„Conventioneel wapenakkoord brengt kernwapenvrij Europa dichterbij" 1 Prins Bernhard opent Oranje Museum Voorjaarsoverleg weinig meer dan beleefd handen schudden ABP-beerput blijft na vonnis Masson nog wagenwijd open -f. BINNENLAND Topfunctionarissen Slavenburg voor rechter PVDA-BUITENLANDSPECIALIST RELUS TER BEEK: EaidteQowuvnt ZATERDAG 16 MEI 1987 PAGINA ROTTERDAM Ruim vier jaar na de spectacu laire inval door de politie in het hoofdkantoor van de Slavenburgbank aan de Rotterdamse Coolsin- gel begint het vijf weken durende proces tegen drie voormalige topfunctiona rissen. Zij moeten zich vanaf dinsdag voor de Rotterdamse rechtbank verantwoorden voor hun leiding bij illegale kre dietverschaffing. Naar schatting is tussen 1977 en 1982 voor 170 miljoen gul den aan zwart geld is bij Slavenburg omgegaan. Ex-voorzitter van de raad van bestuur P.S. werd vo rig jaar vrijgesproken. De zaak kwam in 1983 aan het rollen na een onderzoek over de gang van zaken bij een on- roerend-goedhandel in Am sterdam. Justitie ontdekte daar dat de Slavenburgbank kre dieten verstrekte op basis van zwart geld dat in de kluizen was gedeponeerd. De illegale praktijken bleken zich ook uit te strekken tot andere kanto ren van Slavenburg. De politie brak een aantal kluizen van cliënten open en arresteerde 21 medewerkers in Rotterdam, Den Haag, Dordrecht en Eind hoven. Tal van cliënten heb ben sinds het begin van de af faire de fiscus op hun dak ge kregen. De bank veranderde zijn naam vanwege de slechte publiciteit in Crédit Lyonnais. Het proces kan nu pas begin nen omdat twee verdachten zich tot bij de Hoge Raad had den verzet tegen het besluit van de officier van justitie om ze te vervolgen. In december vorig jaar verloren ze de be zwaarschriftenprocedure. Zes directeuren hebben een schik king aangeboden gekregen. Van de nu terechtstaande functionarissen waren er twee lid van de raad van' bestuur en was er een directeur binnen landse kredieten. De juridische strijd tussen de advocaten en de officier van justitie draait om de formule ring van artikel 51 van het wetboek van strafrecht. Daar in is „het feitelijk leiding ge ven aan verboden gedragin gen" strafbaar gesteld. De Hoge Raad heeft in de be zwaarschriftenprocedure van de twee oud-topfunctionaris sen geconcludeerd dat van het delict al sprake is als een ver dachte nalaat die „gedragin gen" te voorkomen. Dat kan ook het geval zijn als hij de kans aanvaardt dat zoiets zich voordoet. De verdediging pro beert aan te tonen dat door de organisatie van de bank er van dit „kansweten" geen sprake kon zijn. De verdachte topfunctionaris sen beweren dat zij de zwart- geldpraktijken bij de bank hadden verboden. In de zaak van vorig jaar ging de Rotter damse strafrechter daar ook van uit. De rechter achtte de voorzitter van de raad van be stuur niet op de hoogte van het niet naleven van het ver bod en sprak hem vrij. Het openbaar ministerie heeft te gen dat vonnis beroep aange tekend. Het is van mening dat de hele raad van bestuur straf baar is. BAARN Tal van ge schenken kreeg gemeen teraadslid Veldhuysen toegezegd nadat hij voor de tv het intitaitief voor een Oranje Museum had bekendgemaakt. Het mu seum in Baarn wordt aan staande dinsdag officieel geopend door prins Bern- hard. Het museum is ge vestigd achter een oud buurt-station waarin zich nog een koninklijke wachtkamer bevindt in een oude machine-loods van de Nederlandse Spoorwegen. Onder de genodigden zijn tal- loze oranje-verzamelaars, die aan het museum iets hebben feschonken of in bruikleen ebben gegeven. Een speciale plaats in het museum is inge ruimd voor een expositie over de schilden, die sinds prinses Sophie beschikbaar zijn ge steld door leden van het Ko ninklijk Huis aan leveranciers, die het predikaat 'hofleveran cier' mogen dragen. Tal van documenten en portretten completeren deze tentoonstel ling. Het Oranje Museum is een particulier initiatief van de Baarnaar W. F. Veldhuysen, oud-gemeenteraadslid voor de VVD. Na een oproep in een te levisieprogramma werd hij overstelpt met artikelen voor het museum, eigenlijk te veel om het museum te vullen. Het museum heeft een aantal „pronkstukken", onder meer een precies nagebouwde ma quette van het paleis Soestdijk, dat werd gemaakt via een werklozen-projekt van de ge meente Baarn. Diezelfde men sen bouwden eveneens het slot Dillenburg na. Een maquette van het paleis Huis ten Bosch is in de maak. Verder beschikt het museum over een twintig meter lange kroningsstoet in miniatuur, compleet met gouden koets, calèches en meer dan twee honderd militairen, waaronder de Mariniers Kapel, het korps Grenadiers, lakeien en derge lijke. Deze stoet werd eind ja ren vijftig door de Joop Gee- sink de geestelijke vader van Loeki de Leeuw ver vaardigd. Twaalf mensen heb ben hieraan meer dan een jaar bijna dag en nacht gewerkt. Oude scheepsvlaggen, een ko pie van de kroningsmantel en tal van oude foto's en veel 'oranje-franje' sieren verder het zestig meter lange, geheel verbouwde museum. DEN HAAG Volgende week dinsdagavond be gint in de Tweede Kamer een debat over de hoop gevende kernwapenon derhandelingen die mo menteel in Genève wor den gevoerd tussen de Verenigde Staten en de Sovjet-Unie. De uitkomst van het debat staat in grote lijnen al vast. De overgrote meerderheid van de Kamer is van me ning dat Nederland zich binnen de NAVO een sterk voorstander moet (blijven) tonen van de zo geheten nul-nul-optie: het verwijderen van alle kernraketten met een be reik van 500 tot 5000 ki-1 lometer uit West- en Oost-Europa. De PvdA-fractie heeft jongst leden woensdag al een voor bereidende interne bespre king gevoerd over het te hou den kernwapendebat. Daarbij is afgesproken dat de PvdA- woordvoerder, buitenland specialist Relus ter Beek, niet alleen de huidige onderhan delingen zal aansnijden maar ook zal proberen over de ho rizon van een eventueel ver drag heen te kijken. De PvdA vindt dat Navo en Warschau Pact zo snel mogelijk na het sluiten van een Europees kernwapenverdrag moeten gaan onderhandelen over we derzijdse vermindering van conventionele (niet-nucleaire) wapens, zoals tanks en kanon nen. Egaal plafond Ter Beek: „Als de dubbele nul-optie wordt uitgevoerd, worden de conventionele ver houdingen tussen oost en west belangrijker. We kunnen niet om de constatering heen dat er op het gebied van de con ventionele wapens een over wicht aan Sovjet-zijde bestaat. Geen gigantisch overwicht, maar tóch... Nu wordt er van verschillende kanten in de NAVO en ook in Nederland zelf, denk maar aan CDA en VVD, gezegd dat we de wes telijke conventionele bewape ning voorlopig moeten opvoe ren om het evenwicht met het Warschau Pact te herstellen. Wij vinden dat dat niet moet gebeuren. De NAVO moet zo gauw mogelijk de gelegenheid aangrijpen om de bestaande ongelijke balans recht te trek ken en op een egaal maar ook lager conventioneel plafond uit te komen". Wat is de diepere zin hiervan? „Als er door onderhandelen een evenwicht is bereikt in de conventionele sfeer, wordt het gemakkelijker de rest van de kernwapens uit Europa te verwijderen. Want laten we eerlijk zijn: na uitvoering van het nu nagestreefde kernwa penverdrag, gesteld dat dat er komt, leven we nog lóng niet in een kernwapenvrii Europa. Er blijven aan beide zijden nog een heleboel nucleaire ra ketten over met een bereik van minder dan 500 kilometer en ook nog een flink aantal kernwapens die vanuit duik boten en vliegtuigen kunnen worden gelanceerd. Boven dien hebben wij aan westelij ke kant nog te maken met de nucleaire arsenalen die Groot-Brittannië en Frank rijk voor zichzelf hebben". „Het wordt nog een hele klus om ook over al deze overge bleven wapens tot verminde ringsakkoorden te komen. Die klus wordt bemoeilijkt door het conventionele over wicht van de Sovjet-Unie. We moeten dus beginnen met het wegnemen van de spanningen op conventioneel gebied. Min der tanks en kanonnen en ook minder manschappen". Stockholm Daar wordt toch al meer dan vijftien jaar lang in Wenen over gepraat, zonder noe menswaardige resultatenDie MBFR-besprekingen over we derzijdse troepenverminde ringen blijven zich maar voortslepen. „Dat klopt. Maar wij willen van die Weense MBFR-on- derhandelingen af. Het zou beter zijn als men de zaak daar zou afronden met een symbolisch akkoord en ver volgens zou besluiten om weer een grootscheepse Euro pese Ontwapeningsconferen tie te houden, zoals we die nog niet zo lang geleden in Stockholm hebben gehad. Dat is veel zinvoller". Wat zou er moeten gebeuren, zolang het conventionele overwicht van de Sovjets nog bestaat? „We moeten zorgen dat er in centraal-Europa, en met name in de Bondsrepubliek Duits land, een krachtiger conven tionele verdediging komt. Let wel: niét door in z'n totaliteit méér wapens aan te schaffen, maar door verschuivingen aan te brengen binnen de be staande verdedigingsmidde len. Er zal met name meer landmacht nodig zijn. Welnu, dan zou Nederland bijvoor beeld minder kunnen uitge ven aan luchtmacht en mari ne en méér aan de landmacht. Zo is onlangs mijn idee in de wereld gekomen om een tweede Nederlandse land machtbrigade in West-Duits- land te legeren. Het gaat daarbij niet om een keihard voorstel, maar slechts om een voorbeeld van de wijze waar op we verschuivingen zouden kunnen aanbrengen". „Dat we in bondgenootschap pelijk verband méér conven tionele inspanningen moeten verrichten op Duits grondge bied, staat voor ons als een paal boven water. Daar ligt het zwaartepunt van de wes terse verdediging. En boven dien: het zal bij de Duitsers hopelijk de vrees wegnemen voor vergaande verminderin gen van kernwapens. Als wij ze extra conventionele steun aanbieden, kunnen ze gemak kelijker over de streep wor den getrokken". Zouden deze PvdA-standpun- ten een struikelblok kunnen vormen voor mogelijke coali tievorming met CDA en VVD? „Ik zie werkelijk niet in, wat CDA en VVD hiertegen zou den hebben". DICK VAN RIETSCHOTEN ZOETERMEER De prille voorzitter van de metaalwerkgeversorgani satie FME, drs. J.C.Blan- kert (46), is weinig hoop vol gestemd op een goede afloop van het voorjaarso verleg bfegin juni van ka binet, werkgevers en vak beweging. „Rituele dan sen", noemt hij de voor zetten die nu van alle kanten worden gegeven. „De één roept, „het stelt toch niets voor'", de an der, „we hebben niets mee te nemen", en weer een ander roept „we ver wachten niets' „Ga dan niet, zeg ik dan. En als je dan toch besluit elkaar te ontmoeten, maak er dan wat van. Dat geldt overigens ook voor de werkgevers. Je kunt het niet maken elkaar alleen maar een warme hand te ge ven en prettige vakantie te wensen. Dat is een vorm van verlakkerij waar het toch op neer dreigt te komen". Zijn organisatie is weliswaar niet aanwezig aan de onder handelingstafel, maar deson danks is de invloed van de FME op de uiteindelijke op stelling en inbreng van ae werkgevers groot. Als Blan- kert verwacht dat het overleg niet veel zal opleveren, kun nen we er bijna voetstoots van uit gaan dat dat ook het geval zal zijn. Dansen „Probleem is de hoedanigheid waarin de kabinetsdelegatie aan tafel zit Als grootste werkgever of als schatkistbe- waaraer? Hetzelfde geldt ook voor de vakbeweging. Namens wie zitten ze daar? Als ik kijk naar de FNV dan wordt daar door de macht van het getal voor een groot deel de dienst uitgemaakt door de ambtena renbonden. In die zin ontmoe ten de voorzitters van de vak beweging hun natuurlijke te genspeler: de overheid als werkgever. En tegelijkertijd ontmoeten ze daar de overheid die zegt dat de schatkist leeg is. Bovendien zijn er al vol doende afspraken gemaakt op centraal niveau. We hebben ons aan daaraan gehouden, dus nogmaals, wat is dan dat karakter van het Voorjaarso verleg?" De uitspraak van NCW-direc- teur Weitenberg dat wat hem betreft de WIR (investerings premies) in het overleg be spreekbaar mag zijn, blijkt nu al een illusie. Niet alleen zijn tVNO iqordicus tegen, ook FME- de werkgevers van het voorzitter Blankert (een be langrijke „meedenker" binnen het NCW) voelt niets voor een uitruil van WIR-gelden voor lastenverlichting. „Ik vind die discussie rond de WIR niet consistent. Het is niet goed om steeds te zeggen we kunnen een heleboel, ande re dingen doen met die vijf miljard. Maar als ik moet kie zen tussen wig en WIR. Tja „De WIR houden", klinkt na enig nadenken het kordate antwoord, al geeft Blankert toe dat van een wig-verklei ning iedereen profiteert. „Ik denk dat als de WIR wordt afgeschaft men een tijd je minder zal investeren en vervolgens de draad weer zal opnemen. Tenslotte hebben we ook geleefd zonder WIR, maar dat was in aanzienlijk betere FLIP ROE aeoor «oeor 3°wat R0UO36 nwtto NoU.GtsifcWOt 2QH ouoecs Efi DE-.. «SeCOTTE ORVi POTE», woeor K4o« EEN STEWK y/KOTfl fyg FME-voorzitter Blankert: „Probleem is de hoedanigheid waarin de kabinetsdelegatie aan tafel zit. Als grootste werkgever of als schatkistbewaarder?" tijden. Anderzijds is het zo dat laat die WIR maar bestaan, van de WIR positieve effecten Een bestendige gedragslijn is zijn uitgegaan. Alles tegen el- uiteindelijk het belangrijkste, kaar afwegende zeg ik toch: Voor een uitruil ben ik om die reden dan ook niet". Problemen Volgens Blankert is het geloof in arbeidstijdverkorting lang zaam weggeëbt. „We kennen allemaal ae problemen rond de invoering van de arbeids duurverkorting. In tal van be drijven heeft men grote moei te met de invulling van roos- tervrije dagen. Bovendien blijkt dat atv zoals doorge voerd in 1985, voor slechts 25 procent leidt tot meer banen. Deeltijdarbeid en vervroegde uittreding hebben daarentegen meer effect. Op dit moment wordt in onze bedrijfstak in meer dan negentig procent van de gevallen gebruik ge maakt van de VUT. Toch een percentage waarvan ik zeg, dat die regeling kennelijk werkt. Bovendien is er een herbezetting in de orde van grootte van 75 procent". De afspraken die de afgelopen jaren in de metaal met de bon den zijn gemaakt op het punt van scholing en herverdeling van werk kosten nogal wat geld. Tel daarbij de verslech terde economische situatie en de conclusie lijkt te zijn ge rechtvaardigd dat er in 1988 niet veel ruimte overblijft voor loonsverhogingen. Blankert beaamt dit. „Ik kan er overigens nog weinig over zeggen omdat we onze achter ban nog moeten raadplegen. Of het nu een nullijn moet zijn of plus 1 of 2 procent, onze in zet is een gematigde loonkoste nontwikkeling en daar zal een stukje loonsverhoging in kun nen zitten. Hoeveel weet ik niet". Onderzoek In samenwerking met de vak beweging en arbeidsbureaus start de FME na de zomer een onderzoek naar de „echte" werkloosheid in de sector. „Daarnaast willen we vraag en aanbod op regionaal gebied be ter afstemmen. Na het scho nen van de bestanden bij de arbeidsbureaus zullen bemid delaars in drie proefgebieden nagaan of de werklozen inder daad de juiste opleiding heb ben genoten voor de vakbe kwaamheid waarmee ze staan geregistreerd. Vervolgens raadpleegt de bemiddelaar ij de regio wat er aan vacatures is opdat een actieve bemidde ling kan plaatshebben. Want daar ontbreekt het nu nogal eens aan". Het FME gaat voorts de scho lingsbehoefte nader onderzoe ken. „Leiden we niet op voor iets waar straks geen behoefte aan is? Voor een gerichtere om-, her- en bijscholing moet ie dus de bewegingen op de ar beidsmarkt kennen. Dat zicht op de verdere toekomst ont breekt momenteel en daar proberen we grip op te krij- 6en MARGA RIJERSE vie irr DCl Dscl ee slui mo itie al d' itral AMSTERDAM Méér strafzaken, schadevergoeding ifdeJ procedures, meineedaffaires en lasterklachten: het lijki lessu' alsof de ABP-affaire na het vonnis tegen hoofdver- dachte E. Masson volgende week donderdag pas be.^ gint. Zijn maanden durend proces trok natuurlijk d<n meeste aandacht, hij was een van de topmensen van het grootste ambtenarenpensioenfonds, verdacht vai nel fraude op grote schaal. Maar met het vonnis tegen Mas son is de beerput, zoals de hele affaire wel genoenu wordt, bij lange na niet leeggezogen. Bij het optillen van de deksel in 1983 had niemand het flauwe vermoeden van de stinkende massa die zich daaronder bevond Het ene onderzoek lokte echter het andere uit. Van steekpen ningen stuitte men op mogelijk geknoei met onkostendeclarati| van ABP-medewerkers. Om van de hele subsidiezaak nog maai te zwijgen. Dapper Dapper begon de overbelaste rechtbank in Maastricht begin 1911 met de processen tegen de hoofdverdachten, het duo Van Zo# Masson. Nu, ruim een jaar later, blijkt pas het topje van de ip berg eraf te zijn. Masson kreeg alweer een nieuwe dagvaard! in huis. Nu wegens het aannemen van steekpenningen in vorm van huizen. Een uitspraak in de zaak Van Zon laat vooi pig nog op zich wachten. Het Openbaar Ministerie beslist binnenkort over het al dan nii vervolgen van nog eens dertig verdachten: ABP'ers wegens he innen van valse onkostendeclaraties, bouwbedrijven die steek penningen zouden hebben betaald aan ABP-functionarissen rechtspersonen en natuurlijke personen die mogelijk bij diezeli de rechtbank terecht zullen moeten staan. Daarnaast zette de affaire kwaad bloed bij tal van mensen. Ei lopen verscheidene civiele schadevergoedingsprocedures, voora tegen het ABP. Er zijn processen wegens laster en smaad aang kondigd en sommigen overwegen een klacht wegens meineed Niet alleen de rechtbank in Maastricht krijgt met het ABP-vei volgverhaal te maken. In Den Bosch bereidt een aparte kami bij het gerechtshof zich voor op het hoger beroep in de zaai Masson. De Hoge Raad is druk in de weer met het bezwaai schrift dat Masson indiende tegen zijn nieuwe dagvaarding. Q alle fronten duiken magistraten in de hoe langer hoe dikke frv wordende brei van feiten, verdenkingen en meningen. Lijst strafzaken jjj De lijst strafzaken op het bureau van de Maastrichtse officie ijef van justitie mr. H. Laumen telt nog 29 verdachten, exclusiti Masson en Van Zon. Onder hen is een aantal ABP'ers, minden goden binnen de organisatie die worden verdadht van knoeit; erit met onkostendeclaraties. Daarnaast is er bij voorbeeld het Ro» nge terdamse bouwbedrijf Kruithof dat steekpenningen zou hebbei n betaald aan Masson in ruil voor de financiering door het ABi irop van lx)uwprojecten. j L> De gerechtelijke vooronderzoeken in deze zaken zijn inmiddd bijna allemaal afgesloten. De komende weken moet het Open baar Ministerie beslissen wat verder met de verdachten gebeur Er zijn drie mogelijkheden. De eerste is dat de zaak wordt gesl poneerd. Ook kan de officier een_ schikkingsvoorstel dor^ meestal in de vorm van een boete. Gaat de verdachte hieri niet akkoord dan volgt alsnog een rechtszaak. Dagvaarden i: laatste mogelijkheid. Laumen sluit een aantal dagvaardingt laatste mogenjKneid. JLaumen siuit een aantat aagvaarcnngei niet uit. Welke zaken er worden uitgevist wil hij echter nog nil zeggen. i yr Naast de strafzaken zijn er de al lopende en nog komende civit Ie schadevergoedingsprocedures. Met name het ABP blijkt daa| bij „de gebeten hond". Curator mr. Stoffels in het faillissemei - van Sport en Spel BV, de onderneming van tennishallenexpli F tant A.F. Poot die door toedoen van het ABP failliet zou zfl gegaan, wil twaalf miljoen gulden van het pensioenfonds heb ben. Stoffels wacht met het instellen van zijn vordering op hl d vonnis Masson. De affaire Poot was in 1983 de directe aanleiding tot de ABI affaire. Poot zou aan J. van Zon, de zakenvriend van Massa geld hebben betaald in ruil voor het bekende „goede woordji dat Van Zon vervolgens via Masson bij het ABP zou doen vo< de financiering van tennishallen die Poot wilde bouwen. Tc Poot zich „financieel uitgekleed" voelde en weigerde nog mi „steekpenningen" te betalen staakte het ABP de financiering ging Poot failliet. il v 0 Schade Poot, inmiddels weer uit de financiële ellende en eigenaar vai een leerbedrijf, heeft zelf ook nog een appeltje van 15 miljofl p gulden te schillen met het ABP. „De 12 miljoen die mijn curat V vordert is de boedelschade die Sport en Spel leed door het stop zetten van de financiering door het ABP. Privé ben ik voor 1 miljoen gulden het schip ingegaan", aldus de voormalig tenni hN hallenexploitant uit Nuenen. Ook hij wacht op het vonnis in d eft zaak Masson met het definitief instellen van zijn klacht. ABP-woordvoerder Jadoul reageert laconiek op de dreigend vorderingen. „We wachten rustig af totdat de procedures bij d r rechtbank worden ingesteld." Volgens de woordvoerder is de or «p ganisatie van het Algemeen Burgerlijk Pensioenfonds inmiddel |ui dusdanig verbeterd dat fraudes zoals die in de tijd van Massot konden voorkomen, vrijwel niet meer mogelijk zijn. t ii itisi De schijnwerpers in de ABP-affaire zijn voorlopig gericht op bi ido vonnis tegen Masson. De officier eiste vier en een half jaar cd «r een ton boete en terugbetaling van ruim twee ton steekpennii nis gen. Masson voelt zich „bedrogen, verbijsterd en aangeslagen' nis Na ruim acht maanden zittingen is het woord aan de rechtbanl ges Masson heeft al negen maanden in voorlopige hechtenis doorgt en: bracht. Gezien het hoger beroep dat, afhankelijk van het vonni kJsi door het Openbaar Ministerie dan wel Masson wordt ingestej der kan het nog maanden, zo niet jaren duren voor er een definitii ra; rechterlijk oordeel ligt over de schuld of onschuld van de voa $te malig ABP-topman. MADELEEN WESSELI Hoofdverdacht© Masson op weg naar de rechtbank.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1987 | | pagina 4