kerk
wereld
„Zendingswerk betekent niet
dat verantwoordelijkheid voor
samenleving hier ophoudt"
Ceidóe Soivtaufc
GEESTELIJK LEVEN/OPINIE
AFHANKELIJK
Felle aanval Pinochet op geestelijken
Dr. D.Bakker bij afscheid van Hendrik Kraemer Instituut:
Vijftien maanden
cel voor kerkdief
Stel contacten met
PLO ers niet strafbaar"
Aartsbisschop
Lefebvre wil
buiten
Vaticaan om
bisschoppen
wijden
boekwijzer
Festival voor heel Holland
Ccidóc Gouttmt
ZATERDAG 4 JULI 1987 PAG]
door Marinus van der Berg
Ouders lieten me eens een
foto zien, die ze gemaakt had
den van hun veel te vroeg ge
boren kind. Een foto van een
kind haast onzichtbaar, ver
borgen onder slangetjes en
draden in een couveuse. Nu is
hetzelfde kind een stevig op
zijn benen staand mensje van
een jaar of drie. Het is bijna
niet meer voor te stellen dat
hij eens zo afhankelijk en
broos was. De foto maakte
niet alleen indruk op me van
wege al die verfijnde techniek,
maar het meest vanwege de
kwetsbaarheid van het kindje.
Dat maakte huiver en emotie
in me los. Huiver en emotie
die eerbied oproepen. De eer
bied stelt een grens die je
doet zeggen dat de ander zo
eerwaardig is dat zijn of haar
leven niet gemanipuleerd mag
worden en er mag zijn in al
zijn bijna niet-zijn.
Wanneer 'n mens ziek wordt
en zijn eigen levenseinde on
der ogen moet gaan zien,
treedt opnieuw die afhanke
lijkheid het leven binnen.
Steeds meer moet je loslaten
en uit handen geven. Het ver
schil met het kleine kind is dat
de mens zich nu bewust is van
zijn toenemende afhankelijk
heid. Dit moeten loslaten om
dat de krachten van het li
chaam het begeven is een
moeilijk en vaak ook eenzaam
proces. Op vele momenten is
de mens hierin alleen. Op en
kele momenten kan de mens
proberen om zijn ervaringen,
zijn gevoelens te delen met
een ander. Dit steeds meer af
hankelijk worden, kan in de
mens de vraag losmaken:
„ben ik anderen niet slechts
tot last, wie ben ik nog, tot
hoever kan ik afhankelijkheid
toelaten"?
Dit zijn vragen van de ziel, de
binnenkant van een mens die
zich niet eenvoudig laten be
antwoorden. We kunnen en
mogen deze vragen, die ook
gevoelens zijn, niet simpel
wegpraten. Natuurlijk zouden
we kunnen zeggen: „Maar jij
hebt er ook niet zelf om ge
vraagd: jij hebt niet zelf om je
ziekte gevraagd". Toch lijkt
dat geen bevredigend ant
woord. Ik vraag me zelfs af of
het antwoord wel door een
ander gegeven kan worden.
Een kenmerk van antwoorden
is dat ze nogal eens voortijdig
zijn. Het antwoord op deze
vragen raakt de diepste zin
van het leven: de vraag wie
ben ik uiteindelijk en voor wie
ben ik uiteindelijk de moeite
waard, dat antwoord moet
groeien. Een groei door twijfel
en duister heen.
In deze periode van innerlijke
groei is het belangrijk dat de
ander zoveel mogelijk in zijn
eigen waarde wordt gelaten.
Dat de ander betrokken blijft
bij het leven. Dat er niet om
de ander heen gelopen wordt
of zelfs gemeden wordt. Het is
in deze periode belangrijk dat
de ander aangesproken blijft
op zijn eigen mogelijkheden
en zo het gevoel blijft houden
serieus genomen te worden.
Het gevaar dat mensen met
een ernstige ziekte bedreigt,
is het voortijdige afscheid dat
anderen nemen. De bidpren
tjes die al worden opgesteld
voordat iemand gestorven is.
Juist het blijvende gesprek,
het blijvend betrekken, samen
in gesprek blijven over de die
pere vragen die nu zo intens
beleefd worden, kan ertoe bij
dragen dat een mens toe
groeit naar het innerlijke be
sef: ik mag er zijn om niet. Ik
mag er zijn zonder tegenpres
tatie. Dat is niet gemakkelijk
in een samenleving waarin
„het doen" hoger staat aan
geschreven dan „het zijn". De
ontmoeting met afhankelijk
geworden mensen stelt mij de
vraag naar de eerbied voor de
ander scherper voor ogen.
Waar de mens steeds minder
zichzelf in handen heeft en
steeds meer afhankelijk wordt
van de handen van anderen,
daar doet zich de noodzaak
voor dat er ook handen zijn
die ontvankelijk zijn, die zo de
ander aanraken dat er beves
tiging en warmte vanuit gaan,
die zo de ander doen voelen:
ook zó mag ik er zijn. Ik mag
er ook zijn in mijn bijna niet
meer zijn.
Juist in deze uiterste grens
van het leven kan ook het ver
trouwen groeien dat een mens
uiteindelijk valt in de handen
van God die niet manipuleert
maar slechts Liefde is. Het be
gin van een mensenleven is
belangrijk, maar het einde niet
minder. De eenzijdigheid van
deze tijd is dat het begin zo
veel meer aandacht krijgt dan
het einde.
QUILLOTA De Chileense leider, generaal
Augusto Pinochet heeft een felle aanval ge
daan op katholieken die kritiek hadden op de
officiële verklaring over de dood van twaalf
mensen half juni dit jaar.
De twaalf, die werden doodgeschoten door
veiligheidstroepen, zouden behoren tot de
linkse verzetsbeweging Patriottisch Front
Manuel Rodriquez (FPMR). Volgens de auto
riteiten was een van de slachtoffers betrok
ken bij de mislukte moordaanslag op Pino
chet vorig jaar september. Verder zouden
veiligheidstroepen tijdens een van hun acties
in de armenwijk van Santiago onder vuur
zijn genomen, waarna ze terugschoten.
„Onacceptabel", noemde Pinochet de reacties
van diverse geestelijken, onder wie de aarts
bisschop José Manuel Santos van Concepcion,
die de verklaring van de autoriteiten sterk in
twijfel trokken. Degenen die deze twaalf do
den beklagen, vergeten de vijf mensen die
om het leven kwamen bij de de aanslag in
Cajon del Maipo, aldus Pinochet, verwijzend
naar de mislukte aanslag op zijn leven.
Laten we de zonde
haten, niet de
zondaar
OEGSTGEEST „Toen
ik begin jaren zeventig
hier op het Hendrik
Kraemer Instituut (HKI)
begon, kregen we de zes
tiger-jaren generatie zen
dingswerkers binnen:
heel bezielde, overtuigde
jonge mensen, van het
slag op sandalen en geite
wollen sokken. Ze waren
zelfbewust en zeker wat
ze ginds te zeggen had
den. Nu ligt het anders.
Nog steeds zijn ze over
tuigd en bezield, maar
ook meer bezonnen. Ze
hebben indringende vra
gen. Bijvoorbeeld: zijn
wij, westerlingen, wel de
meest aangewezenen om
in de Derde Wereld te
gaan werken?"
Dr. D. Bakker heeft als rector
van het oecumenisch (her
vormden en gereformeerden)
opleidingscentrum voor wer
kers in de Derde Wereld hon
derden jonge mensen „voorbij
zien gaan'. Deze week heeft
hij na er bijna vijftien ge
werkt te hebben, zijn werkka
mer in Oegstgeest definitief
verlaten; hij maakt gebruik
van de vut-regeling. In spe-
tember neemt hij officieel af
scheid.
„Dat we nu een andere gene
ratie zendingswerkers hebben
dan zo'n dertig jaar geleden, is
wel te begrijpen. Het hangt
samen met ontwikkelingen in
onze samenleving, maar ook
met de omstandigheden in de
Derde Wereld. Daar zijn nu
overal zelfstandige kerken; de
verhoudingen zijn dus heel
anders komen te liggen. Wij
verlenen nu „assistentie" op
verzoek van de kerken ginds.
De eerste verantwoordelijk
heid voor de verkondiging in
woord en daad ligt bij de lo
kale kerken, is het uitgangs
punt van de zending, al jaren
lang. Er is geen sprake meer
van de blanke zendeling die
min of meer werd vereerd en
die als kerkelijk man autori
teit had. In veel landen is dat
laatste eerder omgekeerd. De
kerk is vaak een bedreiging
voor de heersende orde en
wie in dienst van die kerk
komt werken, wordt met arg
waan bekeken. De houding
van die zendingswerker moet
dus ook heel anders zijn. Door
al te snelle oordelen en me
ningen over mensen en over
het land kan hij de belangen
van de lokale kerk schaden.
De zending moest ook meer
„politiek-gevoelig" geworden.
Deze ontwikkeling is ook een
van de redenen dat we tijdens
de trainingen hier veel meer
politieke en sociale informatie
geven. Ik zeg niet: zending is
een politiek of sociaal-maat
schappelijk verhaal, maar wel
dat een zendingswerker moet
weten in welke omstandighe
den hij komt te werken. Hoe
de krachtsverhoudingen lig
gen bijvoorbeeld en hoe de sq-
ciale structuren zijn.
De zendingswerkers van nu
zijn ook minder „naïef". Het
zendingswerk als zodanig
wordt kritisch bevraagd.
Vroeger wisten we het: wij
zijn geroepen om in de arme
Dr. D. Bakker
landen het Evangelie te ver
kondigen. Hoe we dat moes
ten doen wisten we ook. Nu is
dat allemaal niet meer zo
vanzelfsprekend. Hebben wij
vanuit het gesculariseerde
.westen nog wel iets te vertel
len over God en geloven? We
zijn ons bewust geworden van.
de ingewikkelde politieke en
economische relaties tussen
het rijke westen en de arme
derde wereld. Kun je als
christen uit het rijke westen,
dat profiteert van de armoede
elders op de wereld, wel met
het verhaal van Jezus naar
die armen toe?
Dergelijke vragen spelen bij
veel mensen die worden uit
gestuurd. Niet minder bezield
dan generaties voor hen, wel
in een zekere verlegenheid.
Ik denk weieens aan Paulus
die zei: „Ik kan niet anders
dan de naam van de Heer
verkondigen". Met zo'n ge
voel gaat de huidige zendings
man of -vrouw weg.
Wederkerig
Zending is niet meer een een
zijdige verkondiging vanuit
Europa en Amerika naar de
derde wereld. Het zelfbewust
zijn van christenen daar is ge
groeid en de vanzelfspreken-
heid van „de blanke weet het
beter" is voorbij. In veel op
zichten is een gelijkwaardige
verhouding gegroeid, waarin
wederkerigheid is ontstaan.
De franssprekende kerken in
Afrika bijvoorbeeld ontmoe
ten de Europese franstalige
kerken om elkaar ten dienste
te staan bij de ene, gezamen
lijke opdracht: de zending
over de hele wereld. De
Council for World Mission,
waarin engelstalige kerken
uit Europa en onder meer
Azië samenwerken, is een an-
FOTO: PERSUNIE
der voorbeeld van die groei
naar gemeenschappelijkheid.
Ik ben erg blij met deze ont
wikkeling en wat mij betreft
wordt het allemaal nog con
creter. Bijvoorbeeld het aan
trekken van theologen uit de
derde wereld naar theologi
sche opleidingen in ons land.
Het hier naar toe halen van
christenen uit de derde we
reld, verrijkt het theologisch
leven hier. Waarom staan wij
wel op de universitaire kathe
ders ginds en zij niet hier? Er
zijn genoeg voorbeelden van
briljante mensen uit bijvoor
beeld Azië die ons heel veel te
vertellen hebben, maar ook te
vragen.
Verrijking
Aan de andere kant kunnen
Nederlandse theologen veel
goeds doen déér en komen ze
verrijkt terug. Alle grote zen
dingsmensen in ons land heb
ben zelf in de werkelijkheid
van de derde wereld gestaan.
Aan de grote prof. dr. J.H.
Bavinck hebben we kunnen
zien hoe waardevol dat is. Hij
had iets meegekregen van de
javaanse mystieke geloofsbe
leving, met haar gevoel voor
de totaliteit en de grote ver
banden. Dat staat tegenover
de individualistische trekken
in onze samenleving en dus in
onze geloofsbeleving. Als Ba
vinck ergens kwam spreken,
voelde je iets van die rust en
innerlijkheid meekomen. Dat
maakte op veel mensen grote
indruk, ook op mij. De verrij
king, door het leren zien hoe
mensen in andere culturen in
God geloven, maar ook de cri-
tische vragen van die anderen
zijn heel wezenlijk voor -de
kerk hier. Ze helpen ons in de
noodzakelijke beantwoording
op de vragen over de kerk op
weg naar 2000. Er is veel on
zekerheid over het geloof in
onze samenleving. De plaats
van de kerk in de samenle
ving wordt steeds marginaler
en ik heb het gevoel dat bin
nen de kerken er een grote
behoefte is aan duidelijkheid.
We weten van onszelf en van
de ander in de gemeente vaak
nauwelijks meer het simpele:
„ik houd van Jezus". We dur
ven het ook niet meer zo te
zeggen. Geloof is een privé-
zaak geworden. De voorbede
groeit weg uit ons gemeente
leven, ze wordt vaak gevoeld
als een inbreuk op die priva
cy. Ook wat dat betreft kun
nen we veel leren van onze
partners overzee. Ik denk aan
die vrouw in Negeria, die ope
ratie moest ondergaan. Ze zag
er erg tegen op. Er zou voor
bede voor haar worden ge
daan in de kerk. Alle vrou
wen gingen om die bange
vrouw heen staan en raakten
haar aan. Het gebed dat volg
de was niet het gebed van de
dominee, maar van de hele
kerk, een nabijheid van de
gemeente die zelfs lijfelijk
was. Die manier van gemeen
te zijn, dat samen zijn in het
geloof en die duidelijkheid
missen we hier".
De zendingsrelatie kan hel
pen ons die duidelijkheid
weer te leren. Op verscnillen-
de niveaus: uitwisseling van
theologen en opleiders, maar
ook door het contact via bij
voorbeeld de zendingswer
kers. We hebben nog niet de
sleutel gevonden om die con
tacten echt te benutten. Na
tuurlijk, gemeenten en classes
sturen mensen uit en de wer
kers sturen brieven. Maar gek
genoeg legt tijdens de uitzend-
dienst vaak alleen de werker
een belofte af over zijn toe
komstig werk, de gemeente
belooft niets dan „terug". Dat
is eigenlijk niet eerlijk. Er zit
iets in van: wat jij gaat doen is
heel bijzonder, wij blijven
„gewoon" hier. Dat is een ont
kenning van de opdracht voor
de kerk in Nederland. Want
wij zijn toch ook zendingsge-
bied geworden? In die „een
zijdige belofte" zit ook iets
van verantwoordelijkheid af
schuiven; onze plicht om van
God te getuigen in de wereld
krijgt vorm in de uitzending
van iemand naar de derde
wereld. We bidden hem of
haar kracht en wijsheid toe
om in den vreemde de juiste
antwoorden te vinden op de
vele moeilijke problemen,
maar we vergeten dan vaak
dat het christen-zijn in onze
verwereldlijkte samenleving
ook ónze persoonlijke keuzen
vraagt. Het geloof vraagt al
tijd en overal om beslissingen,
vaak tegen eigen wil en
„mode" in.
In mijn leven heb ik gezien
hoe God door zijn Geest
werkt in de wereld. In Indo
nesië, waar we hebben ge
woond, kwam soms plotseling
de groei in gemeenten, zonder
dat er een zendingswerker
aan te pas kwam. Op onver
wachte plaatsen en niet ge
dachte wijze komen mensen
tot geloof. En in China heb
ben we gezien hoe ook geen
machtstructuur die Geest kan
tegenhouden; die waait waar
heen Hij wil".
LÜTSEN KOOISTRA
Dader kroonluchter-die/stal Sassenheim
UTRECHT De rechtbank in Utrecht heeft de 39-jarige Am
sterdammer J.E. veroordeeld tot 15 maanden gevangenisstraf
met aftrek wegens diefstal van 14 antieke kroonluchters uit her
vormde kerkgebouwen, onder meer uit de kerk in Sassenheim.
Tegen hem was het dubbele geëist.
In de eerste drie maanden van dit iaar zijn bij diefstallen in 26
Nederlandse Hervormde Kerken 29 antieke kroonluchters ont
vreemd ter waarde van 1,5 tot 2 miljoen gulden. Alleen de dief
stal van 14 teruggevonden kroonluchters was E. ten laste gelegd.
De rechtbank noemde de diefstallen in de kerken een ernstige
zaak en een aantasting van het rechtsgevoel. Bij haar oordeel
had zij er rekening mee gehouden dat E. een groot financieel
voordeel had gehad. Ook ziin strafblad en het feit dat hij tijdens
de rechtzaak geen blijk had gegeven doordrongen te zijn van de
ernst van de zaak hadden meegespeeld.
E. werd samen met zijn 41-jarige broer H.E. op 23 maart gepakt
bij een inbraak in de Nederlands Hervormde Kerk in Sassen
heim. Die kreeg daarvoor overeenkomstig de eis twee maanden
cel. De rechtbank achtte niet bewezen dat hij iets te maken had
gehad met de andere diefstallen.
RAAD VAN KERKEN SCHRIJFT SHAMIR:
LEIDSCHENDAM De Raad van Kerken in Nederland
heeft de Israëlische premier Yitzchak Shamir schriftelijk ver
zocht de contacten tussen joden en leden van de Palestijnse
bevrijdingsorganisatie PLO niet langer strafbaar te stellen.
De Knesset, het Israëlische parlement, ging vorig jaar augus
tus akkoord met een wetswijziging waardoor met name poli
tieke contacten van Israëlische staatsburgers met PLO'er
strafbaar werden.
Vólgens de Raad van Kerken, die ook in 1985 al protest aan
tekende tegen de plannen voor de wetswijziging, dient de
maatregel niet de zaak van „gerechtigheid, verzoening, vrede
en veiligheid van zowel joden als palestijnen".
Aanleiding voor het nieuwe protest zijn de arrestaties van de
Israeli's, die in Roemenië contact hadden met PLO'ers. De
Raad meent dat de veroordeling van de vier, Latif Dori, Elië-
zer Feiler, Yael Lotan en Reuven Kaminer, afbreuk zal doen
aan de goede naam van de joden en de belangen van Israel
dus ook niet dient.
ECONE De omstreden
rooms-katholieke aartsbis
schop Marcel Lefebvre wil een
aantal bisschoppen wijden, die
hem moeten opvolgen.
„Ik denk aan drie of vier bis
schoppen, die loyaal zijn aan
de traditie en die priesters blij
ven wijden", aldus Lefebvre
tijdens de wijdingsplechtigheid
ijden", aldus Lefebvre
de wiji
van 21, voornamelijk Franse
priesters in het Zwitserse Eco-
ne. Mocht Lefebvre zijn wil
doorzetten en buiten het Vati
caan om priesters bisschop wij
den, kan hij worden geëxcom
municeerd uit de kerk.
De 82-jarige fundamentalisti
sche aartbisschop, die van het
Vaticaan sinds 1976 het pries
terambt niet meer mag uitoe
fenen, noemde paus Johannes
Paulus verder „de paus van
het liberalisme". Lefebvre is
fel tegenstander van alle ver
nieuwingen in de kerk, zoals
die zijn verwoord in het Twee
de Vaticaanse Concilie. Zijn
afgescheiden orde, „de broe
derschap van Pius X", viert
dan ook nog de missen in het
Latijn. Ruim 200 priesters uit
28 landen behoren tot Lefeb-
vres orde.
Zuidafrikaanse
kerken gaan wat
doen aan
onderwijscrisis
JOHANNESBRUG Om
wat te doen aan de grote crisis
in het onderwijs in Zuid-Afri-
ka, heeft de Raad van kerken
in het land besloten aan afde
ling onderwijs in het leven te
roepen.
De kerk heeft gezien haar
historische rol in het Zuidafri
kaanse onderwijs een grote
verantwoordelijkheid om ge
sprekken op gang te brengen
met die onderwijskundige in
stellingen in het land die
„echte hervormingen in het
onderwijssysteem teweeg
kunnen brengen", aldus oud-
secretaris Beyers Naudé, die
het voorstel indiende.
In het verslag van de afdeling
voor gerechtigheid en verzoe
ning van de raad schrijft haar
voorzitter dr. Wolfram Kist-
ner: „Zo lang de door de rege
ring veroordeelde eisen om
„alternatief onderwijs" en
„volksonderwijs" blijven be
staan, is er hoop voor oplos
sing van de crisis". Volgens
Wolfram zijn naar schatting
tussen de twee- en driehon
derdduizend kinderen dit jaar
niet naar school geweest.
De raad heeft besloten verde
re stappen te ondernemen de
„kwalijke praktijken" van ge
vangenschap van kinderen.
In een resolutie zijn de lidker
ken opgeroepen het werk van
de organisatie „Free the chil-
deren te ondersteunen.
Oudere vrouwen
en huwelijksleven
Marga Kerklaan bundelde de
vraaggesprekken die zij voor
de KRO-televisie met oudere
vrouwen had over hun huwe
lijksleven. Toen zij voor dit
jubileum-programma van de
KRo op onderzoek uitging,
bleek zij een grote behoefte te
hebben aangeboord. Honder
den vrouwen reageerden. Een
aantal brieven zijn in dit boek
afgedrukt. Zij verhalen van
veel kommer en kwel: de
vrouw was „maar een mens
om kinderen te krijgen". Er
zijn echter ook positieve ge
tuigenissen opgenomen. „Zo
doende was de vrouw maar
een mens om kinderen te
krijgen" telt 196 pagina's en is
een uitgave: Ambo, Baarn.
Prijs ƒ29,50.
Op verhaal over
komen in
de Wester
Ds. Nico ter Linden heeft
voor de NCRV-televisie een
aantal uitzendingen gehad
met als onderwerp de verha
len rond Abraham. De tek
sten van het programma („op
verhaal komen in de Wester")
werden gedrukt en uitgege
ven. Voor illustraties werd
gebruik gemaakt, net als in de
tv-uitzendingen, van tekenin
gen van Rembrandt
Uitgave Kok.
HeT Holland Festival wil onmiddellijk naar Den Haag v
huizen als het een wezenlijke grotere bijdrage van dezeg
meente krijgt dan de ruim half miljoen gulden die An
dam nu jaarlijks aan het festival bijdraagt. Dit heeft HF-k
recteur 's-Gravesande verklaard, nadat hij van de Haai
wethouder van cultuur, Jack Verduyn Lunel, een uitnJ'
ging had ontvangen om over verhuizing naar de Reside!
te komen praten.
MET de invitatie aan het adres van 's Gravesande toonth
bestuurder Verduyn Lunel aan, dat hij vooruit denkt. Sti
krijgt de Hofstad er een paar theaters bij en het zou een j
ruststellend vooruitzicht zijn te weten dat die zalen straks ij
antwoorden aan hun doel. Dat er voorstellingen en uity
ringen op niveau plaatshebben en uiteraard liefst in
mate die bewerkstelligt dat de toch al enorm hoge explo
tielasten niet nog verder de pan uit rijzen.
WAAR Verduyn Lunel echter het geld vandaan wil ha|0^
om het Holland Festival van Amsterdam los te weken is MS
vooralsnog een raadsel. De Haagse wethouder zal blijkens Post
uitlatingen van 's-Gravesande namelijk veel forser in de bjeen
del moeten tasten dan Amsterdam thans doet, maar aanrier|
zien de portemonnee van de gemeente Den Haag zo goed
leeg is zal dat weinig baten. En gezien de ervaringen uit I
verleden zal de gemeenteraad er waarschijnlijk ook weitorie
voor voelen andere voorzieningen en plannen er voor opynak
offeren. verc
aan<
VEERTIG jaar geleden beleefde het Holland Festival in waa
Residentie zijn eerste uitvoering. In de volgend decennreci
groeide het uit tot een culturele manifestatie van were óet
faam, die zich gaandeweg in alle grote en middelgrote sted
in de Randstad afspeelde. Aan het eind van de jaren zeven
en in het begin van de jaren tachtig ging de festivaldirec VJ
echter steeds minder rekening houden met de culturele o
standigheden in steden als Den Haag, Rotterdam en Utretj^.
gedurende de rest van het jaar. De publieke belangstelli Jj
bleef daardoor achter, met als gevolg dat de gemeentebes
ren van deze grote steden uiteindelijk terecht een punt
ten achter de subsidiering. De cirkel was toen rond: het H J]
land Festival trok zich vrijwel helemaal terug op de hoolj
stad. Verandering van de naam in Amsterdams Festival z 1
vervolgens op zijn plaats zijn geweest, maar dat terzijde, j r]
DIT jaar kon het Holland Festival nog een redelijk pr.
gramma realiseren dank zij steun uit het buitenland, ni "T
name Duitsland, dat maar liefst twee miljoen gulden b
schikbaar stelde. Het is niet de verwachting, dat onze ooste ar
buren komende jaren nogmaals zo'n genereus gebaar mak<i'
Amsterdam is per slot van rekening alleen dit jaar de Cultj»
rele Hoofdstad van Europa. P01
[ziji
HeT festival drijft verder op subsidies van het minis!
van WVC en op sponsorinkomsten, samen bijna 2,5 milj
gulden. Dat is echter veel te weinig om alle pretentieuze
uitvoeringen te bekostigen. Het tekort loopt inmiddels in
miljoenen. Dat zal komende jaren waarschijnlijk moet
worden weggewerkt door bezuinigingen op de begroting
want het ziet er niet naar uit dat de gemeente Amsterdam
het ministerie van WVC, die onder grote bezuininj
staan, de tekorten zullen aanzuiveren. Temeer niet, omi
naar Het oordeel van minister Brinkman het managemi
van het Holland Festival niet deugt.
INTUSSEN is alle hoop van HF-directeur 's Gravesande gj
richt op het bedrijfsleven. Hij heeft een aparte ploeg gefo»
meerd die zich met sponsorwerving gaat bezighouden. I d<
spoort daarmee overigens met zijn grote criticaster, ministj pi
Brinkman. Die hield namelijk van de week nog in Winschj ra
ten een pleidooi voor het modern mecenaat. De gemeen k'
Den Haag heeft daar al een klein beetje ervaring mee.
grote zaal van het muziektheater aan het Spui dat in septea
ber wordt geopend gaat immers de dr. Anton Philipszaal hi 3
ten en dat niet vanwege de verdiensten van deze pioniej
maar omdat het concern uit Eindhoven daar dik voor h
taalt
GELUKKIG zien langzamerhand steeds meer grote ond<
nemingen heil in kunstsponsoring. Dat betekent dat ze
kennelijk op de een of andere manier iets voor terugkrijg
Ze zullen ongetwijfeld enthousiaster worden naarmate i
voorstellingen en uitvoeringen in het kader van het Holland
Festival zich richten op een groter publiek en wanneer r
ook sprake is van spreiding in geografisch opzicht. In A
licht bezien zou de HF-directie er verstandig aan doen Air
sterdam en Den Haag niet tegen elkaar uit te spelen. Beid
steden kunnen het zich eenvoudigweg niet permitteren V
beginnen aan een spel van loven en bieden. Ze kunnen mi
gelijk wel een bijdrage leveren aan pogingen het bedi
leven warm te maken voor culturele manifestaties. Wanni
het gevolg daarvan zou zijn dat naast Amsterdan ook
Den Haag en de andere plaatsen in de Randstad van de ki
sten kunnen gaan genieten, dan mag de jaarlijkse manifes
tie weer met recht Holland Festival worden genoemd.
Zonnig
DE BILT (KNMI) De kern
van een hogedrukgebied be
weegt zich van de zuidelijke
Noordzee naar zuid-Scandina-
vië. Ons hele land ligt binnen
de invloedssfeer van dit hoge
drukgebied. Er is weinig of
geen bewolking. Door de vrij
wel ononderbroken zonnestra
ling zal de temperatuur in het
binnenland tot rond of iets bo
ven de 25 graden oplopen. In
het Waddengebied en plaatse
lijk langs de westkust stroomt
in de middaguren lucht van
zee binnen en blijven de tem
peraturen wat achter. De wind
waait overwegend matig uit
het noordoosten, vlak aan zee
langs de westkust neemt de
wind in de middag nu en dat
tot vrij krachtig toe. Ook op
zondag bepaalt net hogedruk
gebied ons weer. Bij een mati
ge oostenwind lopen de tempe
raturen dan overal tot nog wat
hogere waarden op.
Weersvooruitzichten voor de
Europese landen, geldig voor
zondag en maandag:
Zuid-Scandinavië: Af en toe
zon, langs de Noorse Fjorden-
kust mogelijk regen. Middag-
temperatuur juist boven de 20
graden.
Engeland en Wales: Eerst zon
nig, later ook enkele wolken
velden maar vrijwel overal
droog. Maximumtemperatuur
ongeveer 22 graden.
Benelux, Noord en Midi
Duitsland, Noord-Fran,
Zonnig, Middagtemperat
rond 25 graden.
Zuid-Frankrijk, Spanje, Porto
gal, Italië, Joegoslavische kus
Griekenland: Zonnig, maar ii
de middag en avond kans of
een lokale onweersbui. Mid
dagtemperatuur rond 30 gr»
den.
Ierland en Schotland: Af ér
toe zon en mogelijk een bui
Middagtemperatuur ongeveo
18 graden.
Alpengebied, incl. Zuid-Duits
land: Vrij zonnig, in de middai
en avond enkele lokale om
w eersbuien. Middagtempera
tuur van 25 tot 30 graden.
Weerrapporten 3Uili 20 u
ar.
Max.
temp
Eelde
niet ontv.
Eindhoven
1 bew.
23
Den Helder
l.bew.
18
Rotterdam
niet ontv.
Twente
l.bew.
22
Vlissingen
onbew.
20
Zd. Limburg
niet ontv.
Aberdeen
xw.bew.
20
Athene
h.bew.
32
Barcelona
29
Berlijn
24
Bordeaux
l.bew.
29
Brussel
l.bew.
23
Dublin
h.bew.
21
Frankfort
l.bew.
27
Genève
xw.bew.
29
Helsinki
onbew.
21
Innsbruck
xw.bew.
27
Klagenfurt
h.bew.
29
Kopenhagen
xw.bew.
18
Lissabon
onbew.
32
Locarno
xw.bew.
29
Londen
onbew.
23
Luxemburg
Lbew.
24
Madrid
xw.bew.
36
Malaga
onbew.
30
Mal lore a
onbew.
33
Malta
l.bew.
33
Moskou
onbew.
23
