Vrouwen moeten meer kaderfuncties krijgen
Kwart Polen wil deelnemen
aan bijeenkomst met paus
Restauratie is geen oplossing
Êcidóc1
kerk
wereld
Franciskaanse Samenwerking
start driejarig milieuproject
weer
GEESTELIJK LEVEN/OPINIE
INÏ
KATHOLIEKE RAAD VOOR KERK EN SAMENLEVING:
beroepingen
Vermoeid
Schoolwijzer
Achter 't net
Veertig jaar Marshall-plan
In de jaren nadien hebben historici het Marshall-plan
vele kanten belicht, bekritiseerd en geprezen. De VS, d»
kan geen twijfel over bestaan, hadden groot economisch
lang bij een snelle opbloei van Europa. Amerika moest i|
mers van een oorlogseconomie overschakelen op een civi
en er moest werk worden gecreëerd voor de thuiskomei
militairen. Dat zou alleen gaan als er afzetmarkten waf
voor Amerikaanse produkten. In die zin hadden ook dev
een Marshall-plan nodig.
De vraag of Europa er ook zonder de dollars bovenop n"
gekomen, is voer voor wetenschappers. De realiteit van lf
is dat het Marshall-plan de voornaamste stoot heeft gege%t tv
tot de wederopbouw van Europa en daarmee, indirect, «ast
tot de vorming van de westerse politieke, economische ft b<
militaire bondgenootschappen zoals de EG en de NAVfaarc
Zo'n westerse blokvorming was ook eigenlijk de voorna,Crèn
ste beweegreden van de VS om Europa te hulp te schietf0jg£
Meer nog dan economische, lagen politieke motieven aan ljen,"
Marshall-plan ten grondslag, ingegeven door de grote anh di
voor de Sovjet-Unie van Jozef Stalin. De miljarden doll£" 11
waren een wapen in de strijd tegen het communisme. AlliP®
een snelle economische opbouw en nauwe banden met de l'
konden voorkomen dat West-Europa in handen viel van fon,
Oostblok.
CeidóeSomont
VRIJDAG 5IUNI1987 PAO
President Aquino spreekt bisschoppensynode
toe
MANILA De president van de Filipijnen, Corazon Aquino,
houdt vrijwel zeker een toespraak tot de deelnemers aan de
bisschoppensynode over de plaats van de leek in de rooms-ka-
tholieke kerk, die komend najaar in Rome wordt gehouden.
Dat is door goed ingelichte kerkelijke kringen in Manila be
kendgemaakt. Aquino heeft de uitnodiging gekregen, omdat zij
heeft aangetoond hoe een vrouw op grond van een christelijke
levensvisie het door mannen bepaalde beleid in een land kan
veranderen. De rooms-katholieke kerk op de Filipijnen hoopt
dat de president ook kan deelnemen aan de zaligverklaring
van Lorenzo Ruiz, de eerste Filipino aan wie deze eer te beurt
valt.
Bisschoppen: recht vrouwen op betaalde arbeid
UTRECHT De Bisschoppelijke Contactcommissie voor Za
ken betreffende Kerk en Samenleving heeft haar instemming
betuigd met de conclusies en aanbevelingen van een door on
der meer de FNV georganiseerde conferentie over gelijke
rechten in het werk. In het slotdocument van de conferentie
op 20 maart in beekbergen wordt het fundamentele recht van
vrouwen op een gelijkwaardige deelneming aan betaalde ar
beid erkend. De conferentie riep de overheid op bij de gelijk
berechtiging van vrouwen voorop te lopen. De leden van de
commissie zijn bisschop H.C.A. Ernst van Breda, hulpbisschop
dr. J.A. de Kok van Utrecht, hulpbisschop dr. J.F. Lescrauwaet
van Haarlem, secretaris-generaal dr. H.A. van Munster en stu
diesecretaris dr. G.J.F. Schumacher.
Zelfs wanneer alle
deskundigen dezelfde
mening hebben, kan
die nog wel onjuist
zijn.
Bertrand Russell
DEN BOSCH De Ka
tholieke Raad voor Kerk
en Samenleving (KRKS),
het officiële adviesorgaan
van de Nederlandse
rooms-katholieke kerk
inzake maatschappelijke
vraagstukken, wil de be
langstelling van vrouwen
voor een studie theologie
stimuleren. Voorts wil zij
bevorderen dat de vrou
wen die theologisch of
pastoraal werk verrich
ten, door verdere studie
meer in aanmerking ko
men voor kaderfuncties
en leidinggevende posi
ties in de kerk. Een daar
voor op te richten com
missie „theologie en pas
toraat" maakt deel uit
van het project „Vrouw
en kerk 1986-1991" van
de KRKS dat volgende
week officieel wordt ge
presenteerd.
De KRKS begon in 1977 met
het project „Vrouw en kerk".
Het project bevindt zich nu in
de laatste fase en zal gericht
zijn op het doorgeven en toe
pasbaar maken van de ver
worven inzichten voor de lei
ding van de rooms-katholieke
kerk, en op vorming.
De KRKS wijst er in een toe
lichting op dat het feit dat
rooms-katholieke vrouwen de
afgelopen jaren theologie zijn
gaan studeren en pastoraal
werk zijn gaan doen, voor het
kerkelijk leven „verrijkend"
is geweest. Maar deze ontwik
keling bracht ook problemen
aan het licht waarop mewt
name pastorale werksters bin
nen de hiërarchische struc
tuur van de rooms-katholieke
kerk stuiten.
De commissie „theologie en
pastoraat" wil in samenwer
king met de vrouwen die op
theologische faculteiten en in
parochies, studieverbanden en
vormingscentra actief zijn,
bijdragen aan een verbetering
van de rol van vrouwen in
theologie en pastoraat. Zij wil
via een enquête nagaan, in
hoeverre de vrouwen die in
de afgelopen vijftien jaar in
de theologie zijn afgestudeerd,
bekend ziin met de feministi
sche theologie, wat hun erva
ringen zijn met de opleiding
en welke knelpunten zij in
hun studie en in hun werk
hebben ondervonden.
Studie
In het laatste nummer van 1-
2-1, het orgaan van de Neder
landse rooms-katholieke
kerkprovincie, reageert kar
dinaal Simonis op het KAS-
KI-rapport over de houding
van de vrouw jegens de
rooms-katholieke kerk dat in
opdracht van de Katholieke
Raad voor Kerk en Samenle
ving is gemaakt.
Uit het onderzoek blijkt onder
meer dat bijna tweederde van
de rooms-katholieke vrouwen
meent dat zij zich niet hoeven
te houden aan de kerkelijke
voorschriften aangaande sek
sualiteit.
„In het rapport komen grote,
ernstige problemen naar vo
ren die talloze katholieke
vrouwen onmiddellijk raken",
aldus de kardinaal „We be
seffen dat het daarbij ook gaat
om die vrouwen die in be
langrijke mate het dagelijkse
leven in de parochie dragen.
We zijn van mening dat de
vragen die in het rapport
worden verwoord, ernstige
aandacht verdienen en zijn
bereid deze vragen samen met
anderen te bestuderen."
Simonis wijst er op dat in het
onderzoek twee grote kwes
ties centraal staan: enerzijds
de positie en de rol van de
vrouw in de kerk en ander
zijds het conflict tussen leven
en leer. Hoewel de bisschop
pen herhaaldelijk ervan blijk
geven een samenhang te zien
tussen beide vraagstukken,
menen zij op grond van het
KASKI-rapport dat het ge
wenst is beide kwesties uit el
kaar te houden. „Immers, het
conf.ict tussen leven en leer is
niet typisch voor vrouwen,
maar treft evenzeer mannen.
Verschil in leeftijd blijkt vol
gens het KASKI een heel es
sentiële factor, meer dan het
verschil in sekse", aldus mgr.
Simonis.
Onderzocht moet volgens
hem worden in welke mate
bepaalde leeruitspraken bin
dend zijn, wat „katholiek
zijn" betekent in een situatie
van conflict tussen leer en le
ven en hoe pastores op ver
antwoorde wijze met dit con
flict kunnen omgaan.
WARSCHAU Bijna een
kwart van de Polen wil de
komende week deelnemen
aan een bijeenkomst met paus
Pat*
Johannes Paulus II.
Dat blijkt
iffi-
uit een peiling van twee ol
ciële onderzoeksbureaus die
het Poolse persbureau PAP
heeft gepubliceerd. Uit het
onderzoek blijkt voorts dat
negentig procent van de on
dervraagden grote belangstel
ling voor het bezoek van de
paus heeft en dat 66 procent
van hen wenst dat de televisie
er veel meer aandacht aan be
steedt.
Meer dan viervijfde van de
ondervraagden verwacht dat
het bezoek de Polen zal be
moedigen. Door driekwart
van de ondervraagden wordt
een verbetering verwacht van
de volgens velen toch al goe
de betrekkingen tussen kerk
en staat. Voorts denkt 57 pro
cent dat er een betere ver
standhouding zal ontstaan tus
sen de aanhangers van de
verschillende levensbeschou
welijke groeperingen en
hoopt 60 procent dat het in
ternationaal aanzien van Po
len zal verbeteren. Maar de
meeste ondervraagden ver
wachten niet dat het gedrag
van de Polen door het bezoek
zal veranderen. Zo denkt
maar een kwart dat de ar
beidsmoraal zal verbeteren en
houdt 24 procent een vermin
dering van het alcoholisme
voor mogelijk.
Acht evenementen ziin in het
gehele land via de televisie te
volgen: de aankomst van de
paus, zijn ontmoeting met
partijleider Jaruzelski, twee
eucharistievieringen in War
schau, de plechtigheid in het
vroegere concentratiekamp
Majdanek, de eucharistievie
ring in Szczecin, de ontmoe
ting met jongeren in Gdansk
en het vertrek van de paus.
Vier plechtigheden worden
uitgezonden door plaatselijke
televisiestations.
Nederland»* Hervormde Kerk
Beroepen: te Rouveen, toezegging,
E.M. Bakker te Nijkerk; te Streef
kerk. P Kolijn te Krimpen ad IJssel;
te Oss c.a. D.M.de Jong kandidaat
te Utrecht.
Aangenomen naar Rotterdam-zuid.
als predikant bijzondere werkzaam
heden. ten behoeve van IkazJazie-
kenhuis, L.van Nieuwpoort, predi
kant buitengewone werkzaamhe
den. geestelijk verzorger Vetuwe-
hoes te Nunspeet.
Gereformeerde Kerken Vrijge
maakt
Beroepen te Bunschoten-west en
Spankenburg-zuid. G. Zomer Jzn. te
Heerenveen: te Zuidbroek.
drs.R.van Wijnen, kandidaat te
Kampen.
Christelijke Gereformeerde Ker
ken
Bedankt voor Nieuwkoop. O. Slag
boom te Katwijk aan Zee.
UTRECHT De Francis
kaanse Samenwerking, waar
bij in Nederland 44 religieuze
gemeenschappen zijn aange
sloten, is gisteren gestart met
een driejarig milieuproject.
Onder de titel De aarde eren
willen de initiatiefnemers in
die drie jaar het respect voor
de bedreigde aarde in hun ei
gen gemeenschappen en daar
buiten laten groeien. „Zonder
anderen aan te klagen of te
veroordelen willen we op
nieuw ontdekken hoe leven
in verbondenheid met Moeder
aarde meer geur, kleur,
smaak en vuur geeft aan ons
zelf en aan het stuk aarde
waar we wonen, werken, lij
den en liefhebben", zegt pro
jectleidster Tini Brugge.
In het najaar begint een on
derzoekproject naar Francis
kaanse land- en tuinbouwme-
thoden onder leiding van de
Wageningse hoogleraar H.
van Asseldonk. Hij heeft ge
merkt dat kloosterlingen in
de landhbouw een andere
houding aannemen dan niet-
religieuzen. Volgend iaar wil
men beginnen met de opzet
van proeftuinen om een mi
lieuvriendelijke verbouw
praktijk aan te leren.
De initiatiefnemers willen
een milieubewuste houding in
eigen kring verder aankwe
ken en hopen ook een bijdra
ge te leveren aan de gedach-
tenvorming in de kerken over
mens en milieu.
Deze gedachtenvorming wil
men echter bedden in de spi
ritualiteit van de Franciska-
nen. Buitenstaanders die zich
daartoe aangetrokken voelen,
worden van harte uitgeno
digd. Zowel liturgie en gebed
als studie naar en vorming in
de (milieu)opvattingen van de
heiligen Franciscus en Clara
staan eveneens op het pro
gramma. Daarnaast worden
weekenden en voettochten
georganiseerd.
Nadere informatie verkrijg
baar bij Franciskaanse samen
werking, Oudegracht 23
Utrecht. Tel. 030 - 31.93.21.
Na tien minuten poseren voor de fotograaf zijn de kinderen
van de katholieke kleuterschool in Easton, Pennslvania, die
naar het vervolgonderwijs gaan, duidelijk wat vermoeid. Het is
dan ook niet niks als je al op deze leeftijd in een gewaad
wordt gestoken dat elders hooguit voor hoogleraren is be
stemd.
FOTO: AP
Wii leven momenteel in een
tijd die in vele opzichten in
reactie is op allerlei ontwik
kelingen uit de jaren zestig en
zeventig. Op politiek, sociaal,
onderwijskundig en ook op
godsdienstig gebied. Bij som
migen leidt dit tot een streven
naar een restauratie, tot een
terugzetten van de klok tot
vóór de jaren zestig.
Zo'n restauratie is er in de
loop der geschiedenis ver
schillende malen geweest.
Een bekend voorbeeld is de
periode 1815-1830, volgende
op de tijd van de Franse Re
volutie en Napoleon. In aller
lei landen kwamen toen de
vroegere vorsten weer terug
die in reactie op de democra
tische, liberale tendenzen van
die Franse Revolutie de vroe
gere autocratische regeerwijze
wilden herstellen. Men schoot
soms zelfs te ver door in z'n
reactie- en restauratie-stre
ven. En o.a. daardoor volgde
op dat tijdperk een tijd van
nieuwe omwentelingen tenge
volge waarvan het liberalisme
lange tijd een heersende stro
ming in Europa bleef.
Ook in onze tijd is hier en
daar zo'n restauratie-streven
te bespeuren. Men ziet het bij
voorbeeld in het onderwijs
waarin allerlei ideeën van
vóór de Mammoetwet (1968)
de kop weer op steken. Men
ziet het ook in de kerk, in de
godsdienst. Met name de secu
larisatie probeert men te be
strijden door allerlei ideeën
goed van vóór 1960 weer te
voorschijn te halen, waarmee
soms gepaard gaat, dat men
„de touwtjes weer flink strak
gaat aantrekken" op de
manier waarop dat dertig,
veertig jaar geleden gebeurde.
Ook in het confessioneel on
derwijs is zo'n tendens waar
te nemen. Men constateert op
nogal wat scholen een tekort
aan christelijke identiteit en
probeert dat te bestrijden door
de schuld daarin te zoeken,
dat men „van de oude paden"
is afgeweken. En die „oude
paden" zouden dus weer moe
ten worden opgezocht.
Nogal wat confessionele scho
len hebben in deze tijd door
hun open karakter steeds
meer leerlingen gekregen van
ouders die niet behoren tot
hen die de grondslag van die
school onderschrijven. Res
tauratie zou dan bijvoorbeeld
kunnen inhouden, dat meh de
school meer „gesloten" maakt,
dat wil zeggen „uit veilig
heidsoverwegingen" slechts
kinderen van cnristen-ouders
toelaat.
Anderen proberen een aantal
tradities, die men overboord
heeft gegooid weer terug te
halen. Sommigen trachten
daarbij vooral de confessiona-
liteit, het ideeëngoed van
vroeger weer terug te halen.
Werken aan de identiteit van
de school betekent dan vooral
zuiver in de leer zijn, zoals
vroeger.
Ik beweer niet, dat de boven
genoemde tendenzen op aller
lei scholen zo uitgesproken
aanwezig zijn. Maar in de dis
cussies bespeur ik regelmatig
neigingen in die richting. En
daarbij kunnen dan nog wor
den gevoegd opmerkingen dat
men beter kan saneren, in
krimpen in het confessioneel
onderwijs, want dat open ka
rakter van die school zal, zo
zegt men, tenslotte alleen
maar tot afbraak leiden.
Nieuwe paden
Nu was één van de kenmer
ken van de jaren zestig en ze
ventig een sterk a-historische
inslag. Tradities sneuvelden
bij bosjes. Het is daarom geen
slechte zaak verworvenheden
van vroeger weer wat meer
een rol te laten spelen. Wat
meer oog voor de traditie,
meer aandacht voor de waar
de van de geschiedenis ook,
kan geen kwaad.
Maar laat daarbij toch duide
lijk voorop staan, dat de vra
gen, de uitdagingen van van
daag, niet met antwoorden
van vroeger kunnen worden
beantwoord. Daar neemt met
name de jeugd, en terecht,
geen genoegen mee.
De crisis zit 'm niet zozeer in
het feit, dat men te veel van
de oude paden is afgeweken,
maar daarin, dat men geen
nieuwe paden heeft gevon
den. Wegen, die vorm geven
aan de betekenis van het
christelijk geloof voor het le
ven, voor het onderwijs ook,
van deze tiid.
Veel problemen binnen de
christenheid van vandaag zijn
vormgevingsproblemen. Nu
de westerse cultuur steeds
meer seculariseert, voldoen
steeds meer van haar vormen
niet meer om uiting te geven
aan een christelijke identiteit.
Het zuurdesem is uit het
brood, en men heeft ander
brood nodig. Daarbij is het
een grote verleiding zich uit
„veiligheidsoverweging" te
rug te trekken op bolwerken
uit het verleden. In het on
derwijs: het open karakter
van de christelijke school prijs
te geven.
Uitdaging
Het is juist de grote uitdaging
dat open karakter te handha
ven, al zou het alleen al zijn
omdat een christelijke, een
confessionele school vaak nog
de enige plaats is waar kinde
ren de boodschap van God,
van de Bijbel kunnen horen.
Geen restauratie dus, geen
isolement, maar proberen de
uitdaging niet alleen goed in
het vizier te krijgen (dat moet
eerst!) maar ook vanuit een
nieuwe bezieling aan de gang
gaan om nieuwe wegen te
vinden. Daarbij zijn er na
tuurlijk heel veel waardevolle
zaken uit het verleden goed te
gebruiken, meer dan menig
een denkt. Maar de toekomst,
de vragen van vandaag geven
de richting aan, dat wil zeg
gen zij bepalen de uitdaging.
Daarvoor is een nieuwe bezie
ling nodig, een vernieuwde
motivatie. En die kan men al
leen vinden, als men weer te
rug gaat naar de bron: de Bij
bel, net Evangelie van Jezus
Christus. Die kan ons bezielen
en ons de weg wijzen, als we
er ons echt voor inspannen,
voor open stellen.
Ik hoop dat men beseft, dat
voor het vinden van die nieu
we wegen ook veel experi
menten nodig zijn, die oplos
singen zullen aandragen die
bepaald niet gelijkluidend
zijn. En dat betekent, dat we
elkaar ook de ruimte moeten
geven, vrijheid laten. Elke
school is in zekere zin ook
weer een beetje anders, bij
voorbeeld afhankelijk van de
plaats waar zij ligt, van de in
stelling van de ouders. Nodig
zijn: ruimte, creativiteit,
saamhorigheid, solidair zijn
met deze samenleving.
Onstandvastig.
DE BILT (KNMI) Het weer
van morgen wordt bepaald
door een lagedrukgebied bij
Ierland: het bijbehorende re-
gengebied trekt vannacht en
morgenochtend over ons land.
In de loop van de middag ko
men er opklaringen. De kans
op een enkele bui blijft echter
aanwezig. De minimumtempe
ratuur voor de komende nacht
wordt ongeveer 11 graden. De
middagtemperatuur lift mor
gen rond de 18 graden. De
wind is overwegend zuidwes
telijk en neemt toe tot matig
boven land. Langs de kust kan
af en toe een krachtige wind
staan. Ook voor de pinksterda
gen wordt er onstandvastig
weer verwacht. Naast opkla
ringen blijft de kans op een
bui aanwezig en de tempera
tuur blijft te laag voor de tijd
van het jaar.
Weersvooruitzichten voor di
verse Europese landen, geldig
voor morgen en zondag:
ZuidScandinavië: Half tot
zwaar bewolkt Van tijd tot
tijd regen of een bui. Middag-
temperatuur 15 tot 19 graden.
Denemarken: Morgen regen,
zondag enkele buien. Middag-
temperatuur rond 15 graden.
Noordwest-Frankrijk, Bene
lux, noordwest-Duitsland. Ai
en toe zon. Vooral landin
waarts enkele buien. Middag-
temperatuur 15 tot 18 graden.
Noordoost-Frankrijk, midden-
en zuid-Duitsland: Veel bewol
king. Van tijd tot tijd regen of
buien. Middagtemperatuur 17
tot 22 graden.
Zuid-Frankrijk: Flinke zonni
ge perioden. Temperatuur 22
tot 27 graden, langs de Golf
van Biskaje iets koeler.
Spanje, Portugal-. Zonnig. In
noordwest-Spanje en noord-
Portugal van tijd tot tijd be
wolking. Middagtemperatuur
van 20 graden
WEER RAPPORT HEDENMORGEN
Amsterdam
De Bilt
Eelde
Eindhoven
Den Helder
Rotterdam
Twente
Vliasingen
TA. Limburg
Aberdeen
Athene
Barcelona
Berlijn
Bordeaux
Brussel
Dublin
Frankfort
Genève
Innsbruck
Klagen furt
Kopenhagen
Weer
Mxx
Min
Regen
0.1
motregen
18
10
rw.bew.
19
10
1
rw.bew.
18
10
1
regen
17
10
2
motregen
15
10
0.1
motregen
17
10
0.2
regen
17
10
10
regen
10
0
0.1
regen
17
9
2
mist
14
0
0
onbew.
18
onbew
22
13
0
h.bew.
17
9
9
h.bew.
20
10
4
motregen
18
10
9
rw.bew.
15
10
2
rw.bew
18
11
17
regenbui
17
0
17
xw.bew.
12
5
2
regenbui
rw.bew
14
9
38
20
11
9
regen
rw.bew.
15
10
6
26
17
0
Locamo
onbew.
15
8
27
Londen
19
8
13
Luxemburg
onbew.
15
9
11
onbew.
14
Malaga
Mallorca
h.bew.
31
16
0
Malu
Moekou
iw.bew.
15
11
0
Munchen
regenbui
15
10
11
Nice
lbew
28
15
2
Oslo
17
7
0.1
Parijs
rw.bew
18
9
4
Rome
niet ontv.
Split
zwbew
23
11
2
Stockholm
lbew
16
8
0
Warschau
18
13
10
Wenen
regen
22
U
22
Zurich
regenbui
h.bew
15
10
13
18
Cyprus
onbew
24
16
0
Istanbul
24
15
0
Las Palmar
29
0
Beiroet
niet ontv
Tel-Aviv
lbew
24
17
0
De visserijfraude, waarbij Nederlandse vissers op|
schaal de in Europees verband vastgestelde van)
overschreden, heeft binnen de politiek grote deining
zaakt. Het rapport van de commissie-Eversdijk toont
aan dat het ministerie van landbouw en visserij er
jaar en dag van op de hoogte was dat er te veel vis
werd gehaald, maar deze feiten verdoezelde.
In een eerste reactie heeft minister Braks, die rechtst
verantwoordelijk kan worden gesteld, laten weten nief
aftreden te denken. In laatste instantie zal het de Ti
Kamer zijn die nog deze maand over het politieke lot v
bewindsman oordeelt. De kans dat hij wegens de visj
rikelen naar huis wordt gestuurd, lijkt gering. |CUV
UlT het gisteren aan de Kamer gepresenteerde rappoi^^'
geen andere conclusie worden getrokken dan dat ronj»yfl(
visserij in een reeks van jaren een komedie van jewel?
opgevoerd. Klagende vissers, schepen die niet moch «Juli
varen, strafvervolging tegen schippers die de regels ov^
den, dit alles lijkt althans ten dele in scène te zijn gezeur u*
ker is dat zowel het Nederlandse volk als de Europese?; :e,
ners op grote schaal zand in de ogen is gestrooid.
Dat er door vissers werd gesjoemeld hoeft natuurlijk!^
mand te verbazen. Zij zijn er zo van overtuigd dat de vaf
quota niet altijd op correcte gegevens worden bepaald]
het hun nauwelijks kwalijk is te nemen dat zij daarond]
probeerden te komen. Bovendien verkeerden ze in de
schap dat andere Europese partners niet altijd kans zages
hun toegewezen hoeveelheden vis boven water te krijg
MaAR dat bewindslieden aan het gesjoemel meewerkt^
in elk geval een oogje dichtknepen kan niet door de l
Wellicht hebben de opeenvolgende bewindslieden gei
neerd dat zij in de eerste plaats zijn ingehuurd om de vaf
landse belangen te behartigen. Daarin hebben ze dan wel
lijk, maar zij mochten niet de geloofwaardigheid vangng z,
land op het spel zetten. Zelfs niet als de overtuiging topham
dat ook andere partners binnen de EG het niet altijd ejr pres
nauw met de regels nemen. de
ag
AlS de Tweede Kamer later deze maand de kwestie
snijdt zal het herstel van onze geloofwaardigheid v<
moeten staan. Dat dit slechts mogelijk is door het hoofd
Braks te eisen, valt niet aannemelijk te maken. De vei
sten van deze bewindsman op andere terreinen zijn
voldoende om ook hem gelegenheid te geven zijn gigantii
karwei landbouwpolitiek, overbemesting, melkpl
graanoverschotten af te maken.
TOCH moet uit het gebeurde wel degelijk lering wordei
trokken. De belangrijkste les is wel dat de overheid
doordrongen moet raken dat zij geen enkele aanleiding
geven voor vervagend normbesef. Ook moet Den Haag
Europeser te denken. Want het is in deze kwestie tod
Europese eenheid die achter het net vist.
BEGRIPPEN als „historische dag" en „historische gebeu^ef
nis" zijn aan een stevige inflatie onderhevig. Te vaak wc^
een nieuwsfeit al als onvergetelijk te boek gesteld, terwij#
toekomst nog moet uitwijzen of dat wel zo is. 5 Juni 19-
echter boven alle twijfel verheven. Op die historische I
werd een plan gepresenteerd dat de na-oorlogse ontwik)
ling van de westerse wereld in hoge mate heeft bepaald.'
een lezing voor studenten van de Harvard Universiteit lfc
ceerde de Amerikaanse minister van buitenlandse
Marshall die dag het Europe Recovery Program, bekend)
worden als het Marshall-plan. De VS beloofden het verj
perde Europa financiële hulp op grote schaal. In
schonken de VS de Europese landen ruim tien miljard dol
voor die tijd een astronomisch bedrag.
VEERTIG jaar na de toespraak van minister Marshall I
men volgende week de leiders van de zeven grote we
industrielanden in Venetië bijeen. De deelnemerslijst 1
deze wereldtop bewijst in zekere zin het gelijk van Mars)
en de zijnen. Overwinnaars en overwonnenen praten met^n
kaar op voet van gelijkheid. Overigens moet gevreesd wöe
den dat al dat gepraat in Venetië weinig concreets zal op£°r
veren. De onderlinge verschillen zijn te groot en er spelenj0^
veel andere belangen mee (Iran-Contra-affaire en verkie»
gen). Vanuit de lagunenstad behoeft dus geen oplossing |e
worden verwacht voor de wereld-handelsproblemen,
voor de dollarcrisis, de landbouw of voor de benarde
van veel ontwikkelingslanden.
In de gesprekken over de verhoudingen tussen arm en J
wordt vaak verwezen naar het succes van het Mm
hall-plan als blauwdruk voor een gecoördineerd internatL^
naai ontwikkelingsbeleid. Klakkeloos kopiëren van
Marshall-plan is echter zinloos. Ondanks de verwoestini
door de oorlog lag in Europa immers al een politieke,
mische en intellectuele basis waarop kon worden herb
Dergelijke fundamenten zijn in veel Derde-Wereldlai
niet aanwezig. En dat is nog maar een van de vele factort
die de ontwikkeling belemmeren. Dat ontslaat de rijke
reld evenwel niet van de plicht véél, véél meer te doen tf
een einde te maken aan de onrechtvaardige verdeling v*
rijkdom in de wereld. Het is ook een zaak van puur eigen! t
lang voor het Westen. Een van de lessen van het Marshi-
plan is immers dat degene die de ander helpt in politiek'
economisch opzicht met rente krijgt terugbetaald. l3fi
