kerk wereld Bedevaartsoorden spelen grote rol in Maria jaar Prachtige samenwerking rassen en kleuren in Zuid-Afrika CcicLe Somantk K brieven lezers \l V 7FTÏ1 i sr GEESTELIJK LEVEN/OPINIE -BI Nieuwe kerk voor Armeniërs Passende stappen na stunt £eidóe(3ou*a*it MAANDAG 1 JUNI 1987 PAGINA 2» Engelse bisschoppen bannen seksisme LONDEN Rooms-katholieke priesters in Engeland en Wa les moeten het woord 'man' wegstrepen uit hun gebeden. De bisschoppenconferentie van Engeland en Wales wil hiermee bereiken dat vrouwen zich niet meer buitengesloten voelen. Vooral het eucharistisch gebed, dat tot nu toe de zinsnede „en stierf voor alle mannen" bevatte, moet onmiddellijk worden veranderd, schrijven de bisschoppen in hun verklaring. Ze voegen er aan toe dat het Vaticaan al heeft ingestemd met de wijziging. Deze toestemming geldt overigens ook voor de RK Kerk in Ierland, Schotland en de Verenigde Staten. Theologe ter verantwoording geroepen ESSEN De vicaris-generaal van het bisdom Essen, Johannes Stüting, heeft de katholieke theologe Uta Ranke-Heinemann, hoogleraar in Duisburg, uitgenodigd voor een gesprek over haar visie op Maria. Ranke-Heinemann, dochter van de vroe gere bondspresident Gustav Heinemann en in 1970 als eerste katholieke vrouw in de Bondsrepubliek hoogleraar in de theo logie geworden, verklaarde op 15 april voor de televisie dat zij niet gelooft in de „biologische maagdelijke geboorte van Ma ria". Enkele weken later verklaarde ze te verwachten dat deze uitspraak ertoe zou kunnen leiden dat haar de kerkelijke leer bevoegdheid wordt ontnomen. Ik houd van alle mensen bijna als ik over ze denk, maar in werkelijkheid vervelen ze mij vaak. Herman Gorter UTRECHT Vrij on verwacht kondigde paus Johannes Paulus II begin dit jaar een speciaal Ma- riajaar aan. Tussen Pink steren dit jaar en Maria Hemelvaart (15 augustus) volgend jaar wordt de Moeder Gods meer en anders dan gebruikelijk onder de aandacht ge bracht van de rooms-ka tholieke gelovigen, zo is de bedoeling. Het Maria- jaar is overigens niet een op zichzelf staande ge beurtenis, het dient ter voorbereiding op het grote geboortefeest van Christus in het jaar 2000. In zijn in maart uitgekomen Maria-encycliek „Redempto- ris Mater" maakte de paus duidelijk wat hem voor ogen staat: de gelovigen moeten het leven en de betekenis van Maria beter leren ken-, nen en de verering van haar verdiepen. „Maria is als 'Maagd en Moeder' een blij vend voorbeeld voor de kerk", aldus de paus. „Juist de speciale band van de mensheid met deze Moeder heeft mij ertoe gebracht het jaar uit te roepen. In de lijn van het Tweede Vaticaans Concilie wil ik de speciale te genwoordigheid van de Moe der van God in het mysterie van Christus en de Kerk doen uitkomen". Zo zouden de gelovigen in het jaar bij zondere aandacht moeten ge ven aan Maria's navolging in lijkheid van Bedevaartsplaatsen krijgen het druk in het Mariajaar totale afhankelijkheii Gods wil, aldus de paus. Het Mariajaar is het tweede van deze eeuw. Eerder werd in 1954 een dergelijk jaar ge houden. Kerkelijke waarne mers menen dat vooral de ei gen interesse van de huidige paus tot de aankondiging be gin dit jaar heeft geleid. „De paus heeft een bijzondere band met Mariadevotie", meent drs. E.P. de Jong, se cretaris van de (rooms-katho lieke) Nationale Raad voor de Liturgie. „Dat komt door zijn achtergrond, hij is ten slotte een Pool en de Maria devotie is heel sterk in dat land, maar ook de gebeurte nissen in zijn leven. De aan slag op zijn leven (13 mei 1981) was op de dag waarop de eerste verschijning van Maria in Fatima wordt ge vierd. Dat heeft, zo blijkt uit veel dingen, diepe indruk op hem gemaakt." Ook drs. H. Eikelboom, voorzitter van de taakgroep Reformatie-Rome van de Gereformeerde Ker ken in Nederland, noemt de paus „een van de meest op rechte en enthousiaste Maria- vereerders". Initiatieven Omdat niemand de aankon diging van het Mariajaar had zien aankomen, is nu, een week voordat alles moet be ginnen, nog niet duidelijk wat er allemaal gaat gebeu ren. Duidelijk is wel dat de bestaande Maria-bedevaart- soorden een belangrijke rol spelen en dat elk bisdom zelf mag bepalen hoe het jaar wordt gevierd. Wel moeten de initiatieven zoveel moge lijk worden ingevoegd in het liturgisch jaar. Volgens De Jong wordt er een extra ac cent gelegd op wat er al be staat aan Mariadevotie. „Zo zou een eucharistieviering op een feestdag van Maria wat meer nadruk kunnen krij- fen". n het bisdom Den Bosch is een speciaal comité ingesteld ter gelegenheid van het Ma riajaar. Het wordt voorgeze ten door vicaris dr. Th. C. M. van Montfoort, die tevens voorzitter is van de Willi- brordvereniging, het katho lieke adviesorgaan voor de oecumene. Een bedevaart voor jongeren naar Lourdes, een folder over Mariabede- vaartsplaatsen in het bisdom, een tentoonstelling over Ma- riaal-kunstbezit eveneens in het bisdom en een studie groep Marialogie zijn enkele suggesties van bisschop Ter Schure en het comité. Wat in ieder geval al vast staat is een groot congres over Maria in het bekende bedevaartsoord Kevelaer en de rechtstreekse uitzending van de gebedsdienst met de paus op 6 juni via een reus achtig scherm op het plein voor de Onze Lieve Vrouwe basiliek in Maastricht. Volksdevotie In hoeverre het Myiajaar van invloed zal zijn op de oe cumene, is nog niet te zeg gen. Het is in sterke mate af hankelijk van de wijze waar- FOTO: BEN BLUMERS op de gelovigen het vieren, zegt zowel De Jong als Eikel boom. „Veel protestanten, maar ook steeds meer katho lieken, hebben moeite met de Mariaverering in de volksde votie", aldus De Jong. Als het Mariajaar daarop uitloopt kan het weerstand oproepen, meent hij. Eikelboom: „Als protestanten door de viering op pijnlijke wijze worden herinnerd aan de kitscherige, kinderlijke vroomheid van de volksdevotie, waar Chris tus volkomen op de achter grond blijft, kunnen we ons daar als christenen nooit mee identificeren. Oecumene houdt echter in dat je elkaar respecteert. En Mariologie is nu eenmaal een belangrijk onderdeel van de rooms-ka- thmieke kerkleer". Teije Brattinga, algemeen secreta ris van de Wiilibrordvereni- ging, schreef in het meinum mer van Kosmos en Oecume ne: „Een verering van de moeder Gods hoeft geen hin dernis te zijn voor de eenheid van christenen wanneer Ma ria blijft wat ze is, een mens, en zij niet tot die hoogte wordt verheven, dat wij slechts in aanbidding zouden kunnen naderen". Eikelboom meent dat het Mariajaar ook een positieve invloed kan hebben op de oe cumene. „Wat meer aandacht voor Maria zou de protestan ten geen kwaad doen. Ze staat tenslotte wel in de Bij bel. Als wij door dit speciale jaar moederlijke, vrouwelijke elementen herontdekken in het geloof, is dat heel goed". De protestantse kerken zijn op geen enkele wijze betrok ken bij de voorbereidingen voor het jaar. Eikelboom had dat ook niet verwacht, al had het „best aardig kunnen zijn". „Maar ja, de aankondi ging kwam wel erg onver wacht en abrupt. Vreemd, dat Maria nadat ze met zo veel moeite ten hemel is ge varen, er nu zo plots weer uit komt vallen. Ze zit blijkbaar weer in de lucht". Niet iedereen is even blij met het Mariajaar. De feministi sche theologe Catharina Hal- kes schreef deze maand in een speciaal Maria-nummer van het Westduitse progres sieve RK tijdschrift Publikfo- rum dat de katholieke theo logie van Maria een „wereld vreemde" heeft gemaakt. „Zij is tot een ideaaltype gemaakt heel hoog, heel ver en zeer bleek in plaats van dat haar een dynamische, histori sche en concrete dimensie is gegeven." De Mariadevotie heeft in de RK Kerk volgens Halkes nog slechts een troos tende functie. Dit heeft niet tot bevrijding van mensen geleid, maar in de naam van Maria zijn vooral vrouwen onderdrukt en verlamd, al dus Halkes. Ook Eikelboom laat een krit- sche noot horen. „Komt het vieren van een Mariajaar niet voort uit een zekere be houdendheid en is het geen onderdeel van het beleid dat de klok terug wil zetten", zo vraagt hij zich af. Vredesgroepen schrijven premiers DEN HAAG Nederland, België en de DDR zouden werkgroepen in het leven moeten roepen die in samen werking met andere Oost-en Westeuropese landen gaan overleggen over de instelling van een veiligheidszone in Europa. Dat bepleiten Neder landse en Belgische vredes- groeperingen in een brief aan de premiers Lubbers en Mar tens en aan de voorzitter van de Oostduitse Staatsraad Ho- necker. De brief is opgesteld ter gelegenheid van het be zoek aan Nederland van Ho- necker deze week. Ook Bel gische organisaties hebben de brief ondertekend omdat een officieel bezoek van Honec- ker aan België in voorberei ding is. Uit die veiligheidszo ne moeten niet alleen de nu cleaire en chemische wapens zijn verwijderd, maar ook de zogeheten provocerende con ventionele wapens, aldus het Interkerkelijk Vredesberaad, de rooms-katholieke vredes beweging Pax Christi en de Belgische organisaties VAKA, CNAPD en OCV. Kardinaal Simonis voor beraad in Rome VATICAANSTAD Kardi- naai Simonis is afgelooen weekeinde in Rome aangeko men het over landse kerkprovincie sinds de bijzondere synode in 1980. Van de delegatie maken ook de Belgische kardinaal Dan- neels en de Bredase bisschop Ernst deel uit. Danneels fun geerde in 1980 als voorzitter van de synode van Neder landse bisschoppen, die was uitgeroepen om aan de vrij zinnige ontwikkelingen bin nen de katholieke kerk in Nederland een halt toe te roepen. Het wordt de derde keer sinds die synode dat het Nederlandse episcopaat in Rome verslag komt uitbren gen van de stand van zaken binnen de Nederlandse kerk ten aanzien van vraagstuk ken als homoseksualiteit, abortus, celibaat en het be trekken van vrouwen en le ken bij pastoraal werk. GEREFORMEERD PREDIKANT NA COZA-REIS: SCHIPHOL De Ne derlandse media geven een verkeerd beeld van Zuid-Afrika. Er doet zich daar een zeer hoopge vende ontwikkeling voor, met name binnen de kerken. Er is daar geen sprake van een be voogding. Binnen het hele rijke veldboeket van kleuren en rassen zie je een prachtige samen werking ontstaan. Deze mening gaf ds. P. Ra- vensbergen, gereformeerd pn Wi redikant van het Friese ijnjewoude na zijn terug keer van een reis door Zuid- Afrika. Hij maakte de reis met collega's op uitnodiging van het Comité Overleg Zuid-Afrika (COZA). De pre dikanten betaalden zelf een deel van de reissom. Het COZA beoogt met de reis de predikanten tweezijdig voor te lichten over de situatie in Zuid-Afrika. Het comité vindt dat in Nederland een zijdig en nogal negatief over het land wordt bericht. Ds. Ravensbergen kwam vo rige week in Zuid-Afrika in het nieuws, omdat hij gezegd zou hebben: „Ik zou trots zijn als ik een Zuidafrikaan was". Op deze uitspraak kwamen afkeurende reacties, ook bin nen Ravensbergens eigen kerk in Wijnjewoude. Kerke- raadslid M. van der Wal dis tantieerde zich er onmiddel lijk van, terwijl de scriba, S. van Akker, liet weten dat de predikant een toelichting op deze citaten zal moeten ge ven. De predikant heeft naar eigen zeggen de gewraakte uitspraak gedaan om het Zuidafrikaanse volk een hart onder de riem te steken. „Ik wilde hen laten weten dat wij ze niet hebben afgeschre ven en dat we biddend naast hen staan". Volgens ds. Ravensbergen doen zich in Zuid-Afrika „baje interessante ontwikke lingen voor, waar Nederland se journalisten eens wat beter kennis van moesten nemen". Of dit ook geldt voor de poli tiek, kan hij niet zeggen. „Ik ben predikant, geen politi cus". Hij liet er overigens geen twijfel over bestaan dat hij zeer geërgerd is over al het rumoer wat over zijn uit spraken is ontstaan. Edith Stein in Echt herdacht ECHT Aan de gevel van het Karmelitessenklooster in Echt heeft de pauselijk pro nuntius in Nederland, mgr.dr. E. Cassidy, gister middag een plaquette ont huld ter nagedachtenis van de joodse kloosterzuster Edith Stein, die onlangs in Keulen door de paus zalig werd verklaard. Meer dan duizend belangstel lenden woonden de herden kingsplechtigheid bij op de plek waar Edith Stein op 2 augustus 1942 samen met haar zus Rosa werd gearres teerd om op transport gesteld te worden via het kamp Wes- terbork naar Auschwitz. De bisschop van Roermond, mgr.dr. J. Gijsen, schetste de levensloop van Edith Stein, die volgens hem in het ka tholicisme de echte waarheid vond. De pastoor-deken van Echt, dr. A. Raijmaekers, noemde Edith Stein die haar laatste vier levensjaren in de Karmel van Echt verbleef, een grote dochter van het ioodse volk en tevens een ge lovige katholiek. Aan de met muziek en zang omlijste her denkingsceremonie namen onder andere bisschop Ter Schure van Den Bosch, mgr. W. Jansen uit Keulen en de hulpbisschop van Roermond, mgr. A. Castermans deel. Predikanten breken met Belgische kerk ANTWERPEN Naar aan leiding van wat hij noemt de „lafheid, oneerlijkheid, chan tage en onrecht" waardoor de vergadering van de synode van de Verenigde Prote stantse Kerk in België (VPKB) zou zijn gekenmerkt, heeft de Waalse predikant P. De Lantsheer zijn ambt neer gelegd. Hij is de tweede predikant binnen een week die deze stap doet. Vorige week werd aan het eind van de synode vergadering bekendgemaakt dat ds. P. Bouman uit Leu ven zijn ambt had neerge legd. Bouman, die bekend staat als een voorstander van toelating van homoseksuelen tot de kerkelijke ambten, had hiertoe besloten, nadat een meerderheid van de synode leden zijn benoeming tot vice-voorzitter had afgewe zen. De synode ging afgelopen weekeinde akkoord met een compromis inzake de sinds lang slepende kwestie inzake homoseksuelen. Een gedeelte van de kerk wenst dat homo seksuelen in alle ambten in de kerk kunnen functione ren, een ander deel wil dat zij juist uit alle ambten ge weerd worden. Dominee De Lantsheer behoort tot die laatste groep. Afgelopen zon dag stemde de synode ermee in dat voorlopig geen homo seksuelen worden voorgedra gen voor kerkelijke functies in raden en commissies. Mesrob Ashjian, aartsbisschop van de Armeense Apostolische kerk in de Verenigde Staten en Canada, brengt een bezoek aan de Armeense gemeenschap in Venezuela. De Armeense kerk is een typische diasporakerk. In Caracas werd gisteren voor het eerst een Armeense kerk geo pend- FOTO: AP Nieuwe voorzitter Vereniging voor Latijnse Liturgie DEN BOSCH Jhr.mr. J E van der Does de Willebois is zaterdag bij zijn afscheid als voorzitter van de Vereniging voor Latijnse liturgie door de paus benoemd tot ridder in de orde van de H. Gregorius. De versierselen werden hem tijdens de viering van het vierde lustrum van de vere niging in Den Bosch uitge reikt door bisschop R.Ph. Bar van Rotterdam, voorzitter van de bisschoppelijke com missie voor liturgie, liturgi sche muziek en kerkèlijke kunst. DNS ■"lerli dag ling >en rooi ifi De jonge Westduitser Mathias Rust maakte ooit een school-fom vriendinnetje deelgenoot van zijn diepste wens „iets grootsien te verrichten en „de wereld te veroveren". Zijn landing meitfet een Cessna-vliegtuigje op het Rode Plein heeft in elk geva£tel grote gevolgen gekregen: de top van de Sovjet-luchtmach^ev heeft zijn congé gekregen en de politiek verantwoordelijke^ minister is met pensioen gestuurd. jat |ens HET een noch het ander is verwonderlijk. Op een voor de^, Sovjets uiterst pijnlijke manier is immers aan het licht geko-che men dat er gaten zitten in hun luchtverdedigingssysteem, date er althans grove beoordelingsfouten zijn gemaakt toen hetr* vliegtuigje van Rust eenmaal was opgemerkt. Hier in het|J Westen mogen we dan glimlachen om de stunt van bravour- mannetje Rust, maar of we er echt blij mee mogen zijn i vers twee. Hij had ook een gevaarlijke gek geweest kunnei zijn die volop kans kreeg een mini-bombardement op he Kremlin uit te voeren. Het leed was dan niet te overzien ge weest. ur- ONMIDDELLIJK na de bekendwording dat de minister- van defensie Sokolov op zijn lauweren moet gaan rusten ery, i dat de luchtmachttop wordt vervangen, beweerden Kremlin-^- kenners dat partijleider Gorbatsjov van de gelegenheid ge-Pr^ bruik had gemaakt zijn positie binnen het Politbureau, hetrM' hoogste gezagsorgaan in de Sovjet-Unie, te versterken en zijn^ invloed op het defensieapparaat te vergroten. Dat laatste zajjJP wel het geval zijn; om het vertrek van haviken uit de Russi&B sche defensietop hoeven we zelfs niet rouwig te zijn. Maastf^ het eerste mag worden betwijfeld. Sokolov behoorde wêlis$£J waar tot de oude garde, maar hij stond niet te boek als eer|^' uitgesproken tegenstander van Gorbatsjov. Ook al was deMÊ oude maarschalk minister, zijn invloed was gering, hij hatirQ niet eens stemrecht in het Politbureau. En het is nog ondui-?0r delijk of zijn opvolger, generaal Yazov, hiertoe wordt toege" laten. Nee, het ziet er veeleer naar uit, dat ambtelijke en pop\ litieke functionarissen verantwoordelijk zijn gesteld voor d<L/ fouten die op lagere niveaus zijn gemaakt. En zo hoort het. Het ware te wensen dat dat meer navolging kreeg. Ook hier*y< waar affaires nog maar zelden leiden tot consequenties voor de betrokken bewindslieden. r ONDERTUSSEN ziet het er naar uit dat Mathias Rust bin-, nen afzienbare tijd naar zijn vaderland mag terugkeren. He(M1 is niet te hopen dat hij daar zijn andere verlangen kan gaarpn verwezenlijken, het „veroveren van de wereld", want ook?1"3 van dat soort stuntwerk blijven we graag verschoond. it- Afen toe zon. DE BILT (KNMI) Doordat een uitloper van een hoge- drukgebied boven Frankrijk ons land passeert, wordt het weer tijdelijk wat beter. Naast wolkenvelden, vooral in de hogere luchtlagen, is er ook af en toe zon. Het blijft droog. De temperatuur daalt komende nacht tot een graad of 9, waar bij zich' weer mistbanken kun nen vormen. De middagtem- peratuur wordt ongeveer 19 graden. Er staat morgen een overwegend matige zuidwes tenwind. Na morgen nadert opnieuw vanuit het westen een storing. Deze zorgt voor de rest van de week voor koel en wisselvallig weer met buien. Weersvooruitzichten voor di verse Europese landen, geldig voor dinsdag en woensdag: Zuid-Scandinavië en Dene marken: Wolkenvelden en vrijwel overal droog. Middag- temperatuur rond 16 graden. Britse Eilanden: Wolkenvel den en perioden met regen. Middagtemperatuur van 14 graden in het noordwesten tot 19 graden in het zuidoosten. Noord-Duitsland, Benelux: Morgen perioden met zon. woensdag tijdelijk regen. Mid(qoi dagtemperatuur rond 19 gra^ar den. iep Midden- en zuid-Duitslandf?^ noord-Frankrijk: Morgen pe(e- rioden met zon, woensdag wis selend bewolkt en plaatselijl|^_ regen. Middagtemperatuur on geveer 19 graden. Midden- en zuid-Frankrijk j Zonnige perioden en vrijweI overal droog. Middagtempera., tuur van 17 graden in he). noordwesten tot 24 graden i& het zuiden. Alpengebied. Morgen zonnig; perioden en droog, woensdag veel bewolking en af en toj. regen. Middagtemperatuu^ van 18 graden aan de noordzijH de tot 24 graden aan de zuiqBI zijde. Nul-graden-grens ron( v 3000 meter. i Spanje, Portugal: Zonnig, mie dagtemperatuur van 20 grade in het noordwesten tot 33 gr; den in het zuiden. Italië, Joegoslavische kus Droog en zonnig, maar woen: 3rieven graag kort en Juidelijk geschreven De edactie behoudt zich iet recht voor ingezon- len stukken te bekorten Specialisten In de krant van maandag jl. stond een min of meer badine rend artikel over de medische tendens van dat artikel verbaasde mij niet zo erg: spe cialisten zijn „groot wild". En niet alleen op het gebied van de geneeskunde, maar ook op vele andere vakgebieden en niveau's. Het verschijnsel is ook van alle tijden. Tijdens de Russische revolutie bijvoor beeld werd grondig jacht ge maakt op de zgn. „spatsen", op allerlei gebied. Wat de medische specialisten van nu betreft: het publiek vindt dat zij te veel verdienen. Ofschoon over beroeps-sport lieden die een veelvoud van een spcialisten-inkomen ont vangen geen kwaad woord mag worden gezegd. Zijn be roepsvoetballers soms meer waard dan bijvoorbeeld een toegewijde en bedreven chi rurg die lange werkdagen maakt? Ik denk dat het „hoge inko men van de specialist" een dankbaar object is van de pu blieke smaakmakers. Afgunst is een wijdverbreide, negatie ve karaktertrek. Deze ongun stige stemming wordt met wei nig moeite en veel succes aan gewakkerd door eerder ge noemd artikel. P. Schouten, DEN HAAG dag plaatselijk een bui mogt i« lijk met onweer. Middagten peratuur rond 25 graden. WEERRAPPORT HEDENMORGEN Weer Mm Min Regt Amsterdam zw.bew. De Bilt mist Eelde mist Eindhoven mist Den Helder regenbui Rotterdam zw bew. Twente mist Vlissingen h.bew Zd Limburg mist Aberdeen zw bew niet ontv zw.bew. regen zw.bew. mist motregen Athene Barcelona Berlijn Bordeaux Brussel Dublin Frankfort Genève Helsinki Innsbruck Klagenfurt Kopenhagen regen Lissabon h.bew. Locarno on bew. Londen zw bew Luxemburg mist Madrid h bew Malaga 1 bew. h.bew. zw.bew. zw.bew. regen 18 11 22 9 Mallorca Malta Moskou Munchen Nice Oslo Parijs Rome Split Stockholm Warschau Wenen Zurich Casablanca Cyprus Istanbul Las Palmas l.bew Beiroet niet ontv Tel-Aviv l.bew. h.bew. sr„ niet ontv h.bew. niet ontv zw.bew. zw bew. niet ontv. 0 0 Zeldzame vogel j gesignaleerd j GRONINGEN Eén van laatst ontdekte vogelsoorten i de roodkeelstrandloper, is ar.. gelopen vrijdag voor het een in Nederland gesignaleerd. I>— ontdekking werd bij het Lai"~~ wersmeer in Groningen daan door vogelschilder Erf*' van Ommen. Vlak nadat de^_, de Dutch Birding Associate had gewaarschuwd waren oc v veel andere vogelliefhebbei getuige van de zeldzame gt beurtenis. De roodkeelstranc loper, die ongeveer veertje* centimeter groot wordt, broe? doorgaans in noord- en noorc - oost-Siberië. Deze tegenhangf van de in ons land vrij algt meen voorkomende klein strandloper is pas enkele k« ren in Europa waargenomen

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1987 | | pagina 2