Katholikentreffen 87" teken toenadering kerk en staat in DDR Tegen de tijdgeest fieidoeSotwa/n „Kleine, levendige kerken in Noord-Korea" kerk wereld Meer joden weg uit Sovjet-Unie GEESTELIJK LEVEN/OPINIE beroepingen MOTTO: „GODS MACHT - ONZE HOOP Joden in Panama voelen zich bedreigd Schoolwijzer Winkelsluitingswet Half tot zwaarbewolkt SaidóaQowumt VRIJDAG 10 JULI 1987 PAGft Hanselmann voorzitter Lutherse Wereldbond VIBORG De evangelisch-lutherse bisschop van Beieren, dr. Johannes Hanselmann, is gisteren in de Deense plaats Viborg gekozen tot voorzitter van de Lutherse Wereldbond. Het uitvoe rend comité van de Wereldbond, waarbij 104 kerken zijn aange sloten, koos Hanselmann (60) tot opvolger van de Hongaarse bis schop Zoltan Kaldy die eerder dit jaar is overleden. Hanselmann is reeds twaalf jaar bisschop van Beieren. Hij gaat door voor een kerkleider die telkens probeert te bemiddelen tussen de ver schillende theologische en politieke richtingen binnen de luther se kerken. H.A.J. Dürr vicaris in bisdom Haarlem HAARLEM Bisschop H.J.A. Bomers van Haarlem heeft H.A.J. Dtlrr (61), tot nu toe assistent-deken van het deke naat Amsterdam en pastor van de parochie „De Graankor rel" in de Bijlmermeer, benoemd tot vicaris. Dürr volgt mgr. W.J. de Graaff (67) op, die sinds 1978 vica ris was voor Amsterdam en Almere en voorts belast was met de ambtsopleiding, onderwijs en catechese, geloofsge meenschap en catechese alsmede migranten-en toeristen- .pastoraat. Als je naar een oecumenische bijeenkomst gaat is de eerste vraag nog altijd deze: van wie gaat het uit? Priester tijdens afnemen biecht bestolen ROME De priester dacht bezig te zijn met leniging van nood, toen hij de jongeman de biecht afnam die zich even te voren met een van wroeging vertrokken gezicht bij hem had gemeld, maar het bleek anders te zijn. Terwijl de jon- fen vast de biechtstoel in een erk in Rome inging, zette priester Evangelisti zijn tas met daarin ruim 15 gulden en de sleutel van de kerk bevon den even op een stoel. Een vriend die de jongeman ver gezelde, wachtte in de kerk. Na de biecht waren zowel de tas als de vriend verdwenen. Toen Evangelisti dat ontdekte rende hij de kerk uit waar hij een toevallig passerende poli tieman waarschuwde. Even later kwamen ook de „be rouwvolle zondaar" en zijn vriend met tas in de hand de kerk uit. Ze werden ter plek ke gearresteerd. Zuster Benedicte de Vries voorzitter Konferentie Nederlandse Religieuzen HEERLEN Zuster Be- nedicte de Vries is be noemd tot voorzitter van de Konferentie Neder landse Religieuzen (KNR), waarin de vier or ganisaties van mannelijke en vrouwelijke religieu zen in Nederland samen werken. De Vries, de eerste vrouwe lijke voorzitter van de KNR, volgt pater J.W. Saelman op die zijn functie van voorzit ter in juni heeft neergelegd. De Vries (57) trad in 1955 in bij de congregatie van de zusters Franciscanessen van Heythuysen. Zij was onder meer 14 jaar directrice van een kindertehuis. Van 1975 tot 1985 was zij provinciaal overste van haar congrega tie, die op dit moment onge veer 440 leden heeft. De Vries is bestuurslid van het Centraal Missiecommis sariaat (CMC), het Missio nair Centrum in haar woon plaats Heerlen en het baan- lozencentrum in dezelfde stad. Voorts is zij lid van het stichtingsbestuur van het progressieve rooms-katho- lieke weekblad De Bazuin en van het curatorium van de Universiteit voor Theolo gie en Pastoraat in Heerlen. In haar congregatie heeft De Vries zich de laatste jaren veel beziggehouden met ac tiviteiten op het gebied van gerechtigheid en vrede. Nederlandse Hervormde Kerk Beroepen te Valkenburg-Meerssen A.J.K. Witte te Bellingwolde en Blij- ham. Aangenomen naar Terborg W.P. Ferguson te Spannum en Kub- aard. Vrije evangelische gemeente: be roepen te Wemeldinge J.W. Delwig te Kampen. Kardinaal Ratzinger DRESDEN Vandaag is in het Oostduitse Dresden het „Katholikentreffen '87" begonnen, de eerste grote centraal voorberei de katholieke bijeen komst sinds de oprichting van de DDR. De drie dagen durende bij eenkomst, die is georgani seerd door de Oostduitse bis schoppenconferentie, heeft het motto „Gods macht onze hoop" meegekregen. Het hoogtepunt moet de eucharis tieviering zondag worden, waarin de bisschop van Ber lijn, kardinaal Joachim Meis- ner, voorgaat. Ongeveer 60.000 mensen worden dan verwacht in het volkspark aan de rand van het centrum van Dresden. In de DDR zijn al eerder ka tholieke bijeenkomsten ge houden, zoals het Elisabeth- feest in 1981. Nieuw aan het Katholikentreffen is echter dat het door een comité, be staande uit mensen uit alle geledingen van de kerk, is voorbereid en dat het onder de verantwoordelijkheid van de bisschoppenconferentie valt. Het Katholikentreffen kan in dit licht ook worden gezien als een symptoom van de lich te toenadering tussen de staat en de kerk de afgelopen ja ren. Andere voorbeelden daarvan zijn het gesprek tus sen de Oostduitse leider Erich Honecker en de paus in april 1985 en het gebruik door re geringsvertegenwoordigers van de term 'katholieke bur gers'. Met dat laatste bevestigt en erkent de staat de verkla ring van de bisschoppen dat de Oostduitse rooms-katholie- ken bereid zijn in de DDR te leven en te werken. De bis schoppen hebben op allerlei manieren wel duidelijk ge maakt dat door die toenade ring de problemen voor chris tenen in de DDR nog niet de wereld zijn uitgeholpen. Zo verklaarde de apostolische ad ministrator in Erfurt en Mei- ningen, bisschop Joachim Wanke, kort na de ontmoe ting tussen Honecker en de paus dat het een teken van respect voor de christenen in het land zou zijn, als zij niet langer hun lidmaatschap van de kerk zouden hoeven op te geven om een hogere functie in hun werk te krijgen. Thema's Elke dag van het Katholiken treffen heeft een apart thema. Zo is er een pastorale dag, een ontmoetingsdag en een bede vaartsdag. De laatste twee zijn voor iedereen toegankelijk. Dat geldt niet voor de pasto rale dag, waarvoor vrijdag duizend priesters, pastorale werkers en andere kerkelijke vertegenwoordigers in Dres den worden verwacht, en het zogeheten „kleine Katholi kentreffen" zaterdagavond die drieduizend vertegen woordigers in staat stelt zich in tien themagroepen te bera den over alle brandende kwesties die de Oostduitse ka tholieken bezighouden. De voorzitter van de pastorale dag is kardinaal Joseph Rat zinger, prefekt van de congre gatie voor de geloofsleer van het Vaticaan. Het programma van het Ka tholikentreffen is nogal bekri tiseerd. Onder druk van de bisschoppen is het aantal voor iedereen toegankelijke onder delen beperkt en is er grotere nadruk gekomen op de bede vaartsgedachte. Velen hadden meer een Katholikentag zoals in Oostenrijk en de Bondsre publiek in gedachten. Diverse Europese bisschoppen zijn uitgenodigd deel te ne men aan het Katholikentref fen. Zo gaat ook bisschop Bomers van Haarlem dit weekeinde naar de DDR. NEW YORK Met be richten over „kleine, le vendige christelijke ge meenten in Noord-Ko rea" is de eerste officiële Amerikaanse kerkelijke delegatie teruggekeerd uit de Democratische Volksrepubliek Korea. Tot nu toe was heel wei nig bekend over de chris tenen in het land, omdat er geen contacten bestaan tussen de kerken in Noord- en Zuid-Korea. De delegatie heeft op uitnodi ging van de niet-regeringsge- bonden „Koreaanse Christelij ke Raad" een week doorge bracht in het land. De Kore aanse christelijke raad verte genwoordigt ongeveer 10.000 christenen. De Amerikanen, die werden aangevoerd door de secretaris-generaal van de Raad van Kerken, ds. Arie Brouwer, voerden gesprekken met regeringsvertegenwoordi gers en bezochten vijf ge meenten die in huiskamers diensten houden. Een delega tielid vergeleek de Noordko- reaanse kerkjes met de La- tijnsamerikaanse basisge meenten. Bij de Amerikaanse Raad van Kerken zijn 32 protestantse en orthodoxe kerken aange sloten, die samen in totaal on geveer veertig miljoen leden tellen. HK. Ds. Arie Brouwer FOTO: PERSUNIE PANAMA De kleine joodse gemeenschap in het roerige Panama zegt dat de huidige politieke crisis een golf van antisemitisme heeft losge maakt, met bedreigingen en leuzen die herinneren aan Nazi-Duitsland. Volgens een communique van de joodse organisatie B'nai B'rith zijn de joden in Panama diep ge schokt door tal van uitingen van antisemitisme,- Sinds het uitbreken van de politieke crisis rond de omstreden "sterke man" van Panama, generaal Antonio Noriega, zijn zowel van links als van rechts argumenten in stelling gebracht waarin joden wer den betrokken en waarin schandelijke antisemitische leuzen en clichés worden ge bruikt, aldus B'nai B'rith. De afgelopen weken circu leerden in Panama tal van pamfletten waarin Panamese joden ervan worden beschul digd dat ze persoonlijk gewin boven het nationaal belang stellen. In een stuk in een toonaangevende krant werd opgeroepen tot een boycot van joodse winkels die open bleven tijdens een nationale staking. Volgens de verkla ring van de joodse gemeen schappen zijn er "beschuldi gingen, kritiek en intimide rende bedreigingen geuit die een buitengewone gelijkenis vertonen met die in nazi- Duitsland". Panama is buiten Israel het enige land ter wereld met een joods staatshoofd, maar tot dusver is president Eric Arturo Delvalle niet in de controverse betrokken. De joodse gemeenschap in Pana ma telt ongeveer 4.000 zielen. „Wat hier gebeurt is het oude verhaal. Als er problemen zijn gaan de mensen een zondebok zoeken, en vaak zijn wij de zondebok", aldus een woord voerder van B'nai B'rith. MOSKOU Vierduizend joden in de Sovjet-Unie hebben dit jaar een uitreisvisum bekregen. Zesduizend joden wach ten nog op een beslissing. Aldus Samoeël Zjivs, voorzitter van het „Anti-zionistische comité" in de Sovjetunie. Sinds op 1 januari een nieuwe emigratie wet van kracht werd, is de joodse emigratie sterk gestegen. Volgens een organisatie in Genève die de emigratie reigstreert, hebben dit jaar 3092 jo den de Sovjet-Unie hebben verlaten. Dit is het grootste aantal sinds de piek van 1979 toen ruim 50.000 Russische joden moch ten vertrekken. Joodse kringen menen dat veel meer Russi sche joden weg willen. Russische joden die op een uitreisver gunning wachten, vrezen dat de nieuwe bepalingen de emigra tie zullen beperken tot diegenen die al naaste verwanten in het buitenland hebben. Ongetwijfeld zal er zoiets al een tijdgeest bestaan. Daartoe behoren een groot aantal op vattingen, gedachten die ken merkend zijn voor een be paalde tijd. Waar elke tijd uit eindelijk het onderwijs krijgt dat hij verdient, dat bij hem past, omdat het gegeven wordt door mensen van die tijd, zal die tijdgeest zich ook in dat onderwijs manifeste ren. „De tijdgeest wil ons tronen naar Mammons hoogaltaar. Het liefst zag hij 's lands zo nen de bloem der natie daar. Deze regels uit een lied uit de gereformeerde jeugdbeweging van zo'n vijftig jaar geleden schoten mij te binnen, toen ik nadacht over het begrip tijd geest. Men kende ook toen al de tijdgeest eén macht toe om dat hij vaak zo ongemerkt zijn gang ging. Niemand ontkomt er aan, maar het is wel zaak hem steeds weer proberen op te sporen, te ontmaskeren ook. Zo werkt die tijdgeest ook in het onderwijs en dan wel in de eerste plaats bij de onderwijsgevenden, de man en de vrouw in en voor de klas. Immers: „de eeuw is ook in hun hart gelegd", in grote en kleine dingen. Ze zijn kinde ren van deze tijd, ze kijken naar de televisie, worden van alle kanten beïnvloed door de tijdgeest, vaak veel meer dan ze zelf in de gaten hebben. Om een klein voorbeeld te noemen: let maar eens op de manier waarop vele onder wijsgevenden op school ge kleed gaan, vergelijk dat maar eens met de situatie van zo'n 20 25 jaar geleden. Ook daarin is een heel stuk non- conformisme van de jaren zestig en zeventig terug te vinden (hoewel dat duidelijk op z'n retour is!). Die onder wijsgevenden worden tegen woordig regelmatig opge schrikt door opmerkingen over de kwaliteit van het on derwijs. Daar zou het niet best mee zijn gesteld. Nu is kwali teit hier een zeer rekbaar be- frip, waarvan de duiding ze er mee bepaald wordt door de tijdgeest. Zo leest men momenteel re gelmatig verhalen over leer lingen, die na het verlaten van het basisonderwijs nog verre van foutloos, zonder spellingsfouten, zouden kun nen schrijven. Ook zouden ze nog geen eenvoudig briefje kunnen opstellen. Daarnaast doen er verhalen de ronde over Pabo-studenten, de on derwijsgevenden van de toe komst, die zo slecht zouden kunnen rekenen, dat ze de sommen van dé hoogste klas van de basisschool niet zou den kunnen maken. Een tus- senopmerking: men zij voor zichtig met opmerkingen, dat het met al deze zaken vroeger zoveel beter gesteld was. Er zijn namelijk geen resultaten van onderzoeken bekend, die daarvoor de harde bewijzen kunnen leveren. Als je als onderwijsgevende deze verhalen over de kwali teit van het onderwijs hoort, ga je onwillekeurig eens bij je zelf te rade en vraag je je mis schien af, of je aan bepaalde zaken niet nog meer aandacht zou moeten besteden. Ook de overheid doet dat, voor wie het onderwijs „een voorwerp van aanhoudende zorg" moet zijn ingevolge de Grondwet. Ziedaar de tijdgeest van het werk. Tijdgeest Je zou de achtergrond van de huidige zorg om kwaliteit als volgt kunnen omschrijven. In het onderwijs zou het er om gaan, ten behoeve van de welvaart van het land en de mensen, jonge mensen van topkwaliteit te leveren, spe cialisten ook. Een citaat: „Wie (vooral intel lectueel) getalenteerd is, moet reeds op school vlot carrière kunnen maken. Voor vele, vele leerlingen zal het blijven bij een typevorming die men algemeen zakelijk en commu nicatief kan noemen, slechts weinigen krijgen de hoog waardige specialistische oplei ding die noodzakelijk is om toegang te krijgen tot de machtscentra van de ultra moderne maatschappij". Als er van de kant van de over heid en van de kant van het bedrijfsleven (en van de WRR) een steeds dringender roep is om „meer kwaliteit in het onderwijs", dan is m.n. in bovenstaand citaat de achter grond mede geschetst. Daar zit een stuk materialisme in, pragmatisme en ook indivi dualisme. Populairder gezegd: je herkent er iets in van de slogan: je bent jong en je wilt wat (voor jezelf!). Natuurlijk heeft het onderwijs mede ten doel ook hoogwaardige speci alistische opleidingen te ver zorgen. Daarbij heeft de over heid er o.a. op toe te zien, dat iedereen behoorlijk leert re kenen en schrijven etc. etc. Een heel essentieel punt is echter: waar ga je bij dit alles van uit? Daar kan de tijdgeest van grote invloed op zijn. Is b.v. de maatschappij, wat zij vraagt, norm voor het onder wijs? Naar mijn mening ligt het zo niet. Het onderwijs (dit is de generatie van volwasse nen die als taak heeft de op voeding van een volgende ge neratie) heeft in dezen een ei gen verantwoordelijkheid. En daarbij gaat het er om wat zij ziet als de toekomst van de mens, onze cultuur, onze sa menleving. Wat wil zij aan cultuur en traditie overdra- door drs. K. de Jong Ozn. gen, welke perspectieven heeft zij de jeugd te bieden vanuit haar overtuiging. En daarbij speelt niet alleen de tijdgeest een rol, die wisselt, maar vooral: van welke le vens- en wereldbeschouwing gaat men uit Aan de christen geeft de Bij bel op dit punt allerlei han dreikingen. Om eens een lijn aan te geven: de leerlingen te leren de heenreis naar God, en de terugreis naar de we reld. De grote vraag is: wat kun je, moet je met zo'n notie, als je onze tijdgeest eens wat nader gaat analyseren? Zeker is, dat zij er één is van een steeds verder seculariserende cul tuur, die steeds minder chris telijke noties bevat. In die cultuur staat ook het confes sioneel onderwijs. Zij heeft aan eisen van de overheid te voldoen. Maar zij heeft-in de eerste plaats de taak, gebruik makend van haar vrijheid, in dezen steeds meer haar eigen weg te gaan. Tegen de tijd geest in? Zeker weten. De reacties op het voorstel van staatssecretaris Evenl winkeliers de vrijheid te geven hun zaak tot negen m avonds geopenti te houden, zijn tot nu toe uitsluitend af zend. De argumenten die worden aangevoerd snijden boi dien hout. Vooral de bezwaren die de voorzitter van de a ling detailhandel van het Nederlands Christelijk Ondei mersverbond (NCOV) aanvoert, zijn steekhoudend. WINKELDIEFSTALLEN en gewelddadigheden tegen i kelpersoneel zullen zeker in de kleinere winkelcentra tq men, indien een deel van de middenstanders tot 's avj negen uur geopend blijft en de rest normaal om zes uur s De sociale controle is natuurlijk veel groter, wanneer winkels dezelfde openingstijd hebben. In de winter, als om vier uur, half vijf al aardig donker wordt, vormi drukte op straat en de verlichting van alle winkels nog ei bescherming tegen geweld en vandalisme. Indien in avonduren slechts één enkele winkel open is, dan is die e kwetsbaar als een benzinepompstation. Het voorstel van staatssecretaris Evenhuis, waarmee i kabinet inmiddels heeft ingestemd, negeert volledig standpunt van de overgrote meerderheid van de winkeli Uit een enquête van het hoofdbedrijfschap detailhande enige tijd geleden gebleken, dat 96 procent van de winkel geen wijziging van de openingstijden wil. Indien onder voorgestelde regeling echter één winkelier besluit tot ne uur open te blijven dan zullen sommige middenstanders concurrentieoverwegingen wel moeten volgen. NAAST de ondernemers zijn ook de dienstenbonden in midden- en kleinbedrijf die opkomen voor de belangen het winkelpersoneel, fel gekant tegen het voorstel. De stai secretaris is een belofte aan de bonden, overleg te plegen vorens een besluit te nemen, niet nagekomen. Als gev daarvan rept de staatssecretaris met geen woord over bep kende bepalingen die moeten voorkomen dat een zaak ene ogenblik avondwinkel is en een week later 's morg opengaat. De werktijden van het personeel zouden zich i van de ene op de andere dag kunnen wijzigen. Voordeel van de voorgestelde regeling is dat de klJ van 's morgens tot 's avonds zij het niet in elke zaak kan winkelen zodat bijvoorbeeld werkende vrouwen ook zes uur 's avonds boodschappen kunnen doen. Maar om klanten op dat punt terwille te zijn is indertijd de vaste ka avond ingevoerd, terwijl het winkelpersoneel bovendien op zaterdag werkt om de klanten die wel een vrije dag hi ben volop gelegenheid te geven inkopen te doen. Of het voorstel ooit wet zal worden valt nog te beh Wanneer de Tweede Kamer het in behandeling neemt zal staatssecetaris er zeker aan worden herinnerd dat het plan strijd is met het regeerakkkoord. Daarin is afgesproken de betrokken bedrijfssectoren eerst de gelegenheid moei hebben gehad hun standpunt naar voren te brengen alvon een definitief voorstel wordt geformuleerd. Van het CD dat niet wil dat aan de bestaande winkelsluitJngstijden wa getornd, heeft het Tweede-Kamerlid Schartman inmiddek op deze omissie gewezen. DE BILT (KNMI) Het weer staat het komende etmaal in het teken van een storing, die van midden-Engeland via de Noordzee naar Denemarken gaat trekken. Voor het zover is, passeert vannacht nog een zwakke rug van hogedruk. De wind draait dan naar zuidwest en neemt morgen toe. In eer ste instantie wordt dan tame lijk warme lucht aangevoerd. De temperatuur in het zuiden kan tot rond 24 graden oplo pen. De met de genoemde sto ring samenhangende bewol king bereikt morgen in de loop van de dag ons land. Vooral in het noorden kan daaruit wat regen vallen. Na het passeren van de storing draait de wind naar west tot noordwest en neemt in de nacht van zaterdag op zondag tot vrij krachtig toe. Weersvooruitzichten voor di verse Europese landen, geldig voor morgen en zondag: Zuid-Scandinavië en Dene marken: Morgen perioden met zon, zondag van tijd tot tijd re gen. Middagtemperatuur van 15 graden aan de westkust tot 18 graden elders. Britse Eilanden: Perioden met zon, maar ook kans op een bui. Middagtemperatuur van 16 graden in het noorden tot 22 graden in het zuiden. Benelux: Perioden met zon, maar in Nederland ook een enkele bui. Middagtempera tuur omstreeks 22 graden. Duitsland. Zonnig, maar in het noorden meer bewolking en kans op een bui. Middagtem peratuur van 20 graden in het noorden tot 26 graden in zuiden. Frankrijk: Zonnige perio en vrijwel overal droog. 1 dagtemperatuur van 20 gra aan de noordwestkust tot graden aan de Franse Rivie Spanje en Portugal: Zoni maar in het noorden i Spanje kans op een bui. U dagtemperatuur rond 30 g den, in het binnenland op pend tot 35 graden. Italië, Griekenland, Joega vid. Zonnig en droog. Midd temperatuur rond 30 gradei Alpenlanden: Droog en a nig. Middagtemperatuur i streeks 28 graden. WEERRAPPORT HEDENMORGEN Weer Max Min Amsterdam motregen 17 8 De Bilt regen 19 8 Eelde zw.bew. 17 8 Eindhoven zw.bew. 20 8 Den Helder regen 18 11 Rotterdam regen 17 9 Twente zw.bew. 19 8 Vlissingen zw.bew. 18 13 Zd. Limburg zw.bew. 21 8 Aberdeen regen 15 10 Athene Lbew. 29 16 Barcelona zw.bew. 28 21 Berlijn h.bew. 20 11 Bordeaux onbew. 28 14 Brussel zw.bew. 20 9 Dublin zw.bew. 17 17 Frankfort onbew. 23 10 Genève onbew. 25 12 Helsinki h.bew. 20 10 Innsbruck zw.bew. 21 14 Klagenfurt zw.bew. 18 13 Kopenhagen l bew 18 10 Lissabon onbew. 34 22 Locarno h.bew. 31 15 Londen zw.bew. 22 16 Luxemburg onbew. 20 8 Madrid Lbew 35 21 Malaga zw.bew 29 23 Mallorca niet ontv. Malta lbew. 29 21 Moskou h.bew. 27 19 MUnchen h.bew. 21 12 Nice Lbew 27 22 Oslo niet ontv. Parijs onbew. 25 12 Rome onbew. 28 19 Split zw.bew. 29 20 Stockholm zw.bew. 18 12 Warschau h.bew 19 10 Wenen zw.bew. 21 12 Zurich l.bew. 23 12 Casablanca zw.bew. 28 19 Cyprus onbew. 29 20 Istanbul onbew. 26 17 Las Palmas h.bew. 27 20 Beiroet niet ontv. Tel-Aviv h.bew. 29 22 'Laat lepra ook jóu een zorg zijn'. uriaepc*Stort uw bijdrage op ik postgiro 50500 of bankgiro 70.70.70.929 Nederlandse Stichting voor Leprabestrijding/Amsterdam Mbautstraat 135,1097 DN Amsterdam. Tel. 020-938973

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1987 | | pagina 2