Nieuw kerkelijk wetboek versterkt positie leek kerk wereld brieven lezers >weer GEESTELITK LEVEN/OPINIE Herkennen Voortbestaan bijbelverenigingen in gevaar KRO in het nauw De scheiding der geesten in de Nederlandse rooms-katho lieke kerkprovincie voltrekt zich momenteel in rap tempo. Het kan niet anders of ook een instelling als de KRO onder- vindt daarvan de gevolgen. In de eerste na-conciliaire jaren had de KRO, daartoe gestimuleerd door de toenmalige bis schoppen, een belangrijke stem in de kerkvernieuwing. Het is duidelijk dat die erfenis doorwerkt in de manier waarop de KRO nu de gebeurtenissen in de rooms-katholieke kerk begeleidt. De omroep is in zijn huidige samenstelling in hoge mate het produkt van die kerkvernieuwing en de weerstand tegen een nieuw integralisme moet dan ook bijzonder sterk zijn. Dat was in het begin van deze eeuw een beweging die alle vragen van het leven vanuit het geloof alleen wilde op lossen en de profane gebieden elke vorm van zelfstandigheid ontzegde. HeT is eveneens zonneklaar dat een aantal bisschoppen hei liefst zou zien dat de KRO die beperkte spreekbuis-functie wél zou vervullen. Enkelen maken er geen geheim van dal ze ontevreden zijn met de manier waarop de KRO thans functioneert. Tot een openlijke breuk met de. KRO zal hei episcopaat het uiteraard niet willen laten komen, want dat zou de zaak van de katholieke kerk in Nederland ongetwjj- feld te zeer schaden. Van de kant van de bisschoppen zal er dus wel worden aangedrongen op verandering van het beleid van de KRO. Ccid^Soumnt ZATERDAG 9 MEI 1987PAGINA2 door Marinui van dor Berg In de voordeur van mijn flat zit een kijkglaasje. Ik kijk er zelden door heen. De mens die voor je deur staat, leer je niet kennen door een kijkglaasje. Je leert elkaar kennen door je hart voor elkaar te openen. De tweede zondag na Pasen, als ik dit schrijf, is de zondag van de Emmaüsgangers. Het verhaal van twee mensen die met een zwaar hart onderweg zijn. Ze zijn de zin en de richting van hun leven kwijt, omdat die ene mens die hen zo boeide er niet meer is. Onderweg voegt zich een onbekende bij de twee. Hij vraagt hen wat er is. Hij laat hen vertellen. Mensen met een zwaar hart. We kunnen het zelf zijn. We kunnen zelf mensen zijn die zwaar van verdriet zijn. Soms heeft iemand niemand die met hem optrekt. Er kan een bijzonde re kracht uitgaan van iemand die mee-optrekt, die luistert en jou se rieus neemt. Die iemand weet mis schien ook wel niet precies waar de weg naartoe leidt, maar hij laat je niet alleen. Een verpleegkundige die in een groot ziekenhuis werkt, zei: „Alles is hier zoveel groter ge worden. De leiding kent je niet meer. Met persoonlijke dingen wordt nauwelijks nog rekening ge houden. Als er bijvoorbeeld iets in de familie is gebeurd. Het moet al lemaal met papiertjes". Een mens hoopt in zijn hart en bij naam ge kend te worden. Het komt leider schap alleen maar ten goede als je weet wat er leeft in de harten van de mensen. Wat zou het toch een teken van hoop en bemoediging zijn als ook onze kerkelijke leiders de moed hadden om mee op te trekken en te luisteren naar het hart van de mensen. Wie luistert, weet dat een mens steeds zoekend is, onderweg is. Zoals een jongere die me zei: „Ik kom op het moment bijna niet in de kerk. Ik voel me een ongelovige Thomas. Maar ik kom er misschien over tien jaar wel. Ik zoek en voel dat er meer is, maar ik kan het nog niet precies zeggen". Een andere jongere zei: „Je wordt er zo weinig in bevestigd dat je God kunt vinden in de goed heid van mensen". Beide jongeren ken ik als warme en betrokken mensen. Er is zoveel te horen in de harten van de mensen. Pijn, ver driet, twijfel, maar ook hoop, ver langen en goedheid. Ik ontmoet door mijn werk veel jongeren die niet „kerks" zijn, maar die wel heel respectvol met mensen omgaan. Ik hoop de laatste tijd steeds vaker dat ouders vooral het goede in hun kinderen kunnen zien, ook al leven ze anders en nemen ze bekende vormen niet over. Ouders hebben minder gefaald dan ze zelf denken. Als we eens meer naar eikaars hart zouden kunnen luisteren, soms stil worden en eikaars ogen zien. Als welbespraakte monden en gladde tongen en vlugge redeneringen eens meer plaats maakten voor het eerbiedige zwijgen. Een zwij gen dat het hart opent. „Heb jij het gevoel iets op te bouwen?" vroeg een jongere me. Ik zei: „Ja". „Ik hoor veel verhalen van mensen en ik merk dat dat goed doet". Ik zie het als een pastorale taak dat „mensen op verhaal kunnen ko men" en dat doet mezelf goed. Daarom houd ik ook van mijn werk. Het is mijn leven. Maar onderweg, als de tocht zwaar is, verdriet drukt, zie je het niet al tijd. In de avond kom je thuis, tot jezelf en dan kunnen je de ogen open gaan. Ik vind het erg jammer dat onze bisschoppen menen dat ze er vandaag in Zwolle niet bij kunnen zijn. Ze willen eerst meer duidelijkheid. De duidelijkheid in het Emmausverhaal komt pas in de avond. Bij het breken en delen van het brood. Hoe goed smaakt het brood na een dag van zwoegen, luisteren, met elkaar optrekken. Ik heb het gevoel dat de bisschoppen zichzelf tekort doen door thuis te blijven. Het was macht die Jezus ter dood bracht. Het waren luiste rende mensenharten In wie Hij her leefde en nieuwe kracht werd. DRIEBERGEN Het voortbestaan van Bijbel Kiosk Vereniging (BKV) en de Vereniging tot Ver spreiding van de Heilige Schrift (WHS), die begin dit jaar zijn gefuseerd en 110.00 leden en donateurs hebben, loopt gevaar om dat de fusiepartners een duidelijke visie en identi teit missen. Aldus drs. C. Ton in zijn doc toraalscriptie „Van BKV tot Vereniging....en verder?". Bei de verenigingen hielden zich bezig met het ter beschikking stellen en verspreiden van evangelisatielectuur of bijbel gedeelten ten bate van ker ken, verenigingen en particu lieren. De belangrijkste be dreigingen voor de nieuwe vereniging zijn volgens Ton de achteruitgang van de ker ken en de verwarring die er bestaat rond inhoud en doel stelling van evangelisatie. De Bijbel Kiosk Vereniging werd in 1933 opgericht, de VVHS werd in 1913 opgericht en tel de 80.000 leden. Het is niet verdienstelijker duizend boeken te hebben gelezen dan duizend akkers te hebben geploegd. William Somerset Maugham Van het Latijnstalige Wetboek van Canoniek Recht van de paus is deze week een Neder landse vertaling in de handel gebracht. Daarin staat de oorspronkelijke latijnse tekst steeds naast de vertaling afgedrukt. Het vorige pauselijke wetboek, dat in 1917 uit kwam, is nooit in enige moderne taal omgezet. Dit tweede wetboek van onze eeuw, dat sinds 1983 voor de Latijnse, katho lieke kerk geldt, is al ge publiceerd in veel mo derne talen. Dat is een opmerkelijk feit. Men wil de rechtskennis dus niet alleen meer voorbe houden aan een paar in gewijden, die Latijn ken- Dat is juist: wil recht ingang vinden, dan moet men er toe gang toe hebben. Maar er spelen vermoedelijk ook an dere redenen mee. Meer dan vroeger zijn katholieken ac tief betrokken bij de ontwik kelingen van kerk en pasto raat. Er studeren nu ook in veel landen heel andere mensen theologie dan een tijd geleden, toen voorname lijk priesters en seminaristen dat deden. Bovendien wil het wetboek een instrument van eenheid zijn in de over de wereld verspreide kerk. Het legt immers vast, hoe de ka tholieke kerken in de bis dommen en in de verschil lende landen en culturen met elkaar verbonden dienen te blijven. Tevens bepaalt het enigszins hoe zelfstandig zij daarbinnen mogen zijn. Ten slotte, een wetboek kan ook een middel tot verzoening zijn in een kerk, waarin op velerlei wijzen naar de toe komst wordt gezocht. Door dat het voorlopig vaststelt, waar ieder zich aan heeft te houden, komt men niet in oeverloze discussie terecht. Dat vormt de bemiddelings functie van het recht. Door dit alles heen speelt, dat ieder nu min of meer kan weten, waar wij met elkaar aan toe zijn. Zo'n rechtszekerheid is volgens sommigen op een ge geven ogenblik nodig. Dit waren allemaal redenen om een volledige vertaling van het pauselijke wetboek in de handel te gaan brengen. In opdracht van de Nederlandse en Belgisch-Vlaamse bis schoppen is er door vakmen sen uit beide landen een paar jaren aan gewerkt. Nu ligt er een vertaling, die zoveel mo gelijk letterlijk bij het Latijn aansluit. Die keuze is begrij pelijk. Een gevolg is wel, dat een Nederlander dit boek niet gemakkelijk zal kunnen lezen. Het Latijn is beknopt en kernachtig, en wij lezen in onze taal meestal dingen die soepel lopen en met wat meer woorden worden uitge zegd. Bovendien moesten het Vlaamse en meer Noordelijke Nederlandse taaleigen wor den verzoend. Stromingen De huidige paus noemt zijn wetboek een 'grote krachts inspanning' om de leer van het laatste concilie (1962- 1965) over de kerk in kerke lijk recht om te zetten. Ieder een kan aanvoelen dat dat niet gemakkelijk is. Want dat concilie heeft de vele stro mingen niet tot een alomvat tende, nieuwe synthese kun nen brengen. Dat is geen ar moede; dat kan evengoed ge tuigen van rijkdom. 'O rijk dom van het onvoltooide', zegt de dichter. Bovendien zijn er sinds dat concilie al weer twintig jaren verstre ken: er ziin nu andere vragen en problefnen bijgekomen. De tijd gaat snel, zeggen wij. En de katholieke kerk is niet meer alleen een Europese kerk, zoals eeuwen lang. In middels zijn er levenskrach tige kerken in heel andere landen en culturen, die wij vroeger missiegebieden noemden, gegroeid. De ka tholieke kerk is pas sinds kort bezig echt wereld-kerk te worden, zei de Westduitse theoloog Karl Rahner. Het concilie zelf en de ont wikkelingen daarna nood zaakten tot juridische erken ning van enige veranderin gen. Ik wil ze kort noemen. Een kerk, langdurig gemo delleerd als kerk van pries ters en bisschoppen, diende er een te worden van gelovi gen, van mannen en van vrouwen. De leken als vol waardige rechtssubjecten van de kerk en hun aandeel in de zending van de kerk dienden nieuw geformuleerd te wor den. Soms wat aarzelend heeft het wetboek daar een begin mee gemaakt. De van uit de conciliebesluiten opge stelde twee lijsten van ver plichtingen en rechten van alle gelovigen en vervolgens van leken dienen mede daar toe. Maar hun juridische hel derheid is gering. Zij lopen in twistsituaties de kans een te weinig duidelijke basis voor de oplossing van conflicten te bieden. De ondergeschikte positie van vrouwen is gro tendeels opgeheven. Dat zij niet gewijd kunnen worden, kan door een rechtsherzie- ning niet veranderd worden, als het geloofsverstaan dat niet toestaat. Voor de leiders van de kerk, de paus, de bis schoppen en de priesters, bracht dit alles ook verande ringen mee. Naast een ander zicht op hun ambt meer dienst dan heerschappij moest het recht hen weer wat gaan invoegen in de ge meenschap, zonder hun ge zag aan te tasten. Het wet boek doet dit beginnender- wijs: door adviesraden voor hun ambtsuitoefening in te stellen; door in algemene woorden soms samenwerking met anderen aan te raden; door vaker te stellen, dat de geestelijken de anderen in hun taken hebben te stimule ren; door uit te laten komen, dat zij aan de leken niet alles gedetailleerd hebben voor te schrijven, maar zich tot be ginselen en algemene lijnen dienen te beperken. Door dr. R.W. G. Huysmans Eigen koers Een ander uiterst gevoelig punt in onze internationale kerkstructuur is, hoever de kerken in een land of in een bisdom een eigen koers mo gen varen. Hoe groot is hun eigen beslissingsbevoegd heid? Het gaat hier niet om een puur binnenkerkelijke gezagskwestie. Hier is meer in het geding: of en in welke mate een kerk ter plaatse of in een gebied of in een cul tuur echt kerk van en voor de daar levende mensen mag zijn. Internationaal noemt men dit wel het vraagstuk van de inculturatie, de nood zakelijke verworteling van de evangelische boodschap in de eigenheden van een volk of een cultuur. Voor Europa speelt dat, maar voor de kerken in andere werelddelen nog veel meer. Want zij ontvingen vanuit ons een kerk, die overwe gend Europees was gevormd. In de wensen van de bis schoppen, voor de aanvang van het concilie in 1962 naar Rome gezonden, stond heel vaak voorop: meer eigen be voegdheden ten opzichte van Rome, minder betutteling door de Romeinse Curie. Het wetboek heeft op last van het concilie daar inderdaad ver andering in gebracht. De kerk in een bisdom is erkend als ten volle kerk, niet slechts filiaal van een Ro meins bestuurscentrum. Een bisschop heeft alle bestuurs bevoegdheden, die nodig zijn, behoudens een aantal pun ten, die aan de paus of een concilie voorbehouden blij ven. De landelijke bisschop penconferenties zijn erkend en bezitten beperkte be voegdheden, zij het onder strikte controle van Rome. Niettemin blijken de regelin gen niet te voldoen. De Bui tengewone Bisschoppensyno de van december 1985 te Rome, twintig jaren na het concillie, vroeg om een nieu we studie over de bestuurs- verhoudingen in de kerk. Want de bestuurspraktijk is vaak zo, dat het hogere ni veau het lagere in de kerk zwaarder in de greep houdt of controleert dan wenselijk is voor de oplossing van re gionale of plaatselijke proble men. Het bestuursrechtelijke deel van het wetboek laat dit toe, omdat het nog onvol doende scherp de onderschei den bevoegdheden omschrijft en vastlegt. Dit moet op basis van ervaring nog groeien. Al deze punten zijn ook oecu menisch van belang. Naar mate de gescheiden kerken dichter bij elkaar komen, kij ken de andere ook, hoe de gelovigen in onze kerkelijke regelingen gewaardeerd wor den; hoe er leiding gegeven wordt alleen of dank zij de inbreng van velen in wel ke mate het pausschap een centraal bestuurscentrum vormt of vooral een dien stambt van waarheid en een heid is. Voor ons als katholie ken valt voorlopig met dit wetboek te leven. Veel is evenwel aan de goodwill van mensen in de kerk overgela ten. Als daarom wij of de lei ders in onze kerk eng den ken en handelen, valt er minder goed mee te leven. Er blijft dan te weinig ruimte over, zoniet voor de Heilige Geest, dan toch voor de rijk dom van de wijsheid van ve len, die ook in onze kerk aanwezig is. Dr. R.G. W. Huysmans is hoogleraar kerkelijk recht aan de Katholieke Theologi sche Universiteit van Am sterdam en part-time pastor in Voorburg. Koningin bij het Leger Koningin Bea trix woonde gisteravond in het Conceert- gebouw het eeuwfeest bij van het Leger des Heils. Bij aankomst kreeg de vor stin bloemen van de elfjari ge Kelly Dijk stra, onder het goedkeurend j van terri toriaal com mandant kolo nel R. Schu- rink. Universiteiten willen praten over bio-ethiek NIJMEGEN De vier rooms-katholieke universitei ten in Nijmegen, Lille, Lou- van-la-Neuve en Leuven willen een gesprek met het Vaticaan over de afwijzing door de leiding van de RK Kerk van andere dan na tuurlijke vormen van voort planting. Het episcopaat in de drie landen is gevraagd het verzoek te ondersteunen en te bemiddelen voor een ge sprek. De bisschoppen in Ne derland hebben dat de Ka tholieke Universiteit in Nij megen inmiddels toegezegd. De rectores van de universi teiten onderschrijven de be zorgdheid van het Vaticaan dat een aantal beginselen bij sommige vormen van weten schappelijk onderzoek met voeten dreigt te worden ge treden of reeds geschonden is. Maar dat hoeft niet te be tekenen dat daarom alle me dische handelingen op het gebied van onvruchtbaarheid achterwege moeten worden gelaten. Brieven graag kort en duidelijk geschreven De^ redactie behoudt ziph het recht voor ingezon den stukken te bekorten Pausbezoek (3) In ziin reactie op een verwijt van bisschop Bomers aan het adres van de KRO speelt me dia-directeur Schoonhoven verbazing. Is hem niet verteld dat zijn omroep indertijd zak ken vol kritische brieven ont ving n.a.v. de uitzendingen over het pausbezoek? Schoon- hoven noemt Bomers' reactie „wel erg laat". Mijns inziens kwam hij op een voor de hand liggend moment. Immers, we hadden de verslaggeving juist kunnen vergelijken met die in Duitsland. West-Duitsland heeft geen KRO, maar hun staatstelevisie bracht een punt gaaf beeldverslag, met goede informatie en zonder negatie ve tweede-rangs commentaar. Als begrip wordt gevraagd voor het feit dat het „omstre den" pausbezoek indertijd moest worden verslagen bin nen een aanmerkelijk „span ningsveld", dan wenst Schoon hoven een beetje te vergeten, dat de KRO door jarenlange eenzijdigheid een moeilijk te ontkennen rol heeft gespeeld bij het ontstaan van bedoelde spanning en tweespalt. En dat is wel iets anders dan alleen maar een vervelende bood schap over moeten brengen. Een beetje jennerig klinkt Schoonhoven, als hij toegeeft dat sommige groeperingen vonden dat de KRO „wat meer had moeten juichen". En als hij ons „gerust stelt" dat hij de bedoelde kritiek niet erg vindt en er wel mee heeft le ren leven, dan beluister ik iets van de arrogantie van iemand die alléén aan de macht is in de ether. A. Fransen, 'DEN HAAG. Maria Mevrouw Halkes vraagt naar de bekende weg wanneer zij de Kerk vraagt Maria dichter bij de mens te brengen. Maria zou altijd onnavolgbaar zijn voorgesteld. Als huisvrouw heb ik altijd van de Kerk ge leerd dat Maria altijd naar Gods wil geluisterd heeft Iets wat voor ieder navolgbaar is. Zo deed Maria voor haar nicht Elizabeth tijdens diens zwan gerschap drie maanden het huishouden, heel gewoon en navolgbaar. Zij was een per fecte huisvrouw, een goed echtgenote en een lieve moe der. Voor ieder gezin niet te hoog gegrepen als een onwe zenlijk ideaal. Trouw aan de godsdienstige wetten van haar volk was en is zij eveneens een goed voorbeeld. Zij schuwde evenmin het lijden dat haar voorspeld was, zoals ook ieder mens te dragen krijgt. En hoe- velen onder ons vinden daar bij in Maria een sterkend voorbeeld. Haar deugdzaam leven tenslotte was van dien aard dat zij zowel een voor beeld is voor gezinnen door haar echtelijke trouw als voor priesters en religieuzen door haar zuiver leven; zo univer seel christelijk en navolgbaar dat Maria rekening houdend met Gods wil in dat alles op aarde tussen mensen volbracht als verwezenlijkbare idealen en daarom ons tot moeder ge schonken is op het meest dra matische uur op de Calvarie berg. Is er een lieflijker naam als „moeder", om aldus troos teres te ziin van bedroefden, hulp der christenen, toevlucht der zondaren? Maar wil me vrouw Halkes soms iets van Maria maken wat zij niet was? Mevr. A.M.P. van Drunen, DEN HAAG. 31 Augustus Nadat vele jaren voorbij zijn gegaan is men het tenslotte eens geworden over een stand beeld in Den Haag ter ere van onze grote vorstin wijlen Ko ningin Wilhelmina. Keuze van en plaats voor het monument is na veel gekibbel tenslotte vastgesteld. En hoewel velen een andere keuze zouden heb ben gedaan en een andere plaats zouden hebben verko zen, wordt het de hoogste tijd dat het standbeeld op korte termijn wordt onhuld. Men is van plan dat in november te doen, maar 31 augustus, de ge boortedag van Koningin Wil helmina, zou een veel betere datum zijn. Vele verzetsstrij ders, militairen uit de tweede wereldoorlog en nabestaanden van slachtoffers van nazi- Duitsland zouden graag bij de plechtigheid aanwezig willen zijn. Daarom is 31 augustus een betere datum. Niet alleen is dan het weer nog behage- lijk, maar bovendien zou een onthulling op de geboortedag van Koningin Wilhelmina een groter eerbetoon vormen aan deze onvergetelijke vorstin. P de Jong, DEN HAAG. NlET te ontkennen valt dat de KRO oprecht probeert aan de huidige verscheidenheid binnen de rooms-katholieke kerk recht te doen. Een nieuwe getto-mentaliteit ontwikke len, waarbij die omroep zich zou moeten afschermen van de moderne samenleving, ligt daarbij niet op zijn weg. De Ka tholieke Radio Omroep probeert te laten zien hoe het evan gelie in onze samenleving gestalte krijgt en acht het terecht niet zijn taak uitsluitend aandacht te besteden aan één enke le gesloten kerkopvatting. Dat zou trouwens waarschijnlijk alleen maar averechts werken. DAARNAAST willen de bisschoppen kennelijk graag laten bloeien, wat zich van onderen zo gezagsgetrouw aanbiedt Het initiatief bijvoorbeeld van multi-miljonair Piet Derksen Zou hij er inderdaad in slagen een nieuwe omroep van dt grond te tillen hetgeen ernstig betwijfeld moet worden - dan kan er nog altijd van zijn initiatief geprofiteerd worden. Het is dus afwachten geblazen en ondertussen zullen KRO én Evangelische Omroep mogelijk de hete adem in de nek voelen van de nieuwe concurrentie. De manier waarop katholieke christenen elkaar in dit jor ste conflict bejegenen stemt ondertussen opnieuw droevig, plaats dat er pogingen worden gedaan tegenstellingen ti overbruggen, lijken sommigen gezien hun uitspraken de ver schillen eerder te willen aanwakkeren. Steeds sterker teken: zich daarbij het beeld af van een rooms-katholieke kerkpro vincie waarin het ontbreekt aan voldoende bruggenbouwen om een verdere scheiding der geesten tegen te gaan. Vrij zonnig DE BILT (KNMI) Een ho- gedrukgebied boven ons land en West-Duitsland verplaatst zich langzaam richting Alpen. Vanmorgen is er plaatselijk wat laaghangende bewolking, maar die verdwijnt vrij snel in de loop van de ochtend. Het wordt vrij zonnig. De middag- temperatuur loopt uiteen van 10 graden vlak aan zee tot 18 graden in het oosten van het land. Op de nadering van een storing boven Engeland, neemt tegen de avond van het noordwesten uit de bewolking iets toe. Er komen dan in de loop van de avond en zondag nacht wolkenvelden binnen drijven, maar het blijft vrijwel overal droog. De wind is eerst zwak veranderlijk, in de loop van de dag matig uit zuidwest. Zondag draait de wind naar west en neemt iets toe. Er is dan ook meer bewolking en af en toe een bui. De tempera tuur komt niet hoger dan een graad of 13. Weersvooruitzichten voor di verse europese landen, geldig voor zondag en maandag: Zuid-Scandinavië, Denemar ken: Veel bewolking en af en toe regen. Middagtemperatuur rond 11 graden. Duitsland, Benelux, noord- Frankrijk: Wolkenvelden en af en toe buien. Middagtempe ratuur ongeveer 13 graden. Britse Eilanden, Ierland: Wol kenvelden en in het oostelijk deel af en toe regen. Middag- temperatuur rond 13 graden. Midden en zuid-Frankrijk: Pe rioden met zon en vrijwel droog. Temperatuur van 14 graden in midden-Frankrijk tot 22 graden in het zuiden. Alpengebied: Half tot zwaar bewolkt en af en toe regea Middagtemperatuur van 1' graden aan de noordzijde tol 21 graden aan de zuidkant Nul-graden-grens rond 2500 meter. Spanje, Portugal: Overwegend droog en zonnig. Middagtem peratuur van 20 graden in hel noorden tot 25 graden in hel zuiden. Italië, Joegoslavische kust Zonnig en middagtemperatuur rond 22 graden, maar maan dag in het noorden af en to« regen en temperatuur rond 19 graden. Eelde Eindhoven Den Helder Rotterdam Twente Vlissingen Zd. Limburg Aberdeen Athene Barcelona Berlijn Bordeaux Brussel Dublin Frankfort Genève Helsinki Innsbruck Klagenfurt Kopenhagen Lissabon Locarno Londen Luxemburg Madnd Malaga Mali o re a Malta Moskou Munchen Nice Oslo Parijs Rome Split Stockholm Warschau Wenen Zürich Casablanca Cyprus Istanbul Las Palmas Beiroet Tel-Aviv onbew onbew onbew l.bew onbew. onbew. lbew. onbew. onbew. regenbui onbew.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1987 | | pagina 2