Op een drafje
naar het strand,
bang om te laat te komen
Zuid-Holland
zit goed in
de natuurgebieden
klif"
SS*"*
de Zoetermeerse Plas verbon
den. De laatste krijgt een in
tensief op de watersport ge
richt karakter. Surfoevers en
overige voorzieningen voor
de watersport, zoals een ha
ventje komen aan de zuid- en
westoever. De noordelijke en
de oostelijke oever lenen zich
uitsluitend voor recreatievor-
men zoals wandelen, fietsen
en vissen. Het noordelijke ge
bied is bedoeld als overgangs
gebied tussen het zuidelijke
oevergebied en het agrarische
gebied langs de Slootweg. Op
net zuidelijk deel is over een
lengte van 100 meter gelegen
heid tot naaktrecreatie. Ver
der is er een surfschool (Aa-
zicht. Galjoenkade 29, tel.
079-410420), surfplankver-
huur (Aquasport, Het Lage
Land 5, tel. 079-316155) en
roeibotenverhuur (Wester
park, Voorweg, tel. 079-
410420) en een picknick
plaats.
Kager plassen
De Kager Plassen worden
door vier eilanden in zes
stukken verdeeld. In de dor
pen Warmond en De Kaag
zijn de nodige jachthavens en
scheepswerven naast cafés,
restaurants, hotels en pen
sions. Vanaf de Haarlemmer
meerpolder via het westelijk
deel van de Ringvaart is het
vijf kilometer naar Lisse, het
hart van de bloembollenvel-
den. Van eind maart tot eind
mei is daar de Keukenhof ge
opend. Als de Ringvaart en
de Oude Wetering iri oostelij
ke richting worden bevaren
bereikt men na ongeveer zes
kilomter het Braasscmer
Meer, een uitgestrekte open
watervlakte, uitstekend ge
schikt voor de zeilsport. zo
wel op de oost- als de west
oevers zijn moderne jachtha
vens. Op de Kaag zijn twee
zeilscholen: Zeil-, ski- en
surfschool De Kaag, Wilhcl-
minalaan 12, tel. 02524-4333
of 4514, type boten: 16 kwa
draat en de Nederlandse Zeil-
school. Balgerij 1, tel. 02524-
4487 en 5816.
V lietland
Ingeklemd tussen de Vliet en
de rijksweg Amsterdam-Rot
terdam. (A4) ligt achter Voor
schoten het recreatiegebied
Vlietland, waarvan de aanleg
nog aan de gang is. Vlietland
is een dertig meter diepe, 135
hectare grote, kunstmatige
plas, die ontstaan is door
zandwinning onder meer
voor de aanleg van het Prins
Clausplein, het verkeers
knooppunt bij Leidschen-
dam. Een particuliere jacht
haven is er al: de Vlietopper.
Deze wordt beheerd door de
Watersportvereniging Leid-
schendam omstreken. De
haven is nog maar alleen te
bereiken via de Kniplaan en
een van veel bochten voor
zien fietspad. Over de ont
sluiting via een op afstand
beweegbare fietsbrug bij de
ijsbaan in Voorschoten is
men het onlangs eens gewor
den, maar naar verwachting
is die brug niet voor 1990
klaar. Het gebied dat voor
landrecreatie is bestemd, is
ongeveer 150 hectare. Voor
fietsers is er uitstekende gele
genheid voor tochten, onder
meer op de Vlietstrook. In
Vlietland zijn diverse surf-
stranden, er is een botenver
huur en een terrein voor
naaktrecreatie (halverwege de
westkant), een restaurant en
een zeilhaven. De motorboot
haven aan de noordwestkant
is alleen via de Vliet bereik
baar. Van half april tot sep
tember vaart in Voorschoten
het pontje nabij het restau
rant bij de Kniplaan dagelijks
vele malen naar de overkant.
Het grootste deel van Vliet
land is nu ingericht, alleen
het zuidelijk deel is nog een
zandwinningsgebied: de
Meeslouwerpolder. Daar
moet in de toekomst vooral
de zonaamde extensieve re
creatie komen, recreatie die
dus veel ruimte vergt, zoals
wandelen, observeren van
vogels en dergelijke. Het
midden- en noordgebied van
Vlietland is vooral voor de
intensieve recreatie bedoeld.
Aan de andere kant van de
Kniplaan is het natuur- en re
creatiegebied Leidschendam-
merhout in aanleg. Hier
komt onder meer een grote
vogelplas, voor de aanleg
waarvan gedeputeerde Borg
man onlangs het startsein gaf.
Een deel van het gebied
wordt aangelegd voor de re
creatie en een ander deel
krijgt een agrarische bestem
ming. Er komen fiets- en rui
terpaden. Het zuidelijk deel
wordt ingericht als zonnewei
de met ondermeer een kam
peerterrein. Het totale gebied
is onderdeel van het Rand
stad Groenstructuur gebied:
de longen van de Randstad.
Vlietland heeft een capaciteit
van ongeveer achtduizend
dagrecreanten.
LÜUD VAN DER HAM
BLEISWIJK - Ingesloten tussen de gemeenten
Bleiswijk, Zevenhuizen en Bergschenhoek en in
het zuiden grenzend aan de Rotterdamse wijken
Hillegersberg en Ommoord ligt het viereneen-
halve kilometer lange en zeshonderd meter bre
de recreatiegebied De Rottemeren. Anderhalf
miljoen bezoekers per jaar hebben dit gebied al
weten te vinden.
Zeilen is volop
mogelijk op de
Rottemeren.
Tussen prachtige rietkragen
loopt het riviertje de Rotte
als een ruggegraat door het
gebied. Op de Bleiswijkse
Zoom, ten westen van de me
ren is ruimte voor dagkam-
peerders. Daar kan men met
de auto tot aan de spartelvij
vers rijden, waar gezwom
men kan worden. Trouwens
in het hele Rottemerengebied
mogen op de gazons tenten
worden opgezet. Wie echter
wil overnachten kan terecht
op het kampeerterrein Zeven
huizen (tel. 01802-1654 of
2190) op de oostelijke oever
van de Rottemeren. Vlak
naast dat kampeerterrein ligt
zwembad De Koornmolen,
met een binnen- en buiten
bad. Ongeveer een kilometer
verder is een jachthaven en
een sluis, waar diverse boten
kunnen worden gehuurd. Op
ongeveer drie kilometer af
stand bevindt zich de Molen
viergang. In de zomermaan
den malen deze vier molens
om de veertien dagen op za
terdag. Bezichtiging is moge
lijk na afspraak.
Ideaal voor surfers is de Ze-
venhuizerplas bij het plaatsje
Oud Verlaat. Óp sommige
plekken is het water hier 38
meter diep en heeft het een
temperatuur van 2 graden
Celsius. Zwemmen, surfen en
zeilen en dergelijke activitei
ten gaan zoals overal in het
gebied staat aangegeven op
eigen risico. De oevers van
de Zevenhuizerplas lopen ta
melijk steil naar beneden, zo
dat het wel oppassen gebla
zen is.
Vanaf het kampeerterrein Ze
venhuizen is het slechts een
paar honderd meter naar het
natuurreservaat Het Koorn-
molengat. Dit in eerste in
stantie voor vogels en andere
dieren bedoelde reservaat is
alleen tussen half juni en half
september en dan alleen op
de woensdagmiddag vanaf
drie uur onder geleide te be
zoeken.
Regelmatig worden in het
Rottemerengebied evenemen
ten georganiseerd zoals een
halve marathon, prestatie
roeien, rolschaatsen, toerfiet
sen en zelfs langlaufen. Ver
dere inlichtingen over De
Rottemeren via Provinciale
Waterstaat: 01892-2233.
Delfse hout
Aan de Oostzijde van Delft
ligt de Delftse Hout, een 425
hectare groot dagrecreatiege-
bied met veel eroen en water
partijen, wandel- en fietspa
den, een grote plas met
zwem- en surfmogelijkheden,
verhuur van roeiboten en wa
terfietsen (Botenhuis H. van
Hecke, tel. 015-122990), kin
derboerderij, hertenkamp,
natuurreservaat de Noot-
dorpse Plassen en het Abore-
tum heempark. Een rond
wandeling en routebeschrij
ving zijn verkrijgbaar bij de
VVV Delft (Markt 85, tel.
015-126100).
Noord-a a
Ten noorden, noordoosten en
noordwesten van de Zoeter
meerse woonwijk Noordhove
wordt gewerkt aan een drie
delig plassengebied van in to
taal ongeveer tachtig hectare:
de vergrote Noord-Aa, ook
bekend als de Zoetermeerse
Plas, de Noordhovense Plas
en de Benthuizer Plas. Dit ger
bied wordt de natuurlijke
scheiding tussen Noordhove
en de gemeente Benthuizen.
De Zoetermeerse Plas is op
gezet als uitbreiding om de
intensieve recreatie rond de
huidige Noord-Aa te kunnen
verwerken. Hier komt de na
druk te liggen op de kleine
watersport en de oeverrecrea
tie. Deze plas wordt 34 hecta
re groot. Aan de noordelijke
oever komt een uitbreiding
van de huidige voorzieningen
voor oeverrecreatie van onge
veer 15 hectare.
Via twee beperkt doorvaarten
wordt de Noordhovense met
Dagrecreatie
een van de
zonneweiden.
Onder:
Anderhalf
miljoen
bezoekers per
jaaren toch
zijn er nog
genoeg rustige
plekjes in
recreatiegebied
De Rottemeren.
Weerstand kunnen ze niet bieden aan de lokroep van de zon. 's Zomers moeten ze naar
Scheveningen. Dag in. dag uit. Ze wonen op het strand. Hun huizen in Den Haag zien
ze alleen s avonds als de zon al tang in zee is verdwenen en de stranden uitgestorven
zijn. Vier vriendinnen praten over hun verbondenheid met alles wat er rond de vloedlijn
gebeurt. Ze kunnen er niet buiten. Zelf zouden ze het een fobie willen noe-
DEN HAAG - Strand-
mensen is het woord.
Terrasjesmensen willen
ze niet genoemd worden,
want die behoren tot een
geheel andere kaste. Dat
moet wel duidelijk in de
krant komen. De terras-
jesmensen vinden ze de
cadent. „Die groep wil
graag gezien worden. Die
mensen liggen topless.
Het zijn de stallen die be
zichtigd kunnen worden,
zal ik maar zeggen". Tan
te Cor (55) legt uit dat zij
en haar vriendinnen niet
naar het strand gaan om
bewonderd te worden.
Dat ze zelf zo nu en dan
schalks de gebruinde
mannenlijven naar waar
de schatten, doet daar
niets aan af.
,,We geven punten aan mooie
mannen. Want ik heb mijn
ogen natuurlijk niet in m'n
zak zitten", bekent tante
Diny (60). Weliswaar schijnt
de kwaliteit van het gemid
delde manvolk bar en boos te
zijn, maar af en toe worden
toch forse rapportcijfers ge
noteerd. Tante Sieta (59) is
daarentegen vooral geïnteres
seerd in de kinderen. Hun
vaste stek bevindt zich ter
hoogte van het Kurhaus, aan
het strand achter de Bijbel
kiosk. Tante Sieta is de zo-
mer-oma van het kroost van
de strandtenthouder ter plaat
se. Zij ontfermt zich over de
kinderen, want de aandacht
van de strandtenteigenaar en
zijn vrouw, „schatten van
mensen", wordt in het hoog
seizoen opgeslokt door meer
commerciële belangen. Ze
heeft de kinderen op het
strand, nog in de kinderstoel,
gevoed. Toen hun kleine
beentjes rap bewegen konden
cn de wijde strandwereld
lonkte, is er nooit een zoekge
raakt. En dat is voor tante
Sieta iets om trots op te zijn.
De zus van tante Sieta, tante
Dientje (57), bevestigt dat de
vier dames de boel goed in de
gaten houden. „We zijn na
tuurlijk erg bruin, maar mijn
rug blijft wit. Want als ik op
mijn buik lig, kan ik niet zien
wat er allemaal om me heen
gebeurt. Er wordt veel gerod
deld op het strand en veel ge
lachen".
De achternamen van de vier
vriendinnen schijnen nie
mand aan het Scheveningse
strand iets te zeggen. Maar
als „tantes" zijn zij net zo
verbonden aan het strandle
ven als de geur van frites en
zonnebrandolie.
£"U,,Ules"0"aor
it j
helbreien,
Breien
Toen in het najaar de strand
tenten werden afgebroken,
zaten ze nog op een boule
vardbankje en keken wee
moedig toe. Onder een be
wolkte hemel zaten ze naast
elkaar en zochten vertroos
ting in het breien van truien.
De winter was in aantocht.
De lange zomer was afgelo
pen. Nu zitten de dames
thuis aan de koffie. Naast
hen liggen weer breiwerkjes.
Want behalve zon, zee en
strand is breien hun geza
menlijke passie. Hoe ze er
nog zo gezond uit kunnen
zien, is een raadsel. Zonneka-
nonnen, zeggen de dames,
komen er niet aan te pas.
Maar tante Cor weet te ver
tellen. dat je nooit meer wit
wordt, als je 25 jaar lang aan
het strand hebt gelegen. In
die 25 jaar is er volgens haar
wel het nodige veranderd in
Scheveningen. De vader van
tante Diny bijvoorbeeld, ging
vroeger met haar vader en de
rest van het gezin naar het
strand en aan het einde van
zo'n dag - als ze „bruin wa
ren als okkernoten" - werd
de tent onder het warme
zand begraven. En de volgen
de dag lag het tentdoek daar
nog steeds. Nee, tegenwoor
dig zou je zoiets niet meer
hoeven te proberen. De men
sen zijn ook agressiever ge
worden en hebben meer pre
tenties, vinden de vier vrien
dinnen.
Tante Diny heeft van kinds
been af geleerd de charmes
van het strand te waarderen.
Waarschijnlijk dat ze daarom
ook op haar zestigste nog tot
de fanatiekste der strandgan-
gers gerekend moet worden.
„Mijn moeder had een filoso
fie. De mens is uit water ge
boren. Vruchtwater dus. Wa
ter, de zee, zal mensen blij
ven trekken. Het kalmeert, je
wordt er rustig van", debi
teert zij moeders wijsheden.
Tante Cor is in feite altijd al
verliefd geweest op het
strand. De kinderen hadden
bronchitis en de zeelucht was
gezond. Toen de kinderen
naar school gingen, zat ze
thuis. Daarop besloot ze zich
vooral 's zomers min of
meer permanent op het
strand te vestigen. Helaas
houdt haar man niet van zon
en zee. „Hij wil me er soms
neerzetten en weer ophalen,
maar blijven kan hij niet. Er
is thuis al genoeg strand, zegt
hij. Overal vindt hij zand dat
ik in kleren, schoenen en
handdoeken meebreng naar
huis. Hij begrijpt het mis
schien niet echt, maar zal me
nooit van het strand af kun
nen houden". Meneer Van
Manen, de echtgenoot van
tante Sieta, wil wel regelmatig
op het strand verschijnen,
maar distantieert zich van de
vier vriendinnen. Hij zoekt
zijn heil verderop op aan de
kust. Tante Sieta begon een
hechte band met het strand
op te bouwen sinds zij in
haar jonge jaren een vrijkaar-
tje voor het luxebad aangebo
den kreeg. Met haar zus
Dientje was ze sindsdien niet
meer van het strand weg te
slaan. Tante Dientje: „Mijn
man was werkzaam op het
strand. Als elektricien werkte
hij voor de strandtenthou
ders. Het liefst wilde hij dat
zijn as over het strand werd
uitgestrooid. Zoveel voetstap
pen heeft hij er nagelaten.
Uiteindelijk heb ik dat niet
gedaan".
Doorgaans gaat één hunner
voor dag en dauw naar Sche
veningen teneinde vier stoe
len te bezetten. De overige
drie volgen spoedig. „Het is
heel merkwaardig", zegt tante
Cor, „maar soms ren ik naar
de bus. Alsof ik bang ben te
laat op het strand te komen.
Ik moet gaan. Soms is het
wel plezierig als er een slechte
dag tussen zit. Dan is de
drang minder en heb ik ein
delijk de rust om in het huis
te gaan werken". Tante Dien?
tje vult aan: „Je bent nauwe
lijks uit je bed, je kijkt naar
buiten en weet niet hoe snel
je naar zee moet gaan".
Aan het begin van een
stranddag drinken de dames
allereerst een kopje koffie op
het terras. Als de dag heel ge
zellig wordt, kan er ook nog
wel eens een glaasje sherry af
Per week spenderen ze een
gulden of 130 aan versnape
ringen. Als de vier badgasten
eenmaal hun posities inne
men, „niet op de planken-ter
rassen, maar met de voetjes
lekker in het zand", is op het
strand nog geen sterveling te
bekennen. Een van de ken
nissen die vrij geregeld in
hun openluchtwoning „op vi
site" komt, geeft strategisch
aan wanneer de vier van stel
ling moeten veranderen:
„Meedraaien met de zon. 45
graden!". Het fijne van hun
vaste stek is vooral dat er
geen muziek gespeeld wordt.
Er kan rustig gekeuveld wor
den en niemand heeft de nei
ging zijn oren met isolerend
zand te laten vollopen. En als
dan wel een onverlaat met
een galmende radio de serene
rust komt verstoren, biedt
het probleem-oplossend ver
mogen van de dames uit
komst. Allervriendelijkst
kwestie en manoeuvreren
zich geanimeerd richting vo
lumeknop. Tante Diny: „Zo
doende wordt het publiek ge
selecteerd. De mensen den
ken dan: wat een trutten en
gaan ergens anders zitten".
„Die meneer schrijft het op,
maar zo is het inderdaad",
bevestigt tante Cor.
Olifanten
De vier Haagse zonnebaad-
sters geven tijdens het praten
hun ogen goed de kost. Ru
ziënde echtparen en zeurende
kleine kinderen worden vol
leedvermaak in beschouwing
genomen. Lachen hoort erbij.
Tante Diny vertelt van de
keer dat ze zo intensief aan
het praten waren, dat het
strandleven om hen heen
vergeten werd. Alleen tante
Sieta was alert en zei droog:
„Hoe zouden jullie het vin
den als er twintig olifanten in
zee zouden staan?". De drie
vriendinnen vreesden een
zonnesteek. Maar toen zij
zich omdraaiden, waren in
derdaad twintig Jumbo's aan
het pootjebaden: een publici
teitsstunt van het circus.
Eenmaal op het strand kun
nen de vriendinnen moeilijk
loskomen van de zonnestra
len en het behaag}ijk warme
zand. Bij een kennis gebeurde
wat hen ook had kunnen
overkomen. Tante Cor: „De
vrouw was hoogzwanger. Om
zes uur stond ze nog in zee.
Om half negen lag het kind in
de wieg. Tijdens het baren
had ze het zand nog tussen
haar tenen".
En zo vervliegen de zomerse
dagen. De vier komen als eer
sten en vertrekken als het
strand uitgestorven is. Alleen
een paar krijsende meeuwen
houden de dames dan nog ge
zelschap. Niet alleen in het
hoogseizoen zijn de vier da
gelijks op het strand te vin
den. Zelfs 's winters blijft de
zee trekken. Weer of geen
weer. Eens, in het najaar,
werd Scheveningen geteisterd
door een zware storm. Schui
mende golven spatten op de
boulevard uiteen. Parapluut
jes waaiden aan stukken. De
mensen konden zich met
moeite staande houden. Bin
nen konden de kachels niet
hard genoeg branden. Maar
tante Dientje was vrolijk
over de boulevard aan het
flaneren. Haar man hield het
voor gezien en ging terug
naar veiliger oorden. Tante
Dientje: „Ik moest verder
gaan hè. Het was eigenlijk
prachtig op de boulevard.
Werd ik plotseling aangehou
den door de politie. Of ik
misschien depressief was. Die
agenten dachten dat ik zelf
moord wilde plegen".
WIM BUNSCHOTEN
