Alleen winst van links
kan schrale hoop bieden
I
Medewerkers Contra
netwerk handelden
„in geest van Reagan'
Kohl wijst voorstel Gorbatsjov af
Hart erkent fout
in nieuw schandaal
BUITENLAND
CeidaeSomant
Razzia op jeugd
in park Moskou
Aanslag op Franse
premier verijdeld
Snoepje
ZWART ZUID-AFRIKA KIJKT VANDAAG TOE BU BLANKE VERKIEZINGEN
Honderd doden na aardverschuiving
Onherkenbaar
WOENSDAG 6 MEI 1987 PAGINA 7
Griekse marine entert
Turks vissersschip
ANKARA /ATHENE De Griekse mari
ne heeft gisteren een Turks vissersschip
geënterd en de kapitein gearresteerd.. Dit
hebben zowel Turkse als Griekse -zegslie
den bevestigd. Maar een .Woordvoerder
van de regering in Athene ontkende giste
ren in alle toonaarder^-jat de boot ook be
schoten is. „Wij hjebben de kapiteit gear-
resteerjijytt.da.tJ?;ij jn onze territoriale wa-
terien aan het vissen was, maar er is geen
.Khot gelost", aldus de woordvoerder. De
Turkse onderminister Inal Batu heeft of
ficieel om opheldering gevraagd. In maart
van dit jaar leidden Turkse plannen om in
de Egeische Zee naar olie te gaan zoeken
al bijna tot een gewapend conflict tussen
de beide Navo-partners.
MOSKOU Een Russische dissi
dent heeft gisteren onthuld dat de
politie en het leger maandagavond
een razzia hebben gehouden in een
park in Moskou dat veel werd be
zocht door westers georienteerde
iongeren met lang haar en hippie-
kleding. Sommige jongeren zouden
zijn geslagen en er zouden zo'n
zestig arrestaties verricht zijn. Vol
gens Nikolai Chramov, lid van het
comité voor het wekken van ver
trouwen tussen de Verenigde Sta
ten en de Sovjet-Unie, hadden en
kele jongeren een zak over hun
hoofd gekregen zodat hun ge
schreeuw niet gehoord kon wor
den toen ze werden geslagen.
PARIJS De Franse minister
van binnenlandse zaken, Charles
Pasqua, heeft voor het eerst
kranteberichten bevestigd waar
in stond dat een komplot tegen
premier Jacques Chirac en twee
of drie andere leden van zijn re
gering is verijdeld. Pasqua zei tij
dens een televisieprogramma
over het terrorisme, dat vorige
maand een aanslag op Chirac en
de anderen werd voorbereid.
Pasqua zei dat de autoriteiten de
mensen kennen die bij deze zaak
betrokken waren, maar weiger
de nadere bijzonderheden be
kend te maken.
„CONTRA'S HEBBEN
AMERIKAAN VERMOORD"
MANAGUA De door de VS gefinancierde
Contra's in Nicaragua hebben vorige week dé
27-jarige Amerikaan Benjamin Linder in koe
len bloede vermoord. Deze conclusie trekt de
politiearts Bayardo Gonzalez, die onlangs het
stoffelijk overschot heeft onderzocht. De arts
schrijft de dood van Linder toe aan een kogel
die van «65 centimeter afstand door het hoofd
werd geschoten. Op de schotwond waren
kruitresten achtergebleven. Bij de „executie"
zouden ook twee Nicaraguanen zijn vermoord.
Eén werd door het oor geschoten, de ander
overleed door een messteek in de borst. Linder
hielp in Nicaragua als vrijwilliger bij de bouw
van een waterkrachtcentrale. De Contra's ver
klaarden vorige week dat Linder bij een gra-
naataanval van de Sandinisten om het leven
was gekomen.
Demjanjuk (linksboven) en zijn advocaten kijken naar
de video-montage (inzet) die gisteren werd vertoond
tijdens de rechtszaak in Jeruzalem.
Demjanjuk protesteert
tegen vertoning video
JERUZALEM In het proces in
Jeruzalem tegen de van oorlogsmis
daden verdachte John Demjanjuk
heeft diens advocaat Mark O'Con
nor fel geprotesteerd tegen de ver
toning van een videofilm van Dem
janjuk. De videofilm bestaat uit op
namen die vorig jaar in de Ayalon-
gevangenis van Tel Aviv zijn geno
men en in een deel van de film is
een oude foto van Demjanjuk over
het oorspronkelijke beeld gemon
teerd. De advocaat betitelde de vi
deo als een „Hollywood-achtige
truc" en bovendien vanwege de
„grove laster een schending van het
bijbels en joods recht".
De Indiase premier Gandhi geeft president Zail Singh een snoepje voor zijn 71-ste verjaardag.
Volgens de Indiase pers zijn de meningsverschillen tussen de twee leiders echter zo groot gewor
den, dat Zail Singh er zelfs over zou denken Gandhi te ontslaan.
(Van onze correspondent
Jo Wijnen)
[WASHINGTON Het
ingewikkelde en geheime
jnetwerk, dat diende om
de Nicaraguaanse rebel
len, de Contra's van geld
en militair materieel te
voorzien, kon bestaan om
dat de betrokkenen dach
ten te handelen met de
goedkeuring van presi
dent Reagan. Dat zei ge-
neraal-majoor b.d. Ri
chard Secord. Hij werd
gisteren als eerste ver
hoord door de speciale
commissies van het Ame
rikaanse Congres, die een
onderzoek instellen naar
het Iran-schandaal.
Secord verklaarde dat met de
geheime wapenzendingen aan
Iran dertig miljoen gulden
winst was gemaakt, maar dat
daarvan ruim zeven miljoen
gulden de Contra's heeft be
reikt. Secord was dan ook al
lerminst te spreken over de
Amerikaanse minister van jus
titie Meese, die had verklaard
dat er tussen de veertig en zes
tig miljoen gulden naar de
(intra's in Nicaragua is ge
gaan. Overigens zei Secord
zich door de Amerikaanse re
gering verraden te voelen.
„Alle bij het Contra-netwerk
betrokken personen zijn door
de regering in de steek gelaten
en moeten zich nu zelf zien te
verdedigen", zei Secord die
door luitenant-kolonel Oliver
North bij het Contra-netwerk
werd betrokken. De gepensio
neerde generaal, die niet al
leen contacten onderhield met
de Contra's, maar ook geld
probeerde los te peuteren van
onder meer rijke Arabieren,
zei: „Wij handelden in de zin
van president Reagans politie
ke opvattingen". De generaal
b.d. voegde daaraan toe dat
alle betrokkenen „geloofden
in het belang van wat ze de
den". Overigens zei Secord
ook dat het door North opge
zette netwerk niet direct werd
gefinancierd door de Ameri
kaanse regering.
In Washington raken steeds
meer deskundigen ervan over
tuigd dat als gevolg van de
verhoren, het Witte Huis op
nieuw in grote moeilijkheden
zal raken. President Reagan
heeft gisteren nogmaals ont
kend iets van de privéfondsen
en het doorsluizen van met de
Iraanse transacties gemaakte
winsten naar de Contra's te
weten. Maar vrijwel niemand
is bereid dat te geloven.
Wapenhandel
Uit de verhoren van Secord,
die nog tot vrijdag doorgaan, is
in ieder geval gebleken dat
Oliver North nog meer betrok
ken was bij het financieren
van de Contra's dan tot dusver
was aangenomen. Ook is ge
bleken dat ex-directeur van de
CIA, William Casey ten nauw
ste bij het financieren van de
Contra's was betrokken.
Richard Secord is een gepen
sioneerd generaal die was ge
specialiseerd in wat doorgaans
als „geheime oorlogsvoering"
wordt aangeduid. Hij was bij
tal van Amerikaanse acties in
binnen- en buitenland betrok
ken. Vlak voor zijn pensione
ring werd zelfs aangenomen
dat hij bestemd was voor een
buitengewoon hoge politieke
post in het Pentagon. De kleu-
rijke carrière van de generaal
strandde evenwel omdat een
van zijn vrienden, de voorma
lige CIA-agent Edwin Wilson,
betrokken was bij geheime
verkopen van onder meer ex
plosieven aan Libië.
Toen Secord in 1983 met pen
sioen ging, trad hij vrijwel on
middellijk daarna in dienst
van de wapenhandelaar Al-
bert Akim. Dat bracht hem
•weer in contact met Oliver
North die doende was met het
opzetten van een geheim net
werk om de Contra's aan
wie, volgens een besluit van
het Congres, tussen 1984 en
1986 geen Amerikaanse hulp
meer mocht worden verleend
van financiële en militaire
middelen te voorzien.
(Van onze correspondent
Anthony Heard)
KAAPSTAD Een ver
kiezing voor blanken met
miljoenen zwarten als toe
schouwers; zo was de situ
atie in Zuid-Afrika van
daag. Drie miljoen blanke
stemgerechtigden bega
ven zich naar de stemhok
jes om een nieuwe rege
ring te kiezen voor het
land, waar rassenonlusten
nog steeds aan de orde
van de dag zijn. De rest
van de dertig miljoen
Zuidafrikaanse inwoners,
die voor het merendeel
zwart zijn, mag niet mee
doen.
De overwinnaar van de ver
kiezingen dat staat nu al
vast is president P.W. Bot
ha's Nasionale Party. De ver
kiezingen zijn dan ook al
meermalen als „komedie" be
stempeld en militante zwarten
hebben met wisselen succes
getracht de gang van de blan
ken naar de stembus te versto
ren. Maar toch kan de uit
komst van de stemming direc
te invloed hebben op de toe
komst van het land, waar poli
tieke gewelddadigheden in
minder dan drie jaar tijd al
2.500 levens hebben geëist.
De Nasionale Party is al sinds
1948 aan de macht, maar de
laatste jaren zijn nogal wat
linkse en rechtse splinterpar
tijen ontstaan en de twee flan
ken doen gezamenlijk hun
best om de gevestigde macht
van de Party in het blanke
electoraat zoveel mogelijk uit
te hollen. En hierin ligt nu het
belang van de verkiezingen: in
welke mate zal president Bot
ha's machtspositie terugge
drongen worden?
Steun
Tot op de dag van vandaag
kon de Party rekenen op de
steun van eenderde van de
Engelssprekende Zuidafrika
nen en de meerderheid van de
(uit Nederland afkomstige)
Afrikaners. Maar, terwijl die
meerderheid zo'n twee decen
nia geleden nog tachtig pro
cent was, is dat percentage nu
gezakt tot zestig procent en
misschien nog wel minder. De
rechtse partijen eisen waar
schijnlijk twintig procent van
de Afrikaners op, en de linkse
Onafhankelijken en de Pro
gressieve Federale Partij zul
len ook wel zo'n twintig pro
cent naar zich toetrekken.
De feitelijke macht van de Na
sionale Party heeft echter wei
nig te maken met die één mil
joen kiezers die hun steun be
tuigen aan de regerende partij.
De grootste kracht van de Par
ty ligt in het Staatsveiligheid-
sapparaat van ministers en po
litiecommissarissen, dat met
zijn tentakels invloed uitoefent
op vrijwel elk aspect van de
Zuidafrikaanse samenleving.
Na het afkondigen van de
noodtoestand werd deze macht
direct voelbaar: bijvoorbeeld
door de massale arrestaties, de
persbreidel en het verbod op
samenscholingen. Onder deze
omstandigheden is het zelfs
voor de relatief bevoorrechte
blanken haast onmogelijk om
doodgewone politiek te bedrij
ven.
Desondanks accepteert de re
gering, die een hardnekkig
voorstander is van wetmatig
heden, dat van tijd tot tijd ver
kiezingen gehouden moeten
worden en wendt zich dan tot
het blanke kiezerscorps voor
bevestiging van de politieke
doelstellingen. De vorige ver
kiezingen werden zes jaar ge
leden gehouden en de volgen
de staan gepland voor over
twee jaar, precies zoals wette
lijk bepaald werd bij het in
stellen van het uit drie (blank-
Indisch- en kleurlingen-) Ka
mers bestaande parlement. Er
zijn ook mensen die voorspel
len dat zich geen verkiezingen
meer zullen afspelen onder
deze regering.
Communisme
Wat in de verkiezingscampag
nes als belangrijkste aan
dachtspunt naar voren kwam,
was de vermeende toegeeflijk
heid van de liberale oppositie
partij de PFP jegens het com
munisme. De PFP ontkent ook
maar iets met het communis
me te maken te hebben of
communistische sympathieën
te koesteren. De partij ver
klaart dat de grootste kracht
die het communisme steunt
het al 39 jaar durende apart
heidssysteem is, dat tot gevolg
heeft gehad dat de zwarten
vervreemdden van het Wes
terse vrije-ondernemingssys-
teem en van hun blanke land
genoten. De PFP wijst op het
hoge werkloosheidscijfer, de
sociale verdeeldheid, crimina
liteit en geweld, en noemt dit
de erfenis van de huidige re
gering.
Het middelpunt van belang
stelling vóór en tijdens de ver
kiezingen wordt ongetwijfeld
gevormd door de zogenoemde
„onafhankelijken". Dit zijn
drie uiterst bekwame voorma
lige nationalisten, die vinden
dat de regering Botha niet ge
noeg vorderingen maakt met
de beloofde hervormingen.
Eén van hen is de ex-ambassa
deur voor Zuid-Afrika in Lon
den, dr. Dennis Worrall. Hij
keerde terug naar zijn vader
land om zijn reusachtige strijd
te voeren compleet met
Kennedy-achtige publiciteits-
stunten, zoals luchtballonnen
tegen de gewiekste Chris
Heunis, de leidende architect
van het constitutionele rege
ringsbeleid en de vermeende
troonopvolger van de nu 71-ja
rige President Botha. De uit
komst van de Worrall/Heunis-
slag in het kiesdistrict Helder-
burg zal voor een groot deel
bepalen hoe de regering Botha
uit de verkiezingsstrijd tevoor
schijn komt: als triomfator of
als gekwetste.
Zwarte jongeren protesteerden gisteren In Kaapstad tegen de verkiezingen voor blanken. De demonstranten riepen op tot een
staking van twee dagen.
Desillusie
Noch de onafhankelijken,
noch de PFP maken kans om
de regering voorbij te streven.
De onafhankelijken beweren
echter wel dat ze dertig pro
cent van de nationalisten ver
tegenwoordigen. Een groep die
bij een volgende verkiezing
Botha wel eens keihard zou
kunnen laten vallen. Colin
Eglin, de uiterst pragmatische
PFP-leider, heeft de onafhan
kelijken al steun toegezegd en
geholpen m$t organisatorische
zaken. Hij gelooft dat een ver
bond van zijn partij met de on
afhankelijken en andere ge
matigde linkse groeperingen
bij deze verkiezing daadwer
kelijk invloed kan uitoefenen
en bij de volgende verkiezin
gen belangrijk aan kracht kan
winnen.
Eén ding is niettemin zeker:
Botha blijfi aan het bewind
met waarschijnlijk meer dan
honderd van de totaal 166 par
lementsleden achter hem.
Maar als de PFP oftewel
het verbond met zetelwinst
in het parlement terugkeert
(bijvoorbeeld van 36 naar 40
zetels), zal het er bij de volgen
de verkiezingen om gaan
spannen. Hopenlijk zullen de
dertig nationalistische parle
mentsleden van wie gezegd
wordt dat ze het in hun hart
eens zijn met de onafhankelij
ken, naar het linkse verbond
„overlopen".
Troefkaart
De enige troefkaart die de re
gering nog heeft zijn de twee
rechtse splinterpartijen, de
Conservatieven en de Herstig-
te Nasionale Party. Maar aan
gezien zij er niet in slaagden
een samenwerkingsverband
tot stand te brengen voor de
verkiezingen en elkaar voort
durend in de haren zitten, lijkt
het onwaarschijnlijk dat ze
veel aan invloed winnen.
Slechts zeventien zetels zijn in
handen van de Conservatie
ven en de Herstigte Nasionale
Party heeft er maar één.
Vermoedelijk zal de uitkomst
een lichte vermindering van
regeringssteun zijn ten gunste
van links, maar meer ook niet.
De realiteit is echter dat het
merendeel van de Zuidafrika
nen nog steeds geen kiesrecht
heeft. Terwijl de steden en
woonwiiken van voortdurende
gewelddadigheden schudden
op hun grondvesten, mogen de
zwarten alleen van een af
stand toekijken als de blanken
hun ontroerende verkiezings
campagnes voeren. Daarbij
gaat het ironisch genoeg
voornamelijk over de positie
van de zwarten. Het eeuwig
durende hete hangijzer van de
„blanke" politiek is namelijk
öf en op wélke voorwaarde de
overgrote zwarte meerderheid
van Zuid-Afrika betrokken
moet worden bij de beleids
voering. Voorlopig is daar nog
absoluut geen sprake van.
BÖNN De Westduitse bondskanselier Helmut Kohl
heeft het jongste aanbod van de Sovjetleider Gorbats
jov om kernraketten voor de kortere afstand uit Euro
pa terug te trekken afgewezen. Volgens Kohl kunnen
deze wapens in korte tijd naar hun plaats worden te
ruggebracht. De regering in Bonn is verdeeld over het
jongste aanbod van Gorbatsjov en de bondskanselier
verwacht dat men pas volgende maand tot een beslis
sing komt.
Het voorstel van de Sovjets om de raketten met een bereik van
vijfhonderd tot duizend kilometer uit Europa weg te halen
„heeft ons absoluut niets opgeleverd", verklaarde Kohl gisteren.
Hii meent dat raketten die naar Azië zijn verplaatst, binnen en
kele uren weer naar in Europa kunnen worden gebracht. On
derhandelingen over raketten met een kortere draagwijdte moe
ten gepaard gaan met gesprekken over afschaffing van chemi
sche wapens en over beperking van de conventionele strijd
krachten. Op conventioneel gebied heeft de Sovjet-Unie een
overwicht.
FLIP
NEW YORK Gary Hart
heeft het verhaal dat hij vrij
dagnacht met een 29-jarige ac
trice heeft doorgebracht, gehe
keld als „misleidend en on
juist". De belangrijkste kandi
daat van de Democratische
Partij voor de Amerikaanse
presidentsverkiezingen zei gis
teren dat de Miami Herald on
nauwkeurig conclusies had ge
trokken op basis van slordige
observeringen. „Heb ik een
fout gemaakt door mezelf in
een situatie te plaatsen die
verkeerd kon worden uitge
legd? Natuurlijk!", bekende
Hart echter.
De Miami Herald berichtte
zondag dat Hart en Donna
Rice vrijdagnacht en een groot
deel van de volgende dag sa-
men hadden doorgebracht in
Harts 'huis in Washington, ter
wijl zijn vrouw Lee in Denver
was. De krant had enkele
journalisten bij het huis van
Hart geposteerd.
De 50-jarige ex-senator zei za
terdag dat Donna Rice een
kennis van een kennis was en
dat zij niet gezamenlijk de
nacht hadden doorgebracht. In
een interview met de Denver
Post van gisteren haalde hij fel
uit naar de media. „Ik ben
heel erg kwaad en het is niet
-oed in woede te praten", zei
hij. „Iemand moet de bezem
halen door uw beroep, want
anders stapt iedereen met ook
maar een greintje integriteit
eruit".
Waarnemers geloven dat de
affaire de campagne van Hart
nadelig zou kunnen beïnvloe
den. Maar vooralsnog is hij on
der de democratische kiezers
verreweg de populairste kan
didaat, zo blijkt uit opiniepei
lingen. Zelf zei Hart dat hij
zijn campagne voor de demo
cratische nominatie niet zou
opgeven.
PADANG Na de aardverschuiving van
maandag op West-Sumatra zijn tot dusver 46
doden geborgen. De autoriteiten zeiden giste
ren te vrezen dat nog zo'n vijftig lichamen
onder de brij van modder en stenen bedol
ven liggen. Een woordvoerder van de plaat
selijke reddingsdienst zei dat 51 gewonden
waren overgebracht naar een ziekenhuis. De
meeste slachtoffers waren fabrieksarbeiders
en boeren, die niet konden ontsnappen, toen
na zware regenval plotseling een deel van
een heuvel inzakte. Tientallen huizen en
voertuig zijn vernield.
Een onherkenbare prins
Charles bracht gisteren
een bezoek aan de onder
neming Plessy in Robo-
rough waar micro-chips
worden gemaakt. De prins
was van top tot teen ge
huld in plastic, toen hij het
nieuwe gebouw van de on
derneming ter waarde
van 150 miljoen gulden
opgnde.
