5
Geen eau de cologne-geurt je bij
50-jarige Gereformeerde Vrouwenbond
£cidóe6omm'
f
5505]
kerk
wereld
Belgisch geloofsboek
bewandelt middenweg
weer
GEESTELIJK LEVEN/OPINIE
Pausbezoek aan West-
Duitsland begonnen
SeidócêotvuMit
DONDERDAG 30 APRIL 1987 PA(
Bijeenkomst Taizé voor jongeren uit Oost en West
LJUBLJANA Voor het eerst in haar geschiedenis houdt de
oecumenische gemeenschap van Taizé een bijeenkomst voor
jongeren uit Oost en West. Van 1 tot 3 mei komen naar ver
wachting duizenden mensen naar Lubljana in Joegoslavië,
waar de conferentie op uitnodiging van aartsbisschop Sustar
wordt gehouden. Taizé is met de Joegoslavische overheid over
eengekomen dat duizend jongeren uit Oost- en West-Europa
deel mogen nemen aan de bijeenkomst. Aan het aantal belang
stellenden uit Joegoslavië is geen beperking gesteld. De confe
rentie wordt voorgezeten door broeder Roger Schutz, leider
van Taizé en initiatiefnemer van het „Jeugdconcilie".
Perez Esquivel bekritiseert Argentijnse president
BUENOS AIRES Adolfo Perez Esquivel, winnaar van de
nobelprijs voor de vrede in 1980, heeft kritiek op de manier
waarop president Raul Alfonsin van Argentinië kort geleden
het conflict met de muitende officieren heeft opgelost. Volgens
Esquivel, voorzitter van de vredesorganisatie Servicio Paz y
Justicia, zou de regering in grote moeilijkheden zou zijn ge
raakt, als de „vastberaden houding van het volk" tegen de
muiters niet duidelijk was geweest. Perez verweet de regering
dat zij op het gebied van de mensenrechten geen duidelijk be
leid voert en dat zij het repressieve apparaat van de strijd
krachten niet heeft durven aanpakken.
Gevoelens zijn heel mooi
zolang men zich er niet
op verlaat.
Jean de Boisson
„DOOR ZELFSTUDIE
EIGEN WAARDE
ONTDEKKEN"
NIEUWERKERK a/d
IJSSEL „Door zelfstu
die van Christus en de
belijdens de eigen waarde
als vrouw ontdekken in
kerk, staat en maatschap
pij". Die woorden werden
vijftig jaar geleden ge
bruikt bij de oprichting
van de Gereformeerde
Vrouwenbond. Die oude
woorden blijken in essen
tie nog steeds te gelden,
zo blijkt uit de woorden
van de presidente en
vice-presidente van de
Bond, die dit jaar het vijf
tigjarig bestaan viert.
Maar van een eau de co-
logne-geurtje, gemengd
met die van pepermunt,
is geen sprake meer, zo
die er al is geweest.
„Inderdaad kun je zeggen dat
die woorden nog steeds gel
den. Het gaat onze leden om
het ontdekken van de eigen
verantwoordelijkheid als
vrouw in het gezin, de kerk
en de samenleving. Dat blijkt
uit de programma's die de ze
venhonderd plaatselijke vrou
wenverenigingen hebben. We
doen aan bijbelstudie, maar
ook aan bezinning op ontwik
kelingen in de samenleving;
van het recht op arbeid tot en
met medisch-ethische proble
men".
Mevrouw A. Hoogerwerf-de
Ronde uit Nieuwerkerk aan
de IJssel, presidente en me
vrouw M. Smid-Helmantel uit
Ermelo, vice-presidente, erva
ren dat (gereformeerde) vrou
wen behoefte hebben om el
kaar in eigen verband te ont
moeten en te spreken over
dingen die hen bezighouden.
„Vijftig jaar geleden was de
vrouwenvereniging eigenlijk
het enige uitje voor vrouwen
en de enige mogelijkheid om
als vrouw wat wijzer te wor
den. In die begintijd was er
van mannenzijde hier en daar
wat kritiek. Als vrouwen
meer wilden weten van de
bijbel of van maatschappelijke
ontwikkelingen, dan konden
ze dat toch wel van hun echt
genoten leren? Die tijd is al
lang voorbij, vrouwen kun
nen zich in principe volop
ontplooien, er zijn mogelijk
heden genoeg tot ontwikke
ling, ook in de kerk. Bij de
oprichting van de Bond was
het ondenkbaar, een vrouwe
lijke ouderling of een vrou
welijke predikant, nu is dat
eigenlijk gewoon. Toch blijkt
dat vrouwen er behoefte aan
hebben om in de eigen kring
van alles samen te bespreken
en samen te doen. Die wens
hangt waarschijnlijk samen
met de specifieke ervarings
wereld van veel vrouwen.
Mensen die een baan buitens
huis hebben en mensen die ie
dere dag thuis de huishouding
doen, hebben een heel ver
schillende belevingswereld,
die om een eigen communica
tie vraagt".
Sociale functie
De vrouwenvereniging had
vroeger' (vaak het enige
avondje uit huis) een sterk so
ciale functie en ze heeft dat
nog. „De verenigingen zijn
vaak heel hechte groepen. Er
zijn heel wat vrouwen die
ontzettend steun hebben ge
vonden bij de vrouwenvereni
ging toen ze weduwe werden,
na een scheiding of bij andere
grote (emotionele) problemen.
Het onderling contact en de
vertrouwdheid met elkaar
zijn vaak groot, omdat veel le
den elkaar al jaren kennen.
Die grote sociale betrokken
heid heeft ook een schaduw
zijde: soms zijn groepen zo
„gesloten" dat het voor nieu
we leden moeilijk is om zich
thuis te gaan voelen. Begrijpe
lijk, dat op sommige plaatsen
nieuwe groepen ontstaan,
naast de al bestaande.
De beide presidentes zeggen
dat ondanks inpulsen en de
oprichting van nieuwe groe
pen, het ledenbestand ver
grijst en kleiner wordt. „Dat
komt voor een deel doordat
sommige groepen als het ware
uitsterven. Vooral als het om
een hele hechte groep gaat, is
er soms weinig „jong bloed"
bijgekomen. En dat betekent
dat zo'n groep steeds kleiner
wordt. Op't laatst zijn er dan
nog vier of vijf leden en dan
kan bijvoorbeeld een gebro
ken been van een van hen
aanleiding zijn dat zo'n groep
ophoudt te bestaan".
Het landelijk bestuur stimu
leert de oecumenische betrek
kingen tussen de vrouwenor
ganisaties. Zo worden er pro-
Mevrouw M. Smid-Helmantel (I) en mevrouw A.Hoogerwerf-de Ronde
vinciale Samen op Weg-dagen
gehouden en is er uitwisseling
van periodieken van de di
verse christelijke vrouwenor
ganisaties.
Somber over de toekomst van
de Gereformeerde Vrouwen
bond zijn de beide presidentes
niet. „We hebben gedurende
één seizoen een ledenwerfac
tie gehad en dat leverde acht
honderd nieuwe leden op. Dat
is een groot aantal waarop
heel wat organisaties jaloers
zijn".
Samenleving
De Gereformeerde Vrouwen
bond neemt deel aan diverse
landelijke overkoepelende
vrouwenorganisaties, bijvoor
beeld de Nederlandse Vrou
wenraad (NVR). „Het is be
langrijk dat je als vrouwen
gezamenlijk je stem laat ho
ren bij de politiek of bij maat
schappelijke organisaties. Dat
is effectiever dan wanneer je
het allemaal afzonderlijk doet.
Aan de andere kant is het
soms wel moeilijk. Want niet
altijd kunnen wij het eens zijn
met wat de NVR als stand
punt naar buiten wil brengen.
Intern maken wij onze be
zwaren dan wel kenbaar,
maar dat komt niet in de pu
bliciteit en lijkt het alsof wij,
lid van de NVR, dat stand
punt delen".
De maatschappelijke bekend
heid van de Gereformeerde
Vrouwenbond is veel geringer
dan die van bijvoorbeeld de
Rooie Vrouwen. „Dat komt
nog niet eens zozeer omdat
we zulke verschillende bedoe
lingen met ons werk hebben.
Ook wij hebben de (politieke)
bewustwording hoog in ons
vaandel staan. Maar wij doen
het wat op een andere ma
nier, minder nadrukkelijk in
de publiciteit en op een ande
re toon. Wij zijn wat voorzich
tiger en bescheidener. Of dat
laatste altijd terecht is, is na
tuurlijk de vraag".
Daarbij komt ook nog dat de
leden van de gereformeerde
vrouwenverenigingen over
allerlei concrete maatschappe
lijke onderwerpen heel ver
schillend denken. „Onder
onze leden zijn bij wijze van
spreken mensen die zich laten
vastketenen aan de hekken
van Woensdrecht, maar er
zijn er ook die niet zo'n moei
te hebben met kernenergie".
„Overigens, het gaat er niet
om dat een gereformeerde
vrouwenvereniging een soort
actiegroep is. Veel belangrij
ker is het dat leden dingen
met elkaar dingen doorpra
ten, zich in zaken verdiepen.
Dan komt de uitwerking wel
in standpuntbepaling en in
houding".
Een ander, wezenlijk, verschil
met andere vrouwenorganisa
ties is de achtergrond van
waaruit de Gereformeerde
Vrouwenbond werkt. „De bij
belstudie neemt een belangrij
ke plaats in op de program
ma's van veel groepen. We
proberen zo goed mogelijk de
theologische en kerkelijke
ontwikkelingen te volgen. Die
oriëntatie is natuurlijk mee
bepalend voor onze houding
in de samenleving".
Op 7 mei viert de Bond in
Arnhem het vijftigjarig be
staan. Er worden zo'n vier
duizend vrouwen verwacht.
Onderdeel van de feestelijk
heden is de aanbieding van
een jubileumboek. Oud-be
stuursleden hebben daarir
hun herinneringen en menin
gen geschreven.
LÜTSEN KOOISTRA
Bakker
de laan
uitgestuurd
FORT MILL De raad
van bestuur van het
Amerikaanse religieuze
imperium Praise The
Lord (PTL) heeft beslo
ten de omstreden televi
siedominee Jim Bakker
de wacht aan te zeggen
na nieuwe onthullingen
over contacten met ho
moseksuelen en prosti
tuees en financieel ge
knoei, waarbij een strop
van minstens vijftig mil
joen gulden is geconsta
teerd. Vermnoed wordt
dat het geld rechtsstreeks
belandde in de zakken
van Bakker en zijn vrouw
Tammy. Bakker staat nu
niet langer op de loonlijst
van PTL-imperium.
Aanvankelijk werd Bakker
door PTL de hand boven het
hoofd gehouden. De voorma
lige secretaresse van het be
drijf, met wie Bakker een
seksuele verhouding heeft ge
had, zal ook niet langer door
PTL worden uitbetaald. Een
en ander werd bekend ge
maakt door de tv-dominee
Jerry Falwell die tijdelijk als
opvolger van Bakker was
aangetseld om het gezicht van
de organisatie te redden.
PTL gaat verder een onder
zoek instellen naar beschuldi
gingen dat Bakker homosek
suele contacten zou hebben
onderhouden en gebruik zou,
hebben gemaakt van de dien
sten van prostituées. Ook
twee naaste medewerkers van
Bakker zijn ontslagen. Fal
well zei in te zien dat voor het
voortbestaan van PTL-- een
nieuwe leiding onontbeerlijk
Het katholieke Geloofs
boek van de Belgische
bisschoppen, waarmee zij
voldoen aan het verzoek
van paus Johannes Pau-
lus II bij zijn bezoek aan
de Benelux tot herevan
gelisatie over te gaan, is
een duidelijke bestseller.
Ook in Nederland vindt het
gretig aftrek. En niet zonder
reden: de Belgische bisschop
pen hebben een middenweg
weten te bewandelen. Zij heb
ben het boek geen katechis-
mus genoemd, maar geloofs
boek om eventuele problemen
over goedkeuring van de
tekst door het Vaticaan te
vermijden. Wel wordt in dit
boek van 224 bladzijden de
traditionele indeling van de
oude Katechismus gehan
teerd. Dit waarschijnlijk om
aan te sluiten bij die gelovi
gen die nog bekend zijn met
de oude leer.
Deel 1 gaat over de kennis
van het geloof of de geloofs
belijdenis; daarna deel 2 over
de vieringen en de sacramen
ten en tenslotte in deel 3 over
het leven als gelovige, de Tien
Geboden en het bidden.
Duidelijk is dat het boek
voorziet in een bepaalde be
hoefte. De vraag ernaar duidt
misschien ook op een behoef
te aan zekerheid. Tevens sluit
men aan op de religieuze op
gang. Religieuze boeken doen
het meer dan ooit te voren om
die religieuze honger te stil
len.
Wat opvalt is dat dit boek vrij
beknopt is en vooral de be
doeling heeft gelovigen de
rijkdom van het geloof te la
ten aanvoelen en uiteen te
zetten. Hoewel het geen vraag
en antwoordspel bevat en niet
puur zakelijk is opgesteld,
vind je in de marge „randlo-
pertjes", korte vraagjes, on
dertitels, aanwijzingen, die je
aan het denken kunnen zet
ten of uitgangspunt kunnen
zijn voor gespreksgroepen.
Ordening
Wel is het jammer dat de op
bouw van het boek zo geor
dend is. Veel mensen zouden
eerst willen vertrekken van
uit eigen ervaringen en bele
vingen. Veel mensen zijn na
Vaticanum II de wereld inge
trokken en nu lijkt het erop
alsof de belgische bisschoppen
deze mensen weer terugflui
ten naar de „kleedkamer"
voor de regels.
In het boek worden eerst de
„regels" geleerd (deel 1 en 2)
die men vooronderstelt nodig
te hebben voor het dagelijks
leven. In het voorwoord stelt
men dat het boek voor een
breed publiek geschreven is.
Hoewel elk taalgebruik ontoe
reikend is om het geloof te
verwoorden, lijkt mij dat ze
ker in het eerste deel sommi
gen met de wat wollige taal
moeite zullen hebben en met
name bij woorden als imma
nent (blijvend) en transcen
dent (overstijgend) (p. 33) en
de term „vlees worden" (p.
38). Ook bepaalde woorden als
„verlossing, verrijzenis, he
mel" komen voort uit een ei
gen taal van gelovigen, die
voor buitenstaanders niet al
tijd helemaal te vatten is.
Het boek dat bedoeld is voor
praktiserenden, randkatholie-»
ken, seizoenkatholieken en in
mindere mate andersdenken,
wil niet terug naar vroeger.
Geen restauratie van het ge
loof. Niet terug naar de perio
de van katholieke overheer
sing. Wel wil men werken
aan renovatie: het oude nieuw
maken. Het boek valt het best
te karakteriseren als een mid
denweg tussen traditionalisme
én progressief geloof. Tradi
tionele elementen zitter er
nog in zoals engelen, aflaten,
vagevuur. Maar ook nieuwe
elementen, die in vroegere tij
den nog niet speelden, zoals
bij het zevende gebod „Gij
zult niet stelen": misbruik in
ziekteverzekeringen, kapi-
taalvlucht, onrechtmatige sta
kingen, knoeien met zieken-
briefjes (p. 187); het vijfde ge
bod „Gij zult niet doden" over
zelfdoding, euthanasie, abor
tus en het zesde gebod over
geboorteregeling.
Begripvol
Opvallend bij deze morele
kwesties is dat de bisschoppen
een sereen en begripvol
standpunt innemen. Ze hante
ren daarbij de objectieve
standpunten van de Kerk,
maar tegelijk zeggen ze dat je
subjectief, dus volgens je ei
gen geweten, in bepaalde om
standigheden anders zou kun
nen handelen. Ze zeggen dus
„ja" en „nee" tegelijk. Het
lijkt dan een soort dubbele
moraal. Zo kan het in bepaal
de omstandigheden geoor
loofd zijn om te stelen. De bis
schoppen willen echter een
ideaal voor houden en ook in
houdelijk proberen ze een
verdieping aan te geven (zie
bijv. het zevende gebod over
slavernij in deze tijd (p. 182)).
Toch zullen vele katholieken
zeggen: waar staat de Kerk
nu? Het wachten is nu nog op
de Romeinse Katechismus die
voor 1990 mogelijk uit zal ko
men.
JACQUES VAN DER
VOORT
Geloofsboek onder supervi
sie van de Belgische Bis
schoppen. Uitgave Lannoo/
Unieboek. Prijs: 17,50.
Vandaag is het vijfdaagse bezoek begonnen van paus Johannes
Paulus II aan West-Duitsland. Hij is vanavond in Munster,
morgen in Kevelaer. Verder staan er bezoeken op het pro
gramma aan Mtinchen, Stuttgart en Augsburg. In Kevelaer
wordt een grote bloemenhulde gebracht aan de paus. Zeventig
hoveniers, waarop twee op bovenstaande foto, maakten zeven
tigduizend paus-rozen die aan de bezoekers in Kevelaer ter be
groeting van de paus zullen worden uitgereikt. Hoogtepunten
van het bezoek zijn de omstreden zaligverklaring van de ka
tholiek geworden jodin Edith Stein morgen in Keulen en die
van pater Ruper Mayer op zondag in München. De paus zal
bidden op het graf van kardinaal Graaf Von Galen. Deze was
een van de bekendste kerkelijke tegenstanders was van het na
zidom.
Kritiek is er ook op het bezoek, niet alleen van niet-kerkelijke
zijde waaronder de Groenen die de paus onderdrukking van de
vrouw verwijten, maar ook van een theoloog als Hans Küng
die de paus verwijt de kerkelijke situatie in zijn land mooier
voor te stellen dan ze is. Küng meent dat de bisschoppen voor
bij gaan aan de „ernstige crisis die de katholieke kerk door
maakt".
De theoloog wees daarbij op het geringe kerkbezoek van ka
tholieken en het recordaantal van 6.457 personen in West-
Duitsland die met de kerk gebroken hebben.
Vreugde en dankbaarheid
KONINGINNEDAG heeft dit jaar heeft een eenmjc
rakter: het Nederlandse volk viert niet alleen de vef'j
van de koningin, maar met name het vijftigjarig hu""
feest van prinses Juliana en prins Bernhard. De ouól
der ons herinneren zich het begin van die verbintenj
schijnlijk nog goed en de jongere generaties kennen de
van toen. Ook nadien heeft het paar volop in de bel,b
ling gestaan. Lief maar ook leed waren „nieuws" 1
mensen met soms ongezonde belangstelling kennis n*
Aan de ene kant is het een voorrecht dat het kol
paar zó midden tussen de mensen heeft geleefd dat f"
beurtenissen die in de privésfeer liggen, bekend
Maar er is ook het probleem van het zo voortdureniw
brandpunt van de belangstelling staan. Waar andere;
ren zich kunnen terugtrekken in de intimiteit van
bestaan, stonden koningin Juliana en prins Bernhail
geld bloot aan indringende nieuwsgierigheid van mie
en lenzen.
De gevoelens die het gouden huwelijk oproept zijn vj
groot deel op het verleden gericht. Grote gebeurtenii
de geboorte van de oudste prinses, het vertrek naar i
toen de bezetter ons land onder de voet liep, de teruj^
bevrijd Nederland, de Greet-Hofmansaffaire, LockH
andere kwesties bepalen het beeld. Maar er is ook diel
kant, die van de „kleine dingen": hoe koningin Julial
tijdens werkbezoeken soms van de knellende band
protocol wist te bevrijden om gewoon met mensen tej
Of prins Bernhard, die met verzetsstrijders kameraar
pelijk sprak over die gemeenschappelijke ervaring»,
toen. j
SlNDS de troonsafstand leven prinses en prins watj*
rand van het openbare leven. Daardoor is het mogelje
van een afstand te kijken naar de betekenis van hetu
leven van twee mensen die zo lang het beeld van de f
chie in ons land bepaalden. Dan komt prinses Juliana
in het licht te staan van haar hoge idealen: vrede, geih
heid en zorg voor de zwakken en gehandicapten. Ei]
Bernhard, bij velen geliefd door zijn houding tijdens
log, zien we in het licht van zijn vele activiteiten vi
land waarbij hij ook een keer uitgleed.
[r
Koningin wnheimina is voor veel Nederland^
symbool geworden van saamhorigheid in de strijd té]
onderdrukking. Koningin Juliana werkte mee aan
getuige van de wederopbouw van ons land. Ze was o1"
van de eersten die ons volk waarschuwde voor gevar;
de welvaartsstaat zoals ego isme en het verwaarlozend
wezenlijke vragen over leven en overleven. Koningi''
trix heeft in haar betrekkelijk korte periode als staai^
laten zien hoe zij op hóór wijze het ambt van staatshoo,l(
hoog opneemt. F
li
Zo gezien is de periode van het vijftigjarig huwelijk^
om blij mee te zijn. Een periode waarin voor velen
ningshuis een symbool is voor de dikwijls broodnodig
heid in een land waarvan de burgers vaak zo sterk vej
zijn. L
Plaatselijk
een bui
DE BILT (KNMI) Vandaag
trekt een buienzone van zuid
west naar noordoost over ons
land. Daarbij bestaat de kans
op onweer en ook windstoten
kunnen de buien vergezellen.
Toch zal ook de zon zich af en
toe laten zien. De middagtem-
peraturen worden met onge
veer 20 graden niet meer zo
hoog als gisteren. De wind is
matig, kracht 3 a 4, uit zuid tot
zuidwest. Na morgen zet de
daling van de middagtempera-
turen versneld door en nemen
ook de regenkansen sterk toe.
In het weekeinde zorgen een
depressie boven Scandinavië
en een hogedrukgebied ten
westen van de Britse Eilanden
voor een koude noordelijke
stroming.
Weersvooruitzichten voor di
verse europese landen, geldig
voor vrijdag en zaterdag:
Zuid-Skandinavie: half tot
zwaar bewolkt. Af en toe re
gen. Daling van temperatuur,
middagtemperaturen 10-14
graden, op vrijdag in zuidoost-
Zweden nog tot 16 graden.
Denemarken: vrijdag af en toe
zon, zaterdag bewolkt en af en
toe regen. Middagtemperatuur
op vrijdag 14-17 graden, op za
terdag rond 12 graden.
Britse Eilanden: vrijdag af en
toe zon en een enkele bui, za
terdag meer bewolking en
vooral in het noorden en wes
ten af en toe regen. Middag-
temperatuur op vrijdag van 11
graden in het noordwesten tot
16 graden in het zuidoosten, op
zaterdag overal enkele graden
lager.
Benelux, noordwest-Duitsland:
vrijdag af en toe zon en een
enkele bui, op zaterdag meer
bewolking en nu en dan wat
regen. Middagtemperatuur op
vrijdag van 15-18 graden, op
zaterdag enkele graden lager.
Rest van Duitsland: vrijdag
nog vrij zonnig en middagtem
peratuur van 18-22 graden, za
terdag half tot zwaar bewolkt
en enkele buien. Middagtem
peratuur enkele graden lager.
Frankrijk: vrijdag vooral in
het midden en zuidoosten zon
nig. Zaterdag meer bewolking
en vooral in het oosten enkele
buien. Middagtemperatuur op
vrijdag tussen 14 graden in het
noordwesten tot 24 graden in
het zuiden, op zaterdag vooral
in midden-Frankrijk daling
van temperatuur.
Alpengebied: vrijdag zonnig.
Een nulgraden-grens op ruim.
3000 m hoogte en 's middags in
de dellen rond 22 graden. Za
terdag vanuit het noordwesten
opkomende bewolking en bui
en en daling van temperatuur,
in het zuidoostelijke del
ter nog zonnig. r
Spanje, Portugal: in he*1
den en noord-Portugal
king en af en toe een I
ders zonnig. Middagtefi
tuur van 18 graden n
noordwesten tot 23 a 29|2
in het midden en zuide>
Italië, Adriatische kud
nig. Op zaterdag in nooi)
Italië enkele onweeiji
Middagtemperaturen l
graden.
WEERRAPPORT HEDENMORCj,
24 L
25 t
21 ei
17 P
Stockholm h.bew.
-%Giro
Astma S Font
Kollekteweek
11-17 mei
