Verkiezingen
Filipijnen
bezegelen
overgang naar
democratie
Twijfel bij NAVO over Sovjet-voorstellen
Botha waarschuwt buiten
parlementaire oppositie
:r
Ook zuid-Sri Lanka
niet veilig voor
Tamil-vluchtelingen
g BUITENLAND
£cidóe Sou/tont
Politie doodt
zeven IRA-Ieden
n:
Tamils massaal
op de vlucht
Nederland
gevaarlijk
vakantieland
Honderd zetels
winst voor
Conservatieven
Mestin Madrid
ZATERDAG 9 MEI 1987 PAGINA 7
BELFAST Bij een hevig vuurgevecht tussen
politie en leden van de terreurorganisatie IRA
zijn gisteravond minstens acht personen om
het leven gekomen. Zeven IRA-leden en een
burger werden gedood. Twee politiemannen
liepen hoofdwonden op. Het vuurgevecht ont
bond nadat IRA-strijders een bomaanslag had
den gepleegd op het politiebureau in het dorp
Loughall, dat in de buurt van de grens met
ïn- Ierland ligt. Kort na de bomexplosie opende de
politie en veiligheidstroepen het vuur op de
daders. Volgens onbevestigde berichten wist de
politie dat er plannen voor een bomaanslag be
stonden en zijn de IRA-strijders in de val ge
lokt. Het gaat om eep van de bloedigste acties
in Noord-Ierland van de afgelopen jaren.
Papoea Nieuw-Guinea roept
aangeschoten ambassadeur terug
PORT MORESBY De Hoge Commissaris
(ambassadeur) van Papoea Nieuw-Guinea in
Canberra is gisteren naar huis teruggeroepen
omdat hij, in kennelijke staat, een vertegen
woordiger van het Australische ministerie van
buitenlandse zaken verwond had. Naar de
kranten schrijven deed zich tussen Hoge Com
missaris James Winare en de Australiër John
Wallace „een hoogst ongebruikelijk diploma
tiek contact voor" waarna Wallace begon te
bloeden.
Drie maanden geleden riep Papoea Nieuw-
Guinea zijn ambassadeur in de Verenigde Sta
ten terug, nadat hij, onder invloed van alcohol,
een verkeersongeluk had veroorzaakt. De drie
mensen die daarbij gewond raakten, eisen een
schadevergoeding van 14 miljoen gulden.
NEW DELHI Duizenden Tamils vluch
ten uit het district Jaffna in het noorden
van Sri Lanka uit angst voor een aanval
van het leger nu de regering in Colombo
het belangrijkste ziekenhuis in het gebied
heeft laten sluiten. Dit heeft de belang
rijkste van naar autonomie strevende Ta-
mil-guerrillagroepen gisteren verklaard.
Een zegsman van de Tijgers voor de Be
vrijding van Tamil-Eelam (LTTE) zei dat
ettelijke duizenden burger-tamils op de
vlucht zijn naar het zuiden van het land.
„Onze strijders op het schiereiland Jaffna
zijn op alles voorbereid", aldus Natshan in
een telefonisch vraaggesprek vanuit Ma
dras in de Indische deelstaat Tamil Nadu.
Secord: restant
winst aan Contra's
WASHINGTON De gepensio-
neerde luchtmachtgeneraal Ri
chard Secord heeft de onderzoe
kers naar de Iran-Contra's-affaire
gisteren versteld doen staan door
het plan te lanceren de overgeble
ven winst uit de wapenverkoop
aan Teheran aan de Nicaraguaanse
rebellen te geven. Op de vierde dag
van de hoorzittingen stelde hij voor
de acht miljoen dollar die nog op
Zwitserse bankrekeningen staat, te
schenken aan het nieuwe William-
Caseyfonds. Secord ontkende even
als donderdag dat hij bij de illegale
wapenverkoop aan Iran betrokken
was om er zelf beter van de wor
den.
VS willen twaalf jagers
verkopen aan Honduras
WASHINGTON De Verenigde
Staten willen twaalf gebruikte F-5-
gevechtsvliegtuigen verkopen aan
Honduras, dat om die toestellen ver
legen zit omdat de luchtmacht van
Nicaragua steeds sterker wordt.
Het ziet er naar uit dat het Congres
na de verwikkelingen rond het Iran-
gate-schandaal zich sterk zal verzet
ten tegen de verkoop van de F-5's.
Een groep van 59 leden van het Huis
van Afgevaardigden heeft gisteren
in een brief president Reagan al ge
vraagd voorlopig af te zien van de
transactie omdat die de spanning in
Midden-Amerika zou opvoeren.
MANILA De parle
mentsverkiezingen die
maandag plaatsvinden, op
de Filipijnen worden be
schouwd als een vertrou-
jwensvotum voor president
Corazon Aquino. Ook
I worden ze gezien als een
belangrijke stap op weg
naar het herstel van een
democratie naar westers
model, waarbij de militai
ren ondergeschikt zijn aan
het burgerlijk gezag.
De verkiezingen van een naar
'Amerikaans voorbeeld gemo
delleerd Congres, dat in juli
voor het eerst bijeen zal ko
men, betekent het einde van
de overgangsperiode die in fe
bruari 1986 begon met de val
van president Ferdinand Mar
cos en tijdens welke mevrouw
Aquino niet zonder pijn en
moeite het land leidde. Met
name binnen de strijdkrachten
waren er lieden die zich moei
lijk konden neerleggen bij het
bewind van de vrouw-in-het-
geel. Maar inmiddels richt hun
verzet zich minder tegen de
persoon van de president, wier
bewind vaak onwettig werd
genoemd, als wel tegen het sy
steem dat 25 miljoen kiesge
rechtigde Filipijnen zullen be
krachtigen als alles volgens
verwachting verloopt.
De verkiezingen zijn eigenlijk
het tweede vertrouwensvotum
binnen körte tijd voor Aquino
na het referendum van 2 fe
bruari, waarbij het erom ging
of de president tot 1992 aan de
macht kon blijven en waarbij
zij 77 procent van de stemmen
kreeg. Maar ondanks die niet
voor tweeërlei uitleg vatbare
uitspraak van het volk voerde
Aquino de afgelopen weken
campagne alsof haar presiden
tiële mandaat opnieuw op het
spel staat. Ze is in alle uithoe
ken van het land geweest om
.steun te verlenen aan „haar"
kandidaten voor de Senaat en
het Huis van Afgevaardigden,
die respectievelijk 24 en 200
zetels zullen tellen.
Om een senaatszetel wordt ge
streden door 84 kandidaten,
afkomstig uit alle politieke ge
ledingen. Onder nen is oud
minister van defensie Juan
Ponce Enriie, die in november
werd vervangen in verband
met een vermoedelijke coup
poging. Op de kandidatenlijst
voor het Huis staan meer dan
1000 kandidaten. Volgens de
schaarse opiniepeilingen kun
nen de „kandidaten van Cory"
met 14 tot 18 zetels rekenen op
een comfortabele meerderheid
in de Senaat. Over de toekom
stige zetelverdeling in het
Huis valt niet veel met zeker
heid te zeggen. In tegenstel
ling tot de Senaat wordt het
Huis niet op landelijk maar op
plaatselijk niveau gekozen.
„Rambo"
Enriie is Aquino's grootste te
genstander. Hoewel hij tot
voor kort nog bekend stond als
„Rambo", presenteert hij zich
nu als de „elder statesman"
van de Filipijnse politiek. Hij
heeft de leiding over de „Gro
te Alliantie voor de Democra
tie" (GAD), de voornaamste
oppositiegroepering ter rech
terzijde. Dank zij een goede
campagne, waarbij Enriie aan
geld geen gebrek had, hoopt
de GAD dat het kan voorko
men dat de Senaat zal volstro
men met Aquino's aanhangers.
In het Huis van Afgevaardig
den zou de partij wel eens be
slag kunnen leggen op een
derde of een vierde van de ze
tels.
De vooruitzichten voor de
aanhangers van Marcos zijn
minder rooskleurig. Zij gaan
volgens de verkiezingsonder-
zoeken een smartelijke neder
laag tegemoet. Hun „Beweging
voor een Nieuwe Maatschap
pij" (KBL), overblijfsel van de
machtige politieke machinerie
die dictator Marcos diende, zou
geen enkele zetel winnen in
de Senaat. Als deze voorspel
ling uitkomt, zou dat wel eens
de genadeklap kunnen zijn
voor de laatste ambities van de
balling van Hawaii.
De legale linkse partijen heb
ben zich verenigd in de „Alli
antie voor een Nieuwe Poli
tiek". Voor het eerst sinds
meer dan 30 jaar doen zij mee
aan verkiezingen. Maar de
kans dat zij iets kunnen veran
deren aan het traditionele po
litieke monopolie van de grote
families wordt niet groot ge
acht. Links brengt zeven kan
didaten voor de Senaat in stel
ling en 70 voor het Huis. De
zen vroegen de afgelopen
maanden aandacht voor fun
damentele problemen, zoals de
nationale onafhankelijkheid
en sociale rechtvaardigheid, in
een verkiezingscampagne die
President Co
razon Aquino
van de Filipij
nen was giste
ren op verkie
zingscampag
ne in Danao,
waar machtige
aanhangers
van ex-dicta
tor Ferdinand
Marcos de
dienst uitma
ken.
grotendeels werd beheerst
door persoonlijke kwesties.
De verkiezingsstrijd was le
vendig. Slechts weinig bomen,
auto's en gevels bleven vrij
van affiches en zelfs liften en
boten in de jachthaven van
Manila werden gebruikt om de
kwaliteiten van kandidaten
aan te prijzen. Geweld was er
eveneens volop. Meer dan
veertig doden vielen er te be
treuren, onder wie twee kan
didaten. De enige troost was
dat het bij vorige verkiezingen
nog erger was.
Niet iedereen doet aan de ver
kiezingen mee. Het communis
tische verzet mijdt de stembus,
evenals de moslimrebellen. De
door Aquino nagestreefde „na
tionale verzoening" blijft dus,
ondanks de verkiezingen, zeer
problematisch.
Zeker vier doden bij
overstroming Joegoslavië
BELGRADO Bij overstro
mingen na twee dagen van
zware regenval in Joegoslavië
.zijn zeker vier doden en vijf
gewonden gevallen. Meer dan
20 dorpen werden getroffen.
In Servië en in het noorden
van Bosnië is meer dan 4000
hectare oogst vernield en door
--omvangrijke bodemverschui-
j vingen is een aantal wegen
niet meer begaanbaar.
(Vervolg van de
voorpagina)
(Van onze correspondent
Frans Boogaard)
BRUSSEL Binnen de
NAVO wordt ernstig betwij
feld of de Sovjet-Unie daad
werkelijk bereid is ook haar
middellange afstandsraketten
met een korte dracht geheel
op te ruimen. De Sovjet-onder
handelaar in Genève is op dat
voorstel van partijleider Gor-
batsjov in feite teruggekomen.
Dat zei een hoge NAVO-offici-
al gisteren in Brussel, waar hij
een toelichting gaf op de bij
eenkomst van de NAVO-mi-
nisters van defensie eind vol
gende week in het Noorse Sta-
vanger. Volgens de NAVO-
-zegsman zou het nu de bedoe
ling van de Sovjets zijn de SS
23's (met een bereik van 1000
kilometer) alleen uit het Euro
pese deel van de Sovjet-Unie
terug te trekken.
„Maar echt
duidelijk is hun positie nog
steeds niet. De Amerikaanse
onderhandelaars in Genève
proberen nog steeds daar meer
zicht op te krijgen".
De komende vergadering van
de Nuclear Planning Group
van de NAVO zal volgens NA-
VO-kringen tot geen enkel be
sluit leiden, maar wordt op het
NAVO-hoofdkwartier in Eve-
re niettemin als uiterst belang
rijk beschouwd. De defensie-
-ministers kunnen er een be
gin maken met de formulering
van een gezamenlijk antwoord
op de voorstellen van Gorbats-
jov om in elk geval alle
SS-20's, Pershings en kruisra
ketten op te ruimen, en daar
naast wellicht nog een aantal
middellange afstandsraketten
met een korter bereik.
Wanneer het nu nog tamelijk
verdeelde Westen in staat is
tot een eenduidige reactie te
komen is ook volgens NA-
VO-officials nog lang niet dui
delijk. „Dat kan begin juni
zijn, maar ook later". Waar
mee ze aanduiden, dat vooral
de Noordatlantische Raad van
de NAVO-ministers van bui
tenlandse zaken, half juni in
Reykjavik, beslissend kan zijn.
(Van onze correspondent
Roger Simons)
LONDEN Nederland is een
bijzonder gevaarlijk vakantie
land. In een lijst van 29 druk
bezochte Europese, Afrikaan
se, Aziatische en Amerikaanse
toeristische oorden die gisteren
werd gepubliceerd door „Holi
day Which?", het vakantieblad
van de 30-jarige Britse consu
mentenorganisatie „Which?",
komt Nederland inzake het ri
sico van diefstallen op de elfde
plaats, na Spanje en net vóór"
Frankrijk.
Spanje, Nederland en Frank
rijk zijn trouwens de voor
naamste Europese vakan
tieoorden waar buitenlandse
toeristen volgens Holiday
Which? hun spullen geen
ogenblik uit het oog mogen
verliezen omdat daar zoveel
mensen worden bestolen. De
gevaarlijkste dieven zitten op
eilanden zoals Jamaica, die
door de Britten veel worden
bezocht. Er wordt ook driftig
gestolen in Gambia, Kenia, de
Sovjet-Unie, Zuidoost-Azië^
Egypte, India en Nepal, Ma-"
rokko en Israël. Hierna volgen
Spanje, Nederland en Frank
rijk. België daarentegen is vol
gens Holiday Which? het veili
gste toeristische land van de
wereld. Maar Nederland krijgt
wel een troostprijs: na België is
het het vakantieoord waarin
buitenlandse bezoekers nog
het minste gevaar lopen on
prettige vakantiekwalen als
diarree op te doen.
LONDEN De Conservatie
ve Partij van de Britse pre
mier Margaret Thatcher is bij
de gemeenteraadsverkiezingen
van donderdag definitief het
sterkst uit de bus gekomen.
Volgens waarnemers is het
met dit gunstige resultaat voor
de Tories vrijwel zeker dat
Thatcher parlementsverkie
zingen zal uitschrijven in juni.
Labour, de grootste oppositie
partij, moest een gevoelig ver
lies incasseren, terwijl de Alli
antie van de Liberale Partij en
de Sociaal-Democratische Par
tij winst boekte. Toen de stem
men in alle 369 plaatsen waren
geteld, bleek dat de Conserva
tieve Partij de meerderheid
had in 127 steden, een winst
van drie. Labour moest genoe
gen nemen met een meerder
heid in 104 districten; zeven
districten gingen voor de soci
alisten verloren.
De Alliantie
won twee districten en haalde
er tien binnen. In de overige
districten behaalden onafhan
kelijke kandidaten de meer
derheid of hielden de partijen
elkaar in evenwicht.
Het Britse persbureau Press
Association schatte dat Labour
in totaal ongeveer 200 zetels
heeft verloren, terwijl de Con
servatieven er 100 wonnen en
de Alliantie ongeveer 400.
JOHANNESBURG Na zijn
grote verkiezingsoverwinning
heeft de Zuidafrikaanse presi
dent Botha de buitenparle
mentaire oppositie in het land
in scherpe bewoordingen de
wacht aangezet. ,n dagbladin.
terviews zei hij dat de regering
scherp zal optreden tegen
„buitenparlementaire actie" en
tegen geldelijke steun uit het
buitenland voor anti-apart
heidsorganisaties. De zwarten
moeten bègrijpen dat er geen
andere weg naar politieke her
vormingen is dan via onder
handelingen met de regering.
„Verstandige zwarte leiders
zullen een stap naar voren
doen en onderhandelingen be
ginnen met de (blanke) lei
ders, die zich blijkens de ver
kiezingsuitslag mogen verheu
gen in massale steun", aldus
Botha.
Waarnemers vrezen dat de re
gering nu nieuwe maatregelen
zal nemen tegen het Verenigd
Democratisch Front (UDF), de
grootste legale anti-apartheids-
beweging in Zuid-Afrika en
tegen de zwarte vakbonden.
„Er komt een massale actie te
gen de democratische opposi
tiegroepen in dit land", zei Pe
ter Harris, advocaat in vak
bondszaken. „Nu Botha zijn
verkiezingsmandaat heeft is
het duidelijk dat hij ook denkt
een mandaat te hebben om de
onderdrukking van vakbonds
activiteit en legitieme opposi
tie tegen zijn regering te ver
hevigen".
New Nation, een weekblad dat
vooral door zwarten wordt ge
lezen, waarschuwde gisteren
ook voor een „massaal optre
den" tegen oppositiegroepen.
Volgens de krant vrezen vak
bonden, werkgevers en politie
ke kringen dat de staat heeft
besloten de buitenparlementai
re oppositie met kracht de kop
in te drukken.
SUSKE EN WISKE DE JOLIGE JOFFER
Spaanse aardbeientelers gooiden gisteren mest tegen de muren en hekken van de Franse ambas
sade in Madrid uit protest tegen acties van Franse boeren aan de Spaans-Franse grens. De Franse
boeren storen zich aan de lage prijzen van de Spaanse aardbeien.
DEN HAAG Zuid-Sri Lan
ka was al vóór de recente
nieuwe uitbarsting van geweld
niet veilig voor Tamil-vluchte-
lingen en is dat nu zeker niet.
Bij gedwongen terugkeer naar
hun moederland lopen Tamils
groot risico opgepakt te wor
den om zonder vorm van pro
ces anderhalf jaar achter de
tralies te belanden. Kans op
werk en huisvesting is er nau
welijks en de hulpinstellingen
organiseren uit angst voor re
presailles geen opvang. Het is
dan ook niet verantwoord de
1200 Tamils in Nederland uit
te wijzen.
Tot deze conclusie is een mis
sie onder leiding van de voor
malige praeses van de her
vormde synode ds. C. Roos ge
komen na een reis door Sri
Lanka. Enkele dagen nadat
Roos in Nederland was terug
gekeerd vielen bij een aanslag
in Colombo ruim honderd do
den, waarna het geweld tussen
de Singalese- en Tamil-bevol-
kingsgroepen opnieuw is opge
laaid.
De leden van de missie, die
verder bestond uit advocaat
vreemdelingenzaken mr. A.
van Driel en journalist H.
Hielkema, hebben de reis als
privépersonen gemaakt, finan
cieel gesponsord door de Stich
ting Oecumenische Hulp aan
Kerken en Vluchtelingen.
De asielverzoeken van de 1200
Tamil-vluchtelingen in Neder
land zijn afgewezen en worden
eind dit jaar beoordeeld door
de Raad van State. De hoge
commissaris voor vluchtelin
genzaken heeft in afwachting
van die uitspraak de uitwijzing
van Tamils voorlopig opge
schort
Staatssecretaris van justitie
Korte-van Hemel gaat er op
grond van het in april 1985 op
gestelde rapport van de com
missie Wijnaendts van uit dat
de Tamils zonder risico naar
het zuiden van Sri Lanka
kunnen terugkeren.
Advocaat Van Driel: „We heb
ben stellig de indruk dat se
dert het bezoek van de com
missie Wijnaendts het klimaat
in Sri Lanka alleen maar vij
andiger is geworden. De strij
dende partijen raken nu ook
onderling slaags".
De missie-Roos heeft in Sri
Lanka Colombo bezocht, het
gebied van de theeplantages
rond de stad Kandy en het
zuidelijk deel van het eiland.
Er werden totaal 26 gesprek
ken gevoerd met regerings
functionarissen,' vertegen
woordigers van de advocatuur,
rechterlijke macht en politie,
kerkelijke en religieuze lei
ders, leden van mensenrech
tenorganisaties en hulpverle
nende instanties, journalisten
en Nederlandse ambassadeper
soneel. De meeste gesprek
spartners van de missie zou
den uit angst om vertrouwe
lijkheid en anonimiteit hebben
gevraagd. „Dat geeft al aan
hoe precair de situatie er is",
aldus ds. Roos.
Het rapport van de missie
Roos wordt eind deze maand
besproken in de sectie interna
tionale zaken van de Raad van
Kerken.
