katwijk kapt zieke iepen Weesjongens voor het Hollandse leger ENFB wil meer fietspaden in Voorschoten JE Sassenheimse weekmarkt blijft in Hoofdstraat Ruim 200 deelnemers EN OMGEVING Auto te water braak in zinestation Kotsing op lijksstraatweg Gewonde bij aanrijding Lakenfeesten in historisch perspectief £etdóC*2owiard WOENSDAG 8IUU 1987 PAGINA 13 Lw bouwproject Achter Sint Aagten ■g Er komen acht herenhuizen op het voormali- Errein van bloembollenveiling Hobano b.v., gelegen in de zogenaamde Glazen Hal aan de Hobahostraat |e Zwanendreef. Op vrijdag 10 juli wordt de eerste geslagen voor de woningen. Buiten de herenhuizen Cn er ook 14 vrijstaande villa's worden gebouwd, hele bouwproject wordt Achter Sint'Aagten ge- nd. De woningen komen dan ook achter de St. cerk te staan. ingen worden gebouwd op 1,5 hectare. Na de lijn de woningen via een wandelpad, wat uitkomt Hobahostraat en de Zwanendreef en via de open- weg uitkomende op de Haven, te bereiken. De he- uizen worden gebouwd door aannemer N. W. Cas- 'k Zn. b.v. uit Lisse. De overige vrijstaande huizen door de eigenaren van de Kavels, die inmiddels I verkocht zijn, door een zelf gekozen aannemer eigen ontwerp gebouwd. In de nieuwe wijk wordt aandacht besteed aan de groenvoorziening. Achter Aagten moet in 1988 afgerond zijn. Miss Zomer 1987 verkiezing NOORDWIJKERHOUT Tijdens het wereldkampioen schap paalzitten wordt op 24 juli een verkiezing gehouden van Miss Zomer 1987. Deel neemster vanaf 15 jaar kun nen zich hiervoor opgeven bij de VVV Noordwijkerhout, He renweg 14 telefoon 02523- 72096. Het is de bedoeling dat de deelneemsters zich twee maal presenteren voor een jury: eenmaal in badpak en eenmaal in vrijetijdskleding. De presentatie van dit evene ment aan het Oosterduinse- meer is in handen van Hans Versnel. Branden in Alphen ALPHEN AAN DEN RIJN De Al- phense brandweer heeft het gisteren druk gehad. In de Ambonstraat brand de gistermiddag een personenauto ge heel uit. De brandweer vermoedde dat een kapotte benzineleiding de oorzaak was. Vannacht rond een uur werd de brandweer opgeroepen voor een vuil niscontainer die in brand stond in de Havikhorst. Toen de brandweer zich naar de Havikhorst begaf zagen zij dat in de Binkhorst een papierbak in brand stond. De container en papierbak zijn uitgebrand. Op het parkeerterrein van de bowlingbaan aan de Sportlaan stond vannacht rond twee uur wederom een personenauto in brand. In alle gevallen acht de brandweer brandstichting niet uitgesloten. Of de branden iets met el kaar te maken hebben, is niet bekend. LEIDSCHENDAM Een 19- jarige bestuurder uit Zoeter- meer is gistermiddag met zijn auto in een sloot beland. De man reed op de Ondermeer- weg richting de Bovenmeer- weg. Door te hoge snelheid kon hij een scherpe bocht naar rechts niet goed nemen en kwam met het linker voorwiel in de berm terecht Vervol gens verloor hij de macht over het stuur, sloeg over de kop en kwam in de sloot terecht. De bestuurder en nog twee inzit tenden zagen de auto kruipend te verlaten. Behalve enkele schaafwonden bleef het licha melijk letsel beperkt. IWIJK Eind deze ik wordt een begin ge kt met het kappen en halen van een twin- al zieke veldiepen. Het t resultaat van een in- jetocht, die onlangs medewerkers van de itelijke plantsoe- lienst in de bebouwde van Katwijk is ge len. De bomen zijn de iepspintkever zo danig aangetast, dat zij ge rooid moeten worden. Iepziekte is in Nederland geen onbekend verschijnsel. Een kustplaats als Katwijk heeft er jaarlijks onder te lij den. De besmettelijke ziekte vooral onder veldiepen wordt veroorzaakt door de iepspintkever, die tussen mei en september in de iepen een schimmel achterlaat, waar door de houtvaten van de bo men worden verstopt. De iepziekte is het eerste zicht baar in de toppen van de bo men, waar takken bruin worden en afsterven. Daar de iepspintkever zich in kor te tijd vermenigvuldigt, wordt het proces van be smetting in een versneld tempo gebracht. Van de iepen die dit jaar het veld moeten ruimen staan er zes aan de Zeeweg ter hoogte van het raadhuis/zijde par keerplaats en vijf aan de Nieuwe Duinweg. In Kat wijk aan den Rijn gaat het om vijf veldiepen in de Wil- bert en drie aan de Mgr. Bekkersstraat. In het najaar zullen op de lege plekken nieuwe bomen worden geplant. In elk geval geen veldiepen, omdat die te snel besmet raken. Maar er zijn nog andere variëteiten, die beter bestand tegen deze besmettelijke ziekte zijn. Particulieren, die in hun tui nen iepen hebben staan, wordt aangeraden deze te in specteren. Een telefoontje naar de Plantsoenendienst (tel. 50427) kan ertoe leiden dat de bomen door deskundi gen op iepeziekte worden ge controleerd, uiteraard alleen wanneer er vermoedens be staan dat de iepen zijn be smet. |fan der Reijden i Noord wijk ORDWIJK De afde- [jig Noordwijk van het WA-Bollenstreek ver- f morgenavond in het thuis De Kuip aan de traat een informatie- rnd over de bezuinigin- i en de gezondheids- rg. Spreker is de voor- ifige staatssecretaris van |.V.C. de heer J. J. van r Reijden. Deze thema- )nd is voor iedereen inkelijk. De bijeen- Sst begint begint om jj.OO uur. Voorafgaande de openbare bijeen komst is er een ledenver- ring, aanvang 19.30 SENAAR Bij een Mo- benzinestation aan de tsstraatweg is vannacht in- roken. Er werd om tien (r half twee een steen door ruit gegooid waarna de in- tkers naar binnen konden. hebben voor zover op dit lent bekend is voorname- I sigaretten en snoep meege- len. Door het breken van uit werd het alarm in wer- gesteld. Toen de politie vond ze overal sigaretten en zakjes die op de vlucht waren floren. Van de inbrekers :ekt elk spoor. SENAAR Bij de we tting op de Rijksstraat- g in Wassenaar vond van- jen om half zes een bot- g plaats tussen twee blóe- pwagens uit Rijnsburg. De s wagen, bestuurd door 43-jarige Rijnsburger, |pte voor de werkzaamhe- i. De achterste wagen wil- |j ook stoppen maar de 23- Rijnsburgse chauffeur jpte daarbij door zijn rem. 1 botste met volle vaart te il zijn voorganger. De wa- i werd flink beschadigd ir de bestuurder bleef on- eerd. De werkzaamheden i de Rijksstraatweg hou- n de Wassenaarse politie •rigens als 14 dagen bezig, f dag worden gemiddeld Itig bekeuringen uitge- ireven voor het overschrij- fn van de maximum snel- fid. Gisteravond werden fhtig automobilisten be- De meeste overtre den vinden plaats in de enduren. SASSENHEIM On danks de uitgebreide dis cussies over de huidige si tuering van de week- maarkt die de marktkoop lieden, winkeliers en con sumenten de laatste jaren bezig houdt zal er geen onderzoek ingesteld wor den naar een andere loka- tie. Dit bleek tijdens de gisteravond gehouden raadsvergadering toen J. van Biezen (VVD) na drukkelijk pleitte voor een opiniepeiling onder alle belanghebbende groeperingen. „In 1983 werd de huidige loka- tie van de weekmarkt in de Hoofdstraat per raadsbesluit en met ieders instemming vastgesteld. We hebben echter kunnen constateren dat die markt vanaf 1984 niet goed functioneert. Er is tijdens de weekmarkt op donderdag ter plaatse sprake van een onvei lige situatie. De markt is bo vendien ongezellig". Hij con cludeerde uit de huidige im passe te willen komen door een consencieus onderzoek in te stellen naar de mogelijke knelpunten tijdens het markt- gebeuren. Eveneens drong van Biezen tijdens de raadsverga dering aan op een stellingna- me van de overige fracties. Het CDA, de PvdA en D66 stelden zich op het standpunt niet bijster ingenomen te zijn met de gang van zaken. Het voorstel op korte termein te komen tot een belangenafwe ging werd echter vooralsnog van de hand gewezen. Wet houder J. Dreef (CDA): „Wan neer we de zaak opnieuw gaan bekijken houdt dat in dat we het paard achter de wagen spannen. De bevindingen van een dergelijk ondezoek zouden wellicht leiden tot een zelfde verordening als waarmee we nu reeds te maken. We moe ten bovendien geen valse hoop wekken". Dreef, die toe gaf de situatie allerminst als ideaal te beschouwen besloot: „Wan neer we nog eens een nieuw Sassenheim zouden kunnen stichten, zorgden we allereerst voor een marktplein om daar vervolgens het dorp omheen te passen". In Voorhout is gisteravond de avond-driedaagse begon nen. Aan de start verschenen 206 deelnemers. Het fietse- venement wordt jaarlijks georganiseerd door de Oranje vereniging Voorhout in het kader van de vakantie-evene menten die afgelopen zaterdag van start zijn gegaan met een goochelshow van Henk Driessen. De eerste route van de avond-fiets-driedaagse voerde naar Noordwijk, dan via het fietspad naar de Langevelderslag. Langs de Golf banen ging de tocht verder langs de camping Solassi, Noordwijkerhout weer terug naar Voorhout. In het jeugd centrum De Spelewey kregen de kinderen tot 12 jaar een kaartje dat zij kunnen gebruiken op de laatste dag van de vakantie-evenementen die georganiseerd worden door de Stichting Jeugdraad Voorhout. Die laatste dag is er een groot pretparkt voor de kinderen waar zij die kaartjes kunnen inleveren bij een attractie. Vanavond gaat de rou te richting Lisse en de laatste avond worden de fietsers richting Katwijk geleid. Veel jeugdige Voorhouters doen aan het f iets-evenement mee. Onder hen is zelfs een 10- jarig jongetje uit Costa Rica die bij familie in Voorhout lo geerde. Volgens hen heeft hij nog nooit van z'n leven zo ver gefietst. Sander Lindhout en Mare Teunissen waren de eerste die afstempelden, gisteravond. FOTO: WIM VAN NOORT OEGSTGEEST Op de kruising Kennedylaan/Iris laan vond gisteravond om tien over acht een aanrijding plaats. Een 75-jarige vrouw uit Voorburg reed over de Irislaan en wilde rechtdoor de wijk Haaswijk in. Ze stak het kruispunt over waar de verkeerslichten op dat mo ment niet werkten. Ze zag daarbij de auto die vanaf de Kennedylaan naderde, over het hoofd. De chauffeur van deze wagen, een 18-jarige Leiderdorper, kon niet meer op tijd tot stilstand komen en botste op de wagen van de' vrouw uit Voorburg. De pas- sagiere, een 17-jarig meisje, raakte gewond. In het zie kenhuis bleek ze een scheur tje in haar rib te hebben. Beide auto's werden flink beschadigd. KRAAN VALT OM OP A12 LEIDSCHENDAM Een hydraulische kraan van zo'n drie me ter hoog is gistermiddag omgeslagen op rijksweg A12 in de rich ting van Zoetermeer. Een rijstrook werd afgesloten omdat de kraan vanaf een oplader gelost moest worden. De kraan moest hierbij iets opgetild en gedraaid worden. Bij deze manoeuvre helde de kraan zover over dat deze op de nog vrije rijbaan te recht kwam. De machinist bleef ongedeerd. In de rijbaan zitten nu grote groeven. Na een paar minuten kon de weg weer wor den vrijgegeven en werd de kraan met man en macht toch nog op zijn plaats gezet. ORSCHOTEN De toeente Voorschoten bet meer aandacht be lden aan de fietsers. Dat Jat in een notitie die de Weling Voorschoten van 6 ENFB het gemeentebe- üur heeft aangeboden. JENFB noemt als voor bid de op zich goede tolroute over de Julia- *an bij de Overslag haf. Op dit punt kruist fietsende schoolver- Nr de grote verkeerstra- fcrse en alles is gedaan i een goede doorstro- Jtog met groene zóne te fprijgen voor het auto verkeer. De fiets lijkt ech ter vergeten. Daar waar meer dan 5000 au to's per dag over een weg gaan, moeten aparte fietspa den komen. Geen fietssugge- stiestroken, omdat daardoor de weg visueel en feitelijk te breed wordt en er nog harder gereden gaat worden door het gemotoriseerde verkeer, aldus de ENFB. Hoewel langs een gedeelte van de verkeerstraverse er al apar te fietspaden zijn, zijn er nog steeds grote stukken die ge vaarlijk zijn voor fietsers zoals Leidseweg-Oostzijde (Van Raadhuis tot Zilverfabriek); Koningin Julianalaan aan bei de zijden; Schoolstraat van Wijngaardenlaan tot Marine laan) en eerste deel van de Veurseweg tot de Papelaan. Ook op de wijkroutes ontbre ken essentiële gedeeltes zoals Raadhuislaan; Karei Door manlaan en Generaal Spoor- laan en de Bachlaan aan de westzijde. De ENFB consta teert dat er in Voorschoten nog steeds meer kilometers vrijliggende parkeerplaatsen dan kilometers vrijliggende fietspaden zijn. Naast een aantal kritische kanttekeningen ten aanzien van het woon-schoolverkeer uit de ENFB zijn vreugde over de ontwikkelingen ten gunste van de recreatieve fietsverbin- dingen. Zoals al bleek tijdens de hoorzitting over de geplan de fiets-voetbrug over het Rijn- en Schiekanaal (De Vliet) naar het rekreatiegebied Vlietland vindt de ENFB die brug een uitkomst voor het ontspannen fietsen. Door mid del van die brug worden tal van fietspaden bereikbaar aan de overzijde van Voorschoten. Graag wil de ENFB nog een fietspad direkt van Allemans- geest naar die brug toe langs de kade van De Vliet. Dan be hoeft niet kostbaar te zijn en kan uitgevoerd worden gelijk tijdig met de kadevernieuwin gen, die volgens plan spoedig aangevangen dienen te wor den. Ook de verbreding van de spoorbaan Leiden-Den Haag wordt positief beoor deeld en naast de geplande on dertunneling voor fietsers ter hoogte van het station De Vink wil de ENFB nog een ex tra tunneltje ter hoogte van het zwembad Het Wedde. Ook ontbreekt er volgens de notitie nog heel wat aan de stallingsmogelijkheden voor fietsen. Stallingen moeten ge plaatst worden bij station Voorschoten (huidige capaci teit en verlichting is onvol doende); bij het Cultureel Cen trum; bij het nieuwe gemeen tehuis en in het centrum van het dorp. Vooral in het cen trum van het dorp staan wel enige f ietsklemmen, maar veelal op een zo onlogische plaats, dat ze vrijwel niet ge bruikt worden. Een van de hoogtepunten van de Leidse Lakenfeesten zal ook dit jaar het thea terspektakel in de Pieterskerk zijn. In 1985 en vorig jaar werd daar met veel succes de Elckerlyc opgevoerd, maar voor dit jaar is een heel nieuw program ma ingestudeerd getiteld „Lodewijk Na poleon". Het stuk met bijna 100 spelers en een koor met 150 mensen wordt opge voerd van 9 juli tot en met 18 juli. De toegangsprijs bedraagt 15 gulden (CJP en P65 tien gulden) en kaarten zijn bij de VVV in Leiden te koop. De voorstel lingen beginnen om 22.30 uur. „Lode wijk Napoleon" handelt over Leiden in de Franse tijd en geeft daarmee een his torisch perspectief aan de Lakenfeesten. Vandaag het laatste deel van een serie van drie artikelen over Leiden in de ja ren, dat Napoleon zijn stempel op de stad drukte. Deel een en twee versche nen maandag en dinsdag. LEIDEN „Hedenavond 6 oktober 1806 worden alle wees kinderen van het mannelijk geslacht van veertien jaar en ouder verwacht bij de veer schuit aan de Oude Rijn. Zij die zich niet vrijwillig melden zul len door schouten, dienders en klapperlieden naar de veer schuit begeleid worden". De proclamatie, waarbij weeskin deren en vondelingen die ja renlang op kosten van de staat opgevoed waren, verplicht werden militaire dienst in te gaan, bracht bij de bevolking van het koninkrijk Holland nogal wat onrust teweeg. De jongens, die naar Den Haag ge voerd werden, weigerden ech ter voor de dienst te tekenen en werden in hun verzet ge steund door de Haagse burgerij. De regering zag toen voorlopig af van haar plannen en de jon gens konden naar Leiden te rugkeren. Eén van de eisen die Napoleon voortdurend aan zijn broer Lo dewijk stelde, was dat hij niet alleen de verdediging van Hol land krachtig ter hand nam, maar ook de Franse keizer troepen voor zijn buitenlandsse veldtochten ter beschikking zou stellen. Napoleon meende dat het Hollandse leger uit mi nimaal 30.000 man moest be staan, een aantal waarvan Lo dewijk en zijn ministers von den dat Holland zich dat finan cieel niet kon permitteren. Na poleon waarschuwde hem ech ter niet „zo zuinig te zijn als een Amsterdamse winkelier". Bovendien moest hij dan maar de belastingen verhogen, want „jij kunt Holland niet redden, dat moeten de Hollanders zelf maar doen". Lodewijk was zich wel degelijk bewust van de noodzaak van een leger ter bescherming van het koninkrijk. Hij wist dat de Hollanders geen sterke militai re tradities hadden en dat men in het verleden voornamelijk ervaring met oorlog op zee had. Voor een landleger had men tot dan toe vooral van buiten landse huurlingen gebruik ge maakt. Omdat de koning ech ter sterk tegen het inzetten van vreemde soldaten was (hun aanwezigheid bracht volgens hem de vrijheid en het politie ke bestaan van het land in ge vaar) wilde hij komen tot de oprichting van een „nationaal" leger, het zogenaamde Konink lijke Hollandsche Leger. Het moest voor Lodewijk een vrij willigersleger zijn, want invoe ring van de „conscriptie" of dienstplicht vond hij niet in overeenstemming met de geest der natie. Een lid van het Koninklijke Keurkorps. LEIDSE LAKENFEESTEN Liefdadig Om naast het aantal echte vrij willigers nog voldoende andere soldaten op de been te kunnen brengen, besloot de koning weesjongens te verplichten om in dienst te gaan. In zijn ge denkschriften over zijn Hol landse periode, die in 1820 in Parijs onder de naam „Docu- mens historiques et réflexions sur le Gouvernement de la Hollande" gepubliceerd wer den, rechtvaardigde Lodewijk zich. Het feit dat de regering nooit oorlog zou voeren, tenzij gedwongen, haalde bij de wees jongens de angst weg dat zij naar verre landen gevoerd zou den worden, aldus Lodewijk. Zij hoefden ook niet in de kolo- nieën te dienen en zouden bo vendien van de dag van dienst neming tot aan hun dood door de staat verzorgd worden. Daarnaast waren de toestanden in de overvolle en financieel weinig draagkrachtige instel lingen van liefdadigheid zoda nig, dat de weesjongens wel licht beter af waren in militaire dienst: de kinderen leden er honger, hadden gebrek aan li chaamsoefening en werden „in de gevaarlijke leeftijd, de pu berteit" uit de instellingen ont slagen. Hun maatschappelijke mislukking, die er volgens Lo dewijk onherroepelijk op volg de, zorgde ervoor dat zij in een toestand van uitputting en im moreel gedrag alsnog in het le ger terecht kwamen. Lodewijk: „ze werden even slechte solda ten als ze ambachtslui waren geweest". Teneinde de opleiding van deze „pupillen des konings" te ver zorgen werd er een Instituut van Koninklijke Kweekelingen opgericht, dat op het Binnen hof in Den Haag zetelde. Hoe wel de regering aanvankelijk de recrutering van de weeskin deren uitgesteld had, werd dat in het jaar 1809 anders. Rellen Allereerst voerde Lodewijk in april van dat jaar de verplich ting in om bij de nationale gar de te dienen. Maria Hulshoff, die reeds in 1806 bij de komst van Lodwewijk fel geprotes teerd had, deed nu opnieuw middels een pamflet een drin gend beroep op de bevolking zich tegen deze maatregel te verzetten. Zij noemde het een complot om uiteindelijk de dienstplicht toch in te voeren. Alle jonge mannen zouden dan opgeroepen worden om Napo leon, die „verwoester van Eu ropa" te dienen. In juni 1809 vaardigde de ko ning het besluit uit waarbij alle gezonde weesjongens tot de ienst opgeroepen werden. Het was de bedoeling hen naar Utrecht te voeren, waar het Centraal Dépot gevestigd was. De jongens, die tot de konink lijke Véliten zouden gaan beho ren, zouden daar hun opleiding krijgen. Tevens zou er voor hun wapens en kleding gezorgd worden. Na hun opleiding gin gen ze dan door naar het leger kamp in Naarden, waar ze over de diverse legeronderdelen verspreid zouden worden. De volgende maand werden de weesjongens, gekleed in mili tair uniform, onder leiding van de plaatselijke milities en ande re troepen weggevoerd. „Het was treurig om aan te zien", verzuchtte een inwoner van Leiden bij de aanblik van het vertrek. In Leiden en met name in Rot terdam kwam het tot relletjes van de bevolking, die met het lot van de kinderen was be gaan. Men belette de wervings officieren hun werk uit te voe ren. De minister van oorlog Krayenhoff stuurde daarop troepen naar Rotterdam. Ook lichtte hij de koning, die op het Loo verbleef, in over hetgeen er gebeurd was. Lodewijk was echter zo kwaad over ae ma nier waarop de jongens afge voerd werden, dat hij nog juist op tijd de opmars van de troe pen kon verhinderen. Hij be sloot brieven aan de diverse stadsbesturen te zenden, die in het openbaar voorgelezen moesten worden. Door deze brieven, waarin hij zijn motie ven uitlegde, hoopte hij bij de bevolking begrip voor zijn han- Lodewijk Napoleon. delwijze te kweken. Ook gaf hij richtlijnen voor een ordelijke aftocht van de jongens naar Utrecht Lodewijk stelde de stadsbesturen en de regenten van de diverse liefdadigheids instelling voor de voorbereidin gen van het vertrek verant woordelijk. Zij moesten ervoor zorgen dat de jongens in nette burgerkleren vertrokken en dat zij onder leiding van „agents civils" (dienaren in burger) in plaats van door mili tairen weggevoerd werden. Zijn brief aan Rotterdam be sloot Lodewijk met de volgen de woorden: „Ik zal geen twee uur koning blijven, als ik het door geweld moet zijn, ofwel wanneer mijn volk niet weet te schatten noch te waarderen hetgeen voor hen gedaan wordt". Het diplomatieke optreden van de koning, en de populariteit die hij zich door zijn houding na de kruitramp van Leiden (1807) en de overstromingen in de Betuwe (1809) verworven had, hadden tot gevolg dat het volk het vertrek van de wees jongens accepteerde. Kort hier na, op 1 augustus, landden En gelse troepen in Zeeland, in de hoop de bevolking tot opstand tegen het gezag te brengen. Dat Lodewijk nu op zijn volk kon rekenen, bewees de loyale hou ding van de Hollanders, wier gevoelens Jan van 's Graven- weer vertolkte door de koning toe te roepen: O, wanhoop niet; dit volk zal strijden. Zich trouw aan zulk een vader wijden. WERNER ZONDEROP

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1987 | | pagina 17