Stakingsacties in Spanje
treffen nu ook toeristen
Twijfels over
haalbaarheid
Star Wars
Shultz maant Europa aanbod
Gorbatsjov te accepteren
Honecker: geen
hervormingen
a la Gorbatsjov
ReidóaQowuvnt
Duikers halen kunst
schatten uit het wrak
van de Medina
TENLAND
VKIIDAG 24 APRIL 1987 PAGINA 7
1st met namen
nspatiënten zoek
UlNGTON Ambtenaren in de
Bcaanse stad Washington zijn
Jichtig op zoek naar een lijst van
n die een aidstest hebben onder-
Qver de onderzoeksresultaten op de
ordt angstvallig gezwegen. De lijst
[sinds vorige week vrijdag vermist
I kliniek voor alchol- en drugver-
jn, er komen ongeveer 500 namen
tr. De meeste mensen die in de kli-
ijn onderzocht, behoren tot de lage-
ènsgroepen en om die reden zou
pssier waarschijnlijk niet kunnen
n gebruikt voor chantage. Op de
jat alleen of iemand sero-positief is,
de onderzochte persoon werkelijk
ps lijdt.
SCHIPBREUKELINGEN
OVERLEVEN OP ZEIL
HONIARA Twee inwoners van Papua New
Guinea zijn nog bijtijds gered van de zeilen van
polystyreen, waar zij na een schipbreuk op heb
ben rondgedobberd. Twee maanden geleden wa
ren ze met een zes meter lange boot op reis ge
gaan. Nadat de motor van het scheepje het had
begeven, dobberden ze geruime tijd op zee rond.
Toen op paaszaterdag het schip in ruwe zee
brak, stapten de twee mannen over op het zeil,
in de hoop dat het zou blijven drijven. De twee
werden gered door een Japanse vissersboot. Ge
durende hun schipbreuk verloren de twee man
nen zeventig procent van hun lichaamsgewicht
en zagen zij vijf metgezellen sterven. Zij hebben
geleefd van rauwe vis en regenwater. De man
nen bleken na hun redding ernstig te lijden aan
uitputting en uitdroging, maar men verwacht
dat ze het zullen halen.
Greenpeace eist
veertig miljoen
van Frankrijk
WELLINGTON De milieuorgani
satie Greenpeace eist in totaal bijna
veertig miljoen gulden schadevergoe
ding van Frankrijk voor het tot zin
ken brengen van het vlaggeschip
Rainbow Warrior. Het schip werd op
10 juli 1985 in de haven van Auckland
(Nieuw-Zeeland) door Franse agenten
opgeblazen om te voorkomen dat het
kon uitvaren om een vloot aan te voe
ren, die wilde protesteren tegen Fran
se kernproeven in de Stille Oceaan.
Daarbij viel een dode, de Nederlandse
fotograaf Pereira. De schadeclaim zal
worden ingediend bij een internatio
naal arbitrage-hof in Genève.
LONDEN Uit het wrak van het Britse stoomschip Me
dina, dat in 1917 in het Kanaal ten onder is gegaan, wor
den momenteel door een team van duikers met de regel
maat van de dag waardevolle kunstschatten en juwelen
naar boven gehaald. Het 12.000 ton metende passagiers
schip werd tijdens de Eerste Wereldoorlog door een
Duitse onderzeeër getorpedeerd. Het is bekend dat de
Medina destijds naar Engeland onderweg was met een
schat aan giften van Indiase maharadja 's aan het Britse
vorstenhuis. Ook vervoerde het schip juwelen en kunst
schatten van sir Charles Carmichael Monro, destijds op
perbevelhebber van het Britse leger in India. Tot dusver
re zijn ongeveer 6.000 voorwerpen naar boven gebracht.
eboorte van „tweeling"
et pauze van 18 maanden
tDEN Een Engelse vrouw van 38 jaar heeft met een
intijd van 18 maanden een „tweeling"' ter wereld ge
fit. Deze week kreeg Mary Wright in een ziekenhuis in
ie-on-Trent een dochter, die zij net zoals de achttien
hden eerder geboren tweelingzuster dankte aan kunst-
ge bevruchting. In maart 1984 waren zes met het zaad
de man bevruchte eicellen van de vrouw ingevroren,
inuari 1985 werden twee eicellen in de baarmoeder in-
acht. Negen maanden later zag de eerste dochter,
f, het levenslicht. Mevrouw Wright werd in de zomer
'86 opnieuw zwanger, nadat een tweede zwangerschap
rankelijk uitbleef en enkele ingevroren eicellen zonder
Itaat waren ingeplant. De moeder had zich enkele ja-
geleden laten steriliseren, nadat zij van haar eerste
twee kinderen had gehad. In het tweede huwelijk
3 de wens naar nog meer kinderen echter zo sterk, dat
paar tot kunstmatige bevruchting besloot.
f van executies
yacht in VS
YORK In de Vere-
F Staten wordt de komen-
een golf van executies
;r dood veroordeelden
»ht. nu het Opperste Ge-
lof heeft geoordeeld dat
irmoeden van discrimi-
ij het toekennen van de
Ipeen reden is om de
|jaf te verbieden,
^at Bob Ravitz uit Okla-
Bei in een reactie op de
ak: „Nu gaan de sluis-
open. Het zou mij niets
en als we tussen nu en
J td van het jaar 100 tot
ïxecuties meemaken",
i er nu geen enkele
I rafzaak meer voor het
ite Gerechtshof dient,
1 iets de autoriteiten meer
-"l weg om honderden
ünnissen te gaan uitvoe-
Bleen in de staat Texas,
■inds 1976 22 executies
tgevoerd, wachten 250
geelden op uitvoering
Jn vonnis.
k die door het Opperste
Jtshof werd afgewezen
gtrekking op een klacht
m staat Georgia. De kla
terden aan dat moorde-
Hran blanke slachtoffers
ïch gezien meer kans
op de doodstraf dan
1/4enaars van zwarte
i/4>ffers. Omdat discrimi-
i/2|oor de grondwet wordt
J'Jlen, vroegen zij het Hof
adstraf strijdig met de
3/gVet te verklaren. In af-
3/ang van de uitspraak van
5'Böf, die negatief uitviel,
en aantal executies in
illende staten opge-
tk
CHAOS OP VLIEGVELDEN
(Van onze correspondent
Paul van de Voort)
BARCELONA Neder
landse toeristen dreigen
de komende maand voor
het eerst zware en langdu
rige overlast te ondervin
den van de slepende sta
kingsacties bij het Spaanse
luchtverkeer. De chaos
dreigt ditmaal voor het
eerst echt compleet te
worden, omdat nu ook de
luchtverkeersleiders heb
ben aangekondigd dat er
de komende maand gedu
rende negen dagen niet
zal worden gewerkt.
De stakingsacties bij de lucht
vaartmaatschappijen Aviaco
en Iberia beperkten zich tot
nu toe tot een deel van het
grondpersoneel. Doordat de
regering een programma van
verplichte minimumdiensten
had opgesteld ondervonden de
meeste toeristen nauwelijks
overlast. De meeste buiten
landse luchtvaartmaatschap
pijen losten de problemen op
door extra personeel in te zet
ten. De situatie zal echter radi
caal verslechteren als ook de
verkeerstorens zich aansluiten
bij de nieuwe acties.
De stakingsagenda van het
Spaanse openbaar vervoer is
de komende maand zeer druk
bezet. De luchtverkeersleiders
dreigen te staken op 4, 5, 6, 15,
22, 23, 29, 30 en 31 mei. Het
grondpersoneel van Iberia en
Aviaco op 20, 21 en 22 mei en
op 4 en 5 juni. En ook de
staatsspoorwegen gaan weder
om voor een groot gedeelte
plat op 30 april, en 18, 15 en 29
mei. De nieuwe stakingsgolf
krijgt overigens vandaag al
een voorproefje omdat het
grondpersoneel van de Spaan
se luchthavens voor onbepaal
de tijd een stiptheidsactie be
gonnen is. Tegelijkertijd wei
gert het personeel overuren te
draaien.
Met de stakingen willen de
vakbonden een hoger loon en
betere werktijden afdwingen.
De socialistische minister van
economische zaken Carlos Sol-
chada is van mening dat de lo
nen niet meer mogen stijgen
dan met gemiddeld vijf pro
cent, hetzelfde percentage
waarop de Spaanse inflatie dit
jaar wordt geschat. De vak
bonden eisen echter dat ook de
arbeiders eindelijk in de vorm
van koopkrachtstijging gaan
meedelen in het duidelijk her
kenbare herstel van de Spaan
se economie.
In de cao's voor de privé-sec-
tor is de laatste maanden een
gemiddelde loonstijging met
6,1 procent overeengekomen,
dus voelt het luchtvaartperso-
neel zich ernstig tekortgedaan.
Maar in de overheidssector
houden de verantwoordelijke
bedrijfsleiders in opdracht van
economie-minister Solchada
voorlopig nog voet bij stuk.
Het leeuwedeel van de stakin
gen speelt zich momenteel dan
ook af in overheidsbedrijven
zoals de gezondheidssector,
Iberia en de nationale spoor
wegmaatschappij. Volgens het
Spaanse ondernemersverbond
CEOE zijn er tot nu toe alleen
al in de eerste drie maanden
van het jaar bij maar liefst 834
verschillende stakingen in to
taal 42 miljoen arbeidsuren
verloren gegaan.
Het is overigens nog onduide
lijk of de stakingsagenda voor
de komende maand ook volle
dig zal worden afgewerkt. De
laatste dagen zijn er duidelijke
signalen die erop wijzen dat de
socialistische regering haar
standpunt wil versoepelen. Zo
verzekerde economie-minister
Solchade dat de richtlijn van
maximaal vijf procent loonstij
ging nooit een „bevel" maar
slechts een „aanbeveling" was.
En vice-premier Alfonso
Guerra verzekerde deze week
tijdens een vraaggesprek dat
een top van 5 procent flexibel
moet worden geïnterpreteerd.
Iberia heeft haar aanbod in
middels opgeschroefd tot 5,5
procent, maar de kloof met de
7 procent die de vakbond eist
is voorlopig nog onoverbrug
baar groot.
De Spaanse toeristensector is
ondertussen in rep en roer. Zij
verzekert dat met name op de
Balearen-eilanden Mallorca en
Ibiza al honderden miljoenen
guldens verlies is geleden om
dat met name buitenlandse
toeroperators besluiten hun
reizigers naar andere gebieden
te vervoeren. Die alarmerende
berichten worden door de
Spaanse overheid sterk over
dreven genoemd. De situatie
kan echter sterk veranderen
nu ook de machtige bond van
luchtverkeersleiders zich in de
strijd geworpen heeft.
OOST-BERLIJN De
Oostduitse partijleider,
Erich Honecker, heeft
duidelijk gemaakt dat er
in de DDR geen hervor
mingspolitiek a la Gor
batsjov te verwachten
valt. In zijn rede tot het
congres van de Oostduitse
vakbonden, de FDBB,
week Honecker niet af
van de orthodoxe econo
mische en politieke paden,
die Moskous trouwe bond
genoot de afgelopen jaren
heeft gevolgd.
„Geen veranderingen," was de
teneur van Honeckers rede,
terwijl twee weken geleden de
eveneens als orthodox bekend
staande partijleider van Tsje-
choslowakije, Gustav Husak,
op een vergelijkbare bijeen
komst in Praag liet weten de
hervorming in de Sovjet-Unie
als een „model" te beschou
wen.
De 74-jarige partijleider en
president besteedde een groot
deel van zijn toespraak aan het
opsommen van de economi
sche sucessen die de DDR
heeft behaald. Honecker liet
doorschemeren dat de hervor
mingen die in de Sovjet-Unie
plaatshebben in de DDR al
zijn gerealiseerd.
„Wij willen deze koers blijven
volden met nog meer succes
sen aldus Honecker. „Demo
cratie en een open discussie
zijn al een feit binnen de partij
en de vakbonden. Het recht op
arbeid wordt in de DDR gega
randeerd en zonder dat recht
kan er van vrijheid al hele
maal geen sprake zijn".
De DDR, die volgende maand
opnieuw wordt bezocht door
de Russische partijleider Mi-
chail Gorbatsjov, kent de
sterkste economie van heel
Oost-Europa, maar de autori
teiten staan tegelijk bekend
om hun strakke greep op het
culturele leven en het onder
drukken van het debat binnen
de communistische partij en de
media.
E EN WISKE DE JOLIGE JOFFER
3 Uitgeveri|/Wavery Productions
Stemmen op ziekbed
Zoals verwacht heeft de Golkar Partij van president Soeharto een enorme overwinning geboekt in
de algemene verkiezingen van Indonesië. In de 27 provincies van het land konden gisteren meer
dan 94 miljoen mensen meedoen aan de verkiezingen. Ook in de ziekenhuizen (foto) kon worden
gestemd. Hoewei de officiële uitslag nog niet bekend is, is duidelijk dat de partij van Soeharto
ongeveer zeventig procent van de stemmen heeft gekregen. Het nu gekozen parlement zal Soehar
to volgend jaar opnieuw tot president benoemen.
Alofs en Arafat
PLO-voorzitter Jasser Arafat hield gisteren triomfantelijk de arm
omhoog van de Nederlandse verpleger Ben Alofs. Alofs bracht
een bezoek aan de zitting van de Palestijnse Nationale Raad, het
Palestijnse parlement in ballingschap, dat momenteel in Algiers
vergadert. De verpleger werd gehuldigd voor zijn maandenlange
werk onder zeer moeilijke omstandigheden in een Palestijns
kamp bij de Libanese hoofdstad Beiroet. Arafat kende Alofs de
hoogste Palestijnse onderscheiding toe. Vorige week keerde de
verpleger uit Beiroet terug in Nederland.
AMERIKA'S KNAPSTE KOPPEN IN RAPPORT:
(Van onze correspondent
Jo Wijnen)
WASHINGTON Er zijn nog minstens tien jaar van
extra onderzoek nodig om te kunnen vaststellen of een
nucleair verdedigingsschild in de ruimte (SDI of Star
Wars) haalbaar is. Dat schrijft het Amerikaans Genoot
schap voor Natuurkunde in een 424 pagina tellend rap
port. Aan het diepgaand onderzoek van het genoot
schap hebben de meest prominente laserdeskundigen
uit de VS deelgenomen.
Volgens de deskundigen kan op z'n vroegst in het midden van
de jaren negentig definitief worden besloten of „Star Wars" echt
kan worden ontwikkeld. Maar het is ook zeer wel mogelijk, dat
een dergelijke beslissing pas na het jaar 2000 kan worden geno
men. Overigens wordt in het rapport van het Amerikaans Ge
nootschap voor Natuurkunde niet gezegd dat president Reagans
SDI-plannen volstrekt onhaalbaar zijn. Maar de twijfels van de
geleerden die aan het onderzoek hebben deelgenomen is zeer
groot.
Bovendien hebben die geleerden slechts een beperkt aspect van
het SDI bestudeerd. Zo zijn de computersystemen die voor het
beheersen van de SDI-wapens nodig zijn niet in het onderzoek
betrokken. Volgens veel deskundigen zijn dergelijke systemen
met de huidige technische kennis niet te maken. In feite hebben
de onderzoekers zich alleen maar beziggehouden met de vraag
of het mogelijk is lasers en deeltjessstralen te ontwikkelen,
waarmee op de VS gerichte ruimteraketten kunnen worden
vernietigd.
Bij het maken van het rapport is het Amerikaans Genootschap
voor Natuurkunde bepaald niet over een nacht ijs gegaan. Het
rapport, dat door topdeskundigen (onder wie enkele Nobelprijs
winnaars) werd samengesteld, is later door een afzonderlijke
groep van geleerden opnieuw bekeken en getoetst. Opmerkelijk
is ook dat geleerden die voor de Amerikaanse regering onder
zoek doen naar nieuwe wapensystemen, eveneens hun bijdrage
aan het rapport hebben geleverd.
De Amerikaanse SDI-organisatie, die het Star-Warsonderzoek
op dit moment leidt, zegt dat de conclusies van het Genootschap
voor Natuurkunde „niet objectief en onnodig pessimistisch" zijn
Het rapport is echter een klap voor tal van leidende Amerikaan
se politici, onder wie minister van defensie Caspar Weinberger,
die zo snel mogelijk met het testen en plaatsen van de bij het
SDI behorende systemen willen beginnen.
Sovjet-economie blijft achter
MOSKOU De economie in
de Sovjet-Unie is er in het eer
ste kwartaal van dit jaar niet
in geslaagd tegemoet te komen
aan het gestelde plan, alle her
vormingen van paryijleider
Gorbatsjov ten spijt. Volgens
een regeringsrapport is deze
ontwikkeling vooral te wijten
aan een combinatie van wan
beleid en slecht weer. De ar-
beidsproduktiviteit, waaraan
het succes kan worden afge
meten van Gorbatsjovs streven
naar een meer doelmatige eco
nomie. steeg in het eerste
kwartaal met 2,6 procent:
vooral de machinebouw en de
produktie van consumptiegoe
deren leverden problemen op.
WASHINGTON Vol
gens de Amerikaanse mi
nister van buitenlandse
zaken George Shultz moe
ten de Westeuropese lan
den niet bang zijn in te
stemmen met wat in feite
hun eigen voorstel is, om
de kernwapens voor de
middellange afstand in
Europa te vernietigen.
Shultz, die door Westeurope
se verslaggevers werd onder
vraagd via een trans-Atlanti
sche uitzending van Worl-
dnet, ontkende echter dat de
VS ongeduldig worden over
het Europese dralen. „Het
voorstel is destijds ingediend
na lang nadeken en rijp be
raad. Als we dan zien dat ze
kans maken te worden aan
genomen, moeten we daar
niet bang voor zijn", aldus
Styultz. Uitvoering van het
voorstel zou Europa volgens
hem niet onverdedigd laten,
omdat de VS nog altijd een
indrukwekkende kernwa
pencapaciteit overhouden.
Maar als een akkoord in
houdt dat niet alle middel-
lange-afstandsraketten en
korte-drachtwapens uit Eu
ropa verdwijnen, moet Euro
pa volgens de Amerikaanse
minister bereid zijn om wa
pens bij te plaatsen.
Dwingen
In de VS zelf heeft het Huis
van Afgevaardigden een mo
tie aangenomen, waarmee de
regering-Reagan wordt ge
dwongen zich te houden aan
het niet geratificeerde raket-
tenverdrag SALT-2 en een
vrijwel volledig verbod op
kernproeven. Het Huis, waar
de Democratische Partij net
als in de Senaat in de meer
derheid is, trok zich niets
aan van het feit dat presi
dent Reagan de motie scherp
had ontraden. De Ameri
kaanse regering is altijd fel
tegen wapenbeheersingsiniti-
atieven van het Congres, om
dat zij vindt dat zij de vrije
hand moet hebben bij onder
handelingen met de Sovjet-
Unie. Als de motie wordt
aangenomen in het Huis en
later ook in de Senaat, heeft
Reagan overigens altijd nog
de mogelijkheid om gebruik
te maken van zijn vetorecht.
Afgelopen november zegde
Reagan eenzijdig Salt-2
het verdrag ter beperking
van strategische wapens
op, na de Sovjet-Unie ervan
beschuldigd te hebben dit
herhaaldelijk te hebben ge
schonden. Salt-2 is nooit ge
ratificeerd door de Ameri
kaanse Senaat, maar van zo
wel Washington als Moskou
wordt aangenomen dat zij
zich in het algemeen hebben
gehbuden aan de bepalingen
van het verdrag.
De andere bepaling die is
aanvaard door het Huis zou
de financiering van kern
proeven met een lading van
meer dan één kiloton verbie
den, zolang Moskou dat ook
doet. Amerikaanse kernproe
ven hebben altijd lading die
sterker is dan één kiloton.
Het besluit van het Huis
komt er derhalve op neer dat
alle kernproeven worden
verboden.
Uitnodiging
De Verenigde Staten hebben
een Sovjet-delegatie uitgeno
digd om Amerikaanse instal
laties te bezoeken waar che
mische wapens worden ver
nietigd. Behalve deze instal
laties in Tooele, in de staat
Utah, kan de delegatie ook
een bunker bekijken waar
dergelijk wapens zijn opge
slagen. Het Sovjet-antwoord
is nog niet bekend.
Hoofd Britse
veiligheids
dienst was
homofiel
LONDEN De Britse
premier Margaret That
cher heeft gisteren ver
klaard dat wijlen Sir Mau
rice Oldfield, die in de ja
ren '70 aan het hoofd
stond van de Britse gehei
me dienst MI6, homosek
suele relaties had. Zijn
privéleven heeft echter
nooit een gevaar voor de
veiligheid betekend, aldus
de Britse premier.
Thatchers verklaring in het
Lagerhuis volgde vier dagen
nadat een Brits tijdschrift had
femeld dat Sir Maurice Old-
ield regelmatig contact had
met mannelijke prostitués. De
vrijgezel Oldfield stierf in 1981
op 65-jarige leeftijd. Hij genoot
bekendheid omdat hij model
heeft gestaan voor George
Sgüley, een meesterspion in de
boeken van John le Carré.
