&een saluutschoten bij
staatsbezoek koningin en prins
Terrorisme
in Duitsland
„kamt vooral
van links"
Weinig voortgang landbouwberaad
Australië sluit ambassade Libië
IJITENLAND
SteidAaOowuvnt
-Botha waarschuwt
"universiteiten
Russen brengen
kunstmanen VS
in de ruimte
Ernstige droogte
in gebied met
meeste neerslag
Duitse volkstellers
beroofd en bedreigd
Waldheim: Ik maakte
fout door te zwijgen
GROTE BOERENDEMONSTRATIE IN BRUSSEL:
flip
Anti-
Thatcher-
lied taboe
bij BBC
CONTROLE
WOENSDAG 20 MEI 1987 PAGINA S
JOHANNESBURG Bij de instal-
atie van het onlangs gekozen blan-
ce parlement in Zuid-Afrika heeft
jresident Botha gisteren nog eens
ïard gesteld dat de regering niet
al gedogen dat de oppositie met
eweld een politieke omwenteling
astreeft. Met name de pers en de
niversiteiten mogen de oppositie
|aarin niet ondersteunen. „Én dat
geen dreigement, maar de simpe-
waarheid". De president zei niets
[rer deling van de macht met
yarten, maar wel dat veiligheid,
de en stabiliteit voorwaarden zijn
vor hervormingen.
eo
HOUSTON Russische raketten
gaan mogelijk binnenkort Ameri
kaanse kunstmanen in de ruimte
brengen omdat sinds de ramp met de
Challenger en enkele andere misluk
kingen op ruimtevaartgebied de Vere
nigde Staten dit zelf nauwelijks meer
kunnen. Voor de Amerikaanse natio
nale trots een uiterst gênant toe
komstbeeld, maar volgens een verte
genwoordiger van de Amerikaanse
kunstmaanindustrie is er niet aan te
ontkomen, omdat een lange rij van
ondernemingen staat te dringen om
hun kunstmanen in de ruimte te krij
gen.
Opiumkitten duiken weer op in Hanoi
HANOI Overal in Hanoi duiken weer clandestiene opiumkitten
op, sommige verscholen in achterafkamertjes van cafés waarvan
het wemelt in de Vietnamese hoofdstad. Dat schrijft het weekblad
Tien Phong (Voorhoede), het orgaan van de Vietnamese jonge
communisten. Volgens Tien Phong zijn in het zuiden van Hanoi de
laatste tijd dertien opiumkitten door de politie ontdekt en opge
doekt, maar als onkruid schieten zij daarna weer uit de grond.
Het onder het Franse koloniale bewind zeer populaire opiumschui
ven werd na het aan de macht komen van de communisten in 1954
verboden. Daarentegen zetten de opiumhandelaren in het zuiden
hun werk voort, vooral toen de Amerikaanse militairen er waren,
tot de val van Saigon (dat tegenwoordig Ho Chi Minhstad heet) in
1975.
Tien Phong laat in het midden waar de opium, gemaakt uit papa
ver, vandaan komt, maar aangenomen wordt dat het spul afkom
stig is uit het bergachtige noordwesten van Vietnam waar overwe
gend etnische minderheden wonen. Ook zou veel opium worden
verhandeld afkomstig uit de Gouden Driehoek. De Vietnamese au
toriteiten hebben altijd ontkend dat hun land als doorgangsland
wordt gebruikt.
NEW DELHI In het vermoedelijk
regenachtigste gebied ter wereld heerst
sinds twee weken ernstig gebrek aan
water. Volgens het Indiase persbureau
UNI moeten inwoners van de stad Shil-
long in de noordoostelijke bergstaat
Maghalaya, het gerantsoeneerde water
met emmers bij een centrale bron afha
len. Vele theehuizen hebben hun deu
ren moeten sluiten. In Shillong valt ge
woonlijk ongeveer 1.200 millimeter re
gen per jaar. Ter vergelijking: in mid
den-Europa valt ongeveer 750 millime
ter.
FRANKFURT In het Westduit-
se Wuppertal, Hamburg, Hannover,
Düsseldorf en Mtlnster zijn over
vallen gepleegd op volkstellers. Ge
maskerde mensen roofden de tas
sen met formulieren uit handen
van de ambtenaren en bedreigden
hen. Tegenstanders van de volk
stelling, die vorige week begon,
voeren nog steeds actie met valse
brieven en vlugschriften. Uit de
Bondsdag komen nu geluiden dat
volkstellers politiebescherming
moeten krijgen, met name wanneer
zij werken in wijken als Kreuzberg
in Berlijn, waar de tegenstand erg
groot is.
RELATIE MET ZWEDEN
PROBLEEMLOOS, MAAR
NIET INTENSIEF
DEI HAAG Wanneer
konnjin Beatrix en prins
Claus morgen in Stock
holm irriveren, is het op
de ko;af dertig jaar gele
den at het koninklijk
paar Jiliana en Bernhard
hen worgingen in het
laatsteofficieële staatsbe
zoek at aan Zweden is
afgelejl. Het bezoek
duurt >t en met zaterdag.
Een Necrlandse journalist gaf
toentertl het volgende ver
slag varde aankomst: „Doffe
kanonscjten klinken in de
vroege ;htenduren van de
21ste mi 1957 over het door
een ware zomerzon bestraal
de Stoclolm, ten teken dat
koningir Juliana en prins
Bernhar de Zweedse territo
riale waren zijn binnengeva
ren. Twijl de glorievolle
tocht tusn de eilanden voort
ging en aarmee het uur van
de officie aankomst in Stock
holm na;rde, stroomden dui
zenden dangstellenden naar
het konklijk paleis waar de
eerste ctmoeting tussen de
soevereitn zal plaatsvinden".
Hoewel »k de huidige konin
gin en lar echtgenoot Claus
met de nodige honneurs zullen
worden ingehaald is een zelfde
intocht als dertig jaar geleden
onmogelijk. Een „glorievolle
tocht" tussen de eilanden is bij
voorbaat uitgesloten: het ko
ninklijk paar reist anno 1987
per vliegtuig. Ook het beant
woorden van de saluutschoten
door het Bofors-boordgeschut
van HMS kruiser „De Zeven
Provinciën" is hierdoor defini
tief uit het protocol verdwe
nen.
Wittebrood
Maar dat niet alleen: liepen de
Zweden ten tijde van het be
zoek van Juliana en Bernhard
nog kans plotseling bediend te
worden door winkelmeisjes in
Nederlandse klederdracht, het
komend bezoek zal wat meer
aan de gemiddelde inwoner
van Stockholm voorbij gaan.
Zeker is dat de grote kranten
ditmaal niet met extra edities
zullen komen. Behalve inci
dentele oplevingen in de pu
bliciteit rond het wittebrood in
de oorlog, rond al dan niet
vastgelopen en opgespoorde
Russische onderzeeërs in de
Oostzee en rond het ge
roemde en verguisde staats
socialisme, is de belangstelling
van de Nederlandse pers voor
Zweden altijd gering geweest.
De Nederlandse betrekkingen
met Zweden zijn dan ook wei
nig spectaculair. „Probleem
loos, maar niet al te intensief"
kenschetst Buitenlandse Za
ken de diplomatieke verhou
ding. Toch heeft ons land vrij
veel gemeen met Zweden. De
kwalitatief tot de beste van de
wereld behorende Zweedse
verzorgingsstaat heeft op ver
scheidene punten model ge
staan voor onze sociale wetge
ving. Zo is bij voorbeeld de
Nationale Ombudsman, bij wie
burgers met klachten tegen de
overheid terecht kunnen, vrij
wel rechtstreeks uit het noor
den geïmporteerd. Ook onze
aanpak van de jeugdwerkloos
heid is gebaseerd op maatrege
len die in Zweden zijn toege
past.
In de internationale politiek
bevinden Zweden en Neder
land zich vaak op dezelfde
ideologische lijn. Beide landen
besteden rond een procent van
hun bruto nationaal produkt
aan ontwikkelingshulp en
staan een sterk internationaal
overleg voor. In tegenstelling
tot Nederland voert Zweden
een strikte neutraliteitspoli
tiek. Het land is geen lid van
de NAVO of van de EG. Wel
komen de denkbeelden over
ontwapening globaal overeen
met die van Nederland. Zwe
den kent een brede vredesbe
weging.
Houtprodukten
Evenals in Nederland stamt
het politieke partijensysteem
in Zweden ongeveer van rond
de eeuwwisseling. Het Zweed
se parlement, de Riksdag kent
maar éép kamer in plaats van
twee zoals onze volksvertegen
woordiging. Sinds 1933 zijn de
sociaal-democraten vrijwel on
afgebroken aan de macht. Ver
doorgevoerde sociale opvattin
gen over bij voorbeeld nivelle
ring en goede gezondheidszorg
voor iedereen hebben Zweden
het imago van „heilstaat" be
zorgd.
Op de lijst van onze handels
partners neemt Zweden de ze
vende plaats in als export
markt. De uitvoer schommelt
al jaren rond de 3,5 miljard
gulden per jaar. De verkochte
produkten variëren van ge
neesmiddelen tot elektronica.
De import bedraagt ongeveer 4
miljard gulden. We voeren
vooral houtprodukten, ver-
voersonderdelen en machines
in. Bedrijven als Volvo, Saab
en Ericsson hebben een naam
op te houden in Nederland.
Het koninklijk paar zal de ko
mende dagen onder meer een
symposium over jeugdwerk
loosheid bijwonen, terwijl ook
een bezoek aan de universiteit
van Lund is gepland. Verder
staat een rondleiding langs re
novatieprojecten in de oud-
Stockholmse wijk Gamla Stan
op het programma, evenals
een buffet in de Blauwe Zaal
waar jaarlijks de Nobelprijzen,
behalve die voor vrede, wor
den uitgereikt. Daar wordt te
vens een Nederlandse bloe
mententoonstelling ingericht.
Het staatsbezoek is een tegen
prestatie volgend op het be
zoek dat de Zweedse koning
Carl Gustaf met zijn echtgeno
te koningin Silvia in 1976 aan
ons land bracht. Met zijn 27
jaar was de Zweedse vorst bij
zijn troonsbestijging in 1973 de
jongste koning uit het huis van
Bernadotte, dat vanaf begin
vorige eeuw de Zweedse troon
bezet. In 1976 trouwde hij met
Silvia, waardoor deze dochter
van een Westduitse zakenman
automatisch koningin van
Zweden werd. Carl Gustaf is
een petekind van prinses Juli
ana. Beiden zijn op 30 april ja
rig-
(Van onze irrespondent
RinlOrost)
BONN ft linkse ter
rorisme bezqjt de gehei
me dienst inie Bondsre
publiek inmerkelijk
meer werk eizorgen dan
het rechtse. It verklaar
de minister Znmermann
(CSU, Binnerandse Za
ken) gisteren ij de pre
sentatie van h: jaarlijkse
Li
Oosteuropanen
spioneren
massaal in
Bondsrepuliek
BONN Ongev-r der
tig tot zeventig rocent
van het persond van
Oosteuropese abassa-
des, consulaten, hidels-
vertegenwoordigiien en
bedrijven in de Bidsre-
publiek houdt zii met
spionage bezig. Dï heeft
de Duitse veilheids-
dienst bekendgeaakt.
In de vertegenvordi-
gingen van de >vjet-
Unie in Bonn is l pro
cent spion. In de oolse
ambassade in Bomis 70
procent agent van lich
tingendiensten en i die
van Tsjechoslowak: on
geveer een derd< De
DDR houdt zich h in
tensiefst met poEeke,
militaire en econoiische
spionage bezig.
rapport van de geheime
dienst (Verfassungsschutz-
bericht).
Toch meent de minister dat
alle activiteiten van links,
rechts en van Oosteuropese
spionnen hun doel hebben ge
mist: de democratie in de
Bondsrepubliek is niet in ge
vaar gebracht.
In 1986 is volgens Zimmer-
mann het aantal gewelddaden
van linkse kant aanzienlijk
toegenomen (van 221 in '85 tot
318 vorig jaar, waaronder twee
moordaanslagen met drie
slachtoffers). In de nabije toe
komst worden nieuwe moord
aanslagen verwacht, evenals
bomaanslagen op gebouwen en
installaties van militairen en
overheid.
De geheime dienst waar
van het kantoor in Keulen dit
jaar bij een zware bomaanslag
van de RAF ernstig werd be
schadigd heeft weinig in
zicht in ledentallen, leeftijds
opbouw, beroepsgroepen en
organisatie-opbouw van de
links-extreme organisaties, in
tegenstelling tot de rechts-ext-
reme organisaties, van wie de
meeste met naam en toenaam
bekend zijn.
Het aantal pagina's over het
rechtse extremisme in de
Bondsrepubliek is nog niet
half zo dik als dat over het
linkse extremisme. Eind 1986
waren er in de Bondsrepubliek
73 rechts-extremistische orga
nisaties, vijf minder dan een
jaar eerder. Het zijn vooral de
neo-nazi's die niet terugdein
zen voor geweld. Opvallend
waren ook de activiteiten van
organisaties Palestijnen, Koer
den, Iraniërs en Turken.
WENEN President Kurt Waldheim van Oostenrijk heeft gis
teren in een televisierede antisemitisme veroordeeld en toegege
ven dat hij een fout heeft begaan door niet openlijk over dit
Oostenrijks verleden te spreken. Waldheim benadrukte weder
om dat hij persoonlijk geen oorlogsmisdaden heeft begaan, maar
zei tevens „diep te betreuren" dat deze misdaden destijds hebben
plaatsgevonden.
Ten aanzien van zijn hardnekkige weigering openlijk over zijn
verleden te praten zei Waldheim dat hij nu inziet dat hij op dit
punt fouten heeft gemaakt. Hij zei nogmaals dat hij bij dergelii-
ke wreedheden niet persoonlijk betrokken is geweest, maar al
leen zijn „plicht" heeft gedaan. Wat hij met „plicht" bedoelde
legde hij vervolgens uit: „Er was geen sprake van ideologische
overtuiging, militair fanatisme of menselijke onverschilligheid.
Je plicht doen betekende de machteloosheid van de dwang".
Enkele uren voordat Waldheim zijn toespraak hield vertrok
kanselier Franz Vranitzky voor een bezoek naar de Verenigde
Staten, waar hij zal proberen het povere imago van zijn land op
te vijzelen.
Boeren steken vlaggetjes in brand, wanneer zij in een lange protestmars door de straten van Brussel trekken.
(Van onze correspondent
Frans Boogaard)
BRUSSEL De twaalf
Europese Landbouwmi
nisters hebben gisteren
maar weinig voortuitgang
geboekt in hun overleg
over een terughoudender
prijsbeleid en productie
beperkende maatregelen.
Vooral de verlaging van
prijzen voor granen (min
2,7 procent in het compro
mis-voorstel van het voor
zitterschap) stuit nog op
fel verzet.
Tegen de prijsverlaging of -be
vriezing die de meeste EG-
-producten bedreigt, demon
streerden gisteren in Brussel
15- tot 20.000 boeren uit alle
lidstaten. Hun leiders eisten na
afloop van een vier uur duren
de tocht door de stad, die ove
rigens zeer rustig verliep, in
een verzoekschrift aan de
landbouw-ministers meer aan
dacht voor de aantasting van
de boeren-inkomens als gevolg
van de prijsvoorstellen.
In kringen rond het land-
bouw-beraad viel gisteren ove
rigens op te maken dat het
compromis-voorstel dat de
Belgische staatssecretaris De
Keersmaeker maandag op ta
fel legde, inderdaad basis kan
zijn voor een akkoord op niet
al te lange termijn. Het idee
om de afschaffing van de ex
portsubsidies, die met name de
Westduitse landbouw gevoelig
in de portemonnee raakt, zeer
gefaseerd door te voeren, lijkt
in gewijzigde vorm de instem
ming te kunnen krijgen van
minister Kiechle.
K.tu<c ORT jt estta
te tfli. CU«T stSeuwSkTï
ovteuuis Rppoertseia f
^-re. <ec en....
(Van onze correspondent
Roger Simons)
LONDEN In Britse
verkiezingscampagnes
worden alle wapens inge
zet, zelfs de popmuziek.
Maar aan de platendraai-
ers van het populaire sta
tion BBC-Radio One is het
ten strengste verboden
het plaatje „Celebrate
(The Day After You)" van
de Blow Monkeys te
draaien, omdat het een te
politieke inhoud heeft.
De inhoud van de song komt
erop neer, dat „Wij feest zul
len vieren de dag nadat wij je
(Thatcher) het gat van de deur
hebben gewezen. Iedereen
zegt dat het land één puinhoop
is en de dag van de afrekening
nadert, maar zij maakt plan
nen om nog langer aan te blij
ven". BBC-Radio One durft
deze politieke boodschap niet
in de ether brengen, in tegen
stelling overigens tot commer
ciële radiostations, die de plaat
volop draaien. Mede daardoor
zal de Celebrate-single van de
Blow Monkeys niet veel tijdig
nodig hebben om in de Top 20
te komen, waar momenteel
nog de smartlap van de groep
staat genoteerd: „She Was
Only A Grocer's Daughter"
(Ze was maar de dochter van
een kruidenier), waarmee ui
teraard ook premier Thatcher
wordt bedoeld.
Intussen hebben zowel de
Conservatieven als Labour gis
teren hun verkiezingspro
gramma's gepresenteerd.
Daaruit blijkt onder meer dat
Labour blijft vasthouden aan
eenzijdige nucleaire ontwape
ning. Bovendien wil men de
werkloosheid (nu drie miljoen)
binnen twee jaar met een mil
joen terug dringen en de socia
le ongelijkheid te verkleinen.
De Conservatieven daarente
gen willen een uitbreiding van
het kernwapenarsenaal, belas
tingverlagingen en verder
gaande beperkingen voor de
vakbonden, in een poging „de
macht aan het volk" te bren
gen.
CANBERRA Australië heeft opdracht gege
ven tot onmiddellijke sluiting van het Libische
Volksbureau (ambassade) in Canberra en heeft
alle Libische diplomaten tien dagen de tijd ge
geven om hun biezen te pakken. Premier Bob
Hawke zei op een persconferentie dat het kabi
net het besluit na rijp beraad had genomen
vanwege de „ontwrichtende rol" die Libië in
het zuiden van het Stille-Oceaangebied speelt.
Hoewel hij Fiji niet met name noemde, sugge
reerde hij een Libische betrokkenheid. Hawke
wees ook op de recente semi-militaire opleiding
die Libië heeft gegeven aan dissidente groepe
ringen in Frans Nieuw-Caledonië en in de In
donesische provincies Irian Jaya en Oost-Ti-
mor, alsmede op de Libische steun voor radica
le autochtonen (Aborigines) in Australië.
door Rink Drost
„Vertrouwen is goed, controle
is beter", zegt de mevrouw in
het restaurant, wanneer ik een
Eurocheque uitschrijf. We
treffen elkaar daar geregeld,
want ze serveren een heerlijke
hap. Maar elke keer opnieuw
controleert mevrouw pijnlijk
nauwkeurig of de
handtekening op de cheque
dezelfde is als die op het pasje
en of het tiencijferige nummer
op de achterkant van de
cheque exact overeenkomt
met dat op het pasje. Het heeft
geen zin voortaan naar een
ander etablissement te gaan,
want daar is de
cheque-procedure eender, ook
als je er dagelijks twee keer
zou eten en dat maandenlang
zou volhouden. Moet je maar
met contant geld of met een
creditcard betalen. „Ordnung
muss sein", geldt in Duitsland
en gewenning maakt op geen
enkele manier inbreuk op die
wetmatigheid. Wie als
journalist het
Bundespresseamt (wat in
Nederland de
Rijksvoorlichtingsdienst is) in
het
regeringsgebou wen complex
binnen wil, moet zonder dat
daarom wordt gevraagd zijn
perskaart aan een portier in
een glazen hok tonen. Ook al
kan die man ie inmiddels wel
uittekenen, als je de kaart niet
toont, drukt-ie niet op het
knopje dat de deur opent. De
man heeft zijn machtspositie
zelfs nog een beetje uitgebreid,
want hij vraagt je ook wat je
komt doen en wie je wilt
spreken.
In controleren zijn ze in de
Bondsrepubliek heel goed.
Iedere Duitse staatsburger die
zestien jaar is geworden dient
te allen tijde een
identiteitskaart ofwel
Personalausweis bij zich te
hebben. Formeel geldt die
plicht zelfs tijdens het
zwemmen. Want Ordnung
muss sein, nietwaar? Het
eerste waar de politie naar
vraagt als je om welke, reden
dan ook staande wordt
gehouden is je
Personalausweis. Wie zijn
Ausweis niet bij de eerste
vordering kan tonen moet een
boete betalen en later alsnog
zijn Ausweis komen tonen.
Als Nederlander heb ik die
problemen niet. Zolang in ons
land de identiteitskaart niet
verplicht wordt, hoef ik zo'n
ding hier niet te laten zien. Als
Onkel Agent vraagt wie ik
ben, wil ik dat best vertellen.
En als-ie me niet gelooft heb
ik natuurlijk
identiteitspapieren voldoende
op zak, inclusief een
verblijfsvergunning.
Waar de Friese nationalisten
niet eens van durven dromen,
is in Duitsland heel gewoon:
paspoortencontrole voor reizen
binnen de Bondsrepubliek.
Dat geldt namelijk voor
mensen die per vliegtuig
vanuit de overige
Bondsrepubliek naar
West-Berlijn reizen en
andersom. Dat „andersom is
nog tot daar aan toe. Want
West-Berlijn mag dan officieel
een van de elf deelstaten van
de Bondsrepubliek Duitsland
zijn, de geallieerden hebben er
vanwege de bijzondere status
van Berlijn het laatste wobrd.
En die hebben de Duitse
overheid opgedragen het
reizigersverkeer dat
West-Berlijn in de richting
van de Bondsrepubliek verlaat
steekproefsgewijs te
controleren, zoals dat geldt
voor alle grenzen van de
Bondsrepubliek. Het
vliegverkeer is op een lijn
gesteld met het verkeer per
trein of per auto.
Maar de Duitse ambtenaren
interpreteren de geallieerde
opdracht wel heel ruim. Op
het Berlijnse vliegveld Tegel
maakt het geen Buit uit of je
naar een bestemming in de
Bondsrepubliek wilt reizen of
naar Timboektoe: je paspoort
dan wel Ausweis wordt
gecontroleerd en zelfs
gefotografeerd. En niet
steekproefsgewijs, nee, bij
iedere passagier. Mijn
verblijfsvergunning was laatst
een extra foto waard.
Datzelfde gebeurt op de
luchthavens in de
Bondsrepubliek met passagiers
die hebben geboekt voor een
vlucht naar Berlijn. Maar wie
per vliegtuig van bijvoorbeeld
Düsseldorf naar Stuttgart wil,
krijgt geen paspoort- of
Ausweiscontrole. En voor het
verkeer néér Berlijn hebben
de geallieerden geen eisen
gesteld of verzoeken gedaan.
Een tweeslachtige vorm van
discriminatie dus.
