Honderdjarig Leger des Heils
vecht tegen verzorgingsstaat
Aantal kleine scholen
moet beperkt worden
Andere opzet PC Hooftprijs
Nijpels wil internationaal cadmiumverbo(
BINNENLAND
fokbeSoiMCMit
MINISTER BRINKMAN:
Boete voor verboden
gebruik geboortekrik
Onderzoek
vrijwillige
autokeuring
Ongrijpbare zeehond
Waarom
ontbreken
Mxxwimd'
de oude duinen
bij Katwijk?
VRIJDAG 8 MEI 1987 PAGINA 4 j
(Van onze
parlemantaire redactie)
DEN HAAG Minister
Brinkman is voorstander
van een andere opzet van de
PC Hooftprijs, de literaire
staatsprijs. De prijs stond
vandaag op de agenda van
de ministerrraad. Brinkman
wil het liefst helemaal een
punt zetten achter de voor
het grootste deel al verdwe
nen staatsprijzen.
De voorkeur van Brinkman gaat
uit naar het onderbrengen van de
PC Hooftprijs in een aparte stich
ting, waarbij de bemoeienis van
de overheid nog slechts bestaat
uit het doteren van het prijzenbe-
drag van tienduizend gulden. De
minister huldigt het standpunt
dat ook op het terrein van kunst
en cultuur het motto „de over
heid op afstand" dient te gelden.
Een andere mogelijkheid is een
aangepaste procedure waarbij de
minister het recht houdt de uit
reiking van de prijs te blokkeren.
Dit laatste gebeurde twee jaar
gelden toen de jury de prijs aan
schrijver/columnist Hugo Brandt
Corstius had toegedacht.
In de TweedeKamer is een
meerderheid van CDA en PvdA
vóór behoud van de PC Hooft
prijs als staatsprijs, zij het dat de
PvdA vindt dat de minister zich
dient te houden aan de aanbeve
lingen van de speciaal daarvoor
ingestelde jury. VVD en D66 zijn
voorstanders van het losmaken
van de PC Hooftprijs van de re
geringsverantwoordelijkheid.
ALKMAAR Wegens het verboden ge
bruik van een geboortekrik heeft de officier
van justitie in Alkmaar een schikkingsaan
bod van 200 gulden gestuurd aan het CDA-
Tweede-Kamerlid L. Duyn uit Midden-
Beemster en diens bedrijfsleider, het ka
merlid heeft erkend dat hij in tv-opnamen
rond zijn verkiezing een kalf op zijn boerde
rij ter wereld heeft helpen brengen met be
hulp van een geboortekrik. Op die uitzen
ding volgden drie klachten van onder meer
het Dierenbevrijdingsfront, waarin vervol
ging wegens dierenmishandeling werd ge
vraagd. Op 3 september 1986 werd een vee
arts door de kantonrechter in Roermond
voor een vergelijkbaar vergrijp veroordeeld
tot 2500 gulden boete.
AMSTERDAM Het
Leger des Heils, dat van
daag zijn honderdjarig
bestaan in Nederland
viert, voelt zich bedreigd
door de overheid die de
zorg voor mensen „aan
de zelfkant van de sa
menleving" steeds meer
in eigen hand neemt. Het
Leger is bang dat de
ruimte voor hulpverle
ning op levensbeschou
welijke grondslag ver
dwijnt. „Wij dreigen uit
gerangeerd te worden",
zegt luitenant-kolonel
J. Ligtelijn, die binnen
het Leger des Heils de
scepter zwaait over het
maatschappelijk werk.
Maar A. Gijsbers, direc
teur-generaal welzijn
van het ministerie van
WVC, zegt dat de over
heid „het particulier ini
tiatief goed laat functio
neren".
De hulpverlening is het Le
ger des Heils op het lijf ge
schreven. Vraag tien Neder
landers waar ze het leger van
kennen, en negen zullen de
kroegentochten, de opvang
van zwervers en de verkoop
van tweehands-kleding voor
goede doelen noemen. Heil
sofficier Ligtelijn is daar niet
helemaal gelukkig mee. „In
derdaad wordt ons image be
paald door de hulpverlening;
als je nergens meer terecht
kunt, staat het Leger altijd
nog klaar. Maar zelf zie ik als
onze belangrijkste doelstel
ling: mensen in aanraking
brengen met het evangelie
van Jezus Christus".
Dat wil niet zeggen dat Lig
telijn het sociale werk van
het Leger van minder waar
de acht. „William Booth,
onze Engelse oprichter, heeft
al heel vroeg begrepen dat ie
eerst iets moet doen aan de
verbetering van de sociale
omstandigheden van mensen,
voordat je aan verkondiging
begint. Daarom zette hij
soepkeukens op en organi
seerde hij ploegen om de ar
moedige arbeidershuisjes
schoon te maken". Ligtelijn
Het Leger des Heils zoals
veel mensen het kennen: mu-:
ziek makend op straat.
noemt dit werk een „uit
vloeisel van het geloof"; het
is geen stiekeme methode om
met het evangelie binnen te
komen. „Wij willen eerst de
nood van de mensen ledigen
en wijzen hen een hogere
weg, als ze verder willen ko
men. Maar daar zijn ze na
tuurlijk volkomen vrij in, we
dringen onze overtuiging aan
niemand op".
Staat
Na de tweede wereldoorlog is
het werk van het Leger des
Heils drastisch veranderd.
Was het Leger voor die tijd,
samen met andere particulie
re organisaties, de enige in
stantie waar mensen voor
hulp terecht kohden, na de
oorlog nam de overheid een
groot deel van dat werk over.
Maar ook indirect kreeg de
staat een dikke vinger in de
verzorgingspap; door eisen te
stellen aan instellingen bij de
verstrekking van subsidies,
kreeg de staat invloed op het
beleid van het Leger en an
dere organisaties. Ligtelijn:
„Een groot deel van ons
werk wordt gesubsidieerd.
Daardoor zijn we veel profes
sioneler geworden. In ruil
voor subsidie eiste de over
heid kwaliteit en dus hebben
al onze medewerkers de ver
eiste diploma's".
Ligtelijn vindt het niet meer
dan redelijk dat de overheid
deze eis stelt, maar is bang
dat het daarmee niet op
houdt. „Door de decentralisa
tie is de subsidiëring in han
den gekomen van de plaatse
lijk overheid. Daardoor
wordt de financiering steeds
meer politiek bepaald. Hier
en daar kun je gemeente
raadsleden al horen vragen
of hulpverlening met een le
vensbeschouwelijke identiteit
nog wel gesubsidieerd kan
worden. Ik zou me dat nog
wel kunnen voorstellen als
wij alleen maar hulp zouden
bieden aan heilsoldaten,
maar zo is het niet, wij zijn er
voor iedereen. De overheid
wil een zo neutraal mogelijke
hulpverlening, elke levens
beschouwelijke kleur of
het nou christelijk is, islamis-
tisch of wat dan ook moet
er uit verdwijnen. De verzor
gingsstaat grijpt steeds verder
om zich heen en het particu
lier initiatief wordt terugge
drongen. Ik vind dat een
slechte zaak. De staat moet
zijn burgers het recht geven
om vanuit een bepaalde le
vensbeschouwing hulp te
verlenen, dat mag niet gedis
crimineerd worden. Daar
protesteren wij fel tegen".
Zelfkant
Drie jaar geleden dreigde het
Leger des Heils al het eigen
werk in de reclassering op te
moeten geven. Dat is na een
actie nog enigzins rechtge
trokken, maar Ligtelijn
waarschuwt dat een al te gro
te greep van de overheid er
uiteindelijk toe zou kunnen
leiden dat het Leger zijn
werk moet afstoten. Direc
teur-generaal Gijsbers van
WVC zou dat betreuren: „Het
Leger houdt steeds vol men
sen aan de zelfkant op te zoe-
A. Gijsbers, directeur-gene
raal welzijn van WVC: „Over
heid laat particulier initiatief
goed functioneren"
ken; de junk, de zwerver. We
moeten daar ontzag voor
hebben". De verzorgingsstaat
hoeft daar geen belemmering
voor te zijn, vindt hij. „De
verzorgingsstaat betekent
niet dat de staat alles moet
doen. De bedoeling is dat de
overheid voor sociale verze
keringen en dergelijke zorg
draagt voor mensen die geen
inkomsten meer hebben,
door werkloosheid, ziekte of
ouderdom, zodat die niet
meer tot de bedelstaf hoeven
te vervallen. Er is geen spra
ke van dat het Leger des
Heils niet in een verzorgings
staat zou passen".
Volgens Gijsbers zal een
„zorgzame samenleving", zo
als minister Brinkman
(WVC) die bepleit, voor het
Leger dan ook geen verande
ring betekenen. „Ook in een
zorgzame samenleving kan
een particuliere organisatie
hulp bieden, dat verandert
niet. Het pleidooi voor een
zorgzame samenleving is een
appèl aan de samenleving om
de solidariteit tussen indivi
duele burgers nieuw leven in
te blazen. Want hoe je het
ook wendt of keert, we zijn
van elkaar afhankelijk. Als
we ons eikaars lot niet meer
aantrekken, zijn we geen sa
menleving meer. Het Legér
geeft wat dat betreft een
goed voorbeeld. Dat zoekt
mensen op waar anderen
zich niet mee willen bemoei
en. En ook de mensen die
door de professionele hulp
verlening niet bereikt wor
den omdat die afwacht tot
de mensen zichzelf op het
spreekuur melden worden
op die manier bereikt. Het
Leger des Heils zegt daar zit
ten mensen in de puree, dus
daar ga ik heen".
STEVO AKKERMAN
DEN HAAG Minister Smit-
Kroes (Verkeer) wil een on
derzoek laten uitvoeren naar
vrijwillige autokeuring. Deze
zou in de plaats moeten komen
van de eind 1985 ingevoerde
verplichte keuring voor auto's
ouder dan drie jaar. De ver
plichte autokeuring blijkt wei
nig effect te hebben op de ver
keersveiligheid.
Dat er sinds de invoering van
de autokeuring 150.000 auto's
extra voor de sloop zijn aange
boden, is gewoon een eenmali-
fe zaak, aldus het onderzoe-
ende DHV. Volgens DHV
heeft de autokeuring tot nu
toe aan particulieren 390 mil
joen gulden gekost. Liefst 95
procent van de mensen wil dat
de keuringen doorgaan, het
liefst bij de eigen garage (90
procent). Bij de eigen garage
worden ook de meeste repara
ties na een keuring uitgevoerd
(70 procent).
INSTITUUT VOOR ONDERZOEK OVERHEIDSUITGAVEN:
(Van onze
parlementaire redactie)
DEN HAAG Omdat het
kabinet vindt dat een
school pas moet worden
opgeheven als er minder
dan dertig leerlingen per
jaar zijn en het totale aan
tal leerlingen almaar
daalt, zullen te veel scho
len in het voortgezet on
derwijs klein worden of
klein blijven. Daardoor
dreigen de kosten per
leerling steeds hoger te
worden. Een mogelijkheid
om dit tegen te gaan zon
der de opheffingsnorm te
verhogen, is het aantal
kleine scholen per voe-
dingsgebied (regio) en be
voegd gezag (gemeente,
schoolvereniging of -stich
ting) te beperken.
Deze aanbeveling doet het In
stituut voor Onderzoek van
Overheidsuitgaven (IOO) in
een rapport aan onderwijsmi
nister Deetman. Het rapport
gaat over de gevolgen van de
financiële gelijkstelling van
openbaar en bijzonder onder
wijs, zoals wij die sinds 1917 in
Nederland kennen. Om het
aantal kleine scholen beperkt
te houden, ziet het rapport ook
nog een andere mogelijkheid:
relatief lagere vergoedingen
voor kleine scholen en wat ho
gere vergoedingen voor grote
re scholen.
Het IOO komt in zijn onder
zoek verder tot de conclusie
dat de regelgeving in het
voortgezet onderwijs heel wat.
eenvoudiger kan, zónder de fi
nanciële gelijkstelling tussen
openbaar en bijzonder onder
wijs geweld aan te doen. De
scholenbouw, die onder ver
antwoordelijkheid van het rijk
valt, zou bijvoorbeeld in zijn
geheel kunnen worden over
gedragen aan een samenwer
kingsverband van lagere over
heden, verenigingen en stich
tingen voor bijzonder onder
wijs. Ook de voorbereiding
van de scholenplannen (de
landelijke en regionale verde
ling van scholen) zou aan deze
samenwerkingsverbanden
kunnen worden overgelaten.
FLIP
De zeehond die al enige weken in de Oude Maas rondzwemt laat
zich niet gemakkelijk pakken. De verwoede pogingen van men
sen van Smit Tak, de brandweer, rivierpolitie, havendienst, die
renambulance en Aluchemie om het dier te vangen zijn tot dus
verre zonder resultaat gebleven.
De mavo-kandidaten kre
gen gisteren bij aardrijks
kunde - zoals eerder ook
bij geschiedenis het geval
was - voor het eerst te
maken met meerkeuze
vragen, 32 in totaal naast
een serie open vragen. De
nieuwe opzet vergde meer
leeswerk en toch ook heel
wat taalgevoel om moei
lijk geformuleerde vra
gen, zoals die over de de
mografische begrippen
(D-niveau), te kunnen op
lossen, aldus leraar Van
Eisen van het Bonaventu-
racollege in Leiden. Als
geheel noemde hij het een
van de betere examens
van de laatste jaren met
een goede verdeling van
de stof en een pittig ni
veau. Behalve een aantal
demografische opgaven
kwamen de Waddenzee
(dijken en zeehonden), de
verstedelijking van de
Randstad, en een goed op
gezet onderdeel Duits
land. Daarbij een origine
le opgave om vier kaart-
fragmenten op een grote
kaart in te passen. Jam
mer was dat de problema
tiek van de buitenlanders,
die wel bij het havo-exa
men even aan bod kwam,
hier werd overgeslagen -
kennelijk is dit onderdeel
niet goed onder te bren
gen in meerkeuzevragen.
Bij havo-aardrijkskunde viel
het aantal verrassingen in de
tevoren bekende thema's mee.
Het examen was niet te moei
lijk, ook niet te makkelijk, al
dus leraar Moerings van het
Bonaventuracollege. Slechts
bij de vragen over het Lau
wersmeer kwamen te vee) de
tails aan de orde. Doorgaans
waren de opgaven goed ge
spreid. Ook de vragen over
het Ruhrgebied waren veelzij
dig aangepakt: fysisch, demo
grafisch en economisch.
Pater Wernink (Aloysiuscolle-
ge Den Haag) noemde het
vwo-examen aardrijkskunde
van goed niveau. Er werd zo
wel op memorie als op inzicht
een beroep gedaan met vragen
over de huwelijksvruchtbaar
heid, de woningvoorraad, het
Waddengebied, regionale on
gelijkheid het Nederlandse
landschap, Amerika en - vrij
makkelijk - Indonesië als ont
wikkelingsland. Het Neder
landse landschap vormde een
nieuw onderdeel. Het opgege
ven thema was het quartair.
De verwachte algemene vra
gen ontbraken, wel werden
twee types landschappen aan
de orde gesteld: het lössland-
schap bij Gulpen en het duin
landschap tussen Den Haag en
Katwijk (waarom ontbreken
oude duinen tussen Katwijk
en Leiden, wat is zijn de oor
zaken dat de duinenrij bezui
den Den Haag smaller is ge
worden?).
Wiskunde
Veel verbeterd qua opzet, luid
de het oordeel van mevr. Pau
wels, lerares aan het St. Maar-
tenscollege te Voorburg, over
het mavo-examen wiskunde
van 's ochtends. Het C-exa-
men werd door de leerlingen
als ronduit makkelijk ervaren,
het D-examen was zeer orde
lijk met meer mogelijkheden
tot berekenen dan in vooral-
gaande jaren. Ook de open
vragen waren goed te maken
De tijd was voldoende.
Wiskunde B voor vwo (voor
een klein groepje niet-geslaag
den van vorig jaar was er voor
het laatst wiskunde I) maakt*
volgens een leerling aanvan
kelijk zo'n morsige indruk da- I
het veel moeilijker leek dat
de schoolonderzoeken. Achter
af gezien viel het toch wel m«
was zijn slotconclusie. Over
het algemeen werd opgave
over ruimtemeetkunde als hd
moeilijkst ervaren, de rest wa
standaardwerk. Volgens eet
docent opgave 3 over eer,
rechthoekig assenstelsel wal
lastig. De eerste twee opgaven
had men letterlijk zo in de
klas gehad en ook opgave I c
was, volgens hem, gemakke
lijk op te lossen.
Ook Dij wiskunde voor havo
werden met de vragen bij de
opgaven 2 en 3 (over eer
rechthoekig assenstelsel) als
moeilijk ervaren. Een docenl
vond de a-onderdelen van de
vragen direct herkenbaar, de
b-vragen gingen wel, maar de
c-vragen waren lastig. Hij
vond het examen niet moeilij
ker dan in voorgaande jaren.
Etaleren
Bij het beroepsgericht lbo-(
had het lmo gisteren etaleren
Het was een erg aardig exa
men, waaraan de leerlinge!
veel plezier hebben beleefd
Het examen bestond uit twaali
foto's vah etalages, allerle
branches betreffend. Aan
hand daarvan moesten
leerlingen aan het werk me
kleurstellingen en lichteffec
ten.
Examen-uitslagen woensdag
mei
Lto C Natuurkunde l.b; 2.b
3.c; 4.c; 5.c; 6.d; 7.c; 8.b; 9.e
lO.c; ll.a; 12.c; 13.c; 14.a; I5.b;
16.a, 17.b; 18.b; 19.c; 20.b
Lto D Natuurkunde l.a; 2.e;
3.a; 4.d; 5.a; 6.d; 7.b; 8.b; 9.C
lO.a; ll.a; 12.a; 13.b; 14.b; 15.C
16.a; 17.d; 18.a; 19.e; 20.c
Leao/lhno-C Kantoorpraktij]
l.c; 2.c; 3.b; 4.b; 5.b; 6.c; 7.1
8.b; 9.b; lO.a; ll.b; 12.b; 13.<
14.a; 15.c; 16.c; 17.b; 18.d; 19;
20.b; 2l.c; 22.a; 23.c; 24.d; 25i
26.a; 27.b; 28.a; 29.a; 30.d; 31.1
32.a; 33.d; 34.c; 35.e
Mavo/leao/lhno/llo-D Natuur
kunde l.b; 2.f; 3.d; 4.b; 5*
6.a; 7.c; 8.c; 9.c; lO.d; ll.b; 12*
13.b; 14.b; 15.f; 16.a; 17.c; 18J
19.b; 20.c; 2l.b; 22.c; 23.c; 24*
25 c; 26.b; 27.c; 28.b; 29.a; 30.c
Mavo-C Natuurkunde l.«
2.d; 3.b; 4.b; 5.c; 6.a; 7.a; 8.c; 9.a
10.b; ll.b; 12.c; 13.c; 14.b; 15.C
16.b; 17.c; 18.b; 19.b; 20.e; 21.1
22.a; 23.c; 24.e; 25.c; 26.b; 27 a
28.a; 29.a; 30.d
Havo/vhbo Frans l.d; 2.d; 3.?
4.b; 5.a; 6.d; 7.d; 8.a; 9.c; 10.1*
11.b; 12.d; 13.a; 14.a; 15.a; 16?
17.c; 18.d; 19.c; 20.d; 21.b; 22.d
23.b; 24.c; 25.c; 26.a; 27.d; 28.1*
29.d; 30.b; 31.b; 32.c; 33.c; 34?
35 d; 36.a; 37.b; 38.d; 39.a; 40.
41.b; 42.c; 43.c; 44.a; 45.b; 46.
47.b; 48.a; 49.b; 50.d
Vwo Frans l.d; 2.c; 3.a; 4.k
5.b; 6.d; 7.b; 8.b; 9.a; lO.d; ll.d
12.c; 13.d; 14.c; 15.a; 16.b; 17.a
J8.c; 19.b; 20.d; 21.a; 22.b; 23.c
24.c; 25 c; 26.c; 27.b; 28.a; 29 c
30.b; 31.a; 32.b; 33.d; 34.d; 35.d
36.b; 37.b; 38.b; 39.a; 40.c; 41.1*
42.c; 43.c; 44.a; 45.a; 46.a; 47.
48.a; 49.a; 50.d
Nieuwe vice-president Internationale Hof
DEN HAAG De Senegalese
rechter Kéba Mbaye is be
noemd tot vice-president van
het Internationale Hof van
Justitie in Den Haag. Het In
ternationaal Gerechtshof, on
derdeel van de Verenigde Na
ties, is de hoogste rechterlijke
instantie ter wereld. De Sene-
§alees volgt als vice-president
e Fransman Guy Ladreit de
Lacharrière op, die in maart is
overleden. Mbaye blijft als
vice-president in functie tot
1988, terwijl zijn mandaat als
rechter in het vnftien leden
tellende Hof van Justitie loopt
tot 1991. Mbaye (62) is sinds
1982 rechter in het Internatio
nale Hof, dat is gevestigd in
het Vredespaleis. Van 1964 tot
1982 was hij president van het
Hooggerechtshof van Senegal.
DEN HAAG Minister
Nijpels (milieu) ziet wei
nig heil in een cadmium-
verbod dat alleen voor
Nederland geldt. Nijpels
hoopt dat er in EG-ver-
band een regeling tot
stand kan komen, waar
door het gebruik van deze
milieuschadelijke stof
wordt beperkt
De minister zei gisteren tegen
over de kamercommissie mi
lieuzaken dat een eenzijdige
regeling eigenlijk niets oplost.
„Het is volstrekt onmogelijk
onze grenzen te sluiten voor
cadmiumhoudende produkten.
Een internationale aanpak is
vereist".
„Een nationale regeling is leuk
voor de tribune, maar bij mi
lieubeleid moet je buitenge
woon voorzichtig zijn met ge-
tuigenissenpolitiek", aldus Nij
pels. Hij benadrukte dat de
verspreiding van cadmium in
produkten tegengegaan moet
worden. De minister sprak zijn
verontrusting uit over. het hui
dige niveau van het zware me
taal cadmium in het milieu.
Dat niveau moet volgens Nij
pels omlaag worden gebracht
Volgens VVD-woord voerder
Braams gaat Nijpels met zi
besluit te ver. Volgens Braai
moet een verstandige toepas
sing van cadmium niet wor
den verboden. In kunstglas
keramiek en glazuur verwerk!
cadmium zal volgens het libe
rale kamerlid niet gauw in het
milieu terecht komen. Datzelf
de geldt voor kunstschilder»
verf en bierkratjes, aldus.
Braams.
