Voorzitter Iran-commissie
opent aanval op Reagan
Barbie richtte folterhuizen in Bolivia in
lasnost in de
Russische keuken
Reagan is rampzalig
JITENLAND
fieidaeSoutcmt
MILJARDENDANS OM SCHEPENLIFT
Nog geen
bewijs
gevonden
tegen
Waldheim
\T.
Verbrande
stad
Zuid-Afrika wijst
twee Britse
journalisten uit
DE WERELD VOLGENS LF. STONE:
'NA(
VRIJDAG 15 MEI 1987 PAGINA 5
onderden Sikhs in
unjab opgepakt
*„inANDIGARG De India-
erke P°litie hee£t in PunJab
ich i oaerden mensen opgepakt,
taan t worden verdacht van
3udtt nden met extremistische
ran dl khs die terreur uitoefenen
p de vestiging van een ei-
act, ,n staat af te dwingen. De
n 198 ijvering begon dinsdag, na-
premier Gandhi de rege-
M1j van de deelstaat in het
jórdwesten van India ont-
en Punjab onder cen-
gezag plaatste. Het vre-
.^jkkoord dat Gandhi in-
^tijd sloot met gematigde
'8 ikhs blijkt op niets te zijn
tgelopen.
ng PRESIDENT IS VERANTWOORDELIJK'
argii
Verenigd Duitsland
is „wensdroom"
OOST-BERLIJN Een woord-
voerder van de DDR heeft giste
ren speculaties in de pers als zou
Sovjetleider Gorbatsjov hereniging
van Duitsland voorstellen, betiteld
als een „wensdroom." In Bonn
heeft een mogelijk nieuw Duits-
land-initiatief van Gorbatsjov veel
belangstelling gewekt. De liberale
oud-minister graaf Otto Lambs-
dorff zei dat een herenigingsvoor-
stel niet onverwacht zou komen.
De woordvoerder van Helmut
Kohls kabinet, Friedhelm Ost, zei
echter geen aanwijzingen te heb
ben dat Gcfrbatsjov een hereni-
gingsvoorstel zou doen.
Begin volkstelling
in Bondsrepubliek
KEULEN In West-Duitsland is gis
teren de hevig omstreden volkstelling
van start gegaan temidden van be
richten dat vervalste vragenformulie
ren zijn aangetroffen en een lijst van
officiële medewerkers verdwenen is.
President Von Weizsacker deed een
beroep op de bevolking om alle mede
werking te verlenen. Hij benadrukte
daarbij dat alles wordt gedaan om de
vertrouwelijkheid van de informatie
te beschermen. Volgens de jongste
opiniepeilingen zou tussen de vijf en
tien procent van de Westduitse bevol
king van plan zijn het vragenformu
lier niet of opzettelijk verkeerd in te
vullen.
ANTWERPEN Oorspronkelijk had het werk dit jaar gereed moeten
zijn, maar door financiële perikelen zal de schepenlift van Strépy-Thieu
in het Belgische Centrumkanaal pas over tien jaar worden opgeleverd.
Tegen die tijd heeft het project ook minstens 750 miljoen gulden méér
gekost dan de begrote 330 miljoen. Dat blijkt uit een vertrouwelijke nota
van het Belgische Bestuur der Waterwegen aan minister van openbare
werken Olivier. De schepenlift moet op het Centrumkanaal een niveau
verschil van 73 meter goedmaken; dat gebeurt nu nog door vier oude hy
draulische installaties. Deze oude liften hebben een capaciteit van 300 ton.
Het nieuwe kunstwerk zal schepen tot 1.350 ton kunnen tillen. Overigens
was in sommige kringen al sceptisch op het project gereageerd, omdat de
kosten in geen verhouding staan met het schaarse binnenvaartverkeer
dat gebruik maakt van het kanaal. De bouw van de scheepslift, die in
1980 begon, heeft sinds 1984 vertraging opgelopen, eerst door technische
problemen, maar later vooral door budgettaire beperkingen, waardoor de
oplevering steeds is opgeschoven. En nu liggen bepaalde tot op de milime-
ter nauwkeurig gemaakte onderdelen te roesten, omdat ze niet gemon
teerd kunnen worden. De Belgen vragen zich onder meer af hoe zij de
buitenlandse bezoekers kunnen uitleggen, hoe het komt dat zij maar liefst
twintig jaar nodig hebben om een schepenlift te bouwen.
Zitblokkades
strafbaar in
West-Duitsland
BONN De Duitse minister van jus
titie Engelhard (FDP) wil zitblokka
des en blokkades van wegen met
tractoren en auto's strafbaar maken.
Tot nu toe zijn blokkade-acties in de
Duitse wetgeving een overtreding.
Engelhard wil ze tot misdrijven ver
heffen. De wijziging is onderdeel van
een pakket wetten, waarin onder
meer verkrachting binnen het huwe
lijk en onderzoek naar menselijke
embryo's en klonen wordt strafbaar
gesteld. In de pen zit ook een verbod
op de bedrijfsmatige bemiddeling van
draagmoeders.
(Van onze correspondent)
mio
rwij
rsvj
rihel WASHINGTON Vier
D agen verhoor van Ame-
bbei ika's voormalige veilig-
en i eidsadviseur Robert
?t ei IcFarlane over zijn rol in
e Iran-Contra-affaire
ebben geleid tot een eer-
openbare aanval op
?dijk4resident Reagan. De
Voorzitter van de Iranga-
te-commissie van het Huis
van Afgevaardigden, de
Democraat Lee Hamilton,
verklaarde gisteren dat
Reagan de schuld op zich
moet nemen voor het feit
dat zijn regering een bui
tenlandse politiek heeft
bedreven, waarbij het
Congres opzettelijk is mis
leid.
McFarlane beklemtoonde deze
week keer op keer dat hij ver
antwoordelijk was voor de
fouten en de mogelijke wets
overtredingen die zijn begaan
bij de Iran-Contra-operatie.
Maar volgens Hamilton ligt de
verantwoordelijkheid net zo
goed bij Reagan als bij McFar
lane. „U sprak voor de presi
dent. Hij is de verantwoorde
lijke". Hamilton liet er boven
dien geen twijfel over bestaan
dat hij McFarlane's getuigenis
sen op lang niet alle punten
gelooft.
Na McFarlane werden giste
ren nog twee minder belang
rijke personen gehoord. Maar
ook hun getuigenissen legden
nieuwe stukjes van de puzzel
op hun plaats. Een ondermi
nister van buitenlandse zaken
verklaarde dat hij op verzoek
van Oliver North drie Aziati
sche landen heeft benaderd
om steun voor de Contra's. Het
zou hierbij gaan om Taiwan,
Zuid-Korea en mogelijk om
Singapore.
Medewerkers van president
Reagan in het Witte Huis pro
beerden aanvankelijk de
schijn op te houden dat zij de
verhoren niet volgden. Maar
gisteren verklaarden zij dat
pogingen van regeringsmede
werkers om derde landen te
bewegen tot steun aan Con
tra's volgens de regering niet
onwettig was, ook niet in de
periode dat het Congres direc
te of indirecte steun uitdruk
kelijk had verboden.
Premier Chirac (rechts) werd bij aankomst in Moskou verwel
komd door zijn ambtgenoot Ryzhkov.
Koele ontvangst Chirac in Moskou
MOSKOU De Franse premier Chirac is gisteren begonnen
aan een bezoek aan de Sovjet-Unie, dat deels wordt overscha
duwd door meningsverschillen over nucleaire ontwapening en
over de spionage-affaire rond het Ariane-ruimteproject. Zowel
Chirac als zijn Russische gastheer premier Ryzjkov maakten tij
dens toespraken geen geheim van de gespannen betrekkingen.
Zo sprak Ryqkov over „verontrustende elementen" in de Fran
se politiek op het vlak van ontwapening, waarmee hij onder
meer doelde op Franse vastberadenheid de eigen kernmacht
drastisch te moderniseren.
WENEN „Er is geen
enkel bewijs dat president
Waldheim betrokken is
geweest bij vergeldings
maatregelen tegen ver
zetsstrijders of tegen jo
den, krijgsgevangenen of
deserteurs". Dat schrijven
drie Oostenrijkse onder
zoekers bij terugkeer uit
Joegoslavië waar zij het
Militair Archief doorspit
ten. Zij hebben geen do
cument gevonden waaruit
is gebleken dat Waldheim
bevoegdheid had tot het
geven van bevelen. De
deskundigen hebben in
middels verslag gedaan bij
kanselier Vranitzky.
Het debat in het Oostenrijkse
parlement over het oorlogs
verleden van Waldheim is
gisteren geschorst, nadat de
Groene parlementariër Wa-
ble onder luide protesten een
hakenkruisvlag had ont
vouwd. „Ik zal mij niet ver
ontschuldigen," zei hij. „Ik
schaam mij voor iedereen die
niet met de volle waarheid
van ons verleden wil leven
en ik schaam mij ook voor
onze president."
k OSKOU Het restaurant gaat al om zeven uur 's-
b®™ htends open, maar tot aan de lunch is het onmoge-
1 i een tafeltje te bemachtigen. Al een maand tevoren
ze volgeboekt en toch staat er voor de deur nog
i I n rij die twee keer de hoek omgaat. Kenners roemen
3 nu t eten, de sfeer, de bediening, maar op de deur zijn
en Michelin-sterren te bekennen.
rekt
opd
werl
t v« eetgelegenheid in kwestie is niet het beroemde Lucas-Carton
:amei het Taillevent in Parijs. Het ligt op zo'n 3.000 kilométer af-
va md ten noordoosten van de Franse hoofdstad op de hoek
n. n een onbeduidende straat in Moskou. Het is het eerste coöpe-
■rvo« lieve restaurant en bevindt zich op een kwartiertje loopaf-
idige ind van het Kremlin; Kropotkinskaya nummero 36. Overigens
?trel stond de taveerne al voor partijleider Gorbatsjov op beperkte
lata haal het vrije ondernemerschap toestond.
J idanks die nieuwe wet, zijn de mogelijkheden om in Moskou
plaa t eten te gaan beperkt. Toeristen, buitenlandse ingezetenen en
:hte ^et-burgers met „kruiwagens" of belangrijke functies kun-
inn? en meestal wel, na lang onderhandelen, een tafeltje krijgen in
in d n van de ongeveer tien restaurants, die óf populair zijn door
ken un (overigens geringe) aanbod van „etnische" schotels uit een
>clei in de vijftien Sovjet-republieken óf hun aantrekkingskracht te
t ex token hebben aan hun pre-revolutionaire architectuur. Er zijn
an i Dg wel andere restaurants, maar wat je daar op je bord krijgt
SE kt ook van vóór de revolutie te stammen,
ee»
>per
)e
het algemeen gaan de Sovjet-burgers uit eten ter ere van een
W eciale gelegenheid en niet voor de „cuisine" zelf. De smaakpa-
ai lilen verkeren namelijk de helft van de tijd onder narcose door
constante inname van wodka en een eindeloos gelurk aan
retten van pikzwarte tabak,
mei e maaltijd begint meestal met een uitgebreide hors d'oeuvre:
n selectie van verschillende koude gerechten die tezamen „za-
leska" worden genoemd. Dit bestaat bij voorbeeld uit plakjes
irkensvlees in aspic, rosbief, stukjes steur, kipsalade met een
llemayonaise, tomaatjes, schijfjes komkommer, takjes groene
TT ruiden en, tegen een meerprijs, zwarte of rode kaviaar geser
reerd met roggebrood en boter.
p de lange veelbelovende menukaart staan diverse exquise
uofdgerechten te lezen. Dit is heel bedriegelijk, want het me-
endeel van de opgenoemde gerechten is niet voorradig. Meestal
omt het neer op een keuze uit „biftek", gestoofde of gebakken
is, of kip Kiev (dat in de buitenlandse volksmond kip Tsjerno-
yl wordt genoemd). Dit laatste gerecht vertoont overigens wei-
ig gelijkenis met de licht gefrituurde en van de knoflookboter
immende kippepoot die wij in Europa kip Kiev noemen. De
?c0' ussisehe „variant" komt neer op een centimeter-dik omhulsel
'lie: an gefrituuurd deeg met daarin een stukje kip en een plakje
,r am.
n hl Ie gewone man is voor zijn hapje buiten de deur aangewezen op
levi e „domovaya kukniyas", wat zoveel betekent als huiskeukens,
>ed( 1 „kafetarias". In deze troosteloze, betegelde kantines worden
kk t maaltijden, die er uit zien alsof ze tweedehands zijn, staande
g« muttigd. Het is dan ook niet vreemd, dat Russen en buitenlan-
zich verdringen rond de coöperatieve Kropotkinskaya.
JULIA WATSON
Copyright The Guardian
(Van onze correspondent
Bob van Huët)
PARIJS Klaus Barbie
is tijdens zijn verblijf in
Bolivia opgetreden als ad
viseur van extreem-recht
se paramilitaire organisa
ties. Voorts is hij in de ja
ren '70 dictator Hugo Ban-
zer behulpzaam geweest
bij het inrichten van fol
terhuizen voor politieke
tegenstanders. Dat werd
op de vierde dag van het
proces tegen de oorlogs
misdadiger verteld door
getuige Gustavo Sanchez
Salazar, voormalig minis
ter van binnenlandse za
ken van Bolivia.
Volgens Salazar heeft Barbie
zich in Bolivia bovendien be
zig gehouden met handel in
wapens en drugs. Door steun
van fascistische groeperingen
en een goede relatie met presi
dent Banzer kon hij gedurende
lange tijd ongestoord zijn gang
gaan. Onder de meer democra
tische regering van president
Zuazo heeft Bolivia, aldus Sa
lazar, de ware identiteit van
Klaus Altmann ontdekt en (te
gen betaling, red.) besloten tot
uitlevering van de „Slachter
van Lyon".
Over die uitlevering is op dit
moment veel te doen. Volgens
Jacques Vergès, de verdediger
van Barbie, dient op dit mo
ment bij het hooggerechtshof
in La Paz een verzoek van zijn
cliënt tot ongeldig verklaring
van de procedure. Barbie zegt
de Boliviaanse nationaliteit te
bezitten en eist te worden te
ruggevlogen naar La Paz, aan
gezien tussen Frankrijk en Bo
livia geen uitleveringsverdrag
bestaat. Over drie maanden
wordt over deze zaak een uit
spraak van het Boliviaanse hof
verwacht. De manoeuvre van
de oud-SS-er hindert het Hof
van Assisen in Lyon overigens
weinig. Franse rechters be
paalden eerder dat er niets
mankeerde aan de uitlevering
van Barbie.
Het boycotten door de beschul
digde van zijn proces heeft
met name veel journalisten te
leurgesteld. Een aantal vertrok
gisteren voortijdig uit Lyon.
De Franse televisieverslagge
ver en Barbie-expert Ladislas
de Hoyos werd verder toegang
tot de zittingen ontzegd. Dit
vanwege een „verboden" in
terview tijdens diens aftocht
woensdag.
De stad
Mohe in het
noordoosten
van China is
zwart gebla
kerd nadat er
een geweldi
ge vuurzee
overheen
raasde. De
brand, die
sinds een
week woedt,
heeft inmid
dels aan 168
mensen het
leven gekost,
40.000 men
sen dakloos
gemaakt en
vele duizen
den hectaren
land ver
woest.
Geen krant ontvangen Bel
tussen 18.00 en 19.00 uur, za
terdags tussen 14.00 en 15.00
uur, telefoonnr.071-122248 en
uw krant wordt nog dezelfde
avond nabezorgd.
iUSKE EN WISKE DE JOLIGE JOFFER
(e> Standaard Uitoavertl/Waverv Productions
JOHANNESBURG De
Zuidafrikaanse regering heeft
twee verslaggevers van de
Britse televisie opdracht gege
ven het land te verlaten. Het
gaat om Michael Buerk van de
BBC en Peter Sharp van de
omroep ITN. Sinds de afkon
diging van de noodtoestand in
juni 1986 heeft Zuid-Afrika nu
in totaal negen buitenlandse
correspondenten uitgewezen.
Het ministerie van binnen
landse zaken wilde geen rede
nen opgeven voor de uitwij
zing van Buerk en Sharp. Die
twee verslaggevers kregen vo
rige maand een berisping van
de autoriteiten omdat de BBC
en ITN beelden hadden uitge
zonden van studentendemon
straties aan de Universiteit
van Kaapstad, waar de politie
met zwepen en hagel optrad
tegen betogers. Volgens de au
toriteiten betekenden de opna
men een schending van het
verbod op eigen berichtgeving
over het optreden van leger en
politie. Maar kort tevoren had
het gerechtshof van Natal dit
verbod ongeldig verklaard.
Volgens Buerk worden hij en
Sharp het land uitgezet, niet
omdat zij een wet hebben
overtreden, maar louter en al
leen omdat hun filmbeelden
de regering hebben geirri-
teerd.
9?
AMSTERDAM „Ame-
rika is altijd een land van
middle class mensen ge
weest. Zes jaar rampzalig
Reagan-beleid hebben
geleid tot het langzaam
verdwijnen van die midd
le class. Mede daardoor
drijft het land regelrecht
af op een crisis, waarin
het de rest van de wereld
mee zal slepen. De kans
dat zo'n crisis voorkomen
wordt is erg klein, en
God weet wat de gevol
gen ervan zullen zijn".
In de Nieuwe Kerk in Am
sterdam luisterden enkele
honderden mensen gister
avond geboeid naar de be
roemde, tachtig-jarige Ameri
kaanse journalist en columnist
I.F. Stone. Hij kreeg onder
meer bekendheid door zijn
I.F. Stone Weekly, een blad
dat hij vanaf het begin van de
jaren vijftig tot het begin van
de jaren zeventig eigenhandig
vol schreef en uitgaf. Daarin
keerde hij zich onder meer te
gen de communistenjacht van
McCarthy en tegen de oorlog
in Vietnam.
De kleine man, grijzend haar
en glimmende ogen, sprak
gisteravond een uur lang voor
de vuist weg over zijn toe
komstbeeld, en dat is bepaald
niet vrolijk. „Reagan is ramp
zalig. Maar als de Democraten
volgend jaar de verkiezingen
winnen, zal ze dat opbreken.
Dan krijgen zij de schuld van
de chaos die Reagan achter
laat".
Een bezwaar van de Demo
craten vindt Stone bovendien
hun protectionistische neigin
gen. Daarmee gepaard gaat
volgens Stone de opkomst van
een nieuw racisme in de VS,
met name tegen Aziaten.
„Maar de schuld van de hui
dige slechte economische situ
atie ligt in de VS. Reagans po
litiek heeft de enorme invoer
uit derde landen mogelijk ge
maakt, terwijl het Ameri
kaanse bedrijfsleven niet rea
gent. Er is in mijn land te
veel privé-socialisme. Bedrij
ven worden geleid als collec
tieve boerderijen in de Sovjet-
Unie. De zakenlieden zijn
geen echte ondernemers
meer, die risico's durven te
nemen. Japan verdient de
welvaart die het uit het niets
heeft opgebouwd. Daar moe
ten we niet jaloers op zijn".
Optimist
Als een echte columnist be
taamt, stelt Stone de zaken
simpel, maar mede daardoor
wellicht wel net zo helder. Zo
stelde hij voor, met in het
achterhoofd de wereldwijde
radio-actieve besmetting als
gevolg van Tsjernobyl, dat
wetenschappers uit Oost en
West de knappe koppen bij el
kaar steken. Zij zouden moe
ten uitrekenen wat de gevol
gen zijn van zowel een Russi
sche atoomaanval op West-
Europa als een Amerikaanse
aanval op de Sovjet-Unie. „De
conclusie is dat de wind de
vernietiging rond de wereld
I.F. Stone tijdens zijn lezing in Amsterdam
zal voeren. De aanvaller zal
uiteindelijk even slecht af
zijn", aldus Stone.
Overigens betwijfelt hij of
dergelijke argumenten in zijn
eigen land worden gehoord.
„Er zijn mensen die de Russi
sche beer zo ver mogelijk te
rug in zijn hol willen dringen,
die Gorbatsjov belachelijk
willen maken, in de hoop dat
het oude partijkader de macht
weer over neemt en weer na
druk zal leggen op bewape
ning". Maar ofschoon Stone
enig* sympathie lijkt te koes
teren voor de nieuwe Russi
sche leider „moet Gorbatsjov,
als hij serieus is, meer doen
dan alleen over Glasnost pra
ten".
Op tachtig-jarige leeftijd heeft
Stone, zo maakte hij gister
avond duidelijk, zijn ongelijke
strijd tegen de slechtheid in
de wereld nog steeds niet ge
wonnen gegeven. Zijn verkla
ring daarvoor is eenvoudig:
„Ik ben een pessimist uit
overtuiging, maar een opti
mist van aard".
JOS TIMMERS
