„President Chun weifelt
ussen praten en slaan"
IRANIËRS IN SPEEDBOTEN LEGGEN MIJNEN IN GOLF
Openhartigheid werd generaal
Rogers ten slotte noodlottig
stoutenbeek
CcidóeGomo/nt
IN AAMSE LEGER
DRIJFT REBELLEN
Amerikaans-Russisch
popconcert in Moskou
Hitier gaf zelf
opdracht tot
moordpartij op joden
Heroïne via Afrika
naar westerse landen
Partijtop in Kremlin over
economische hervormingen
9 UIDKOREAANSE STUDENTEN DEMONSTREREN AL SINDS 1500:
tevreden
3>ver
uitse
berechting
ferrorist
[amadi
NAVO-OPPERBEVELHEBBER NEEMT MORGEN AFSCHEID
KlP.'
PAGÜITENLAND
DONDERDAG 25 JUNI 1987 PAGINA 5
AMARIBO Het Junglecommando van Ronnie Brunswijk
goed als helemaal uit het Brokopondogebied verdrëVen. Dit
£ft het Surinaams nieuwsagentschap SNA gisteren meege-
ild. Legerleider Desi Bouterse bracht dinsdag een bezoek aan
gebied in midden-Suriname om zich van de resultaten van
„zuiveringsacties" op de hoogte te stellen. Hij beloofde de
hetfcnomie en het sociale leven zo snel mogelijk te normaliseren.
Et leger zette de zuiveringsactie vorige week in: met een ko-
lamne, waaronder zes pantserwagens, trokken de militairen het
■p Brownsweg aan het Afobaka-stuwmeer binnen. Volgens
4oners van Brownsweg en het naburige Pokigron zouden de
tairen een aantal huizen hebben leeggeroofd,
jens De Telegraaf van vanmorgen heeft Bouterse rebellen-
ér Ronnie Brunswijk twee miljoen gulden aangeboden als hij
strijd staakt. Brunswijk krijgt het geld op voorwaarde dat hij
geilchel Van Rey en Henk van Randwijk, twee overlopers, in
Tnden speelt van het Surinaamse regiem.
SAN FRANCISCO Op 4 juli spelen
Amerikaanse bands en musici als San-
tana, de Doobie Brothers, Bonnie Raitt
en James Taylor in Moskou.
Het concert van Amerikaanse en Rus
sische groepen gaat zes uur duren en is
bedoeld als het sluitstuk van de Sov
iet-Vredesmars. Daarin lopen twee
honderd Amerikaanse en tweehon
derd Sovjet-burgers van Leningrad
naar Moskou om tegen de kernbewa
pening te protesteren. Volgens de
rockpromotor Bill Graham vertrekken
volgende week 65 technici en muzi
kanten om het concert voor te berei
den.
NEW YORK Archiefstukken van de
Verenigde Naties hebben het eerste bewijs
geleverd dat Adolf Hitler persoonlijk be
trokken was bij de uitroeiing van joden.
Dat heeft de Israëlische vertegenwoordi
ging bij de Verenigde Naties gisteren be
kendgemaakt. Israël heeft de documenten
mogen inzien naar aanleiding van de af
faire rond Waldheim. Uit de stukken
blijkt dat Hitler in 1941 zelf opdracht gaf
tienduizend joodse vrouwen en kinderen
in het Letlandse dorp Skirotawa te ver
moorden; de mannen werden naar werk
kampen gestuurd. Het materiaal lag on
aangeroerd sinds het in 1948 bij de Vere
nigde Naties werd gedeponeerd.
WENEN Afrikaanse landen zijn de
laatste drie jaar steeds meer doorvoer-
landen geworden voor heroïne afkom
stig uit de Gouden Driehoek, Afghanis
tan en Pakistan.
Soms passeert de heroïne wel vier ver
schillende Afrikaanse grenzen alvorens
te belanden in Zurich, New York, Parijs,
Amsterdam of Londen.
Op de grote drugsconferentie van de
Verenigde Naties in Wenen wordt in
middels gesproken van een „African
Connection".
Daarbij doet zich ook het verschijnsel
voor dat in doorvoerlanden zoals Nige
ria, Senegal. Zambia en Kenia het aantal
drugsgebruikers toeneemt.
MOSKOU In het Kremlin is het voltallige Centraal Comité
van de communistische partij begonnen aan wat volgens waar
nemers een uiterst belangrijke vergadering is. Gesproken zal
worden over de „de taak van de partii bij de fundamentele
hervorming van de economische leiding'aldus het persbureau
Tass. Naar verwachting zal de bijeenkomst enkele dagen du
ren. De zitting zou oorspronkelijk begin juni worden gehouden,
maar is enkele malen uitgesteld. Binnen de partijleiding zou
hevig zijn gediscussieerd over de toekomstige economische
koers. Ook nu nog zou grote weerstand, zo niet openlijke oppo
sitie, bestaan tegen de hervormingsplannen van Sovjet-leider
Gorbatsjov. Het plenum van het Centraal Comité wordt maan
dag gevolgd door een zitting van de Opperste Sovjet, waarop
de besluiten van de partij moeten worden bekrachtigd.
de
)ver
ietzs EIDEN Het huisarrest
gen de Zuidkoreaanse
positieleider Kim Dea
.anö ing is gisteren opgehe-
n en vandaag zijn onge-
r tweehonderd demon-
ranten vrijgelaten die
sch« irder bij straatgevechten
aren opgepakt. Het is de
leede concessie die de
Ikoreaanse president
iun Doo Hwan heeft ge-
tan, in een poging een
opceer
lid
ït
/in!
>eun nde te maken aan
de
iortdurende onrust in
[fjfet land. Gisteren gunde
pun de oppositie een
ein succesje door een
irek te voeren met de
ïiet idere leider van de De-
.1 locratische Herenigings-
ïorn art^ Young Sam.
irijv
et gesprek zelf leverde overi-
sns niets op. Chun wil de
rijïating van politieke gevan-
nen „overwegen", maar zijn
tezeggingen tot een dialoog
ver de grondwet zijn voor de
ipositie niet voldoende. De
Jerenigingspartij eist dat de
jondwet wordt gewijzigd nog
de Olympische Spelen,
>lgend jaar zomer in Seoel
1 r*t r
plaatsvinden. De Zuidkoreaan
se president weigert dat perti
nent, ondanks druk van de
Amerikaanse onderminister
Gaston Sigur en de Zuidko
reaanse kardinaal Kim Sou
Hwan.
De demonstratie, die voor
morgen gepland staat en is ge
organiseerd door de Hereni
gingspartij en de studentenbe
wegingen, gaat gewoon door.
Het zou wel eens van het ka
rakter van deze demonstratie
kunnen afhangen of Chun als
nog de staat van beleg of de
noodtoestand afkondigt.
Drs. Allard Olof, medewerker
van het Centrum voor Japano-
logie en Koreanistiek in Lei
den, weifelt na de vraag Chun
dergelijk verregaande maatre
gelen durft te nemen. „De mi
litairen, dank zij wie generóél
Chun in 1980 aan de macht
kwam, willen het oproer hard
de kop indrukken. Maar de
president weet dat de de Vere
nigde Staten die daar 40.000
soldaten hebben gelegerd
tegen zijn en bovendien staat
het niet zo netjes met de
Olympische spelen in aan
tocht'
Schaamte
Dat is mogelijk ook de reden
dat Chun nog steeds niet met
„scherp" laten schieten en het
aantal doden tot nu toe is be
perkt tot een politieman, die
werd overreden en een bur
ger, die werd getroffen door
traangasbommen. Olof voegt
daaraan toe dat Zuid-Korea
geen beroepsmilitairen heeft:
er werken binnen het leger en
de oproerpolitie zelfs studen
ten, die voor straf in dienst
moesten. „Zij zullen het niet
leuk vinden tegen hun colle
ga's te moeten vechten".
Bovendien vreest president
Chun dat de opstand nog ver
der onder de bevolking zal
verbreiden. Olof: „Waren het
voorheen alleen de studenten
die demonstreerden, de laatste
week gingen ook katholieken,
monniken, witte-boorden-mid-
denklassers en huismoeders de
straat op".
De studenten hebben een lan
ge traditie in demonstreren: al
rond 1500 zouden aankomende
geleerden hun ongenoegen
over politieke aangelegenhe
den op de openbare weg heb
ben kenbaar gemaakt. Zuid-
Korea ziet onderwijs en kennis
als uitingen van beschaving:
de vroegere machthebbers wa
ren geleerden, geen militairen
of handelaren. Hoewel de poli
tieke betrokkenheid groeide
ten tijde van de Japanse bezet
ting, hielden de studenten zich
van 1910 tot 1945 redelijk rus
tig; een houding die volgens
Olof nu heeft geresulteerd in
„woede en schaamte".
Nationalisme
In 1960 daarentegen sloegen
de studenten een historische,
en tevens bloedige slag. De au
toritaire Synghman Rhee, de
eerste premier van de Repu
bliek Korea, werd samen met
zijn voltallige regering ge
dwongen af te treden nadat
studenten wekenlang massaal
demonstreerden. De „slag"
kostte overigens aan honder
den studerende jongelui het le
ven. Met name in Kwangjoe is
een ongekend groot aantal do
den gevallen: de stad staat
sindsdien symbool voor het
verzet.
Allard Olof: „Waarom de bur
gerij zo lang op zich laat wach
ten met ageren is niet hele
maal duidelijk, maar het zou
het gebrek aan organisatie
kunnen zijn. De vakbonden
onthouden zich normaal ge
sproken volledig van politiek:
het was gisteren de eerste
maal dat de vakbonden samen
met de studenten vochten. Po
litieke partijen zijn niet groot
of niet sterk genoeg, omdat ze
voortdurend versplinteren.
Dat gebeurt waarschijnlijk
omdat Zuid-Korea ook hele
maal geen democratische tra
ditie heeft: het gaat om de per
sonen, niet om de verkiezings
programma's". Volgens Olof
zijn Zuidkoreanen bovendien
(Confusiaans-) gezagsgetrouw,
zolang ze niet studeren.
Het gebrek aan democratisch
verleden, maakt het volgens
Olof ook moeilijk in te schat
ten wat de oppositionele Here
nigingspartij van Kim Dea
Jung en Kim Young Sam uit
eindelijk gaat uitrichten: „Ik
geef hen het voordeel van de
twijfel. Maar ik kan niet gelo
ven dat zij werkelnk veel gaan
veranderen. Misschien dat zij
de de oprichting van vrije
vakvereniging versoepelen,
maar de maatschappij blijft
onder invloed van Japans en
Amerikaans kapitaal. En dèt
terwijl elke Koreaan een na
tionalist is geworden sinds de
bezetting door Japan".
Mensenrechten
Olof neemt aan dat op het ge
bied van de mensenrechten
veel verbeterd zal worden.
De oppositieleiders Kim Dea Jung (links) en Kim Young Sam triomferen na de opheffing van het
huisarrest door president Chun. FOTO: epa
„De twee Kims hebben zelf
geleden onder martelingen,
langdurige opsluitingen, pro
cessen, huisarrest en derge
lijk". Wat dat betreft is er mis
schien hoop voor de minstens
drieduizend politieke gevange
nen, die in heel kleine onver
warmde cellen zware marte
lingen ondergaan.
En de president zal natuurlijk
direct gekozen moeten worden
in plaats van door een kiescol
lege dat door de president
wordt benoemd. Olof roept
niet meteen ,ja", want „nu is
het al zo dat de militairen Kim
Dea Jung niet als president
willen en dus zal hij het ook
niet worden. Kim Young Sam?
Misschien". Olof schat dat de
twee Kims op een derde, mis
schien wel de helft van de
stemmen kunnen rekenenen
indien directe verkiezingen
worden gehouden. Maar dat is
niet waarschijnlijk.
Wordt het dan toch generaal
Roo Tae Who, die vorige week
door Chun als zijn opvolger
werd benoemd? Olof: „Hij lijkt
vooralsnog een gematigder
man dan Chun te zijn, maar
hoe zal hij als president zijn"»
Het volk zal niet vergeten dat
het Roo was, die, toen hij in
1980 bevelhebber van de land
macht was, legertroepen weg
haalde bij de demarcatiezone
met Noord-Korea om generaal
Chun in Seoel te steunen bij
zijn staatsgreep". En onheil
spellend voegt hij daaraan toe:
„Roo heeft nog sieeds goed
vrienden in het leger".
.TOOR PERSOON
ïrh
n
fat
spa
VASHINGTON De
je I Amerikaanse regering is
el Bleurgesteld dat de Liba-
oer lees Mohammed Ali Ha
ten nadi niet wordt uitgele-
v rerd aan de Verenigde
taten, maar ze is tevre
den met het besluit van
e Westduitse regering
s j >m hem in de Bondsrepu-
d i iliek te vervolgen. Dat
to leeft woordvoerder Mar-
in Fitzwater van het Wit-
.at n e Huis gisteren gezegd.
>ed|
)e VS wilden Hamadi zelf be-
echten omdat bij de kaping
an een TWA-toestel in 1985
en Amerikaanse marinier om
,ejjfl>et leven kwam. President
ygjReagan belde de moeder van
n vermoorde marinier Ste-
7jn Jhem en vertelde haar dat de
Westduitse bondskanselier,
0 Helmut Kohl, hem verzekerd
j, had dat Bonn Hamadi „geen
en [ratie zal schenken" en niet
lb^ïal vrijlaten in ruil voor de
ed Westduitse gijzelaars in Liba-
3 Westduitse kabinet besloot
v gistermorgen Hamadi zo spoe-
üei d'? mogelijk in de Bondsrepu-
„^bliek te berechten wegens
Juchtpiraterij, moord en an-
hi dere delicten". Het Duitse ka-
ac binet weigerde de uitlevering
jai U'1 vrees voor het leven van
m de twee Duitse gijzelaars die
O *rgens in Libanon of Iran
ev borden vastgehouden door
lc], medestanders van Hamadi. De
l^ee zakenlieden werden be-
tu gin januari ontvoerd, nadat
q Hamadi op de luchthaven van
Frankfurt in het bezit van ex-
,ei plosieven was aangehouden.
acï
FLIP
Si
ei
aa
b
oc
ét
Drie Amerikaanse
oorlogsbodems zijn
isteren door het
uez-kanaal
gevaren op weg
naar de Perzische
Golf. Op de foto het
fregat USS Klakring.
FOTO: ap
LONDEN Revolutio
naire Gardisten van Iran
proberen de Koeweitse
oliehaven Al-Ahmadi met
mijnen te blokkeren. Dat
schrijft het Britse blad Ja
ne's Defency Weekly.
Volgens het weekblad
probeert Iran hiermee een
streep te halen door het
beleid van zowel de Vere
nigde Staten als de Sovjet-
Unie, die tankers in de
Golf onder militaire es
corte willen laten varen.
De Iraniërs maken voor hun
activiteit gebruik van kleine,
snelle motorboten van Zweed
se makelij, aldus Jane's. De
mijnen kunnen op afstand tot
ontploffing worden gebracht
of exploderen nadat zij ge
luidsignalen van naderende
olieschepen hebben opgevan
gen. Iran zou de mijnen leggen
uit ergernis over de vermeen
de steun van Koeweit aan Irak
in de oorlog tussen Teheran en
Bagdad.
Intussen heeft de Amerikaan
se marine serieuze plannen om
het slagschip Missouri naar de
Perzische Golf te sturen. De
Missouri behoort tot de groot
ste schepen van de Ameri
kaanse marine. Tot dusver
was niet duidelijk welke Ame
rikaanse schepen de elf onder
Amerikaanse vlag varende
Koeweitse tankers gaan escor
teren. De Missouri is een van
de drie kruisers uit de Tweede
Wereldoorlog, die in 1980 na
de verkiezing van president
Reagan weer in dienst werden
genomen.
In het noorden van de Golf is
gisteren een Turks vrachtschip
tetroffen door een Iraakse ra-
et Het was de derde Iraakse
aanval in vijf dagen op een
schip in de Golf na een onder
breking van ongeveer een
maand, wegens de aanval op
het Amerikaanse fregat Stark
(17 mei). Daarbij kwamen 37
mariniers om het leven.
DEN HAAG Generaal
Bernard Rogers, die vrij
dag afscheid neemt als op
perbevelhebber van de
NAVO-strijdkrachten in
Europa, heeft de strijd
nooit geschuwd. Niet als
Amerikaans officier op de
slagvelden in Korea en
Vietnam en niet als hoog
ste NAVO-militair binnen
de burelen van het Atlan
tisch Bondgenootschap.
De weerbarstige generaal
hanteerde daarbij door
gaans het principe dat de
aanval de beste verdedi
ging is.
N A VO-secretaris-generaal
Lord Carrington doelde daar
op toen hij onlangs zei dat
„Bernie" een uitstekend com
mandant was omdat hij van
zijn hart geen moordkuil
maakte, ook al wist hij dat zijn
openhartigheid tot beroering
en controverses kon leiden.
Deze eigenschap is de 65-jarige
Rogers ten slotte wel noodlot
tig geworden. Het is op het
NAVO-
i-hoofdkwartier in Brus
sel namelijk een publiek ge
heim dat de regering-Reagan
niet langer gediend was van
Rogers' kritiek op haar stre
ven met de Sovjet-Unie ak
koorden te sluiten over een
verwijdering van een groot
deel van de kernwapens uit
Europa.
Rogers verweet de Ameri
kaanse regering vorige week
nog in een interview met de
Washington Post dat zij de Eu
ropese landen onder grote
druk heeft gezet om in te
stemmen met de zogeheten
dubbele nul-optie, die voorziet
in de afschaffing in Europa
K-i* eens füp'
flfcb rc «tr ufeT
DftCHT
"2CO<KE»0 VTJET
van alle kernraketten voor de
middellange en kortere af
stand. Volgens de NAVO-be-
velhebber wil Reagan in janu
ari 1989 het Witte Huis verla
ten met een ontwapeningsak
koord op zak en dreigt de vei
ligheid van West-Europa te
worden opgeofferd aan derge
lijke overwegingen van per
soonlijke aard. Hij was graag
nog een paar jaar aangeblèven,
maar Washington oordeelde
het beter dat Rogers na acht
jaar (een record) zijn functie
zou neerleggen. Hij wordt op
gevolgd door de 57-iarige
Amerikaanse generaal Jonn R.
Galvin.
Wat de Europese NAVO-lan-
den betreft had Rogers nog
niet hoeven op te stappen. Zij
hadden respect voor de bevel
hebber, ook al heeft hij hen
nooit ontzien. In een tijd dat
het bezuinigen troef was bleef
Rogers bij de Europese rege
ringen aandringen op een flin
ke verhoging van de impopu
laire defensieuitgaven. Vol-
fens een NAVO-diplomaat
wam Rogers wel eens bot
over op de Europeanen, maar
had hij oog voor de Europese
problemen en tradities.
ADVERTENTIE
KLINKENDE
NAMEN* VOOR
BESCHEIDEN
FHJSJES.
Onze allernieuwste collecties zijn binnea Om deze te showen, moeten we ruimte
maken. Daarom geven we aantrekkelijke kortingen op inmiddels wat minder
actuele eethoekea bankstellen, fauteuils, karpetten, lampen en gordijnen
01 misschien treft u een Gelderland bank met een krasje Een tapijt met een smetje
Dus pak uw kans. Vanaf 26 juni bij Stoutenbeek.
NET TM TIKKELTJE EIGENZINNIGER
Bevwwl)lc Parallelweg 10. tel: 02510 - 2 90 33 leWerdorp: Meubelplein l let. 071 - 89 93 21 Donderdag koopavond. Maandagochtend gesloten.
*De klinkende namen Interiübke de Sede Artitort Rohé Leolux Montis Pastoe Moser Gelderland Hülsia Parade Tretford etc.
