Hoge Raad wil Amerikaanse kant op
Rechter noemt actie van
specialisten begrijpelijk
INENLAND
)PPERRECHTERS ZOEKEN PUBLICITEIT
IEUWO
°g 7achttijd van de baan voor
ng iim helft ongewenst zwangeren
'i iuggestie: geen donor,
!e ;een transplantatie
WW WLJMJZNMeNSW-
Philips wil
duizenden
ongeschoolden
vervangen
GAATZOON
OF DOCHTER NAAR
DE BRUGKLAS?
1 BON VOOR j
SCHOOLBOEKEN-1
INFORMATIE
CcidoeGouiant
ZATERDAG 30 MEI 1987 PAGINA 3
JVENTER - De dood van een met het aidsvirus
;mette patiënt heeft onder het personeel van het
it Geertruiden-ziekenhuis in Deventer grote on-
t doen ontstaan. Oorzaak is dat niet het protocol is
rolgd dat bij de behandeling van aidspatiënten
nscldt. De angst voor besmetting heeft tot heftige re-
iliil ies geleid. Volgens de directie van het ziekenhuis
kans dat de overleden patiënt het ziekenhuis-
Jsoiieel heeft besmet, zeer gering. Het personeel
00 Ier al in een vroeg stadium op aangedrongen om
Q u patiënt, die ongeveer drie maanden is verpleegd,
et i een aidstest te onderwerpen. Om twee redenen
d( jat pas begin deze week gebeurd: volgens de art-
jn waren er geen harde argumenten om aan te ne-
lan lfl ^at Pat>ent met het aids-virus was besmet en
vendien stond de familie een dergelijke proef aan-
0,1 gelijk niet toe.
st in ziekenhuis
a dood aidspatiënt
Man giet bus verf
leeg over vrouw
EINDHOVEN - Door een uit de hand
gelopen buurtruzie heeft een 39-jarige
Eindhovense vrouw gisteren een bus
rode verf over haar hoofd gekregen.
Zij moest zich in een ziekenhuis laten
behandelen om met name haar ogen
schoon te laten maken. Of zij wellicht
blijvend letsel overhoudt is niet be
kend. De ruzie ging over het gedrag
van een dochtertje van een andere
vrouw en eindigde in een forse
scheldpartij. Daarvan was een man
getuige die in een vlakbij gelegen
speelveldje een schommel schilderde.
Toen het slachtoffer langs hem liep,
goot de man de bus verf over het
hoofd van de vrouw.
Raad van Kerken: uitspraak
in zaak Goerees hachelijk
AMSTERDAM - De secretaris van de Raad van
Kerken in Nederland, ds. W.R. van der Zee,
noemt de uitspraak van het gerechtshof „teleur
stellend" en „uiterst hachelijk". Het echtpaar
Goeree kan dan wel geen antisemitische bedoe
ling hebben gehad, maar de uitwerking van hun
„afschuwelijke, abjecte" uitspraken is wel dege
lijk antisemitisch, aldus Van der Zee. Hij is er
niet bang voor dat christenen misbruik van de
uitspraak van het gerechtshof zullen maken. De
lidkerken hebben zich onomwonden gesteld ach
ter de verklaring van de Raad van Kerken,
waarin de uitspraken van de Goerees ondubbel
zinnig worden afgewezen. Directeur R. Naftaniël
van het Centrum Informatie en Documentatie Is
rael (CIDI) verzet zich tegen de opvatting van het
gerechtshof dat de context waarin de gewraakte
uitspraken zijn gedaan, niet beledigend is.
Gemeenten:
stop bezuiniging
op huursubsidie
DEN HAAG - De Vere
niging van Nederlandse
Gemeenten VNG heeft
de Tweede Kamer op
haast smekende toon ge
vraagd de bezuinigings
plannen van de regering
op de huursubsidie tegen
te houden. Voor de
VNG is geen enkele
vorm van bezuiniging op
huursubsidie bespreek
baar omdat zij „ont
wrichtend" zal uitpak
ken op de huisvesting
van bevolkingsgroepen
met een laag inkomen.
DEETMAN SCHETST
BETEKENIS LOHMAN
DEN HAAG - Minister Deetman van onderwijs was
gisteren gastspreker op een bijeenkomst in de Haagse
Ridderzaal ter herdenking van de geboortedag (pre
cies 150 jaar geleden) van de christen-staatsman
jhr.mr. Alexander Frederik de Savornin Lohman.
Deetman schetste de betekenis van Lohman tot in
onze tijd en concludeerde dat diens invloed verder
strekt dan de ontwikkeling van één bepaalde geeste
lijke stroming of van één partij. Met enkele onder
brekingen was Lohman lid van de Tweede Kamer
van 1879 tot 1921. Ook was hij enige tijd lid van de
Eerste Kamer en in 1890 enige maanden minister
van binnenlandse zaken Ter gelegenheid van zijn
150ste geboortedag verschenen een aan hem gewijde
opstelbundel en een facsimile-herdruk van twee
door Lohman uitgesproken redevoeringen over ge
zag en vrijheid.
Ook is een tentoonstelling aan Lohman gewijd.
pit
aan
IEN HAAG De Hoge
leei 'aad der Nederlanden
vijs de meeste Nederlan-
ers niets of vrijwel
liets. Een bewijs daarvan
i het feit dat mr.
h.M.J.A. Moons (70), die
;*in [isteren afscheid nam als
:hts resident van ons hoog-
we te gerechtshof, geen en-
ele bekendheid geniet,
érgelijk dat eens met
e roem van een Earl
/arren, toen hij voorzit-
was van het Ameri-
aanse Supreme Court.
laar de Hoge Raad gaat daar
wandering in brengen. Mr.
_s" I.E. Ras (66), de nieuwe „op-
errechter" van ons land
iet
>ch
van ons land,
ioet een Bekende Nederlan-
;r worden. Dus was hij,
me lak voor zijn plechtige in-
tallatie, beschikbaar voor
en gesprek. Scheidend pre-
ident mr. Moons was er ook
ij, evenals „persraadsheer"
ir. M.J.P. Verburgh. Het
ras voor het eerst in de 149
ar van zijn bestaan dat de
°ge Raad doelbewust in de
n ubliciteit trad.
1 m tanwaar deze omwenteling?
die )e laatste jaren heeft zich
vat en duidelijke verschuiving
•er oorgedaan in de taak van de
ff< [öge Raad. Steeds meer
tijgt zij zaken op haar bord-
die vroeger door de wetge-
>n ër (regering en parlement).
er);ouden zijn afgedaan. Het
i lantal voorbeelden daarvan
e s legio: euthanasie, kraken,
taken, beperking van ali-
nentatie, ouderlijke macht
ia echtscheiding, omgangs-
oèecht tussen ouders en kinde-
,n en, privacybescherming van
itkeringsgerechtigden, ont-
lagrecht, milieukwesties, on-
N VANDAAG C\
IN HET VJ
verbindend verklaring van
gemeentelijke onroerend
goed belastingen... enzovoort,
enzovoort.
In al die zaken heeft de Hoge
Raad een nieuwe uitleg gege
ven aan bestaande wetten of
„gaten" daarin opgevuld.
Daarmee zijn de hoogste
rechters niet alleen meer
wets-uitleggers maar ook
plaatsvervangend wetgevers
geworden. Die nieuwe taak
denkt de Hoge Raad alleen
op verantwoorde wijze te
kunnen blijven uitvoeren als
zij „samenspraak heeft met
de samenleving" en daarom
stelt zij het op prijs als ook de
algemene publiekspers zich
gaat bezighouden met haar
arresten en zich daar een
oordeel over vormt.
Democratie
Is de Raad gelukkig met
die ontwikkeling? Wordt
daarmee de democratie niet
wat uitgehold? Rechters wor
den immers benoemd en niet
gekozen.
Ras: „Tja, het is nu eenmaal
zo. Er zijn maatschappelijke
problemen en iemand moet
die oplossen. Ieder van ons
vraagt zich vaak af: kan ik
hier nog iets doen of is de
grens bereikt? Dat laatste ge
beurt niet zo snel, want wij
De gaande en komende man bij de Hoge Raad: mr. Moons (I) en mr. Ras (r).
hebben het recht binnen het
bestaande bestel te zoeken
naar oplossingen die voor de
maatschappij aanvaardbaar
zijn. Dat is een heel ruime
omschrijving die ons veel
mogelijkheden biedt om in te
vullen, op te vullen en aan te
vullen".
Moons: „Het gebeurt tegen
woordig ook wel dat de wet
gever zelf zegt dat de rechter
het maar moet uitmaken... In
dat geval hebben wij de toe
stemming van een democra
tisch gekozen orgaan om
grenzen te verleggen of kno
pen door te hakken. Het is
geen ideale oplossing, maar
door het steeds ingewikkel
der worden van de maat
schappij is het voor de wetge
ver zelf ook steeds moeilijker
oplossingen te vinden".
Verburgh: „Bovendien willen
wij, als het enigszins mogelijk
is, geen recht weigeren. Dus
moeten we wel een nieuwe
theorie formuleren om te le
gitimeren wat wij doen.
Daarom willen wij ook meer
de Amerikaanse kant op, dat
wil zeggen meer publiciteit
en dus meer controle door de
pers".
Toetsen aan
verdragen
Wat is eigenlijk het ver
schil tussen de Hoge Raad en
het Supreme Court?
Moons: „Het grote verschil
met het Supreme Court is dat
wij geen wetten mogen toet
sen aan de grondwet. Maar
wij komen steeds dichterbij
die positie, doordat wij zijn
aangewezen om de wetten
toetsen aan de diverse inter
nationale verdragen, met
name die met betrekking tot
de rechten van de mens. Dat
geeft een heel nieuwe dimen
sie aan onze taak. Daar zijn
wij nog nauwelijks aan ge
wend en op ingespeeld. Ik
herinner me trouwens nog
heel goed dat iedereen dacht
dat ons land die verdragen
niet nodig had, dat bij ons al
les piekfijn in orde was. Dat
is aardig tegengevallen."
Geeft u eens een voor
beeld.
Verburgh: „In het Burgerlijk
Wetboek stond dat de wettige
vader zijn kind kan verbie
den te trouwen zolang het
minderjarig is. Een natuurlij
ke vader had dat recht niet.
Wettige kinderen waren wat
dat beteft dus in het nadeel.
De Hoge Raad heeft toen ge
zegd dat deze discriminatie in
strijd was met het Verdrag
van Rome en dat dit stukje
van het Burgerlijk Wet bui
ten toepassing moest blijven".
Moons: „Een tweede belang
rijk verschil met Amerika is
de wijze waarop wij benoemd
worden. Dat moet echter
vooral zo blijven. De Hoge
Raad stuurt zelf een lijstje
met (zes) kandidaten naar de
Tweede Kamer, die daaruit
een keuze maakt en voor
draagt aan de koningin. In
Amerika is de benoeming
van opperrechters uitsluitend
een zaak van de regering. Als
we de kranten mogen gelo
ven zijn er presidenten die
van die situatie gebruik of
zelfs misbruik maken. Dat
kan hier dus niet. Wij vragen
ons alleen af: is iemand een
goed jurist? Politieke voor
keuren spelen geen rol".
Het aantal zaken dat de
Hoge Raad jaarlijks behan
delt neemt nog steeds toe.
Kunt u het werk nog aan?
Moons: „Eigenlijk niet. Ik
meen ook dat wij meer bij
stand moeten krijgen, met
name in de vorm van per
soonlijke assistenten. Ook
moeten wij moderne hulp
middelen krijgen: een com
puter met tekstverwerker,
aansluiting op databanken...
Wij arme rechters moeten
veel werk thuis doen, met
potlood en papier en een
kaartenbakje".
Moet ook het stelsel niet
gewijzigd worden? Nu heeft
iedereen toegang tot de Hoge
Raad.
Ras: In alle landen zijn de
hoogste rechtscolleges over
belast en kunnen zij hun taak
niet naar behoren vervullen.
Ook in Nederland is daar
door een discussie ontstaan
over de invoering van het
Angelsaksische verlofstelsel.
In Groot-Brittannië en Ame
rika kun je alleen bij het
High Court respectievelijk
het Supreme Court in beroep
gaan als je eerst toestemming
hebt van die colleges. Zo'n
verlofstelsel willen wij liever
niet. Wij vinden het heel be
langrijk dat iedereen aan de
bak kèn komen. Maar er
moet wel iets gebeuren.
Daarom hebben wij de minis
ter van justitie gesuggereerd
- en met succes - de Hoge
Raad in zaken die geen be
lang hebben voor de recht
sontwikkeling vrij te stellen
van de verplichting haar ar
resten te motiveren. Zo'n
zaak wordt dus wel bekeken,
maar verkort afgedaan".
RIK IN T HOUT
'RECHT - Met de beslissing van minister Brinkman dat een
ertijd-behandeling geen abortus is, vervalt de vijf dagen
jrr iQ.httijd voor zo'n zestig procent van de hulpzoekende onge-
im( inst zwangere vrouwen in Nederland. Brinkman kondigde
der al aan dat een overtijd-behandeling niet valt onder de
!tafbreking zwangerschap. Zolang geen hartslag van de
licht is vastgesteld, kunnen abortuscurettages en -pillen bin-
érjn vijf dagen worden toegepast, aldus het artsenblad Medisch
«ntact.
een overtijdbehandeling wordt het slijmvlies van de baar
de neder weggezogen. Dit gebeurt in de eerste zestien dagen na
gebruikelijke menstruatiedatum. De Wet afbreking zwanger-
oo, lap trad in 1984 in werking. Stichting MR'70, die regelmatig
en ertijdbehandelingen in haar Amsterdamse kliniek uitvoert,
^igerde daarna de vijf dagen wachttijd in acht te nemen, ter-
de inspectie daarop stond. MR'70 is van mening dat de
ehttijd in strijd is met de essentie van de overtijdbehandeling,
^endien zou door de wachtperiode de termijn van de overtijd-
indeling in veel gevallen worden overschreden, aldus de vijf
éurs van het artikel in Medisch Contact.
"te
ve' HECHT - Wie zich tegen
tei f donorschap verzet kan
oeilijk verwachten zelf ont-
inger te kunnen zijn. De
hicus prof.dr. H.M. Dupuis
laastricht) zegt dit in het Ne-
Hands Tijdschrift voor Ge-
eskunde.
verbaast zich erover dat
dit principe van wèderke-
heid geen aandacht is be-
ed in het volgens haar
erigens uitstekende rap-
t van de commissie algeme-
transplantatieproblematiek
n de Gezondheidsraad. Deze
mmissie geeft de voorkeur
)n het geen bezwaar-systeem
"ij wie niet vooraf foeeft laten
iten geen donor te willen
mogen na zijn of haar
dood organen worden wegge
nomen voor transplantie) bo
ven het nu gangbare van de
nadrukkelijke toestemming
vooraf (het donorcodicil).
De commissie van de Gezond
heidsraad wijst elke compen
satie voor de donor, ook in na-
tura, als onethisch en daarom
onaanvaardbaar af. Maar Du
puis zou het niet onethisch
vinden om bij voorbeeld ie
mand die voor een ander een
grote tot zeer grote ingreep on
dergaat (bij voorbeeld bii het
afstaan van beenmerg of een
nier) „een paar weken op va
kantie te sturen op kosten van
de ontvanger en diens verze
keraar".
(Vervolg van de voorpagina)
UTRECHT Met zijn
uitspraak komt de
Utrechtse rechtbankpresi
dent mr. L. Schuman zo
wel tegemoet aan de
klacht van het patiënten-
Ïilatform dat de actie te
ang zou duren, als aan de
claim van de specialisten
dat zij het recht hebben te
protesteren tegen de kabi
netsplannen.
Het LPCP had in het kort ge
ding aangevoerd dat de specia
listen te vroeg waren met hun
actie, omdat zij zich nog kun
nen wenden tot een advies
commissie en vervolgens naar
de rechter kunnen stappen.
Maar mr. Schuman noemt het
„alleszins begrijpelijk en ge
rechtvaardigd" dat de medici
zich nu al tegen de plannen
van de regering teweerstellen.
Hij meent echter dat een actie
week van vijf dagen, gevolgd
door een pinksterweekeinde
waarin ook zondagdiensten ge
draaid worden, te veel risico's
voor de patiënten zou veroor
zaken.
Daar had mr. N. Koeman, ad
vocaat van het LPCP, drin
gend op gewezen: „Er zijn 9000
specialisten, die per dag ge
middeld 20 patiënten behande
len. Als zij vijf dagen zondag
diensten draaien, betekent dat
voor 900.000 mensen dat hun
afspraak vervalt. Dat is een
aanzienlijke maatschappelijke
ontregeling met grote risico's.
Wat gebeurt er als mensen ten
onrechte thuis blijven, omdat
ze denken dat de dokter hen
toch niet helpt? Dat kan fatale
gevolgen hebben. Zelfs al zou
het maar gaan om een hon
derdste promille, dan nog zijn
er negen mensenlevens in ge
vaar", aldus Koeman.
Ballonnen
Het Patiëntenplatform be
moeit zich niet met het con
flict tussen de regering en de
specialisten. Koeman: „Het
platform constateert slechts
dat de actie zich richt tegen
patiënten die er part noch deel
aan hebben. Waarom trekken
de specialisten niet op hun
vrije zaterdag met bussen naar
het Binnenhof om daar op de
stoep te gaan zitten en ballon
nen op te laten of zo? Nu gijze
len ze hun patiënten om het
kabinet te dwingen het beleid
te veranderen; dat is onrecht
matig".
Volgens de LSV is het echter
onvermijdelijk dat bij politieke
acties onschuldige derden
„enig ongemak" ondervinden.
LSV-advocaat mr. A. Maris
denkt dat het daar ook bij
blijft; grote risico's ziet hij niet.
Al helemaal niet nu de rechter
de actie heeft beperkt tot twee
NOLLEN,
ucNPefi nmf ov£-
&-D v/ERVU ILT e*. 6E-
TTTöV L'iKT vêel, rwR Her is wAWRujk
SrVMUO'wiSElÖtH Her Her AAiWL.
CM w/£r eewr.
ADVERTENTIE
vanaf Zestienhoven
6 juni 8 dgn435.»
15 dgn525.-
AFIFE
Log. ontb. in pension.
Unieke vakantie met stranden,
fraaie natuur en een leven dat nog
echt goedkoop is!
dagen. Maris: „In Nederland is
nog nooit zo'n zorgvuldig
voorbereide actie gehouden als
deze. In feite loopt het alle
maal wel los. Zo n zondags
dienst is helemaal niet zo vre
selijk. Er hoeven echt niet per
se doden te vallen, dat is on
zin. Er vallen toch niet elke
zondag doden?"
De vergelijking met de norma
le zondagsdiensten is volgens
LSV-voorzitter Heijen eigen
lijk niet eens terecht, omdat
tijdens de actie sprake is van
een dubbele bezetting. Alle
noodgevallen worden gehol
pen, aldus Heijen, en er zal
geen discussie gevoerd worden
over wie wel en wie geen
noodgeval is. „Patiënten die
zich zelf of via hun huisarts
presenteren als een acuut ge
val worden in behandeling ge
nomen, daar gaan we niet over
kissebissen En mocht een pa
tiënt om welke reden dan ook
menen niet aan zijn trekken te
komen, dan kan hij ons bellen
op een speciaal nummer (06 -
4191), waar een team van tien
zeer vakbekwame specialisten
aanwezig is. Die bellen dan
hun collega's in het land met
de boodschap dat ze de patiënt
als de wiederweerga moeten
helpen".
De Nationale Ziekenhuisraad
en de organisaties van ver
pleegkundigen zullen opge
lucht adem halen, nu de actie
maar twee dagen mag duren.
De ziekenhuisraad liet in een
brief al weten dat vijf dagen
veel te lang was en verzocht
de specialisten van hun actie
af te zien. Bovendien over
weegt de raad schadeclaims bij
de specialisten in te dienen.
De vakbond AbvaKabo heeft
zijn leden geadviseerd niet
mee te werken aan de actie, en
de specialisten zelf de conse
quenties van hun zondagsdien
sten te laten dragen. Bondsbe-
stuurder Wirtz: „Vorig jaar
voerden de specialisten één
dag zo'n actie en toen moesten
verpleegkundigen opdraaien
voor het extra werk, zoals het
verzetten van afspraken". Bij
Joke Storm, directrice van de
belangenverening voor ver
pleegkundigen Het Beter
schap, komen veel telefoontjes
binnen waaruit bliikt dat ver-
LSV-voorzitter Heijen probeert
Yolan Koster-Dreese, voorzit
ster van het Patiëntenplatform,
gherust te stellen over de ge
volgen van de acties van de
spcialisten. foto: anp
pleegkundigen bang zijn dat
het extra werk, vooral ook op
de zalen waar ernstig zieken
liggen, op hun schouders te
recht komt. Maar de specialis
ten hebben verzekerd alle ge
volgen van de actie zelf op te
vangen.
De verpleegkundigen hebben
overigens niet erg veel begrip
voor de actie van de specialis
ten. Storm: „Zij moeten na
tuurlijk zelf bepalen wat ze
doen, maar wij vragen ons af
of het stopzetten van de
dienstverlening wel het geëi
gende middel is om je doel te
bereiken. Het verschil tussen
hun beloning en de onze is ook
zo groot dat we ons niet goed
in hen kunnen verplaatsen.
Hoe moet je je voorstellen wat
het betekent als een inkomen
van twee ton omlaag gaat, als
je zelf 40.000 gulden ver
dient?" STFVO AKKERMAN
AMSTERDAM In de
komende vijf jaar wil het
Philipsconcern zo'n 15.000
ongeschoolde werknemers
afdanken. Zij zouden
moeten worden vervan
gen door 10.000 beter ge
schoolde jongeren tot 25
jaar. Die voorspelling doet
FN V-bestuurder Bijvank
in het blad van de Indus
triebond.
De bond heeft voor maandag
middag een persconferentie
aangekondigd over de plannen
van Philips. Ze is van plan
zich daar krachtig tegen te
gaan verzetten. Philips zelf
wilde gisteren nog geen com
mentaar geven.
De Industriebond FNV is boos
op de Philipsleiding omdat ze
een sluipende vrijwel perma
nente reorganisatie wil door
voeren en haar uiterste best
doet om te voorkomen dat
haar plannen in een keer naar
buiten komen. Bij een aantal
bedrijven is in de afgelopen
maanden al een reorganisatie
aangekondigd, waarbij biina
2000 banen verloren zullen
gaan. Dat geldt onder meer
voor Drachten, Stadskanaal,
Eindhoven en Tilburg. Vol
gens FN V-woord voerder Bij
vank maken deze plannen
deel uit van een omvangrijk
reorganisatieproces.
In de afgelopen jaren heeft
Philips regelmatig grote be
dragen gereserveerd om toe
komstige reorganisaties te
kunnen betalen. De Industrie
bond FNV is echter niet gerust
op de uitvoering van dit pro
ces. De snelheid waarmee het
gaat maakt de kans op onge
lukken groot.
ADVERTENTIE
Dan moet u de
schoolboeken betalen
en ze wellicht ook
zelf bestellen!
In de boekenlijst van de school
staat welke boeken je moet heb
ben. Van Dijk's Schoolboekhuis
Kampen kan je het benodigde
boekenpakket vlot en keurig
thuis bezorgen. Er zyn echter
meerdere mogelijkheden, ie kunt
natuurlijk alleen nieuwe boeken
kopen, maar ook gebruikte
boeken. Dat scheelt Je kunt zelfs
boeken huren bij Van Dijk's
Schoolboekhuis.
Bij VAN DIJK'S SCHOOLBOEK-
HUIS weten ze alles van school
boeken en ze kopen ook overbo
dige boeken.
WEES WIJSen vraag dus
de Schoolboekeninformatiefolder
aan... die is gratis... bij:
VAN DDK'S
SCHOOLBOEKHUIS
KAMPEN
Dat is wijsheid!
Dieselstraat 1,8263 AE Kampen.
Stuur deze bon op voor meer informatie.
Want daar word je wijzer van! In een
envelop, adresseren aan: Van Dijk's
Schoolboekhuis. Antwoordnummer 22.
8260 VB Kampen. (Postzegel hoeft nieL)
Bellen kan ook:
05202-15757.
PHierlangs afknippen -i
Ik wil meer weten over w
Schoolboeken huren
Nieuwe en Gebruikte o I
Schoolboeken kopen cn
Overbodige boeken verkopen O j
Naam:
Ik ga naar klas
(naam
school)
(adres
school)
(plaats)
