ÉwmM
Erken homeopathie voor het te laat is"
Luipaard wellicht niet
langer bedreigde diersoort
Yis-economie
breekt
IJsland op
r.„■-
GEORGE VITHOULKAS OVER DE VERGIFTIGING VAN ONS LICHAAM:
Nederland wil
bescherming
walrus
BUITENLAND
QeidwQowuvnt
.rT;
saiwy«,»«?wT. ---^ f
■WSSf*
&r W*?^ -'.r,v
-■■ - •-■
fe-§ÜS$t Wf&ifK
T "?n-ffjjr Jm^r nfT!lm mmTf
•'■■"- <jfck'
sJtfi
^nfv
'-••••< "-'
-,W
V--
■•- ---
wa«
derd procent, bedraagt nu
vijftien procent, maar ver
toont de neiging te stijgen.
Niet in de laatste plaats van
wege steeds weerkerende
looneisen.
De industrie staat nog in de
kinderschoenen. Belangrijkste
uitvoerprodukt is natuurlijk
vis, waaronder stokvis dat
naar Nigeria gaat. Maar er
zijn meer bronnen van in
komsten aan te boren. Waar
om bijvoorbeeld wordt de im
mense voorraad goedkope hy-
dro-elektrische energie van
de watervallen en de geo
thermische eneregie uit de
heetwaterbronnen niet uitge
buit?
De Zwitserse aluminiumin-
dustrie Alu-Suisse was de eer
ste die van deze mogelijkheid
gebruik maakte. Even buiten
Reykjavik staat nu een grote
fabriek, waar veel IJslanders
werken wat een bijdrage is
aan het streven naar een gro
tere diversificatie van de
werkgelegenheid. Verder zor
gen de bronnen rondom
Reykjavik (letterlijk: „roken
de baai") de huizen van alle
80.000 inwoners alsmede en
kele zwembaden.
Buitenlanders
IJsland kent geen werkloos
heid. Sterker nog: volgens de
IJslandse handelskamer is er
een permanent tekort van cir
ca drieduizend arbeidskrach
ten. De laatste jaren hebben
veel buitenlanders een nieu
we toekomst gezocht in IJs
land, onder wie een Noord
brabantse fysiotherapeut, die
in Nederland niet aan de slag
kwam en het daar „uitste
kend naar zijn zin heeft". Een
Engelsman, die al sinds zes
tien jaar een winkel in visspe-
cialiteiten drijft zegt: „Finan
cieel is het hier niet beter,
maar wel goed. Je krijgt hier
iets, wat je lang niet overal in
Europa vinden kunt: een
schoon klimaat, een klein
schalige, niet onvriendelijke
gemeenschap, met alle voor
delen van dien, want je kunt
hier van alles regelen en rit
selen. Een nadeel blijft dat je
nooit alleen bent, want ieder
een kent iedereen. Ik denk
dat sommigen daarom zoveel
drinken. Er bestaat vooral on
der jongeren een zekere wan-
hoopssfeer. Zelfmoorden ko
men veel voor, vooral in de
winter. Dan is het 24 uur per
dag donker en je moet toch
werken. Niks lezen of scha
ken, zoals ze toeristen willen
laten geloven".
Velen hebben door het harde
werken wel wat geld en gaan
er ook van op reis (in '86 reis
de bijna de helft van de be
volking naar Europa of de
VS), waardoor echter op
nieuw een economisch pro
bleem is ontstaan omdat via
dit kanaal ook verhoudings
gewijs veel geld naar het bui
tenland verdwijnt
De charmante president Vig-
dis Finnbogadottir zei onlangs
dat de veelbeproefde creativi
teit van de IJslanders wel een
oplossing voor alle problemen
zal weten te vinden. De tijd
zal het leren. Op dit moment
lijken de problemen alleen
nog maar groter te worden,
want uit een veelbesproken
onderzoek is gebleken dat de
komende jaren het geboorte
cijfer van lieverlee zal dalen.
Wat dat voor IJsland bete
kent, laat zich gemakkelijk
raden. Steeds minder mensen
moeten voor steeds meer ou
deren zorgen. Het „breek
punt" is op zo'n kleine bevol
king snel bereikt
En dan praten we nog niet
over het milieuprobleem dat
zich begint aan te dienen. Be-
drijfsafvalwater wordt in het
gunstigste geval in aparte bas
sins opgevangen, maar meest
al wordt het op zee geloosd.
Sinds een paar jaar kopen
veel jongelui mini-terreinau
tootjes. Een rijbewijs voor
deze sportieve racemonsters is
niet nodig. Maar de diep ge
profileerde terreinbanden
schijnen de tere vaak zeldza
me flora te ruïneren. Ook de
toeristen zorgen voor de nodi
ge milieu-overlast.
Het IJslandse toeristenbureau;
is blij met de toenemende be
langstelling maar manager
Ragna Samuelsson zegt: „We
willen geen massatoerisme. Er
is een uitgebalanceerd beleid
nodig om het toerisme niet al
te zeer aan te moedigen".
Consul Ami Kristj&nsson:
„Met wat ik nu zeg, moet je
natuurlijk oppassen, maar IJs
landers hechten aan het be-1
houd van hun identiteit. Dat
is een wezenlijk deel van hun
geschiedenis en van hun le
ven hier. Desondanks veran
dert IJsland. De IJslanden
beseffen dat wel, maar ze we
ten er nog geen raad mee. Enj vi
de politiek ook niet".
ED FIGEE:
LONDEN De leidende
figuur op het gebied van
de homeopathie in de we
reld is George Vithoulkas.
Zijn seminars, die hij om
de drie maanden geeft
aan het Instituut voor
Complementaire Medische
Wetenschap in Londen,
worden altijd zo druk be
zocht dat vele belangstel
lenden, veelal medici, de
deur geweigerd moet wor
den.
De ervaring, die Vithoulkas
met het behandelen van
100.000 patiënten heeft opge
daan, wordt via een vrij unie
ke onderwijsmethode overge
bracht. Zijn studenten kiezen
bepaalde patiënten uit, waar
van elke consultatie en behan
deling op de video wordt vast
gelegd gedurende een periode
van minstens drie jaar.
„Op die manier kunnen mijn
studenten zelf aanschouwen
hoe ik een geval heb aange
pakt, hoe ik een patiënt be
handeld heb en wat het effect
daarvan was. Na de video ne
men de studenten deel aan een
vervolgcursus, zodat ze zelf de
situatie kunnen beoordelen. Zo
kan niemand zeggen dat Geor
ge alleen maar verhaaltjes ver
telt".
Maar ondanks al deze activi
teiten is Vithoulkas niet be
paald optimistisch. „Ik ben
niet gelukkig over de manier
waarop de homeopathie zich
ontwikkelt. Soms wanhoop ik
wel eens, omdat ik de gezond
heid van de mens achteruit zie
gaan, zonder veel hoop op her
stel. Homeopathie biedt de eni
ge kans op beterschap."
Ideaal
Homeopathie is waarschijnlijk
de meest omvangrijke en te
vens de meest controversiële
tak van de alternatieve ge
neeskunde. Grondlegger Sa
muel Hahnemann (1755-1843)
baseerde deze wetenschap op
twee uitgangspunten. Het eer
ste is het principe van de „ge
lijksoortigheidsmiddelen".
Hierbij wordt gesteld dat stof
fen die ziekten veroorzaken
bij gezonde mensen, dezelfde
ziekten kunnen genezen bij
zieke mensen indien op de
correcte wijze toegediend. Het
andere is het principe van de
minimum dosis: homeopathi
sche geneesmiddelen hebben
het maximale effect als ze „ge-
potentieerd" of verwreven
worden afwisselend ver
dund en geschud vaak
voorbij het punt waar molecu
len van de oorspronkelijke ac
tieve stof achterblijven.
„De ideale situatie", zegt Vit
houlkas „is wanneer homeopa
thie een officiële studierich
ting op de universiteiten. Op
dit moment doe ik bijna alles
zelf. Er is geen academie die
de homeopathie het aanzien en
de steun geeft die het zo nodig
heeft".
„Homeopathie vereist een gro
te klinische vaardigheid, èn
geduld. Zowel van de docent
als van de studenten vergt het
een enorme inspanning. Als je
al helemaal uitgeput bent na
een medische opleiding fi
nancieel, lichamelijk en gees
telijk moet je weer hele
maal van voor af aan begin
nen en een nieuwe therapeuti
sche methode aanleren. Daar
moet je een held voor zijn!"
Antibiotica
In Nederland en veel andere
landen is er nog geen wettelij
ke controle op de uitoefening
van homeopathie. Iedereen
kan zich homeopaat noemen.
Maar dat wil nog niet zeggen
dat hij weet waar hij mee be
zig is en de gewenste resulta
ten bereikt. Hierdoor ontstaat
vaak verwarring en wantrou
wen bij de patiënten. Zonder
internationale afspraken met
betrekking tot een wettelijk
erkende opleiding van homeo-
pathen weet toch niemand
waar hij aan toe is? Vithoulkas
voorziet in de nabije toekomst
geen verandering in deze situ
atie.
Vithoulkas vertelt: „In 1971-72
gaf ik college aan medische
studenten in Athene en daar
bij vertelde ik en dit is alle
maal vastgelegd op de band
dat artsen door voortdurend
antibiotica voor te schrijven
bezig zijn het immuniteitssys
teem te vernietigen. Zo wordt
men vatbaar voor allerlei
nieuwe, ongeneeslijke ziektes.
Aids is een ziekte die wij zélf
gecreëerd hebben".
Volgens zijn theorie heeft de
langdurige en overmatige toe
passing van antibiotica en vac
cinaties ertoe geleid dat de im
muniteit bij de mensen op gro
te schaal verzwakt is, waar
door nieuwe virussen kunnen
toeslaan. Dit is ook de reden
dat aids voor het eerst werd
waargenomen bij homoseksue
len met veel wisselende kon
takten. Velen werden regel
matig behandeld voor ge
slachtsziekten en daarbij werd
bijna zonder uitzondering ge
bruik gemaakt van een antibi
oticum. Hetzelfde geldt voor
Afrika, waar zich de afgelopen
tien tot vijftien jaar een ware
explosie van dit soort aandoe
ningen voordeed, die bestre
den werd met uiterst agressie
ve antibiotica.
Maskers
Terwijl de aids-epidemie
steeds verder om zich heen
grijpt, vreest Vithoulkas dat
„mensen maskers gaan dra
gen; elkaar niet meer durven
aanraken; dat sommige gebie
den verlaten worden en zie
kenhuizen overstroomd wor
den door aidspatiënten; kort
om, dat zich een onbeschrijve-
lijke massa-hysterie meester
maakt van de mensen. Mis
schien dat de medici zich dèn
gaan afvragen: „Wat hebben
we in hemelsnaam gedaan?"
en gaan nadenken over hoe ze
verder moeten."
Vithoulkas wordt niet
kwaad, maar een van de 4
gen waar hij zich vresel
over kan opwinden is de j
fingenomenheid van de ge»
tigde gezondheidszorg en
dwepen met de medicijniiyj
trie. „De hele ecologie staat
z'n kop. De milieuvervuiliw
onbeschrijvelijk. Maar het
wendig ecologisch systeem
ons lichaam is nog belang]
ker. We zijn constant be
met het vergiftigen van om
chaam. Dagelijks nemen
nieuwe medicijnen in en ]g
gen we giffen binnen viai
voedsel, dat besmet is met h
monen en chemicaliën. Eni
doet ons lichaam daarin
Wat zijn de gevolgen? Ik h(
dat de gevestigde gezondhei
zorg plaats wil inruimen vi
de homeopathie; dat men
moeite wil nemen om te o
dekken wat ons syste
waard is. Ik bid dat de hom
pathische geneeskunde erki
wordt en op den duur ovt
toegepast wordt en dat de si
ke, chemische medicijj
slechts in uitzonderingsgev
len voorgeschreven worden
PATRICK CUR
Copyright The Guan
LONDEN Eind deze
maand wordt beslist over
het lot van de luipaard.
De Conventie voor Inter
nationale Handel in Be
dreigde Diersoorten (Ci
tes) van de Verenigde Na
ties komt bijeen om te
vergaderen over voorstel
len luipaarden en zwarte
panters niet langer als be
dreigde diersoort door het
leven te laten gaan. Daar
mee zal de jacht op de
roofdieren ongetwijfeld
drastisch toenemen.
Natuurbeschermers zijn dan
ook niet van plan hierin stil
zwijgend toe te stemmen en
tijdens de conferentie zullen ze
zeker hun tanden laten zien.
De Cites baseert de voorstellen
op een rapport, waarin wordt
beweerd dat er altijd panters
in overvloed zijn geweest en
dat* nrjit gevaar heeft bestaan
voor uitsterven. Bovendien, zo
staat verder in het rapport te
lezen, zal een gecontroleerde
commerciële exploitatie zelfs
het voortbestaan van de die
ren beter waarborgen.
De in het rapport gepubliceer
de feiten gaven al direct aan
leiding tot twijfels. Rowan
Martin van de nationale par
ken en natuurbeheer in Zim
babwe en Tom de Meulenaer,
een Belgische bioloog, schatten
het aantal panters in 41 Afri
kaanse landen beneden de Sa
hara op 700.000 tot 850.000.
Maar zelfs al zou dit waar zijn,
in Israël, Arabië en Noord-
Afrika staat de panterpopula-
tie er niet zo best voor. Een
toename van de wettelijk toe
gestane handel in pantervellen
er bestaat al wel een quota
systeem zou betekenen dat
met name de panterstand in
de landen boven de Sahara in
de kritieke fase terecht komt
Al vele jaren wordt op het
panter gejaagd, maar in h£
rapport wordt aangevoerd dat
dit nooit nadelige gevolgen
heeft gehad voor de diersoort.
Jaarlijks worden zo'n 6.000
dieren afgeschoten, waarvan
twee derde illegaal. Jagers
(voor de sport) nemen 1.000
panters voor hun rekening, de
huidenjacht is goed voor 2.500
en van staatswege worden per
jaar eveneens 2.500 dieren af
geschoten, ter bescherming
van de mensen en hun leven
de have.
Het rapport vervolgt dat de
jacht, indien op juiste wijze
door de autoriteiten in de
hand gehouden, zelfs ten goe
de komt aan het land. Rege
ringen en bevolking van de
Afrikaanse landen kunnen
hier 60 miljoen gulden per jaar
aan verdienen. De verkoop
van levende dieren aan die
rentuinen en van huiden le
vert ook inkomsten op. Als
westerse landen hierop tegen
zijn, zo wordt in het rapport
gesteld, en per se de panters in
leven willen houden, moeten
ze maar betalen voor het
winstverlies.
John Burton, directeur van de
Londense Fauna and Flora
Protection Society (FFPS)
vindt het voorstel zeer riskant.
Hij plaatst vooral vraagtekens
bij de omvang van de panter-
populatie zoals die in het rap
port genoemd wordt. „Het lijkt
me zeer onwaarschijnlijk dat
die cijfers werkelijk te ver
trouwen zijn. Panters staan
erom bekend dat ze zich heel
moeilijk laten tellen; ze zijn
namelijk niet zo eenvoudig te
zien", licht hij zijn twijfels toe.
„Ik weet heel zeker dat de
panter ook in een aantal lan
den onder de Sahara met uit
sterven wordt bedreigd. Wat
we moeten voorkomen is dat
de panter vogelvrij verklaard
wordt. Want ze zijn op voor je
het weet".
JOHN ARDILL
Copyright The Guardiajt
DEN HAAG De Nedalj
landse regering zal de confr r
rentie over de handel in bf
dreigde dier- en plantensoof -j
ten (Cites) aandringen op «t e
beperking van de hanael
ivoor, afkomstig van de wal-1
rus.
Voorts zal zij ervoor pleite
dat ook de handel in schott
bek-ooievaars en gifkikkd
aan banden wordt gelegd. 0
handel in tomaat- en goudt
kikkers, evenals die in agaat"
slakken moet geheel verbod»
worden. De Nederlandse dek
gatie zal de organisatie boven-
dien uitnodigen de internat* i
nale bijeenkomst in 1989 1
Nederland te houden. De J
recteur-generaal wil de
mende week een dringend
roep doen op de 95 aangeslot
landen meer geld ter besch
king van de organisatie te sl
len. Cites, dat gevestigd is
het Zwitsers Lausanne, is in
nanciële moeilijkheden gelwt
men door de val van de dollaq
Bovendien hebben landen ab
de Sovjet-Unie en de DDF
hun contributie tot nu toe nW
voldaan. Nederland, dat jaar
lijks 13.000 dollar bijdraagt, W
bereid de contributie met ls|
procent te verhogen.
ZATERDAG 11 JULI 1987 PAGINJ
RECHTS:
De in het noorden gelegen
Godafoss-watervallen
ontlenen hun naam aan een
van de eerste Vikingen die
zich tot het christendom
bekeerde.
Wellicht wordt de rust binnen deze groep luipaarden binnenkort verstoord door gerichte geweer
schoten.
FOTO: SP
REYKJAVIK Aange
moedigd door de groeien
de welvaart in Europa,
wilden ook de IJslanders,
met name de vrouwen, in
een auto rijden, modieuze
kleding dragen en „uit
gaan". Die ontwikkeling
is overigens nog maar
van de laatste tien jaar.
Dat IJsland in zekere zin
„ontwaakt" is geen mis
plaatste gedachte.
In de populaire bar Gaukur-
A-Stong in de hoofdstad
Reykjavik gaan dure drankjes
als goedkope pilsjes over de
toonbank. Jongelui kopen
oude auto's, voornamelijk op
gelapte „Amerikanen". Oude
ren Kopen uiteraard op af
betaling splinternieuwe
prijzige merken; zowel glan
zende bolides als zware ter
reinwagens die op IJsland
goede diensten bewijzen. De
enorme hausse in de autover
kopen leidde tot een fikse
geldstroom naar het buiten
land, maar vereiste tegelijker
tijd ook een geldverslindende
vergroting en verbetering van
het wegennet.
Nog maar twaalf jaar geleden
kroeg het laatste stukje rond
weg langs de kust van het
eiland een asfaltlaag. De we
gen in de directe omgeving
van Reykjavik werden even
eens geasfalteerd, maar veel
verder kon men vanwege de
kosten n iet gaan. Wie verder
het binnenland in trekt, rijdt
over eenzame, smalle, aan
vankelijk nog goed berijdbare
wegen van lavagravel. Maar
dan „verdwijnt" de weg in
een rivierbedding in „the
middle of nowhere". Wegen
wacht is er niet, dus is een au
totelefoon bepaald geen over
bodige luxe.
De bussen met toeristen bren
gen de ruim honderdduizend
buitenlanders die jaarlijks IJs
land bezoeken, over de lava-
gravelwegen naar de grootste
President Vigdis Finnbogadottir: „Onze veelbeproefde creativi
teit zal wel heipen oplossingen te vinden".
FOTO'S: ICELAND TOURIST BUREAU
geysers en watervallen, dwars
door het stilmakende, ruig
golvend maanlandschap. Ove
rigens is hoofdzakelijk voor
de toeristen-industrie een ge
heel nieuwe superdeluxe
luchthaven gebouwd in Ke-
vlavik. Kosten: één miljard
gulden. Voorheen landden de
burgervliegtuigen op de Ame
rikaanse marinebasis daar.
De forse inkomsten uit de vis
vangst hebben niet kunnen
verhinderen dat vorig jaar het
tekort op de IJslandse begro
ting (totaal vier miljard) op
liep tot 170 miljoen gulden.
Dat is gemeten naar de be
trekkelijk kleine bevolking
van 242.000 zielen, erg veel.
De inflatie, ooit tegen de hon-
