Ernst van reuma wordt schromelijk onderschat Werkzaamheid enzymen in wasmiddel bij 60° C Ginjaar kondigt sluiting van 350 basisscholen aan NS schrapt komende jaren 1.800 banen Tumult binnen CNV rond koppelingen C BINNENLAND BI Bezuinigingen doorkruisen bestrijding kleine criminaliteit Utrecht krijgt Sowetobrug Aantal beroertes daalt CcidóG ®?TÏ7JT!T DINSDAG 12 MEI 1987 PAGINA UTRECHT Bij de Nederlandse Spoorwegen (27.000 werknemers) zullen tot 1990 naar verwachting 1.800 arbeidsplaatsen verloren gaan als gevolg van de bezui niging van 300, rAiljoen gulden. De treinreizigers zullen van de bezuinigingen niets merken: „Het voorzieningenniveau kan vooralsnog onaangetast blijven", zo heeft NS gisteren meegedeeld. Van ontslag van personeel zal volgens NS geen sprake zijn. Binnenkort gaat het spoorbedrijf met de bonden overlegggen over een „sociaal beleidskader", dat onder meer moet voorzien in om-, her- en bijscholing en over- van personeel. De Vervoersbond FNV houdt vast aan zijn eerdere berekening dat de bezuiniging bij NS 3.000 arbeids plaatsen gaat kosten, aldus de voorzitter van de bedrijfsgroep spoorwegen, J. Koster. VERENIGING NEDERLANDSE GEMEENTEN (Van onze parlementaire redactie) DEN HAAG Extra maatrege len ter bestrijding van de kleine criminaliteit zijn geen overbodige luxe. Daar waren de verschillen de organisaties het gisteren tij dens een hoorzitting in de Twee de Kamer wel over eens. Met name de Vereniging van Neder landse Gemeenten vroeg zich af hoe de bezuinigingen op de poli tiekosten zich laten rijmen met de wens van minister Korthals Altes, de „veel voorkomende criminali teit" als winkeldiefstallen en van dalisme daadkrachtig te bestrij den. „Het actieplan tot bestrijding van veel voorkomende criminaliteit kan niet goed worden uitgevoerd als het Rijk blijft bezuinigen op bij voorbeeld de po litie-uitgaven", zo bracht de Utrechtse burgemeester L. Vos-Van Gortel na mens de VNG naar voren. Zij verweet het kabinet „een gebrek aan samen hang in het beleid". Ook de bezuinigin gen in het onderwijs en het welzijns werk zijn volgens haar strijdig met een voortvarende aanpak van de kleine cri minaliteit. Een aantal winkeliersverenigingen vroeg om snelle invoering van een lan delijk registratiesysteem van winkel dieven. Nu worden jaarlijks slechts 40 duizend winkeldiefstallen geregi streerd, terwijl dat aantal naar schat ting zes maal zo hoog is. De winkeliers vinden dat de criminaliteitsbestrijding vooral moet worden gericht op mensen die vaker gestolen hebben. „Pogingen van ondernemers om de criminaliteit te voorkomen hebben geen zin als daders niet veroordeeld worden", zo meende E. Schröder van de Raad voor het Fili aal- en Grootwinkelbedrijf. De regeringsplannen ter bestrijding van de veel voorkomende criminaliteit worden 15 juni in de Tweede Kamer besproken. Peper ziet weinig in pasjesregeling ROTTERDAM Burgemeo ter Peper van Rotterdam niet enthousiast over de plan nen van de KNVB om ee pasjesregeling voor voetbal supporters in te stellen ter teugeling van het voetbal# weid. Volgens Peper duidt «5 dergelijk voorstel op „paniel voetbal" ten aanzien van hi voetbalvandalisme. De Rottet damse burgemeester verwacl meer heil van maatregelen di ertoe bijdragen dat de suppoi ters zelf beseffen dat ze zie moeten onthouden van weid. „De sociale control moet opnieuw georganiseoi worden'aldus Peper. DELFT Er moet veel meer worden gedaan voor de reuma-patiënt. De ernst en de frequen tie van de ziekte wordt schromelijk onderschat. Er moet meer geld be schikbaar komen, terwijl ook de kwaliteit van het huidige onderzoek door een betere samenwer king omhoog moet. Dat is de belangrijkste bood schap in het proefschrift van Marijke Janssens die morgen aan de Erasmusuniversiteit in Rotterdam promoveert tot doctor in de geneeskunde. Ongeveer 45 procent van de Nederlanders heeft een reu matische aandoening. In haar proefschrift „Lande lijke coördinatie reumarese- arch" bepleit Janssens een landelijke registratie van de reumatische aandoeningen om hiermee beter weten schappelijk onderzoek te kunnen doen. De Haagse arts werkt sinds '79 als coördina tor reumaresearch bij de commissie voor reumaonde% zoek TNO in Delft. Na haar studie in Leiden werkte zij enige tijd in het Haagse ver pleeghuis Nieuw-Berkendael en bij de GG en GD in Delft. Uit haar onderzoek blijkt dat jaarlijks 9 miljard gulden wordt uitgekeerd aan ar beidsongeschiktheid door reumatische klachten. Daar komen dan nog de kosten bij voor medicijnen en medische behandeling. Ouderdom? Van alle reumapatiënten lijdt ongeveer één procent aan de ernstige gewrichtsaandoe ning arthritis die dikwijls handen en voeten misvormt. Bij ongeveer 25 procent is sprake van slijtage aan de ge wrichten (heupen en knieën), terwijl iets minder dan 20 procent rugklachten heeft die vaak moeilijk als reuma herkenbaar zijn. Hoewel bijna de helft van de Nederlandse bevolking kampt met reumatische klachten, bezoekt nog geen half procent van hen een reumatoloog. Janssens wijt dat vooral aan het geringe aantal reumatologen, die daardoor slecht bereikbaar zijn. Verder zien veel patiën ten de kwaal ten onrechte als een ouderdomsverschijnsel waar weinig aan te doen valt. Ten slotte zijn de huisartsen vaak te weinig geschoold in het herkennen van ernstige en niet-ernstige gevallen. Kunstgewrichten Om misverstanden te voor komen benadrukt Janssens dat er op onderzoekgebied al veel is bereikt. „Er komen aanzienlijk minder mensen in rolstoelen terecht dan in de jaren vijftig. Kunstge wrichten bieden vaak een oplossing. Verder zijn er steeds betere geneesmiddelen beschikbaar, met minder bij werkingen". De Haagse arts is er echter van overtuigd dat er nog een groot onderzoekterrein braak ligt. Zo is er nog steeds wei nig bekend over de oorzaak van de ongeveer 150 vormen van reuma. Erfelijke aanleg speelt waarschijnlijk een ge ringe rol. Vaststaat volgens Janssens dat ons koude en vaak vochtig klimaat er niets mee te maken heeft. Om meer onderzoek te kun nen doen is meer geld nodig dan de drie miljoen gulden waarmee het Rheumafonds jaarlijks zo'n 30 projecten fi nanciert. Alleen aan kanker onderzoek wordt jaarlijks al 100 miljoen gulden uitgege ven. Uitwisseling gegevens Janssens: „Reumaonderzoek heeft nooit in de belang- stellng gestaan. De ziekte is niet spectaculair genoeg, er wordt in stilte geleden, spraakmakende operaties zo als bij een harttransplantatie komen niet voor. De ziekte genezen kan niet, het proces kan alleen vertraagd of tot stilstand gebracht worden. Marijke Jans sens: „Reumaon derzoek heeft nooit in de be langstelling ge staan. De ziekte Is niet spectacu lair genoeg, er wordt in stilte ge leden, spraakma kende operaties zoals bij een harttransplanta tie komen niet voor". Op die manier is er voor on derzoekers weinig helden dom te verdienen". Los van het extra geld dat volgens Janssens op tafel moet komen, kan de kwali teit van het huidige onder zoek volgens haar door bete re samenwerking aanzienlijk worden verbeterd. „Institu ten en universiteiten hebben nu allemaal hun eigen onder zoek. Resultaten uit de ver schillende laboratoria zijn door een andere onderzoek procedure vaak niet te verge lijken. Meer uniformiteit is dan ook een eerste vereiste. Bovendien moet er meer be reidheid komen al in een vroeg onderzoekstadium ge gevens uit te wisselen. Wan neer het onderzoek op lande lijke schaal zou worden ge daan, dan zou dat het niveau aanzienlijk ten goede komen. Het probleem is de onderzoe kers daarvan te overtuigen, zij moeten leren verder te kijken dan hun eigen werk- omgeving F0NS VAN RIJN (Van onze sociaal-economische redactie) UTRECHT Binnen de kleine christelijke vakcentra le CNV is een ruzie uitgebroken over het standpunt dat moet worden ingenomen ten aanzien van de zoge naamde koppelingen. In een open brief aan voorzitter Hofstede distantieerde de 50.000 leden tellende Indus trie- en Voedingsbond van het CNV zich gisteren in harde bewoordingen van uitlatingen die Hofstede vori ge week vrijdag deed over de koppelingen. De indus triebond herinnerde Hofstede eraan dat zij voorstander is van handhaving en toepassing van een gelijke be handeling van lonen in de marktsector en de inkomens in de collectieve sector. Die gelijke behandeling stond in de wet, maar werd slechts een keer toegepast. Het kabinet-Lubbers besloot de koppeling als au tomatisme te schrappen. Vorige week vrijdag stelde CNV-voor zitter Hofstede dat een aanpassing van het koppelingsmechanis me voor hem bespreekbaar was, maar daarmee heeft hij de bij zijn centrale aangesloten industriebond in toorn doen ontbran den. „Wij begrijpen heel goed dat het CNV in diskussies over handhaving en toepassing van de koppelingswet onder grote druk staat van politieke en financieel-economische argumenten. Een pragmatische benadering achten wij, hoe begrijpelijk ook, op dit punt niet aanvaardbaar", schrijft sekretaris Toxopeus van de Industriebond in een open brief aan Hofstede. „Een directe koppeling van de inkomens van werknemers in de marktsector aan die van de uitkeringsgerechtigden is een principiële zaak. De motieven om werklozen en arbeidsongeschikten die buiten hun schuld niet aan het arbeidsproces kunnen deelnemen, een inkomensontwikkeling te laten volgen die achterloopt bij wer kenden zijn slechts van economische aard. Vanuit een oogpunt van ethiek en sociaal recht kunnen we ons daar onmogelijk aan conformeren", aldus de Industriebond CNV. Bij het hoofdkantoor van de centrale in Utrecht stelt men dat de industriebond de woorden van voorzitter Hofstede verkeerd moet hebben begrepen. „Er is sprake van een misverstand. Hofstede vindt juist dat als een van de uitgangspunten voor het voorjaarsoverleg de koppelingen moeten worden hersteld, waar bij het CNV zien overigens bereid verklaart mee te werken aan een nader onderzoek naar mogelijke veranderingen in de auto matische koppeling". Volgens de woordvoerder van het CNV .wordt dat laatste ingegeven door het feit dat sinds de inwer kingtreding van het koppelingsmechanisme in 1979 dit maar •een keer is toegepast. Grachten leeg Medewerkers van openbare werken in Almere heb ben hun handen vol aan het afval dat de afgelopen jaren in de grachten in die plaats is ge dumpt. Voor een grondige aanpak van de bodem en de wanden heeft men de grachten helemaal leeg la ten lopen. (Van onze parlementaire redactie) DEN HAAG Volgend jaar zullen ongeveer 350 basisscholen definitief de deuren moeten sluiten. Deze basisscholen, die al jaren onder de opheffings normen verkeren en die ook niet in aanmerking komen voor de bijzondere regels betreffende de in standhouding van kleine scholen, kunnen niet lan ger rekenen op clementie van overheidszijde. De mildere normen die de af gelopen jaren hebben gegolden betekenden voor zo'n 180" scholen uitstel van executie. Vandaar dat per 1 augustus in één klap 350 scholen voor openbaar en bijzonder onder wijs dicht moeten. Staatssecretaris Ginjaar van onderwijs deelt een en ander mee in een brief aan de orga nisaties van gemeenten en provincies, de VNG en het IPO. In de brief meldt Ginjaar welke instandhoudingsnormen er in '88 zullen gelden voor scholen die al drie jaar onder de opheffingsnorm zitten. Voor alle andere geldt, dat er" „nagenoeg geen ruimte zal zijn om de scholen op grond van andere bijzondere omstandig heden te bekostigen". Bij de vraag of een te kleine school alsnog open mag blij ven, spelen verschillende fac toren een rol: de grootte van de gemeente, het unieke ka rakter waar het de richting van de school betreft en de af stand tot de meest nabijgele gen basisschool. Naar ver wachting zullen er van de 900 te kleine basisscholen, onge veer 550 met de normen voor instandhouding van de onder gang worden gered. Op bijna alle scholen was het schriftelijk examen gistermiddag met het vak biologie aan zijn afsluiting toe. Vandaag volgden nog het experiment met maat schappijleer voor mavo lbo, muziek voor de havo en' beeldende vakken voor het vwo en eventueel Fries; morgen vakken als Spaans en Russisch. Zowel voor havo als vwo was het biologie-examen heel goed te maken. Volgens mevr. Kuy- pers, biologieleraar aan het Haagse Aloysiuscollege, is het jammer dat er in het geheel geen open vragen in het exa men voorkomen, waardoor goede leerlingen hun kansen kunnen benutten. Hoewel wei nig spectaculair als geheel, be vatte het havo-examen toch enkele heel aardige vragen, zoals die over de werkzaam heid van een eiwitsplitsend enzym in een wasmiddel bij verschillende temperaturen. Bovendien werd daarbij enig' inzicht vereist om de grafiek te kunnen aflezen. „Een zali ge, actuele havo-vraag; daar van mochten er wat meer ge steld worden", aldus mevr. Kuypers. Leuk waren ook de vragen over de warmtepro- duktie in ons klimaat en de aangepastheid aan een koud klimaat van twee soorten pin guïns, en die over een proef persoon die drie rode iietsen in het gezichtsveld van zijn linkeroog heeft (zijn rechter is gesloten). Het vwo-examen was evenmin schokkend. Het bevatte wat meer inzichtvragen en ook on der meer de aardige pinguïn- vraag. Sommige vragen waren ronduit gemakkelijk, enkele andere hadden vwo-niveau zo als die over de stofwisseling bij planten, aldus de heer Colen brander van het Westlandcol- lege in Naaldwijk. Jammer dat een vraag over de zure regen alleen in het mavo-C-examen werd gesteld. Hij had op ander niveau's ook in de overige examens gesteld kunnen wor den, aldus beide docenten. De beide mavo-examens vie len erg mee. Zeer simpele vra gen, zo luidde het commentaar van mevr. Berk van het Lucas College in Voorschoten. Som mige vereisten wel nauwkeu rig lezen. Jammer dat de aan dacht in de les voor de actuele vraagstukken nog onvoldoen de in het examen tot uiting komt. Economie II en recht voor het vwo was een nieuw examen, waarbij vooral boekhoudkun dige onderwerpen waren be perkt en meer de nadruk viel op calculatie en theorie. On derwerpen als kostprijsbereke ning en rentabiliteitsbereke- ning kwamen ook in het havo examen aan de orde. Als ge heel had het examen een goed niveau, zegt de heer T. Fonk, leraar aan het St. Maartenscol- lege te Voorburg. Het was niet te moeilijk en de vragen wa ren goed gespreid. Het enige probleem was dat sommige vragen nogal wat ruimte lieten voor interpretatie („de onder neming zou kunnen kiezen voor...' Het examen Frans voor de mavoleerlingen bestond uit een tiental advertenties, ge volgd door vier teksten. Voor al degenen die het D-niveau moesten maken, vonden het examen vrij moeilijk. De meeste advertenties waren duidelijk gericht op de zomer vakantie: reclame voor de Cóte d'Azur en voor de zoge naamde „métro-vélo" combi natie (het huren van een fiets op een metrostation). Volgens mevrouw I. van Gurp, docente aan het Lucascollege, vonden de meeste leerlingen de adver tenties makkelijker te begrij pen dan de teksten. Vooral de tekst over het vrij kamperen aan de Franse zuidkust von den ze allemaal nogal verwar rend en erg onoverzichtelijk. Een gunstige uitzondering vormde de makkelijke tekst uit de „Marie Claire" over Ca- thérine Leterrier, een vrouw die kostuums ontwerpt voor bekende filmsterren. Het examen voor het C-niveau week niet zoveel af van het D- examen, maar was wel een stuk makkelijker. Van de vier teksten gingen er twee over dieren: de zeehondjes in Pie- terburen 'en zwerfkatten in Parijs. De leerlingen van de havo vonden het jammer dat er bij het examen beeldende vakken zo ontzettend weinig werd ge vraagd naar kunstgeschiede nis. Over het algemeen von den ze het examen niet te moeilijk. Het algemeen gedeel te bestond uit vier vragense- ries. Over de eerste twee series werden goede beeldende vra gen gesteld, aldus de heer D. Krompier, docent aan het Bo- naventuracollege. Deze series gingen respectievelijk over het schilderij „De koppelaarster" van Gerard van Honthorst en de straatverlichting in Neder land met gaslantaarns en elek trische lantaarnpalen. De vra gen van de derde serie, over een door Le Corbusier ge bouwde kerk, waren volgens Krompier veel te simpel. De laatste serie, over door Benno Premsela ontworpen tapijten, was te veel op het materiaal zelf gericht en te weinig op de beeldende aspecten. Verder waren er drie speciale gedeeltes: handenarbeid, teke nen en textiele werkvormen. Een van de drie vragenseries bij handenarbeid had betrek king op het beeld de „Strand stoel" van Wessel Couzijn. Kompier vond dit een zeer ge slaagde keuze. Het tekenge deelte was vrij pittig. De vra gen over de prent „De drie kruisen" van Rembrandt wa ren te verfijnd en overlapten elkaar hier en daar. In het on derdeel over een schilderij van Bonnard konden de leerlingen eenter al hun kennis spuien omdat deze vragen heel breed waren opgesteld. In het gedeelte over textiele Een donkergroene gaslai taarnpaal: noem twee onda delen van de paal die dira samenhangen met het feit di het om een gaslantaarn gat Examen havo beeldende vi ken. werkvormen werd méér 1 kunstgeschiedenis gedaan da in de rest van het examen. 1 waren veel vragen over stj (gotiek en constructivisme). Examen-uitslagen vrijdag mei Lbo/mavo-C Engels l.b; 2 3.c; 4.c; 5.c; 6.d; 7.d; 8.c; 9 l\ lO.b; ll.d; 12.c; 13.a; 14.c; 15. 16.a; 17.b; 18.a; 19.c; 20.c; 21.4 22.b; 23.c; 24.c; 25.b; 26.a; 27.C 28.a; 29.c; 30.b; 3l.a; 32.b; 33r 34.d; 35.d; 36.c; 37.c; 38.d; 39i j 40.b; 4l.b; 42.c; 43.c; 44.b; 45 46.b; 47.c; 48.d; 49.b; 50.c 3.b; 4.a; 5.b; 6.b; 7.c; 8.c; 9 lO.d; ll.d; 12.b; 13.c; 14.c; 15 16.a; 17.c; 18.a; 19.c; 20.b; 21 22.b; 23.a; 24.c; 25.c; 26.c; 27, 28.b; 29.d; 30.b; 31.c; 32.b; 34.b; 35.b; 36.c; 37.b; 38.c; 40.b; 4l.a; 42.d; 43.a; 44.a; 45,i 46.c; 47.a; 48.c; 49.c; 50.C Lbo/mavo-C Duits l.c; 2 3.c; 4.c; 5.a; 6.a; 7.a; 8.c; 9 lO.d; ll.a; 12.c; 13.d; 14.b; 15 16.d; 17.d; 18.b; 19.d; 20.a; 21 22.a; 23.a; 24.c; 25.a; 26.c; 27, 28.c; 29.b; 30.a; 31.a; 32.b; 33, 34.b; 35.c; 36.c; 37.b; 38.c; 40.b; 4l.a; 42.a; 43.d; 44.d; 45, 46.d; 47.b; 48.d; 49.c; 50.d Lbo/mavo-D Duits l.b; 2i 3.d; 4.b; 5.b; 6.d; 7.a; 8.b; 9.1 10.a; 1 l.b; 12.a; 13.b; 14.c; 15,i 16.b; 17.c; 18.c; 19.b; 20.a; 21, 22.d; 23.c; 24.c; 25.c; 26.a; 27i 28.d; 29.a; 30.b; 3Lc; 32.c; 33i 34.a; 35.d; 36.d; 37.d; 38.c; 39 40.c; 4l.c; 42.a; 43.b; 44.b; 45i 46.c; 47.c; 48.b; 49.d; 50.b Havo/vhbo Duits l.a; 2.b; 3 4.d; 5.b; 6.b; 7.a; 8.c; 9.d; 10 11.b; 12.b; 13.b; 14.a; 15.c; 16) 17.a; 18.c; 19.b; 20.c; 21.b; 22) 23.d; 24.d; 25.a; 26.a; 27.d; 20 29.a; 30.b; 31.b; 32.b; 33.d; 34, 35.d; 36.b; 37.d; 38.d; 39.d; 40, 41.c; 42.a; 43.a; 44.c; 45.b; 46. 47.a; 48.b; 49.b; 50.a Vwo duits l.c; 2.d; 3.b; 4 5.c; 6.b;'7.c; 8.c; 9.d; lO.d; 11 12.c; 13.d; 14.d; 15.c; 16.b; 17j 18.c; 19.b; 20.b; 21.a; 22.d; 23i 24.b; 25.b; 26.a; 27.d; 28.b; 29t 30.c; 31.b; 32.a; 33.c; 34.d; 35. 36.a; 37.a; 38.a; 39.c; 40.d; 41, 42.c; 43.b; 44.b; 45.b; 46.b; 47.i 48 b; 49.d; 50.a 1 Een proefpersod kijkt met zijn link» oog naar een boon op 10 meter al stand. Zijn recht» roog is gesloten. 6 staan drie rode fiel sen in zijn gezicht» veld. De proefp» soon blijft naar (9 boom kijken. V* welke fietsen kan de kleur goed oft derscheiden, en zi« hij van de fietsen' en 2 evenveel d* tails? Vraag blolo gie-examen havo. FLIP MESBAR tcwwjtf «tTttrnr Knus,. ZwtitenSKzwstUfl 2oui TOtfTEte t» oqnciinKaaCi TOT ScnaBoownofc'. m UTRECHT De Graadt van Roggenbrug over het Merwedeka- naal in Utrecht, vernoemd naar de toegangsweg vanuit de stad, gaat voortaan Sowetobrug heten. B en W van Utrecht hebben iertoe besloten onder druk van een meerderheid van de ge meenteraad, zo heeft een woordvoerder gisteren bekendge maakt. Tot eind maart dit jaar droeg de brug de naam van Paul Kruger (1825-1904), één van de voorvechters van een onafhan kelijk Zuid-Afrika onder een blanke regering. Een groep stu denten van de vlakbij gelegen School voor de Journalistiek had vorig jaar bij de gemeenteraad al aangedrongen de brug te noe men naar Soweto of Winnie Mandela, omdat zij van oordeel was dat inwoners van Utrecht de naam van Paul Kruger indentifice- ren met het blanke minderheidsbewind in Zuid-Afrika. AMSTERDAM Het aantal beroertes, ofwel hersenbloeding^ onder de bevolking in westerse landen daalt. Dit heeft waaf schijnlijk te maken met een betere levenswijze, zo stelden medl sche onderzoekers gisteren vast op het Europese congres vai neurofysiologen, dat deze week in Amsterdam Wordt gehouden De afgelopen tien jaar liep het aantal hersenbloedingen in <9 ontwikkelde landen met ongeveer tien procent terug. Deze ten dens zet zich nog steeds voort. Het is de deskundigen niet hele maal duidelijk waar dit aan ligt. Zij hebben het vermoeden dj* dit te maken heeft met het eten van minder zout en het vermij den van andere activiteiten die bloeddrukverhogend werke» Jaarlijks komen in Nederland dertig- tot veertigduizend geval len van hersenbloeding voor, waarvan tienduizend dodelijk.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1987 | | pagina 4