt gere kend tot de grootste naoorlog se financiële schandalen in dat land. Het Vaticaan heeft steeds geweigerd de drie aan Italië uit te leveren. BlJNA alsof er niets aan de hand is breekt volgende m n0 het voetbalseizoen weer aan, maar de vraag is gewettij y" het profvoetbal nog een seizoen als het voorgaande zal c ha leven. Topambtenaar Docters van Leeuwen van het mie tai rie van binnenlandse zaken vreest van niet. Hij voorspel fla einde van het betaalde voetbal als gevolg van ongebrei 0| vandalisme in en rond de stadions. De grens tussen het |eX vaardbare en onaanvaardbare is naar zijn mening gevaa dicht genaderd. lel In het belang van een geweldig stuk passieve recreatie toch nog altijd vele duizenden wedstrijdbezoekers die rellen schoppen, zou vermeden moeten worden dat die j wordt overschreden, maar dat zal niet eenvoudig zijn knvb en de clubs zullen er alles voor over moeten he! om te voorkomen dat het ooit zo ver zal komen. Ook va overheid mag veel worden verwacht, maar niet alles, overheid heeft de plicht te zorgen voor orde en veilig! maar niet tegen elke prijs. Het gaat niet aan om de gem schap jaarlijks te belasten met een miljoenen kostende j van politie en andere veiligheidsmaatregelen. ONDER aanvoering van burgemeester Borrie van Ein ven heeft het Landelijk Overleg Voetbalvandalisme (I deze week een pakket voorstellen ingediend waarme verloedering van het betaald voetbal een halt moet wo toegeroepen. Gedacht wordt aan de „drooglegging" van dions, fouillering van bezoekers, gesloten tv-circuits en jeugdwerk dat speciaal gericht is op voetbalvandalen.! het meeste heil wordt verwacht van de invoering van pasjessysteem dat een doeltreffende controle op de supportersschare mogelijk moet maken. Wie ook maai keer uit de band springt raakt zijn pasje kwijt en kom stadion niet meer in. ZAL daarmee het probleem zijn opgelost of wordt slechts verschoven? Er is weinig fantasie voor nodig om de vele manieren voor te stellen waarop op rellen be I jongelui van wie de pasjes zijn ingetrokken, in het wed de hun gram kunnen halen. En los daarvan: zal het no§ 2 fijn zijn langs de lijn? De grote meerderheid van noi r voetbalsupporters zou wel eens snel genoeg kunnen ki van de concentratiekamp-achtige sfeer die de stadion omringen wanneer alle voorgestelde veiligheidsmaatrej t tijdens een „risicowedstrijd" worden toegepast. En wat d zoekersaantallen betreft is het afgelopen voetbalseizoen al ontstellend mager geweest. Op korte termijn lijkt er geen andere oplossing te zijn) de maatregelen die het LOV heeft voorgesteld. Het de vraag of ze, zelfs gefaseerd, verwezenlijkt kunnen den. De kosten worden op 20 miljoen geraamd, maa voorzitter van de sectie betaald voetbal heeft al laten dat de KNVB dat bedrag niet kan opbrengen. Volgens moet „dus" de rijksoverheid de grootste bijdrage levi s Mede gezien alle bezuinigingsperikelen lijkt dat echter voor de hand liggende zaak. Het is nu zelfs de vraag of d c miljoen gulden, nodig voor de invoering van de eerste van het pakket maatregelen, er op tijd zal komen. Me geld zouden al met ingang van de nieuwe competitie betaalde voetbalclubs met een hoog risico de supportei moéten worden ingevoerd. De bal mag dan rond zijn gende maand het seizoen begint, de voorgestelde vast nog niet. Buien Vandaag wordt het opnieuw een dag met buien, waarbij de kans op onweer nog steeds erg groot is. Verantwoordelijk voor dit weertype is een de- Ïiressie die gisteren via ons and naar Engeland trok. Deze zorgt ervoor dat met een mati ge zuidwesten wind, die aan de kust af en toe krachtig is, koele lucht wordt aangevoerd. De middagtemperatuur komt daarom op veel plaatsen niet of nauwelijks boven de twintig graden. Tussen de buien door zal af en toe de zon te zien is. Morgen verandert er niet veel aan het weer en ook na het weekeinde blijft het nog zeker een paar dagen wisselvallig en koel. De vooruitzichten voor mor gen tot en met woensdag: Half tot zwaar bewolkt en en kele buien. Koel weer. Weersvooruitzichten voor di verse Europese landen, mede gedeeld door het KNMI, geldig voor morgen en maandag: Zuid-Skandinavie: zonnig maar bezuiden de lijn Oslo- Stockholm bewolking en en kele regen of onweersbuien. Middagtemperatuur 19-24 gra den. Denemarken: veel bewolking. Van tijd tot tijd enkele regen of onweersbuien. Middagtem peratuur rond 21 graden. Britse Eilanden: ikn het noorden en westen; later ook in het midden af en toe regen, elders nu en dan zon en vooral 's middags plaatselijk een bui. Middagtemperatuur van 16 graden in het noorden en wes ten tot 20 graden in het zuid oosten. Noordwest-Frankrijk, Bene lux en Noordwest-Duitsland: af en toe zon. Ook enkele bui en, vooral landinwaarts. Mid dagtemperatuur rond 20 gra den. Noordoost-Frankrijk, Mid den- en Zuid-Duitsland: af en toe zon en vooral 's middags ook enkele regen of onweers buien. Middagtemperatuur rond 22 graden. Zuidwest-Frankrijk Noord en West Spanje en N Portugal: wolkenvelden, gelijk wat regen. Ook af zon. Middagtemperatuur graden, maandag wat hof Alpengebied: veranderli wolkt. Vooral aan de zuil enkele regen of onweersl met name in de middi avond. Middagtemperatu de dalen aan de noordzij 22 graden, aan de zuidzi/ 28 graden. Zuid-Portugal, Midden Zuid-Spanje: zonnig, mis temperatuur 28 graden b; tot 35 graden plaatselijk dinwaarts. Franse en Joegosla M iddellandse-Zeekust Italië: veranderlijk bei en vooral in Noord-Italif kele regen of onweersb In zuid-Italië zonnig. Mis temperatuur van 28 gradi het noorden tot 35 gradf Zuid-Italië. Weerrapporten 17 juli 20 Max. Weer temp Eelde regen 20 Eindhoven zw.bew. 20 Den Helder 17 Rotterdam 19 Twente zw.bew. 20 Vlissingen onweer 19 Zd. Limburg regenbui 22 Aberdeen regen 13 Athene niet ontv. Barcelona onbew. 31 Berlijn zw.bew. 27 Bordeaux h.bew. 22 Brussel regen zw.bew 18 Dublin 18 Frankfort zw.bew. 25 Genève regen 20 Helsinki l.bew. 18 Innsbruck 26 Klagenfurt lbew. 25 Kopenhagen onweer h.bew. 21 Locarno regen 22 Londen regen 16 Luxemburg regenbui 19 Madrid 29 Malaga onbew. 34 Mallorca onbew. 32 Malta lbew. 33 Moskou Lbew. 17 Munchen h.bew. 29 Nice h.bew. 28 Oslo onbew. 24 Parijs regenbui 19 Rome h.bew. 30 Split lbew. 30 Stockholm onbew. 20 Warschau zwbew. 27 Wenen l.bew. 32 Zurich regen 24 Casablanca zw.bew. 24 Cyprus onbew. 32 Istanbul onbew. 29 Las Palmas h.bew. 27 Beiroet niet ontv Tel-Aviv h.bew. 29 'Laat lepra ook jóu een zorg zijn'. Stort uw bijdrage op postgiro 50500 of bankgiro 70.70 70.929 Nederlandse Stichting voor Leprabestrijding/Amsterdam Mbautstraat 135,1097 DN Amsterdam.Tel.020-938973

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1987 | | pagina 2