NAVO dwaalt af
yan afspraken
op Reijkjavik"
Rechter in
Barbie-proces
beantwoordt
eigen vragen
SaidóaQowumt
n
ederland onderzoekt
1 van Filipijns
erzet in Utrecht
Hamburgers hebben genoeg van stembus
VS houden omvangrijke
proefexplosie
Ariane na twee jaar
weer de ruimte in
39
Iionecker schrijft premier
Lubbers over ontwapening
Kroonprins
als
keuterboer
Sacharov:
vrijlating
politieke
gevangenen
gestopt
Reagan:
„Ik wist van
hulp aan
Contra's"
At
fÜTENLAND
ZATERDAG 16 MEI 1987 PAGINA 5
neden wil al zijn
;rncentrales kwijt
qCKHOLM De sociaal-demo-
asche regering in Zweden heeft
eerste tijdschema opgesteld voor
sluiting van alle elf kerncentrales
momenteel in bedrijf zijn. Uit een
llie van minister van energie Bir-
Dahl blijkt dat tussen 1993 en
de eerste twee centrales moeten
no. rden gesloten. Ook de overige cen-
l ies zullen in de daarop volgende ja-
11JW successievelijk dichtgaan. Hoe het
ver- r)ies aan energie moet worden op-
be- vangen is nog niet bekend. Maar als
de volg van de sluiting van de kern-
van n'ra'es za^ n'et bunnen worden ont-
n aan verhoging van de stroom-
en met zo'n vijftig 50 procent,
minister Dahl.
Stier
velt
matador
MADRID Een 697 kilo zwa-
re stier heeft in de arena van
Madrid een 18-jarige matador
op de hoorns genomen. Stiere
vechter Jose Miguel „Joselito"
Arroyo tartte de stier kenne
lijk zo, dat deze besloot de jon
geman een lesje te leren. De
jeugdige matador moest met
een ernstige nekverwonding
in het ziekenhuis worden op
genomen.
Verplichte aidstest
gevangenen Beieren
MUNCHEN Op enkele gevangenen in
de Westduitse deelstaat Beieren is een aid-
sproef uitgevoerd. Dit heeft de directeur-
generaal van het gevangeniswezen be
kendgemaakt. De proeven zijn begin april
begonnen op gevangenen van wie men
vond dat zij tot de risicogroepen behoor
den homofielen, prostitué(e)s en ver
slaafden aan verdovende middelen. Vol
gens onbevestigde berichten werden men
sen die weigerden deel te nemen, automa
tisch geregistreerd als dragers van het vi
rus. De Beierse CSU-regering van pre
mier Franz Josef Strauss is van plan proe
ven verplicht te stellen voor alle buiten
landers in Beieren van buiten de EG en
asielzoekenden, prostitué(e)s, gevangenen
en drugsverslaafden.
WASHINGTON Het Amerikaanse ministerie van
defensie heeft in de staat New Mexico de omvang
rijkste non-nucleaire proefexplosie gehouden, die
ooit in het Westen is opgewekt. Er rees een enorme
stofwolk op en de luchtverplaatsing werd tot op tien
kilometer afstand gevoeld. Voor de ontploffing wer
den meer dan 4.600 ton springstoffen gebruikt, over
wegend ammoniumnitraat, aldus het Pentagon, dat
preciseerde dat de explosie plaatshad op het schiet-
terrein van White Sands en dat de sterkte gelijk
stond aan een kernproef van acht kiloton. Doel van
de proef, „Misty Picture" genaamd, was het bestude
ren van de gevolgen van een ontploffing van zeer
grote kracht op militair materieel. Daarom waren in
de buurt twee vliegtuigen van het type A-7, Corsair,
een tank en een troepentransportvoertuig van Sov
jetmakelij geplaatst.
Britse jongeman
opent vuur in bar
HULL Een 17-jarige jongen
in Hull in Engeland drong gis
teren met een dubbelloopsge
weer de bar van een hotel bin
nen en opende het vuur op de
gasten. Tien van hen werden
gewond. De jongen richtte na
zijn daad het wapen op zich
zelf en schoot zich in het ge
zicht. Hij werd levensgevaar
lijk gewond. Het motief voor
de daad is niet bekend. Vol
gens de politie liep een barjuf
frouw van schrik een hartaan
val op, maar noch zij noch de
tien gewonden verkeren in le
vensgevaar.
PARIJS De Europese draagraket Ariane zal in
augustus weer naar de ruimte vertrekken om twee
kunstmanen in een baan te brengen. Daarmee
komt een einde aan een lange periode van techni
sche problemen met het onstekingssysteem van de
derde trap van de draagraket. Het lanceringspro
gramma kwam stil te liggen toen een Ariane-2 in
mei 1986 een mislukte lancering maakte. Bij de ko
mende lancering moeten de Europese ECS-4 satel
liet voor telecommunicatie en een Australische te-
lecommunicatiesatelliet, de Aussat K3, in een baan
om de aarde worden gebracht. De orderportefeuille
van Arianespace is goed gevuld met voor de ko
mende drie jaar 46 satellietlanceringen in dertig
vluchten.
Minister Weinberger.
ervolg van de voorpagina)
)SKOU/STAV ANGER
Het officiële Russische
febureau Tass heeft ne-
iciet lief gereageerd op de
Jsii komst van het NAVO-
erleg in het Noorse Sta-
er over de toekomst
de kernraketten in
Mtropa. De plannen waar-
sr de NAVO-ministers
t eens werden noemde
ss een „afwijking" van
iesjafspraken die president
en partijleider
itsjov vorig jaar op
top in Reijkjavik
;en.
ral de oproep van de
/O om de Amerikaanse en
ische kernraketten voor
iddellange afstand op we-
mvattende schaal te ver-
iren, is in Moskou slecht
ingen. Op IJsland kwa
de twee leiders nog over-
dat beide supermachten
arsenaal van honderd van
raketten op eigen grond-
DEN HAAG De partijleider en president van de DDR, Erich
Honecker, heeft onlangs drie westerse leiders, onder wie pre
mier Lubbers, een persoonlijke brief gestuurd over de ontwape-
ningsproblematiek in Europa.
De Rijksvoorlichtingsdienst bevestigde de ontvangst van het
schrijven. Maar premier Lubbers, op reis in China, heeft nog
geen kennis genomen van de inhoud van de brief.
In de brief wordt volgens het Oostduitse persbureau ADN gewe
zen op de „bijzondere verantwoordelijkheid" van Europa op dit
moment. In zijn brief aan premier Lubbers, premier Thatcher
van Groot-Brittannië en premier Martens van België wijst Ho
necker opnieuw op het belang van een kernwapenvrije zone in
Midden-Europa. Hij onderstreept dat de DDR en het Warschau
Pact bereid zijn mee te werken aan een verregaande ontwape
ning op het gebied van de conventionele wapens. De Oostduitse
partijleider vraagt de drie westerse regeringsleiders het politieke
gewicht van hun land in te zetten, opdat een akkoord over mid-
dellange-afstandsraketten niet wordt vertraagd.
gebied zouden mogen houden.
Op aandrang van de Europese
NAVO-landen hebben de VS
die voorraad geschrapt.
De ministers konden het niet
eens worden over de toekomst
van de atoomraketten voor de
kortere dracht, de SRINF.
Vooral de Bondsrepubliek
wekt de indruk deze wapens
niet graag kwijt te willen. Als
dat toch gebeurt, eist Bonn het
behoud van Pershing lA-ra-
ketten, waarvan de atoomkop
overigens in Amerikaanse
handen is. Dit wapen zou een
redelijke bescherming bieden
tegen een eerste dreiging van
uit het Oosten.
Noch in de slotverklaring,
noch in de geheime notulen
van de vergadering wordt ove
rigens verwezen naar het idee
van de Westduitse minister
van defensie Wörner, om bij
een akkoord over de raketten
voor de langere afstand een
aantal van de Pershings IA in
de buurlanden onder te bren
gen, waaronder Nederland.
Intussen zijn de Amerikanen
dik tevreden uit Stavanger
naar de VS teruggekeerd. Hun
onderhandelaars in Genève
kunnen over een paar weken
weer verder. Ook de NAVO-
-generaals wrijven zich in de
handen. Weliswaar raken zij
„hun" korte en middellange
afstandsraketten kwijt, maar
in die twee categorieën was er
toch al een onmiskenbaar Sov-
jet-overwicht.
Daar staat echter tegenover
dat de NAVO ondubbelzinnig
het Montebello-besluit van
1983 (minder, maar betere
kernwapens) heeft bevestigd.
De Amerikaanse minister
Weinberger heeft dat besluit
zelf meteen al ingevuld: meer
en verbeterde F-lll bommen
werpers in Engeland, behoud
van de F-16 en Orion in Ne
derland, een verbeterde Lan-
ce-raket (met een bereik van
250 in plaats van 110 kilome
ter) en nieuwe SLCM's, de
vakterm voor van onderzeeërs
af te schieten kruisraketten, in
plaats van de op het land ge
stationeerde kruisraketten.
Tegelijk hebben alle ministers
nu ook een „wapen" om politi
ci in eigen land te overtuigen
van het nut van een sterkere
conventionele bewapening.
Want het Sovjet-overwicht op
dat punt telt zwaarder in een
rakettenvrij Europa. Dan blijft
het overigens de vraag of de
NAVO-leden echt bereid zijn
hiervoor meer geld op tafel te
leggen.
nrf lnal
J».
deiquini
na WILA/DEN HAAG Minister Van den Broek
14 rft de Filipijnse president Aquino beloofd een onder-
ek in te stellen naar de activiteiten van het interna-
ile bureau van het Filipijnse communistische ver-
(NDF) in Utrecht. Van den Broek, op bezoek op de
lijnen, zei op een persconferentie dat president
io hem hierom had gevraagd.
internationale bureau van het Filipijnse Nationaal Demo-
lisch Front (NDF) in Utrecht staat onder leiding van Luis Ja-
>ni, een voormalige priester. Het bureau houdt zich onder
bezig met voorlichtingsactiviteiten en het werven van
ien voor het verzet.
ïn' nister Van den Broek beklemtoonde evenwel dat het NDF
in* gestoord in Nederland zijn gang kan gaan, tenzij het de wet
ertreedt. Een woordvoerder van het ministerie van buiten
lij xise zaken in Den Haag deelde mee dat het onderzoek zich
der meer zal richten op de persoon van Jalandoni, die zegt de
■tö rapende strijd van de communisten tegen de regering-Aquino
101 steunen. Of het werven van fondsen illegaal is, kon de woord-
erder niet zeggen. Dat hangt af van de besteding. Op het
rnblik zijn er geen aanwijzingen van onwettige activiteit van
"DF in Nederland, aldus het ministerie.
reactie liet het Nationaal Democratisch Front weten dat
[zich bij zijn activiteiten buiten de Filipijnen houdt aan de
wiale en internationale wetten. Het FDN zegt echter het
t te hebben „aan de Europese volkeren de rechtvaardige
fe van de strijd van de Filipijnen voor nationale onafhanke-
reid in een echte democratie uit te leggen".
LYON Het Hof van Assisen in Lyon heeft de eis van
één van de advocaten van de getuigen afgewezen, dat
Klaus Barbie gedwongen moet worden zijn rechtzaak
bij te wonen. „Het is essentieel dat hij tegenover de ge
tuigen komt te staan, zodat het een echt proces van de
waarheid wordt", aldus de advocaat. Barbie besloot
eerder deze week de zittingen te boycotten.
De procureur-generaal, Pierre Truche, erkende dat de afwezig
heid van Barbie „een nieuwe klap is in het gezicht van de getui
gen". Maar in Frankrijk kan de gedaagde moeilijk gedwongen
worden aanwezig te zijn en niet verplicht worden te praten. Het
laatste proces waarbij in Frankrijk een verdachte werd gedwon
gen voor de rechter te verschijnen was het proces tegen Pierre
Laval in 1946. Laval was premier tijdens de Vichy-regering.
Aangezien Barbie niet aanwezig is, is de rechter genoodzaakt
een bijzondere procedure toe te passen bij het „verhoor" van de
verdachte. Hij zal zelf moeten antwoorden op zijn eigen vragen,
door de antwoorden voor te lezen die Barbie tijdens het eerste
verhoor, dinsdag en woensdag, heeft gegeven. Tijdens deze pro
cedure, die naar wordt verwacht ook maandag zal worden ge
hanteerd, is interventie van de verdediging niet geoorloofd.
Vanaf volgende week dinsdag zullen getuigen worden opgeroe
pen. Intussen krijgt Barbie elke avond in zijn cel de verslagen
van de rechtszitting voorgelezen.
Fotografen leggen
„Dag in leven van
Sovjet-Unie" vast
MOSKOU Honderd van de
bekendste fotografen ter we
reld zijn gisteren over de elf
tijdzones in de Sovjet-Unie uit
gezwermd om een typische
dag in het leven van dit land
vast te leggen. Van de duizen
den foto's die zijn genomen
worden er uiteindelijk zo'n
driehonderd geselecteerd vcor
het boek „Een dag in het le
ven van de Sovjet-Unie". Eer
der verschenen dergelijke boe
ken al over Australië, Japan,
Canada en de VS. „De nadruk
ligt op het menselijk gezicht
van de Sovjet-Unie'aldus de
uitgever van het boek, die van
de Russische autoriteiten alle
medewerking heeft gekregen.
CANNES Prins Charles
en prinses Diana van Wales
hebben gisteren hun opwach
ting gemaakt op het filmfes
tival van Cannes. Hun op
dracht was de Britse filmin
dustrie te steunen en Charles
zei in het Frans en in het En
gels dat hij hoopte dat zijn
land de nodige prijzen in de
wacht zou slepen.
Het bezoek aan het festival
kon genade vinden in de
ogen van de Britse kranten,
die zich echter openlijk af
vragen of Engelands toekom
stige koning niet wat al te
excentriek wordt.
Het hof bevestigde dat de
prins van Wales onlangs drie
dagen heeft gewerkt als
„crofter", keuterboer, op het
Schotse Hebrideneiland Ber-
nerary. Charles, grootgrond
bezitter in onder meer Wales,
plantte er aardappelen, viste
er en stak turf in het moeras
voor brandstof. Prinses Dia
na woonde in die tijd onder
meer een liefdadigheidsgala
in Londen bij.
De hofverslaggever van de
Een enthou
siast onthaal
voor prins
Charles en de
zeer mo
dieus gekle
de prinses
Diana bij aan
komst in Can
nes.
Sun, Harry Arnold, schreef
dat Charles' vrienden zich
steeds meer bezorgd maakten
over zijn gedrag. Wordt de
prins een kluizenaar of, nog
erger, raakt hij uit zijn even
wicht?" vroeg Arnold, wij
zende op de „steeds groter
wordende behoefte" die de
prins lijkt te hebben om zich
„in de wildernis terug te
trekken
Eerder in het jaar bracht
Charles vier dagen zonder
Diana door in de woestijn
van Kalahari in het zuiden
van Afrika. Zijn metgezel
was zijn mentor, de Zuidafri-
kaanse auteur en wereldrei
ziger Laurens van der Post.
(c) Standaard Uitgeverij/Wavory Productions
DERDE VERKIEZINGEN IN ZES MAANDEN TIJD
(Van onze correspondent
Rink Drost)
BONN Voor de derde keer
binnen een goed half jaar
moeten de stemgerechtigden
van de Duitse stadstaat Ham
burg morgen naar de stembus.
De verwachting is dat het op
komstpercentage aan de erg
lage kant zal blijven: veel
Hamburgers geloven het wel.
En toch wordt het spannend.
Het rode bolwerk Hamburg,
dat toch al wankelt, dreigt te
vallen.
Na de ommekeer in Hessen,
zou dat voor de SPD een bitte
re pil zijn. Alleen Bremen,
Noordrijn-Westfalen en het
Saarland (samen „het armen
huis van de Bondsrepubliek")
zouden als socialistisch be
stuurde deelstaten overblijven.
Heel anders ligt de situatie in
Rijnland-Palts, waar morgen
ook al verkiezingen worden
gehouden. Sinds de Tweede
Wereldoorlog zwaait de CDU
hier de scepter en niemand ge
looft in ernst dat deze partij de
komende vier jaren in de op-
positiebanken zal zitten. Maar
spanning is er wel degelijk.
Behouden de christen-demo
craten onder minister-presi
dent Bernhard Vogel (de broer
van SPD-gfractieleider in de
Bondsdag Hans-Jochen Vogel)
hun absolute meerderheid van
51,9 procent?
Vrije kiezers
De meeste spanning moet ko
men van het optreden van de
nieuwe partij FWG (Freie
Wahler Gemeinschaft), be
doeld voor de „vrije kiezers".
Dat zijn de ontevredenen die
zich bij geen van de gevestigde
partijen thuis voelen. Ontevre
denen zijn er in Rijnland-Palts
genoeg, vooral onder de boe
ren en wijnboeren in de Eifel
en langs de Moezel. Dat waren
tot voor kort trouwe aanhan
gers van de CDU en de FDP.
In het socialistische kamp is
het sinds eind maart, toen de
top „vechtend over de straat
rolde" en voorzitter Willy
Brandt boos zijn voortijdige af
treden bekend maakte, opval
lend stil gebleven. De straf
voor het gekrakeel kwam in
Hessen: in april viel dit rode
bolwerk in handen van de
coalitie van christen-democra
ten en liberalen. De vraag is,
of de SPD intussen iets heeft
teruggewonnen van het ge
schonden imago. Volgens de
CDU-aanhang niet: die vierde
de afgelopen dagen reeds de
overwinning.
Onzeker
Blijft in Rijnland-Palts politiek
gezien vermoedelijk alles in
grote lijnen bij het oude, in
Hamburg zit de wisseling van
de wacht in het vat. Dertig
jaar is de SPD onafgebroken
aan de macht geweest, maar
verkiezingen in november vo
rig jaar brachten onregeerbare
politieke verhoudingen met
zich mee. De SPD verloor
haar meerderheid en de Groe
nen en CDU oogstte stemmen
van ontevreden SPD-aanhan-
gers. Nog voor serieuze rood-
-groene coalitie-onderhande
lingen op gang waren geko
men, braken ze al weer af. De
politieke ideeën lagen te ver
uiteen. Ook een coalitie tussen
SPD en CDU bleek onhaal
baar en het is maar de vraag
of de stembusstrijd van mor
gen met de Bondsdagver
kiezingen meegeteld de derde
in een half jaar wèl een uit
slag zal brengen, die een nor
maal bestuur van de stadstaat
mogelijk maakt.
Vermogen
voor parel
GENEVE Een Ameri
kaanse verzamelaar heeft
een op een veiling vên
Christie's in Genève een
recordbedrag van 682.000
Zwitserse franks betaald
voor de historische „Pele-
grinaparel. De verzame
laar wil anoniem blijven.
De eerste eigenaresse van
de 6,6 gram wegende parel
was prinses Tatiana Joes-
soepov, de nicht van de
18e-eeuwse Russische
staatsman prins G rigori
Potemkin. Verwacht werd
dat de parel hoogstens
250.000 franks zou opbren
gen.
MOSKOU De vorig jaar de
cember vrijgelaten dissidente
Russische geleerde Andrei Sa
charov heeft tijdens een infor
mele bespreking met de Fran
se premier Jacques Chirac ge
zegd, dat de vrijlating van po
litieke gevangenen in de Sov
jet-Unie is gestopt. Chirac, op
bezoek in de Sovjet-Unie,
werd door Sacharov gevraagd
druk uit te oefenen op het
Kremlin over zaken met be
trekking tot de mensenrech
ten. Sacharov vroeg aan Chi
rac zich in het bijzonder in te
spannen voor het lot van poli
tieke gevangenen die in kam
pen zitten en voor mensen die
een extra straf toegemeten
hebben gekregen voor „poli
tieke overtredingen". Eerder
dit jaar werden naar schatting
150 gevangenen vrijgelaten die
vastzaten wegens anti-Sovje
tactiviteiten. Volgens berich
ten zouden nog 1.350 anderen
achter de tralies zitten.
Rode Kruis stuurt weer
missie naar Suriname
GENEVE Het Internatio
naal Comité van het Rode
Kruis heeft opnieuw twee ver
tegenwoordigers naar Surina
me gestuurd om indien nodig
hulp te verlenen aan de bur
gerbevolking in Oost-Surina-
me. De delegatie stelt een on
derzoek in naar de toestand in
Oost-Suriname, verleent in
dien nodig hulp en bezoekt ge
vangenen die in verband met
de onrust vastzitten, zo maakte
het Rode Kruis in Geneve be
kend. Sinds november vorig
jaar hebben Rode Kruis-mis-
sies herhaaldelijk bezoeken
aan Suriname gebracht.
WASHINGTON President
Reagan heeft toegegeven dat
hij nauw betrokken is geweest
bij plannen om de Nicara
guaanse opstandelingen te
steunen. „Het was mijn idee
om daarmee te beginnen", zei
hij gisteren tegen correspon
denten uit de provincie. Hij zei
er niets verkeerds in te zien
dat particuliere Amerikanen
of buitenlandse mogendheden
de „vrijheidsstrijders" tegen
het sandinistische bewind in
Managua steunen. Het door
het Congres afgekondigde ver
bod op hulp aan de Contra's
had geen betrekking op ande
re landen of op particulieren,
aldus Reagan.
Reagan wil Saoedi's
wapens leveren
WASHINGTON De Ameri-
kaanse regering is van plan
Saoedi-Arabië moderne ge
vechtsvliegtuigen van het type
F-15 en helikopters te leveren.
Waarnemers houden er reke
ning mee dat het voorstel op
frote tegenstand zal stuiten.
aoedi-Arabië is een van de
landen die zijn opgetreden als
geheime financiers van de
Contra's in Nicaragua. Ook
zijn er leden van het Congres
die vinden dat wapenleveran
ties aan Arabische landen de
veiligheid van Israël in gevaar
brengen.
