Bollentelers nemen vaste
planten op in teeltpakket
„Open dag" in
Land van Altena
en Biesbosch
Nieuwe witte
vlieg in aantocht
LAND EN TUINBOUW
£etdóc6otvumt
Toeneming export van
snijbloemen valt tegen
Fleurop zond
vorig jaar 38,5
miljoen
„■groeten"
KERKDIENSTEN
predikbeurten
dienstverlening
VRIJDAG 3 JULI 1987 PAGINA 1
Kaas, rozen, champignons, hydrocultuur, groenten en bloe
men, cactussen en vetplanten, fruit, scharrelkippen, akker
bouw, melkveeteelt, chrysanten en gerbera's. Een grotere
verscheidenheid is bijna niet denkbaar voor wie zich nu eens
op de hoogte wil stellen van wat er bij agrariërs leeft, groeit
en bloeit. Morgen, zaterdag 4 juli, kan dat in het Land van
Altena en de Biesbosch, als daar de Agrarische Open Dag
wordt gehouden. Iedereen die belangstelling heeft is welkom
tussen tien uur 's morgens en vijf uur in de namiddag. Land -
en tuinbouwbedrijven, waar bovenstaande produkten worden
geteeld of waar de genoemde dieren worden gehouden, zijn
dan gastvrij opengesteld. Net zoals dat elders in het voorjaar
bij tal van bedrijven het geval is in het kader van „Kom in de
kas". Het open-daggebied kan men per auto bereiken via Go-
rinchem oer de A27, via de pontveren Dordrecht-Kop van
het Land en bij Drongelen, via de bruggen bij Keizersveer in
de A27, bij Heusden, bij Andel en bij Nederhemert. In het ge
bied is de route met oranje bordjes aangegeven. De ropute
kan per auto of fietsend (fietsroute in km. vermeld van be
drijf tot bedrijf) worden afgelegd. Op de bedrijven liggen
plattegronden met de aanvoer- en excursieroute. Er is vol
doende parkeerruimte. Vrijwel alle bedrijven zijn toeganke
lijk voor rolstoelgebruikers. Op enkele punten is het mogelijk
consumpties te gebruiken.
De export van snijbloemen is in 1986 in volume en waarde
respectievelijk met 5,1 en 2,7 procent toegenomen. Dit is niet
geheel volgens de hoger gespannen verwachting. De tegen
vallende groei is met name toe te schrijven aan de zich stabi
liserende export naar onze grootste afnemer West-Duitsland.
Exporteurs naar Oostenrijk en Amerika met een gezamen
lijk aandeel van ongeveer tien procent zagen hun ex-
portcjfers zelfs afnemen. Gelukkig kan worden vastgesteld
aldus het Produktschap voor Siergewassen in een dezer da
gen gepubliceerde exportstatistiek Snijbloemen 1986 dat
zich op de overige tien belangrijke exportmarkten wel een
substatiële groei van meer dan tien procent heeft voorgedaan.
Opvallend is dat op alle markten (buiten Europa) belangrijke
verliezen zijn geleden. Japan vormt daarop een positieve uit
zondering. Naar deze markt werd de export van Nederlandse
snijbloemen bijna verdrievoudigd.
De teelt van vaste planten
rukt steeds meer op in de
bollensector. Was deze cul
tuur vele decennia lang het
werk van slechts enkele ge
specialiseerde bedrijven in
Oegstgeest, Leiderdorp,
Voorschoten en de bollen
streek, vandaag is het be
paald geen zeldzaamheid
meer als men grote hoeken
vaste planten ziet groeien op
bedrijven die tot voor kort
uitsluitend bloembollen pro
duceerden.
Vooral de soorten die ge
schikt zijn voor snijbloemen
zijn aan een opmars bezig.
Het areaal dat wordt geteeld
neemt steeds toe en men kan
voorlopig nog vooruit. Want
hoe groot het assortiment
vaste planten is dat zich leent
voor snijbloem, werd onlangs
op de Zomerflora in Rijns
burg overduidelijk bewezen.
Wat is de oorzaak van die op
mars? Om te beginnen is het
een aantrekkelijke zaak als
men wekelijks bloemen voor
de veiling kan snijden, ter
wijl men de planten ook nog
eens graag kan verkopen. Nu
moet hier onmiddelijk aan
toegevoegd worden dat vele
vaste planten het eerstejaar
bepaald niet uitbundig bloei
en, maar een aantal ook wel.
De bloembollenexporteurs
hebben de vaste plant ont
dekt als een mooi „bij-arti
kel" en met name de expor
teurs op Amerika stoppen er
jaarlijks heel wat in de kisten
en de dozen. Dat heeft in
hoofdzaak betrekking op de
Dianthus Afwoodl is een sierlijk anjertje dat het heel goed doet
voor border en snijbloem.
fraaie bladplant Hosta en
daarnaast op Iris germanica
die de Engelsen heel char
mant als de „poor man's or
chid" betitelen, op pioenen
die op zijn zondags Paeonia
heten en op Dicentrti die in
de volksmond beter bekend
staat als „Gebroken hartjes".
Verder worden in de bollen
streek ook veel Astilbes ge
teeld naast Achillea, Solidago
(Gulden Roede), Phlox, Lia-
tris en kleinbloemige anjers
van o.m. het Alwoodi-type.
Het kan ook in de wereld
van de vaste planten soms
raar lopen. Kon men bijv.
vroeger in Holland net zo
veel pioenen in een groot as
sortiment kopen, als men
wilde, vandaag is dat er niet
meer bij. Wie een mooi assor
timent pioenen wil hebben
moet nu over de grenzen.
De afzet van hun vaste plan
ten laten de meeste kwekers
over aan de bloembollenvei
lingen. Toen die in de gaten
kregen dat de vaste planten
een steeds grotere plaats gin
gen innnemen, stelden zij rap
vaste plantenspecialisten aan
om de teelt en de handel te
begeleiden.
Dat bespaart de kwekers veel
tijd en werk en kopzorg,
want de veilingen zorgen er
ook voor dat de duiten op tijd
binnenkomen. Weliswaar
schrijven ze daarvoor hun re
kening in de vorm van vei
lingprovisies, maar voor niks
gaat nu eenmaal alleen de
zon maar op.
Hoe het zij: de teelt van vaste
planten is de laatste jaren een
zaak geweest die een vrien
delijk inkomen opleverde.
Geen wonder dat het areaal
voortdurend uitbreidde en
nu rond de 400 ha. ligt. Het
ziet er dan ook naar uit dat
het areaal nog wel zal toene
men. Op een gegeven mo
ment zal dan wel blijken dat
men met de afzet tegen het
plafond van de mogelijkhe
den zit. Vandaag lijkt dat
moment nog een „ver van
mijn bed"-show. Wel zullen
de kwekers er voor moeten
zorgen dat er een breder as
sortiment wordt opgeplant.
En op gezette tijden zal men
ook met wat nieuws moeten
komen. Want ook in de vaste
plantenwereld geldt dat ver
andering van spijs doet
eten!
Gezonde to
maten uit een
Hollandse kas.
Maar een
nieuwe bela
ger: een tegen
veel bestrij
dingsmiddelen
resistente wit
te vlieg ligt op
de loer.
FOTO: LN. KRUL
Naast alle problemen die
men bij diverse teelten met
de Californische thrips heeft,
schijnt er een nieuw pro
bleem in aantocht te zijn. Het
gaat om een nieuw soort wit
te vlieg, die in een aantal
zuideuropese landen en in Is
raël al gesignaleerd is. Hij is
afkomstig uit Florida en kan
erg gevaarlijk zijn. Deze wit
te vlieg is om twee redenen
gevaarlijk. Ten eerste omdat
hij resistent is tegen grote
groepen bestrijdingsmidde
len. Op de tweede plaats om
dat hij in staat is om virus
ziekten over te brengen, on
der andere virus in tomaten.
Als een gezond gewas door
deze vlieg bezocht wordt dan
is er voor 90 procent k^is op
een besmetting, die in een
tijdsbestek van vier tot acht
uur kan plaats vinden. In de
landen waar men al met deze
vlieg te maken heeft, pro
beert men door het aanbren
gen van gaas voor de luchtra-
men deze belager buiten de
kassen te houden. Er bestaat
een mogelijkheid om een bio
logische bestrijding toe te
passen. Er doet zich hierbij
echter een probleem voor,
namelijk dat de natuurlijke
vijand zich alleen vermeer
dert bij een daglengte van
minimaal 15 uur. Er wordt
volop gezocht naar een biolo
gische bestrijder die niet zo
daglengtegevoelig is.
Wereldwijd zijn er vorig jaar
door de bijna 55.000 bij Fleu
rop Interflora aangesloten
bloemisten 38,5 miljoen bloe-
mengroeten verstuurd. Ten
opzichte van het jaar ervoor
betekent dit een stijging van
ongeveer 1,4 procent. Met dit
aantal bloemengroeten was
een bedrag gemoeid van bij
na twee miljard gulden. Dat
is ongeveer 200 miljoen gul
den minder dan in 1985 als
gevolg van een gemiddeld
aanzienlijk lagere koers van
de dollar. De groei van het
aantal bloemengroeten werd
in zijn geheel geconstateerd
binnen Europa en de landen
aangesloten bij het Britse Ge
menebest In de Verenigde
Staten was sprake van een
lichte daling (0,5 procent)
van het aantal opdrachten.
Desalniettemin worden er in
Noord-Amerika nog altijd
verreweg de meeste bloe
mengroeten verzoden, name
lijk ruim 20 miljoen per jaar.
In Nederland werden in 1986
door Fleurop 1.145.482 op
drachten uitgevoerd. Daar
naast werden er van ons land
uit 34.000 orders doorgegeven
naar het buitenland. Omge
keerd ontvingen bijna 39.000
Nederlanders een bloemetje
uit het buitenland.
Om in de termen van de huidige minister van landbouw en
visserij te blijven: dit is nu boter bij de vis.
LEIDEN O.L. VR. HEMELVAART/
ST. JOZEF: za. 19.u., zo. 9.30 u.. 11
u. Hoogmis.
H. LEONARDUS: za. 19 u. Euch. vie
ring; zo. 10.30 u. Euch.viering.
H. MIDDELARES: za. 19 u. Euch. vie
ring; zo. 9.30 u. Hoogmis.
H. LODEWIJK: za. 10 u.. 19 u.. zo.
6.30 u., 10 u. Hoogmis. 11.30 u., 16
u.. 19 u. Lof.
ST. ANTHONIUS VAN PADUA: za. 19
u.; zo. 9.30 u.. 11 u. Hoogmis.
H. PETRUS: za. 19 u. Euch.vierlng;
zo. 9 u. Euch.vierlng, 10.30 u. Hoog
mis.
O.L. VR. ONB. ONTV.: za. 19 u.. zo.
9.30 u.. 10.45 u. Hoogmis. 12.15 uur.
OUD KATHOLIEKE KERK: zo. 10 U.
Eucharistieviering.
Elk weekend zondag 10 uur, behalve
2e weekend in de maand, dan zater
dag 19.30 uur en zondag geen dienst.
AARLANDERVEEN HEILIGE PE
TRUS EN PAULUS: za. 19 u.; zo.
10.30 u. Hoogmis.
TITUS BRANDSMAKAPEL: ZO. 9 u.
Hoogmis, 12 u.
ALPHEN AAN DEN RIJN H. PIUS:
za. 19 u.; zo. 9 en 10.30 u.
H BONIFATIUS: za 19 u.; ZO. 9.45 u..
11.30 u.
DE HEILIGE GEEST KERK (De Bron):
za. 19 u.; zo. 9 u., 11 u.
BOSKOOP ST. JAN DE DOPER:
za. 17.30 u. (de Stek), 19 u. (Kerk); zo.
10.30 uur.
HAZERSWOUDE H.H. ENGELBE
WAARDERS: za. 19 u.; zo. 10.00 u.
Hoogmis. 11.30 u.
HAZERSWOUDE RIJNDIJK BER-
NARDUSKERK: zo. 10 u.
DEP. HET ANKER: za. 19 u.; ZO. 6.45
u.. 11.15 u.
HILLEGOM ST. JOZEFPAROCHIE:
za. 19 u.; zo. 10.00 u.. 11.30 u.
H. MARTINUS: za. 19 u.; zo. 9.00 en
11 u.
HOOGMADE O.L. VR. GEBOOR
TE: za. 19 u.; zo. 10 u.
KATWIJK AAN DEN RIJN H. JO
HANNES DE DOPER: za 19 u. Eu
charistieviering; zo. 10.00 u. Eucharis
tieviering met parochieel koor.
DEP. RIJNSBURG (Chr. Tuinbouw
school): zo. 10.30 u. Euch. viering.
BUITENKAAG JOHANNES EVAN
GELIST: za. 19 u.; zo. 9.30 u. (Zomer
tijd) met uitzondering van 24 mei dan
f 10 u.
LANGERAAR H.H. ADRIANUS: za.
19 u., zo. 9.30 en 11.30 uur.
LEIDERDORP DE MENSWOR
DING: za 19 u. Eucharistieviering; zo.
10 u. en 11.30 u. Eucharistieviering.
LEIMUIDEN ST. JAN DE DOPER:
za. 19 u.; zo. 9.30 u. Hoogmis. 11.15
u. samenzang.
LISSE ST. AGATHA: za. 19 u.
Euch. viering; zo. 10 u. Hoogmis (kin-
dernevendienst); 11.30 u. H. Mis.
DEP. POELPOLDER: za. 19 u. Euch.
viering; zo. 10.30 u. Euch. viering.
MARIAKERK: za. 19 u. H. Mis; zo. 9
u. Stille Mis. 10.30 u. Hoogmis.
H.H. ENGELBEWAARDERS (Beek
brug): za. 19 u.; zo. 9.30 u. Hoogmis;
11 uur Samenzang.
NIEUWKOOP O.L. VR. HEMEL
VAART: za. 19 u.; zo. 9 u.. 10.45 u.
NIEUWVEEN H. NICOLAAS: za 19
u.; zo. 9 u., 11 u.
NIEUW VENNEP MARIA ONB.
ONTV.: za 19 u.; zo. 10 u.
NOORDEN ST. MARTINUS: za. 19
u. Avondmis; zo. 9 u.t 10.30 u. Ge
zongen Mis
NOORDWIJK BINNEN ST. JE
ROEN: za 19 u. H. Mis; zo. 9.30 u.
Hoogmis. 11.00 H. Mis. (Zomertijd
van 26-4 t/m eind september).
NOORDWIJK AAN ZEE MARIA
TER ZEE: za. 19 u. Euch.vlering; zo.
10.30 u. Euch.vierlng.
NOORDWIJKERHOUT ST. VIC
TOR: za. 19 u.; zo. 9.00 u. Hoogmis.
11 u.
ST. JOZEF: za. 19 u.. zo. 9 u.. 10.30
u.
OEGSTGEEST ST. WILLIBRORD:
za. 19 u.; zo. 9 u., 10.30 u. Hoogmis.
OUDE ADE ST. BAVOKERK: za. 19
u. Avondmis; zo. 8.30 u. en 10.30 u.
H. Missen.
OUDE WETERING JAC. DE MEER
DERE: zo. 9.15 u. en 11.00 u.
ROELOFSARENDSVEEN MARIA
PRESENTATIE: za. 19 u.; zo. 9 en 11
u. met uitzondering van de vakantie-
tijd van 4-7 t/m 16-8. Dan zaterdag
19 u., zo. 10.30 uur.
ST. PETRUS BANDEN: za. 19 u.; zo.
9.30 u. Hoogmis, 11.30 u.
RIJPWETERING O.L. VR. GE
BOORTE: za. 19 u.; zo. 9 u. Hoogmis,
10.30 u.
SASSENHEIM ST. PANCRATIUS:
za. 19 u.; zo. 9.30 Hoogmis en 11 u.
STOMPWIJK H. LAURENTIUS: za.
19.30 u. Eucharistieviering met sa
menzang; zo. 9.30 u. Hoogmis. 11 u.
Stille H. Mis.
VOORHOUT BARTHOLOMEUS-
KERK: za. 19 u.; zo. 9.30 en 11 u.
VOORSCHOTEN H. LAURENTIUS:
za. 19 u.; zo. 11.00 u.
H. MOEDER GODS: 19 u.; zo. 9.30 u.
WARMOND ST. MATTHIASKERK:
za 19 u.; zo. 8.30 u.. 10.00 u. Hoog
mis (zomertijd, tot eind september,
dan weer 9.00 en 10.30 u.).
WOUBRUGGE GOEDE HERDER:
za. 19 u.; zo. 10 u.
ZEVENHOVEN HEILIGE JOHAN
NES GEBOORTE: za. 19 u. H. Mis; zo.
9 u. Hoogmis, 10.45 u. Stille Mis.
ZOETERWOUDE-RIJNDIJK MEER
BURGPAROCHIE: za. 19 u. Misviering
(afwisselende koren); zo. 9.30 u. met
wisselende koren, 11.00 u. (met orgel
en Volkszang). (Zomertijd t/m 27-9).
ZOETERWOUDE ST. JAN S ONT
HOOFDING: za. 19.00 u. H. Mis met
zang. zo. 10.00 u. Woord- en Com-
munikedienst.
CHR. DIENAARKERK: za. geen Mis;
zo. 9.30 u. Hoogmis.
DE ZILK HEILIGE HARTKERK: za.
19 u.; zo. 10.30 u.
STAD LEIDEN Herv. Gemeente:
Hooglandse kerk: 10 u. ds. K. Bou-
huy6, 11.45 u. Oec. Studentendienst.
Marekerk: 10 u. dr. S. Meijers; 17 u.
ds. A. Christ, Katwijk a. Zee. Mara-
nathakerk: 10 u. ds. A. Th. Kramer.
Regenboog: 10 u. ds. H. Hortensius.
Bethlehemkerk: 10 u. ds. A. Alblas,
Herv./Geref. dienst. Bevrijdingskerk:
10 u. ds. L. C. Rietveld. Vredeskerk:
10 u. ds. S. T. de Mey-Meulendijk.
Stevenshof: 10 u. Dienst des Woords.
Eglise Wallone: 10.30 u. pasteur D.
Ribs. Acad, ziekenhuis: 10.15 u.
Dienst des Woords. Diaconessenhuis:
10.30 u. ds. H. B. van 't Hof. Jeugd-
kapeldiensten: Geen opgave. Petra-
kerk (zijzaal) dienst voor doven: 10.30
u. dhr. B. R. Steenbergen.
STAD LEIDEN Gereformeerde en
andere kerken: Vredeskerk: 10 u. ds.
S. T. de Mey-Meulendijk. Petrakerk:
10 u. Dienst des Woord. Oude Vest:
10 u. Dienst des Woord. Maranatha-
kerk: 10 u. ds. A. Th. Kramer. Bevrij
dingskerk: 10 u. ds. L C. Rietveld.
Bejaardenhuis Groenhoven: 10 u.
Chr. Geref. Kerk: 9.30 Dienst des
Woords; 15 u. ds. A. Bijkerk. Geref.
Kerk Vrijgem.: 10 en 17 u. ds. P.
Houtman. Doopsgez./Rem. Kerk: 10
u. prof. dr. L. Leertouwer. Bapt.
3em.: 10 u. ds. A. H. Agtereek, H.A.
i Evang. Luth. Kerk: 10.15 u. ds. J.
Mostert. Nieuw Apost. Kerk: diensten
9.30 en 16 u. Evang. Gemeenschap:
10 u. Evang. Dikkes. Leger des Heils:
10 en 19 u. Samenkomsten. Zevende-
Dag-Adventisten: zaterdag 9.45 u.
Bijbelstudie; 10.45 u. Eredienst.
Evang. Centrum Zijlslngei 2a: 10 u.
dhr. J. Zijlstra. Zendlngsgroep „Je-
ruel": Samenkomst 17 u. Pinksterge
meente Oude Vest 13: 10 u. dhr. J.
Eikerbout.
AARLANDERVEEN Herv. Gemeen
te: 10 u. ds. G. van Driel; 19 u. ds. J.
A. Wegerif, Nieuwkoop. Geref. Kerk:
10 en 19 u. Diensten gez. in Herv.
Kerk. Chr. Geref. Kerk: Geen opgave.
TER AAR Herv. Gemeente: 9.30 u.
ds. E. S. Klein-Kranenburg, Nijverdai;
18.30 u. dhr. J. de Haan, Zevenhoven.
Geref. Kerk: 9.30 u. ds. N. de Reus,
18.30 u. dr C. v.d. Kooi.
ABBENES Herv. Gem.: 9.30 u. ds.
Hammer, Rijsenhout.
ALPHEN AAN DEN RIJN Herv. Ge
meente: Opstandingskerk: 9.30 u.
drs. J. Broeyer-Bogers. Adventskerk:
9.30 u. ds. A. Jonkman; 18.30 u. ds.
P. Wilschut. Kruiskerk: 9.30 u. ds. J.
C. J. Bronsgeest. Geref. Kerk: Mara-
nathakerk: 9.30 u. drs. P. Wilschut;
18.30 uur zie Adventskerk. Salvatori-
kerk: 9.30 u. drs. P. Wamelink,
Noordwijk; 18.30 u. ds. A. Jonkman.
Baptistengemeente: 10 u. en 18.30 u.
ds. H. G. Koekkoek. Leger des Heils:
10 en 19 u. Samenkomsten. Voile
Evangelie Gem.: 10 u. dhr. A. v.d.
Hoorn
ALPHEN NOORD (Herv./Geref.
diensten): Goede Herder: 9 u. ds. R.
Nieuwenhuls; 19.30 u. drs. A. Brom-
bacher. De Bron: 10.30 u. en 18.30 u.
ds. R. Nieuwenhuls. Ashramollege:
Geen dienst. Driehoorne: Herv. Gem.:
Sionskerk: 9.30 u. Kand. N. Noorlan-
der. Bergambacht; 18.30 u. ds. Kand.
P. B. Verspuij. Oudhoornseweg: 10 u.
dr. A. W. Kramer, Oegstgeest.
BODEGRAVEN Herv. Gemeente:
Dorpskerk: 9.30 u. ds. J. Wieman;
18.30 u. ds. R. J. v.d. Hoef. Salvator-
kerk: 9.30 u. ds. A. L. Lapré, Koude
kerk; 18.30 u. ds. J. de Vreugd, A'f-
oort. Bethlehemkerk: 9.30 u. ds. R. J.
v.d. Hoef; 18.30 u. ds. H. Itterson,
Gouda. Geref. Kerk: 9.30 u. dr. C.
v.d. Kooi; 18.30 u. ds. D. H. Elder-
man.
BOSKOOP Herv. Gemeente:
Dorpskerk: 9.30 u. ds. H. A. v.d. Pol;
18.30 u. dr. J. Haitsma, gez. dienst
Ger. Kerk. De Stek (Herv./Geref.):
9.30 u. Jeugddienst; ds. G. de Jong.
Geref. Kerk: 9.30 u. Kand. J. A. G.
v.d. Weyde, Bleiswijk; 18.30 u. dr. J.
Haitsma. g.d. Ger. Kerk. Chr. Gerf.
Kerk: 9.30 en 17. u. ds. P. N. Ribbers.
HAZERSWOUDE Herv. Gem.: 9.30
ds. Z. de Graaf; 18.30 u. Kand. C. van
Dis, Wassenaar. Geref. Kerk: 9.30 u.
ds. P. Huisman, 17 uur ds. C. v.d.
Woude. Wassenaar.
HOOGMADE Herv. Gem.: 10 u. ds.
H. L. Boonstra.
DE KAAG Herv. Gem.: 9.30 u. ds.
G. H. N. Germans, Sassenheim.
KATWIJK AAN DEN RIJN Herv.
Gemeente: Dorpskerk: 9.30 u. ds. M.
J. Aarents, H.D.; 18 u, ds. A. B. Sloof.
Ontmoetingskerk: 10 u. ds. A. B.
Sloof. H.D.; 18.30 u. ds. M. J. Aa
rents.
KATWIJK AAN ZEE Herv. Ge
meente: Nieuwe kerk: 10 u. ds. W.
Chr. Hovius, H D 18 u. ds. Ch. J.
Sjollema Oude kerk: 10 u. ds. D.
Driebergen, H.D.; 18 u. ds. S. de
Jong. Ichtuskerk: 10 u. ds. A. Christ,
H.D.; 17 u. ds. J. Kommers, Groot
Ammers. Pnielkerk: 9.30 u. ds. S. de
Jong, H.D.; 18 u. ds. J. Boogaard.
Maranathakerk: 10 u. ds. J. Boo
gaard, H.D.; 18 u. ds. J. Vroeglnde-
welj. Kapel Overduin: 14.15 u. ds.
Baas. Geref. Kerk: Open Hof: 9.30 u.
ds. C. Spaans, Oegstgeest; 18.30 u.
ds. A. C. Kersten. Triumphator: 9.30
u. ds. P. C. Koster. Vredeskerk: 9.30
u. ds .A. C. Kersten; 17 u. ds. P. C.
Koster. Chr. Geref. Kerk: 10 en 17 u.
ds. Slagboom.
KOUDEKERK AAN DEN RIJN
Herv. Gem.: 10 u. ds. W. E. den Her
tog, Den Haag; 19 u. drs. K. E. Bras.
Sassenheim. gez. d. Geref. Kerk: 10
u. ds J. Niemantsverdriet, Moor
drecht; 19 u. ds. K. E. Bras, gez. d.
Ger. kerk.
LEIDERDORP (Herv./Geref. dien
sten): Dorpskerk: 10 en 18.30 u. ds.
G. Stegeman. Hoofdstraat: 10 u. ds.
Tj. Doesburg. Scheppingskerk: 9 u.
A- T' ^-"burg.
LEIMUIDEN Herv. Gem.: 9 30 u.
ds. J. A. Schilt. Geref. Kerk: 9.30 ds.
C. v.d. Kooi, Doopdienst; 19 u. ds. N.
de Reus, Ter Aar.
LISSE Herv. Gemeente: Dorps
kerk: 10 u. ds. H. van Niel, Rijsburg.
Pauluskerk: 10 u. ds. P. C. 't Hooft;
19 u. ds. J. A. C. Delhaas, Midden-
meer. Geref. Kerk: 10 en 19 u. ds. E.
Boswijk, H.A. Chr. Geref. Kerk: 10 en
19 u. ds. J. van Dijken. Geref. Gem.:
10 en 16 u. ds. A. M. den Boer. Ned.
Geref. Kerk (Salvatori): 10 u. ds. A.
W. Vos H.A.; 19 u. ds. M. de Jong, Al
phen.
NIEUWKOOP Herv. Gem.: 9.30 u.
ds. J. A. Wegerif, Doopdienst; 18.30
u. ds. P. J. Stam, Ter Aar. Geref.
Kerk: 9.30 u. ds. R. J. A. Hanenburg,
Voorburg; 17 u. geen dienst.
NIEUWVEEN Herv. Gem.: 9.30 en
18.30 u. Dienst des Woords.
NIEUW VENNEP Herv. Gem.: 9.30
u. ds. J. v.d. Kamp, Beverwijk; 19 u.
ds. H. W. B. ten Voorde. Geref. Kerk:
9.30 u. dhr. N. v. Asperen, Weesp;
18.30 u. ds. R. E. v.d. Wal, Houten.
Chr. Geref. Kerk: 9.30 en 16.30 u. ds.
D. Visser.
NOORDWIJK Herv. Gemeente:
Grote Kerk: 10 u. ds. W. v.d. Lee; 17
u. drs. H. J. de Bie, Huizen; 19 u. drs.
P. W. Dekker. Kerk aan Zee: 10 u. ds.
G. J. Ruitenburg; 20 u. Duitse dienst.
De Rank: 10 u. ds. A. J. de Jong. Lei
den. Geref. Kerk: Hoofdstraat (Buurt
kerk): 10 u. ds. N. Korenhoff; 19 u.
ds. W. v.d. Lee. Vinkenlaan: 10 u. mr.
Th. O. Vreugdenhil, Koudekerk a.d.
Rijn. Stlchtingskerk: 11 u. ds. G. J.
Bach, A'dam. Sole Mio: 9 u. ds. G. J.
Bach, Adam.
NOORDWIJKERHOUT Herv. Gem.:
10 u. ds. J. Streefland, gezinsdienst.
OEGSTGEEST (Herv./Geref. dien
sten): Endegeest: 10 u. ds. L. H. C.
Friederich. Mauritskerk: 10 u. ds. W.
v.d. Zwaan. H.A. Groene Kerkje: 10 u.
ds. J. J. Kooman. Pauluskerk: geen
dienst. Gemeentecentrum: 10.30 u.
mw. ds. De Jong-Bezemer, Den Haag;
19 u. ds. K. Vegter. Acad. Ziekenhuis:
10.15 u. ds. J. Bovenberg, H.A. Ge
nootschap der Vrienden (Quakers):
10.30 u. dienst. Ned. Geref. Kerk:
8.45 u. br. S. H. Attema; 16 u. ds. J.
Kranenburg, Groningen, H.A.
OUDE EN NIEUWE WETERING
Herv. Gem.: 9.30 u. ds. H. G. Oostin-
ta-Sliedrecht. Geref. Kerk: 9.30 u. ds.
v.d. Lauw, Tienhoven; 18.30 u. mw.
N. van Keulen-Schaafsma, Haarlem.
Remonstrantse Gem.: 10 u. drs. A. E.
A. Went v.d. Vring, Bloemendaal.
RIJNSATERWOUDE Herv. Gem.:
9.30 u. ds. K. B. A. Klelder, Vianen;
19 u. ds. P. J. Stam, Ter Aar.
RIJNSBURG Herv. Gemeente:
Grote kerk: 9.30 u. ds. Smaling; 17 u.
ds. Wagter. Bethelkerk: 9.30 u. ds.
Wagter. Geref. Kerk: Petrakerk: 9.30
u. ds. Cziria; 17 u. ds. T. J. Edelman,
Oegstgeest. Immanuelkerk: 9.30 u.
ds. T. J. Edelman, Oegstgeest; 19 u.
ds. Snel. Maranathakerk: 9.30 u. ds.
Snel; 17 u. ds. Cziria. Chr. Geref.
Kerk: 9.30 u. Dienst des Woords; 17
u. ds. J. J. Lof.
SASSENHEIM Herv. Gem.: 9.30 u.
ds. G. H. N. Germans; 19 u. dhr. J. W.
Hoffenaar. Geref. Kerk: 9.30 u. ds. K.
E. Bras; 19 u. dhr. J. W. Hoffenaar,
Voorhout in Herv. Kerk. Chr. Geref.
Kerk: 10 en 19 u. Student M. Hogen-
birk, Apeldoorn. Ned. Prot. Bond
Sassenheim/Lisse: 10 u. mw. J. A.
Broström-Bruin, Roelofarendsveen.
VALKENBURG Z.H. Herv. Gem.:
10 u. ds. C. Jongeboer, Baarn; 18.30
u. ds. W. de Boer, Moordrecht, gez.d.
Geref. Kerk. Geref. Kerk: 9.30 u. ds.
J. J. Kuiper, Noordwijk; 18.30 u. drs.
W. de Boer. Moordrecht (gez.dienst
Geref. Kerk).
VOORHOUT Herv. Gem. Geref.
kerk: 10 u. Dienst des Woords.
VOORSCHOTEN Herv. Gem.: 10 u.
prof. Sperna Weiland; 19 u. nog niet
bekend. Geref. Kerk: 9.30 u. ds. Ree
dijk; 19 u. nog niet bekend. „Ont
moeting" (Herv./Geref.): 9.30 u. ds. J.
D. A. de Zwart.
WARMOND Herv. Gem.: 10 u. ds.
J. Muis.
WASSENAAR Herv. Gem.: Dorps
kerk: 10 u. ds. R. Steenstra; 16.30 u.
kand. A. C. Verweij, A'dam. Kieviet-
kerk, Samen-op-weg diensten: 10 u.
ds. M. W. M. Janse de Jonge. Messi-
askerk: 10 u. ds. J. Vuyst, Zeist.
Dorpscentrum: 9.30 u. ds. C. Blenk,
A'dam. Geref. Kerk: Zijllaankerk: 10
u. ds. C. v.d. Woude; 19 u. ds. P.
Huisman. Hazerswoude. Klevietkerk,
Samen-op-weg diensten: 10 u. ds. M.
W. M. Janse de Jonge. Ned. Prot.
Bond: 10.30 u. ds. A. C. J. Jonkers,
Den Haag.
WOUBRUGGE Herv. Gem.: 9.30 u.
ds. C. A. van 't Hof; 18.30 u. dr. F. de
Graaff, Hattum. Geref. Kerk: 9.30 u.
ds. F. v.d. Bos, Gouda; 18.30 u. ds.
M. G. Veenstra, Leiden. Ned. Prot.
Bond: geen.
ZEVENHOVEN Herv. Gem.. 9.30 u.
dhr. J. de Haan. Geref. Kerk: 9.30 u.
dhr. M. Schreuder; 19 u. ds. G. de
Jong, Boskoop.
ZWAMMERDAM Herv. Gem.: 9.30
u. ds. W. J. J. Koelewijn, Krimpen a.d.
IJssel; 18.30 u. ds. T. A. Eijsenga. Ge
ref. Kerk: 9.30 en 18.30 u. dhr. N.
Scheps, Heerlen.
ARTSEN Leiden: Groep 1: Tan.
Janssen. Zwijnenburg, Meyer. R. van
Leeuwen, Verhage, Groeneveld en De
Ruiter: za. dr. Meyer, tel. 215510 en
zo. dr. Janssen, tel. 155010. Groep
2: Bergmeyer, Pieterse. Van Gent,
Taytelbaum, Van Luyk, Klaassen,
Rus. Kruis en E. de Lange: za. dr. Van
Gent. tel. 122538 en zo. dr. Bergmey
er, tel. 121701. e Groep 3: Pleiter, J.
van Leeuwen, Smit, W. de BruIJne, J.
de Bruijne, Stolk, Jürgens, Fogelberg
en Muysenbergh: za. dr. De Bruyne,
tel. 141225 en zo. dr. Smit, tel.
130177. Groep 4: Van Wingerden,
Lahr, Van Rijn, Bênit, Nieuwenhuls,
Roos, Boer, Van de Waardt, Arnou, J.
Zaaijer en R. Zaaljer: za. dr. Lahr, tel.
120347 en zo. dr. Boer, tel. 310420.
Groep 5: Schaefer, Jasperse, Crul.
Kooyman, De Jong, Prince, Relnders,
D. Hammerstein en A. Hammerstein:
za. dr. Jasperse, tel. 124961 en zo.
dr. Goekoop, tel. 217584. Oegst
geest: vanaf za. 10 uur: dr. Hugen-
holtz, tel. 155666. Spreekuur za. en
zo. 11.30-12.30. Kaag - Abbenes
Nieuw Vennep: tel. 02526-72850. e
Leiderdorp: za. dr. Lesuls, tel.
221467 en zo. dr. Ouwerkerk, tel.
891037. Spreekuur van 12.30 tot
13.00. Voorschoten: za. dr. Mei-
man, tel. 2493 en zo. dr. Koopmans,
tel. 6352. Warmond - Voorhout:
huisartsenpraktijk Oosthout, te».
02522-30697. Noordwijk: Groeps-
praktijk tel. 19300. Katwijk aan
Zee: dr. Henneman, tel. 12182. Kat
wijk - Rijnsburg Valkenburg: dr.
Hueting, tel. 12102. Sassenheim:
dr. Schmidt, tel. 11253. Alkemade -
Rijnsaterwoude: dr. Beekhuls, tel.
01712-8202. Roelofarendsveen
Praktijk Saeys/van Mierlo/Roelen-
/Brock: dr. Saeys. tel. 01713-2217. e
Alphen: groep 1, za. dr. Varkevisser,
tel. 21767 en zo. dr. Plag. tei. 43896.
Groep 2, za. dr. Van der Steen, tel.
72738 en zo. dr. Boss, tei. 72472. e
Hazerswoude-Koudekerk: dr. Spran-
gers, tel. 01714-3700. e Benthuizen
Boskoop: dr. Leeuwenburgh, tel.
01727-5700. Langeraar Nieuw-
veen - Ter Aar Woubrugge: dr. Go-
rissen. tel. 01722-2139. Nieuwkoop
- Noorden: dr. Waelen. tel. 01723-
9532.
TANDARTSEN Lelden - Leider
dorp - Oegstgeest - Warmond: dr.
Odenkirchten, tel. 071-132828. za en
zo spreekuur om 13.00 uur. e Alke
made - Leimuiden: eigen tandarts
bellen voor 15.00 uur. e Leidschen-
dam: Voor spoedgevallen tel. 974491.
Bollenstreek: dr. Van der Weerdt,
tel. 02520-21100.
APOTHEKEN Leiden - Leiderdorp
- Oegstgeest - Voorschoten: Apo
theek Zuider, Lammenschansweg 7,
Leiden, tel. 071-123553 en apotheek
Boehmer, Florijn 21. Leiderdorp, tel.
071-894400. Alkemade: Apotheek
Alkemade. open: zat 12-13, 17.30-18
u, zon -f feestdagen 12.30-13 en
17.30-18 u. Noordwijk - Katwijk -
Rijnsburg: Apotheek Katwijk aan de
Rijn, Rijnstraat 38, tel. 01718-30833.
Leidschendam: apotheek De Heer,
Koningin Julianalaan 104, tel. 864955.
Noordwijkerhout: za geopend van 9-
13. u. en van 17-18 u. en zo van 12-
13 u. en 17-18 u. Spoedrecepten tel.
3511 of dienstbel. Sassenheim:
02522-10169.
WIJKVERPLEGING Leiden -
Noordwijkerhout - De Zilk - Voor
hout: tel. 071-122222. Bollen
streek: Wijkverpleging Gezondheids
centrum. tel. 02522-14147. Hille-
gom: Opgave via het antwoordappa
raat. tel. 02520-16217. Leidschen
dam: Kruisvereniging, tel. 070-
455300. Oegstgeest: Kruisvereniging,
tel. 071-177444.
DIERENARTSEN Leiden: dr. Van
der Wouw, tel. 071-764058. e Voor
schoten - Leidschendam: dr. West
geest, tel. 071-768616. Bollen
streek: dr. De Geus, tel. 02522-
12422. e Katwijk: Opgave via het ant
woordapparaat. op zaterdag tussen
11.00 - 12.00 uur spreekuur bij dr.
Snel. Sassenheim: dr. Scheele, tel.
02521-10874. Leiderdorp: dr. Hel
der. tel. 071-220513.
ONGEVALLENDIENST ZIEKENHUI
ZEN LEIDEN Ongevallendienst
elke dag Academisch Ziekenhuis be
halve van dinsdag 13.00 u. tot woens
dag 13.00 u. (Diaconessenhuis polikli
nieken tel 155543, afdeling S.C.U. tel
175639) en van vrijdag 13.00 u. tot
zaterdag 13.00 u. (Elisabeth-zieken-
huis).
BEZOEKUREN ZIEKENHUIZEN
Diaconessenhuis: Bezoekuur dage
lijks van 16.00 tot 17.00 uur en van
18.30 tot 19.30 uur. Kinderafdeling
dagelijks van 14.00 tot 20.00. Niet
meer dan twee bezoekers per patiënt.
Sint Elizabeth-ziekenhuis: Volwas
senen dagelijks van 14.00-14.45 u. en
van 18.30-19 30 u.; klasse-afdelingen
ook 11.15-12.00 u. Kraamafdeling:
dag. van 15.00-16.00 u. en van 18.30-
19.30 u. en van 19.30-21.00 u. alleen
voor vaders. Kinderafdeling dag.
15.00-18.30 u. CCU (hartbewaking)
dag. van 14.00-14.30 u. en van 19.00-
19.30 u. Intensieve verpleging: dag.
van 14.00-14.30 u. en van 18.30-
19.00 u. Sport-Medisch Adviescen
trum: Spreekuur ma. 19.30-20.30 u.
In het St. Elisabeth-ziekenhuis. En
degeest: Dl. en vr. 13.00-14.30 u.; zo.
11.00-12.00 u. en 14.00-15.00 u.; eer
ste klasse: de gehele dag. Jelgers-
makliniek: Jongerenteam: za. en zo.
14 00-17.00 u. Opname: werkdagen
16.45-17.45 u.; za. zo en feestdag.
10.00-11.30 en 14.00-16.30 u. Team
A, C en D: dag. tot 21.00 u. met uit
zondering van behandeltijden en
etenstijden. Academisch Zieken
huis: Voor alle patiënten (behalve kin
deren) zijn de bezoekuren als volgt:
Dagelijks 14.15-15.00 u. en 18.30-
19.30 u. Avondbezoekuur afdeling
verloskunde: 18.00-19.00 u. De Prae-
maturenafdeling: voor ouders en fa
milie is na overleg met patiënten
doorlopend bezoek mogelijk. Bezoek
aan ernstige patiënten: wanneer aan
ernstige patiënten doorlopend be
zoek wordt toegestaan kan de hoofd
verpleegkundige hiervoor speciale
kaarten verstrekken. Klnderkllniek:
zalen voor peuters, kleuters en grote
kinderen 15.15-17.00, babyzaal en
boxenafdeling: volgens afspraak met
het verpleegkundig hoofd. Bezoektij
den kinderafdelingen: voor ouders
van opgenomen kinderen na overleg
met verpleegkundig hoofd. Voor an
dere bezoekers van kinderen: Keel-,
neus- en oorheelkunde en neurologie:
14.15-15.00 en 18.30-19.30. Oogheel
kunde en heelkunde: 14.15-15.00 en
18.30-19.00. Rijnoordziekenhuis:
Dagelijks 14.30-15.15 u. en 18.30-
19.30 u. Extra bezoek hartbewaking:
11.00-11.30 u. Extra bezoek vaders
kraamafdeling: 19.30-20.30 u. Kinder
afdeling 15.00-15.30 u. alleen voor
ouders 18.00-18.30 u.
ANTI-DISCRIMINATIE CENTRAAL
MELDPUNT LEIDEN. Ketelboeter-
steeg 10. Ma. t/m vr. telefonisch be
reikbaar van 10.00 tot 16.00 via 071-
120903. Spreekuur ma. 13.00-15.00
en do. 18.80-20.30.
LEIDSE RECHTSWINKEL Juri
disch Adviesbureau, Ketelboeters-
steeg 10. tel. 130775; afdaling belas
tingen: alleen op afspraak, klachten
bureau: dl. en do. 18.30-20.30, afda
ling vreemdelingenrecht: ma. 13-15
en do. 18.30-20.30, afdeling vrouw:
vr. 10-12.
S.O.S.-DIENST Telefonische hulp
dienst. tel. 071-125202. Voor allen die
in moeilijkheden verkeren of eenzaam
zijn. Vertrouwelijk. Dag en nacht be
reikbaar.
BUREAU VOOR RECHTSHULP
Herengracht 50, tel. 123942; spreeku
ren ma. en dl. 10.00-12.30 u., wo.
13.30-16.00 u.; do. 18.30-20.30 u.
DIERENHULP- EN AMBULANCE
DIENST Hulpverlening In Leiden,
Leiderdorp, Oegstgeest, Rijnsburg.
Valkenburg, Voorschoten, Warmond
en Zoeterwoude. Tel. 071-174141.
BURGERRAADSUEDEN Koren
brugsteeg 2, tel. 143171 (kantooru
ren). Spreekuren ma., dl. en wo.
11.00-12.00 u.. do. 18.30-20.00 u.
GEZINSVERZORGING Stichting
gezinsverzorging Leiden. Aanvragen
hulp voor bejaarden en langdurige
zieken en gezinsverzorging, Rem-
brandtstraat 17, tel. 149441 (ma. t/m
vr. 9.00-10.00 u. en 13.00-14.00 u.).
KINDER- EN JONGERENTELEFOON
Dagelijks geopend van 15.30 tot
19.30 uur. Het nummer is 071-
120611.
MAATSCHAPPELIJK WERK Stich
ting Maatschappelijk Werk, Lange-
gracht 1b, spreekuur ma. t/m vr.
9.00-10.00 en volgens afspraak, tel.
142144. Gezondheidscentrum Meren-
wijk, spreekuur ma. 11.00-12.00 en
do. 14.00-15.00, tel. 212195. Gezond
heidscentrum Stevenshof, spreekuur
do. 10.00-11.00, tel. 311506. Sector
Noord: Herensingel 53, spreeku
ma. t/m vr. 9.00-10.00, tel. 14604
Sector Zuid: Morsweg 83, spreeku
ma. t/m vr. 9.00-10.00 en volgens a
spraak, tel. 316167.
MELDLIJN AGRESSIE EN DISCRIN
NATIE HOMOSEXUALITEfT 07
221008. zo. 20-24.
RAAD VAN ARBEID Hoge Rijndi
306, Leiden, tel 071-899375. Kanto
geopend ma. t/m vr. 9-12 u. 14-16
Telefonische informatie over kinda
bijslag: 8-12 u.
SOCIALE RAADSVROUW Spree*
uren sociale raadsvrouw. Binnensts
Gerecht 10. wo. 17.00-18.00
Noord: Van Hogendorpstraat 36, m
10.30-11.30 u.; Kooi: Driftstraat 49
dl. 10.30-11.30 u.; Morskwartie
Buurthuis Morskwartier, Topaaslaa
10.00-11.00 u. wo. 10.00-13.00 i
Tuinstadwijk: Herengracht 45,
10.30-11.30 u.
SOCIALE RAADSVROUW VOOf
SCHOTEN Spreekuren: ma. 19.0
20.00 u. wo. en vr. 9.00-10.30 u. Leb
seweg 33, Voorschoten. Tel. 3254.
SP HULP- EN INFORMATIEDIENS
Groenesteeg 33, Leiden. Tel. 07
134640 of 071-144600. Hulp en Info*
matie op medisch, juridisch en mille
gebied, werk. sociale verzekering
huurkwesties. Spreekuur: elke da
derdag van 20.00-21.00 u.
STICHTING VRIJWILLIGERS CD
TRALE Pallasstraat 1, Alphen ai
den Rijn. Tel. 01720-33033. Begela
ding en opvang van mensen, die 0
welke reden dan ook, tijdelijk hu
nodig hebben. Bovendien wordt info
matie verstrekt over andere mogelij
heden van hulpverlening en de b
reikbaarheld daarvan.
VRIJWILLIGERS CENTRALE LM
gegracht 246a. Leiden. Tel. 14906
Dagelijks bereikbaar van 9.00-17.1
u. voor Informatie over vrijwilliger
werk en cursussen of een persoon*
gesprek.
WERKENDE JONGEREN Klad
ten- en informatieuur Elke dinsds
avond van 17.00 tot 20.00 u. KW
kantoor Koppenhinksteeg 2, Leidei
Tel. 071-121139.
Borstvoeding Begeleidingsgroa
Leiden. Telefonische hulpdienst (va
praktische hulp en informatie): M
170083, 215332 of 312556.
