Tandartsen helpen
bij opsporen aids
BMW T0P-0CCASI0NSH0W
IN LEIDEN.
Medicijn tegen
migraine laat
nog jaren op
zich wachten
BMW 3-, OCCASIONS.
BINNENLAND"
FC Hooftpri js
niet langer
staatsprijs
Vergoeding
studenten
bij sluiten
faculteit
Iets minder
criminaliteit
Beste jonge onderzoeker
Groningse rebellie
kost WD geen zetel
fieidócSouwwit
ZATERDAG 9 MEI 1987 PAGINA 3
(Van onze
parlementaire redactie)
PÉN HAAG De Staatsprijs
der Nederlandse Letteren, de
pC Hooftprijs, gaat verdwij
nen. Minister Brinkman
(WVC) heeft van het kabinet
toestemming gekregen om de
pjjjs om te bouwen tot een
tneer algemene literaire prijs,
Waar het kabinet geen verant
woordelijkheid meer voor
Jieeft- De representatieve
jcbrijversorganisaties hebben
&h' bereid verklaard samen
ëen stichting op te richten die
éen jury benoemd en de prijs
Uitreikt.
De PC Hooftprijs is de laatste
twee jaar niet meer toegekend,
sfiids het grote conflict over de
•Wéigering van minister Brink
man de Staatsprijs toe te ken
den aan de schrijver Hugo
brandt Corstius. Het geldbe
jag dat aan de prijs was ver-
ónden was relatief laag
000 gulden), maar de eer
dés te groter. Hoewel minister
brinkman in zijn brief aan de
Tweede Kamer, waarin hij de
veranderingen toelicht, het be
lang van een nationale prijs
ïWiderkent, zal dé overheid er
;ift de toekomst geen enkele
moeienis meer mee hebben.
nieuwe prijs moet wel het
ai-akter houden van een
vrepriis, waarbij afwisse-
id beschouwend proza, poë
zie en literaire fictie bekroond
jal worden. Om de belangrijk-
•beid te onderstrepen wil het
Kabinet het bijbehorend geld
bedrag „bescheiden" verho
gen. Nu de prijs het predikaat
«^Staatsprijs" verliest, staat zij
averigens ook open voor spon
sering door het bedrijfsleven.
jb
«tq
'"DEN HAAG Studenten ko
men in aanmerking voor
maximaal 1750 gulden als zij
"iich bij een andere universiteit
of voor een andere studie moe
ien inschrijven als gevolg van
<te operatie Groei en Krimp
yan minister Deetman, inzake
universiteiten en academische
ziekenhuizen. Als gevolg Van
die operatie verdwijnen som
mige studie- en examenvoor
zieningen. Deetman heeft gis
teren van de ministerraad het
vgrpene licht gekregen voor
déze regeling. Meestal zullen
by opheffing van faculteiten
of examenvoorzieningen oude-
'rëjaarsstudenten hun studie
nog wel kunnen afronden.
Anderen dienen over te stap
pen naar een andere universi
teit of moeten kiezen voor een
andere studie binnen hun ei
gen universiteit. De vergoe
ding is minimaal 250 gulden
en loopt op naarmate de af
stand tussen oude en nieuwe
universiteit groter is.
CNV sluit
forse loon
eisen niet uit
(Van onze sociaal-
economische redactie)
UTRECHT De christelijke
vakcentrale CNV vreest dat de
lóoneisen fors kunnen uitval
len als met kabinet en werk-
Svers begin juni geen zaken
n worden gedaan over de
aanpak van de werkloosheid.
Het CNV onderstreept nog
steeds de noodzaak van loon
matiging. Maar die is voor de
vakcentrale slechts aanvaard
baar als er ook afspraken kun-
n'pn worden gemaakt over
herverdeling van werk, onder
andere via arbeidstijdverkor
ting.
Dit benadrukte CNV-voorzit-
ter Henk Hofstede gisteren bij
de presentatie van de CNV-in-
Preng in het komende Voor
jaarsoverleg met werkgevers
en kabinet. Volgens de CNV-
JCQprman zal het kabinet wel
met extra geld over de brug
moeten komen voor de aanpak
van de werkloosheid en zullen
de afspraken die de afgelopen
jaren zijn gemaakt over scho
ling moeten worden aange
scherpt. Hofstede zei de kan
sen op een dergelijk akkoord
op „twaalf procent" te schat
ten. Mocht het overleg misluk
ken, dan zit volgens Hofstede
het gevaar erin dat in bepaal
de sectoren het voorbeeld van
de Duitse metaalindustrie zal
worden gevolgd.
DEN HAAG De criminaliteit daalt. In 1986
werden vier miljoen Nederlanders van vijftien
jaar en ouder het slachtoffer van criminaliteit,
34,3 procent van alle personen in deze leef
tijdscategorie. Twee jaar geleden was dat nog
36,2 procent. Wel nam in vergelijking met 1984
het aantal diefstallen van fietsen, bromfietsen
en auto's toe. Uit het onderzoek van het CBS
blijkt dat Amsterdam de gevaarlijkste stad is.
In 1986 was 55,5 procent van alle Amsterdam
mers het slachtoffer van criminaliteit. In
Utrecht was dat percentage 46,4 procent, in
Den Haag 44,7 procent en in Rotterdam 42,4
procent. Op het platteland was dat percentage
niet hoger dan 21,1.
Twee gijzelaars
Valkenburg bekend
VALKENBURG De identiteit
van twee van de drie verdachten
van de overval op de vestiging van
de NMB in Valkenburg op 30 april,
waarbij elf mensen werden gegij
zeld, is bekend. Het zijn twee man
nen die op 8 februari uit de Lantin-
gevangenis in Luik ontsnapten: de
32-jarige R. van O. uit Vorst en de
25-jarige Fransman Ph. D. De iden
titeit van de derde staat nog niet
vast. De overvallers verbleven al
sinds 14 april in Zuid-Limburg
waar zij vakantiehuisjes hadden ge
huurd. Volgens de politie was Van
O. ook betrokken bij bij een niet
geslaagde overval op het NMB-
kantoor in Sluis, op 9 april.
Kamer verdeeld over monumenten
DEN HAAG De Tweede Kamer heeft verdeeld
gereageerd op de veranderingen die minister
Brinkman van WVC wil aanbrengen in de be
staande, uit 1961 stammende Monumentenwet.
Brinkman hoopt met een gewijzigde Monumen
tenwet het schaarse beschikbare geld beter te
kunnen verdelen en toch meer monumenten,
waaronder bijvoorbeeld de jongere bouwkunst
van na 1850, tegen de slopershamer in bescher
ming te kunnen nemen. Hij meent dat het rijk on
der alle omstandigheden de laatste verantwoorde
lijkheid moet behouden en dus ook zal moeten
aanwijzen welke gebouwen „monument" zullen
kunnen worden. Provincies, die momenteel voor
al financieel nauw bij de bescherming van het cul
turele erfgoed betrokken zijn, kunnen naar de
mening van de minister straks hooguit nog een
adviserende rol spelen. De fracties vinden dat de
rol van de provincie al te ver is teruggedrongen.
Man bekent
ombrengen echtgenote
DORDRECHT De 42-jarige
S.E.M. uit Amsterdam heeft be
kend zijn 27-jarige echtgenote Asa
Hamid met messteken om het le
ven te hebben gebracht. Het li
chaam van het slachtoffer, moeder
van twee kinderen, werd 20 april
gevonden in een vliet in de ge
meente Nieuw en Hoog Blokland,
waar het, zo bleek uit onderzoek, al
minimaal een maand had gelegen.
De man vertelde met zijn vrouw in
de auto hooglopende ruzie te heb
ben gekregen. Daarna heeft hij
haar omgebracht en nog enige tijd
met het lichaam rondgereden, om
het vervolgens in de vliet in Blok
land achter te laten.
Meer vrijheid politie
bij afhandelen boetes
DEN HAAG Het kabinet heeft gisteren be
sloten de politie meer bevoegdheden te geven op
het gebied van het afhandelen van bekeuringen.
Het gaat voornamelijk om verkeersovertredin
gen, maar ook om overtredingen van de wet pe
riodieke autokeuring, de jachtwet, vogelwet,
visserijwet en het reglement binnenvisserij. Ook
wanneer de politie een schikking voorstelt blijft
overigens beroep op de rechter mogelijk. Ook de
opsporingsambtenaren van de Rijksdienst voor-
het Wegverkeer hebben deze bevoegdheid ge
kregen op het punt van de periodieke keuring
van motorrijtuigen. Het ministerie van justitie
wijst erop dat het besluit van de regering uit
sluitend overtredingen betreft en geen misdrij
ven. Rijden onder invloed van alcohol is een
misdrijf en dan komt er altijd justitie aan te pas,
ook bij een schikking.
VERANDERINGEN IN MONDSLUMVLIES KUNNEN WUZEN OP VIRUS
ROTTERDAM Vijf
tienhonderd deelnemers
aan een wetenschappe
lijk symposium over
Aids, gisteren in de Rot
terdamse Doelen door de
Nederlandse Maatschap
pij tot Bevordering der
Tandheelkunde georga
niseerd, hebben op het
hart gebonden gekregen
dat tandartsen een be
langrijke rol kunnen
spelen bij het zeer vroeg
tijdig onderkennen van
de ziekte. „Een aantal
verschijnselen in de
mond blijkt in verband
te kunnen staan met het
feit dat een patiënt sero
positief is", legde voorzit
ter M. Groen van de sec
tie Huistandartsen, na af
loop uit.
„We wisten dat niet, maar
sinds de ziekte door zijn epi
demisch karakter alle medi
sche aandacht op zich gecon
centreerd heeft, is een duide
lijke samenhang gevonden
tussen bepaalde symptomen
in de mondholte en begin
nende Aids. Dit dwingt de
tandarts des te meer om bui
tengewoon zorgvuldig te
werk te gaan en extra te let
ten op veranderingen in het
mondslijm vlies. We zullen
meer moeten gaan doen dan
louter de halfjaarlijkse con
trole van tanden en kiezen".
Van belang is dat zestig pro
cent van de Nederlandse be
volking twee keer per jaar
naar de tandarts gaat. Uit
zonderingen daargelaten,
krijgt geen enkele medicus
zijn patiënten zo vaak en zo
regelmatig te zien. Groen:
„Het betekent dat voor ons
een signalerende taak zal zijn
weggelegd, want juist in de
mondholte doen zich de eer-
A. Heijboer: „We zullen ons als volk steeds grotere financiële offers moeten getroosten om
aids te voorkomen en te bestrijden".
ste symptomen van Aids in
een buitengewoon vroeg sta
dium voor; daar kun je al iets
zien, terwijl de lijder voor de
rest nog kerngezond lijkt.
Het schept voor ons een ge
heel nieuwe situatie. Overi
gens zal de tandarts de pa
tiënt nooit zelf van zijn ver
moedens op de hoogte stellen;
hii zal hem, zoals in alle twij
felgevallen, doorverwijzen
naar de geëigende specialist.
We willen patiënten niet no
deloos ongerust gaan maken,
want dikwijls zal het achteraf
gezien een loos alarm betref
fen".
Huiver
Volgens vice-voorzitter dr.
P. Crielaers van de Maat
schappij tot Bevordering der
Tandheelkunde is het aantal
bezoeken aan de tandarts
niet afgenomen sinds bekend
is geworden dat het aids-vi
rus bij een behandeling in de
mond overgebracht kan wor
den. „Maar van huiver bij
onze patiënten hebben we
wel degelijk iets gemerkt.
Onze speciale infolijn staat
roodgloeiend en het komt
veelvuldig voor, dat mensen
die een afspraak voor een
consult willen maken, telefo
nisch vragen: draagt u hand
schoenen en een mondmas-
ker?".
„Verder krijgen we nogal
wat positieve reacties. Het
publiek is blij verrast over de
snelheid waarmee tandartsen
onze adviezen met betrek
king tot de vereiste hygiëne
hebben opgevolgd zonder dat
daar onmiddellijk een ta
riefsverhoging tegenover
heeft gestaan. Ook wij als be
stuur zijn daar verheugd
over. We kunnen zeggen dat
tandartsen en mondhygiënis
ten in zeer groten getale de
door ons aanbevolen veilig
heidsmaatregelen getroffen
hebben. De verkoop van la
tex handschoenen is gewoon
niet bij te houden geweest".
De tariefsverhoging zelf
kwam op de besloten studie
dag in Rotterdam niet aan de
orde. Zoals bekend willen de
tandartsen hun vergoedingen
met 25 procent opgeschroefd
zien om de bescherming te
gen aids in hun praktij
kruimten te kunnen bekosti
gen. Voorzitter A. Heyboer
van de sectie Beroepsontwik
keling daarover: „Wel is ge
sproken over het feit dat wij
ons met z'n allen als volk
steeds grotere financiële of
fers zullen moeten getroosten
om aids te voorkomen en te
bestrijden".
Waarborgen
„De overheid blijkt daarin
C'tief mee te denken en
dt ook een vinger aan de
pols bij de onderhandelingen
die wij voeren met de ziekte
kostenverzekeraars. Daarbij
iets nieuws in de medi
sche sector wordt door de
overheid de voorwaarde ge
steld dat eventuele tariefs
verhogingen, bedoeld om het
hygiënisch niveau van de be
handeling te verbeteren,
metterdaad voor dat doel
worden aangewend. Totnutoe
bestonden er geen waarbor
gen, maar nu gaat een en an
der contractueel vastgelegd
worden".
Vice-voorzitter Crielaers van
de KNMT bestreed de sug
gestie dat de tandartsen be
reid zouden zijn tot een com
promis en uiteindelijk genoe
gen zouden willen nemen
met een tariefsverhoging van
10 tot 12 procent. „Ons voor
stel is gebaseerd op reële kos
ten die we moeten maken. Er
is, dat moet me echt van het
hart, ten onrechte de kwalij
ke indruk gewekt, dat de
tandartsen een financieel
slaatje willen slaan uit de
aids-problematiek. Wel- zal
samen met het ministerie
van WVC bekeken worden
of de verhoging geleidelijk
kan worden doorgevoerd. We
zouden kunnen beginnen
met een bepaald percentage
en dat omhoog brengen naar
mate de epidemie om zich
heen grijpt. Want daar waren
alle deskundigen op ons sym
posium het over eens: de
stroomversnelling moet nog
komen".
PIET SNOEREN
Drs. H. Oevering bekijkt eens goed de oorkonde die behoort bij de jaarlijkse DSM-prijs voor jonge
onderzoekers. De 27-jarige winnaar uit Lelystad kreeg de onderscheiding voor zijn promotie-onder
zoek aan de Universiteit van Amsterdam naar het mechanisme van het overbrengen van elektronen
op lange afstand. De prijs, vergezeld van 10.000 gulden, werd in kasteel Vaalsbroek uitgereikt door
ir. D.J. Venderbos (rechts), directeur DSM Research BV en tevens voorzitter van de jury.
DE KNOLLEN
Leven
iets duurder
DEN HAAG Het leven is
tussen medio maart en medio
april 0,2 procent duurder ge
worden. Oorzaak daarvan zijn
prijsstijgingen voor kleding,
schoenen, eieren en benzine.
Koffie werd goedkoper. On
danks de prijsstijging in ge
noemde periode wordt voor
het hele jaar nog steeds op een
prijsdaling gerekend van ruim
0,5 procent.
GRONINGEN De VVD-statenfractie in Groningen heeft
naar het hoofdbestuur van de partij een boze brief gezonden met
zware kritiek op het keuzesysteem binnen de partij voor het
vaststellen van de kandidaten van de Eerste Kamer. Reden voor
de boosheid is het feit dat mevrouw L. Vonhoff-Luyendijk en de
andere kandidaat uit Groningen, oud-partijvoorzitter J. Kam-
minga, op een onverkiesbare plaats zijn gezet. De Groninger
VVD-statenfractie overweegt bij de verkiezingen voor de Eerste
Kamer op 9 juni zijn stem uit te brengen op mevrouw Vonhoff.
Fractievoorzitter Joris Voorhoeve kwam gisteren tot de conclu
sie dat de rebellie de VVD geen senaatszetel noch de regerings
coalitie de meerderheid in de Eerste Kamer zou kunnen kosten.
Men kwam aanvankelijk tot die conclusie op basis van de inge
wikkelde rekenmethoden en lijstverbindingen.
DEN HAAG Ongeveer
anderhalf miljoen mensen
in Nederland lijden aan
migraine. Hoewel het een
veel voorkomende ziekte
is, bestaat er nog geen
goed geneesmiddel voor.
Wel zijn er onderzoeken
naar de oorzaak en ge
neeswijzen over de hele
wereld aan de gang en
verwacht men over enke
le jaren een nieuw medi
cijn dat mogelijk een mi-
graine-aanval verhindert.
Op de bijeenkomst van de
Nederlandse Vereniging
van Migrainepatiënten die
vandaag in Utrecht wordt
gehouden, gaat de Leidse
neuroloog M. Ferrari in
op die nieuwe ontwikke
lingen.
Ferrari maakt een onder
scheid tussen gewone migraine
(85 procent van alle gevallen)
en klassieke migraine. „De
normale verschijnselen bij mi
graine zijn hoofdpijnaanvallen,
die gemiddeld eens per maand
voorkomen en tussen de vier
en achtenveertig uur kunnen
duren. Ze gaan gepaard met
misselijkheid en overgevoelig
heid voor licht. Kenmerkend
voor klassieke migraine is dat
er, meestal vóór de aanval, tij
delijke verlamming kan optre
den of dat het gezichtsvermo
gen tijdelijk wegvalt. Vooral
dat laatste is zeer beangstigend
voor de patiënt. Migraine zón
der hoofdpijn komt ook voor,
maar is zeer zeldzaam, minder
dan een half procent Die pa
tiënten hebben trouwens wel
last van tijdelijke verlammin
gen".
Het gebeurt nog vaak dat de
ernst van migraine als ziekte
wordt onderschat. „Dat komt
doordat migraine geen bedrei
gende ziekte is, zoals bijvoor
beeld aids. Hoewel het niet ge
vaarlijk is, zijn de gevolgen
toch vaak zeer ernstig. Denk
maar aan het verlies van
werk. Mensen die zo'n zes a
acht aanvallen per maand
hebben, moeten wel heel wat
vrije dagen hebben om toch
hun baan aan te kunnen hou
den", aldus Ferrari.
Geneesmiddelen
Het idee dat migraine veroor
zaakt zou worden door een
beurtelingse verwijding en
vernauwing van de bloedva
ten, is allang achterhaald. Fer
rari: „Het is evenmin waar dat
„verkeerd" voedsel of te veel
drank de oorzaak zijn van mi
graine. Natuurlijk zijn dat wél
factoren die de aanval kunnen
uitlokken of verergeren. We
hebben inmiddels ontdekt dat
er tijdens een migraine-aanval
een bepaalde stof vrijkomt in
het bloed. Deze stof prikkelt
de zenuwen die rondom de
bloedvaten in de hersenen lo
pen. Op het moment zijn we
bezig met het ontwikkelen
van een stof die een blokke
rende werking heeft op die ze
nuwen. Doordat het bloed die
blokkerende stof opneemt,
wordt de migraine-aanval ver
hinderd".
Volgens Ferrari duurt het nóg
wel twee a drie jaar voor dje
stof als erkend geneesmiddel
op de markt komt. „We zitten
nu in de eerste fase van hèt
onderzoek en het gaat alléén
nog maar om de vraag: werfct
het of werkt het niet?. Op dit
moment kan ik daar alleen
maar van zeggen dat ik de in
druk heb dat het misschien
werkt". Aan het onderzoe;k
werken 130 patiënten mee.
Ferrari benadrukt dat er géén
nieuwe patiënten meer bij
kunnen komen.
Pijnstillers
Van alle geneesmiddelen die
er in omloop zijn, zijn er vol
gens Ferrari maar vier waar
van daadwerkelijk is aange
toond dat ze in staat zijn de
migraine-aanvallen te vermin
deren. „Dat zijn de stoffen
propranolol, pizotifeen, fluna-
rizine en methysergide. Deze
stoffen komen respectievelijk
voor in de geneesmiddelen In
deral, Sandomigran, Sibelium
en Deseril. De werkzaamheid
van deze middelen is ongeveer
even groot, maar de bijwer
kingen per middel verschillen
nogal".
Gewone pijnstillers helpen
niet tegen migraine. „De reden
hiervoor is", aldus Ferrari,
„dat ze tijdens een aanval niet
opgenomen worden in het
bloed. Op zo'n moment werkt
het maag- en darmstelsel na
melijk niet goed. Wat wél zóu
helpen is inspuiten, maar daar
zijn natuurlijk weer allerlei
praktische bezwaren tegen.
Tijdens een aanval zou je dan
naar een ziekenhuis moetén
gaan om je te laten inspuiten.
Voor zover ik weet, komt dat
alleen in Amerika voor". Ook
alternatieve therapiëen biedén
volgens Ferrari geen uitkomst.
„Vaak treedt er wel een tijde
lijke verbetering op, maar dat
is dan meer te danken aan het
psychische effect van zo'n the
rapie".
JEANNETTE VOORBIJ
ADVERTENTIE
Als u reeds in mei de deal van het jaar wilt maken,
noteert u dan de BMW top-occasionshow in uw agenda
Want BMW organiseert, in samenwerking met een
aantal dealers, een occasionshow in het Holiday Inn
te Leiden.
Een 60-tal exclusieve automobielen, u moet denken
aan occasions vanaf f50.000,-, biedt een royale keuze in
BMW's uit de 5- en 7-serie en een klein aantal uit de 3-serie.
Naast deze BMW's treft u ook nog enkele andere ex
clusieve merken aan.
Gezien de bouwjaren van deze auto's, vanaf 1984, en
de gegarandeerde en veelal lage kilometerstanden, mogen we
hier gerust van jonge occasions spreken. Bovendien verleent
de dichtst bij u gevestigde BMWdealer een half jaar volledige
garantie op de door u gekozen auto.
Gedurende deze show is tevens het complete BMW
M Style assortiment in zowel kleding als accessoires te zién
Wilt u zich eens oriënteren in het topsegment van
occasions, dan bent u 9 of 10 mei van harte welkom De show
is geopend van 10.00 tot 17.00 uur.
Het Holiday Inn ligt direct aan de A44 tussen
Wassenaar en Amsterdam.
EEN NIEUWE ERVARING VOOR EEN INGEREDEN PRUS.
