cFarlane op herhaling
onderzoek Irangate
m
Komkommertijd
amusement voor
thuisblijvers
Bezoek Sovjets
aan Israël kan
relatie verbeteren
ANC
EeidócSouxanl
Nieuwe pech
voor NASA
Meisje
terecht
IRAANSE DIPLOMAAT
VERWONDDE ZICHZELF
„Nette
zakenlieden"
roven miljoenen
ClïSIt:
J ri >>.6-Wï
Voor Marcos
Pretoria
uitgemaakt
voor
leugenaar:
is niet eng
DINSDAG 14IUU 1987 PAGINA 5
istenrijkse veteranen
|llen op zwarte lijst
.JEN Enkele duizenden Oostenrijk-
Wehrmachtveteranen hebben hun
dtekening al gezet om, net als hun
lident Kurt Waldheim, op de Ameri-
Ase Watch List te worden gezet. Op
lijst staan mensen die niet tot de VS
igen worden toegelaten. President
Jdheim is op die lijst gezet in verband
t zijn oorlogsverleden. De voorzitter
l n de Oostenrijkse Kameradschaftsbund,
c i organisatie van oorlogsveteranen, zei
m zijn groep met de handtekeningenac-
1 de Amerikaanse maatregel tot in het
urde wil doorvoeren. Met hun handte-
J ning willen zij ook zeggen dat zij „niet
enover een politiek systeem, maar te-
s iover onze kameraden en het vader-
id onze plicht hebben vervuld".
CAPE CANAVERAL De
pech van NASA met raket
ten voor satellieten duurt
voort. Een brandstoftank
van de laatste nog beschikba
re Atlas-Centaur-raket raak
te gisteren zo sterk bescha
digd, dat het volkomen onze
ker is geworden of de reeds
naar het najaar verschoven
lancering zal doorgaan. De
raket stond reeds op het lan-
ceerplatform in Cape Cana
veral in Florida en moest
een militaire verbindingssa
telliet in een baan om de aar
de brengen.
PAKISTAN ONTKENT
ACHTERHOUDEN VAN
STINGER-RAKETTEN
KARACHI President Zia Ul-Haq
van Pakistan heeft ontkend dat zijn
land Amerikaanse luchtdoel-raket
ten (Stingers) heeft achtergehouden,
die waren bestemd voor het Af
ghaanse verzet. Eergisteren werd uit
Amerikaanse inlichtingendiensten
gemeld dat Pakistan voor miljoenen
aan Stingers voor eigen gebruik had
achtergehouden, met stilzwijgende
Amerikaanse toestemming. De Stin
ger is anderhalve meter lang, kan
vanaf de schouder worden afge
vuurd en is voor het Afghaanse ver
zet een doeltreffend wapen tegen
Russische gevechtshelikopters.
Goria, jongste
formateur Italië
ROME De Italiaanse minister
voor de schatkist, Giovanni Go
ria, is benoemd tot kabinetsfor
mateur. De keuze van president
Cossiga voor de 44-jarige minis
ter is verrassend. Goria geldt als
een vertrouweling van de chris
tendemocratische leider Ciriaco
de Mita, die zelf niet als forma
teur werd geaccepteerd door de
socialistische oud-premier Craxi.
De 43-jarige Goria is de jongste
formateur in de Italiaanse ge
schiedenis. De formateur zal de
komende dagen proberen een
regering te vormen van chris
ten-democraten, socialisten en
enkele kleinere partijen.
LONDEN Florence
Faivre, de dochter van
de directeur van Peu
geot in Londen naar
wie afgelopen zaterdag
en zondag door hon
derden agenten werd
gezocht, is terecht. Het
15-jarige meisje werd
aangetroffen in de foy
er van een luxe appar
tementencomplex,
waar zij op de grond
lag te slapen. In eerste
instantie was gevreesd
voor een misdrijf of
een ongeluk.
EG wil weer
contacten
met Syrië
KOPENHAGEN De
ministers van buitenlandse
zaken van de EG hebben
besloten de banden met
Syrië weer aan te halen.
Tegen dat land troffen de
twaalf landen in novem
ber van het vorig jaar
sancties, omdat zij over
duidelijke aanwijzingen
beschikten dat Damascus
betrokken was bij een
plan om op het Londense
vliegveld Heathrow een
Israëlisch lijnvliegtuig op
te blazen.
(Vervolg van de voorpagina)
GENEVE De Iraanse diplomaat die zaterdag in
het ziekenhuis werd opgenomen, nadat hij naar ei-
fen zeggen op het vliegveld van Genève door de
'ranse douane was mishandeld, heeft zichzelf ver
wond toen hij met het hoofd op de grond sloeg. Dit
hebben Franse autoriteiten gisteren gezegd. De di
plomaat, die in Tanzania is gestationeerd en derhalve
geen diplomatieke onschendbaarheid heeft in Genè
ve, weigerde controle van zijn handbagage. De doua
ne ging daarmee niet akkoord en de man ging ver
volgens over de grond rollen. In het ziekenhuis is ge
constateerd dat de diplomaat alleen een paar blauwe
plekken op zijn hoofd had. Teheran gelooft deze ver
sie van het gebeuren niet en beschuldigde de Franse
politie gisteren in felle bewoordingen van „molest"
en een „barbaarse" handelwijze.
I, lervolg van de voorpagina)
'ASHINGTON Het
enario van het onder-
lek in het Congres naar
it Iran-Contra-schandaal
itt een plotselinge wij-
'«Iging ondergaan. Oor-
j ironkelijk zou vandaag
t» ;n begin worden ge-
uakt met het verhoor
s au kroongetuige admi-
aal John Poindexter, de
tï ewezen veiligheidsadvi-
eur van president
11 leagan. Maar hij zal moe
it en wachten op zijn voor-
2 anger Robert McFarlane.
McFarlane, wiens getuigenis
afwijkt van die van luitenant-
kolonel Oliver North, ver
schijnt op eigen verzoek voor
een tweede maal voor de on
derzoekscommissies. „Wij ge
loven dat het om belangrijke
informatie gaat", aldus een
van de commissieleden.
McFarlane was tot december
1985 Norths superieur in de
Nationale Veiligheidsraad.
Zijn getuigenis en die van
North verschilt met name op
het punt van het gebruik van
geheime fondsen en op het
punt van de chronologie van
de gebeurtenissen in het Iran-
Contra-schandaal.
Na McFarlane komt overigens
nog een „ingelaste" getuige
aan het woord. James Radzim-
sky, de man die de documen
ten van het Witte Huis beheert
en administreert, kan mogelijk
licht werpen op de vraag hoe
bepaalde documenten hun weg
gaan door het Witte Huis. Het
antwoord op die vraag kan
van belang zijn in verband
met de memo's van North
over de geheime steun aan de
Contra's, die Reagan volgens
eigen zeggen nooit heeft ge
zien.
Vanavond (Amerikaanse tijd)
of anders morgenochtend kun
nen de Congresleden zich op
maken voor een beslissende
ronde in het onderzoek: het
verhoor van admiraal Poin
dexter. Later zullen overigens
ook minister van buitenlandse
Shultz, minister van defensie
Weinberger, minister van jus
titie Meese en Reagans voor
malige chef-staf Donald Regan
voor de commissies worden
geroepen.
Intussen is het verhoor van
Oliver North gisteren als een
nachtkaars uitgegaan. Na het
tv-spektakel van vorige week
beperkte een lange rij van
Congresleden zich voorname
lijk tot politieke bespiegelin
gen die tot doel hadden de po
litieke schade, veroorzaakt
door het plotselinge helden
dom van North, zo veel moge
lijk te beperken. Van de aan
vankelijk harde en enigszins
geïrriteerde ondervragerstoon
was geen sprake meer. Alleen
senator George Mitchell las
North uitgebreid de les over
diens pogingen om zichzelf als
een ware patriot af te schilde
ren en zijn oproepen de Con
tra's niet in de steek te laten.
Zo zei North dat het Congres,
„uit liefde voor God en uit
liefde voor de VS" de hulp aan
de Contra's niet zou mogen
stopzetten. Mitchell wees
North er fijntjes op dat „God
geen partij kiest in de Ameri
kaanse politiek" en dat ook
degenen die anders tegen de
zaken aankijken „God liefheb
ben en van hun land houden,
net zoals u dat doet".
~aüuEJl
De „Olliemanie" heeft in de VS volop toegeslagen. Zelfs op t-
shirts wordt Oliver North voorgedragen als president. Een grapje,
dat een aantal Amerikanen echter serieus neemt, zoals uit opi
nie-onderzoeken blijkt. 26 Procent van de door het weekblad
Time ondervraagde mensen ziet de marinier als een ideale
schoonzoon en noemt hem geknipt voor een hoog politiek ambt.
De overgrote meerderheid van de Amerikanen is echter van oor
deel dat North niet volledig betrouwbaar is en bij zijn verhoor
niet de gehele waarheid heeft verteld.
raj AMSTERDAM Elk jaar gebeurt het weer: de
temperaturen stijgen teveel of niet genoeg en vor
men voorpaginanieuws. De vakantie-uittocht be
gint. Bedrijven sluiten de deuren tot op een kiertje
en ook de leden van het parlement en de regering
•vertrekken en laten de thuisblijvers onbestuurd
achter.
Op de nieuwsredacties van kranten, radio en televisie
breekt een merkwaardige tijd aan, die wordt gekenmerkt
door het maken van uitgebreide strandreportages, waarvan
de makers steevast bruin verbrand terugkeren, en het na
jagen van andere onzin die bij gebrek aan echt nieuws tot
wereldnieuws wordt verheven. Komkommertijd, heet het
verschijnsel.
Je kunt je natuurlijk afvragen wat een komkommer te ma
ken heeft met een journalist die in wanhoop aan zijn duim
zit te zuigen, maar Van Dale biedt uitkomst: „Komkom
mertijd, m., tijd waarin de komkommers rijp zijn, waarin
men komkommers eet; vooral als benaming voor de stille
tijd van het jaar waarin zeer velen vakantie hebben, en ge
woonlijk voor de couranten weinig nieuws valt te berich
ten". Terwijl de parlementariërs op vakantie gaan, worden
de augurken ingemaakt.
Ook in het Duits heet komkommertijd ongeveer komkom
mertijd. Aangepast spreken de Duitsers van Saure-Gur-
ken-Zeit (zurebommentijd), een woord dat in 1780 voor het
eerst moet zijn gebruikt door ene Christian Wilhelm Kind-
leben. Het Nederlandse woord komkommertijd moet ook
ergens in de 19de eeuw zijn journalistieke betekenis heb
ben gekregen. Multatuli gebruikte het woord in die zin in
het jaar 1850, aldus Peter Smulders, hoofdredacteur van
het maandblad Onze Taal. Het Engelse woord cucumber
time werd gebruikt als aanduiding voor de ledigheid der
hogere klassen, waar het in de zomertijd gebruik was (is)
komkommersandwiches bij de thee te serveren. Met hun
meer prozaïsche inslag en met ongekend gevoel voor un
derstatement noemen de Britten het komkommer-tijdvak
The Silly Season (het gekke seizoen). En dat in een land
waar veel kranten het hele jaar door doen of het komkom
mertijd is.
Er zijn natuurlijk de seizoenverhalen, zoals de uittocht van
vakantiegangers en hun terugkeer. Dank zij de vakantie-
spreiding herhaalt zich dat tafereel en kan de thuisblijver
zelfs meerdere keren per zomer via de buis minutenlang
finieten van beelden van files. Avond aan avond ziet hij
oe anderen het zweet uitbreekt in het in konvooi rijdend
luxeblik, hoe buiken, billen en borsten bruinen en ver
branden aan de stranden en geniet hij mee van menig
straatfeest, festival en braderie. Naast een duidelijke toena
me van ongelofelijke berichten, wordt naturlijk ook hetge-
51) wone nieuws gevolg. En elk jaar zijn er zelfs kranten, die
een verhaal wijden aan dat fenomeen dat komkommertijd
heet.
S*
De groep sikhs, die zondag op de Canadese kust werd afgezet, is
in Halifax.
Schip opgebracht na „smokkel" sikhs
HALIFAX De Canadese kustwacht heeft gisteren het Costa-
ricaanse vrachtschip Amelie opgebracht, omdat de bemanning
vermoedelijk 174 vluchtelingen in Canada aan land heeft gezet.
De vluchtelingen, waarschijnlijk allen sikhs uit India, kwamen
zondagochtend tot verbijstering van de bewoners een
dorpie binnenwandelen aan de kust van de provincie Nova Sco
tia. De eigenaar van de Amelie, de Zweed Rolf Nygren, was een
dag eerder aangehouden op de luchthaven van Halifax, de
hoofdstad van Nova Scotia en werd gisteren in staat van be
schuldiging gesteld wegens smokkel van mensen. De vluchtelin
gen verklaarden direct uit India te komen, maar de Canadese
politie denkt dat zij uit West-Europa komen en in Rotterdam
aan boord zijn gegaan. De havenautoriteiten hebben gemeld dat
de Amelie op 23 juni Rotterdam heeft verlaten zonder opgave
van bestemming. Vorig jaar pikten Canadese vissers 155 Tamils
uit zee op. Zij waren door een Westduits vrachtschip naar Cana
da gebracht. Pas na dagen werd duidelijk dat deze vluchtelingen
eerst in de Bondsrepubliek hadden verbleven in de hoop asiel te
krijgen.
■S.,
ondergebracht in een gymlokaal
FOTO: AP
Aankomst delegatie uit Moskou absurde situatie
(Van onze correspondent
Ad Bloemendaal)
TEL AVIV Een absur
de situatie op het vlieg
veld van Tel Aviv: uit een
vliegtuig van de Oosten
rijkse luchtvaartmaat
schappij stappen achter
eenvolgens een 29-jarige
joodse man, die na een ja
renlang verblijf in een
Russisch werkkamp ein
delijk toestemming had
gekregen te emigreren, en
een officiële delegatie van
het regime dat hem die
straf had bezorgd.
Joeri Edelstein en zijn gezin
wachtte een hartstochtelijk
welkom door honderden Israë
lische vrienden en sympathi
santen. De delegatie uit Mos
kou werd efchter via een zij
deur afgevoerd door een ver
tegenwoordiger van de Finse
ambassade in Tel Aviv. Een
absurde toestand, maar tegelij
kertijd symbolisch voor de
verhouding tussen de Sovjet-
BUSKE EN WISKE DE JOLIGE JOFFER
W tn WISKI
kmn mnmoi
'HHnninsm[n
tomesonntn or
f mn. mom
min i'j mismus
wmuitnmo or
wi tm imm.
hffl huif m MTH
bu oe 6En[[ftTE6H0T
Ho( dltuó met
j Jemdtn, Uishe.
Hemel '1
,s.
(c) Standaard Uitgeverij. Antwerpen-Weesp.
LONDEN Scotland Yard is
een grootscheepse zoekactie
begonnen naar drie mannen,
die ervan worden verdacht bij
een roofoverval een fortuin te
hebben buitgemaakt. De man
nen beroofden gisteravond een
complex met kluizen in
Knightsbridge, ten westen van
Londen, dat volgens de eige
naren afdoende was be
schermd tegen elke vorm van
overval of inbraak. Volgens
een woordvoerder van de poli
tie deden de overvallers zich
voor als „nette zakenlieden",
die vroegen of ze de beveili
ging van het kantoor mochten
bekijken. Tijdens een rondlei
ding door de bedrijfsleider
haalden de twee wapens te
voorschijn, lieten een derde
man binnen en besteedden bij
na een uur aan het leeghalen
van 113 bagagekluizen. De
waarde van de buit wordt ge
schat op tien miljoen pond,
meer dan dertig miljoen gul
den.
De voormalige Flllpijnse president Marcos heeft op de Filipljnen
nog steeds talrijke aanhangers, die van de huidige regering ove
rigens de gelegenheid krijgen om voor de verdreven dictator te
protesteren. Gisteren hielden enige honderden Marcos-aanhan-
gers een betoging voor de Amerikaanse ambassade. Zij demon
streerden tegen het uitreisverbod dat de Amerikaanse regering
Marcos heeft opgelegd. De ex-president zou van plan zijn ge
weest naar de Filipljnen te vligen om een staatsgreep te plegen.
Unie en de staat Israël op dit
moment.
In de schijnwerpers bekritise
ren beide landen elkaar om
het hardst, onder meer wegens
de emigratiebeperking voor
Russische joden, wegens het
uitblijven van een hervatting
diplomatieke betrekkingen,
wegens het „zionistische impe
rialisme" in het algemeen en
wegens de bezetting van de
westelijke Jordaanoever, de
Gaza-strook en de Golan-
hoogvlakte in het bijzonder.
Maar achter de coulissen gaan
de toenaderingspogingen ver
der. De delegatie die dit week-
inde aankwam, is de eerste of
ficiële, dat wil zeggen namens
de Russische regering opere
rende, afvaardiging sinds 1967.
Maar in die twintig jaar heb
ben vertegenwoordigers van
Israël en de Sovjet-Unie el
kaar getroffen en menigmaal
op hoger niveau dan nu het
geval is. Het is dan ook tame
lijk onnozel te beweren, zoals
hier en daar in de Israëlische
media gebeurt, dat de Russen
naar Israël zijn gekomen om te
spreken over een internationa
le vredesconferentie over het
Midden-Oosten.
Al jarenlang zijn er uitsteken
de contacten tussen Israël en
de Sovjet-Unie via de Russi
sche ambassade in Washing
ton, en het is bijna traditie dat
de ministers van buitenlandse
zaken elkaar ontmoeten tij
dens de bijeenkomsten van de
algemene vergadering van de
Verenigde Naties in New
York. Minister Peres van bui
tenlandse zaken zei dan ook
dat hij alleen met de Russen
van gedachten zal wisselen als
deze daar zelf om verzoeken.
De delegatieleden zelf, bij
monde van hun leider Jevgeni
Antipov, hebben laten weten
dat ze uitsluitend in Israël zijn
om Russische staatsburgers te
helpen bij consulaire proble
men en om een inventarisatie
op te maken van de Russische
bezittingen in Israël, met
name het grondbezit in han
den van de Russische kerk. De
delegatie zal de komende da
gen voortdurend worden ach
tervolgd door demonstranten,
maar dat neemt niet weg dat
het feit dat een delegatie uit
Moskou nu echt in Israël is,
een stap kan betekenen op
weg naar verbetering van de
betrekkingen.
GRATIS ELKE WOENSDAG DE
BIJLAGE BH UW KRANT MET
INFORM ATIE OVER FILMS.MUZJEK
THEATER, RECREATIE.EXPOSIT1ES
EN EEN COMPLETE AGENDA
(Van onze correspondent
Anthony Heard)
KAAPSTAD Zuid-
Afrika is bezig de Afrika
ner delegatie, die drie da
gen overleg pleegde met
het ANC in het Senegale
se Dakar, een „warm"
welkom te bereiden.
Schreven Zuidafrikaanse
kranten dit weekeinde al
dat de delegatieleden op
„moeilijkheden" konden
rekenen bij terugkeer,
Pretoria denkt nu over
een wet die alle contacten
met ANC-leden strafbaar
stelt. In de EG zijn overi
gens stemmen opgegaan
een soortgelijke conferen
tie te organiseren.
Het Afrikaans Nationaal Con
gres (ANC), dat sinds 1960 een
verboden groepering in Zuid-
Afrika is, wordt door Pretoria
afgeschilderd als de grote
bloeddorstige, terroristische,
communistische vijand van
het land. De voormalige oppo
sitieleider, Frederik van Zyl
Slabbert stak echter zijn tong
uit naar president P.W. Botha
en nam een gezelschap van
bijna zestig vooraanstaande za
kenlieden, wetenschappers,
sportlieden en kunstenaars
mee naar Dakar om te praten
over onder meer een niet-raci-
ale democratie, de verslechter
de economie en het gebruik
van wapens gedurende de
strijd.
Het initiatief is (nog) niet bij
wet verboden, maar betekent
een ondermijning van de pro
paganda die Zuid-Afrika tegen
het ANC voert: de regering is
dus woedend. Rechtse groepe
ringen eisen dat de staat de
delegatieleden hoogverraad
ten laste legt of althans hun
paspoorten afneemt. Maar het
is bekend dat een streng optre
den tegen belangrijke Afrika
ners, zoals bijvoorbeeld de di
recteur van een van de groot
ste detailhandelketens in Zuid-
Afrika, een enorme politiek
rel zou veroorzaken en het
valt dan maar te bezien of de
regering daartegen is opgewas
sen.
Boodschap
De regeringsgezinde krant De
Burger in Kaapstad schreef
dat Slabberts trip naar Dakar
een mislukking was, omdat de
delegatie er niet in was ge
slaagd het ANC geweld te la
ten afzweren. Maar het mag
duidelijk zijn dat Van Zijl
Slabbert geen ogenblik heeft
verwacht dat het ANC dat zou
doen. Er waren genoeg onder
werpen waar de liberale blan
ken en het ANC elkaar wel
konden vinden en ook op het
persoonlijke vlak konden
blank en zwart uitstekend met
elkaar overweg. Dat betekent
dat de regering het bezoek niet
zomaar kan afdoen met zinloos
en onbetekenend.
Mocht de regering-Botha be
sluiten tot actie over te gaan,
dan maakt zij mogelijk een
einde aan de buitenlandse fi
nanciële steun aan diverse
buiten-parlementaire politieke
activiteiten. Daardoor zou
vooral Slabberts Instituut voor
een Democratisch Alternatief
in Zuid-Afrika (IDASA) bij
zonder zwaar getroffen wor
den, aangezien hij veel buiten
landse steun geniet.
Doorslaggevend voor rege
ringsmaatregelen is ongetwij
feld het uiteindelijke effect
van Slabberts bezoek, met
name in hoeverre hij erin
slaagt de blanken te beïnvloe
den ten gunste van het ANC.
Het machtigste medium in het
land, de televisie, is nog altijd
in handen van de regering en
het verslag van Slabberts trip
was kort en afkeurend. Maar
Van Zijl Slabbert blijft zijn
boodschap luid en duidelijk
van de daken schreeuwen: het
ANC is lang niet zo'n angst
aanjagende en extremistische
bende zoals de regering hen
afschildert. En hiermee staat
vast dat de reis naar Dakar
een mijlpaal is, ook al is het
maar een kleintje.
