Lyon is nog
niet van
Barbie af
Koning Hassan waakt ook in
Holland over „zijn" burgers
Ballonvlucht
eindigt in Ierse Zee
Voormalige directie van
Tsjernobyl voor rechter
„De oorlog
isnu
afgelopen
ËetdócSouMMit
Blanke Zuidafrikanen
gaan praten met ANC
Iran: Irak gebruikt
biologische wapens
Spelevaren
Onderzoek naar defecten aan kruisraketten
Argentinië
speurt naar
handen Peron
MAROKKANEN TIJDENS VAKANTIE OPGEPAKT:
BUITENLAND
ZATERDAG 4IULI1987 PAGINA C;f
JOHANNESBURG Een vijftigtal vooraan
staande blanke Zuidafrikanen zal volgende
week in Senegal een ontmoeting hebben met
vertegenwoordigers van het in Zuid-Afrika
verboden African National Congress De dele
gatie wordt geleid door de liberale politicus
Frederick van Zyl Slabbert, die ook bij de
voorbereidingen betrokken is geweest. De de
legatie zal hoofdzakelijk bestaan uit blanke
Afrikaners, traditioneel het meest behoudende
deel van dp blanke bevolking. Van de delega
tie zullen zakenlieden, academici, politici en
kunstenaars deel uitmaken. De besprekingen
gaan naar verwachting vier dagen duren. „Het
is een poging een discussie op gang te brengen
tussen Afrikaners en het Afrikaans nationalis
me", aldus Van Zyl Slabbert
Slaapziekte catastrofaal
voor Afrika
GENÈVE De slaapziekte neemt op het Afri
kaanse platteland dramatische vormen aan.
Dat heeft de Wereldgezondheidsorganisatie
WHO gemeld. Volgens de WHO kan slechts
een klein aantal mensen die zijn aangestoken
met de ziekte geholpen worden. Uit gegevens
van negen Afrikaanse landen blijkt dat het
aantal gevallen van de slaapziekte tussen 1976
en 1983 verdubbeld is. De slaapziekte, trypano
somiasis, wordt veroorzaakt door bloedparasie-
ten die worden overgebracht door de tse-tse
vlieg. Als de ziekte niet kan worden behandeld
volgt onherroepelijk de dood. Volgens de
WHO zijn zeker vijftig milioen mensen door de
tse-tse vlieg gestoken en kunnen zij mogelijk
geïnfecteerd zijn met de slaapziekte. Slechts
tien miljoen mensen kunnen een beroep doen
op medische hulp.
Acteur uit „Killing Fields"
opent ziekenhuis in Thailand
BANGKOK De regering van Thailand
heeft de in Kampuchea geboren acteur
Haing Ngor bekend geworden door zijn
rol in de film The Killing Fields toe
stemming gegeven aan de grens van Thai
land met Kampuchea een ziekenhuis voor
vluchtelingen op te zetten. Gedurende een
proefperiode van één jaar mag Haing Ngor
een plek inrichten waar vluchtelingen pa
ramedische opleidingen kunnen volgen.
Wanneer het project van start zal gaan is
nog niet bekend. De acteur overleefde in
zijn geboorteland het bloedige regiem van
de Rode Khmer. Toen Vietnam dit bewind
in 1979 omverwierp, vluchtte hii naar Thai
land. Momenteel telt Thailand meer dan
260.000 uit Kampuchea afkomstige vluchte
lingen.
Dochtertje voor
prinses Margaretha
LUXEMBURG Prin-
ses Margaretha van Lu
xemburg, de één na
oudste dochter van
groothertog Jean en
groothertogin Josephi
ne-Charlotte van Lu
xemburg, heeft het le
ven geschonken aan
een dochter. Het meisje,
Marie-Astrid, woog bij
de geboorte ruim zes
pond. Prinses Margaret
ha en prins Nicolas van
Liechtenstein hebben al
een twee jaar oude
dochter.
NICOSIA Irak heeft volgens Iran bij een
recente aanval op een Iraanse stad, waarbij
twaalf doden en 650 gewonden vielen, waar
schijnlijk biologische wapens gebruikt, naast
mosterdgasgranaten. Het was voor het eerst
dat Iran zijn vijand beschuldigde van het ge
bruik van biologische wapens. In biologische
wapens worden ziekteverwekkende bacte
riën verspreid, terwijl gifgaswapens meestal
chemische stoffen bevatten. Het officiële
persbureau IRNA zei dat de informatie over
de biologische wapens afkomstig was van
een arts die slachtoffers van de aanval op
Sardasht had onderzocht. Zowel chemische
als biologische wapens zijn verboden op
grond van internationale verdragen.
Studenten Zuid-Kore
opnieuw de straat op
SEOEL Meer dan 20.000 studen
hebben op de campus van de Yoni
universiteit in Seoel betoogd tegen
regering van president Chun D
Hwan. Zij eisten de onmiddelli
vrijlating van alle politieke gevan
nen in het land. Studentenleiders
klaarden dat de betoging was bedo
om de regering onder druk te zet
ernst te maken met de beloofde dei
cratische hervormingen. Overig
bestaat onder de studenten verdee
heid. Meer radicale groepen hebl
gezworen dat zij doorgaan met prot
tacties tot president Chun Doo-hv
is verdreven. Volgens hen heeft
regering beloftes gedaan die ze to J
niet zal houden.
VI
(Vervolg van de voorpagina)
LYON „De beklaagde
is schuldig bevonden aan
het plegen van misdaden
tegen de menselijkheid
door deel te nemen aan
het uitvoeren van een
vooropgezet plan voor het
deporteren, in slavernij
voeren en vernietigen van
de burgerbevolking of de
vervolgingen om politie
ke, raciale of godsdiensti
ge redenen".
Met deze zin sprak de recht
bankpresident André Cerdini
vannacht het schuldig uit over
Klaus Barbie. De uitspraak in
het proces-Barbie was de af
sluiting van een dag, waarin
de verdediging een laatste po
ging had ondernomen Barbie
vrij te krijgen. „In naam van
de mensheid, de wet en het
Franse recht vraag ik u Klaus
Barbie vrij te spreken. Hij is
het zoenoffer van de wraak
zucht" waren de woorden,
waarmee Barbie-verdediger
Jacques Vergès zijn pleidooi
afsloot. Barbie is niet schuldig
aan misdaden tegen de mens
heid, zo was de conclusie van
zijn ruim vijf uur durend be
toog. Eerder had Vergès ge
zegd dat een deel van het be
wijsmateriaal tegen zijn cliënt
vervalst is. Slachtoffers van
Barbie in de zaal en andere
aanwezigen gaven regelmatig
blijk van hun afkeuring van
Vergès' woorden. De „slachter
van Lyon" werd door recht
bankpresident Cerdini ge-
(Van onze correspondent
Bob van Huët)
PARIJS Lyon is nog
niet af van Klaus Barbie.
Een nieuw proces is in
voorbereiding tegen de
gisteren tot levenslang
veroordeelde ex-Gestapo
chef. Waarschijnlijk in
september volgend jaar
zal Barbie voor de tweede
dwongen de laatste zitting bij
te wonen. Op de vraag ot hij
voor het juryberaad nog iets te
zeggen had, antwoordde Bar
bie in het Frans: „Het heeft
nooit in mijn macht gelegen
over deportaties te beslissen.
Ik heb gestreden tegen het
verzet, dat ik respecteerde.
Het was een harde strijd, maar
het was oorlog. Die oorlog is
nu afgelopen".
keer terecht staan wegens
misdaden tegen de mens
heid. Het zal dan gaan om
de beruchte „Caïuire-af-
faire", het dorp nabij
Lyon waar de grootste
Franse verzetsheld Jean
Moulin samen met andere
verzetsleiders werd gear
resteerd.
Moulin werd door Barbie ge
marteld en stierf onder duiste
re omstandigheden toen hij
per trein naar Duitsland werd
afgevoerd. Het nieuwe proces
wordt gehouden naar aanlei
ding van klachten die zijn in
gediend door familieleden van
twee Franse verzetsmensen,
Bruno Larat en Andre-Louis
Lassagne. Ze werden op 21
juni 1943 samen met Moulin
opgepakt toen een vergadering
van het verzet werd overval
len door de Duitsers. Die ar
restatie, waaraan slechts een
man wist te ontsnappen, is
voor de Fransen nog altijd een
heel beladen zaak. Zes van de
negen verzetsleiders werden
door de Gestapo vermoord.
Polemiek
Vooral over de dood van Mou
lin is sinds het einde van de
oorlog veel te doen geweest
Jean Moulin, een voormalige
onder-prefect, was de rechtef-
hand van De Gaulle. Vanuit
Londen was hij naar Frank
rijk gestuurd met de opdracht
de acties van de Resistance te
coördineren. Het Franse ver
zet was voor de komst van
Moulin verdeeld langs politie
ke scheidslijnen.
Na in Parijs de eerste bijeen
komst van de nieuwe Nationa
le Verzetsraad te hebben geor
ganiseerd, ging Moulin in juni
1943 naar Lyon voor een ont
moeting met de locale kop
stukken van de illegaliteit.
Een bijeenkomst zou worden
gehouden in het huis van dr.
Dugoujon in Caluire even ten
zuiden van Lyon.
Caluire bleek echter een val
strik. Barbie en zijn mannen
konden vrijwel de hele verzet-
stop uitschakelen. Alleen Rene
Hardy wist op wonderbaarlij
ke wijze te ontkomen. Jean
Moulin stierf na verschrikke
lijke martelingen.
Klaus Barbie.
Volgens Barbie was Hardy de
verrader. Tweemaal, in 1947
en 1950, zijn in Frankrijk over
deze zaak processen gevoerd.
Beide malen werd Hardy bii
gebrek aan bewijs vrijgespro
ken. In een poging zijn on
schuld te bewijzen ging Hardy
zelfs naar Bolivia om Barbie
persoonlijk te spreken. Over
de contacten tussen beide
mannen is weinig bekend. De
zwaar invalide Hardy overleed
vlak voor het begin van het
proces tegen Klaus Barbie.
Verdachtmakingen
Vanwege het mysterie en tel
kens nieuwe verdachtmakin
gen (het ontbreekt niet aan
verdachten) is de Caluire-af-
faire een zeer dramatisch
hoofdstuk in de geschiedenis
van het Franse verzet. De on
derlinge twisten en machts
strijd tussen de verschillende
verzetsgroepen zouden ook
Moulin fataal zijn geworden.
De gezant van De Gaulle werd
met name een (te) nauwe band
verweten met de communisti
sche vleugel van de Resistan
ce.
Jacques Vergès, de verdediger
van Barbie, heeft altijd ge
dreigd met spectaculaire ont
hullingen over Caluire. Mis
schien dat die volgend jaar
zullen komen.
De Oostenrijkse president Waldheim lijkt volop te genieten van
een ochtendje varen met koningin Hoessein (links) op de Rode
Zee vlak bij Israël. Het oorlogsverleden van Waldheim was in
Jordanië tot taboe verklaard. De autoriteiten vermeden dat on
derwerp zorgvuldig en in de plaatselijke pers werden de beschul
digingen afgedaan als „zionistische propaganda". Waldheim is
vandaag naar Wenen teruggekeerd.
FOTO: AP
i LOS ANGELES De Ameri-
kaanse luchtmacht en de FBI
zijn een onderzoek gestart
I naar vermeende defecten aan
de door de Northrop Corpora
tion geproduceerde kruisra
ketten met kernlading. Dat
meldden de Los Angeles Ti
mes en The Washington Post.
Eergisteren maakte Northrop
bekend dat vier belangrijke
medewerkers van de produk-
tie-afdeling voor kruisraketten
zijn geschorst in afwachting
van de uitkomst van een in
tern onderzoek. Het onderzoek
concentreert zich op vermeen
de defecten aan het geleide-sy
steem van de raketten. Derge
lijke defecten zouden het on
mogelijk maken dat een raket
doel treft, aldus The Washing
ton Post.
FLIP
IK \)W9G we. Pjf Mot-OE.
-20Q
IfcOtCEEtó ZO bCDOtA
"ZOU 20M U9T -GEEST'
>N Itcee 6E3J96
2E£e TEVJCEI»^
"Etó flCtSP 60EO
Ballonvaar
der Richard
Branson kan
tenminste
nog lachen:
hij heeft het
hachelijke
avontuur
overleeft. In
een zieken
huis in Kil
marnock sluit
hij zijn beide
kinderen in
zijn armen.
FOTO: AP
LONDEN De vlucht per
hete-luchtballon over de At
lantische Oceaan van de Britse
multi-miljonair Richard Bran
son is gisteravond geëindigd in
de Ierse Zee. Branson en zijn
reisgezel, de Zweedse ballon-
bouwer Per Lindstrand, waren
van plan geweest de ballon in
Schotland aan de grond te zet
ten.
Als de vlucht geslaagd was,
zou het de eerste oversteek
met een hete-luchtballon van
de Verenigde Staten naar Eu
ropa zijn geweest. Toen het
ongeluk gebeurde waren de
ballonvaarders nog maar twin
tig minuten van hun eindsta
tion verwijderd. De 5.000 kilo-
meter lange vlucht was tot
dusver probleemloos verlopen.
Maar door het slechte weer
kwam de reusachtige ballon
boven Noord-Ierland in moei
lijkheden. Het gevaart raakte
de rotsen en stortte in zee. Bei
de ballonvaarders sprongen uit
de cabine, werden door de
Britse marine uit zee gevist en
voor onderzoek naar een zie
kenhuis gebracht. Daar bleken
beiden in goede gezodnheid te
verkeren. Branson en Lind
strand waren donderdagoch
tend vanaf een berg in het
Amerikaanse Maine met de
Virgin Atlantic Flyer opgeste
gen voor de in totaal 5.470 ki
lometer lange vlucht. In elk
geval hebben zij wel het af
standsrecord voor hetelucht-
ballonnen gebroken. Dat stond
op 1.459 kilometer.
MOSKOU De voormalige
directeur van de kerncentrale
bij Tsjernobyl en twee van zijn
medewerkers moeten zich vol
gende week tegenover de
rechtbank verantwoorden
voor hun handelwijze bij de
kernramp van vorig jaar. Het
drietal wordt beschuldigd van
criminele nalatigheid door
niets te hebben ondernomen
toen op 26 april een van de re
actors van de centrale explo
deerde en in brand vloog.
De kernramp eiste ten minste
31 mensenlevens, meer dan
200 mensen werden door ra
dioactieve straling gewond en
135.000 bewoners uit de wijde
omgeving moesten worden
geëvacueerd.
Buitenlandse commentatoren
hebben gewezen op de verant
woordelijkheid van de leiders
in het Kremlin, die binnen en
kele uren hoge ambtenaren en
deskundigen naar Tsjernobyl
stuurden, maar tegenover het
volk en het buitenland bleven
zwijgen. Zij zullen hiervoor op
dit proces echter geen uitleg
hoeven te geven. De rechts
zaak, die morgen begint, wordt
grotendeels achter gesloten
deuren behandeld. Een kleine
groep in Moskou gestationeer
de buitenlandse corresponden
ten mag alleen de opening en
het slot van het proces bijwo
nen.
Directeur Viktor Brjoechanov,
hoofdingenieur Nikolai Fomin
en plaatsvervangend hoofdin
genieur Anatoli Djatlov zullen
in het proces antwoord moeten
geven op de vraag hoe het mo
gelijk was dat personeel van
de centrale het veiligheidssys
teem afsloot om een niet toe
gestaan experiment te kunnen
uitvoeren. De nieuwe hoofdin
genieur van de centrale, Gen
nadi Jaroslavtsev, zei vorige
maand dat Brjoechanov en Fo
min op het moment van de
nachtelijke explosie thuis wa
ren. De perswoordvoerder van
de groep die zich met het ont
smetten van Tsjernobyl bezig
houdt, Aleksandr Kovalenko,
verklaarde dat Bijoechanov
twee maanden geleden tegen
hem had gezegd dat hij nog
steeds niet precies weet wat er
verkeerd is gegaan.
Het proces zal minstens drie
weken duren. Er zijn vijftig
getuigen opgeroepen. Maar het
ziet er naar uit dat de werke
lijk verantwoordelijke partij
functionarissen en bestuur
ders, die de bevolking pas 36
uur na de ramp evacueerden,
buiten schot zullen blijven.
BUENOS AIRES Een l
gentijnse rechter heeft bev
tigd dat de handen van i
president Juan Peron uit dit
graftombe in de hoofdstad 1
enos Aires zijn weggenom
De autoriteiten zijn intus:
begonnen met een onderzc
naar een mogelijk verba
tussen de grafschenners en
den van ultra-rechtse groepi
De ondergrondse graftombe
de Chacarita-begraafpla
werd vorige weekeinde, en!
Ie dagen voor de 13e sterf<
van de ex-president, open
broken. De dieven vraj
voor de handen een losg
van ruim zestien miljoen
den.
President Raul Alfoni
noemde de schending van
rons stoffelijke resten
macabere daad" en zei dat
verantwoordelijken „same
zweren tegen de vrede in
gentinië en de herinnering a
generaal Peron bezoedelen".
Het is overigens niet voor
eerst, dat in Argentinië gravi
worden geschonden om (deli
van) lijken te „ontvoeren".
1955 namen dieven het
weg van Eva Peron, de twee
vrouw van ex-president P
ron. De stoffelijke resten we
den in het geheim in Italië h
graven, in de buurt van M
laan, waar zij bijna twee di
cennia bleven. In 1974 vq
dwenen de stoffelijke resu
van een andere voormalij
president, Pedro Arambur
Ze bleven ongeveer
maand lang vermist totdat i
regering bekend maakte dl
Evita's lijk „op wonderbaarl
ke wijze" was ontdekt en za l
worden teruggehaald uit Euri
pa.
De terugkeer van Evita s sto
felijke resten in 1974 hield h
hele land in zijn greep. In Bil
enos Aires werd het lichaa
ondergebracht in een gro
graftombe op de begraafplaa
Recoleta.
Leger van Venezuel»
bezet roerige steden
CARACAS Venezolaan
troepen hebben het geza
overgenomen in drie steden i
het westen van het land, waal
eerder bij gewelddadige pro
testacties een student wer
doodgeschoten en vier andi
ren gewond raakten. Volgei
studenten is er geschoten dot
de politie, maar minister va
binnenlandse zaken José An
fel Ciliberto heeft dat om
end. De protestacties van
afgelopen week waren bedoel
om de vrijlating af te dwinge I
van mensen die bij proteste
eerder dit jaar werden opge
pakt.
ROTTERDAM Amin
El Mouaden haalt de
schouders op. „Je leert le
ven onder angst en intimi
datie. Ze zijn boos, omdat
ik bepaalde uitspraken
heb gedaan. Toch zullen
ze niet zo snel geweld ge
bruiken: ik ben nu te be
kend". Met „ze" worden
Marokkaanse geheim
agenten bedoeld; met „be
paalde uitspraken" de kri
tiek op het schenden van
de mensenrechten in het
Marokko van koning Has
san II.
Met een aantal landgenoten
heeft El Mouaden „SOS Va
kantie" opgericht. Marokka
nen die op vakantie gaan in
hun land kunnen contact on
derhouden met deze groepe
ring in Amsterdam (020
254655), zodat zij niet onopge
merkt in een Marokkaanse cel
kunnen verdwijnen.
Volgens Amin gebeurt het de
laatste jaren maar al te vaak
dat Marokkanen die in Neder
land wonen en werken opge
pakt worden tijdens familiebe
zoek, omdat zij op de één of
andere manier „het vaderland
zouden verraden of de koning
beledigen". SOS Vakantie wil
zich niet direct met politiek
bezighouden en „gaat niet roe
pen dat Hassan weg moet",
maar wil de mensenrechten in
Marokko aan de kaak stellen.
Het is al bijna drie jaar gele
den, maar Amin verhaalt over
het onaangename einde van
zijn eigen vakantie alsof het
gisteren gebeurde. Het was 4
september 1984 toen de jonge
onderwijzer na vier jaar in Ne
derland gewerkt te hebben op
vakantie ging in zijn vader
land. Vlak voordat hij op de
terugweg op de boot naar
Spanje wilde stappen, werd hij
door de politie opgepakt. Re
den: Amin had in januari mee
gedaan aan een demonstratie
bij de Marokkaanse ambassade
aan de Haagse Oranjestraat.
Advocaat
„Ik werd eerst op het politie
bureau ondervraagd, maar
blijkbaar wilden zij meer van
mij weten want ik werd naar
het concentratiekamp Derb-
moulychrif, nabij Casablanca
overgebracht. Honderden ge
vangenen worden daar we
ken-, maanden- soms jaren
lang vastgehouden terwijl zij
een blinddoek voor hebben.
Die doek gaat nooit af; bezoek
is niet toestaan, praten met el
kaar ook niet, alleen tegen de
politie".
Derbmoulychrif is een berucht
kamp in Marokka. De rege
ring in Rabat spreekt tegen
dat het de opbergplaats is voor
mensen die het niet eens zijn
met het beleid van koning
Hassan. Wie in het kamp be
landt heeft geen recht op een
advocaat: het bestaan van de
gevangenen wordt immers
ontkend. Pas wanneer het tot
een proces komt en zoals
gezegd, dat kan jaren duren
mag juridische bijstand wor
den verleend, aldus Amin El
Mouaden. Bij het vaak dagen
lange verhoor zouden volgens
Amin lijfstraffen niet ge
schuwd worden. Intussen zoe
ken „pionnen" van Hassan in
Nederland naar aanvullend
bewijsmateriaal; dat kan het
lidmaatschap van een politieke
partij of deelname aan een de
monstratie zijn. Komt er be
wijsmateriaal boven water,
dan beginnen de verhoren op
nieuw. Amin werd overigens
na een „voorarrest" van veer
tig dagen in het kamp naar
huis gestuurd zonder dat er
een proces aan te pas was ge
komen.
Gemeenteraad
Volgens Amin zijn er drie
soorten „Hassanpionnen": het
ambassadepersoneel, de gehei
me dienst en de beweging
Amicales. Met name de laatst
rechtse groepering zou Marok
kanen in Nederland intimide
ren en bespioneren. Konin
Hassan wil daarmee voorko
men dat Marokkanen een „an
dere" mentaliteit krijgen da
zij er in het land van herkoms
op na (moeten) houden en dai
wordt met name de emancipi
tie en het gebruik maken vai
democratische rechten be
doeld. Zo werden Marokkanö
vorig jaar maart door Amica
les onder druk gezet om me
aan de gemeenteraadsverkie
zingen deel te nemen.
In Marokko is koning Hassan
woord wet; wanneer hij üit
spraken doet worden die op
merkingen opgevat als een bij
na grondwettelijk manifesl
meent Amin El Mouaden. Ir
'84 zei Hassan dat kinderen dn
waren gemanipuleerd dot*
volwassenen, ook als volwas
senen behandeld moeten wor
den. En zo verdween een kim
van twaalf dat tijdens voedsel
rellen een steen had gegooid
voor vijftien jaar in de gevan
gems. Politieke partijen heb
ben de vrijheid bepaalde be
leidsonderdelen (voorzichtig
te bekritiseren, maar kom j
aan de koning, dan kom je ii
Derbmoulychrif, aldus Ami)
El Mouaden.
JOOS PERSOOI
