Oude uitnodiging reddingsboei voor Waldheim £etdóe6<Mi/ta/nf Buiten het boekje? n terre des hOmme kerk wereld „Joden en christenen kunnen samen studeren" GEESTELIJK LEVEN/OPINIE Schoofwijzer Koop- en afkoopsom 12 EcidócSoiwant VRIJDAG 19 JUNI 1987 PAGIN Hervormden laten vraagstuk homoseksualiteit slepen DOORN Het moderamen (dagelijks bestuur) van de Neder landse Hervormde Kerk heeft de laatste tijd bij herhaling het vraagstuk van de homoseksualiteit niet in behandeling geno men ondanks enkele verzoeken daartoe. Dit blijkt uit de brief die het COC (de Nederlandse vereniging tot integratie van ho moseksualiteit) aan de leden van de hervormde synode heeft geschreven naar aanleiding van de uitsluiting van het avond maal van twee samenwonende hervormde homoseksuelen. Deze zaak komt waarschijnlijk vandaag aan de orde. Een jaar geleden, werd een uit 1983 stammende nota Verwarring en Herkenning over homoseksualiteit geëvalueerd. „Duivel bereidt holocaust voor" ZWOLLE Volgens het evangelistenpaar Lucas en Jenny Goeree bereidt de duivel een nieuwe holocaust voor'. Dit schrijft het omstreden paar in een open brief aan de Hoge Raad, naar aanleiding van het vonnis, waarin het paar wordt verboden enkele omstreden nummers van het gospelblad Evan te verspreiden. In die bladen werden anti-semitische uitspra ken gedaan. De Goerees zijn echter van mening dat de rechters hun boekje te buiten gaan, omdat ze slechts het evangelie ver kondigen en de prediking van de waarheid blokkeren. Die waarheid zou dan zijn dat een ieder die weigert Jezus Christus' als Heer te erkennen, op weg is naar een satanisch concentra tiekamp'. Ik kan de heer Jan Greshoff niet ontlopen, ik blijf aan hem gekluisterd tot mijn dood. VATICAAN ZIT OMHOOG MET BEZOEK (Van onze correspondent Gerard Kessels) ROME Kurt Wald heim komt op officieel bezoek bij de paus, maar voor de Italiaanse rege ring is hij lucht. De Oos tenrijkse president, in problemen gekomen door zijn oorlogsverle den, zal door geen enke le vertegenwoordiger van de Italiaanse rege ring ontvangen worden. Maar ook het Vaticaan is niet erg gelukkig met de komst van de ongemak kelijke gast. Binnen de gewijde muren wordt een beetje de houding aangenomen van: wij konden moeilijk anders. Voorzien van het Vaticaans 'nihil obstat', een pauselijk stempel van 'geen bezwaar', hoopt Waldheim een bres te slaan in het internationale front van afwijzing dat hem sinds zijn verkiezing vorig jaar juni omgeeft. Waldheim is de gevangene van zijn Weense Hofburg, een soort aids-patiënt van de interna tionale diplomatie. De afwij zing gaat zo ver dat toen de Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken George Shultz in november in We nen was voor de Europese Veiligheidsconferentie hij zijn ambassadeur in Oosten rijk opdroeg er zorg voor te dragen dat hij, Shultz, ner gens zo kort bij Waldheim zou komen dat ze samen ge fotografeerd zouden kunnen worden. Uitbuiten Wenen wil de opening die de paus geschapen heeft volle dig uitbuiten. Een woord voerder van Waldheim heeft verklaard dat de uitnodiging voor het bezoek afkomstig is van Johannes Paulus II. De christen-democratische mi nister van Buitenlandse Za ken Alois Mock, de man die Waldheim vroeg zich kandi daat te stellen voor het presi dentschap, deed er nog een schepje bovenop. Hier was sprake „van een buitenge woon gebaar van de paus", zo zei Mock. „Een uitdrukking van waardering voor het vele werk dat Waldheim verzet heeft als secretaris-generaal van de Verenigde Naties voor het behoud van de vre de", aldus de minister. De werkelijkheid is echter anders. Woordvoerder Joa quin Navarro Vails van de Heilige Stoel heeft er uit drukkelijk op gewezen dat het initiatief voor het bezoek van Wenen is uitgegaan. Het Weense verzoek heeft Rome in een moeilijk parket gebracht. Volgens Navarro Valls had Waldheim in feite een 'blanco cheque' voor een bezoek aan het Vaticaan. In 1983 reisde de paus door Oos tenrijk en bij die gelegenheid werd hij ontvangen door de toenmalige president Kirchscluager. Zoals gebrui kelijk inviteerde de paus de Oostenrijkse president voor een tegenbezoek aan Rome. Die uitnodiging lag er nog steeds toen Kirchschlager Elaatsmaakte voor Wald- eim. Wapperend met die in vitatie heeft Waldheim de deuren van het Vaticaan kunnen openen. Het Vati caan betreurt het dat Oosten rijk de uitnodiging „op zo'n moeilijk moment" wil verzil veren, maar heeft het idee er toch niet omheen te kunnen. De Vaticaanse onvrede wordt, zoals zo vaak, pas in de finesses zichtbaar. Rome ontvangt Waldheim op het hoogste formele en officiële niveau. Een 'koud' staatsbe zoek. Dus geen privé-audiën- tie waar wat meer warmte vanaf straalt, zoals de Ameri kaanse president Reagan on langs ten deel viel, maar een strikt formele aangelegen heid. Helaas voor het Vati caan ontgaan dit soort fijnhe den het grote publiek echter volledig. De paus, zo is de lo gische reactie, ontvangt niet alleen een president met een uiterst twijfelachtig oorlogs verleden, maar hij doet dat ook nog „met de hoogste eer". Moeilijk parket Na een afsluitend gesprek dinsdagavond met staatsse cretaris kardinaal Casaroli heeft Johannes Paulus II woensdagmorgen de knoop doorgehakt. Ongetwijfeld heeft daarbij ook een rol ge speeld dat de paus volgend jaar voor de tweede keer een zoek brengt aan Oosten rijk. Een afwijzing van Wald heim zou de Vaticaanse di- Elomatie straks in een moei- jk parket brengen. Er zijn echter ook nog andere factoren. Waldheim is vooral gekozen door de kiezers van Mocks christen-democrati sche ÖVP. Met het ontvan gen van Waldheim maakt de paus een goede beurt bij de Oostenrijkse katholieken. Paus Wojtyla gooit hun om streden president een red dingsboei toe. De uitnodiging kan er verder toe bijdragen een einde te maken aan de deining in de Oostenrijkse kerk. Die deining is ontstaan iaa be; Een archiefopname van de ontmoeting In het Vaticaan tussen de paus en Kurt Waldheim uit 1985. De relaties waren toen nog hartelijk. Waldheim was nog secretaris-generaal van de Verenigde Naties. JOODSE THEOLOOG SAFRAI: HILVERSUM „Toen ik er twintig jaar geleden aan begon, had ik mijn twijfels of het wel kon: joden en christenen sa menwerken in weten schappelijke studies naar het oude jodendom en het vroege christendom. Maar het blijkt dat het kan". Dat zei de Israëli sche prof. dr. S. Safrai uit Jeruzalem gisteren in Hilversum. Hij sprak bij de aanbieding van een' nieuwe uitgave van de stichting Compendia, dat onder zijn supervisie tot stand kwam. De stichting „Compendia Re- rum Iudaicarum ad Novum Testamentum" is een inter- initiatief. Het in de jaren zestig en ~l 1 opgencr i beoogt de bestudering van het oude nationaal joods-christelijk ït werd opgericht zestij ring v« jodendom en net jonge chris tendom. Deze studie is vol- f;ens de stichting noodzake- ijk om de relatie tussen jo den en christenen in het ver leden en in het heden te be- Volgens prof. dr. A. van der Heide, hoogleraar judaica in Amsterdam, zijn er naast het wetenschappelijke doel van de stichting nevendoelstèllin- gen. Bijvoorbeeld het wegne men van anti-judaïstische tendenzen. Een van de wor tels daarvan is het elkaar niet kennen in motieven en wensen. Gezamenlijke studie werkt mee aan dat doel, al dus prof. Van der Heide. Het nieuwe boek heeft als onderwerp de rabbijnse lite ratuur. Belangrijke onderde len hiervan zijn de Mishna en de Palestijnse en Babylo nische Talmoed. De teksten die in het - en- gelstalige - boek worden be schreven, stammen uit de pe riode van de tweede tempel. In de loop van de tiid werden de verhalen mondeling over geleverd. Er ontstond zo een diversiteit aan versies. Pas later werden de teksten op geschreven (tussen de derde eeuw en de middeleeuwen). Door nieuwe ontdekkingen neemt het aantal verhalen nog steeds toe. Wetenschap pelijk staat men nog aan het begin van de bestudering van de duizenden teksten. „Compendia" heeft plannen om een publicatie te wijder) aan het lezen van de bijbel door joden en christen geza- menliik. „The literature of the Sages" is uitgegeven bij Van Gor- cum. Prijs f 95,-. L.J. Hogebrink secretaris ROS LEIDSCHENDAM De ge- nerale synode van de Neder landse Hervormde Kerk heeft gisteren drs. L.J. Hoge brink benoemd tot secretaris van de Raad voor de Zaken van Overheid en Samenle ving (ROS). Hogebrink, al sinds 1969 bij de «OS werk zaam, nam sinds het vertrek van zijn voorganger, drs. J E. van Veen per 1 april 1986, het secretariaat waar. Hogebrink (44) studeerde theologie in Utrecht. In het kader van zijn studie volgde hij een jaar lang colleges aan het Union Theological Semi nary te New York. In 1969 traa hij in dienst van de ROS als medewerker voor vredes werk. Van oktober 1971 af heeft hij zich ook bezig ge houden met vraagstukken op het gebied van de ontwikke- li ngssamen wer ki ng. Onderscheiding voor administrateur bisdomblad Tussenbeide ROTTERDAM Bisschop R. Ph. Bar van Rotterdam heeft gisteren de pauselijke onderscheiding „Pro Ecclesia et Pontifice" uitgereikt aan C.M. Smit uit Voorburg. De heer Smit (70) heeft elf jaar lang als vrijwillig medewer ker de administratie van het bisdomblad Tussenbeide ver zorgd. dat een gemiddelde oplage van ruim 70.000 exemplaren kent. Hij is on langs opgevolgd door W. Hei- Voor de deur van de pauselijke nuntius in Jeruzalem werd gisteren gedemonstreerd tegen het bezoek van Waldheim aan de paus. door het benoemingenbeleid van het Vaticaan. Als opvol ger van de Weense kardinaal König, een man van wereld wijd gezag, benoemde Johan nes Paulus II de zeer behou dende Benedictijner monnik Hans-Hermann Groer. De nieuwe aartsbisschop van Wenen heeft geen enkele be stuurlijke ervaring. Als Groers hulpbisschop is de zo mogelijk nog conservatievere Kurt Krenn benoemd. Toen de paus dinsdagavond met Casaroli sprak had hij enkele uren eerder afzonder lijk en gezamenlijk alle Oos tenrijkse bisschoppen ont vangen. Het Oostenrijkse episcopaat is momenteel in Rome voor het vijfjaarlijkse ad limina-bezoek. Aangeno men mag worden dat de bis schoppen een warm pleidooi bij de paus gehouden hebben voor hun in het buitenland verfoeide president. Negatieve balans Toch ziet het er naar uit dat de balans voor het Vaticaan naar de negatieve kant uit slaat. De betrekkingen met de joden, toch al een teer kasplantje, hebben een zware klap gekregen. In Israël is met verontwaardiging op het besluit gereageerd. De voor zitter van de Joodse Ge meenten in Italië, Tullia Zevi, sprak van een „pijnlij ke verrassing". Vooral in de Verenigde Staten met zijn grote en militante ioodse ge meenschap, zal de Waïd- heim-ontvangst de paus niet in dank worden afgenomen. Bij zijn bezoek aan de Vere nigde Staten in september zal de paus er zeker mee gecon fronteerd worden. Het Ame rikaanse Joodse Congres heeft zijn voorgenomen ont moeting met de paus afge zegd. Tot zover onze corres pondent. De drie joodse kerkgenoot schappen in Nederland heb ben „met verbijstering" ken nis genomen van het feit dat het Vaticaan president Kurt Waldheim van Oostenrijk heeft uitgenodigd voor een staatsbezoek. „Het inviteren van deze van ernstige oor logsmisdaden verdachte per soon is een belediging van al len die zich hebben verzet te gen of het slachtoffer zijn ge worden van de nazi's", aldus de drie kerkgenootschappen in een telegram aan de pau selijke pro-nuntius in Neder land, mgr.dr. E. Cassidy. versteijn uit Leiderdorp. Zoals bekend zal zijn telt de nieuwe basisschool, die we sinds 1985 hebben, ook een aantal nieuwe vakken. Eén daarvan heet: geestelijke stromingen. Een vraag bij dit vak is momenteel niet alleen hoe het gegeven moet wor den, maar ook hoe de rijksin spectie moet controleren of een school wel aan haar wet telijke verplichtingen vol doet. Daar schijnt iets mee aan de hand te zijn. Toen het wetsontwerp Basis onderwijs in 1977 bij de Tweede Kamer werd inge diend, stond in de Memorie van Toelichting de volgende passage: „Ook voor de leer lingen van het basisonderwijs is het gewenst dat zij, uiter aard op een wijze die in over eenstemming is met hun be vattingsvermogen, in aanra king worden gebracht met wat zich zowel in binnen- als buitenland afspeelt op het terrein van het geestelijk le ven". Later stond in de Memorie van Antwoord: „De noodzaak hiertoe is nog versterkt door het de laatste jaren sterk toe genomen pluralistische ka rakter van de Nederlandse samenleving". In artikel 9 van de Wet is zo de eis gefor muleerd dat het onderwijs „er mede van uit gaat dat de leerlingen opgroeien m een multi-culturele samenle ving". In artikel 10 staat dan dat ook aandacht moet worden besteed aan het kennisgebied „geestelijke stromingen", zo mogelijk in samenhang met andere kennisgebieden. de Kamer zo de nadruk werd gelegd op een objectieve be nadering. Daarbij rijzen dan wel twee vragen: a. Is zo'n objectieve benade ring wel mogelijk? b. Mag de overheid die voor schrijven (ook aan het bijzon der onderwijs) en dus ook la ten controleren? Ad a. Ik ben van mening, dat een onderwijsgevende na tuurlijk zo objectief mogelijk moet weergeven wat een geestelijke stroming inhoudt. Maar het is onmogelijk om daar geen subjectieve ele menten in te leggen. Als bij voorbeeld bij deoehandeling van de Islam de plaats van de vrouw ter sprake komt, die anders is dan in de visie van het christendom, mag een onderwijsgevende met name op een confessionele (bijzondere) school daar ze ker duidelijk z'n mening over zeggen. Want - en nu kom ik tot b - die aanduiding van een objectieve benade ring staat niet in de wet. Men vindt haar slechts in een toe lichting, en die heeft geen rechtskracht. (Objectieve benadering van geestelijke stromingen is ver der ook niet goed mogelijk, Objectief? In de Memorie van Ant woord is ook gesproken over de manier waarop men die geestelijke stromingen moet behandelen. Daarbij wordt het leergebied duidelijk on derscheiden van godsdienst onderwijs. Daar is, zo staat er „sprake van een subjectieve benadering: de onderwijsge vende tracht iets van de ei gen geloofsbeleving of le vensbeschouwing over te brengen. Het ziin derhalve twee verschillende zaken die weliswaar raakvlakken heb ben, maar elkaar niet dek ken". Hier ben ik het mee eens, het gaat inderdaad om twee verschillende vakken. Omdat het in de wet staat moet „geestelijke stromin gen" uiteraard ook op de openbare school worden ge- teven. Het is ook om die re en dat bij de behandeling in biivoorbeeld omdat elke school een keus moet maken welke geestelijke stromingen men wil behandelen. Hier bègint de subjectiviteit al!) Wettelijke voor schriften Hoe men „geestelijke stro mingen" op een basisschool behandelt, dient een school onder andere vast te leggen in haar schoolwerkplan. Ik herinner me nog hoe er, toen men op het departement de wet aan het maken was, een discussie was over de controle-taak van de inspec tie ten aanzien van dat schoolwerkplan. Eerst stond er zoiets als „de inspecteur moet het goedkeuren" - dat is later (en daar was ik het sterk mee eens!) geworden, dat hij/zij moet nagaan of het voldoet aan de wettelijke voorschriften: Meer niet! Nu is er een Haagse christe lijke school, de Koningin Beatrix-school die, omdat zij een christelijke school is, in het schoolwerkplan ook bij „geestelijke stromingen" een identiteitsduiding gaf. D.w.z. ze gaf aan hoe ze het vak wilde geven in relatie tot het uitgangspunt van de school. Ik weet dat vele andere con fessionele scholen dat zo heb ben gedaan. De finesses zijn me niet bekend, maar de lijn is meestal: we proberen zo objectief mogelijk de feiten weer te geven, maar ons oor deel is subjectief. Want: ons onderwijs is niet waarden- vrij. In Den Haag schijnt de inspecteur de school opgedra gen te hebben het onderwijs in dit vak „waardenvrij" te geven, als mijn informaties juist zijn. En het schijnt dat meer inspecteurs zo'n actie hebben ondernomen. Er zijn ook kamervragen over ge steld. Daarin antwoordde de staatssecretaris dat de inspec teur het bepaalde in artikel 9 van de Wet, alsmede de strekking van dat artikel, on der de aandacht van het schoolbestuur heeft gebracht. Daar staat: „Het onderwijs gaat er mede van uit dat de leerlingen opgroeien in een multi-culturele samenle ving". Ik heb nu de indruk dat men door elkaar haalt wat in de Wet staat, en wat in toelichtingen stond ver meld. Dat laatste houdt zeker geen „wettelijke voorschrif ten" in. Ik kan me nog voorstellen dat een inspecteur tegen een school zegt: je moet gods dienstonderwijs en geestelij ke stromingen toch wel zien als twee onderscheiden vak ken. Maar men gaat z'n boekje ver te buiten, als men bij het onderwijs, in welk vak dan ook, aan een bijzon-, dere school wil voorschrij ven, haar er op attendeert, dat het onderwijs objectief, waardenvrij moet worden ge geven. Dan komt men toch echt aan de „vrijheid van richting" van een school. En die is in de Grondwet abso luut! CONTANT afrekenen geldt straks niet alleen voor die voor hun boodschappen wensen te betalen. Het hangt e als een dreiging boven het hoofd van wie de kassa prol* af te omzeilen. De politie krijgt de bevoegdheid van een keldief tweemaal de waarde van de achterovergedrukte deren te innen. De koopsom wordt aangevuld met eei koopsom. PROEFNEMINGEN in Leiden en Delft hebben Jul doen besluiten tot uitgebreidere experimenten met zo'h op-stukbehandeling" in vier steden. Uit nood gebo B schrijft minister Korthals Altes, en die woorden onden pen hoe weinig succes andere maatregelen hebben gehad de gigantisch toegenomen schade voor de winkeliers te perken. De nieuwe maatregel zal ongetwijfeld een afschrikt werking hebben, maar het effect zal dan vooral afhat van de pakkans. Zonder betere beveiliging van de goedi in de winkel en zonder beter toezicht zal de winkeldief q straft door kunnen gaan. En zonder centrale registratie de winkeldiefstallen zal het niet mogelijk zijn bij herhi de dief voor de rechter te krijgen. UlT nood geboren slaat ongetwijfeld ook op het feit <i de rechter of de officier van justitie dit snelrecht uitoejl maar een speciaal benoemde politiefunctionaris. Of deze wikkeling moet worden toegejuicht is nog maar de vi 'n Want gaat nu een politieman of -vrouw bepalen of iem straks met een strafblad door het leven moet? Hoe dan iÏIT uitgebreide experimenten zullen hier de praktijk mof vormen, omdat de proefnemingen in Delft en Leiden np01 weinig materiaal hebben opgeleverd. Het aantal beh winkeldieven is in die steden nog gering. BLIJFT de noodzaak dat het voorkomen van winkel stal, bijvoorbeeld door meer agenten op straat te laten trouilleren, prioriteit nummer een blijft Ook winkeliers len de preventieve maatregelen moeten opvoeren. schrale troost voor hen is dat ook hierbij de kosten voo baat uitgaan. tuur van ongeveer 16 grjkr in het noorden tot ongevc$n graden in het zuiden. Af en toe zon. DE BILT (KNMI) Na het passeren van de storing, die vandaag geruime tijd regen heeft gebracht, draait de wind naar west tot noordwest. Hier mee wordt opnieuw koele lucht naar ons land getrans porteerd. Morgen mogen we een weertype verwachten waarbij vooral in de kustpro vincies de zon zich zal laten zien. In het binnenland zullen stapelwolken tot ontwikkeling komen, waarvan sommige zul len -uitgroeien tot een bui. De komende dagen draait de stro ming in de bovenlucht gelei delijk naar west tot zuidwest zodat er minder koude lucht naar west-Europa komt. De langste dag, zondag, vormt een keerpunt van het te koude weer naar een voor de tijd van het jaar normale temperatuur. Weersvooruitzichten voor di verse Europese landen, geldig voor morgen en zondag: Zuid-Scandina vie, Denemar ken: Wisselend bewolkt en een enkele bui. Middagtempera- tuur ongeveer 15 graden. Britse Eilanden: Perioden met zon en overwegend droog. Zondag van het westen uit meer bewolking en in Ierland mogelijk regen. Middagtempe- ratuur ongeveer 16 graden. Benelux: Perioden met zon en overwegend droog. Middag- temperatuur ongeveer 17 gra den. Duitsland: Wisselend bewolkt én vooral morgen nog enkele buien. Middagtemperatuur on geveer 18 graden. Frankrijk: Perioden met zon en morgen mogelijk nog een enkele bui. Middagtempera- Alpenlanden: Half tot zi U bewolkt en een toenem kans op buien, mogelijk onweer. Middagtempera ongeveer 20 graden. Spanje, Portugal: In het den wolkenvelden, maar e wegend droog. Elders zo: en droog. Middagtemper! van 20 graden in het noo:!n tot 30 graden plaatselijk zuiden. Italië, Joegoslavische Zonnige perioden maar 's middags ook kans o] l enkele bui, mogelijk mép^ weer. Middagtemperatuu geveer 25 graden. WEERRAPPORT HEDEWMORO! Weer Ku Mia Amsterdam regen De Bilt regen Eelde zw.bew. Eindhoven regen Den Helder tegen Rotterdam regen Twente zw.bew. Vliasingen regen Zd. Limburg regen Aberdeen motrvgeh Athene Lbew Barcelona zw.bew. Berlijn regen OOM*. Brussel Dublin Frankfort Genève niet on tv. Helsinki rwbew. Innsbruck h.bew. Klagenfurt zw.bew. Kopenhagen zw.bew. 17 10 motregen 18 II zw.bew. Luxemburg regen Madrid Malaga Mallorca Malta Moskou Mtlnchen Lbew. Nice zw.bew. Oslo regen Parijs regen Rome onbew. Split h.bew. Stockholm regen Warschau niet ontv. Wenen zw.bew. Zurich niet ontv. Casablanca h.bew. Cyprus onbew. Istanbul zw.bew. Las Palmaa zw.bew. Beiroet niet ontv. Tel-Aviv zw.bew. VOEDSEL- PROGRAMN PHILIPPIJNB kinderen in nood IHI ii'H'I'H'i BEEKLAAN 414 - 2562 BJ - DEN HAAG TELEFOON 070-637940* i

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1987 | | pagina 2