Langs
Omwegen
RoomschNoorden vertoonde
achterste van „bevrijde" tong
idden-Betuwe test- case voor Zuid-Holland
Widens omgeving
E&id&zQowiarit
BURGERLIJKE
STAND
nJ \ADIO 5 KRO LIET LUISTERAARS GENIETEN VAN OUD KERKBEELD
AAT ZAL DE KNOOP DOORHAKKEN
Gemeentelijke herindeling:
wel doorgaan, maar hoe?
VRIJDAG 12 JUNI 1987 PAGINA 13
Op mijn omwegen door stad en land
kom ik graag mensen tegen. U kunt
mij telefonisch of schriftelijk vertellen
wie u graag in deze rubriek zou willen
tegenkomen. Ik ben bereikbaar via 071
- 12 22 44 op toestel 10.
door Ton Picters
voering zien „hoe moeilijk
het was in die tijd om met
een groot gezin met opgroei
ende kinderen in pais en
vree te blijven leven. Het
derde bedrijf", aldus me
vrouw Hoogenboom, „speelt
in onze hedendaagse tijd.
Onze geestelijke leider en
zijn pastorale medewerkers
staan niet meer op een troon.
Ze zijn daar vrijwillig van af
gestapt en staan nu als dood
gewone mensen met hun bei
de benen op de grond tussen
hun kerkvolk. In deze tijd
stellen we prioriteiten (daar
hadden ze 't 50 jaar geleden
natuurlijk helemaal niet
over, T.P.) en één van de al
lerbelangrijkste dingen is de
vraag hoe we omgaan met el
kaar, met onze medemens.
Wij ouderen laten ook horen,
dat we voor onszelf durven
opkomen en dat het leven, al
heeft het ons soms hard ge
slagen, ons niet klein gekre
gen heeft. Wij doen dit niet
met bitterheid. De ouderdom
heeft ons mild gemaakt. Dat
laten wij, ouderen, zien en
horen, met zang, spel, decla
matie en zelfs met dans".
Tot zover Lima „Peru"
Hoogenboom. In het zaaltje
werd in de uitzending er nog
een schepje bovenop gegooid.
In het land, afgestemd op Ra
dio 5, kon men dat alleen
maar horen, tussen de tot
rust stemmende mededelin
gen van Bob Bouma door.
Men leefde toendertijd nog
niet in het rijk van Vrouw
Holle (met een revérence
naar Toon Hermans), maar
het waren de dagen van Sur-
sum Corda en De Tijd. De rjj-
ke boeren zaten vooraan in
de kerk „en wij, arbeiders,
achteraan". Dat zei een me
vrouw tegen Bouma. Die
trok dan een gezicht van o
jee, was dat zo? Dan had je
ook de gemengde verkerin
gen en huwelijken die via ge
bed met Onze Vader en Wees
Gegroet moesten worden
voorkomen. Ook in Noorden.
Daar was eens een leuke
protestantse jongen die wilde
trouwen met een rooms
meisje. En, zowaar, hij werd
katholiek. En het is een goed
katholiek gezin geworden.
„Je had zó de pastoor op je
dak; met zo'n andersdenken
de vent of meid kwam je niet
thuis over de vloer". Ach, ze
wisten het nog wel, die 50-
plussers op Radio 5: „Vóór en
na het Lof, in de meimaand
LEIDEN Geboren: Stanley Abra
ham Richard, zv. M. Jansen en
G.W.H. Frans; Myrthe Wilhelmina,
dv. N.P.J. Kousemaker en S.C. Poste-
ma; Miranda Adriana, dv. F.F. Hons-
beek en J.E.M. Tolhuisen; Augustijn
Flerin Adriaan. zv. A. Verschuren en
S.J. van der Meer, Jikke Jannetje
Charlotte, dv. J.E. de Lange en A.M.
van der Vlist, Elisabeth, dv T.G.
Schutte en J.P Muller. Rolf. dv. R.W.
Valkema en C.E. Nieuwkoop; Roy
Cornelis, zv. C J.M. Rotteveel en
C.H.J.J. Hoogewerf; Mandy, dv. D.
Campfens en A.A. Rtiben; Merel. dv.
G van der Zwan en M. Bokhorst;
Cynthia Dinah Marlen, dv. R.G. Ei
bers en J A. Gebuijs; Clemens Lean-
der, zv P. Janse en C.R.M. van Kes-
sel; Ralph Cornelis, zv G. van Zand
wijk en A T. van der Heijden. Kjella,
dv. G.P Zandbergen en M.J. Beek
huis; Annerien Elisabeth, dv. M.H.
Stuker en C.E. Brunnekreeft; Nico-
lette Maria, dv. C.P. Heemskerk en
M.M. Duivenvoorden; SengUl, dv H.
Donmez en K. Copur; Kevin, zv. J.G.
Hazekamp en L A. Haasnoot; Marnix
Phillippus Johannes, zv. P.N. Hiep
en J.A.E.M. van Tulder; Abraham
Isaac Pierre, zv. P.M. Schrijnen en
G P.M. de Haan; Robin Johannes, zv.
H.R. van Beem en A.E.M. Korver;
Max, zv. A.J.J. Liebregts en E.S.
Wentel; Mark, zv. E.J. de Zoete en
S.J.M Vogels; Gijsbert Jacobus Dirk,
zv. D C. Ouwehand en J. Paap; Jaou-
ad, zv. A. Baouch en M. Boujaba; Ja
cobus. zv. J van Egmond en J.M.
Stouten. Leendert Vincent, zv H C.
Otten en Y T. Doodkorte; Ineke. dv.
A. van Kapel en A. van Dokkum;
Nadine Maria, dv. G.J.M. van der
Slot en A.M.C. Homan; Samira, dv.
A F Grannetia en M. van der Luijt;
Danny Sebastiaan Sander, zv. D.M.
Homan en J.M.I. Elmendorp; Corne
lis Dirk; zv. D. Jonker en M. Scho
nenberg; Johanna Catharina Debbie,
dv. M. Marks; Emrah zv. I. Alver en
F. Alver; Selda, dv. S. Ilbas en S. II-
bas; Joep, zv. F.M.F.H. van den Eer-
enbeemt en A. van Leeuwen; Shirly,
dv. S. Hu en Z. Wang; Marijke Petra,
dv. W. Talsma en A G. van der Meij-
de; Denice Margaretha, dv. R. Smits
en G Schravendeel; Maarten Gerard,
dv. C. van Duijvenvoorde en C.P.
Niigh; Danny, zv. C. Laterveer en
SS. Gubler Sharon Priscill£ Rosa,
dv. M. Usai en I.C. Smit; Gunnar Jo
hannes Hendrik, zv. J.C.S. van
Eeden en J. de Jong; Michael Apolo-
nius, zv. P A. van Oosten en E.A.
Slomp; Zindi, dv. J.H.A. van der Vel
den en M.J. van den Bos; Willem, zv.
H de Mol en A. van Beelen; Yanthe
Corine, dv. F.C.A. Fritz en J.H.
Schipper; Suzanne Helena, dv. C.A.
Aandewiel en I. Haasnoot: Johanna
of meditatietijd met de vas
ten (vette palingen op de pas
torie), ging je even een kwar
tiertje om met je vriendje of
vriendinnetje in de hete
rosfeer uiteraard en je
mocht van de pastoor niet
voetballen op tijden dat er
Lof of Completen was".
Geboden en verboden met
een baard van 50 jaren wer
den door de KRO-kabel nog
eens het land ingeslingerd;
„Hallo, bent u daar nog? Ik
heb u niet goed begrepen",
zei Bob Bouma over de tele
foon, ofschoon hij het wel de
gelijk door had. Zijn oren
tuitten onder de koptelefoon.
Een (vrouwelijk) panellid,
duidelijk geëmancipeerd,
vroeg met luider stem aan
een grijze dame in De
Leeuw: „En hebt u dat alle
maal gepikt mevrouw?" Nee,
mevrouw had 't ten lange
leste niet allemaal meer ge
nomen. Daar zat ook een sa
lariskwestie aan vast, en iets
van een dood varken voor
een tientje of zo, of een hond
je. Ik heb dat niet goed be
grepen. Maar het was wel in
de tijd van die allesbeheer
sende pastoor, die overigens
wel zuinig was en gisteren
alsnog werd geprezen om zijn
hardheid tegenover zichzelf:
„Al het geld dat hij bijeen-
scharrelde werd besteed om
de kerk in stand te houden.
Hij was heel erg streng voor
zichzelf. En daarom valt hij
te prijzen". Die goeie paro
chianen toch; ontdaan van
alle ketenen die eens door
„de kerk" en haar bediena
ren gesmeed werden.
Er was gisteren, in de zend
tijd van KRO Radio 5, ook
nog een sketchje, gezongen
door een stel bejaarde musi
calmedewerkenden met zo
nen die 20 jaar geleden nog
lange haren hadden, „zo lek
ker lang tot op de kleren hè"
(de betreffende moeders had
den toen het gevoel „gefaald"
te hebben). Het sketchje ging
op de melodie van „Hopsa
Heisasa, 't is in de maand van
Mei ja ja". Het ging over de
moeilijke tijden van vóór de
vernieuwing, zeg maar de re
volutie. Je niet meer laten
indoctrineren door meneer
pastoor. En het was, onge
veer: Jeetje Jerejee, wat een
tijd, dat valt niet mee. Here-
jee, daar waagde Lima Hoog
enboom zich maar niet aan.
,,'t Was gezellig hier", maar
dat zei Bob Bouma al.
Anita, dv. A.H.M. van Leeuwen en
A.A.M. van der Krogt; Frederik Pa-
nayiotis en Johannes Jacobus, zv. Y.
Kakoyiannis en J.M. Kalkman. Bil-
gin. zv. A. ölcer en S. ölcer; Nandini
Rajshri, dv. J. Jawalapersad en L.A.
Raghoober; Esther Shirin, dv. W. Bij-
loo en J.M.C. van Joolen.
Overleden: J.D F. Buma. geb 5-9-
1912 vrl. echtg. van G.A. Hulshoff; A.
Beekman, geb 25-4-1919 vrl. geh.
gew. met C D Zandvliet; H. Gerte-
naar, geb 12-6-1923 man; J. van Win
kel. geb 23-7-1926 vrl. geh gew. met*
J. van der Woude; C L.J. Schanzleh,
geb 15-10-1933 vrl. geh. gew. met H.
Melissen; J. Schuts, geb 2-4-1936 vrl.
echtg. van A. Sas; G van Beelen. geb
16-8-1917 vrl. geh. gew. met A. van
Duijn; J. Nieuwenburg. geb 3-4-1903
vrl. echtg. van K A Verlind; P.H.
Bergwerff. geb 19-6-1891 vrl. geh.
gew. met K de Boer, J Oudshoorn,
geb 13-12-1910 man; P.G. van Diest,
?eb 9-2-1926; J.C. Slegtenhorst. geb
1-12-1896 vrl. geh. gew. met W.H.J.
Overdijk; C.T. de Boer, geb 21-7-1902
vrl. geh. gew. met A. van Dijk; J. van
der Linden, geb 16-11-1935 man; A.
van den Heuvel, geb 11-11-1914 man.
H.J.J. Langeveld, geb 30-3-1908 vrl.
geh. gew. met J.T.H. van der Hulst;
G.A. Lasschuyt. geb 16-3-1898 vrl.
geh. gew. met W.K. van Rossum; W.
van der Veer, geb 29-11-1900 man,
J.W. van der Ham, geb 5-10-1913
man; N. Andriana. geb 25-9-1984 vrl.;
J. de Snoo, geb 16-5-1911 man, J.P.
Verwer, geb 5-10-1916 man; S. Frei-
tag. geb 5-5-1987 man; V.F G Klaas-
sen, geb 27-7-1974 man; A. A. van der
Pol. geb. 17-9-1925. vrl.. echtg. van T
Roerdink. D. G. Busschots, geb. 29-7-
1905, man; T. Bonte. geb. 1-10-1905,
man; A. Rol. geb. 10-12-1905. vrl
?;h. gew. met W. van Leeuwen; F. L
waan. geb. 29-2-1932. man; F. W.
van den Oever, geb. 1-2-1890, vrl.,
S:h. gew. met F. W. van Houten; H.
ogewoning, geb. 26-6-1903, man; C.
J. Warmond, geb. 7-2-1916, vrl., geh.
gew. met H. Ladan, J. de Jong, geb.
23-10-1920, man; E. de Ruiter, geb. 6-
3-1944, vrl.; J. de Tombe, geb. 7-6-
1895, vrl., geh. gew. met W. E. Nolles;
J Machielse, geb. 10-7-1911, vrl. geh.
gew. met H. C. Zindel; G M Laken,
geb. 6-3-1907, man; G. Geerlings, geb.
28-4-1907, man; W. van der Star. geb.
16-3-1913, man; W. van der Slot. geb.
25-6-1919, man; A. van de Kamp. geb.
4-9-1924, man; A. M. Abdoelkariem.
geb. 27-7-1944. man; L. de Graaf, geb.
24-9-1903, vrl I. Coster, geb. 20-7-
1907, man; H. G. van Nuland. geb.
28-10-1915, man, W. H. van Dijk, geb.
1-3-1917, man; J. Hermans, geb. 14-5-
1923, man; R. M. G Kendall, geb. 19-
6-1929, man; D. de Mooij, geb. 14-9-
1912,'inan.
strt
ïn
~s l
fers
hap.
eit
ërlj
De
erdag
W(
len R
P' fet moet werkelijk gebeurd
ijn, dat de facilitaire jongens
I an de NOS gistermorgen om
en uur of 6 met hun appara-
iur op pad gingen om tijdig
p Noorden te zijn waar ze
,m 11 uur een radiouitzen-
iing zouden moeten verzor-
ien. Men verkeerde namelijk
1'n de vaste veronderstelling
lat ze naar „het noorden"
noesten. Noorden, even
loordwestelijk van Woerden,
laar had men nooit van ge-
tioord, en een paar keer tij
dens die live uitzending werd
dan ook, bij wijze van storm -
waarschuwing, gezegd, dat
iet om een „katholieke en-
„X clave in het Zuidhollandse
and, vlakbij de Nieuwkoopse
liassen" ging. Maar de talrij
ke oudere Noordensen of
bbei (oorderaars (zoals ze ook ge-
0 .noemd werden) hebben zich
in gebouw De Leeuw ge-
H ducht geweerd. De parochie-
tT^kerk aan de overkant stond
n q bijna te schudden op haar
Dver vrij oude grondvesten. Want
de kerk ging het zo'n
itje allemaal,
had bij de KRO, de om-
1 D€froepspeelbal van katholieke
pro's en contra's van alles en
nog wat, lucht gekregen van
'oeri een musical die onlangs een
apr, paar keer in Noorden en
n va Nieuwkoop met veel succes
c was opgevoerd door een stuk
e we of 22 Noordense vrouwen en
at di mannen plus pianist in de be-
ange jaarde leeftijdsklasse. Het
aeter spel heette ,,Rooms(ch) Noor-
ünig den vroeger en nu" en was
Leió geschreven door mevrouw
i ver Lima Hoogenboom-Dellaert,
an a oud-onderwijzeres en
noge Zeeuwsvlaamse van geboor-
an d te, sinds '50 wonend te Noor
den. Bij nader inzien leek
rente deze musical een prachtig
n da frame voor de KRO-radioru-
He briek „De 50+senioren
e tre show", donderdags van 11 tot
heef 12 uur babbelend in de ether,
en JOp Rad o 5. Het gelukt maar
[eant weinig mensen om daarop af
1 on: te stemmen. Niettemin reisde
gisteren Bob Bouma met z'n
routine en z'n team van pa-
lieui nelleden naar Noorden. Daar
>ouv zat Bouma dan achter een
t eer grote tafel in de zaal van ge
bouw De Leeuw, met zijn
oren verborgen achter de
twee schelpen van een ge
weldige koptelefoon om ver
binding met de luisterende
natie te houden. Hij zat er
ook vaak goedaardig olie op
de golven te gooien, want de
dames en heren van boven
de 50 spaarden gewijde geit
noch kool. Kerk en religieuze
beleving van een halve eeuw
terug werden danig onder
vuur genomen. Toen de uit
zending achter de rug was,
zei Bouma, dat hij 't gezellig
had gevonden in de gelagka
mer van De Leeuw. Toen de
zaal leegliep ging hij achter
Ujl de piano zitten en speelde
wat jazzy evergreens. Bob
oene^
ziet
cteu
rde
dril
Er
orer
eva
de:
ake:
Bouma speelt best piano.
Foei, wat moet dat een boe
man van een pastoor (God
hebbe zijn ziel) geweest zijn
die in de jaren '20, '30 in
Noorden orde op de geloofs
zaken hield. Hij stond ten
voorbeeld aan vele andere
pastoors die aan het rijke
Roomse leven, ook van de
boetedoeningen, mede gestal
te hebben gegeven. De musi
cal wond daar geen doekjes
om en ook de dames en he
ren in De Leeuw, amateur-
koorleden, deden nog eens
een extra duit in het zakje. In
den lande zat men hier en
daar, na moeilijkheden met
de aangepaste Mexicaanse
hond, naar de uitzending op
Radio 5 te luisteren en wel
dra kwamen de eerste telefo
nische reacties binnen. De
eerste was uit Roosendaal.
Die mevrouw viel nog best
mee, maar de meeste andere
reacties op die Noordense
ontboezemingen stonden bol
van boosheid: jullie zijn daar
bezig met de kerk af te bre
ken!
Nou, nee hoor, dat wilde
geen enkele Noordenling.
Jammer, als het zo op ande
ren overkwam. Maar er
moest eens uit wat wellicht al
jaren opgekropt was geweest.
Wat had men al niet meege
maakt toen men zelf nog jong
was en wat wilde. Wat had
men ook niet meegemaakt
met de eigen kinderen die le
ken te rebelleren en de kerk
voorbijliepen. Kinderrijke
gezinnen van weleer: zeven,
acht, tien kinderen. Voed dat
maar eens öp, aan de hand
van de richtlijnen van me
neer pastoor van weleer.
De musical „Rooms(ch) Noor
den vroeger en nu" vertelt er
van alles over. Mevrouw
Lima Hoogenboom heeft al
een paar keer eerder, tot te
vredenheid, met het venijni
ge bijltje gehakt. Zo schreef
ze een spel bij gelegenheid
van Nieuwkoop 700, met 100
deelnemers in een tent. Vorig
jaar maakte ze iets voor de
Vrouwenbond en nu is bijna
klaar de musical „De jaarge
tijden", doodgewoon, voor
het Kath.Vrouwengilde afd.
Noorden. „Nu heeft Kamerik
om ons spel Rooms(ch) Noor
den gevraagd, voor 't vol
gend seizoen", vertelde Lima
Hoogenboom me na afloop
van de sessie in De Leeuw,
terwijl Bouma „In a quaint
caravan" uit de toetsen haal
de. Een vriendelijke man, ei
genlijk te goedmoedig om
controversen aan elkaar te
lijmen, inclusief de steun-
fraude en dure specialisten
die op Radio 5 ook nog, in
het ouderenkader, aan de
orde kwamen.
In korte trekken heeft Lima
Hoogenboom, goed Zeeuws,
goed rond, me uiteengezet
waar haar musical zowat op
neerkomt: „Rooms Noorden
was destijds een klein, zeer
behoudend kerkdorpje met
de pastoor als leider. Deze
leider bevond zich ergens op
een hoge troon en probeerde
vandaar zijn beminde paro
chianen te dirigeren naar de
plaats waar hij ze graag wilde
hebben. Hij dacht voor hen
en besliste voor hen. Hij be
paalde welke krant ze moes
ten lezen en vertelde vanaf
de preekstoel welke politieke
partij ze moesten kiezen. Hij
adviseerde met wie „ze"
mochten vrijen en trouwen.
Als beiden maar goed katho
liek waren, de rest was van
minder belang. En hij bepaal
de het aantal kinderen dat er
minstens uit de huwelijken
moest worden geboren. Zie
len geven aan de kerk. Eer
ste bedrijf. In het tweede be
drijf wordt die troon al wat
minder hoog. De parochianen
durfden zich zelf ook nu en
dan eens te laten horen, en
de jongeren kregen zelfs het
lef zo nu en dan eens lekker
tegen die troon aan te schop
pen".
Bedrijven
De ouderen van het musical
gezelschap lieten op die uit-
Veel gezelligheid in de gelagkamer van De Leeuw in Noorden rond het KRO-panel onder Bob Bouma. foto: wim van noort
rpCe! EN HAAG Menig bestuur-
Daa; r van een herindelingsge-
[jtj3r eente zal deze weken in de
jn, chtelijke uren zwetend wak-
r worden. En voor staatsse-
etaris mevrouw De Graaff-
auta van Binnenlandse zaken
dert op dit punt het uur van
i waarheid. Verwacht mag
orden dat de Eerste Kamer
nsdag nog net in de oude
ïslol menstelling dus een oor-
lch2 el zal uitspreken over wat er
ie 1 imende jaren met het herin-
1 ilen van gemeenten in dit
buu nd zal gebeuren,
ivoi
st-case is het zwaar gehaven-
wetsontwerp Midden-Betu-
e. dat voor de CDA- en VVD-
Tacties in de Tweede Kamer
s acceptabel was toen er in
nende wijzigingen werden
jebracht, die van het oor-
•nkelijke wetsontwerp wei-
jg overlieten. Het was één van
eerste nederlagen die de
iatssecretaris leed en die een
iepe indruk maakte. Het mar
merde het begin van een ve-
giige broederstrijd in het
Vas P die 16de juni zal de Eerste
amer zich over de Midden-
op; Btuwe buigen, maar binnen
nj fDA en PvdA houdt men er
ban *ening mee dat het wetsont-
.acl '®rp het niet haalt. De „val"
an de Midden-Betuwe kan
en klap geven, want nog niet
n ,,2 geleden waren de Bom-
lelerwaard en andere, kleine-
JJ herindelingskwesties, zoals
61 knelpunt Huizen-Blaricum
4. G°°i, hetzelfde lot be-
horen. Een ander, zeer tot de
eer Brbeelding sprekend, al een
an *,art .eeuw bestaand knelpunt
t* «et ingesnoerde Zutphen dat
•et liefst Warnsveld zou willen
t* Klokken. Dat moet ook nog
°°r de Tweede Kamer heen,
3 4 Vaar dat zal onder deze om-
f r^'^eden zeker niet ge-
In de Rijnstreek gaat het om de
samenvoeging van de plaatsen
Leimuiden, Rijnsaterwoude en
Woubrugge tot een nieuwe ge
meente met de naam Jacobs-
woude. Ter Aar, Nieuwveen en
Zevenhoven gaan samen de ge
meente Aarlanden vormen.
Koudekerk, Hazerswoude en
Benthuizen zullen straks Rijne-
veld gaan heten. In het midden
en noordoostelijk deel van de
provincie Zuid-Holland zijn in
totaal dertig gemeenten bij de
herindeling betrokken. Voor
gesteld wordt dat elf gemeen
ten zelfstandig zullen blijven.
Dat zijn: Alkemade, Alphen
aan den Rijn, Bodegraven, Bos
koop, Gouda, Leidschendam,
Moordrecht, Nieuwerkerk aan
den IJssel, Nieuwkoop, Wad-
dinxveen en Zoetermeer. Het
huidige Zoeterwoude blijft ook
zelfstandig, met dien verstande
dat de kern Stompwijk wordt
toegevoegd. Dit dorp behoort
thans nog tot de gemeente
Leidschendam.
Knelpunten
Als de Midden-Betuwe strandt,
moeten het herindelen van ge
meenten dan doorgaan? Jaze
ker, vinden vele gemeentelijke
en provinciale bestuurders in
Zuid-Holland, Noord-Holland,
Oost-Gelderland, Groningen en
Friesland, waar nog tal van
kleine tot zeer kleine gemeen
ten bestaan. Wel doorgaan, dat
wel ja, vooral als er aanwijsba
re knelpunten zijn, per slot van
rekening staat dat ook met gro
te letters in het regeeraccoord,
Die vraag werkt als een splijt
zwam.
Een ingewijde uit het CDA:
„Neem nou dat Zutphen-
Warnsveld. Dat is een duidelijk
knelpunt, precies zoals het re
geeraccoord het bedoelt. Ieder
een is het er over eens, dat er
iets gebeuren moet. Maar wie
beweert dat Warnsveld daar
aan helemaal opgeofferd moet
worden, zoals mevrouw De
Graaff in haar wetsontwerp
zegt, let onvoldoende op andere
oplossingen. En die zijn er ge
noeg".
Het CDA wil van de grote
streeksgewijze herindelingen
af. Dat mag duidelijk zijn. Zelfs
kleine lokale herindelingen
hoeven niet direct tot het op
heffen van een gemeente te lei
den. Dat komt pas op de laatste
plaats. Ook de VVD staat kri
tisch tegenover grootschalig
heid. De PvdA daarentegen
heeft die bezwaren niet en zou
tegelijk met de oplossing van
het knelpunt Zutphen-Warns-
veld het liefst meteen heel
Oost-Gelderland willen aan
pakken.
Mevrouw De Graaff zit echter
nog wel op de lijn van de
grootschalige herindelingsope
raties, al heeft ze in haar brief
wisseling met de Eerste Kamer
over de Midden-Betuwe veel
moeite gedaan dat zoveel mo
gelijk te camoufleren. Het „ijk-
punt" van 10.000 inwoners als
uiterste grens is van lieverlee
verlaagd tot 8.000 inwoners en
er is een „grijs" gebied tot 6.000
inwoners. Op dit aantal ligt wat
haar betreft nü de uiterste
no rnA-frpM.-p al
les goed en wel maar van een
gemeente van 4.000 inwoners
die goed functioneert, moet de
politiek afblijven.
Natuurlijk, de achterliggende
gedachte is dat het CDA niet
graag zou zien dat de kleine ge
meenten waar christen-demo
craten dankzij een riante meer
derheid het vaak voor het zeg
gen hebben, zouden verdwij
nen. Daarmee zou ook het
christen-democratisch over
wicht in een streek zekere
schade berokkend kunnen
worden. Een electoraal stand
punt, dat ondanks het verslui
erde machtspolitieke trekje,
heel wel begrijpelijk is en elke
politieke partij zal aanspreken.
Maar politici geven dat niet
graag toe, wat ook weer te be
grijpen is. Hoe dan ook, recente
onderzoeken van onder meer
de Rijks Universiteit Leiden
(nog in april van dit jaar) heb
ben het CDA in zekere zin ge
lijk gegeven en aangetoond dat
„klein" niet per definitie „on
bestuurbaar" behoeft te beteke
nen.
Steeds slechter
Dat ingrijpende meningsver
schil heeft ertoe geleid dat het
nog altijd niet botert tussen me
vrouw De Graaff en haar frac
tie in de Tweede Kamer. Ster
ker nog, de sfeer wordt steeds
slechter. De CDA-ingewijde:
„Ze luistert niet naar wat de
partij wil, maar laat wel haar
oren hangen naar de top van
Binnenlandse Zaken." Het
steekt de fractie in hoge mate
dat zij haar stukken laat schrij
ven door drs. C. van Dijk (niet
te verwarren met de minister),
projectcoördinator herindelin
gen op Binnenlandse Zaken,
die lid is van de PvdA en in
zijn vrije tijd deel uitmaakt van
de gemeenteraadsfractie in De
Meern (Utrecht). Uit dien
honfHp friint Van PiiV olVo rro-
legenheid aan om te pleiten
voor grootschalige herindelin
gen in dit deel van Utrecht, dat
ook op de nominatie staat te
worden heringedeeld.
De fractie van het CDA pro
beert haar zo goed en zo kwaad
als dat gaat nog steeds de hand
boven het hoofd te houden,
maar de verhouding is al zoda
nig bekoeld dat openlijke bot
singen niet meer uit de weg ge
gaan worden.
Jongste voorbeeld daarvan is
de behandeling in de Tweede
Kamer van haar wetsvoorstel
de provincies meer armslag te
geven voor het verruimen van
het eigen belastinggebied. Het
was het CDA dat de eigenzin
nig opererende bewindsvrouwe
hard in het zand deed bijten
door op het laatste moment
„om" te gaan. Gevolg: staatsse
cretaris boos, en vooral de pro
vincies boos, die een aardig
middel door de neus geboord
zagen, om de door de bezuini
gingen uitgemolken budgetten
aan te vullen. Het was de
CDA'er Hennekam die me
vrouw De Graaff het onderspit
deed delven.
Dat is geen toeval. Bij nadere
beschouwing blijkt het vooral
het rooms-katholieke deel van
de fractie te zijn dat meer dan
genoeg van de staatssecretaris
heeft. De kwade genius daar
achter is drs. M. van Amels-
voorf, die in het eerste kabinet-
Lubbers staatssecretaris van
Binnenlandse Zaken was en
het nooit goed heeft kunnen
verkroppen dat hij om politie
ke redenen het veld moest rui
men. Nu is dat nog daaraan toe,
zo wordt in deze kring gezegd,
maar als de staatssecretaris zich
daarnaast praktisch geheel laat
leiden door haar topambtena
ren en niet naar de fractie luis
tert, „vraag je om moeilijkhe
den".
Dip 7vin pr nu nok. rnnlc hliiV»
uit de gang van zaken rond de
Midden-Betuwe. CDA-fractie-
voorzitter A.J. Kaland uit de
Eerste Kamer heeft zijn frac
tiegenoten een pittige notitie
gestuurd, die angstvallig ge
heim gehouden wordt. Maar al
wel bekend is dat „de notitie
nog net geen stemadvies is te
gen het wetsontwerp van de
staatssecretaris". Het stuk is
echter dermate kritisch van
toon dat het daar wel op neer
komt. De kans dat het CDA te
gen zal stemmen is om die re
den bepaald niet ondenkbeel
dig.
En de PvdA? Hummel, Tweede
Kamerlid voor de PvdA, wint
er geen doekjes om: „Asjeblieft,
schrijf het in de krant! Dat
wetsontwerp, waar door CDA,
VVD en PvdA in de Tweede
Kamer zoveel op is aangemerkt
en dat zoveel averij opliep, mag
het niet halen. Wij hebben onze
partijgenoten in de Eerste Ka
mer zonder omwegen rechttoe
rechtaan laten weten, dat ze
moeten ophouden zo gezagsge
trouw naar regering te doen,
want dat doen ze de laatste tijd.
Wij hebben in de Tweede Ka
mer tegen gestemd, stel je voor
zeg, dat de PvdA in de senaat
voor zou stemmen! Dat mag
natuurlijk niet. En dat doen ze
ook niet, dacht ik."
De Eerste Kamer waakt tegen
„de waan van de dag". Wetge
ving die rammelt of riekt naar
haast en daaruit voortvloeiende
onzorgvuldigheid, wordt weg
gestemd; dat is allang geen
zeldzaamheid meer. Het wets
ontwerp Midden-Betuwe past
precies in dat beeld. De niet
minder beschadigde relatie tus
sen mevrouw De Graaff en het
CDA zal een doorslaggevende
rol spelen. Het uur van de
waarheid nadert. Voor haar en
voor de gemeentelijke herinde
lingen in ons land.
ED FIGEE
