Ook spruitjes
eten is niet
zonder risico
Hiilsta slaapkamers...
(^Hulshoff
Van Lede V
(VNO)
weerspreekt
loonexplosie
Oppositie tegen
aanpassingen
Lynx-helikopter
lEUWO
QeidóaQowumt
Dunne Van Dale
voor de jeugd
PB-cijfers
elangrijk
ij opstellen
al' egroting
oor 1988
KONINKLIJK
HUIS
Vrouwelijke ambtenaar
krijgt geen premie terug
hülsta !2!
Vrouwenbond:
vakopleidingen
zijn in gevaar
Binnenland
DINSDAG 19 MEI 1987 PAGINA 3
,d minister
Grave van
derwijs van
Igië de eerste
emplaren van
I Van Dale
siswoorden-
|ek in ont-
S'stf ,gst. Moni-
•i ,e Huijgen
?en tks) en Marja
De 1 rburg hebben
SLUIS De eerste nieuwe Van
Dale Basiswoordenboeken voor de
Nederlandse taal zijn gisteren in de
J.H. van Dale basisschool in de Bel
gische gemeente Sluis uitgereikt
aan minister Deetman van onder
wijs en aan de plaatsvervanger van
de Belgische minister van onder
wijs. Het boek is bestemd voor kin
deren van tien tot veertien jaar en
het bevat 25.000 trefwoorden. Het
nieuwe Van Dale Basiswoorden
boek is een samenwerkingsproject
tussen de educatieve uitgeverij De
Ruiter en de woordenboekenuitge
verij Van Dale. Beide zijn dochter
van de uitgeverij Kluwer.
Zeker autosnelweg
Bergen op Zoom
naar Antwerpen
DEN HAAG Minis-
ter Smit (Verkeer)
heeft definitief beslo
ten een autosnelweg
aan te leggen tussen
Hoogerheide en de
grens met België bij
Putte. Daarmee ont
staat een snelle verbin
ding tussen Bergen op
Zoom en Antwerpen.
De minister had be
richt gekregen van de
Europese Commissie in
Brussel dat er 9,5 mil
joen gulden subsidie
voor wordt uitgetrok
ken. De aanleg gaat 25
miljoen kosten.
Klassieke
ontsnapping
ARNHEM Uit het
huis van bewaring „De
Koepel" in Arnhem is
gisteren een 33-jarige
gevangene ontsnapt. De
man, een inwoner van
Tiel die een straf van
acht jaar uitzat wegens
poging tot doodslag,
zaagde het traliewerk
van zijn cel door en
vluchtte vervolgens met
behulp van een touw
over de muur van „De
Koepel". Het is de poli
tie nog niet duidelijk
hoe de gedetineerde aan
het zaagje en het touw
is gekomen.
trvolg van de voorpagina)
h« !N HAAG De CPB-
vesi rekeningen zullen een
eer langrijke rol spelen bij
*aa' t opstellen van de be-
eer; oting voor volgend jaar
wrc i in het gesprek dat het
m'lj binet over twee weken
aup eft met werkgevers en
an irknemers. Voor het lo-
ie n nde jaar houdt het
*arG anbureau al rekening
et een sterk verminder-
economische groei
ind één procent tegen 2
12,5 in de eerdere bere-
oor iningen van het kabi-
mei b
ver f
[ijk '?ens het CPB kan de doel-
J Hing van het regeerak-
1 3rd, dat de lastendruk niet
1013 j
stij en, evenmin worden
ge laald. Na een lastenstijging
La| 1986-1987 zal ook in 1988
1 51 i toename van de lasten-
|r ik onvermijdelijk zijn. Door
totaal wegvallen van de
aK' inomische groei neemt het
tten centage dat belastingen en
ma emies vormen van het natio-
al inkomen automatisch toe.
werkloosheid zal gaan stij-
i, in plaats van met min-
ns 50.000 per jaar te dalen
ls het kabinet zich ten doel
an ft gesteld. Verschillende
'e J iale premies zullen er door
i lil hoog moeten en dat bete-
i. it dat de koopkracht van de
ere inkomens, de uitke-
t gstrekkers en de ambtena-
niet zal stijgen of zelfs
1161 iteruit zal gaan.
ad het bedrijfsleven voorziet
ogi Planbureau nog wel enige
ging van inkomen, bij een
dontwaarding die op een
f procent zou uitkomen,
gaande van een dollarkoers
1 11,90 zou er nog een mini-
kul al overschot op onze beta-
)e]( [sbalans overblijven. Het
r jardensurplus van de afge-
ten jaren zou daarmee in
rsc' ee jaar tijd totaal zijn ver-
■s enen.
eu' tanley H. wil baby
snog in cel
t!tf HAAG De bankrover
tley H. legt zich niet neer
ide weigering van staatse-
pris Korte-Van Hemel op
verzoek om zijn pasgebo-
dochtertje in de gevange
van Scheveningen te mo-
opvoeden. In een brief die
steren op het ministerie
zon erd bezorgd, stelt de advo-
usi iat van Stanley mr J.L. Hof-
H k de staatsecretaris voor om
erlijk morgenmiddag tot
n oplossing van de kwestie
komen. Volgens mr Hofdijk
de afwijzing van het ver-
ek van Stanley H. ten on-
chte gebaseerd op artikel 31
l het gevangenisreglement,
dit artikel staat dat een
d dat bij verbijf in de ge-
mgenis niet van de moeder
in worden gescheiden mede
ide ordt opgenomen. Hofdijk
leent dat waar in dit artikel
Ier staat ook vader gele-
n0 n kan worden.
-A
20 mei
Prinses Margriet en mr.
Pieter van Vollenhoven
wonen in de Martinikerk in
Groningen de officiële her
denking bij van het 150-ja-
rig bestaan van de Gronin
ger Maatschappij van
Landbouw.
Prins Bernard verricht de
opening van het apparte
mentenhotel „D'Amelan-
der Kaap" in Hollum op
Ameland.
TOXICOLOGEN WAARSCHUWEN:
N VANDAAG^
IN HET VJ
LEIDEN Alleen maai
voedsel eten uit de Re-
förm-winkel is geen en
kele garantie tegen enge
ziekten. Toxicologen ko
men er steeds meer ach
ter dat niet alleen de
chemie, maar juist ook
de natuur allerlei stoffen
produceert die ons voed
sel letterlijk vergiftigen.
Rode kool, spruitjes, mosterd,
het lijkt zo gezond, maar er
zit net zo goed troep in als in
bierworstjes. Maar we hoe
ven er weer niet per definitie
ziek van te worden, want dat
is het probleem met veel ver
giften: de werking in het
menselijk lichaam is lang
niet altijd te voorspellen.
Prof. dr. F.A. de Wolff, hoog
leraar toxicologie (vergiften-
leer) aan de Leidse Universi
teit, zegt het zo: „Hoewel er
in spruitjes schadelijke stof
fen zitten, kun je niet zeggen:
wie een jaar lang elke dag
spruitjes eet, krijgt kanker.
Twee soorten sla kunnen elk
op zich giftig zijn, maar als je
ze kruist, kun je een vol
strekt onschadelijke sla krij
gen. En het omgekeerde kan
ook: twee onschadelijke stof
fen kunnen in combinatie
hoogst giftig worden".
De Wolff zit dezer dagen in
Leiden een congres voor van
Nederlandse en Britse vakge
noten die zich buigen over de
almaar indringender vraag
hoe giftig of veilig ons voed
sel is. „De rol van de natuur
is tot nu toe nogal onder
schat", vindt De Wolff, „ter
wijl die wellicht nog schade
lijker is dan van alle chemi
sche toevoegingen. Want alle
kleur-, geur-, smaak- en weet
ik wat voor stoffen nog meer
gaan een heel lange weg
langs ettelijke testprogram
ma's. Daardoor weten we
vrijwel exact wat ze voor ef
fect hebben en hoe hoog de
dosering maximaal mag zijn
zonder dat die stof gevaar
voor de gezondheid oplevert.
De angst voor toevoegingen
is dan ook lang niet altijd te
recht. Maar over de vergiften
die in de natuurprodukten
zitten, weten we aanzienlijk
minder".
Afweersysteem
Uit dierproeven en testen
met geïsoleerde cellen en or
ganen blijkt dat de natuurlij
ke vergiften in voedsel voor
namelijk reacties in het li
chaam tot gevolg hebben die
lijken op auto-immuunziek-
ten. Daarbij reageert het li
chaam op de eigen lichaam
cellen waardoor diverse,
vooral op reuma gelijkende
ziekten ontstaan omdat het
afweersysteem niet meer
goed functioneert.
De Wolff illustreert de soms
desastreuze werking van de
natuur aan de hand van de
koningsvaren, een plant die
in Nederland niet (meer)
wordt gegeten, maar wel in
sommige streken van Japan.
„Als je die plant rauw eet,
loop je een zeer grote kans op
slokdarmkanker", zegt De
Wolff.
„De taak van toxicologen is
te zoeken naar voedingsmid
delen die deze schadelijke
potentie niet hebben. We we
ten inmiddels wel dat pitten
van abrikozen en perziken
heel gevaarlijk zijn, omdat er
stoffen in zitten die verwant
zijn aan blauwzuur. En dat
aardappelen die lang opgesla
gen zijn ook beter niet meer
gegeten kunnen worden, dat
weten we inmiddels ook wel.
Maar alle verhalen over
schadelijke pitten van toma
ten en dergelijke, daar durf
ik me echt nog niet over uit
te laten".
De Wolff wil voor alles voor
komen dat er paniek ontstaat
over de kwaliteit van ons
eten en drinken. Hij staat een
rationele benadering voor en
zegt in dat kader ook dat het
pure onzin is om te stellen
dat we langzaam maar zeker
Het ziet er
mooi uit, en er
zijn ook geen
kunstmatige
stoffen
toegevoegd in
deze
koolsoort.
Nietttemin zit
er wel degelijk
riskante stof
in, al is die dan
geproduceerd
door de
natuur.
worden vergiftigd door ons
voedsel. „De kwaliteit van
ons voedsel is over het alge
meen ontzettend goed. Ik
denk dat we ons meer zorgen
moeten maken over de eetge
woonten, want die gaan
steeds meer op die van de
Amerikanen lijken. En dan
kun je nog zulk gifloos voed
sel hebben, als je elke dag
hamburgers eet, doe je je ge
zondheid allesbehalve goed.
Tijdens ons congres wordt
ook een studie van de Ge
zondheidsraad gepresenteerd,
waaruit opnieuw blijkt dat
gevarieerd en niet te vet eten
veruit het gezondst is".
Het gevaar dat mensen ziek
worden van eten, heeft altijd
al bestaan, en het enige dat
toxicologen kunnen doen is
het bestaan zo plezierig mo
gelijk te maken. Dat kan
door de zware vergiften te
ontdekken en voor minder
giftige stoffen normen te stel
len die de overheid zou
moeten overnemen. Het toxi
cologisch onderzoek staat
echter nog in de kinder
schoenen.
Giftig drinkwater
Een tweede belangrijk aspect
op het congres is volgens De
Wolff de toenemende vervui
ling c.q. vergiftiging van ons
drinkwater. „Hoewel er in
vast voedsel potentieel meer
gevaarlijke stoffen voorko
men, vind ik dat er in geval
van het drinkwater sprake is
van een zeer onrustbarende
firoblematiek", zegt de hoog-
eraar. „Gelukkig hebben we
in Nederland veel beveiligin
gen, maar dat betekent niet
dat we alles in de hand heb
ben. Het probleem is des te
ernstiger, omdat Nederland
voor zijn drinkwater zo af
hankelijk is van het buiten
land".
De Wolff wil zich nog niet te
veel uitlaten over de directe
gevolgen voor de gezondheid;
wel vindt hij dat juist daar
naar de komende jaren veel
onderzoek moet worden ge
stimuleerd. Hij vreest in de
eerste plaats een verstoring
van het milieu en daardoor
gevolgen die we niet meer in
de hand hebben; De Wolff
noemt dat het tovenaarsleer
ling-effect. Kunnen toxicolo
gen voorkomen dat straks de
bezems en de emmers een ei
gen leven gaan leiden en de
boel onder water zetten? De
Wolff: „Je onderzoekt eten
en drinken altijd op stoffen
waarvan je denkt dat ze erin
zitten. Maar er zijn natuurlijk
stoffen die we niet kennen.
Met een trapsgewijs onder
zoek kun je dan heel ver ko
men, maar het gevaar bestaat
natuurlijk altijd dat je iets
over het hoofd ziet. We
moeten er dus rekening mee
houden dat we altijd wel ge
vaarlijke stoffen binnen kun
nen krijgen zonder dat we
het weten. En daar hoeven
we niet altijd ziek van te
worden, maar het is beslist
ook niet waar dat het mense
lijk lichaam immuun wordt
voor bepaalde vergiften; dat
is echt een sprookje".
DICK HOFLAND
DEN HAAG De staat hoeft geen achterstallige pre
mie terug te betalen aan vrouwelijke ambtenaren die
met een collega zijn getrouwd. De regeling, waardoor
verschil ontstond tussen het brutoloon van mannen en
vrouwen, was ten tijde dat hij werd toegepast (1973-
1985) volledig rechtsgeldig. Teruggave van premie of
een schadevergoeding is geen plicht maar een be
voegdheid van de overheid. De rechter kan de staat
daar niet toe dwingen.
Dat oordeelde het Ambtenarengerecht in Den Haag gisteren in
een proefproces dat tegen de staat was aangespannen door een
vrouwelijke ambtenaar die zich gediscrimineerd voelde door de
regeling. Omdat haar echtgenoot eveneens ambtenaar wa, werd
voor haar door de overheid geen sociale premies aow/aww afge
dragen. Voor het netto salaris maakte dat niets int, maar wel bij
de belastingteruggave. Ongeveer 70.000 vrouwen zijn hiervan de
dupe geworden.
De vrouw beriep zich gisteren op een uitspraak van het Europe
se hof van justitie, dat eerder al tot de conclusie was gekomen
dat de regeling in strijd was met het Europese recht. Ook de
centrale raad van beroep stelde de vrouwelijke ambtenaren in
het gelijk.
IE KNOLLEN
BUSSUM Voorzitter Van Lede van het Verbond van
Nederlandse Ondernemingen heeft de leden van de
grootste werkgeversorganisatie van ons land gevraagd
zich niet van de wijs te laten brengen door verhalen
over een aanstaande loongolf. Er is geen enkele reden
om deze voorspellingen te geloven, laat staan om er
aan mee te werken dat ze werkelijkheid worden, aldus
Van Lede in Bussum op het VNO-congres „flexibili
teit".
Van Lede reageerde met zijn oproep op de uitlatingen van onder
anderen CDA-leider De Vries, die de werkgevers „knikkende
knieën" verweet waar het gaat om toegeven aan looneisen. Ook
de vakbeweging zegt een loonexplosie te bespeuren.
Van Lede zei allerminst gelukkig te zijn met de paniekverhalen
die hierover de laatste tijd worden afgestoken, met of zonder ex
pliciete pleidooien voor een looningreep. Zulke verhalen zijn on
zin nu over een kleine veertig cao's die voor dit jaar zijn afgeslo
ten en die van toepassing op ruim een miljoen werknemers, de
gemiddelde totale loonstijging 0,7 procent bedraagt. Dat is een
lagere stijging dan in 1986 (1,1 procent) en, met uitzondering van
1984, het laagste cijfer in vijf jaar. Verhalen als zouden de lonen
weer harder aan het stijgen zijn, zijn dus niet in overeenstem
ming met de feiten, aldus Van Lede. Wel erkende hij dat er en
kele sectoren en gebieden zijn op de arbeidsmarkt, waar de
schaarste aan vakbekwaam personeel de beloning van groepen
medewerkers omhoog stuwt.
DEN HAAG De oppositiepartijen PvdA en D66 heb
ben zich gisteren uitgesproken tegen de plannen van
staatssecretaris Van Houwelingen (Defensie) om de 22
Lynx-helikopters van de Koninklijke Marine te stan
daardiseren en te moderniseren. De regeringspartijen
CDA en VVD (na de nodige aarzelingen) gaven de be
windsman in een uitgebreide commissievergadering
voor de rijksuitgaven en defensie wel het groene licht.
De kamercommissie besprak het vernietigende rapport van de
Algemene Rekenkamer over de inzetbaarheid en aanschaffing
van de Lynx-helikopter en de plannen van de staatssecretaris
om die problemen op te lossen. Aanvankelijk zouden de Lynx
helikopters vanaf 1990 worden vervangen door een nieuwe heli
kopter voor de maritieme oorlogvoering. Tot de eeuwwisseling
zal zo'n helikopter echter niet beschikbaar zijn. Volgens Van
Houwelingen is het daarom nodig de Lynx tot die tijd in dienst
te houden. In de jaren '70 werden 24 Lynx-helikopters aange
schaft, waarvan er inmiddels twee verloren gingen. Voor de
aanpassingen heeft Van Houwelingen 153 miljoen gulden gere
serveerd.
De oppositiepartijen toonden weinig vertrouwen in de plannen
van de staatssecretaris. Volgens D66-woordvoerder Engwirda
moet er eerst een totaal-overzicht komen over de problematiek
rond de Lynx, waarin onder meer de exploitatieiekosten voor de
komende jaren zijn opgenomen. Het rapport van de Rekenka
mer wijst volgens hen ook op de noodzaak van zo'n totaal-over
zicht. D66 en PvdA vragen zich ook af of de exploitatiekosten
na 1990 wel zullen dalen zoals de staatssecretaris stelt.
Weer eis twee jaar tegen Heer Olivier
AMSTERDAM Procureur-generaal mr. A. Korvinus heeft
gisteren voor het gerechtshof in Amsterdam twee jaar gevange
nisstraf geëist tegen de 47-jarige A. O., beter bekend als Heer
Olivier, wegens oplichting, verduistering, diefstal en heling, ver
valsing en bedriegelijke bankbreuk. De eis komt overeen met
wat de officier van justitie bij de rechtbank in Haarlem vorig
jaar eiste. De rechtbank veroordeelde Heer Olivier echter tot
een half jaar cel, omdat slechts een v"an de ten laste gelegde fei
ten bewezen werd geacht. Heer Olivier zou een vrouw hebben
opgelicht door haar een blanco vel te laten ondertekenen, waar
na de „meesteroplichter" er een schuldbekentenis van 35.000
gulden van maakte.
Het gerechtshof doet 1 juni uitspraak.
(ADVERTENTIE)
Als u denkt ólles over slapen
te weten, zal Hulshoff Wonen u
snel de ogen openen.
De kwaliteits-slaapkamer-
programma's 'SILHOUETTE',
'TRENDSTYLE 2000' en
'LA FLEUR' staan vanaf vandaag
in het middelpunt van de belang
stelling, èn terecht!
Zó uitgebreid, zo veel moge
lijkheden... u zult uw ogen ver
baasd uitwrijven. En na uw vrijblij
vende bezoek gaat u zeker niet
met lege handen naar huis, want
een rijk gevuld dokumentatiepak-
ket ligt ook voor u klaar.
N.B. Het spreekt vanzelf dat wij
u tevens graag adviseren op het
gebied van matrassen en latten-
bodems in diverse prijsklassen.
Niouwo Rijn. tel. 071 -1331OO.
I anders denken over wonen
Win^rT ln d,?, Bo9a®rcLLa'd®n: Nieuw Rijn. Rotterdam: Mariniersweg hk Hoogstraat Leldechendam: Winkelcentrum
Leidschenhage. Eindhoven: Winkelcentrum Woensel. Hilversum: Groest Zwolle: Dr.epistolengang, Voorschoten: produktie-en distributiecentrum
ARNHEM Het voortbestaan
van de zes vrouwenvakscho
len (met 720 cursisten) van de
Vrouwenbond FNV is in ge
vaar nu de bijdrage uit het Eu
ropees Sociaal Fonds (ESF)
met drie miljoen gulden is ge
kort. Onderhandelingen met
het ministerie van sociale za
ken over het voortzetten van
de subsidie hebben vooralsnog
geen resultaat gehad.
„We komen binnenkort in ac
tie als niet snel duidelijkheid
wordt geboden over de finan
ciering van de vrouwenvak
scholen", aldus de voorzitter
van de Vrouwenbond FNV, M.
van Veen, vanmorgen op het
bondscongres in Arnhem. Vol
gens Van Veen vindt 70 tot 80
procent van de cursisten ne
gen maanden na de opleiding
een baan of begint een eigen
bedrijf.
Kritiek op havo
examen Nederlands
LOCHEM/DENHAAG De
Rijksscholengemeenschap in
Lochem heeft bij de hoofdin
spectie onderwijs geprotes
teerd tegen de havo-eindexa-
menopgaven voor het onder
deel tekstverklaring Neder
lands. Verwacht wordt dat tus
sen de zestig en zeventig pro
cent van de leerlingen een on
voldoende heeft behaald. De
school in Lochem staat niet al
leen. Ook elders in het land
hebben scholen verontrust ge
reageerd.
