"THATCHER
BLOKKEERT
AKKOORD
Op Pol Pot's dodenakkers
wordt weer rijst geoogst
Levenslang geëist tegen Barbie
Bespaar
een jaar.
Luzac College
-BUITENLAND
President Chun
volledig akkoord
Oliver North geeft
documenten af
Politie omsingelt
Iraanse ambassade
^Bom in Londen ontmanteld
zOpEG-top
RELATIEVE VREDE IN GEHAVEND KAMPUCHEA
Alkmaar I Amsterdam I Arnhem I Breda I Enschede
Groningen I Den Haag I Heemstede I Roermond I Rotterd'am
Utrecht I Zwolle
Conneticut
mist
ervaring
met
doodvonnis
TOEKOMST
£eidóe<3ouMMit
WOENSDAG 1 JULI 1987 PAGINA 5
Twee doden na
4 brandstichting
£$n Tamilcentrum
UigDETTMOLD Bij een aan-
slag op een vluchtelingen-
centrum in de Westduitse
ITJplaats Detmold zijn gister-
shjochtend twee doden en tien
hehgewonden gevallen. In het
an8centrum verbleven ongeveer
childertig Tamilvluchtelingen.
rolgens de politie was op
teerdere plaatsen in het ge-
ouw brand gesticht; meer
letails over de aanslag wilde
|^"de politie niet geven. De
zaak is nog in onderzoek.
SEOUL President Chun Doo Hwan van
Zuid-Korea heeft meegedeeld akkoord te
gaan met alle hervormingen die zijn voor
gesteld door zijn eigen Gerechtigheidspartij
in navolging van de eisen van de oppositie.
Er komen rechtstreekse presidentsverkie
zingen en Chun zal 25 februari volgend
jaar de macht overdragen. Hij zei voorts
dat een amnestie en het herstel van de bur
gerrechten „op grote schaal verleend zul
len worden, terwijl allen die gèvangen zit
ten in verband met de politieke situatie,
met uitzondering van een klein aantal dat
een ernstig misdrijf heeft begaan, worden
vrijgelaten".
WASHINGTON De hoofdpersoon
in het Irangate-schandaal, luitenant
kolonel Oliver North, heeft de onder
zoekscommissie van het Amerikaanse
Congres een stapel documenten over
handigd, die volgens zijn secretaresse
Fawn Hall onder meer aantekeningen
bevatten over wat er met de winsten
van wapenverkopen aan Iran gebeur
de. Het materiaal bestaat onder meer
uit notitieboekjes, kalenders, agenda's
en lijsten met gevoerde telefoonge
sprekken. North sprak gisteren achter
gesloten deuren voor het eerst met de
commissie. North zal vanaf 7 juli op
de openbare hoorzittingen getuigen.
Kurt Waldheim
welkom in Iran
WENEN Iran heeft de Oosten
rijkse president Waldheim uitge
nodigd voor een bezoek aan dat
land. „De beschuldigingen in
verband met het oorlogsverleden
van Waldheim vormen een bele
diging voor Oostenrijk en zij zijn
ontstaan onder Zionistische
druk", aldus de Iraanse minister
Velayati van buitenlandse zaken
in Wenen. Waldheim raakte in
opspraak na beschuldigingen van
onder meer het Joods Werelds
Congres. Velayti zei dat Wald
heim blij was met de uitnodiging
en dat het tijdstip van het bezoek
nog nader wordt vastgesteld.
(Van onze correspondent
Bob van Huët)
PARIJS De Iraanse ambassade in Parijs is
sinds twee dagen afgegrendeld door de Fran
se politie. Gendarmes in kogelvrije vesten en
agenten van de elite-eenheid Raid controleer
de gisteren iedereen die het ambassadege
bouw in of uit ging. De controles houden ver
band met de verdwijning van de Iraniër Wa
hid Gordji, die ervan wordt verdacht vorig
jaar september een serie bomaanslagen in Pa
rijs te hebben georganiseerd. Gordji zou zich
in het ambassadegebouw bevinden. Het per
soneel toonde zich gisteren zeer geïrriteerd
over de verscherpte controles en beschuldig
de de Franse media ervan een campagne te
gen Iran te voeren.
Senaatscommissie
VS tegen escorte
tankers Koeweit
WASHINGTON
De senaatscommissie
van buitenlandse za
ken wil voorkomen
dat de Amerikaanse
marine vanaf juli elf
Koeweitse olietankers
in het Golfgebied gaat
escorteren. Kort na
de mededeling van
president Reagan dat
hij bij zijn plan blijft,
nam de commissie
een wetsontwerp aan
dat pleit tegen Ameri
kaanse militaire acti
viteiten in het gebied.
dei?Experts van het Britse leger maken de bom open nadat zij eerder
ontstekingmechanisme buiten werking hebben gesteld. De,
adbom wer<1 Gister©0 gevonden nabij de Tower, in het centrum van
[tg-Londen, nadat het in 1940 was afgeworpen. Na het op „safe"
jS stellen van de bom, werden honderden kilo's TNT verwijderd.
Omwonenden die voor alle zekerheid waren geëvacueerd, kon-
den vanmorgen vroeg naar hun huizen terugkeren.
Dor foto: ap
>urj.
(Van onze correspondent
Frans Boogaard)
BRUSSEL De Europese
top in Brussel is gister
avond in grote besluite
loosheid geëindigd. Voor
het eerst weigerde een
lidstaat (Engeland) het
slotcommuniqué te onder
tekenen. Dat communiqué
zelf kon verder slechts
van twee besluiten mel
ding maken: een gedeelte
lijk landbouwakkoord en
een zeer globaal akkoord
over de begroting '87.
Desondanks had premier Lub
bers na afloop een mild oor-
deel over de top, die volgens
I hem „impulsen" heeft gegeven
aan zowel de Landbouwraad
als de Budgetraad van begro
tingsministers, die nu verder
mogen zoeken naar een oplos
sing voor het 13 miljard gul
den belopende begrotingste
kort over dit jaar. Overigens
wordt volgens Lubbers nu wel
een heel zware hypotheek ge
legd op de volgende top, begin
december in Kopenhagen.
Vooral door toedoen van de
Britse premier Thatcher, die
gisteravond door veel waarne
mers als hoofdschuldige voor
het mislukken van de top
werd aangewezen, kon geen
enkele vooruitgang worden
geboekt. Thatcher verdedigde
haar houding met de opvatting
dat de EG zich niet mag vast
leggen op verdere uitgaven,
zolang geen afspraken zijn ge
maakt over een beteugeling
van de landbouwuitgaven. Zij
gaf de schuld van het vastlo
pen van de besprekingen vol
ledig aan de overige twaalf re
geringsleiders. Eigenlijk wil
Thatcher helemaal niets weten
van extra betalingen aan de
EG. „Het feit ligt er dat de Ge
meenschap blut is en al te veel
heeft uitgegeven. Er moet eni
ge financiële discipline ko
men", aldus Thatcher.
PHNOM PENH Na
een langdurige geschie
denis van bloedige onder
drukking lijkt de bevol
king van Kampuchea (het
voormalige Cambodja)
zijn vrijheid langzaam te
herwinnen. De dood was
lange tijd het enige alter
natief voor de onder
drukking in dit land zon
der toekomst. Maar nu
groeit er weer rijst op de
dodenakkers en de
140.000 Vietnamese bezet
ters, die in 1979 een eind
maakten aan het schrik
bewind van Pol Pot en
zijn Rode Khmers, belo
ven in 1990 echt-heus-
waar naar huis terug te
keren.
Vier jaar lang stak het regiem
van Pol Pot in Kampuchea de
nazi's naar de kroon. Ten
minste anderhalf miljoen bur
gers volgens sommigen
zelfs drie miljoen mensen
werden van de aardbodem ge
vaagd. Het dragen van een
bril, het spreken van een
vreemde taal, het slaan van
een kruisje of het bezit van
een boek betekende vrijwel
zeker langdurige marteling in
een van de staatsgevangenis
sen, opsluiting in een concen
tratiekamp, „heropvoeding"
of executie bij één van de vele
massagraven. Alle inwoners
van Phnom Penh moesten
hun hoofdstad binnen 48 uur
verlaten omdat Pol Pot nu
eenmaal bedenkingen had bij
het „bourgeois"-klimaat van
de grote stad. Evenals in het
Derde Rijk werden de ver
schrikkingen pas na het ver
trek van de dictator in hun
volle omvang duidelijk.
Maar tot grote vreugde van
veel Kampucheanen heeft de
situatie zich ten goede ge
keerd, al is de vrijheid nog
niet helemaal herwonnen. De
Vietnamese invasiemacht van
bijna 140.000 militairen heeft
weer orde op zaken gesteld en
laat het dagelijkse leven in
Kampuchea in elk geval
voor een bezettende macht
redelijk ongemoeid. Aan de
grens met Thailand hebben
de Vietnamezen nog steeds
hun handen vol aan het ver
zet van de resterende door
China gesteunde Rode
Khmers in Kampuchea, en in
dit gebied worden volgens
een recent rapport van Am
nesty International de men
senrechten nog regelmatig ge
schonden. Ook de twee niet-
communistische vrijheidsbe
wegingen doen hun uiterste
best om de bezetter het leven
moeilijk te maken. Maar ach
ter de frontlinie hebben de
Kampucheanen weer de rust
gevonden om hun schamele
boterham te verdienen. Na de
vernietiging wordt met won
derbaarlijke moed en levens-
optimisme gewerkt aan de op
bouw.
„In Phnom Penh lijkt het
normale leven zich hersteld te
hebben", zegt Sjef Theunis di
recteur van de ontwikkelings
organisatie Novib. „De men
sen maken een ontspannen
indruk, ze kleden zich goed,
gaan naar de bioscoop, kinde
ren voetballen op straat Er
heeft zich een omvangrijke
zwarte handel ontwikkeld en
de middenstanders zijn enorm
bedrijvig. Maar onder dat ver
nis is de volksziel gekrenkt,
als ik het zo mag uitdrukken.
Men staat wantrouwig en
angstig tegenover macht en
politiek. De politieke interesse
is ver te zoeken en de rege
ring heeft nauwelijks grip op
de bevolking".
Hulpprogramma's
De afgelopen weken reisde
Theunis in het kader van de
wederopbouw door Kampu
chea om daar mogelijkheden
voor internationale hulppro-
Sramma's te onderzoeken. Tot
usverre was voor de Novib*
in het land een bescheiden rol
weggelegd, want de particu
liere instelling doet nu een
maal zo min mogelijk zaken
met de overheid. Samenwer
king met andere particuliere
instellingen zet meer zoden
aan de dijk. „In een commu
nistisch land zijn er weinig of
geen particuliere instellingen
en heeft de partij bijna overal
een vinger in de pap", aldus
Theunis. „Maar toch zien we
in Kampuchea wel ruimte
voor ontwikkelingswerk,
vooral op gemeentelijk ni
veau".
Sjef Theunis is in zekere zin
een bevoorrecht mens. Als lid
van een internationale dele
gatie ontwikkelingswerkers,
is hem als één van de eerste
buitenlanders een blik gegund
in het hedendaagse Kampu
chea. Voor toeristen en jour
nalisten is de deur immers
nog steeds op slot en politici
zullen Phnom Penh ook niet
snel bezoeken, omdat de Ver
enigde Naties de door Viet
nam geïnstalleerde regering
niet erkennen. Ook Neder
land ziet de vrijheidsbewegin
gen van Kampuchea nog als
wettige vertegenwoordiger
van het land, en dan met
name de verdreven prins Si
hanouk.
Sjef Theunis (Novib): „„In
Phnom Pehn lijkt het normale
leven zich weer hersteld te
hebben".
j in Phnom Penh moge
lijk te maken. De regering in
Hanoi heeft al aangekondigd
dat de Vietnamese soldaten in
1990 teruggeroepen worden.
De Novib-directeur weet:
„Hoewel de machthebbers in
Kampuchea regeren bij gratie
van de Vietnamezen, zien zij
deze vreemde macht maar
wat graag vertrekken. Alleen
is de vraag: wat dan? De mili
taire adviseurs die wij hebben
gesproken zijn het er allemaal
over eens dat het Kampu-
cheaanse leger zélf nog veel
te zwak is om de goed georga
niseerde Rode Khmers het
hoofd te kunnen bieden. Bo
vendien heeft de Vietnamese
ambassadeur in Phnom Penh
ons verteld dat het nog maar
zéér de vraag is of de Vietna
mese militairen zich uit
Kamnpuchea zullen terug
trekken".
foto; anp Machtscentra
Kampucheaanse vrouwen verzamelen de rijst tijdens de oogst
ten zuiden van Phnom Penh. Volgens de regering van premier
H. Samrin werd dit seizoen twee miljoen ton binnengehaald.
foto: wereldraad van kerken
Centrale rol
Prins Sihanouk, die zich on
langs om onduidelijke rede
nen heeft teruggetrokken uit
de verzetscoalitie, speelt vol
gens Sjef Theunis nog een
centrale rol in Kampuchea.
„Hij is erg populair, ondanks
het feit dat de prins ongeveer
acht keer van politieke kleur
is veranderd. Een vreedzame
oplossing voor Kampuchea is
zonder Sihanouk vrijwel niet
mogelijk, en ook het regime
erkent dat Meerdere minis
ters hebben ons laten weten
dat ze best met de prins wil
len praten, maar altijd wèl
met de kanttekening dat men
nóóit met Pol Pot om de tafel
gaat zitten. Dat is ook niet zo
verwonderlijk als je ziet wat
onder Pol Pot in Kampuchea
is aangericht".
Tot voor kort leidde Pol Pot
nog het Rode Khmer-verzets
leger in Kampuchea, met ge
schat 40.000 goed getrainde
soldaten verreweg de grootste
militaire factor in het verzet
tegen de Vietnamese bezet
ting. Maar evenals Sihanouk
is Pol Pot van het toneel ver
dwenen. De gevreesde dicta
tor zou in China verblijven
voor een medische behande
ling. Waarnemers in Zuid-
Oost Azië menen echter dat
Pol Pot en Sihanotik zich
hebben teruggetrokken om
onderhandelingen met de re-
Of Kampuchea opnieuw bloe
dige oorlogen, onderdrukking
en hongersnood te wachten
staat, zal voor een groot deel
afhangen van de internatio
nale politiek. De toekomst
van veel ontwikkelingslanden
wordt gemaakt en gebroken
in de machtscentra Moskou,
Washington, Peking en Japan
en dat is in Kampuchea
niet anders. De tekenen zijn
echter gunstig. Theunis:
„Door de toenadering tussen
de Sovjet-Unie en Cnina en
tussen Washington en China
is de klassieke polarisatie in
het gebied aan het verminde
ren. Vietnam en zijn bondge
noot de Sovjet-Unie hebben al
laten weten dat ze voorrang
willen geven aan de economi
sche ontwikkeling van het ge
bied. Veel Kampucheanen
vermoeden dat China de Rode
Khmers van Pol Pot minder
actief steunt".
Niettemin wordt in Kampu
chea nog steeds oorlog ge
voerd. Elke maand komen
zo'n driehonderd gewonden
terug van het „guerillage-
bied" aan de noordgrens met
Thailand. De regelmatige
aanslagen van de Rode
Khmer houdt de angst voor
een terugkeer van het regime
van Pol Pot erg levend, aldus
de Novib-directeur. Het grote
verschil met 1979 is wel, dat
de Kampucheanen weer een
beetje hoop hebben. En daar
mee ook toekomst.
PAUL KOOPMAN
ZES DODEN BU RELLEN IN HAïTI
PORT AU PRINCE In de hoofdstad van Haïti, Port au Prin
ce zijn gisteren zes mensen gedood en enkele tientallen gewond
geraakt tijdens straatgevechten met de politie. De rellen ontston
den tijdens een algemene staking, die in de nacht van maandag
op dinsdag met 24 uur was verlengd en bedoeld was om de rege
ring te dwingen een decreet in te trekken waarmee de verkie
zingen worden georganiseerd door de regering en niet door de
onafhankelijke Verkiezingsraad. De politie gooide met traangas,
terwijl jongeren barricaden oprichtten en in brand staken.
(Van onze correspondent
Bob van Huët)
PARIJS „Alleen de
slachtoffers zouden hier
i het recht hebben gehad
verzachtende omstandig
heden aan te voeren. Ik
niet". Dat zei de openbare
aanklager in het proces-
Bar bie, Pierre Truche,
toen hij gisteren in Lyon
een levenslange gevange
nisstraf eiste tegen Klaus
Barbie.
Barbie zelf was niet in de
rechtszaal aanwezig om de eist
te aanhoren. In zijn cel in de
Saint Joseph-gevangenis werd
hij later door zijn advocaat in
gelicht. Aanklager Truche liet
er geen twijfel over bestaan
dat Klaus Barbie schuldig is
aan de hem ten laste gelegde
misdaden. In totaal achtte
Truche Barbie schuldig aan
deportatie van 842 mensen
poi
Vo
naar concentratiekampen in
Duitsland. Het lijdt volgens
hem geen enkele twijfel dat
Barbie wist welk lot de gede-
orteerden daar wachtte,
ooral de dood van 52 kinde
ren noemde de openbare aan
klager onvergeeflijk. „En deze
man toont geen berouw. Hij is
nog altijd trouw aan de nazi
ideologie. Al die tijd heeft hij
in vrijheid kunnen leven, van
daag vraag ik u hem voor zijn
misdaden te straffen", besloot
de procureur-generaal zijn re
quisitoir.
Vandaag is Jacques Vergès, de
verdediger van Barbie, aan
zijn pleidooi begonnen. Dat zal
tot vrijdagochtend duren. Na
beraad van de jury wordt
waarschijnlijk diezelfde avond
het vonnis geveld. Eén vraag
blijft de aandacht van de
Fransen vasthouden: zal Ver
gès nu eindelijk komen met
onthullingen over het Franse
verzet die hij herhaaldelijk
heeft beloofd, maar die tot nu
toe zijn uitgebleven?
FLIP
ADVERTENTIE
Bij het Luzac College doe je de laatste
twee jaar HAVO of VWO in één!
Het Luzac College is een particuliere onderwijsinstelling
waar de lesstof van de laatste twee jaar HAVO,
Atheneum of Gymnasium in één jaar wordt gegeven.
De opleiding is ook zeergeschikt voor leerlingen met
een MAVO-diploma, die nu met HAVO willen doorgaan.
Als je een "no-nonsense" mentaliteit hebt en bereid bent
een jaar hard te werken is de kans dat je het haalt heel
groot. Pak die voorsprong. Vraag om te beginnen snel de
brochure "Studeren aan het Luzac College" met alle
informatie aan bij de rector van het Luzac College te
Den Haag of Rotterdam, resp. de heer A. H. G. Verdoom,
telefoon 070-656143 of de heer M. H. A. Verweij,
telefoon °78-159614 of bij het Landelijk
Secretariaat in Den Haag.
telefoon 070-469269.
Q^LUZ^COXLtXiK^Q
SOMERS De Ameri
kaanse staat Connecticut
heeft een gevangenis met
een dodencel en een elek
trische stoel en sinds
vorige week een ter
dood veroordeelde. Wat
de staat ook heeft is een
probleem: niemand weet
meer hoe een executie
moet worden voltrokken.
In mei 1960 werd voor het
laatst een executie uitge
voerd. Sindsdien is de elek
trische stoel naar een nieuwe
gevangenis verhuisd, maar
er werd geen stroom aange
legd. In ae omringende sta
ten is inmiddels om informa
tie gevraagd over het voltage
dat nodig is om iemand te
doden. Het doodvonnis tegen
de 27-jarige moordenaar van
vier meisjes moet overigens
tsehike
hoog gerechtshof worden be-
nog door het plaats
hoog gerecl
krach tigd.
door Jo Wijnen
De tijd doet rare dingen. In
janauri 1981 verliet Jimmy
Carter, met het schaamrood op
de kaken, het Witte Huis. Hij
was een verslagen, mislukte
man. Men noemde hem de
slechtste president uit de
Amerikaanse geschiedenis. Nu
na zes jaar Ronald Reagan
worden Carters boeken
gelezen, wordt naar hem
geluisterd en vindt men hem
zo gek nog niet Richard
Nixon stapte op in augustus
1974: de eerste Amerikaanse
president die zijn ontslag
moest nemen. Nu wordt hij
door iedereen gezien als de
„elder statesman Zijn boeken
worden eveneens gelezen en
er wordt goed naar hem
geluisterd evenals zijn
voormalige rechterhand,
Henry Kissinger. Toch is een
indrukwekkende reeks
boeken geschreven om
Kissinger zwart te maken, om
hem af te schilderen als een
doortrapte „realpolitiker" die
Cambodja en Laos liet
bombarderen, Allen de liet
vermoorden, de telefoon van
zijn naaste medewerkers liet
aftappen en aan de vooravond
van Nixons ontslag op de
knieën zeeg om samen met
zijn radeloze president om
redding te bidden. Al dat
geschrijf heeft de positie en de
autoriteit van Henri Kissinger
tot dusver opmerkelijk
onaangetast gelaten. John
Kennedy stierf als een held en
hield zijn heldendom tot
vijftien jaar na zijn dood
overeind. Nu spreekt iedereen
van de Kennedy-mythe die
door de tijd zelf is doorgeprikt
De retoriek van Kennedy
verschilt bij nadere
beschouwing inderdaad niet
veel van die van Reagan. En
Kennedy had dan wel zijn
Jackie en zijn bloedjes van
kinderen, maar hij was
evengoed een onbedaarlijk
vrouwenjager. Bij hem
vergeleken is Gary Hart
slechts een kuise koorknaap.
De tijd doet inderdaad rare
dingen, zeker in Amerika. Er
bestaat in dit land een club
van historici die op gezette
tijden een soort presidentiële
hit-parade in elkaar zet. Er
wordt dan een kwalitatieve
volgorde van alle presidenten
bepaald. Washington
Jefferson en Roosevelt voeren
die lijst aan. Om de overige 37
plaatsen wordt voortdurend
gevochten. Niet door de
presidenten zelf natuurlijk,
maar door hun geschiedenis,
wat dat dan ook is. Toen
Truman in 1972 opstapte
haalde Amerika opgelucht
adem. Het land was eindelijk
van dat rare, verbeten
mannetje uit Missouri verlost.
Maar Truman neemt nu een
zeer hoge plaats op die
historische ranglijst in.
Eisenhower is ook een stuk
naar voren gedrongen. De
Amerikanen zijn al lang
vergeten dat de man soms
dagen achter elkaar golf
speelde inplaats van Amerika
en dus de wereld te besturen.
Zijn toentertijd vermaarde en
algemeen geachte minister
van buitenlandse zaken, John
Foster-Dulles, wordt nu als
een doorgeslagen
communistenhater en koude-
oorlogshitser beschouwd.
President Johnson blijft een
twijfelgeval. De een kent hem
alle schuld voor Vietnam, de
ander alle lof voor de
burgerrechtenwetgeving toe.
Ronald Reagan, die nog een
maand of achttien heeft te
gaan, is al volop doende met
zijn plaats op de presidentiële
ranglijst Hij is eigenlijk de
eerste president die zich
daarover op voorhand druk
maakt. Dat is natuurlijk
bijzonder naïef, want een
mens kan de geschiedenis nu
eenmaal niet naar zijn hand
zetten. Reagan begrijpt niet
dat onze kinderen en
kleinkinderen uitmaken of hij
al dan niet een goed president
was. Onze kleinkinderen
kunnen de verwarde tijd
waarin wij nu leven overzien
en beoordelen. Zij maken
dankbaar gebruik van het
permanente schiftingsproces
dat de geschiedenis in feite is.
En zij kennen straks de
uitkomst en de ontknoping
van een paar dingen die wij
nu in gang hebben gezet
Ronald en Nancy Reagan
maken zich druk over iets dat
ze met de beste wil ter wereld
niet kunnen beïnvloeden.
Geschiedenis is wat volgende
generaties van ons denken.
Geschiedenis is ook wat wij
van vorige generaties denken.
Dat er mensen zijn die Ronald
Reagan nu een groot man
staatsman en president
vinden, is natuurlijk geen
geschiedenis. Wat niet uitsluit
dat volgende generaties
diezelfde Reagan mogelijk als
een groot staatsman en
president wensen te zien.
