„De top
zit er aan
te komen"
■CeicUc Souwrit"
Luchtbrug naar Athene niet te ver
Ajax tiende Nederlandse finalist
STEFAN KOVACS OVER AJAX:
fetuige van het duel tussen Oranje en
longarije, zal woensdag met meer dan
gewone interesse de eindstrijd van Ajax
in Athene volgen. „Ik maak me geen en
kele zorg over de uitslag", voorspelt hij
een goede afloop voor de Amsterdam
mers. „Een aantal jaren geleden heb ik
de ploeg gezien. Toen waren de meeste
spelers nog zeer jong. In Rotterdam heb
ik kunnen zien dat de meesten nu al be
hoorlijk wat ervaring hebben. Ajax is op
de goede weg, nog niet zo goed als in de
jaren zeventig, maar het zit er wel weer
aan te komen".
ZATERDAG 9 MEI 1987
1
n
nal
Ie
Stefan Kovacs (rechts) en Sjaak Swart zitten voorin en Piet Keizer en Johan Cruijff (rechts) achterin de auto die de voorhoede vormde
van de triomftocht van Ajax door Amsterdam in 1972 nadat de tweede Europa Cup in de wacht was gesleept.
AMSTERDAM - Ajax is woens
dag in Athene tegen Lokomotive
Leipzig de eerste Nederlandse voet
balclub in de finale van de strijd
om de Europa Cup voor bekerwin
naars. Nederland leverde reeds ne
gen keer een Europese bekerfinalist
(5x EC I en 4x UEFA Cup).
Het is trouwens zes jaar geleden dat Ne
derland het laatst een vertegenwoordiger
in een Europese eindstrijd had, in 1981,
toen AZ'67 via een verlies van 3-0 en
een winst van 4-2 de hoofdprijs aan het
Ipswich Town van Frans Thijssen en
Arnold Mühren moest laten. Nadien was
Nederland met clubs of met nationale
teams niet meer op een groot internatio
naal eindtoernooi aanwezig. De weg te
rug naar de top is lang. E>at heeft Ajax
ondervonden, want het heeft de afgelo
pen jaren steeds een mislukkend aan
loopje genomen om zich uit het dal op
te werken naar hogere Europese sferen.
Dit seizoen mochten de Amsterdammer
warm draaien tegen de Turkse staart-
ploeg Bursaspor, Olympiakos Piraeus,
Malmö FF en Real Zaragozza.
Voordat de Amsterdamse club zijn eer
ste echte Europese succes boekte, in
1971, moest men toezien dat Feyenoord
de Nederlandse vertegenwoordiger was
in het toernooi van de Europa Cup L En
dat deed Feyenoord in 1969-1970, het
eerste jaar van Ernst Happel als trainer
in Rotterdam, uitstekend.
Nederland was door het dolle heen om
dat de eerste Europa Cup was binnenge
haald. Uren wachtte een gigantische
massa op de Coolsingel bij het stadhuis
op de helden, aan wie een nadien nim
mer geëvenaarde hulde werd gebracht.
In 1971 werd de prestatie van Feye
noord geïmiteerd door Ajax, dat in het
Londense Wembley-stadion op 2 juni
voor de eerste keer in het bezit kwam
van de Europa Cup door de volslagen
outsider Panathinaikos door doelpunten
van Dick van Dijk en invaller Arie
Haan met 2-0 te kloppen. Het bereiken
van die mijlpaal betekende ook het be
gin van het einde. Immers, pal na de
triomf op Wembley kondigde Rinus Mi-
chels zijn vertrek aan naar Barcelona.
Cruuff-show
De successenreeks van Ajax had toen
zijn hoogtepunt nog niet bereikt. Het
eerste jaar van Michels' opvolger, de ge
moedelijke, pijprokende Roemeen Ste
fan Kovacs, leverde behalve de Neder
landse „doublé" andermaal de Europa
Cup I op. Na een ware Johan Cruijff-
show in de Kuip werd Inter Milaan met
2-0 geklopt. Cruijff nam de produktie ge
heel voor zijn rekening.
Na die 31e mei van 1972 werd het min
der met het Nederlandse clubvoetbal.
Weliswaar won Ajax een jaar later in
Belgrado zijn derde Europa Cup I dank
zij een doelpunt van Johnny Rep tegen
Juventus en moest het Nederlands Elftal
zij een doelpunt van Johnny Rep tej
via de WK's van 1974 en 1978 nog aan
de successenreeks beginnen, de aftake
ling was in feite al in gang gezet. Feye
noord won in 1974 nog wel de finale
van de strijd om de UEFA Cup tegen
Tottenham Hotspur (2-2 en 2-0), maar
Nederland maakte tijdens de return in
de Kuip kennis met een nieuw feno
meen: het voetbalvandalisme door zich
ernstig misdragende Engelse supporters.
Na Feyenoord bereikten FC Twente
(1975), PSV (1978) en AZ'67 (1981) de
eindstrijd van de UEFA Cup. FC Twen
te leek bij de eerste finalewedstrijd tegen
Borussia Mönchengladbach (0-0) een
goed uitgangspunt te bezitten, maar leg
de in het eigen kleine Diekman-stadion
het loodje (1-5).
PSV bereikte in 1978 het hoogtepunt in
zijn bestaan door zich de UEFA Cup toe
te eigenen ten koste van Bastia (met
Johnny Rep). AZ'67 vierde het bereiken
van de finale in 1981 ook als een hoog
tepunt, hoewel het na de eerste ontmoe
ting met Ipswich Town de finale al had
verloren. Na de 3-0 in Ipswich volgde
een boeiende ontmoeting in het Olym
pisch Stadion, waarbij AZ met 4-2 aan
het langste eind trok.
FRANS LEERMAKERS
MONACO - Stefan Kovacs (66),
tegenwoordig bij het AS Monaco
van Sören Lerby, is nog altijd de
beminnelijkheid zelve. Laat tegen
over de Roemeen het woord Ajax
vallen en hij zit op het puntje van
zijn stoel.
Nadat Rinus Michels Ajax in 1971 voor
het eerst de Europa Cup voor landskam
pioenen had bezorgd, volgde de toenma
lige trainer van Steaua Boekarest hem
op. Een ogenschijnlijk onmogelijke mis
sie. Gaan werken bij de beste club van
Europa betekent immers dat je niet nóg
hoger kunt. Maar Kovacs ging de uitda
ging aan. En na twee jaar Amsterdam
kon hij wijzen op twee kampioenschap
pen van Nederland, twee Europa Cups,
een nationale beker en de wereldcup.
Kovacs bewaart beste herinneringen aan
Ajax, waar hij verzeild raakte nadat In-
ter Milan vergeefse pogingen had onder
nomen hem uit Roemenië te halen.
„Het waren echte profs, de laatste Mohi
kanen met een amateurhart. Het beste
team ook dat ik ooit heb mogen coa
chen. Toen ik kwam heb ik nog een
grapje gemaakt. „We hebben.alles ge
wonnen", zeiden ze tegen me. Ik zei: wat
alles gewonnen? Feyenoord is landskam
pioen. Maar inderdaad, het was natuur
lijk vreselijk moeilijk en ik heb een
groot risico genomen door naar Ajax te
gaan. Dat ik het gered heb dank ik ook
voor een groot deel aan Jaap van Praag.
De samenwerking met hem was zeer
goed. Er was niet zoveel heisa als tegen
woordig. Zo'n vijfde colonne, daar heb
ik me nooit wat van aangetrokken. Ik
was op de fiets binnen vijf minuten bij
het stadion, na de training even snel
weer huis en alleen op mijn vrije woens
dag ging ik Amsterdam wel eens in".
Teugels
Na Rinus Michels betekende de entree
van Stefan Kovacs in De Meer een we
reld van verschil voor de Ajacieden. De
Roemeen liet de teugels fors vieren.
„Maar de spelers dachten alleen maar
dat ze veel meer vrijheid kregen, terwijl
dat in werkelijkheid helemaal niet waar
was. Ik was inderdaad geen Feldwebel
op de training, maar dat wil niet zeggen
dat we discipline en punctualiteit volle
dig vergaten. We hebben vaak gelachen,
maar ondertussen ging het werk wel de
gelijk door. Vraag het maar aan Piet
Keizer. Die heeft altijd beweerd dat ik
de spelers om de tuin heb geleid en dat
er door een goede atmosfeer zelfs harder
werd getraind dan onder Michels".
Omdat iedereen zijn eigen aanpak heeft
sleutelde Kovacs ondanks het succes wel
aan het team. „Alles wat goed was en
door Michels en het bestuur reeds was
opgebouwd, heb ik bij het oude gelaten.
In het veld heb ik Johan Cruijff echter
wat meer vrijheid gegeven. Ik heb met
hem gesproken en hij wilde het liefst
niet puur in de spits blijven spelen. Hij
was het een beetje zat steeds twee man
bij zich te hebben. Arie Haan, die onder
Michels nog reserve was, heb ik erin ge
zet, zodat hij tweede center kon spelen
op de plaats van Johan. Als ik langer
was gebleven had ik zelf trouwens ook
Ruud Krol libero gemaakt na het vertrek
van Horst Blankenburg en zou ik Gerrie
Mühren linksback hebben gezet. Met
vóór hem zijn broer Arnold, die toen
nog geen basisplaats had. Dan hadden
we een goede ploeg gehad... En ik heb
nog de moed gehad om uit de junioren
Johnny Rep naar het eerste te halen. Dat
was heel belangrijk. Sjakie Swart was
een prima speler en een echte prof, hij
was er altijd als hij er zijn moest, maar
hij kreeg last van blessures".
Stempel
Ook toen al drukte Johan Cruijff na-
drukkeljk zijn stempel op het spel van
Ajax, al wenst Stefan Kovacs in dat op
zicht ook Piet Keizer en Johan Neeskens
een eervolle vermelding te geven. „Je
hebt altijd een rolverdeling tussen water
dragers en vedetten. Ik heb die waterdra-
Stefan Kovacs
gers toen duidelijk gemaakt dat ze in
hun soort de besten ter wereld waren en
dat ze vanzelf ook sterren zouden wor
den. Maar dat ze niet konden voetballen
zonder Cruijff en Keizer en die twee niet
zonder hen. De balans was toen goed en
daar gaat het om. Maar inderdaad, bij
de tactische besprekingen kon je het heel
goed waarnemen. Dan kijk ik altijd naar
de ogen van de spelers. Cruijff had die
van een diamant, is een zeer intelligente
man in het voetbal, een genie zelfs. Als
ik in een mengelmoesje van Duits en
Nederlands dingen aan het uitleggen
was, begreep hij ook altijd meteen wat ik
van plan was. Dan legde hij het in het
Nederlands aan de andere spelers uit".
In 1973, na twee zeer succesvolle seizoe
nen bij Ajax, vertrok Stefan Kovacs.
„Een half jaar eerder hadden ze me ver
teld dat ik terug moest naar Roemenië.
Maar toen kwamen de Fransen en die
hebben op het hoogste niveau geregeld
dat ik daar bondscoach werd. Ik moest
proberen daar het topvoetbal terug te
brengen. Ik heb er goed gewerkt met de
trainers, het waren ook allemaal vrien
den van me. In die tijd heb ik ook Mi
chel Hidalgo erbij gehaald en die is ten
slotte ook jaren op mijn plaats geble
ven".
In de kuip
Stefan Kovacs, vorige week in De Kuip
WILLEM PFEIFFER
AMSTERDAM - Een trouwe sup
porter volgt zijn club overal. En
een populaire club als Ajax kan
wat dat betreft uit heel het land op
duizenden volgelingen rekenen. De
luchtbrug die nu voor bijna 5000
Nederlanders (3000 anderen gaan
over land en over zee) mogelijk
wordt gemaakt tussen Amsterdam
en Athene, waar de finale Ajax-Lo-
komotive Leipzig wordt gehouden,
lijkt een wat solider constructie te
hebben dan de luchtbrug naar Lon
den op 2 juni 1971, de dag waarop
Ajax de eerste Europa Cup voor
landskampioenen won. Toen had
den 20.000 Nederlanders bezit ge
nomen van het Wembley-stadion.
Bijna elk vervoermiddel dat maar enigs
zins de indruk wekte in de lucht te kun
nen blijven, was door de reisorganisato
ren gecharterd en ingezet voor suppor
ters die niet wilden varen. Met alle risi
co's vandien. Vanaf Schiphol en Zestien
hoven stegen tientallen maatschappij
toestellen en privé-vliegtuigjes op om op
één van de vliegvelden bij Londen te
landen. Een Dakota met een lang verle
den als bommenwerper bleek op de te
rugweg naar Schiphol twee man te veel
aan boord te hebben (34 in plaats van
32), kreeg motorpech en moest terug
naar het vliegveld Southend. Daar
kwam het ver voorbij de landingsbaan
met de neus in een dijk terecht. Een pas
sagier van die vlucht weet nu nog te ver
tellen: „Niemand durfde daarna meer te
vliegen. Maar toen we te horen kregen
hoe lang de terugreis per veerboot zou
duren, zijn we toch allemaal weer in een
volgend vliegtuig gestapt".
Voor de Europa-Cupfinale in Athene
hebben de reisorganisatoren allerlei
arangementen moeten aanbieden - van
een dagretour Athene tot een 8-daagse
vakantiereis Kreta/Athene - om de bij
eengeschraapte vliegcapaciteit volledig te
benutten. Kaartjes voor het 80.000
plaatsen tellende voetbalstadion in Athe
ne zijn in voldoende mate beschikbaar
en ook het aantal hotelbedden laat niets
te wensen over. Men komt alleen vlieg-
tuigstoelen tekort.
Een woordvoerster het officiële Ajax-
reisbureau Roever vindt het jammer dat
niet alle supporters - al dan niet lid van
de grote supportersclub „De Ajacied" of
de kleine „Ajax fanclub" naar Athene
kunnen vliegen. „Er is een flinke wacht
lijst", meldt ze. Wat haar betreft had de
finale weer in Londen mogen zijn, ook
al zorgen de 4500 bij Roever geboekte
vliegreizen naar Athene voor veel om
zet.
„Tijdens de finale Ajax-Panathinaikos
was ik nog stewardess en vloog ik wel
vier keer heen en weer naar Londen",
geeft ze aan dat een vliegtuig bij een kor
tere luchtbrug veel vaker kan worden in
gezet.
Via „Sigarenmagazijn Ajax" in Amster
dam kan men ook terecht voor suppor-
tersreizen of losse stadionkaartjes (voor
degenen die met eigen vervoer of per
trein de afstand van bijna 3000 kilome
ter willen overbruggen). Het sigarenma
gazijn regelt in samenwerking met een
passagebureau ook bus/bootreizen naar
Athene, iets wat overigens ook andere
organisaties in den lande doen. Van aan
staande maandag tot en met vrijdag zijn
de bus/boot-reizigers onderweg voor an
derhalf uur voetbal. Eerst wordt naar
Italië gereden, waar ruim een etmaal la
ter Brindisi wordt bereikt. Vandaar is
het ruim een halve dag varen naar Grie
kenland, waar na nog eens een bustocht
van een paar uur Athene wordt bereikt.
Direct na de finale begint de lange tocht
terug.
Zowel in Amsterdam als in Athene zul
len de autoriteiten extra maatregelen ne
men om feestende dan wel treurende
massa's mensen van overmatige versto
ring van de openbare orde af te houden.
Bij de Nederlandse ambassade en het
ANWB-steunpunt in Athene heeft men
fenoeg ervaring met toeristen om ook de
000 Nederlandse supporters te kunnen
helpen waar dat nodig is. En het zal no
dig zijn. Want als er zelfs na een cupfi
nale niemand is die plotseling zonder
geld of paspoort blijkt te zitten, wanneer
dan wel?
HERMAN JANSEN
Het jongetje in het midden kan model staan voor het enthousiasme waarmee Ajax volgende week in Athene zal worden begeleid bij
de poging om de vierde Europa Cup in de wacht te slepen.
