Surinaamse oppositie gebundeld
in nieuwe Nationale Verzetsraad
Witte Huis: Verbod Contra
hulp gold niet voor Reagan
„VS blijven in de Gol
Beleefd kruisverhoor bij bezoek aan Moskou
SO VJETS LEREN INTER VIE WEN:
BINNENLAND/BUITENLAND
C&idaeSomant
Japanners
spioneerden
voor Moskou
Webster nieuwe
directeur CIA
EG maakt werk van
langdurig werklozen
Veel doden bi
geweld in Ind
Beieren
treft
rigoreuze
maatregelen
tegen aids
WOENSDAG 20 MEI 1987 PA<
TOKIO Vier Japanners, onder
wie een werknemer van een Ame
rikaanse vliegbasis, zijn in Tokio ge
arresteerd op verdenking van spio
nage, nadat een van hen had gepro
beerd documenten door te spelen
aan een functionaris van de Sovjet-
Unie. Volgens kranten worden de
vier er ook van verdacht documen
ten te hebben verstrekt aan Chine
zen. Bij huiszoekingen werden een
radio-ontvanger, een tijdtabel, een
bandopnarfie van Morsecodes en
technische documenten over Ameri
kaanse gevechtsvliegtuigen gevon
den.
Argentinië levert
uranium aan Iran
BUENOS AIRES Argentinië
heeft een contract met Iran ge
sloten voor de levering van ver
rijkt uranium en de aanpassing
van een reactor voor nucleair
onderzoek in Teheran, die in
dertijd door de VS is gebouwd.
Volgens de Commissie voor
Atoomenergie in Argentinië is
het contract begin mei al geslo
ten en is er een bedrag van tien
miljoen gulden mee gemoeid.
Argentinië krijgt de kans in
vloed te verwerven in het Mid
den-Oosten, omdat de VS de le
vering van uranium aan Iran
staakten sinds het gijzelingsdra
ma.
WASHINGTON De Ameri-
kaanse Senaat heeft gisteren de
benoeming goedgekeurd van
FBI-directeur William Webster
tot hoofd van de geheime dienst
CIA. De 62-jarige Webster kreeg
94 stemmen vóór en één stem te
gen. Aangezien alleen de Senaat
zich hoeft uit te spreken over een
presidentiële benoeming, bete
kent dit dat Webster nu officieel
de opvolger wordt van William
Casey, de voormalige chef van de
CIA die onlangs is overleden.
Webster moet vooral zorgen het
geschonden imago van de CIA
sinds de Iranaffaire weer op te
vijzelen.
Fotografisch
protest
De Spaanse premier
Felipe Gonzalez be
kijkt de grote, maar
vooral kostbare
hoeveelheid cama-
ra's, die persfoto
grafen hem gisteren
voor de voeten leg
den. De fotografen
protesteren daar
mee tegen het niet
invoeren van een
copyright op foto's.
Dat betekent dat in
Spanje ledereen fo
to's mag publice
ren, zonder daar
voor geld te betalen
aan de maker.
BRUSSEL De Europese Commissie wil de ko
mende jaren, extra aandacht geven aan nieuwe ar
beidsmogelijkheden voor langdurig werklozen
(meer dan een jaar), wier aandeel in het totale
werklozenbestand nu al rond 50 procent beloopt.
Meer mogelijkheden voor vormingen scholing,
meer werk in de publieke sector en een persoonlij
ke benadering van wie langer dan twaalf maanden
als werkloze geregistreerd staat, moeten ervoor
zorgen, dat het aantal langdurig werklozen in 1990
tot 30 procent is teruggebracht. De totale gemeen
schap telt momenteel ruim zestien miljoen mensen
die als werkloos geregistreerd zijn. Uit de cijfers
die de commissie gisteren verstrekte, blijkt, dat
Nederland van de rijke EG-landen op België na
het hoogste percentage langdurig werklozen heeft.
NEW DELHI De Indiase
heeft uitgaansverboden verlet
het oude gedeelte van de hop
New Delhi en in twee andere;
nadat bij ongeregeldheden
hindoes en moslims minstens,
den en meer dan 200 gewondi
ren gevallen. De ongeregeldhe
Oud-Delhi gebeurden in een
deel waar zich de grote moske*
Masjid bevindt, en onstondei
aanleiding van een ruzie tuss
motorrijder en een fietser,
rellen in Bharuch, ten noon
Bombay, ontstonden kenne
een ruzie tussen een scoot®
chauffeur en een fietser.
(Van onze correspondent
Rink Drost)
BONN De Beierse deel
staatlegering heeft een se
rie keiharde maatregelen
uitgevaardigd, bedoeld
om de uitbreiding van de
immuniteitsziekte aids in
de deelstaat te voorko
men. Met name prosti-
tuées, drugsverslaafden en
buitenlanders die niet uit
West-Europa of Scandina
vië afkomstig zijn, krijgen
er mee te maken. Een
deel van de maatregelen
is met onmiddellijke in
gang van kracht ver
klaard.
Voor alle dragers van het aids-
-virus geldt met onmiddellijke
ingang een meldingsplicht,
mèt naam. De risicogroepen
prostituées en drugsver
slaafden zijn verplicht elke
drie maanden de HIV-test te
ondergaan. Prostituées mogen
uitsluitend geslachtsgemeen
schap hebben wanneer con
dooms worden gebruikt. De
condoomplicht bij gemeen
schap geldt overigens voor ie
dereen in Beieren die drager
van het HIV-virus is. Het is
niet duidelijk of Beierse staat
sambtenaren worden aange
steld, om de doorvoering van
deze maatregel zelf te contro
leren.
Wie in Beieren bewust iemand
met aids besmet, wordt zware
mishandeling, de dood ten ge
volge hebbend, ten laste ge
legd. Wie eenmaal aids heeft
en zich niet aan strenge leef-
-voorschriften wil houden,
komt in aanmerking voor „af
zondering". Dat wil zeggen:
verplichte opname in een zie
kenhuis of een gesloten inrich
ting. Wie overigens solliciteert
als ambtenaar, krijgt automa
tisch een Aids-test. Dragers
van het aids-virus draagt kun
nen geen ambtenaar worden.
Zowel binnen als buiten Beie
ren is felle kritiek geuit op
deze Beierse „spierballenpoli
tiek". Volgens de grootste op
positiepartij SPD wil de CSU-
-regering'de aids-patiënten zo
wel als ae (nog) niet zieke dra
gers van het virus buiten de
samenleving drukken. De
Groenen hebben aangekon
digd, dat ze de regeringsmaat
regelen voor de rechter willen
aanvechten. De liberale FDP
liet weten dat „angst geen goe
de maatregel is en inzake het
Beierse besluit tot ondeugdelij
ke en onwaardige maatregelen
heeft gevoerd. Het is ogen
schijnlijk voor iedereen duide
lijk dat een ambtelijke mel
dingsplicht voor besmetten
precies het tegendeel tot ge
volg heeft van wat wordt
beoogd: besmetten duiken on
der".
Minister Rita Stlssmuth (jeugd,
familiezaken, vrouwen en ge
zondheid) in Bonn heeft in
middels alle maatregelen die
leiden tot isolement van aid
s-patiënten fel veroordeeld. Bij
de onderhandelingen over de
samenstelling van de Bondsre
gering had Süssmuth zich met
succes weten te weren tegen
de Beierse druk tot instelling
van een meldingsplicht op
naam voor de hele Bondsrepu
bliek.
DEN HAAG De zes
Surinaamse verzetsorga
nisaties in Nederland
hebben zich gebundeld in
de Nationale Verzetsraad.
De organisaties hebben
deze stap op 2 april op
Stoelmanseiland geno
men, om daarmee aan te
geven dat zij hoewel
methoden verschillen
hetzelfde doel nastreven:
het beëindigen van de
dictatuur in Suriname.
Pas gisteren maakte de
Verzetsraad haar bestaan
bekend.
De Nationale Verzetsraad
moet het politieke tegenwicht
vormen van het Nationale Su
rinaamse Bevrijdingsleger,
beter bekend als het Jungle
Commando onder leiding van
Ronnie Brunswijk. De leiders
in Nederland menen dat één
spreekbuis voor het Suri
naamse verzet beter is in de
contacten met onder meer de
vakbeweging en politieke
partijen.
De nieuwe Raad gaat onder
meer voorlichting geven over
de stand van zaken in de
strijd in Suriname en over het
grondwetsvoorstel waarover
in september een referendum
wordt gehouden. De Verzets
raad wil ook geld in zamelen
voor medische voorzieningen,
maar de vraag of dat geld ook
voor wapens aangewend kan
worden, wilde woordvoerder
dr. Eddy Jozefzoon niet be
antwoorden.
In het Nationale Verzet zijn
gebundeld het Amsterdams
Volksverzet, de Marrons-
groep, Pendawa Lima, de
Progressieve Surinaamse
Volkspartij, de Bevrijdings-
raad en het Jungle Comman
do. Elke beweging heeft twee
vertegenwoordigers in de
Raad, die wordt voorgezeten
door de onafhankelijke arts
drs. Paul Niemel; secretaris is
mr. Edwin Marschalk De be
langrijkste woordvoerders zijn
Eddy Jozefzoon en André
Haakmat. Uit de Verzetsraad,
die uit veertien mensen be
staat, is een zeven-koppig Uit
voerend Comité gekozen, dat
belast is met de dagelijkse
gang van zaken.
Staatsraad
De Nationale Verzetsraad be
reidt momenteel een politiek
manifest voor waarin zij on
der meer aan analyse op
neemt van het grondwets
voorstel. Vooralsnog is het
verzet daar weinig gelukkig
mee, vooral omdat de presi
dent een (bijna) ongebreidelde
macht wordt toebedeeld. Als
een dergelijk systeem al moet
worden toegestaan, dan moet
die president worden gekozen
via directe verkiezingen, zo
meent het verzet.
Volgens het huidige ontwerp
wordt de president gekozen
door de Nationale Assemblee
die uit 51 personen moet gaan
bestaan. Het verzet vreest dat
het makkelijk is de helft plus
één daarvan te manipuleren
en dat geeft legerleider Bou-
terse goede mogelijkheden
alsnog president te worden
van Suriname. Bovendien
heeft het verzet geen vertrou
wen in de komende verkie
zingen. Geschat wordt dat
minstens een kwart van de
bevolking niet kan deelne
men omdat zij gevlucht is
naar het buitenland of omdat
zij in de binnenlanden woont,
die worden gecontroleerd
door de rebellen van Bruns
wijk.
Desi Bouterse heeft de politie
ke partijen inmiddels gewaar
schuwd dat zij de nieuwe
grondwet na de komende ver
kiezingen niet zonder meer
kunnen wijzigen. Als het Su
rinaamse volk de grondwet
per referendum heeft geac
cepteerd dan moet deze voor
lopig onveranderd blijven, al
dus Bouterse in Paramaribo.
De legerleider reageerde hier
mee op uitlatingen van de po
litici Jaggernath Lachmon en
Henck Arron, die hebben la
ten weten een meerderheid
van tweederde in de nieuwe
Surinaamse Assemblee na te
streven om de grondwet aan
te kunnen passen. Behalve
dat de president te veel macht
krijgt, zijn deze politici het
niet eens met de rol van de
militairen die een belangrijke
plaats krijgen in de staatsraad,
een orgaan dat toezicht moet
gaan houden op de regering.
André Haakmaat, woordvoerder van de Nationale Verzet!
neemt het boek „Suriname, geschiedenis in hoofdlijnen"
Stan Verschuren in ontvangst.
Vlucht met
deltavleugel
Politiemannen bekijken
de zelfgebouwde delta
vleugel met motor,
waarmee gisteren een
39-jarige Tsjech naar
West-Duitsland vluchtte.
De man, wiens naam
niet bekend is gemaakt,
wist met zijn vernuftige
„vliegtuigje" twee
straaljagers van de
Tsjechische luchtmacht
te omzeilen. Hij heeft in
middels politiek asiel
gevraagd in de Bonds
republiek.
WASHINGTON In het
nauw gedreven door ge
tuigenissen dat president
Reagan zeer wel op de
hoogte was van de vele
verwikkelingen in de
Iran-Coritra-affaire, heeft
het Witte Huis volgens
waarnemers in Washing
ton het offensief gezocht.
Een van de redeneringen
luidt nu dat het Congres
weliswaar de hulp aan .de
Contra's had verboden,
maar dat dat verbod al
leen van toepassing was
op de inlichtingendiensten
en niet op het Witte Huis.
De verhoren van de eerste
vier getuigen in de Irangate-
zaak leverdep een heel ander
beeld op dan het onderzoek
dat de Tower-commissie begin
dit jaar in opdracht van presi
dent Reagan instelde. In het
rapport van de Tower-com
missie werd Reagan afgeschil
derd als een ietwat gemak
zuchtige leider die nauwelijks
benul had van wat zijn mede
werkers uitvoerden. Dat beeld
is nu totaal veranderd, vooral
door de verklaringen van de
voormalige nationale veilig
heidsadviseur Robert McFarla-
ne. Ondanks pogingen zijn
voormalige chef niet af te val
len, schetste McFarlane toch
een voor Reagan zeer belas
tend beeld van het verloop
van de geheime steunoperatie
voor de Contra's, waarin
Reagan een zeer actieve rol
speelde.
Aanvankelijk ontkende
Reagan iedere betrokkenheid.
Maar nu die verklaringen zijn
ondergraven, volgt het Witte
Huis een nieuwe tactiek. Het
verbod op hulp aan de Con
tra's zou alleen hebben gegol
den voor „regeringsinstanties
die zich met inlichtingenwerk
bezighouden" en daar valt de
president niet onder, aldus het
Witte Huis. De redenering
komt erop neer dat het Con
gres de president uitdrukkelijk
had moeten noemen, als het
Reagans vrijheid van hande
len aan banden had willen leg
gen. President Reagan is vol
gens exegeten van het Ameri
kaanse wetsstelsel immers
geen „overheidsinstantie." en
heeft nagenoeg onbeperkte
volmachten als het over beslis
singen gaat die betrekking
hebben op het buitenlands be
leid.
In het Congres en onder juris
ten zijn de meningen over de
redenering van het Witte Huis
verdeeld. Kennelijk vonden
ook Reagans medewerkers dat
hun bezigheden niet helemaal
zuiver waren, want waarom
zouden zij anders zo'n moeite
hebben gedaan om te verber
gen waarmee zij bezig waren,
zo vroeg een senator zich af.
De juridische haarkloverij
over de wetsuitleg kan echter
jaren voortduren, tot lang na
het vertrek van Reagan uit het
Witte Huis in begin 1989. Dat
betekent volgens sommige des
kundigen dat Reagan er waar
schijnlijk in is geslaagd een
jurdische uitgang te openen
voor het geval de grond hem
te heet onder de voeten zou
worden. Hij heeft een „wette
lijk toevluchtsoord" gevonden,
waarin hij ongrijpbaar is voor
het Congres en gerechtelijke
onderzoekers.
WASHINGTON De per
ongeluk door Irak uitge
voerde aanval op het
Amerikaanse fregat Stark
zal niet leiden tot een ver
trek van Amerikaanse
marineschepen uit de Per
zische Golf. „We moeten
daar zijn omdat déze wa
teren van essentieel be
lang zijn. Bovendien laten
wij ons door niemand uit
internationale wateren
verjagen", aldus een
woordvoerder van het mi
nisterie van defensie in
Washington.
Hij reageerde daarmee op on
der meer verklaringen van
Iran, dat zowel de VS als de
Sovjet-Unie hun „avonturen"
in de Golf moeten beëindigen.
Volgens Iran was de aanval op
het schip een truc om Iran te
kunnen beschuldigen en was
het aan de Iraanse alertheid te
danken, dat deze opzet niet is
geslaagd. Iraanse woordvoer
ders gaven overigens geen na
dere bijzonderheden.
President Reagan en minister
van defensie Caspar Weinber
ger kondigden een diepgaand
onderzoek aan. „Wij vatten
het niet licht op. Wij vatten
het niet op als zomaar een in
cident", aldus Weinberger. Zo
is het onduidelijk waarom het
Amerikaanse oorlogsschip niet
zijn snelvuurkanon gebruikte
om de radar van de Exocet-ra-
ket te verstoren. Het duurde
meer dan een minuut voordat
de raket doel trof. Volgens
deskundigen was er dus tijd
genoeg om de aanval a!
ren. Maar volgens
Weinberger was iede
zeer verrast, omdat i
er rekening mee hield
Iraaks vliegtuig een
kaans schip zou aanval
In Washington werd
bekend dat de VS twa
dische toestellen haddi
zocht het Iraakse ge
vliegtuig te onderschep
piloten konden echter
dig van hogerhand
ming voor hun inte
krijgen. Ook hun supe
zouden niet hebben
dat het Iraakse toesl
plan was aan te valli
verzoek tot intervent
gedaan via een A WA
dartoestel, dat de vlui
het Iraakse toestel reg
de.
Dodenta
op
fregat 3
MOSKOU Het nieuw
ste symbool van „glas
nost", of openheid in de
Russische media, is het
televisie-interview met
een buitenlander. De
Britse premier, mevrouw
Thatcher, vervulde een
pioniersrol, daarna volg
de de Amerikaanse nii-
nister van buitenlandse
zaken George Shultz en
begin deze week de Fran
se premier Chirac.
Het is duidelijk dat we hier
getuige zijn van de geboorte
van een nieuwe Russische tra
ditie. Westerse staatslieden
die het land .bezoeken kunnen
nu rekenen op een beleefd
kruisverhoor als onvermijde
lijk deel van hun trip. Zo'n
interview zit dan in het pro
gramma ingeperst tussen be
sprekingen in het Kremlin en
het diner-met-kaviaar. De
Russische journalisten hebben
daarvoor overigens nog wel
enige oefening nodig in de
nieuwe en mysterieuze kunst
van het interviewen.
Maar deze ontwikkeling heeft
ook gevolgen voor de wester
se correspondenten in Mos
kou, die tot nu toe afge
schermd leefden van de me
dia van de Sovjet-Unie. Van
tijd tot tijd werden we uitge
maakt voor dronkelappen,
spionnen, kwaadsprekers en
lasteraars. We namen dat
luchtig op en organiseerden
feesten om te vieren dat één
van ons voor het eerst de Rus
sische pers gehaald had.
Jk herinner me dat mijn vroe-
fere BBC-collega Peter Rush
uitengewoon trots was op
een aanval in de pers op zijn
persoon. Hij werd beschuldigd
van onopgevoed gedrag, om
dat hij zijn voeten op een kof-
fietafeltje had gelegd toen hij
uren moest wachten op een
vliegtuigverbinding in een
uithoek van Siberië.
Maar plotseling zijn wij, wes
terse leugenverspreiders, in
de mode. We worden uitgeno
digd om artikelen te schrijven
voor de Russische pers, om in
terviews te geven voor radio
en televisie, om deel te nemen
aan de nogal verheven tafel
discussies die worden georga
niseerd door tijdschriften en
universitaire instellingen.
Veel van mijn collega's blij
ven zeer achterdochtig ten
aanzien van de motieven die
men heeft om ons in te zetten
in het glasnost-proces. Maar
in de eerder genoemde radio-
en televisie-interviews wor
den onze uitspraken niet ge
censureerd. We kunnen zeg
gen wat we willen over men
senrechten, Afghanistan of
Stalin. Omdat een steeds gro
ter aantal van ons genoeg
Russisch spreekt om een lang
durig interview aan te kun
nen, hoeven we ons ook geen
zorgen te maken over een
draai die men aan de verta
ling zou kunnen geven. De
grote moeilijkheid in dit land,
waar de rol van de journalist
nog steeds officieel gedefi
nieerd is als „organisator en
onruststoker ten behoeve van
de partij", is dat we steeds
weer moeten benadrukken
dat we voor onszelf spreken,
als individu, en niet voQr onze
krant of regering.
In gesprekken met Russische
interviewers na afloop, krijg
ik de indruk dat de westerse
traditie en het ideaal van on
afhankelijke journé
ontzettend boeiend voot
zijn. Maar dat is het i
televisie-interviews,
van mijn Russische vrii
schijnt zich iets te herini
van de opmerkelijke d
die mevrouw Thatchet
haar interview zei.
houden maar niet op
haar uiterlijk, heur haar,
kleren, haar stem en
vrouwelijkheid.
MARTIN WAL
Copyright The Gu&
