"fassie en eerlijkheid van Coltrane nog steeds sterk
MIJIMDERS PAKT Z'N
OPRUIMING KLASSIEK AAN I
w
495.-
JNST
£eidóc0omant
O Jdt
295r
MEUBELEN
ZOEK JE WATANDERS, KOM JE NAAR Ml JNDERS
Hannelore Schroth
(65) overleden
3n»
DONDERDAG 9 JULI 1967 PAGINA 13
W YORK Deze zo-
twintig jaar geleden
loor de wereld het
flame, klagende geluid
saxofonist John Col-
De passie en eer-
ad van dit genie van
lerne jazz leeft ook
jaren tachtig voort -
de muziek die hij
Hf [kte en de mensen op
hij invloed uitoefende
m r leverkanker op 17
1967 een eind maakte
zijn leven.
irane was een voorhoede
strijder van de jazz wiens mu
ziek urenlang kon duren. Met
zijn onverbiddelijke repeteren
maakte hij soms de 24 uur, en
meer, vol. Soms viel hij in
slaap met het mondstuk in de
mond. Hij was een man van
weinig woorden die zich liever
uitte met zijn toeterende, bla
tende rietinstrumenten. Maar
zelden riep hij zijn bandleden
op te gaan repeteren. Ze spra
ken muzikale concepten door
maar speelden ze liever tijdens
een concert.
De op 23 september 1926 gebo
ren Coltrane groeide op in een
zwart middenklasse-gezin in
High Point, North Carolina. In
de schoolband begon hij de E-
mineur alttrompet te spelen,
later swichte hij naar de klari
net, en naar de alt-sax. Na de
middelbare school trok hij in
1944 naar Philadelphia, waar
hij een muziekschool bezocht
en zich zijn strakke regime
van 10 a 12 uur spelen per dag
aanwende. Na een kort ver
blijf bij de marine, kreeg hij
zijn eerste baantjes bij een aan
tal rhythm en bluesbands, on
der leiding van Joe Webb en
altsaxofonist Eddie „Cleanhe-
ad" Vinson.
Parker
Door die ervaring richtte Col
trane zich op de tenor-saxo
foon - weg van de invloed van
altsaxofonist Charlie Parker.
De tenor werd spoedig Coltra-
ne's voornaamste instrument,
hoewel zijn werk op de sop
raan-sax tot zijn beste behoort
In 1949 ging Coltrane werken
bij de Big Band van bebopper
Dizzy Gillespie.
De grote doorbraak kwam in
1955 toen trompettist Miles
Davis Coltrane overhaalde te
komen spelen in zijn grootse
kwintet, met drummer Philly
Joe Jones, pianist Red Garland
en bassist Paul Chambers. Col-
trane's sputterende en onvoor
spelbare frasering vormde een
contrast met Davis' schaarse,
melodische trompetgeluid, dat
afhing van weinige, goedge
plaatste noten. Samen zetten
zij de toon voor de jazz in de
volgende vijf jaar.
In 1957 nam Coltrane vrij van
de verbintenis met Davis om
te gaan spelen met bop-pianist
Thelonius Monk en zijn eigen
kleine bands te gaan leiden.
Voor het einde van het jaar
keerde hij terug bij Davis.
Rond 1959 begon hij lange
stukken te spelen met snelle.
scherpe naast elkaar gespeelde
tonen die jazz-kriticus Ira Git-
Ier „stromen (sheets) van ge
luid" noemde. Het was een
omschrijving die beklijfde op
Coltranes muzikale concept.
Zijn doorbraak-plaat, „Giant
stepts" die dat jaar werd uitge
bracht, werd al snel een jazz-
klassieker. Coltrane nam indi
aanse concepten op in zijn ge
luid, en zijn componeren.
Eigen kwartet
In 1960 verliet hij de Miles Da-
visgroep en vormde hij zijn ei
gen kwartet. De kern vormde
hij met pianist McCoy Tyner
en drummer £11 vin Jones, en
het kwartet werd vol gemaakt
met een reeks bassisten onder
wie Steve Davis, Reggie
Workman en Jimmy Garrison.
Uit die samenwerking stamt
Coltrane's bekendste werk
„My favorite things", waarvan
Zeer royale eiken salonkast met vitrine.
Veel bergruimte. Afm. B150 x H197 x
D43/3S cm.
Klassieke, romantische bankjes in een
ijzersterke nostalgische stof.
2-zits bank vanaf x-v r—
Massief eiken 3-2 zitskombinatie
in leather look.
Nu slechts voor
Als bankstel 3-1-1 voor slechts De 12-kantige (110 cm) eiken Slijtvast karpet (160 x 230 cm)
salontafel op een solide kruis- uit 100% zuiver scheerwol,
voet
Een opgeruimd
Eiken kastje met extra schap achter de
fraai geprofileerde deuren (B100 x
H 55 x D 50 cm). Ook zeer geschikt als Klassieke fauteuil, bekleed met sterke
TV-kast. Kijkgeld nu: s«>f- Nu slechts
BEVERWUK CAPEUE
BEVERWIJK aan de Meubelboulevard, Parallelweg 98. Tel. 02S10-29062.
Donderdag koopavond, maandagmorgen gesloten. Eigen parkeerterrein.
CAPELLE A/D IJSSEL, Wooncity, Lylantse Baan 8. Tel. 0I0-4S08I44 Langs de Rijksweg
Rotterdam-Utrecht. Vrijdag koopavond, maandagmorgen gesloten.
DIEMEN Meubel promenade, Sn iep 10. Td. 020-901441. Langs de Rijksweg Amsterdam-
Amerafoort. Vrijdag koopavond, maandagmorgen gesloten. Eigen parkeerterrein.
LEIDERDORP, Meubelplein 9. Naast het Elisabeth Ziekenhuis. Td. 071-412701.
Donderdag koopavond, maandagmorgen gesloten. Grote parkeerruimte.
USSE, Kanaalstraat-Hcereweg. Tel 02521-14642. Donderdag koopavond, maandagmorgen
gesloten. Volop parkeerruimte op de Wcsterdred.
SUEDRECHT Mcubelstad, Leeghwaterstraat 2J7. Tel. 01840-19000. Langs de Rijksweg
Gorinchem-Rotterdam. Afslag Wijngaarden. Donderdag koopavond, maandagmorgen gesloten.
INTERIEUR
WAARBORG
IDrie jaar kwaliteitsgarantie.
2. Veilig aanbetalen.
Onpartijdige behandeling
van geschillen.
fïge,
raan-solo een klassieker werd.
De volgende vijf jaar werd
Coltrane's spel langzamerhand
ruwer en klaaglijker. De mu
ziek werd zelfbewuster en
godsdienstiger en hij gaf zich
over aan studie van kunst,
muziek, geschiedenis, natuur
kunde, godsdienst en oosterse
en westerse muziektheorie.
Coltrane's muziek vindt he-
dentendage nog steeds nieuw
publiek door een nieuwe gene
ratie van door Coltrane beïn
vloede spelers, zoals Branford
Marsalis en de Britse Courtney
Pine, en nieuwe uitgaven van
platen die digitaal zijn gere
produceerd. De beste begrip
van de man en zijn muziek
komt misschien wel van men
sen die met hem hebben ge
werkt
Leiderschap
„Hij was gemakkelijk om mee
te werken, zeer rustig in zijn
leiderschap. Hij was trots op je
ontwikkeling. Hij was eigen
lijk een grote broer voor me",
zei Tyner. „John had een soe
pel concept wat betreft mu
ziek. Meestal had hij gelijk".
„Hij was een harde werker, ij
verig. Hij toonde dat als je
hard voor iets werkt het wer
kelijkheid gaat worden". „Ik
wilde nooit dat muziek het
enige belangrijke in mijn le
ven zou zijn. Maar je kan alles
belangrijk maken", aldus Ty
ner. „Dat is een getuigenis
voor zijn grootheid. Bird (Par
ker) was ook zo. Theolonius
kon ook een stapje terug doen.
Dat is belangrijk, dat voel je,
vooral bij die mensen die zo
jong stierven".
Elvin Jones, die het tempo bij
hield in het grote kwartet tus
sen 1960 en 1965, is bezig een
herdenkingstoernee op te zet
ten die in de herfst door Euro
pa trekt. Onder de deelnemen
de musici zijn, zégt Jones,
Freddie Hubbard, Workman.
Tyner, Sonny Fortune en mo
gelijk Pine. „We hebben dank
zij hem nu veel betere musici.
Hij paarde zijn betrokkenheid
aan uitnemendheid en bracht
geestelijke diepgang in zijn
muziek. Dat is duidelijk voor
diegenen die dezelfde diepte
nastreven in muziek. Een gro
te voorraad spiritualiteit".
„Zijn muziek en zijn voorbeeld
biedt mensen hoop. Ze worden
niet alleen betere musici, maar
betere mensen - met zorg over
de wereld, de gezondheid van
anderen, beter optredend. Zijn
invloed zal nog vele jaren gel
den", zei Jones.
Onderweg
Jones herinnerde zich een tijd
in 1960 toen hij, Coltrane en
Steve Davis in drie dagen
rechtstreeks van San Francis
co naar New York reden voor
een gig in de Half Note Club.
Jones reed de meeste tijd want
David kon niet rijden en Col
trane zat te oefenen op een Ja
panse houten fluit. „Ik kan me
niet herinneren dat we onder
weg praatten", zegt hij. „Als er
niets te zeggen was, praatte hij
gewoon niet". We kennen alle
maal mensen die veel praten
zonder iets te zeggen. Hij ver
spilde geen tijd aan zinloos
praten".
Jazz-impresario George Wein
organiseerde op een stormach
tige avond in 1965 of 1966 in
de Cobo-hall in Detroit een
concert met bands van Coltra
ne en Monk. „Trane arriveer
de een dag eerder. Zijn band,
die uit New York kwam, haal
de het niet," aldus Wein. „Ik
vroeg Coltrane die avond met
Monks band te spelen, zodat
mensen die voor hem kwam
niet werden teleurgesteld".
„Coltrane was op zijn top, in
de „My favorite things"-perio-
de, en die twee hadden in geen
jaren samengespeeld. Het
werd een van de opwindend
ste muzikale dingen die ik ooit
hoorde. Ze gingen terug naar
hun begin. Ze sprongen erin
alsof ze al 20 iaar samen
zwommen", aldus Wein.
Oud of nieuw
„Ik ging naar ze toe en be
dankte hem, zei dat hij de
avond had gemaakt. John zei
me: ik weet hoe je je voelt De
waarheid is, ik weet echt niet
hoe ik verder zal gaan, mijn
oude stijl, of door te gaan op
de nieuwe wegen". Zo'n intel
lectueel was hij, altijd met iets
bezig".
Jones herinnerde zich ook een
andere zijde van Coltrane. „Ik
hoorde John spelen en één
van de veren sprong los. Het
piepte en krijste alleen maar -
een ramp voor een saxofonist.
Hij speelde de piepen en gillen
een uur, en het klonk. Hii
maakte van een ramp iets heel
constructiefs; gewoon doorspe
len. Dat gebeurde soms bij net
opnemen van een plaat", zei
Jones. „Het maakte geen ver
schil".
MÜNCHEN De Duitse actrice Hannelore Schroth, vooral
buiten de Bondsrepubliek bekend van film en televisie, is op
65-jarige leeftijd in München overleden.
Naar de familie meedeelde stierf zij aan hartstilstand. Han
nelore Schroth speelde zeer uiteenlopende rollen. Zij was te
zien in zowel luchtige vermaaksfilms als ook in de rol van
Blanche in „A Streetcar Named Desire" van Tennessee Wil
liams en als de Alte Dame in „Besuch der alten Dame" van
Friedrich Dürren matt. In de nasynchronisatie van buiten
landse speelfilms in Duitsland verduitste zij de stem van In-
grid Bergman.
Hannelore Schroth is o.a. getrouwd geweest met de acteur
Carl Raddatz en de diepzeeonderzoeker Hans Hass. Na een
gesukkel met de gezondheid in de jaren zeventig werd het
wat stiller rond haar.
Publieksprijs voor
Nederlandse boek
AMSTERDAM De CPNB
heeft besloten tot het instellen
van de Publieksprijs voor het
Nederlandse boek, een oeuvre-
prijs van 15.000 gulden. De
prijs wordt jaarlijks toegekend
aan een Nederlandse auteur,
dichter of tekenaar, die door
het publiek het meest wordt
gewaardeerd.
De peiling bij het publiek ge
beurt door enquête-formulie
ren te verspreiden via boek
handels en bibliotheken. De
Stichting CPNB (Collectieve
Propaganda van het Neder
landse Boek) heeft dit vandaag
bekend gemaakt De nieuwe
prijs is niet per se een literaire
onderscheiding, zoals de PC
Hooft-prijs en de afgelopen
voorjaar voor het eerst uitge
reikte AKO-literatuurprijs.
De publieksprijs voor het Ne
derlandse boek wordt dit jaar
uitgereikt in de categorie „ro
mans en verhalen". Volgend
jaar mag het publiek zijn me-
over de categorie
„gedichten en verzen", in 1989
gevolgd door de categorie „te
keningen en illustraties". Van
af 1990 herhaalt de volgorde
zich.
De CPNB wil met deze prijs de
lezer de mogelijkheid bieden
waardering te uiten voor een
(geliefd) auteur. De winnaar
1987 wordt bekend in de eer
ste week van november, aldus
de stichting.
Een nominatiecomité selec
teert vooraf twaalf auteurs in
verschillende genres. Die ge
nomineerden worden vervol
gens gepresenteerd aan het
publiek dat wel de mogelijk
heid houdt een auteur van ei
gen keuze in te vullen.
Het nominaüecomité - namen
zijn nog niet bekend - bestaat
volgens de CPNB uit deskun
digen uit de sectoren uitgeve
rij, boekhandel, bibliotheken
en media. Het comité zal me
dio augustus haar nominaties
voor 1987 hebben bepaald,
verwacht de CPNB. Het pu
bliek wordt in september en
oktober ingeschakeld.
