Radicalen willen
meer bloed zien
Betogers in Zuid-Korea
rijden politieman dood
Popmuziek moet kunnendrugs en misdaad niet
Zuidafrikaanse diplomaat verricht „zendingswerk"
JITENLAND
EeidócQowuvnt
VS en Sovjet-Unie
onderzoeken ozon
Grauwe kustmus
uitgestorven
Afwijzing Hof in VS
scheppingswetenschap
jlitie
alië:
ode Brigades
jtgeschakeld
aanse
jmmando's
3E(laar voor
aanval
GEWELDDADIGER KOERS ETA WAS VERWACHT:
Vreemd transport
Student ter dood veroordeeld
POLITIEK COMMENTATOR VAN DE PRAVDA:
99
„NEDERLAND WORDT MINDER PROVOCATIEF":
NI 19
ZATERDAG 20 JUNI 1987 PAGINA 7
voedkampen voor
irte jongeren
ANNESBURG In Zuid-
ja heeft de adviesraad, die on-
ontrole staat van de regerende
jnale Party, „rehabilitatiecen-
voor politiek gemotiveerde
Üge delinquenten' aanbevolen,
jts beveelt de adviesraad aan
ook zwarte jongens voortaan
de dienstplicht te onderwerpen
ben „discipline bij te brengen",
nenteel kent Zuid-Afrika al-
voor blanke jongens militaire
stplicht. Het rapport is op felle
[ek van anti-apartheidsgroepe-
en gestuit. In het verleden zijn
aanbevelingen van deze ad-
raad in de Zuidafrikaanse wet-
ring opgenomen.
Prins ontmoet
panda
Prins Bernhard maakt
in het Chinese natuur
reservaat Sichuan Wo-
long kennis met panda
Lantian. Het reusachti
ge dier was het eerste
dat in het reservaat
werd geboren. Prins
Bernhard is in China
namens het Wereld Na
tuur Fonds dat dit jaar
een inzamelingsactie
houdt om de panda
voor uitsterven te be
hoeden door speciale
reservaten voor hen In
te richten.
FOTO: AP
WASHINGTON Wetenschappers
uit de VS en Sovjet-Unie gaan samen
werken bij een onderzoek naar de ge
volgen die ozon en andere gassen heb
ben op het klimaat. In het samenwer
kingsakkoord wordt vooral de nadruk
gelegd op Antarctica, waar hoog in de
atmosfeer een groot gat in de ozonlaag
is ontdekt. Die ozonlaag is voor het le
ven op aarde onmisbaar omdat zij de
schadelijke ultraviolette straling van
de zon tegenhoudt. Het akkoord bete
kent een uitbreiding van de al be
staande samenwerking tussen Ameri
kaanse en Russische wet
bii de uitwisseling van meteorologi
sche informatie.
LAKE BUENA VISTA De grauwe
kustmus is uitgestorven. De laatste rasech
te „dusky seaside sparrow" stierf in ge
vangenschap in Disney World (VS). Hart
en lever van het kleine diertje worden in
gevroren en mogelijk gebruikt bij kloon-
experimenten. De dood van de laatste
overlevende, genaamd Oranjestreep,
maakte een eind aan de gestage gang op
weg naar uitsterving van de bruine, 15
centimeter grote Annospiza Nigrescens.
De ondergang van de soort stond in 1980
al vast, omdat toen alleen nog vijf manne
lijke exemplaren in leven waren. Bestrij
dingsmiddelen en de aanleg van wegen
zijn de oorzaak van het uitsterven.
WASHINGTON Het Opperste Gerechts
hof van de Verenigde Staten heeft de door
religieuze fundamentalisten aangehangen
„scheppingswetenschap" van de nand ge
wezen. De opperrechters oordeelden met
zeven tegen twee stemmen dat een onder
wijswet van de staat Louisiana in strijd is
met de grondwettelijk vastgelegde schei
ding tussen kerk en staat. De wetgeving ge
tuigt van een „discriminerende" voorkeur
voor het onderwijzen van de scheppings
leer zoals in de Biibel staat omschreven en
richt zich tegen het onderwijlen van de
evolutietheorie, die stelt dat de mens is ont
staan uit lagere diersoorten, aldus het Ge
rechtshof.
Van onze correspondent
Gerard Kessels)
ME De Italiaanse politie
ft in nauwe samenwerking
1 de Franse politie een har-
slag toegebracht aan de ex-
em-linkse Rode Brigades,
■en tijdsbestek van een
weken> tijd zijn zeventien
roristen aangehouden, on-
wie ook de moordenaars
luchtmacht-generaal Licio
jrgieri, die op 20 maart de
d vond. ,In feite zijn de
e Brigades uitgeschakeld,
is afgelopen met ze", zergt
woordvoerder van de ca-
inieri optimistisch,
gens de Italiaanse politie
nog slechts zes of zeven
oristen op vrije voeten. Ze
iden zich r.aar alle waar-
••v pijnlijkheid in Parijs verbor-
*|i. Inmiddels beschikken de
nse en Italiaanse politie
r zoveel gegevens dat ze
nen dat het r.og slechts een
estie van tijd is of ook deze
tsten worden gearresteerd,
golf van arrestaties komt
een moment dat de Rode
gades zich net opnieuw ge-
aniseerd hadden in kleine
en.
?n
45
HA Vijftig bataljons
vrijwilligers hebben
een parade gehouden
jh de hoofdstad Teheran. De
igers van de Perzische
zwoeren bereid te zijn
ordacties uit te Voeren
Amerikaanse schepen in
tlf. Radio Teheran citeer-
woordvoerder van de re-
ionaire garde Afshar, die
dat zijn troepen de Iraanse
iden in de Golf hebben
iderd in „enorme slag-
ipen die alle schepen van
vijand makkelijk kunnen
iporen". Afshar zei tijdens
i gebedsbijeenkomst aan de
iversiteit dat de bataljons
a „strevers naar het marte-
rschap" op 28 juni worden
pzet om „de Perzische Golf
verdedigen en de agressie
n de wereldarrogantie af te
an". Met dat laatste bedoelt
n in Iran de Verenigde Sta-
CIA en het ministerie van
itenlandse zaken in de VS
u niet vantevoren op de
ogte gesteld van de plannen
a president Reagan om Koe-
itse tankers in de Golf te
schermen. Het Congres zal
t besluit waarschijnlijk te-
[draaien.
>ntra's moeten
onduras verlaten
tGUCIGALPA De Hon-
rese minister van buiten-
Ddse zaken Contreras heeft
rklaard dat zijn land niet
ager zal toestaan dat de Ni-
raguaanse Contra's Hondu-
es grondgebied gebruiken
tor hun strijd tegen de rege-
ig in Managua. De Contra's
bben al zeven jaar hun
snpen in Honduras nabij de
caraguaanse grens.
(Van onze correspondent
Paul van der Voort)
MADRID De bomaan
slag op klanten van een
supermarkt in Barcelona
betekent een zeer veront
rustende ontwikkeling in
de taktiek van de Baski-
sche afscheidingsbewe
ging. Het was de bloedig
ste aanslag van de ETA
sinds de campagne voor
Baskische onafhankelijk
heid in 1968 begon.
Tot gisteren had de ETA de
verantwoordelijkheid opgeëist
voor het doden van in totaal
zeshonderd mensen, meest po
litiemannen, militairen en le
den van de Guardia Civil. De
burgerbevolking is echter
nooit nadrukkelijk doelwit ge
weest van de terroristenorga
nisatie. „Deze aanslag is echter
Waarschijnlijk elke gedachte die bij het zien van deze foto opkomt, is fout. De Amerikaanse
Jeanne Trauger vond dit gewoon de handigste manier om de opgezette hertekop en de antieke
kinderwagen in één keer naar de winkel te rijden, waar het wordt uitgestald in de etalage.
"FOTO: AP
van een andere aard dan wij
tot nu toe gezien hebben. Het
is een poging de regering te
dwingen van koers te veran
deren. Maar wij zullen niet
toegeven aan blind geweld",
zo reageerde de Spaanse pre
mier Gonzalez.
Slechts een enkele maal, bijna
tien jaar geleden, doodde de
ETA bij een bomaanslag op
een treinstation in Madrid be
wust vijf burgers. Ook bij de
reeks bomaanslagen in toeris
tenoorden aan de Spaanse kust
heeft de ETA nooit bewust
slachtoffers willen maken. De
bommen bevatten tot nu toe
slechts zeer weinig springstof
en ontploften altijd op plaatsen
en tijdstippen waarop niemand
in de buurt was.
De nieuwe „Beiroet"-taktiek
van de ETA werd desondanks
al enige maanden gevreesd.
Begin diMaar kwam de leider
van de ETA, de de 44-jarige
Txomin Iturbe bij een auto-on
geluk in Alegrije om het le
ven. Hij stond bekend als een
„gematigd" man. Na ziin dood
is de macht binnen de ETA
overgenomen door een groep
mensen, van jongere leeftijd
en met veel radicaler ideeën.
De aanslag op de supermarkt
plaatst alle bedreigingen van
de ETA tegen ook de toeristen
nu opeens in een ander dag
licht. Ook dit jaar was weer
gewaarschuwd voor een reeks
bomaanslagen aan de Spaanse
kusten, maar de angst daar
voor was niet zo groot dat het
toeristen werd afgeraden naar
Spanje te gaan. De ETA-terro-
risten hebben blijkbaar een
grens overschreden, waardoor
vanaf nu de meest onverwach
te acties als mogelijk moeten
worden beschouwd. De politie
ke partijen hebben om maatre
gelen tegen het ETA-terroris-
me gevraagd en de bevolking
opgeroepen krachtig haar af
keuring te uiten.
Een politieman dooft met een spuitbus de vlammen op het uniform van collega's, nadat studenten
hen met benzinebommen hadden bekogeld.
FOTO: AP
SEOUL Zuidkoreaanse de
monstranten zijn gisteren in
de stad Taejon, ten zuiden van
de hoofdstad Seoul, met een
bus ingereden op een groep
politiemannen. Daarbij kwam
een 23-jarige agent om het le
ven, aldus de staatsradio. De
agent zou het eerste dodelijke
slachtoffer zijn van de beto
gingen tegen het bewind van
Chun Doo Hwan. De demon
stratie in het anders zo rustige
stadje liep uit op een fors
handgemeen tussen betogers
en politie, die met traangas
granaten gooide.
Kort hiervoor waarschuwde
de nieuwe premier Lee Han-
key via de televisie het land
dat de regering „buitengewo
ne" maatregelen zou treffen
als de onrust voortduurt Of
daarmee de noodtoestand of de
staat van beleg werd bedoeld
is niet duidelijk. Terwijl de
premier aan het woord was
vlogen op straat in Seoul op
nieuw stenen, molotov-cock-
tails en traangasgranaten door
de lucht.
De regering heeft tot dusver
volgehouden dat dfe oppositie
bestaat uit kleine groepjes rel
schoppers, onruststokers en
communisten, terwijl de meer
derheid van de bevolking ach
ter de regering zou staan. De
gebeurtenissen van de afgelo
pen dagen duiden echter op
een veel algemener verzet te
gen het autoritaire bewind.
Ook veel leden van de Kore
aanse middenklasse zijn de
straat opgegaan.
MOSKOU Een student uit
Kazachstan is door een Sovjet-
rechtbank ter dood veroor
deeld wegens het doden van
een hulpagent en het mishan
delen van een politieman tij
dens rellen in de republiek vo
rig jaar december. De recht
bank heeft een aantal mede
plichtigen tot
vangenisstraffen veroordeeld.
In de Kazachstaanse hoofdstad
Alma Ata braken 17 en 18 de
cember vorig jaar rellen uit
nadat partijsecretaris Koena-
jev, een Kazach, was vervan
gen door de Rus Gennadi Kol-
bin. Volgens officiële cijfers
zouden de rellen aan twee
mensen het leven hebben ge
kost. Maar volgens Westerse
informatie zouden bij de op
stand ongeveer twintig men
sen zijn gedood, terwijl dissi
dente bronnen van 44 doden
spreken.
DEN HAAG „De tele
visie moet straks laten
zien hoe in de fabrieken
kernwapens uit elkaar
worden gehaald en ver
nietigd. Dat is zo'n emo
tioneel en belangrijk mo
ment, daarvan moeten de
mensen van dichtbij getui
ge kunnen zijn. Misschien
dat een Amerikaanse en
een Russische generaal
een hartaanval krijgen als
ze het zien. Maar ons ge
wone mensen zal die aan
blik goed doen. En het is
beter twee generaals op te
offeren dan twee volken."
Dat zei Tomas Kolesnichenko
(56), politiek hoofdcommenta
tor van dSovjet-partijkrant
Pravda, die onlangs een be
zoek bracht aan ons land. Hij
sprak onder meer uitvoerig
over de „glasnost" (openheid)
dat momenteel het credo is in
de Sovjet-Unie, ingeluid door
partijleider Gorbatsjov. „De
jeugd wil nu eenmaal popmu
ziek, dus moet dat gewoon
kunnen", zegt Kolesnichenko,
zelf liefhebber van tangomu-
ziek, Frank Sinatra en Charles
Aznavour.
„Maar er moet niet alleen leuk
met elkaar worden gekletst
Over wat allemaal fout is; din
gen moeten echt veranderen.
En dat lukt nog niet zo hard.
Waarom leveren bij jullie de
koeien gemiddeld tien- tot
vijftienduizend liter melk, en
waarom bij ons maar driedui
zend liter? Déór draait glasnost
om". De weinig concrete resul
taten van de nieuwe partijlijn
zijn te wijten aan de vastge
roeste bureaucratie in zijn uit
gestrekte land, zegt Kolesni
chenko.
De weerstand tegen verande
ringen kent Kolesnichenko
zelf ook, geeft hij toe. Hoewel
hij hevig pleit voor invoering
van meer computers in zijn
land, vindt hij persoonlijk die
dingen maar niks. Zijn verha
len voor de krant schrijft hij
nog met de hand: het geluid
van een tikmachine vindt hij
storend.
Pornografie
Het idee van al te grote open
heid bij het figuurlijk af
breken van de muur tussen
Oost en West jaagt hem ook
enige schrik aan. De Berlijnse
Muur verdwijnt op den duur,
dat staat voor hem vast. Breed
lachend vertelt hij over de me
nigte jongeren in Oost-Berlijn,
die afgelopen weekeinde bij de
Muur luid „Gorbatsjov, Gor
batsjov" scandeerde: „Een be
grijpelijke reactie".
Maar met afgrijzen schetst hij
al het kwaad uit het Westen
dat zijn land kan overspoelen
als de sluizen helemaal wor
den opengezet: „Pornografie,
drugs, misdaad, prostitutie.
Toen ik voor het eerst in New
York was, maakte ik bij toeval
een demonstratie mee van ho
moseksuelen. Ik zag opge
maakte mannen met geverfde
lippen. Dat was een hele schok
voor mij", zegt hij ernstig.
Met trots vertelt Kolesnichen
ko vervolgens over een arti
kel, dat vorige week in zijn
krant stond. Daarin worden de
vele wandaden onthuld van de
partijleider in een kleine repu
bliek bij de Oeral, die twintig
jaar „als een tsaar" heeft gere
geerd. „Ik denk dat zijn kop
wel zal rollen", zegt Kolesni
chenko vergenoegd. „Je kunt
nu als krant alles verande
ren".
Stralend verhaalt Kolesni
chenko over de persoonlijke
aandacht van Gorbatsjov voor
de Pravda. „Meteen nadat hij
vorig jaar in het congres de
nieuwe partijlijn had afgekon
digd, belde hij ons. Dat was
ecnt het allereerste wat hij na
afloop van die belangrijke bij
eenkomst deed. Jullie moeten
mijn lijn steunen, zei hij, meer
openheid in de krant, durf kri
tiek uit te oefenen".
Napoleon
Hij glimlacht als de opzienba
rende vliegtuiglanding op het
Rode Plein van de jonge West
duitser Mathias Rust ter spra
ke komt. „Mijn zoon bij pers
bureau Tass belde me. Een
Frans persbureau meldt dat er
een Westduits vliegtuigje is ge
land op het Rode Plein, zei hij.
Dat kan niet, zei ik, maar bel
de toch naar een partijfunctio
naris. „Tja, ehh... misschien
klopt dat bericht toch wel een
beetje", kreeg ik te horen.
Hoezo een beetje, vroeg ik, is
het vliegtuig maar op één wiel
geland? Daar moet je defensie
maar naar vragen, kwam er
kwaad uit de telefoon en peng!
de hoorn op de haak".
„Natuurlijk heb ik gelachen,
toen ik begreep dat het toch
echt waar was. Maar dat was
vermengd met tranen. Dit was
een belediging van het vader
land. Hitier heeft het Rode
Plein nooit kunnen bereiken,
Napoleon hebben we ook te
gengehouden. En nu, terwijl
defensie ons verzekerd had
dat Moskou zo goed beveiligd
is dat er zelfs geen vlieg door
heen zou kunnen breken, ge
beurt er dit Ik ben blij ik
meen het uit de grond van m'n
hart dat die jongen niet is
neergeschoten. Maar dit had
nooit mogen gebeuren".
LILIAN VINTHER
USKE EN WISKE DE JOLIGE JOFFER
Im ri>ie roos uitten eihetwompje
DU kin niet
(c) Standaard Uitgeverij. Antwerpen-Weesp.
DEN HAAG Als een zende
ling, die in Nederland veel be
keringswerk te verrichten
heeft. Zo omschreef Chris
Landman, tweede man van de
Zuidafrikaanse ambassade
eens zijn opdracht. Vier jaar
lang was hij de kracht achter
de stroom brieven waarin
kranten, kerken, politici, en
gemeenten op hun „dwalin
gen" werden gewezen. Bin
nenkort keert hij terug naar
Pretoria.
Vele tientallen lezingen heeft
hij gehouden voor bijeenkom
sten, variërend van politieke
partijen, vrouwenorganisaties
en studenten tot de Rotaryclub
van Honselersdijk. Over be
langstelling vanuit de Neder
landse samenleving heeft de
Zuidafrikaanse ambassade niet
te klagen, meent Landman.
„Ik word overvallen door ver
zoeken om te spreken". Maar
hij vindt het niet passend om
organisaties bij name te noe
men.
In ieder geval horen daarbij
alle politieke partijen, met uit
zondering van de Partij van de
Arbeid en klein links. "Dat is
toch absoluut tragisch, dat een
man als Wallage weigert met
mij te praten! Dat is ver
krampt! Mensen als Den Uyl
en Wallage zouden juist naar
Zuid-Afrika moeten gaan".
Niettemin weigerde Pretoria
enkele jaren geleden een vi
sum aan een aantal leden van
de Tweede Kamer-commissie
van buitenlandse zaken, die
toen een reis naar Zuid-Afrika
wilde maken. Het PvdA-Ka-
merlid Wallage werd bij een
latere gelegenheid ook een vi
sum geweigerd.
Tegenwoordig wordt „kri-
tisch-genuanceerd" geschre
ven over Zuid-Afrika, stelt
Landman. Ter illustratie somt
hij een reeks academici op
„maar ook in het Nederlandse
parlement zie je de tendens
bevestigd dat het „one man,
one vote-systeem" in een plu-
raai land als Zuid-Afrika niet
kan werken. Dat is toch een
positieve ontwikkeling."
Provocaties
Wie tegen de apartheid is,
dient volgens de ambassade
raad de Zuidafrikaanse rege
ring te steunen. „P.W. Botha is
zelf tegen apartheid. Hij heeft
vele malen gezegd dat hij te
gen racisme, volksverheerlij
king en discriminatie is". Bij
de verkiezingen in mei heeft
president Botha een mandaat
gekregen voor machtsdeling
met de zwarten, aldus Land
man. „Machtsdeling betekent
niet dat de blanke regering de
volledige macht wil houden.
De conferentietafel staat open.
De regering heeft een aantal
principes geformuleerd, maar
de agenda is open, alles is on
derhandelbaar..."
De „provocatieve geluiden" uit
de Nederlandse samenleving
mogen dan afnemen, de am
bassade zelf heeft ook heel wat
Erovocatieve geluiden laten
oren. Een recente brochure
hekelt de „hysterie" in de Ne
derlandse pers, die zich laat
gebruiken als „lijfblad voor al
les en iedereen die tegen Zuid-
Afrika is."
De censuur in zijn land vindt
hij daarentegen verdedigbaar.
„Als de media de rol van des-
tabilisator spelen, moet de
staat zijn eigen souvereiniteit
beschermen. Men moet ook de
media niet verafgoden, vrij
heid is relatief. Zeker, de bur
gers hebben het recht om ge
ïnformeerd te worden. Als de
burgers menen dat de media
daarvoor niet meer voldoende
ruimte hebben dan moeten de
politieke partijen bij verkie
zingen die wil van het volk tot
uiting brengen. Maar het volk
heeft gesproken in mei, en
toen is daarvan niets geble
ken." Daarmee gemakshalve
vergetend dat in mei alleen de
blanken, slechts vijftien pro
cent van het volk mocht stem
men.
